Турбо Паскаль бағдарламысының тарихы

Жоспар

Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

I.Турбо Паскаль бағдарламысының тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.1 Турбо Паскальдің қолданылуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Турбо Паскальдің версиялары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.3. Турбо Паскаль тілінің ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5

II. Турбо Паскаль бағдарламасының сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ...7
2.1. Турбо Паскальдің алфавиті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
2.2 Турбо Паскальдің құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.3. Турбо Паскальдің элементі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11

III. Var, begin, read, write сипаттамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
3.1.Var, begin сипаттамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
3.2. Read, write сипаттамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17

Мысалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...26
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
Қосымшалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .28

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны:
Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

I.Турбо Паскаль бағдарламысының
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... 4
1.1 Турбо Паскальдің
қолданылуы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1.2 Турбо Паскальдің версиялары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1.3. Турбо Паскаль тілінің ерекшеліктері
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5

II. Турбо Паскаль бағдарламасының
сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ...7
2.1. Турбо Паскальдің
алфавиті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7

2.2 Турбо Паскальдің
құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
2.3. Турбо Паскальдің элементі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11

III. Var, begin, read, write сипаттамалары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
3.1.Var, begin
сипаттамалары ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 16
3.2. Read, write
сипаттамалары ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..17

Мысалдар
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ..19
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.27
Қосымшалар
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .28
Кіріспе

Паскаль тілі процедуралық бағдарламалау үшін құрастырылған болатын.
Берілген атау француз математигі, физигі, философы – Блез Паскальдің
құрметіне қойылды.
Паскаль тілінің алғашқы нұсқасы 196869 жылдары Алгол-68 тілінің
стандарттарында құрастырылған болатын.
Паскальдің компиляторы Паскальдің өзінде жазылған, берілген
компиляторды жазуда айналдыру әдісі қолданылған болатын. Яғни, тілдің
ядросын құрастырып, кейіннен жаңа мүмкіндіктерді құрамына толтырып, оны
жетілдірей түсу.
Паскаль тілінің бірнеше баламалары бар. Қазіргі кезде кең қолданылатыны –
Турбо Паскаль7.0 баламасы. Кез-келген Паскаль программа жеке атынан және
.pas кеңейтілуінен тұратын текстік файл болып табылады. Паскаль тілінде
құрылған программаны мәшинелік тілге аудару үшін компилятор қолданылады.
Турбо Паскаль жүйесі ТР бумасында жазылады. Программаны жүктеу файлы:
turbo.exe, ол әдетте BIN ішкі бумасында орналасады (мысал: C:TPBIN
turbo.exe)
Берілген курстық жұмыстың тақырыбы: Турбо Паскаль бағдарламалау тіліне
сипаттама беру болғандықтан, мен берілген курстық жұмыстың барысында
тақырыпқа сай келесідей аспектілерді қарастырмақпын:
❖ Паскаль тілінің пайда болу тарихын;
❖ Паскаль тілінің қолданылуы мен оның версияларын;
❖ Берліген тілдің ерекшеліктерін;
❖ Паскаль тілінің алфавитін, құрылымы мен элементтерін;
❖ Сол сияқты var, begin, read, write атаулы резервтік сөздерге
сипаттамала беремін.

I. Турбо Паскаль бағдарламысының тарихы
1.1Турбо Паскальдің қолданылуы

Turbo Pascal – жоғарғы деңгейлі программалау жүйесі. Оның тұңғыш
нұсқасын 1970 жылы швейцрия физигі Niklaus Wirth ұсынған.Автор тілді
алғашқы арифметикалық есептеу машинасын жасаған француздың ұлы ғалымы Блез
Паскальдің құрметіне Паскаль деп атап , тіл атауын үнемі бас әріппен
жазылуын сұраған.
Кейінен тілдің көптеген нұсқалары жарық көреді.Turbo Pascal – Оның
тұңғыш нұсқасын жоғарғы деңгейлі программалау жүйесі .
1970 жылы швейцрия физигі Niklaus Wirth ұсынған . тілді алғашқы
арифметикалық есептеу машинасын жасаған француздың ұлы ғалымы Блез
Паскальдің құрметіне автор деп паскаліия ғалымы Никлаус Вирт жасаған
Паскаль программалау тілінен тарайды.
Қарапайым Паскальді өңдеудегі А. Хейлсбергтің еңбегінің нәтижесінде
Turbo Pascal қазіргі заман талабына сай, қуатты программалау жүйесіне
айналды. Turbo Pascal – жоғарғы деңгейлі программалау жүйесі. Оның
логикалық құрылымы әр түрлі есептерді дәл шешуге көмегін тигізеді. Бейсик
тілі сияқты, Паскаль оқып-үйренуге жеңіл, түрлі салалық информациямен жұмыс
істеуде нәтижелі болғандықтан, дүние жүзінде көп тараған тілдердің бірі.
Оның ыңғайлылығы:
• тілге дамытылған берілгендер типтері енгізілген. Олар өңделетін
берілгендер элементтерін толық сәйкестендіріп сипаттауға және жаңа
берілгендер типтерін енгізуге мүмкіндік береді;
• мұнда кішігірім жеңіл программалармен бірге күрделі құрылымды
программаларды құру да мүмкін;
• тіл синтаксисі қиын емес; нұсқаулардың (операторлардың) саны
мүмкіндігінше азайтылған, т.б.
Turbo Pascal жүйесінде қарапайым есептерді шешудің программасынан
бастап, күрделі мәліметтер қорын құрудың сан қырлы жұмыстары жүргізіледі.

1.2 Турбо Паскальдің версиялары

1986 жылы Apple фирмасы Паскальдің объектті – кеңейтілген версиясын
дамытып, нәтижесінде Object Pascal құрастырды.1989 жылы анлогтық объект
құралдары Borland фирмасымен Turbo Pascal жүйесіне қосылды (Turbo Pascal
5.5 және Object Pascal Apple айырмашылығы елеусіз)
Turbo Pascal-дің кейінгі версиялары Borland Pascal деген атауға ие
болды. Паскаль тілінің атаулары версияларына орай өзгеріп отырды:
❖ Pascal;
❖ Object Pascal -дан Delphi дейін,
❖ Сонымен қатар әдебиетте Delphi Pascal бағдарламаларының
атауларын кездестіруге болады;
❖ Object Pascal Reference.

1.3. Турбо Паскаль тілінің ерекшеліктері

Берілген тілдің ерекшеліктері:
• қатаң түрдегі типизация
• құрылымдық (процедуралық) бағдарламалаудың құралдары
Паскаль бағдарламалау тілдерінің еің алғашқысы болып саналады.
Алғашында берілген бағдарламалау тілінің көптеген кемшіліктері болды:
• ауыспалы ұзындығының массив функцияларына ақпарат бере алмауы;
• динамикалық жадпен жұмыс істеуде қажетті құралдардың болмауы;
• енгізу-шығару кітапханасының шектеулігі;
• басқа тілдерде жазылған функцияларды қосудағы шектеулер;
• бөлінген компилятор құралдарының болмауы және т.б.

Паскальдің осы орайдағы кейбір кемшіліктері 1982 ж. ISO-стандарттарында
түзетілді. Соның салдарынан ашық массивтер пайда болды.
Borland фирмасының объектті Паскаль бағдарламасы классикалық Паскальдан
ерекшеленді.
II.Турбо Паскаль бағдарламасының сипаттамасы

Паскаль тілін 1979 жылдары Швейцарияда Никлоус Вирт ашқан.
Паскаль тілі – IBM PC дербес компьютерлеріне арналған дәстүрлі
алгоритмдік бағдарламалау тілі болып табылады. Бұл Паскаль тіліндегі
бағдарлама қойылған мәселені шешуге әкелетін, арнайы ұйымдастырылған
декректерді түрлендіру қадамдарының тізбегі екенін білдіреді.
Кез келген басқа тілдер сияқты, Паскаль тілінің өзінің алфавиі,
символдар жиыны, өзінің грамматикасы, операторларды жазу және
бағдарламаларды безендіру ережелері болады.

2.1.Турбо Паскальдің алфавиті

Орыс әріптері мен пернетақтаның кейбір басқа символдары Паскаль алфавитіне
кірмейді, бірақ оларды жалқы тырнақшаларда және түсініктемелерде
пайдалануға болады.

Паскаль тілінің алфавиті.

Символ Атауы Символ Атауы
A-Z Бас әріптер : Қос нүкте
a-z Кіші әріптер + Плюс таңбасы
0-9 Цифрлар - Минус таңбасы
Бос орын * Asterisk жұлдызы
! Леп белгісі Қиғаш сызық (слеш)
# Диез ^ Кірістіру белгісі
% Процент белгісі = Теңдік белгісі
& Амперсант белгісі Кіші белгісі
$ Доллар таңбасы Үлкен белгісі
Символ Атауы Символ Атауы
“ Қос тырнақшалар ( ) Сол жақ және оң жақ
дөңгелек жақшалар
‘ Апостроф (жалқы тырнақша)[ ] Сол жақ және оң жақ
квадрат жақшалар
. Нүкте { } Сол жақ және оң жақ
фигуралық жақшалар
, Үтір _ Астын сызу белгісі
; Нүктелі үтір @ Коммерциялық эт

2.2 Турбо Паскальдің құрылымы

Паскаль тілінде жазылған бағдарламаның құрылымдық бөлімі.

Паскаль тіліндегі бағдарлама құрылымының жалпы түрі 1 қосымшада
көрсетілген
Паскаль тілінде қолданылатын арифметикалық амалдардың символдары.

Арифметикалық Амалдардың атыПаскаль Жазылу Нәтиже
амалдардың тілінің пішіні
таңбалары символдары
х көбейту * 2*3 6
: бөлу 82 4
бүтінсандық div 5 div 2 2
бөлу
+ қосу + 2+3 5
- азайту - 5-2 3
бүтін сандық mod 3 mod 2 1
бөлу қалдығы

Бағдарламаны компьютерде орындау.
Бағдарламаны орындау процесі екі бөліктен:
1. Бағдарламаның мәтінін машинаның жадына Турбо Паскаль текстік редакторы
арқылы енгізуден;
2. Бағдарламаны орындау үшін іске қосудан тұрады.
Турбо Паскаль бағдарламалау ортасы бағдарламалар мәтінін жасауға,
редакциялауға, оларды компиляциялауға (компьютерге түсінікті тілге
аударуға), қателерді тауып алып, түзетуге, жөнделген бағдарламаны орындауға
мүмкіндік береді. Бағдарламаны іске қосу үшін Ctrl + F9 басып немесе мәзір
жолындағы Run Run командасын орындау керек.
PROGRAM Proced 1;
VAR A, B, C, S: Real;
PROCEDURE Ushbur (M,N:Real; Var T, Q: Real);
Begin T:=M*N2
Q:=Sqrt (Sqr (M)+Sqr(N));END;
BEGIN Readln (A,B);
(негізгі программадан Ushbur процедурасын шақыру:)
Ushbur (A, B, S, C);
Writeln (‘gip=’,C:4:2); Writeln (‘aud=’, S:4:2);
Readln End.

2.3. Турбо Паскальдің элементтері

Паскальдің негізгі элементеріне кіреді:

1. Алфавит
2. Сөздер
3.Константтар
4. Ауыспалылар
Стандартты функциялар
Жазылуы Аргумент Нәтиже типі Іс әрекет типі
типі
pi - R Π саны
abs(x) I, R I, R Х санының модулі (абсолюттік
мөлшері)
sqr(x) I, R I, R Х квадраты
sqrt(x) I, R R х (х≥0) квадртар түбірі
sin(x) I, R R Х (х радиан) синусы
cos(x) I, R R х (х радиан) косинусы
arctan(x) I, R R Х арктангенсі
exp(x) I, R R х (е≈2,71828) дәрежесіндегі
экспоненті
ln(x) I, R R Логарифм х (x0)
trunc(x) R I Х бүтін бөлігі
int(x) I, R R Х бүтін бөлігі
round(x) R I Х жақын жуық шамаға дейін
жуықтау
frac(x) I, R R Х бөлшек бөлігі
random - I Кез келген сан [0,1)
random(x) I R Кез келген сан [0,х)
dec(x,[n]) I I х –тің n кемуі
inc(x,[n]) I I х –тің n артуы
odd(x) Longint Boolean true
false
ord(x) Кез келген Longint Мәннің тәртіптік нөмірі
тізімдік
pred(x) Кез келген Х алынғаны Х алдыңғысы
тізімдік
succ(x) Кез келген Х алынғаны Оның типіндегі х келесі мәні
тізімдік
chr(x) Byte Char Берілген кодпен символды
анықтайды.

Идентификаторлар
Бағдарламаларға атаулар беру үшін, яғни ондағы объектілерге, функциялар
мен процедураларға, ауыспалы мөлшерлеріне атау беру үшін идентификаторлар
қолданылады.

Стандартты идентификаторлар.
Алдын ала анықталған мәліметтер, константтар, процедуралар мен
функцияларға атау беру үшін стандартты идентификаторлар қолданылады.
Мысалы, integer (ауыспалы бүтін сан ретінде ғана қолданылатынын білдіреді);
real (ауыспалы бөлшек сан екендігін білдіреді); SIN (берілген бұрыштың
синусын есептейтін функцияны шақырады); Read, Readln (бағдарлама
қосылғаннан кейін пернетақта көмегімен мәліметтерді енгізу мүмкіндігі);
Write, Writeln (мәліметтерді экранға шығару процедурасын ұйымдастырады)
Қолданушының идентификаторы.
Программистің өзі константтарға, ауыспалы мен процедуралар және
функцияларға атау беру үшін қолданушы идентификаторлары қолданылады.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.