Дербес компьютердің құрылысы

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ДЕРБЕС КОМПЬЮТЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫСЫ

Бүгінгі күні дербес компьютерлер (ДК) көпшілік арасында кең тарады. Дербес компьютерлердің осылай аталу себебі - ол бір-ақ адам жұмыс істеуге арналған. Дербес компьютерлердің түрлері өте көп, бірақ олардың құрылысында ұқсастық та бар. Бұл тарауда біз дербес компьютер қандай құрылғылардан тұратынын, яғни дербес ЭЕМ-ның архитектурасын және олардың жұмыс істеу принциптерін қарастырамыз.

Кез келген дербес компьютер бірнеше құрылғылардан (блоктардан) тұрады (1-сурет) . Бұл құрылғылардың кейбірі өте маңызды - бұлар монитор, жүйелік блок пен пернетақта, өйткені компьютер оларсыз жұмыс істемейді. Басқа құрылғылар да пайдалы міндеттер атқарады, бірақ компьютер оларсыз да жұмыс істей алады.

Компьютердің барлық құрылғылары оның артқы тақтасындағы арнайы ажыратып-қосқыштар арқылы байланыстырғыш баулармен (шнур) өзара жалғастырылады (5-сурет) .

Компьютердің негізгі құрылғыларының блок-схемасы 2-суретте көрсетілген. Блок-схемадан көріп отырғандай, дербес

монитор

жүйелік блок

мудьтимедиа колонкасы _{пернетақт

а} _маус

1-сурет. Қазіргі дербес компъютердің негізгі құрылғылары .

компьютердің

процессоры мен жедел жадынан басқалары оның сыртқы құрылғылары болып табылады. Олар: монитор, пернетақта, принтер, маус, модем т. б. Әрбір сыртқы құрылғы компьютердің процессорымен арнайы блоктар - адаптер немесе контроллер арқылы жалғасады. Мысалы, монитор процессор мен дисплей контроллері, ал принтер порттар контроллері арқылы т. с. с. жалғасады.

Контроллер немесе адаптердің міндеті - процессордан келіп түскен ақпаратты құрылғылардың жұмысын басқаратын сәйкес сигналдарга айналдыру.

Процессор басқа құрылғылармен көптеген сымдардан тұратын кабель арқылы жалғастырылады, оны кеңарна (магистраль) немесс шина деп атайды (шина атауы көп пайдаланылады) . Ал енді компьютерлердің негізгі құрылғыларының міндеттеріне толығырақ тоқталайық.

ЖҮЙЕЛІК БЛОК

Жүйелік блокқа дербес компьютердің негізгі құрылғылары жинақталған, олар деректерді өңдеуді, электр тогының қосы луын, қосымша құрылғыларды қосуды қамтамасыз етеді. Жүйелік блоктың ішін көру үшін, оның артқы қақпағын ашу керек, оның конструкциясында жүйелік блоктың әр турлі типтері үшін айырмашьшықтар бар. Жүйелік блоктың алдыңғы тақтасында: компьютерді қосу/өшіру батырмасы, дискжетек, компакт-дискіден оқитын СD-RОМ орналастырылған. Кейбір жүйелік блоктың конструкцияларында компьютерді қайта жүктеу батырмасы болады.

Жүйелік блоктар келесі түрлерде: үстелге қоятын (көлденең орналасқан), "еденде" немесе "мұнара" түрінде (тік орналасқан) шығарылады.

Мұнараға ұқсас жүйелік блок өз кезегінде бірнеше түрде болады, олар: мини - оны үстелдің шетіне, миди - оны жеке үстел үстіне орналастырады, мұнара - оны еденге қояды.

Жүйелік блоктың ішінде аналық (жүйелік) плата (тақша), процессор, қоректендіру блогы, жедел жад, қатқыл диск, диск-жетек, СD-RОМ, бейнетақша, дыбыс тақшасы мен көптеген басқа құрылғылар бар.

Қатқыл диск

(винчестер)

СD-RОМ

Процессор

Компьютердің артқы тақтасында кіру негізгі (монитордың, пернетақтаның, маустың порттарын) және қосымша құрылғыларды (принтердің, модемнің, сканердің, микрофонның порттарын) қосатын порттардың ажыратып- қосқыштары бар.

ПРОЦЕССОР

ІІроцессор - компьютердің ең басты бөлігі. Ол - компьютердің миы". Ол бүкіл компьютердің жұмысын басқарады және бағдарламалардағы барлық командаларды (операцияларды) орындайды.

16-сурет. Репtіит процессорының түрі.

Бұл құрылғы командаларды таниды, оларды орындайды және өз жұмысының нәтижелерін шығарып береді немесе оны машинаның жадына жазады, тіпті екеуін де қатар орындай алады. Компьютердің кез келген жұмысы болса да, процессордың қатысуымен орындалады.

Іс жүзінде компьютердің орындайтын жұмысының бәрін оның бас микросхемасы - микропроцессор атқарады. Қазіргі кезде ең көп тараған процессор ( Репtіит ) "пентиум" деп аталады, сондықтан мұндай процессор орнатылған компьютерді де "Пентиум" деп атайды. Компьютерлердің негізгі сипаттамасының бірі - оның жылдам әрекеттілігі, ол мегагерцпен өлшенетін жиілікке байланысты. Жиілік жоғарылаған сайын, компьютер де жақсырақ болады. Процессор жадпен бірге жұмыс істейді. Жад микросхемасынан процессор өзіне қажетті ақпаратты алады және өз жұмысының нәтижесін қайтадан жадқа жібереді.

ЖЕДЕЛ ЖАД

Жедел жад - бұл компьютердің ішкі жады. Жедел жад немесе оперативті жадтайтын құрылғы (ОЖҚ) - ол қажет ақпараттарды өзіне жылдам жазуға және одан оқуға мүмкіндік береді. Бірақ онда ақпараттар уақытша сақталады, яғни компьютерді өшіргенше. Егер компьютерді өшірсе, онда жедел жадтағы барлық ақпарат жойылады (өшеді) . Жедел жадта қазіргі кезде орындалып жатқан барлық бағдарламалар болады.

Компьютердің ішкі жадының екі түрі бар: тұрақты жадтайтын құрылғы ТЖҚ - бұл компьютердің ішкі жады, ол компьютердің ішіне, құрастырушы фирмада орнатылады. Компьютерді іске қосқанда, алдымен ақпарат ТЖҚ-дан алынады, ал содан соң компьютерге орнатылған операциялық жүйе іске қосылады.

Жедел (оперативті) жадтайтын құрылгы ЖЖҚ - ақпараттарды уақытша сақтауға арналған жад. Компьютердің жедел жадының көлемі шекті, сондықтан ЖЖҚ-дан ақпараттарды сыртқы жадқа (дискіге) көшіріп алу керек.

Жедел жадтың негізгі сипаттамасы - оның сыйымдылығы мем жылдам әрекеттілігі. Процессор мен ЖЖҚ - ЭЕМ-ның негізгі құрылғылары, Компьютер жұмыс істеу үшін, бұлардың өзі-ақ жеткілікті. .

Бірақ компьютер сыртқы ортамен қатысуы үшін, басқа қосымша құрылғылар керек, бұлар - мәліметтерді енгізу мен нәтижелср шығару құрылғылары.

Енгізу-шығару құрылғылары - бұл құрылғылардың көмегімен компьютерге өңделетін ақпарат енгізіледі, сондай-ақ машииадаи оның жұмысының аралық және ақырғы нәтижелері адам түсінетін түрде шығарылады.

Енгізу құрылғыларына: пернетақта, маус, джойстик, өлшеу аспаптары, жарық түсіретін қалам, сканер (басылған немесе қолмен жазылған мәтінді беттен қабылдайтын құрылғы) жатады.

Шығару құрылғысына: принтер (баспа құрылғысы), дисплей (экран) мен график салғыш (графопостроитель) жатады.

МОНИТОР

Дисплей - компьютердің экранына ақпаратты шығаратын құрылғы. Сыртқы пішіні бойынша дисплей кәдімгі түрлі түсті теледидардан аумайды, сондықтан оны жиі те левизиялық техникадағыдай Монитор деп атайды.

Дисплей - компьютердің "тілі", ол оның көмегімен өзінің жұмысы туралы барлық қажет ақпаратты беріп отырады.

Дисплей электронды-сәулелік түтікшеден, Монитор

қоректендіру блогынан және сөулені басқарушы электрондық блоктан тұрады.

Дисплей символдық болса, экранда тек мәтіндік ақпарат, ал графикалық болса, экранда символдық ақпараттардан басқа әр түрлі графиктер мен суреттер шығаруға болады.

Монитор түрлі түсті (7-сурет) немесе монохромды (қара-ақ түсті) болуы мүмкін. Монитордың экранындағы кез келген көрініс (кескін) түрлі түсті нүктелерден (егер монитор түрлі түсті болса) немесе сүр нүктелердің әр түрлі реңдерінен (егер монитор монохромды болса) тұрады. Мұндай нүктелерді әдетте пиксельдер деп атайды. Түрлі түсті монитордың экранындағы әр пиксель қызыл, жасыл немесе көк түстердің бірімен боялған тағы үш ұсағырақ нүктелерден тұрады. Тік және көлденең жолда орналасқан пиксельдер саны монитордың ажырату қабілетін көрсетеді. Дисплейдің экранына орналасқан пиксельдер саны көп болған сайын, оны ажырату қабілеті де жоғары, монитор да жақсы болады.

сурет. Монитор.

Алғашқы түрлі түсті мониторлар 1982 жылы жасалды, оны ССА-320х200 пиксельді монитор деп атады. Ал 1984 жылы ЕОА-640x350 пикселді монитор шықты. Қазіргі компьютерлерде УОА-640x480 немесе 8УСА (800x600-ден 1248-1024-ке дейін) мониторлары орналастырылады.

ПЕРНЕТАҚТА (КЛАВИАТУРА)

Пернетақта - компьютерге ақпарат енгізуге арналған құрылғы. Ол әріптің және цифр пернелерінің көмегімен компьютерге кез келген ақпаратты беруге мүмкіндік жасайды. Қазіргі компьютерлердің пернетақтасында 101 немесе 102 перне болады (19-сурет) .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.