Меншікті капиталдың қалыптасуы мен жұмсалуының есебі
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
- Меншікті капиталдың қалыптасуы мен жұмсалуының есебі«Акимеева» жеке кәсіпкерлігінің техникалық - экономикалық сипаттамасы 6Меншікті капитал есебін ұйымдастыру 9Меншікті капитал есебінің негізгі міндеттері 18Меншікті капитал есебінің шетелдік тәжірибесі 22
2. «Акимеева» жеке кәсіпкерлігіндегі меншікті капиталдың қалыптасуын талдауы және аудиті
2. 1 Меншікті капиталды талдау 25
2. 2 Меншікті капитал аудиті 30
2. 3 Ұйымның меншікті капиталының құрылымын талдау 32
3. Меншікті капитал есебін және талдауын жетілдіру шараларын ұйымдастыру
3. 1 Жеке кәсіпкерлікте резервтік қор құру 36
3. 2. Меншікті капиталдың есептік кезеңдегі есептеу әдісін енгізу 39
ҚОРЫТЫНДЫ 45
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 47
ҚОСЫМШАЛАР 49
КІРІСПЕ
Қазіргі кезде бухгалтерлік есепті нарықтық қатынастардың талабына сай жетілдіру процессі үздіксіз қалыптасуда. Нарық қатынастары жағдайында шаруашылық жүргізуші субъектілерінде бухгалтерлік есептің маңызы ерекше зор. Бухгалтерлік есептің мәліметтері мен көрсеткіштері қоғамдық өндірістің дамуын экономикалық тұрғыдан зерттеуге бірден - бір негіз болып табылады. Сондықтан да бухгалтерлік есептің негізгі міндеті - халық шаруашылығының барлық салаларында нақты тұжырымды мемлекеттік талапқа сай есептеу жұмысын жүргізу. Бухгалтерлік есеп және есеп беру мәліметтері шаруашылық жүргізуші субъектілердің және олардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметін жедел басқару үшін, экономикалық жоспарлар жасап, оның орындалуын бақылау үшін қолданылады.
Қазіргі нарықтық экономикаға түбегейлі көшу кезеңінде бухгалтерлік есепке жүктелетін міндеттер қай кездегіден болмасын күрделі, ауқымды болып отыр. Өйткені қазіргі қоғамдық дамудың жаңа кезеңінде өндіріс құрал - жабдықтарының мемлекеттік меншіктен ұжымдық және жеке меншіктерге ауысуы кең етек алуда. Осыған орай қазіргі кезде мемлекет, субъекті және жеке тұлғалар арасындағы экономикалық және қоғамдық қарым - қатынастар саясаты жаңа сипат алып отыр. Бұл бойынша еліміздегі халық шаруашылығының қай саласындағы субъектілер болмасын олардың өндірістік және қаржылық іс - әрекеті өз шығындарын өзі өтеу, өзін - өзі қаржыландыру принциптеріне негізделуі тиіс. Бүгінгі таңда жүзеге асырылып жатқан реформалар мен істеліп жатқан жұмыстардың, кәсіпкерлік қызметтің мемлекет тарапында және экономика өмірінде атқаратын ролінің ұшан - теңіз екендігі дәлелдеуді қажет етпейді. Қазіргі өмірдің талабына сай дамып тұрған өркениетті елдердің қайсысы болмасын кезінде шағын және орта кәсіпкерлікті дамыта отырып, айтарлықтай экономикалық өсу дәрежесіне жеткендігі баршаға мәлім.
Еліміздің жағдайын жақсарту, экономикалық дағдырыстан шығу мемлекеттік тұрғыдан бақылауға алынған мәселелер бойынша күн тәртібінде бірінші кезекке қойылып отыр. Сондықтан да кәсіпкерлікті еліміздің шаруашылық қызметін жандандырғыш күш деп білу қажет.
Шағын және орташа кәсіпкерлікті дамытуға мемлекеттік тұрғыдан көп көңіл бөлуіне байланысты елімізде күннен - күнге бухгалтер және аудитор мамандарына жеген сұраныс артуда. Әрине, олардың кәсіпкерлік шаруашылығын дамытуға қосатын үлесі мен жасайтын қызметі елеулі де әрі тиімді. Сонымен қатар қазіргі кезде халықаралық стандартқа көшу барысында бухгалтерлік есеп және аудит жұмысына қойылатын талап өте күрделі. Ол шетел тәжірібиесін тиімді қолдану, бухгалтерлік есепті жаңа талаптарға сай жеделдетіп бір жүйеге келтіру болып табылады.
Ұйымдардың шаруашылық қызметін талдау оның ішкі мүмкіндіктерін айқындап, келешекке болжамдар жасауға қажетті мәліметтер береді және шараушылық-өндірістік қызметті ұйымдастырудың алғы шарттарын анықтауға болады.
Аудит бухгалтерлік есептің жүргізілуіне бақылау жасап, ресурстарды тиімді пайдалануға, қаржылық есеп берушіліктің және жалпы есептің дұрыс, уақытылы, нақты жүргізілуіне мүмкіндік береді. Аудит- кәсіпорынның қаржылық қызметін тәуелсіз тексеру, экономикалық көрсеткіштерді талдай отырып шаруашылықтың қызметіне болжау жасап, жоспар құруға болады.
Бухгалтерлік есептің маңызды объектілерінің бірі болып табылатын меншікті капитал, оның ең басты бөлігі жарғылық капиталдың құрылуынан басталады. Жалпы меншікті капитал дегеніміз - субьект қызметінің бүкіл кезеңіне арналып бекітіледі, ол негізгі және айналым қаржысының құралу көздері болып табылады.
Дипломдық жұмыстың тақырыбы - меншікті капиталдың қалыптасуы мен жұмсалуының есебі мен аудиті болғандықтан, зерттеуге алынып отырған жеке кәсіпкерліктің меншікті капиталы талданады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - меншікті капитал есебі мен оны ұйымдастырып, қалыптастырудың, тәжірибелік негіздерін сараптаудың негізін құруды талдау болып табылады.
Дипломдық жұмыстың өзектілігі - меншікті капитал есебінің ұйымдастырылу тәжірибелеріне тоқталу, қазіргі кезеңдегі сипатын зерттеу, аудиті мен талдауын қарастыру болып табылады.
1. МЕНШІКТІ КАПИТАЛДЫҢ ҚАЛЫПТАСУЫ МЕН ЖҰМСАЛУЫНЫҢ ЕСЕБІ
- «Акимеева» жеке кәсіпкерлігінің техникалық - экономикалық сипаттамасы
«Акимеева» Жеке Кәсіпкерлігі тауар алмасу, тауар жеткізу, бірнеше кәсіпорындар мен ұйымдардан көтөрме және бөлшек саудамен тауар алумен, кәсіпорындар мен ұйымдар қызметін пайдаланумен айналысады. Жеке кәсіпкерлік ежелден алтыншы дүкен деген атпен қызмет жасап келеді. Басқада жеке кәсіпкерліктер сияқты Қазақстан Республикасының заңдылықтарына сәйкес өз қызметін заңға сәйкес атқарып келеді. Кәсіпкерлікте өз ғимараты, қызметкерлері бар, ал құрал - жабдықтары дүкенге қажетті бұйымдармен жабдықталған. «Акимеева» жеке кәсіпкерлігінің басшысы Акемеева Куралай Абылгазиевна. Сонымен бірге жеке кәсіпкерлікте өнім сатушы, өнім жеткізуші жауапты тұлға және кассир, талдау жасау үшін экономист бар. Басшы кәсіпорынның барлық қызметтерінің дұрыс жүргізілуіне зор үлесін қосады.
Сонымен бірге жеке кәсіпкерлік тауар алып, сатумен айналысады. Өнімдерінің уақытында жеткізілуіне қарай Семей қаласындағы банктермен, кәсіпорындармен, шағын және орта кәсіпорындармен, көтерме және бөлшек сауда орталықтарымен, басқа да ұйымдармен тығыз байланыста жұмыс істейді.
Кез - келген кәсіпорынның мақсаты пайда табу болғандықтан, аталған жеке кәсіпкерліктің басты қызметі тауарларын сату, сапалы тауар нәтижесінде ұйым өнімдеріне деген сұранысты арттыру, нәтижесінде пайда табу. Қазіргі кезеңдегі қызмет аясының кеңейуінің нәтижесінде кәсіпорын жиһаз шығарумен айналысуда. Үстелдер, кеңсе жиһаздары, үйге қажетті жабдықтар кәсіпорынның негізгі өнімі болып табылады. Жиһаздарды өндіру үшін қажетті техникалық жабдықтар шетелден әкелінген. Құрамында өнім өндіруге қажетті барлық құрал жабдықтар бар. Олар өнімнің сапалы шығуына қатынасады.
Жеке кәсіпкерлік көбінесе прайст - листпен жұмыс істейді Осы бір парақ қағазда жеке кәсіпкерліктің барлық өнім түрлерін жеткізудегі жеке бағалаулар жазылады. Осы бағаларды көріп, ұйымдар мен кәсіпорындар әр түрлі көлемде, әр түрлі көркемделген негізде ұсыныс жасайды. Жиһаздарға да ұсыныс осы құжат арқылы қабылданады. Демек, жеке кәсіпкерлік тапсырыс бойынша да жұмыс атқарады.
Жеке кәсіпкерлікте 19 адам жұмыс істейді. Жұмысшылар өздерінің еңбек ақыларын ай сайын, уақытында алып тұрады. Орташа жалақы мөлшері 19341 теңгені құрайды. Жеке кәсіпкерлікте ай сайын талдау жұмыстары, жылына бір рет аудиторлық тексеру болып тұрады. Аудиторлық тексеруден кейін тексеру қорытындысы алынып, жетіспеушіліктерді кеңес бойынша түзетеді.
Бухгалтерлік есеп 1- с бухгалтерия бағдарламасы арқылы жүргізіледі. Жеке кәсіпкерлікте толтырылатын басты құжаттар - шот фактуралар, накладнойлар, ал негізгі жеткізілетін тауарлардың түрлері әртүрлі. Жеке кәсіпкерлік көбінесе ЖШС «Данк» байланыста жұмыс істейді. Негізгі тауар алу көзі осы жауапкершілігі шектеулі серіктестігі болып табылады. Жеке кәсіпкерлік сонымен қатар қалада орналасқан бірнеше ұйымдармен, жеке кәсіпкерліктермен тығыз байланыста қызмет атқарады. Қала маңындағы кәсіпорындар да тауарларды бөлшек сауда ретінде алып, көтерме сауда арқылы сатып өткізумен айналысады.
Жеке кәсіпкер Акеммееваның басшылығымен тауар сату жұмыстары сапалы түрде жүргізіледі. Алдағы уақытта дүкендегі тауар сату жұмыстарымен қоса айырбас жұмыстары да кеңінен қолға алынбақшы.
«Акимеева» жеке кәсіпкерлігінің соңғы 2007-2008 жылдардағы көрсеткіштеріне талдау келесі кестеде көрсетілген.
Кесте 1 - «Акимеева» жеке кәсіпкерлігінің 2007-2008 жылдардағы негізгі техника-экономикалық көрсеткіштері
2006
жыл
2007
жыл
Кестеден көріп отырғанымыздай «Акимеева» жеке кәсіпкерлігінің көрсетілген қызмет көлемі 6, 1 пайызды құрайды. Сатылған өнімнің өзіндік құны 10 пайыз, жалпы табыс 4, 5, таза табыс 8, 7 пайыз болған.
Бұл сатып алушыларды өзіне тартып, өнім түрлерінің көбейгенін және өнім сапасының көтерілгендігін көрсетеді. Демек, «Акимеева» жеке кәсіпкерлігінде тауар сатылымы, қызмет сапасы жылдан жылға дамып келеді.
- Меншікті капитал есебін ұйымдастыру
Меншікті капитал - субьект қызметінің бүкіл кезеңіне арналып бекітіледі, ол негізгі және айналым қаржысының құралу көздері болып табылады.
Меншікті капиталға жарғылық капитал, резервтік капитал және бөлінбеген табыс жатады.
Кәсіпорынның жарғылық капиталы қызметті бастауды қамтамасыз ету үшін жаңадан құрылған кәсіпорынның жасаған қаражаттарының сомасы болып саналады.
Жарғылық капитал - кәсіпорынды құру сәтінде оның қалыпты қызметін қамтамасыз ету мақсатында құрылтайшылардың ақшалай өлшеммен бағаланған салымдарының жиынтығы. Оның абсолюттік шамасы және баланстың меншікті капитал және міндеттемелер бөлімінің жалпы жиынтығындағы алатын үлесі кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын бейнелейтін маңызды көрсеткіш.
Резервтік капитал - заңдық нормативтік және құрылтай құжаттарына сәйкес кәсіпорынның жарғылық қызметі барысында жоспарланбаған шығындардың орнын жабу мақсатында таза табыстың есебінен құралатын кәсіпорынның қаражаты.
Бөлінбеген табыс - кәсіпорынның таза табысы, кәсіпорынның табысынан шығысын және заңды тұлғалардан ұсталатын табыс салығын шегергеннен кейінгі қалатын сома.
Ол акцияларды орналастырудың немесе сатудың, жеке капиталын салудың, мемлекеттің қаражаттарының, материалдық емес активтердің және басқа да мүліктердің немесе мүліктік құкьіктарының есебінен күрылады. Сонымен қоса, жарғылық капитал жаңадан құрылған занды тұлғалар ез қызметін бастау үшін бастапкы материалдық базасы болып та табылады, ол құрылтайшылардың (акционерлердің, катысушылардың) катысу үлесін және кепілдік сипатын анықтайды.
Қүрылтайшылардың (қатысушылардың) жарғылық капиталына натуралды нысанда салынатын салымдары немесе барлық құрылтайшалардың келісімі бойынша немесе барлық кұрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімі бойынша мүліктік құқығы ақшалай нысанда бағаланады.
Осындай салымдардың құнының сомасы жиырма мың айлық есептік көрсеткіштен асып түсуі керек, бірақ сол бағалауды тәуелсіз эксперт (бағалаушы) қуаттауы керек.
Шаруашылық жүргізуші субъектілер қайта тіркелген кезде қатысушылардың акшалай салымдары бухгалтерлік кұжаттармен не болмаса аудиторлық есеп берулерімен қуатталып бағалануы мүмкін.
Осындай бағалау кезеңінен бастап, бес жыл бойы шаруашылық жүргізуші субъектілердің кұрьштайшылары (қатысушылары) өздері қосқан сомаларының шегінен артық бағаланған салымдарына субъекті кредиторларының алдында бірлесіп жауап береді.
Егер де салым ретінде субъектіге мүлікті пайдалану құқы берілсе, онда бұл салым үшін төленетін төлемнің мөлшері, кұрылтайшылардың құжаттарында көрсетілген барлық мерзімі үшін есептелген сомадан анықталады.
Мүліктік құқы жоқ және басқа да материалдық емес игіліктерді жеке салым ретінде жасауға рүқсат етілмейді, сондай-ақ қатысушылар серіктестікке бір-бірінің қарызын өзара есептесуге жатқызуына болмайды.
Акционерлік қоғамның жарияланған жарғылық капиталының мөлшері бірыңғай валюта көрсетілген барлық шығарылған акцияның номиналды (атаулы) қүнына тең болады.
Қоғам өзінің шығады деп жариялап қойған акцияларының барлығын немесе тек бір бөлігін ғана шығаруы және орналастыруы мүмкін.
Ол жағдайда жабық акционерлік қоғамы мемлекеттік тіркеуден өтпес бұрын жарияланған жарғылык. капиталының толық төленуін қарастырады.
Қоғамның шығарылған (төленген) жарғылық капиталының деңгейі шығарылатын акцияның номиналдық(атаулы) құнына тең болады.
Барлық кредиторларға кем дегенде 30 күн бұрын хабарланған сон, жарияланған жарғылық капиталын азайтуға рұқсат етіледі.
Бұл жағдайда кредиторлар өзінің алашағын толық деңгейде, әрі тез арада талап етуге құқылы.
Қоғам акциялары жай және айрықша болып келеді.
Заңға сәйкес акциялар акционерлердің келесі құқықтарын қанағаттандырады:
- дивидендтер алуын;
- коғамды басқаруына қатысуын;
- қоғам жойылғаннан кейін одан қалған мүлікті бөлісуге қатыса алатындығын. Қоғам тек иесі жазулы (атаулы) акцияны шығаруға қүқы бар. Иесі жазулы (атаулы) акцияның қозғалысы, яғни акцияның өз ұстаушысын ауыстыру, қатаң тәртіпте арнайы құжатта - акционерлік қоғамның акционерлерінің тізімінде белгіленеді.
Иесі жазулы (атаулы) акцияның құқын, тек тізімге енгендер ғана пайдалана алады.
Төменде меншікті капитал есебі бойынша шоттар байланысы көрсетілген.
Кесте 2 - Меншікті капитал есебі бойынша шоттар корреспонденциясы
1310, 1330,
2410, 2730,
1010
Жарғылық капиталдың колда бары және козғалысы "Жарияланған капитал" шотының кредиті бойынша акционерлік коғамның жарғылық капиталына салынатын салымдары бойынша қатысушылардың қарыз сомасы көрініс табады, ал ол 5110-ші "Төленбеген капитал" шотымен корреспонденцияланады.
Шығарылған акциялардың (салымдардың) немесе жарналардың номиналдық қүны төленсе, онда ол: 1010, 1020, 1040, 1050 дебеті бойынша және 5020 шоттың кредиті бойынша көрініс табады.
Егер де шығарылған акциялардың номиналдык, құны негізгі қүралдармен, материалдық құндылықтармен және басқа да активтермен төленсе, онда мына шоттар дебеттеліп: 2410, 2710, 1310 және 5020 шоты кредиттеледі.
Серіктестіктердің қатысушысы мүшеліктен шығып кетсе, онда оның үлесін үшінші тұлға сатып алуы мүмкін, ол кезде жарғылық капиталдың сомасы өзгермейді, тек катысушылардың құрамында ғана өзгерістер болады.
Төленбеген капиталдың есебі. Төленбеген капиталдың есебін жүргізу үшін 5110-ші "Төленбеген капитал" шотын пайдаланады.
Бұл шотта занды және жеке түлғалардың шаруашылық серіктестіктің жарғылык корына қоскан үлестері бойынша қарыздарының сомасы туралы ақпарат жинакталады.
5110 "Төленбеген капитал" шоты шоттардың типтік жоспарында, "Меншік капиталы" ретінде саналса да, яғни баланстың пассивтік шоттарының қатарында болса да, ол активтік шот болып табылады.
Акционерлердің меншігіндегі акцияларды айналыстан шығару үшін, не болмаса оларды қайта тарату үшін акционерлерден қайтып сатып алынады. Қайтып сатып алынған акциялар номиналдық қүны бойынша да, номиналдык құннан жоғары немесе төмен қүны бойынша да сатып алынуы мүмкін.
Негізгі қүралдарды қайта бағалау операциялары. Негізгі құралдарды, ұзақ мерзімге жалға алатын негізгі кұралдарды, бітпеген (аяқталмаған) күрделі қаржы жұмсалымдары мен жабдықтарды коса алғанда кдйта бағалау заңға сәйкес негізгі қорларға индексация жасау тәртібі мен ережесін шаруашылық субъектісі өзі шешуге құкылы.
Қайта бағаланған сомасы бөлінбеген табыстар шотына ай сайын кешірілуі кажет және осы есептің дұрыстығын тексеру үшін есептеулер жасалынады:
Резервтік капитал - акционерлерлік коғамның және басқа да тараптардың таза табысының есебінен қалыптасатын меншік капиталының бір бөлігі.
Резервтік капитал субъектінің негізгі (оперативтік) кызметінен алынған зияндарын жабуға және ағымдағы табыс жеткіліксіз болған жағдайда, дивиденттерді төлеуге пайдаланылады.
Резервтік капиталды құрау және оны пайдалану құрылтайлық құжаттармен және қолданыстағы заңдармен анықталады. Резервтік капитал жарлық капиталымен және басқа да қаражатгармен бірге бухгалтерлік баланстың пассивінде көрініс табады және ол кәсіпорынның меншік капиталы болып табылады.
Резервтік капиталдың есебі 5400-ші "Резервтер" бөлімшесінің мынадай пассивті шоттарында жүргізіледі: 5410-ші "Құрылтайшылық құжаттармен белгіленген резервтік капитал", 5420 «Негізгі құралдарды қайта бағалауға резерв», 5430 «Материалдық емес активтерді қайта бағалауға резервтер» және 5440 ші "Сатуға арналған қаржылық активтерді қайта бағалау бойынша резервтер". 5450 «Шетел валютасымен есептеуге резервтер »
Заңдармен белгіленген резервтік капиталдың есебі. Шаруашылык жүргізуші серіктестіктің құрылтайшылық құжаттарында(жарғысында) белгіленеді, сондай-ақ белгіленген тәртіп бойынша мемлекеттік тіркеуден өтеді.
Жыл сайын түскен таза табыстан аударып отыру акционерлердің жалпы жиналысында белгіленеді. Оның мөлшері жарияланған жарлық капиталдың 15%-нен кем болмауы керек.
Резервтік капиталдарды калыптастырған (құраған) кезде 5410 шоты дебеттеледі де, 5310 шоты кредиттеледі.
Резервтік капитал қаражаттарын пайдалану 5310ші шоттың дебетінен 3030, 5410, 5430 шоттардың кредитінде көрініс табады.
Басқа да резервтік капитал есебі, 5460-ші "Басқа да резервтер" шотында жүргізіледі. Бұл шотга заңтәртібімен көзделген еңтеменгі мөлшерден тыс жасалған резервтік капиталдар есептелінеді.
Бөлінбеген табыстың (жабылмаған зиян) есебі бухгалтерлік есептің типтік жоспарындағы 5510 шотында жүргізіледі.
5510-шот "Есепті жылдың табысы (зияны) ". 5520-шот "Есеп саясатының өзгеруі нәтижесінде пайданы (зиянды) корректировка жасау".
Резервтік капитал бөлінбеген табыстан аударымдар жасау арқылы жасалады. Резервтік капиталды құрғанда 5510 "Есеп берілетін жылдың бөлінбеген табысы, жабылмаған зиян" шоты дебеттеледі де 5410 "Заңдармен белгіленген резервтік капитал" шоты кредиттеледі.
Резервтік капитал қаражаттарын пайдалану 5410 шоттың дебеті және төмендегі шоттардың кредиті бойынша жазбалармен көрініс табады:
"Артықшылығы бар акциялар бойынша есеп айырысулар" - артықшылығы бар акйиялыр бойынша төлем жасауға қаражат жоқ жағдайда серіктестік қатысушыларына резервтік капиталдың қаржыларының есебінен есептелген дивиденттер сомасына;
5510 "Есепті жылдың бөлінбеген табысы, жабылмаған зияны" 5430 "Өткен жылдың бөлінбеген табысы, жабылмаған зияны" - резервтік капитал қаражаттары есебінен жабылмаған зиян сомасына.
Басқа да резервтік капитал есебі 5460 шотта жүргізіледі.
Бұл шотта заң тәртібімен көзделген ең төменгі мөлшерден тыс жасалған резервтік капитал есептеледі. 5440 шоттың кредиті мен дебеті бойынша шоттар корреспонденциясына ұқсас.
Бөлінбеген табыстың (жабылмаған зиян) есебі Бас шоттар тізбегінің 56-бөлімшесінің мынадай шоттарында жүргізіледі:
5510-шот "Есепті жылдың бөлінбеген табысы /жабылмаған зияны/".
5520 - шот "Өткен жылдардың бөліебеген табысы /жабылмаған зияны/".
Есепті жылдың табысының есебі есеп берілетін жылда пайда болғпн бөлінбеген табыс немесе жабылмаған зиянның сомасының нақтылығы және қозғалысы туралы ақпаратты жинақтауға арналған 5510 шотта жүргізіледі.
Есеп берілетін жылдың соңында 5510 шотқа жыл ішінде есептелген табыстың немесе зиянның сомасы жазылады.
Бұл ретте шоттардың мынадай корреспонденциясы жасалады:
Жыл ішінде алынған табыс сомасына:
5510 "Жиынтық табыс/жабылмаған зияны/" шоты дебеттеледі,
5520 "Есепті жылдың бөлінбеген табыс /жабылмаған зияны/" шоты кредиттеледі. Жыл ішінде алынған зиян сомасына:
5510 -шот дебеттеледі,
5520-шот кредиттеледі.
Бөлінбеген табыстың (жабылмаған зиян) есебі бухгалтерлік есептің шоттар жоспарындағы 5510 "Есепті жылдың пайдасы ( зияны) " және 5520 "Өткен жылдардың пайдасы (зияны) ".
Бөлінбеген пайда көбейгенде 5510 шоты кредиттеледі. Ал, керісінше, бөлінбеген пайданың жұмсалуы немесе осы жылғы шеккен зиян 5520шотының дебетіне жазылады.
Акционерлерге дивидендті төлегеннен қалған есеп беретін жылдың бөлінбеген табысының сомасы 5510 шотының дебетінен 5520 шотының кредитіне апарылады.
Есепті жылдың соңында барлық ұйымдардың бухгалтериясында «табыстар» және «шығындар» бөлімінің шоттары 5510 шотпен жабылуы тиіс, яғни бұл шоттарда қалдық қалмайды.
Табыстар шоттарын жабу барысында бухгалтерлік есепте табыстар шоттары дебеттеліп, 5510 шоты кредиттеледі. Ал шығындар шоттарын жабу барысында бухгалтерлік есепте 5520 шоты дебеттеліп, шығын шоттары кредиттеледі.
Осы операциялардың қорытындысы бойынша 5510 шоттың дебеті мен кредитіндегі сомалар салыстырылып, егер дебетіндегі сома артық болған жағдайда шаруашылық субъектінің ағымдағы жылы зиян шеккендігі, ал кредиттік сома артық болған жағдайда шаруашылық субъектінің ағымдағы жылы өзінің істеген жұмысының қорытындысы бойынша пайда тапқандығы болып табылады.
Ал акционерлік қоғам капиталының құрылу тәртібі жауапкершілігі шектеулі, қосымша жауапкершілігі бар, толық және сенім серіктестіктеріндегі капиталдың құрылуынан бірқатар өзгешелігі бар, акционерлік қоғам капиталының құрылымын жалпы түрдегі сурет арқылы беруге болады:
Сурет - 1. Акционерлік қоғам капиталының құрылымы
Меншікті капитал
Акционерлік капитал Қосымша капитал
Салынған капитал
негізгі
құралдарды
Артықшылығы қайта
бар акциялар бағалау
қарапайым Инвестиция
акциялар қайта
бағалау
қосымша төленген капитал
Бөлінбеген табыс
... жалғасыСіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz