Құрылыс материалдар шығару заводы

Жоспар

Жоспар:
1.Кіріспе.
1.Машина жасау зауыты.
2. Құрылыс материалдар шығару заводы.
2.1. Электр энергиясын тұтынушылар.
2.2 Жүктеме графигі
2.3. Электр құрылғыларының жұмыс тәртібін сипаттайтын коэффиценті .
2.4. Қосалқы станциялардың қуатын анықтау.
Электр жүктемелерін анықтау тәсілі.
3. Темір жол торабы
3.1.1. Майлы сөндіргіштер.
3.1.2. Максималды қорғаныс желісінің тоқ кесермен үйлесімділігі
3.2. Монтаж жұмысы.
3.2.1. Жоғарғы майлы (аз көлемді) сөндіргіштер монтажы.
3.2.2Автоматика құрылғысы.
3.2.3. Монтаждық жұмыстарды жүргізу кезіндегі қауіпсіздік техникасы бойынша жалпы мәлімет.
4. Сыртқы жарықтандыру

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 46 бет
Таңдаулыға:

1.Кіріспе.

1.
6. 2.

6,3
10,5 кВ
21
3.

а
4

б

в

5

Темір жолды электірлендіру өте қажетті эектрлі энергияны
тұрақты тоқ көзінен жылжымалы составқа қосылу жүйесі арқылы
таратады.
1876 жылы Петербург қаласында Пиротский Ф.А. орыс инженері − бірінші
қосылу жүйесі ретінде темір жол релстерін қолданған. Ол үшін
электро қозғауышты вагонда орналастырды, ал оған энергия рельс
арқылы беріледі.
Осылай қалалық темір жолдың электр тарту күші қолданылады.
Кейін электр тарту күші шина арқылы жылжымалы составқа берілетін болады. Ол
шина ағаштан жасалынған көлденең тіреуішке орнатылады.
Қазір осы тәсіл трамвай, метро және электрлі темір жолдарда
пайдаланылады. Темір жол электрленуімен бірге темір жол айналасында жатқан
елді мекенді электр энергиямен қамтамассыз етіледі.
Электрлі энергия жылу және ГЭС және басқа электр станцияларда
өндіріледі. Жылу электо станция бу турбина, ГЭС су, АЭС бу турбина
қолданылады.
Электро станциялар, трансформаторлы қосалқы станциялар және электр
беріліс жолдардың бойы электр энергиямен қамтамассыз етуді берік орындау
оларды энергия жүйесіне біріктіреді. Электрлендірілген темір жолдарда
поездың жылжуы тұрақты электро станциялардан жылжымалы құрылғыға берілген
электр энергия арқылы орындалады. Ал осы құрылғылардың жинағы электрлі
темір жолды қамтамассыз ету жүйесі болады.
Қосылу жүйесін жұмысқа қабылдау үшін дистанцияның электрлендірілген
бөлігін жұмысқа қосудың алдында жарты жыл бұрын 50 пайызын құрайды, ал бір
квартал қалғанда тегіс штаты құрылады. Осы штатқа кіретін қызметкерлер
құрылыс, монтаж, дайындау, тексеру, реттеу, жұмыстарға қатысады және
орындалған жұмыстарды бақылайды. Осы жұмыстарды атқарған кезде мүмкін
кемшіліктер анықталса монтаж ұйымы оларды жояды.
Құрылыс монтажды ұйымы қосылу жүйесін жұмысқа пайдалануға өткізгенде,
электр жабдықтау бөліміне тегістехникалық құжаттарды тапсырады,
станциямен аралықтың қосылу жолдардың жоспарларын типті емес
құрылғылардың графикалық сызуларын.
Қазақстан Республикасында және СНГ мемлекеттерінде темір жолда электр
тарту жүйесін қолданады.
1 3кВ номеналды кернеу тұрақты тоқты тарту тізбегі.
1 25 кВ номеналды кернеу бір фазалы, айнымалы тоқты, жиілігі 50 Гц.
Шет мемілекеттердің темір жолдарында тағы басқа элктірмен тарту
жүйелер қолданылады, олар айнымалы тоқты, жиілігі 16, 23Гц және 25 Гц.
Темір жолдардың тұрақты тоқты қосалқы станцияларында айнымалы
тоқты тұрақты тоққа түрлендіру үшін үнемді және беттік жартылай
өткізгіштігі түрлендіргіштер пайдаланылады.
Айнымалы тоқты 50 Гц қосалқы станцияларда түрлендіргіш ретінде
өнеркәсіпті немесе әдейі түрлі трансформаторлар пайдаланылады.
Тарту қосалқы станцияларды, өнеркәсіптерді, ауыл шаруашылығын,
темір жолдағы ғимараттарды, тағыда басқа электірмен қамтамасыз ету
үшін қолданылады. Ол үшін қосалқы станцияда қосымша трансформаторларды
орнатады. Темір жолға жақын орналасқан аймақты қосалқы станцияда
тарту тұтынушларды қамтамассыз ету үшін трансформаторлар орнатылады .
Электірлендірілген темір жолдарда электровоздар және мотор
вогондар және автономды локомотив болмайды. Электро станцияларда
генераторлармен өндірілген электро энергия жоғарлату трансфарматорлы
қосалқы станцияға беріледі. Тарту қосалқы станцияда үш фазалы
айнымалы тоқ қажетті тоқтың және кернеудің түріне түрлендіріп
элктрлі тарту құрылғыларды және жергілікті тұтынушларды қамтамасыз
етеді. Элекро локомативтер қосылу жүйесінен тоқ тұтынушы арқылы
жабдықталынады. Релсті тізбегі тарту жүйесінің екінші өткізгіші
болады.
Тарту қосалқы станцияға дейінгі электро станциялар, қосалқы
станциялар және электірлі беріліс жол бойы бастапқы немесе
сыртқы электрмен жабдықтау жүйесінің бөлігі болады.
Қосылу жүйесі және рельсті жүйесі осы электірмен жабдықтау
жүйесінің тарту бөлігі болады.
Элекро станцияда үш фазалы, айнымалы тоқты, жиілігі 50 Гц
және кернеуі 6,3; 10,5; 21 кВ өндіріледі. Осы электірлі энергия
қасындағы трансформаторлы қосалқы станцияға беріледі, онда
өндірілген кернеу 35;110;150;220; 500 ; 750 кВ алыс жерге
берілетіндей жоғарланады.
Алыс ара қашықтыққа беру үшін жоғары кернеулі тоқ өте
үнемді.
Әр секция тарту қосалқы станциядан дербес қамтамассыз етілетін жолмен
жабдықталынады, фидер деп аталатын.
Электр энергияның тұтынушылары электро қондырғыларын құрастыру
ережелері бойынша үш түрге бөлінеді .
1. Ең жауапты тұтынушылар − оларды үздіксіз электрлі
энергиямен қамтамассыз ету керек , олар екі және одан да көп
тоқ көзінен жабдықталынады , резерв тоқ көзі жұмысқа
автоматты қосылады .
2. Жауапты тұтынушылар, бірақ қысқаша уақытқа тоқ көзінен
айыруға болады .
3. Тегіс қалған тұтынушылар оларды бір тәулік бойы тоқ
көзінен айыруға болады.
Тұтынушылардың түріне байланысты сыртқы электрмен жабдықтау
желісіне комутация қондырғылары алынады.
Электрленген темір жол бірінші түріне жатады.
Электрмен жабдықтау жүйесі екі түрге бөлінеді:
1. 3 кВ номеналды кернеуі , тұрақты тоқты .
2. Бір фазалы , айнымалы тоқты , жиілігі 50 Гц , номеналды
кернеуі 25 кВ.
Бірақ тасмалдау көлемі , жүру жылдамдығы, поездардың
салмағы жоғалған сайын айтылған электрмен жабдықтау жүйелердің
кемшілігі байқалады . Сондықтан 1,2 жүйелерді күшейту
мүмкіншілігін пайдаланамыз.
1− түрдің кемшілігі төмен кернеуі 3 кВ , қосылу
жүйесінде қолданатын өткізгіштердің қимасының үлкен ауданы,
тарту жүйесінде кернеудің және энергияның үлкен жоғалуы ,
тарту қосалқы станциялардың аз арақашықтығы қаңғыма тоқтың бар
болуы.
1. Күшейту үшін тарту жүйесінде кернеу 6 кВ − қа дейін
көбейтеді. Ол үшін тұрақты тоқты импульсті түрлендіргіштер бар
электровозды қолданамыз . Сонда 3 кВ қосылу жүйесі өзгермейді , 6
кВ кернеуде изоляциясының жоғалуы 3− 4 есе азаяды ,
өткізгіштердің жылуы және қаңғыма тоқтың болуы азаяды .
2. Жүйесінің артықшылығы тарту жүйесіндегі жоғарғы кернеу 25 кВ,
өткізгіштердің қимасының аз ауданы жәй трансфарматорлы қосалқы
станциялар эәне олардың үлкен ара қашықтығы.
Бірақ кемшілігі де бар, фазаларды біркелкі емес күш ,
байланыс жол бойына зиянды электро магнитті әсері , төмен
кернеулі әуе жолдардың шектесуі, тұтынушыларға берілетін энергияның
сапасының төмендеуі, жер астындағы құрлыстарда ұшқының пайда
болу мүмкіндігі, тағы басқада болады .
Осы кемшіліктерді жою үшін 2* 25 кВ тарту жүйесі құрылды.
Құрылған 2* 25 кВ жүйесі 25 кВ тарту жүйесінде пайдаланатын
құрал жабдықтарды және 25 кВ электрлі жылжымалы составты
өзгеріссіз сақтайды . Осы бар айтылған қосып айтарым 2* 25 кВ
жүйесін тиімді әр пайдалы деп ойлаймын және курстық жобаның
тапсырмасына сәйкес учаскесіне де 2* 25 кВ жүйесін қолдануды
ұсынушы едім.

2.1. Электр энергиясын тұтынушылар. Электр энергиясын пайдаланатын
өндірістер темір жол көлігі , қаладағы тұтынушылар , ауыл – шаруашылығы
болып табылады .Темір жол көлігінде электр энергиясын негізінен
өзінің тұрақты немесе жылжымалы электр станциядан алады .Темір жол
тораптарында электр энергиясын пайдаланатын локоматив депосы , су соратын
насос станциясы , вагон депосы мен вагон жөндейтін бөлімшелер, әр
түрлі қызметтердегі шеберханалар, байланыс құрылғылары, автоматты
блокировкалау, компрессорлық станциялар, іріктеу горклар, тоңазытқыштар
мен элеваторлар, жолаушылар мекемесі, сыртқы жарық түсіруші
аймақтар, тұрғын үйлер болып табылады. Вагон немесе локоматив жөндеу
зауыттарындағы электр энергиясын пайдаланатындарға жататындар:
зауыттағы негізгі цехтар , арнайы құрылғылар ( сумен қамтамассыз ету,
жылу және желдету , зауыт ішіндегі көліктер ),зауыт аймағындағы
сыртқы жарық беру , мәдени орталықтар .
1-ші категорияға жататын электрді пайдаланушылар : электрлі
тарту вокзалдар , операциялық палаталар , ауруханалар , клубтар мен
театрлар, вокзал маңы мен алаңы , темір жол тораптарындағы негізгі
жолдар, байланыс құрылғылар , іріктеу горкалар ,компрессорлық және су
сору станциялары , локоматив және вагон жөндеу зауыттары болып
табылады . Ал қалғандары 2 – ші категорияға жатады .

Қызылорда аймағының Джусалы ауданының машина жасау заводы, құрылыс
материалдар шығару заводы, темір жол торабы, сырқы жарықтандыру
тұтынушыларды электрмен қамтамасыз ету үшін трансформаторлы қосалқы
станцтяның қуатын анықтау.

1.Машина жасау зауыты.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының машина жасау зауыты- ауыр
өнерксіптің еңбек құралдарын, тұтыну заттарын және қару-жарақ өнімдерін
жасайтын негізгі саласы. Машина жасау өндірісі энергетикалық,
электротехникалық, станок жасау және құрал- саймандар өнеркәсібі, аспап
жасау ауыл-шаруашылық машиналарын жасау, т.б. салаларға бөлінеді.
Қазақстанда машина жасау 2-ші дүние жүзілік соғыс жылдарында басқа
республикалардан көшіріліп келген жабдықтар негізінде жасалды. Соғыстан
кейін бұл сала жоғары қарқынмен дамып, көптеген жаңа өндіріс түрлері пайда
болды. Қызылорда аймағының машина жасау зауыты күрделі әрі металды көп
қажет ететін машиналар, таукен, көмір, мұнай, металлургия, тамақ
кәсіпорындары мен жеңіл өнеркәсіпке қажетті жабдықтар, сондай-ақ көлікке,
құрылысқа арналған машиналар мен құрал-саймандар және электротехникалық
аппараттар мен станоктар- барлығы мыңннан астам өнім түрлеріне шығарады.
Алматыда металл кесу станогін, созу станогын,электр аппаратурасын,
гидротехникалық жабдықтар, Қарағанды тау-кен шахтасы жарағын, кокс-химия
техникасын, Шымкентте пресс-автомат, карданвал, Өскеменде түсті металлургия
жабдығын, конденсатор, Павлодарда трактор, Астанада ауыл-шаруашылық
техникасы, Қостанайда дизель моторын, Ақтөбеде рентген аппаратурасын,
Атырауда мқнай өндірісіне қажетті машина мен жабдықтар.
Талдықорғанда аккумулятор, Кентауда экскаватор шығаратын өндіріс
орындары жұмыс істейді.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының- машиналардың, приборлардың,
аппараттар мен тетіктердің, т.б. бөлшектеуге жатпайтын тұтас тетігі
(бұранда, білік, тегершік, күшпек, серіппе, муфта, т.б.); машин жасау және
оған қажетті есептеулерді қаракстыратын ғылыми пән. Машина бөлшектерінің
саны машинаның күрделілігіне байланысты (оларда бірнеше ондаған мыңға
жетеді) өзгеріп отырады. Ір түрлі машиналарда пайдаланылатын бөлшектердің
кейбіреулері өзара ұқсас, ал кейбіреулері тек жеке машина түрлеріне ғана
тән. Осыған байланысты машина бөлшектері негізгі екі топқа (ұқсас және
арнайы бөлшектер) жіктеледі. Ұқсас ортақ бөлшектерге әр түрлі беріліс
бөлшектері : тісті доңғалақтар, қайысты және шынжырлы берілістер.

2. Құрылыс материалдар шығару заводы.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданынында үйлерді, ғимараттарды салу мен
жөндеуде пайдаланылатын табиғи және жасанды материалдар мен бұйымдар.
Негізгі құрылыс материалдарының түрлері: табиғи тау жыныстарынан жасалған
құралыс материалдары (дара тастар, қиыршық тастар, т.б.); органик(битум,
қарамай,синтет, шайыр, т.б.) және бейорганик(цемент, ақтас, гипс, т.б.)
байланыстырғыш материалдар; жасанды құралыс материал және құрастырмалы
құралымдар мен бұйымдар (құрылыстық керамика, бетон, темір-бетон, асбест-
цемент, темір, шыны және селикаттан жасалған бұйымдар (есік және терезе
блоктары, ағаш талшықты және ағаш үгіндтлершен жасалған тақталар, т.б.);
металдан жасалған бұйымдар (көтергіш және қоршау құралымдары, құ-бырлар,
рельстер, т.б.); синтет, шайырлар мен пластмассалар (линолеум, пенопласт,
т.б.). Әр түрлі табиғи тау жыныстарынан іргетастар, қабырғалық әшекейлік,
т.б. құралыс материалдары жасалынады. Органиктік бай-ланыстырғыш заттардан
жол құрылысына қажетті жабын, ылғал өткізбейтін заттар дайындалады. Ағаш
жаңқасынан жүқа әшекейлік тақталар жасау үшін байланыстырғыш заттар ретінде
синтетиалық шайырлар пайдаланылады. Бейорганик. заттардың ішіндегі ең
негізгісі — цемент. Одан бетон, темір-бетон, асбест-цемент, құрылыс
қоспалары сияқты құралыс материалдар жасалады. Әктастан бу қысымымен
алынатын силикаттық бетон, кірпіш, әрі
одан құрылыстық қоспалар дайындалады. Жасанды құралыс материалдары жасалу
технологиясына қарай байланыстырғыш заттар көмегімен жасалатын бетон, темір-
бетон, асбест-бетон, асбест-цемент, силикаттық бетондар мен кірпіш, құрылыс
қоспалары; саз топырақтан (балшықтан) күйдіру арқылы алынатын керамик.
құралыс материалдары; құмды түрлі қоспалар қосып балқыту арқылы алынатын
кеуек материалдар, ситалдар, минералдық мақталар болып бөлінеді. Жасанды
құралыс материалдарының негізгі бір түрі — металдар. Олар құрылыста әр
түрлі құралымдар (көпірлер, өндірістік құ-рылыстар, жер сілкінісіне шыдамды
құрылыстық қаңқалар және темір-бетон аматуралар, т.б.) жасауға
пайдаланылады.Ағаш материалдары және олардан жасалған бұйымдарға ағашты
механикалық өңдеу барысында алынатын материалдар(бөренелер, кесілмелі
материалдар, паркет, фанера, т.б.) кіреді. Металдардан,негізінен, болат
илемі құрылыста кеңінен қолданылады. Олардан темір-бетондарға қажетті
арматуралар, ғимараттың каркастары, көпірдің құрылыстық өткіндері, жылыту
жүйелері, жабын материалдары, т.б. жасалады. Құралыс материалдары пайдалану
мақсаттарына қарай іргелік ма-териалдар (шойтас жөне бетон), қабырғалық
(керамикалық кірпіш және силикат кірпіш, кеуек керамика, жеңіл бетон,
силикат бетон, кеуек бетондар, туф, ағаш), төбелік материалдар (темір-
бетон, гипс бетон, бетон тақталары мен панельдер және ағаш тақталар), жұқа
қабырғалық материалдар (гипс тақта, кеуек гипс, тақта, кеуек керамика),
едендік материалдар (тактай, паркет, ксилолит, керамикалық тақталар,
асфальт-бетон, линолеум, құйма қоспалар), жабындық материалдар (қыш жабын,
жабындық тақтатас, асбест-цементтік тақта, тақтай, темір, пергамин,
рубероид, толь), қаптағыш мате-риалдар (табиғи тау жыныстарынан жасалатын
гранит, әктас, мәрмәр, т.б., керамикалық тақталар, майолика, әр түрлі
құрылыс қоспалары, түсті шынылар, гипстен жасалған әр түрлі архит.
бөлшектер), әшекейлік материалдар (сыр, бояу, линолеум, суретті шынылар,
түсті сылақтар, кор-кемделген тақталар) болып бөлінеді. Құралыс
материалдары ондірісі үшін республиканың шикізат ресурстары (сазды,
кремнеземді, карбонатты жыныс орындары), сондай-ақ кен онеркәсібінің,
металлургияның, химия өндірісінің, жылу энергетикасының минералдық
қалдықтары зерттелді. Әлемдік практикада ең алғаш Қазақстанда жасалып,
өндіріске енгізілген жаңа керамикалық "золокерам " м атериалдарының қор
үнемдегіш технологиясын ойлап тапқан ғылымдарға (А. Құлыбаев, М.Құлбек,
Қ.Нұрбатыров, С.Сайболатов).Республикадағы құрылыс материаддары
өнеркәсібінің дамуы, оның ғыл.-технол. тұрғыдан қалыптасуы Ө.Аяпов, А.А.
Балакиров, С.М. Зубаков,Қ.Қуатбаев,Б.Пәрімбетов,С.С үлейменов,т.б.көрнекті
ғалымдарымыз-дың зерттеу жұмыстарымен тығыз байланысты. Кейінгі жылдары бұл
мәселелер жоғарыда аталған мамандармен қатар Т.Әбдуәлиев, А.Ақшабаев,
С.Байболов, Қ.Бисенов, Р.Ергешов, З.Естемесов, В.И. Соловьев, Т.Ысқақов,
т.б. ғалымдардың зерттеулерінде өз жалғасын табыда.

3. Темір жол торабы.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының бірнеше темір жол желісі
қиылысатын немесе бірігетін жерде орналасқан, жалпы темір жол жүйесіндегі
маңызды бекет. Оньң құрамъна сүраптау, жүк және жолаушылар станцияларылары,
жекелеген станцияларды жалғастыратын және айналып өтетін жолдар,
жолаушыларға қызмет көрсету нысандары, депо, вагондар мен локомотивтерді
жөндеу және жабдықтау, оларға тех. күтім жасау орыңдары, жалғастырма және
айналма жолдардағы инженерлік күрылыстар, электрмен жабдықтау құрылғылары,
сигнал беру және байланыс жүйелері кіреді. Қызылорда аймағының Джусалы
ауданының темір жол торабы өзара технолалогиялық үдеріспен байланысқан бір
немесе бірнеше станциядандан тұрады. Темір жол торабының құрамындағы
станциялар өзара айқасқан, үшбұрышты, параллельді, радиалды, сақиналы және
араласпа, тұйық тізбекті болып орналасады. Ірі темір жол тоарабына 5-тен 10-
ға дейін, кейде одан да көп темір жол желілері қиылысады. Темір жол
торабының автоматика және техника құрылтыларымен жабдықталады. Казақстанда
20-ға жуық Темір жол торабы бар. Олардың маңыздылары: Қызылорда, Алматы,
Шу, Арыс және Карағанды сияқты темір жол торабы т.б. Қазақстанның Темір жол
торабынына автоматтық телефон станциясалары (210), сумен жабдықтау
бекеттері (362) қызмет көрсетеді

4. Сыртқы жарықтандыру.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының тәуліктің қараңғы кезінде жұмыс
жүргізілетін орынды жылжымалы жарықтандыру құралымен пайдаланады, ол
байланыс желісінің тірегіне немесе мачтаға үшаяққа орнатады. Жарық құралы
ретінде ПКН-1500, ПЗС-45 және т.б. прожекторлар қолданады. Телескопиялық
жарық беру құралын жерге бекітеді, оны көтеріп тартпалармен вертикаль
қалпында ұстатып қояды. Оны қолдын күшімен көтеріп бекітеді. Жеке жерлерді
күшті жарықтандыру керекболса, қондырғыны өз осінде прожектордың жарығын
жұмыстың қаранғы бөлігіне бұру арқылы жүзеге асырады.
Бекетте жарықтандыру құралын кабель арқылы бекет жолдарын
жарықтандыратын әуе желісіне қосады. Мұндай тоқ көздері болмаған жағдайда
бензо электрлік агрегат қолданады. Ауылшаруашылық нысандарын
жарықтандыру үшін қандай жарық көздері қолданылады.
Ең көп тараған жылулық жарық көзі ретінде қатты қыздыру шамдары
қолданылады. Оларда жарқырау қылтаның жоғары температураға дейін қызуымен
туындайды.
Қуаты 10...40 Вт қыздыру шамдары вакумдық, ал үлкен қуатты шамдар
инерттілік газбен толтырылған: криптон немесе аргон мен азоттың қоспасы
түрінде шығарылады.

Мұндай шамдардың жұмыс істеу мерзімі 1000 және 2500 сағ.
Қоғамдық , өндірістік және әкімшілік ғимараттарда люминесценттік шамдар
қолданылады. Люминафорға тәуелді сәулелену түстері бойынша шамдар күндізгі
(ЛДЦ және ЛД) , (ЛБ) , (ЛХБ), (ЛТБ) жарықтар деп бөлінеді.
Люминиценттік шамдары қыздыру шамдарына қарағанда тиімді, спектрі
жұмсақ, қызмет мерзім ұзақ, қызу температурасы төмен, электролюминиценция –
келтірілген кернеу әсерінен электрондардың қозғалысы кезінде сынақтық
жарқырауы.
Фотолюминиценция- сынап буындағы сәулеленетін разрядпен ультрокүлгін
сәуленің әсерінен нәтижесінде шыны құбырдың ішкі бетіне енгізілген
люминофордың жарқырауы.
Аралас жарық көздерінде қылтаның қызуы мен люминиценция бірге
қолданылады. Қарапайым қыздыру шамдарына қарағанда жарықтандыру шамдары
биік ғимараттармен ашық кеністікті жарықтандыру үшін термосәулеленуші
шамдар қолданылады.
Төменгі қысымды сынаптың люмениценттік шамдар газорозрядттық жарық
көзіне жатады.
Жоғары қысымды доғалы сынаптық люминоформдық шамдар көшелерді
жарықтандыру үшін қолданылады .
Аталған шамдардан басқа ауылшаруашылығында эритемдік, бак терицлді және
сынапты – кварцтық шамдар қолданылады.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының кен таралған қыздыру
шамдарының негізгі сипаттамалары қандай?
Жану ұзақтығы 2500 сағат жарықтандыру шамдарының сипаттамалары 4
кестеде келтірілген.
Люминиценттік шамдардың негізгі техникалық сипаттамалары қандай?
Мұндай шамдардың сипаттамалары 5 кестеде келтірілген.
Өсімдік шаруашылығында қайда электр жарықтандыру қолданылады?
Өсімдік шаруашылығында жарықтандыру барлық өндірістік бөлмелерде,
теплицаларда, қоймаларда, ашық аумақтарда, түнгі суғару жұмыстары кезінде
қолданылады.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының жарықтандыру нормаларын
қандай құжат орналастырады?
Жарықтандыру нормалары ауылдық электр қондырғыларды жоспарлау бойынша
көрсеткіштерде келтірілген.
Мал шаруашылығы мен құс шаруашылығында қандай электр жарықтандыру
жүйесі қолданылады?
Жарықтандыру мал шаруашылығының барлық ғимараттарында қолданылады. Сиыр
тұратын бөлмелерде жарықтандыру жалпы және кезекші болуы мүмкін : жалпыны
сиыр сауу кезінде қосады, ал басқа кезде кезекші жарықтандыру қолданылады.
Шошқа және ірі қара малды жемдеу орындарында жарықтандырудың бір жүйесі
қолданылады.

Өндірістік бөлмелердегі жарықтандыру қондырғыларының қуаты қалай
есептеледі?
Меншікті қуат әдісін қолданған ыңғайлы. Олүшін меншікті қуаттың
нормаларын (6 кестеде көрсетілген ) және сыртынан өлшенгендегі бөлме
ауданын бір жүиесі колданылады.
Өндірістік бөлмелердегі жарықтандыру қондырғыларының қуаты қалай
есептеледі .
Меншікті қуат әдісін қолданған ыңғайлы.
Ол үшін меншікті қуаттын нормаларын (6 кесте де көрсетілген) және
сыртынан өлшенгендегі бөлме ауданын білу қажет. Егер ішкі өлшеумен бөлме
ауданы белгілі болса, онда: м2

Fсыр=1,3*Fішкі

жарықтандыру құралдарының нақтыланған қуаты, Вт

Рнақ=Fсыр* Рмен немесе
Рнақ=

мұндағы, Рмен- меншікті қуат нормативтік Втм2.
Электр шамдарын электр желілерге қандай қосу сұлбаларымен қосылады?
Жарықтандыру шамдары (6 сурет) желіге фазалық және нөлдік сымдар
арасында қосылады.
Патронның жоғарғы контактісіне фазалық сымды, ал жанындағыбұрандаға
–нөлдік сымды жалғайды.
Қайтақосқыш конструкциясына байланысты шамдар жұмысын әр түрлі басқаруға
болады.Оларды бір мезгілде қосып ажырату не кезектеп ажырату т.б.Шамдар
тобын екі әртүрлі жерден қосып ажырату үшін қайтақосқышты ( 7сурет)
қолдануға болады.
Люмениценттік шамдарды дроссельдік құрылғы 1 арқылы қосады. Кейбір жиі
қолданылатын мұндай шамдар 8-суретте көрсетілген.
Ашық аудандарды жарықтандыру үшін қандай шамдар қолданылады?
Өндірістік аумақтарды жарықтандыру үшін жоғары қысымды ДРЛ-400, ДРЛ-
700, ДРЛ-700 люминиценттік шамдар, бидайды өңдеу пунктерінде –ПЗС-45 және
ПЗС-35 прожекторлары мен 1000 хәне 500 Вт-тық шамдар, үлкен аумақтарда
-ДКСТ типті ксеондық шамдар қолданылады.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының қандай арнайы шамдар
қолданылады?
Өсімдіктердің өсуін жылдамдату үшін ДРЛ, ЛБ, ЛФ типті шамдар ,
бидайды залалдандыру үшін және оны бүлдірушілерді жою үшін ДРТ, ДБ және
3С типті шамдар қолданылады.
ЛБ, ЛБР, ДРЛ, ДРФ, ДРИ, ДРТ, ПРК, ЗС типті шамдарының
сипаттамалары қандай?

ЛБ-40, ЛБР-40 шамдары 108 В жұмыстық кернеуге есептелген. Олардың
қуаты 40 Вт, жарық ағыны 2500 және 2250 мм. ЛБР шамы жарықтандыру
рефлекторымен жабдықталған. ДРЛ шамдары люминицентті, сынаптық, жоғарғы
қысымды. Олардың қуаты 125, 250, 400, 700 және 1000 Вт, ал жарық ағыны 20-
50 мың км. Бұл шамдар кернеуі 220 В айнымалы тоқ желісінің қосу реттегіш
аппараты арқылы қосылады. (9 сурет) .
ДРФ 1000 шамдары 220 В кернеуге шығарылады. Олардың қуаты 1000 Вт,
фито ағыны 130 фит.
Аспа биіктігі 1,1...1,2 м болғанда ДРФ-1000 бір шамы 4...5 м2 ауданды
жарықтандырады.Жоғары қысымды ДРТ-400 және ДРТ-1000 сынапты-кврцтық
шамдар 135 және 235 В кернеуге шығарылады, қуаты 400,1000 Вт, жонудың
орташа ұзақтығы 2700 сағат.
Айналық жарықтандыру шеамдары 3С-з-термосәулеленуші болып табылады,
олар 220В кернеуге есептелген, қуаты 500Вт.
ЛФ люминиценттік шамдардың ерекшеліктері қандай?
Жылыжайда қысқы мерзімдерде дәнді дақылдарды қосымша сәулелендіру
үшін ЛФ 40 -1 ,ЛФ 40 -2 люминиценттік шамдар қосылады. Бұл шамдардың
пайдалы берілісі 40-50 % ЛФ – 40 -1 шамының спектрінде қызыл сәуле басым,
ал ЛФ 40-2 шамдарын қолдану кезінде қондырғылардың қуаты 30-40 % -ға
төмендейді.
Жарықтандыру құралы қандай түрде болады?
Шаммен жарықтандыру арматурасынан тұратын жинақ – жарықтандыру
құралы деп аталады. Жақын қашықтағы жарықтандыру құралы – светильник, ал
алшақтық – прожектор болып табылады.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының жарықтандыру шамды да,
люминиценттік те свитильниктері қолданылады.
Қызылорда аймағының Джусалы ауданының жарықтандыру шамды да,
люминиценттік те свитильниктері қолданылады. Жарықтандыру шамдары бар
свитильниктері 7 кестеде, люминиценттік – 8 кестеде келтірілген.

Бастапқы берілгені.

Нұс-қРеттікТұтынушылардың Орнатыл- Тұт-дың Тұт-дың
асы саны аталуы ған қуат коэф Коэфицент Желінің
№ № Р[picфи- Кернеуі
], центі. U,кВ
кВт ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.