Турбо Паскаль тілінде бағдарламаларды құрастырудың тәселдері

Жоспар

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны:

Кіріспе
1 Турбо Паскаль тілініде бағдарлама жазу кезінде жиі қолданылатын басты
элементтер мен компонеттер
1.1 Паскаль тілінің элементтері
1.2 Паскаль тілінің компоненттері
1.3 Паскальтілінде бағдарлама жазудың басты принциптері

2 Турбо Паскаль тілінде бағдарламаларды құрастырудың тәселдері
2.1 Сызықтық тәсіл
2.2 Турбо Паскаль тілінде бағдарламаларды құрастырудың жаңа тәсілдері
2.3 Турбо Паскаль тілінің қазіргі кездегі қолданылысы

3 Бағдарлама
3.1 Бағдарламаның мәтіні
3.2 Бағдарламаның алгоритм

Мысалдар

Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Қосымша
Кіріспе

Менің курстық жұмысымның тақырыбы: Турбо Паскль тілінде
бағдарламаларды құрастыру тәсілдері. Берілген курстық жұмыста мен
келесідей ұғымдарды қарастырамын: Турбо Паскаль тілініде бағдарлама жазу
кезінде жиі қолданылатын басты элементтер мен компонеттерді, Турбо Паскаль
тілінде бағдарламаларды құрастырудың тәселдері, яғни бағдарламалауда жиі
қолданылатын сызықтық тәсіл мен жаңа тәсілдерді қарастырамын, осы
аталғандард қорытындылай келе, берілген курстық жұмыстың тақырыбына сәйкес
бағдарлама жазып, оның мәтіні мен алгоритмін сызба ретінде көрсетемін. Сол
сияқты мысалдар да келтіріп отырамын.
Жалпы алғанда, Паскаль тілінде бағдарламалаудың тәсілдері өте көп,
соның ішінде ең қарапайым және өте кең қолданылатын әдістерінің бірі –
сызықтық әдіс болып табылады.

1 Турбо Паскаль тілініде бағдарлама жазу кезінде жиі қолданылатын басты
элементтер мен компонеттер
1.1 Паскаль тілінің элементтері

Элементтерге жатады: Алфавит; сөздер;константтар; ауыспалылар.
Олардың әрқайсысына жекелеп қысқаша тоқталып кетейін.

Алфавит

Символ Атауы Символ Атауы
A-Z Бас әріптер : Қос нүкте
a-z Кіші әріптер + Плюс таңбасы
0-9 Цифрлар - Минус таңбасы
Бос орын * Asterisk жұлдызы
! Леп белгісі Қиғаш сызық (слеш)
# Диез ^ Кірістіру белгісі
% Процент белгісі = Теңдік белгісі
& Амперсант белгісі Кіші белгісі
$ Доллар таңбасы Үлкен белгісі
Символ Атауы Символ Атауы
“ Қос тырнақшалар ( ) Сол жақ және оң жақ
дөңгелек жақшалар
‘ Апостроф (жалқы тырнақша)[ ] Сол жақ және оң жақ
квадрат жақшалар
. Нүкте { } Сол жақ және оң жақ
фигуралық жақшалар
, Үтір _ Астын сызу белгісі
; Нүктелі үтір @ Коммерциялық эт

Программа құрастырғандағы жиі кездесетін резервтік сөздер тізімі
program (программа); var(ауыспалы);
const (константа); begin (блоктың басы);
end (блоктың соңы); div (бүтіндей бөлу);
mod (бөлуден қалған қалдық); and (логикалық және);
or (логикалық немесе); not (логикалық емес);
if(егер); then (онда);
else (басқаша); go to (көшу);
for (үшін); to (арттыру);
while (әзірше); do (орындау);
repeat (қайталау); untel (дейін);
function(функция); object (объект);
procedure (процедура); type (тип);
label(белгі); uses (қолдану);
with(бірге).
Стандартты функциялар

Жазылуы Аргумент Нәтиже типі Іс әрекет типі
типі
pi - R Π саны
abs(x) I, R I, R Х санының модулі (абсолюттік
мөлшері)
sqr(x) I, R I, R Х квадраты
sqrt(x) I, R R х (х≥0) квадртар түбірі
sin(x) I, R R Х (х в радианах) синусы
cos(x) I, R R х (х в радианах) косинусы
arctan(x) I, R R Х (результат в радианах)
арктангенсі
exp(x) I, R R х (е≈2,71828) дәрежесіндегі
экспоненті
ln(x) I, R R Логарифм х (x0)
trunc(x) R I Х бүтін бөлігі
int(x) I, R R Х бүтін бөлігі
round(x) R I Х жақын жуық шамаға дейін
жуықтау
frac(x) I, R R Х бөлшек бөлігі
random - I Кез келген сан [0,1)
random(x) I R Кез келген сан [0,х)
dec(x,[n]) I I х –тің n кемуі
inc(x,[n]) I I х –тің n артуы
odd(x) Longint Boolean true
false
ord(x) Кез келген Longint Мәннің тәртіптік нөмірі
тізімдік
pred(x) Кез келген Х алынғаны Х алдыңғысы
тізімдік
succ(x) Кез келген Х алынғаны Оның типіндегі х келесі мәні
тізімдік
chr(x) Byte Char Берілген кодпен символды
анықтайды.

Паскаль тілінде қолданылатын арифметикалық амалдардың символдары.
Арифметикалық Амалдардың атыПаскаль Жазылу Нәтиже
амалдардың тілінің пішіні
таңбалары символдары
х көбейту * 2*3 6
: бөлу 82 4
бүтінсандық div 5 div 2 2
бөлу
+ қосу + 2+3 5
- азайту - 5-2 3
бүтін сандық mod 3 mod 2 1
бөлу қалдығы

1.2 Паскаль тілінің компоненттері

Массив дегеніміз құрылымына және қолдану тәсіліне байланысты, бір типті
нөмірленген тізімдідер. Файлдар туралы сұрақтарды талдағанда айтылғандай,
файл элементтері тек бір типті элементтер болып келеді. Олай болса әр түрлі
типтегі элементтерді әрбір типке – жолдық типке айналдырып, мәтіндік
файлдармен жұмыс істеуіміз керек.
Мәліметтерді сақтау үшін оған екі массмвке орын бөлуімізге болатын еді.
Бірінші массив (snring типті) оқушылардың аты жөнін сақтауға, екіншісі
сақтауға арналған. Егер бізге қосымша мәліметтер (мысалы: сыныбы, ұлты,
т.б.) енгізу керек болса, онда енгізуге тура келеді. Бір мезгілде бірнеше
массивпен жұмыс істеу және оларды смпаттамалары бойынша сұрыптауға, әрине
болады, бірақ үлкен жұмысты талап етеді.
Программаларда кездесетін әр түрлі символдардан тұратын тізбектерді
жолдық қатарлар деп атайды. Өрнектерде жолдық қатарлар апострофқа алынып
жазылады.
Turbo Pascal-да жолдық қатарларға компьютердің жадынан 0 байттан 255
байтқа дейін орын беріледі (жолдық қатар ұзындығына – 255 символ,
ұзындықтың мәніне – 1 символ).
Жолдық қатарлардан тұратын идентификаторлар String типі арқылы
сипатталады. Идентификатордың типінен кейін тік жақшаның ішінде осы
идентификатордың ұзындығының мәні неше символдан тұруы мүмкін екені
көрсетіліп кетеді. Егер бұл мән көрсетілмесе, онда жолдық қатар ұзындығына
компьютердің жадынан 255 символға дейін орын беріледі.
Файл дегеніміз – мәліметтер сақтауға арналған сыртқы тасымалдаушыдағы
жадының ат қойылған аймағы (бөлігі).
File (ағылшын тілінен аударылғанда) бума, іс қағаздар жинағы, сонымен
қатар ақпаратты сақтау деген мағынаны білдіреді.
2 Турбо Паскаль тілінде бағдарламаларды құрастырудың тәселдері
2.1 Сызықтық тәсіл

Паскаль тілінде бағдарламалаудың қолбасшы пікірі - өндіріліп отырған
деректер мен оларды өндіретін процедураларды біртұтас етіп – объектіге
байланыстыру болып табылады.
Қазіргі кездегі бағдарламалауды жаңа деңгейлі модульді бағдарламалау
ретінде қарастыруға болады, себебі, бағдарлама құрастыру кезінде басты
назар процедуралардың кездейсоқ, механиалық қалыптасуына емес олардың
өрістік байланысына аударылады.
Турбо Пасаль тілінде бағдарламалаудың әдістері көп болса да олардың
ішінде сызықтық тәсілді айрықша көрсетуге болады. Оның жазылуы өте
қарапайым болып келеді.
Сызықтық әдіс –берілгендер мен алгоритмдерді бір тұтас етіп
байланыстыру. Берілген әдісті қолдана отырып, жазбаны сыртқы ортадан
қоршауға болады. Сонымен қатар, бұләдісті қолдану арқылы бағдарланып
отырған өнімнің сенімділігін арттырады, яғни, осындағы деректер
алгоритмдері көпмөлшерлі деректермен ауысып отырады және де осы орайда
олардың саны мен типтері үнмі бақыланып отырады.
Берілген әдістің тағы да бір айқын ерекшелігі: деректермен алмасу
жеңілдігі, ір бағдарламадан екіншісіне көшіру мүмкіндігі.

2.2 Турбо Паскаль тілінде бағдарламаларды құрастырудың жаңа тәсілдері
Көптеген жағдайларда қосымша есептерінде көптеген нұсқаулардың арасынан
оптималды шешім табу керек. Кейбір кездері берілген шешімді бірден табуға
болады, ал басқа жағдайларда олардың әрқайсысын талдап, бір бірімен
салыстыруқжеттілігі туады. Сол себепті қазіргі кезде іріктеу әдісі
бағдарламалауда өз орнын табуда.
Берілген әдістің схемасы үнемі бірдей болады, егер де:
❖ Тізімдегі элементтерді реттік саны бойынша орналастыру керек(олардың
ішінде қайсысы бірінші, қайсысы соңғысы болатындығын белгілеп алу керек);
❖ өтпелі элементтен келесі элементке көшу керек
Рекурсия әдісі
Рекурсия әдісімен функциялардың мәндерін есептейтін бағдарламаларды тез
құрастыруға болады.
Мысалы, f(n)=n ! факториалының функциясын табу керек.
f(0)=1 f(n)=n*f(n-1).
Рекурсия әдісі көптеген комбинаторлы объектілерді құрастыруда өте қолайлы.
Сонымен, рекурсия әдісі қолайлы бола тұра, көпмөлшерлі ресурстарды қажет
етеді.
Ілгері жылжыту әдісі
Коибнарлы объекттерді іріктеу өте қиын.сол себепті кез келген іріктеу
есебінің басты мақсаты- іріктеуді қысқарту, жеңілдету. Мысалы, X[i]-i 8-
ге тең болатын іріктеулерді қарастырайық.
X[1]-1 + X[2]-2 + ... + X[k]-k
Іздеу салынған әдіс
X[1],...,X[N], болсын.
Ондағы әрбір X[i] A[i] ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.