Қоршаған ортаның радиоактивті ластануы және атом энергетикасы

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 35 бет
Таңдаулыға:

Мамандығы: «Экология және табиғатты қорғау қызметі»

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Радиоактивті ластану және атом энергетикасы

Орындаған:

Тексерген:

МАЗМҰНЫ:

КІРІСПЕ . . . 3

І ТАРАУ. Радиоэкология және қоршаған орта . . . 5

1. 1. Радиациялық ластануға себеп болатын жағдайлар . . . 13

1. 1. 1. Полигондардың қоршаған ортаға әсері . . . 15

1. 1. 2. Радиоэкология және биосфера . . . 18

1. 2. Қоршаған ортаның радиациялық заттармен ластануы . . . 20

1. 2. 1. Биосфераның радиоактивтік ластануы . . . 21

1. 2. 2. Атмосфераның радиоактивті ластануы . . . 21

1. 3. Радиациялық фон . . . 22

ІІ ТАРАУ. Атом энергетикасы . . . 24

2. 1. Уран-атом өнеркәсібінің басты шикізаты . . . 25

2. 2. Атом электр станциялары . . . 26

2. 3. Космостық сәулелер және олардың жер бетіне әсері . . . 28

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 32

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 33

КІРІСПЕ

Радиация дегеніміз - бір элементтің атом ядросының өзге элементке өз бетімен ауысуынан туындайтын құбылыс. Бұл процесс кезінде иондалған сәуле шығады. Бұл жаңалық емес. Мәселе - оны адамдардың қалай пайдаланғысы келетіндігінде. Радиоактивтілікпен иондалған сәулелер жер планетасында тіршілік басталған кезеңге дейін-ақ болған. Ал космоста жер пайда болғанға дейінгі кезеңнің өзінде - ақ өмір сүрді. Ғалымдардың пайымдауынша осыдан 20 млрд жыл бұрынғы «Үлкен жарылысқа да» иондалған сәулелер белгілі дәрежеде әсер еткен көрінеді. Ал ол жарылыстан соң бүкіл ғалам пайда болған.

Оның негізгі қозғаушы күші радиоактивті ыдырау мен атом ядроларының өзара алмасуында екндігінде дау жоқ. Радиоактивті материалдар планета құрамына ол пайда болғаннан бері енген. Тіпті шамның өзі де жеңіл радиоактивті. Барлық тірі ағзалардың ұлпаларында аз құрамда болса да радиоактивті құрылымдар бар. Ал жердегі радиоактивтілік құрылымдардың ашылғанына жүз жыл да болған жоқ.

Біз «радиация адам өміріне қауіпті ме, жоқ па?» деген сұрақты күнде естіп жүрміз. Бұл нақты және дәл жауапты қажет етеді. Бірақ бұл жерде ғылым дәлме -дәл жауап беруге келгенде қиналады. Осы заманғы геология мен космогения ғылымдары адамдардың дамуы кезеңінде кәдімгі радиациялық фон айта қоярлықтай өзгерістерге ұшырамайды деп тұжырымдауда. Сондықтан да бірнеше мың жылдар бойы бойларына сіңген радиациялық сәуле адамзат үшін зиянсыз деп айтуға болады. Себебі тіршілік иелері өз даму процесі кезеңінде мұндай сәулелерге бейімделіп кетеді. Оның үстіне қазір кейбір ғалымдар жердегі радиация табиғаттың дұрыс дамуы үшін қажет деген пікірлерде айтуда. Бірақ дәл қазір радиациялық фонның жануарлар мен өсімдіктерге қалай әсер ететіндігі туралы ғылыми нақтыланған, тексерілген фактілер жоқтың қасы. Жекелеген байқаулар көбіне қарама - қарсы пікірлер туғызуда. Мысалы, ғалымдардың экспериментті зерттеулері күнбағыстың өсіп жетілуі кезеңінде радиацияның белгілі бір мөлшері оған пайдалы екенін көрсеткен. Ал нәр алатын ортада уран, радий және торий элементтерінің болмауы мақтаның өсуін тежейтін көрінеді. Мұндай жағдайда мақта мүлдем гүлденбей қалады екен.

Радиациялық ластанудың басқа ластанудан көп айырмашылығы бар. Қысқа толқынды электромагниттік сәуле шығару мен зарядталған бөлшектерді бөліп шығаратын тұрақсыз химиялық элементтердің ядросы - радиоактивті нуклидтер. Міне, осы бөлшектер мен шығарылған сәулелер адамның организміне түскенде жасушаларды бұзады, соның нәтижесінде түрлі аурулар пайда болады.

Радиациялық ластанудың негізгі көздері - альфа, гамма және бэта сияқты радиоактивті сәулелер. Ионданған сәулелер адам, жануар организмдерінде ақуыз, фермент және басқа да заттардың өзгеруіне, яғни сәуле ауруының дамуына әкеліп соғады.

Сәуле ауруы адамның сыртқы мүшелерінің зақымдануынан және радиациялық ластаушылардың ішкі органдарға түсуі нәтижесінде болады.

Сәуле ауруын дәрежесіне, алынған сәуленің мөлшеріне байланысты балалар, қарт адамдар мен ауру адамдар көтере алмайды. Адамдар 50 рентген сәуле алса сәуле ауруы байқалмайды. Ал, 100 рентгеннен бастап сәуле ауруы дами бастайды.

Сәуле ауруы өзінен алынған сәуленің мөлшеріне қарай ауыр және созылмалы болып бөлінеді. Адамдар екі -үш рет сәуле алғанда ауыр сәуле ауруына ұшырайды, ал аз мөлшерде алса ұзақ уақыт сәуле ауруына шалдығады.

Қабылданған мөлшнріне қарай сәуле ауруы төрт түрлі дәрежеде болады: 1-дәрежесі жеңіл түрі - 100-200 рентген мөлшерінде; 2-дәрежесі орташа - 200-300 рентген; 3-дәрежесі ауыр - 300-500 рентген мөлшерінде; 4-дәрежесі өте ауыр - 500 рентгеннен астам мөлшерде сәуле алған кезде болады.

Сәуле ауруы төрт кезеңде жүреді: бірінші кезең - сәуленің организмге әсері оның мөлшеріне қарай болады. Оның ең алғашқы белгілері: әлсіздік, бас айналу, бас ауру, жүрек айну, құсу, іш өту, терінің бозаруы, қан қысымының секірмелі болуы, естен тануы. Екінші кезең - бірінші кезеңнен кейін уақытша аурудың жағдайы жақсарады. Бұл кезеңді латентті кезең, яғни, жағдайдың жақсы болып көріну кезеңі деп атайды. Алған радиация мөлшері көп болса, бұл кезең қысқа болады да екі күннен үш жетіге дейін созылады. Әлсіздік, терлегіштік, тәбетінің төмендеуі, ұйқысының бұзылуы байқалады және қанда өзгеріс болады. Үшінші кезең - өте жоғары мөлшерде сәуле алғанда сәуле ауруының асқыну кезеңі басталады. Аурудың температурасы көтеріліп, ішіне қан құйылады, жаралар пайда болады, бадамша безі асқынып, баспа ауруы пайда болады. Үш-төрт жетіден кейін шаштары түседі, қан ұюы бұзылады да жұқпалы аурулар дами бастайды. Төртінші кезең - сәуле ауруының жеңіл түрі, бұл осы кезеңде ауру жазыла бастайды. Ауыр түрі болса, онда адам бірінші кезеңде өліп кетеді. Орташа және ауырлау түрінде адамның жазылуы бірнеше айға созылып қан азаяды, қан қысымы көтеріледі және организмнің әлсіздігі байқалады.

Егер тамақ не су арқылы радиоактивті заттар адамның ішкі органдарына түссе, онда адамға 25-30г активтелген көмір, 50г күкірт қышқыл барийді немесе 25-30г балшық суын ішкізеді. Адсорбент радиоактивті затарды қанға өткізбей сіңіріп алады. Одан әрі 15-20 минуттан соң 2-3 литр су беріп құстырып, асқазанын жудырады. Осыдан соң тағы да адсорбент беріп, іш айдайтын дәрімен ішек - қарнын тазалатады. Адам баласы сәулемен қатар әр түрлі жарақат алса онда ең алдымен жараға әр түрлі микробтар түспейтіндей етіп алғашқы көмек көрсетіледі. Құсқысы келіп, басы ауырып, басы айналғанда этапиразин немесе аэрон таблеткаларын береді. Сәуле алғанын біле салып 3-4 сағаттан соң тетрациклин, биомицин, сонымен қатар сульфадемизин, этазол, фтазол сияқты дәрілерді де береді. Егер ішіне қан құйылған жағдайда еш қимыл жасатпай 5% хлорлы кальций ерітіндісін 4 сағат сайын бір қасықтан беру керек. Сәуле ауруымен ауырған адамдарға сорпа, әр түрлі жеміс шырынын немесе көп су ішкізу керек. Аздап тұз қосылған су беріп, аз - аздан жиі тамақтандыру керек.

І ТАРАУ Радиоэкология және қоршаған орта

Радиоэкология - радиус - сәуле деген латынның бір сөзі, ойкос - үй, айналаны қоршаған орта және логос - ілім деген гректің екі сөзінен алынған биология ғылымдарының ғылыми терминдерінің бірі. Ол табиғаттағы радиоактивті элементтердің олардың радионуклидтерінің таралуын, концентрациясын, иондалған сәуленің организмге, экологиялық жүйеге, популяцияларға және бүтін табиғатқа тигізетін әсерін зерттейтін биология ғылымдарының көрнекті салаларының ең бастысы.

Оның негізін 1930 жылы радиоактивті заттардың биогеохимиясы деген әлемге әйгілі еңбегінде академик В. И. Вернадский құрды.

Басқа ғылымдар сияқты радиоэкологияның пайда болу жолдары, даму кезеңдері, басқаша айтқанда өзінің даму тарихы бар. Олар үш кезеңнен тұрады. Бірінші кезең - иондалатын сәулеленудің биологиялық обьектілерге тигізетін әсерін зерттеу 1895 жылдан басталып, 1930 жылдарға дейін созылады. Бұл кезде рентген сәулесі ашылған болатын. 1896 жылы орыс физиологы И. Р. Тарханов рентген сәулесінің «Тіршілік әрекетіне әсері» деген ғылыми еңбегін жариялады. А. Беккерель 1896 жылы уран тұздарының өткір сәуле тарататындығын байқады. Ерлі - зайыпты М. Складовская - Кюри мен П. Кюри полоний мен радийдің радиоактивті сәуле тарататындығын анықтады. Олар радиоактивтілік деген терминді ғылымға енгізді. 1913 жылы К. Фаянс пен Ф. Содди бір - біріне тәуелсіз ығысу ережесін тұжырымдады. 1911 жылы Е. С. Лондон «Радий в биологии и медицине» деген ірі ғылыми еңбегін жариялады. Ол бұл еңбегінде иондалатын сәулеленудің тірі организмдерге тигізетін әсерін анықтаған болатын.

Ұлы ғалым-физик А. Эйнштейн - «Радиоактивтілік құбылысы тарихи дәуірге дейінгі адамзат баласының отты ойлап тапқаннан кейінгі ең үлкен революциялық күші» - деп жазды. Иә, радиоактивтіліктің ашылуы көптеген көкейкесті мәселелерді шешуге мүмкіндік туғызды.

«Сурет 1. 1. »

Атом және оның ядросы қалай құрылғанын толығырақ түсіндіруге мүмкіншілік туды. Радиоактивті сәулеленудің көздері мен радионуклидтердің қалай пайда болатыны анықталды.

Радионуклидтер дегеніміз - атом ядросының зарядтарының өзгерген түрі. Өте қауіпті құбылыс. Радиоэкологияның бірінші кезеңінде атом туралы адамзат баласының білімі мен тәжірибесі жинақталды.

Атом - затың химиялық қасиеттері толық сақталынатын кіші бөлігі. Ол оң зардтталған атом ядросынан және оны айнала қозғалатын теріс зарядты электрондардан тұрады. Атом энергиясы үнемі берік тұрмайды. Ол дүркін - дүркін энергия бөліп шығарады.

Атом ядросы дегеніміз - нуклондардан тұратын атомның ең ауыр және орталық бөлімі.

Радиоактивті элементтердің изотоптары альфа, бэта және гамма сәулелерін таратады да, басқа элементтерге айналады. Бұл радиоактивтілік құбылыс. Ал изотоптар дегеніміз - гректің: isos - біркелкі, topos - орын деген екі сөзінен алынған. Изотоп атомдарында протондар мен электрондар саны әртүрлі келеді. Сондықтан да изотоптардың химиялық қасиеттері бірдей болады да, ал атомдық массасы алуан түрлі болып келеді.

1930 жылы радиоэкологиялық зерттеулер жүргізіліп, неше түрлі маңызды жаңалықтар ашылды. Иондалынатын сәулеленудің организмге мутациялық өзгерістер жасайтынын радиогенетиктер жан - жақты зерттеп, радиоэкология табиғи генетикалық фактор ретінде анықталды.

1930 жылдары ядролық физика және техниканың жедел дамуы, сонымен қатар ядролық энергияны алудың және пайдаланудың жолдары кең көлемде зерттеліне бастады. Ядролық энергияның тірі организмдерге тигізетін әсері туралы алғашқы ғылыми деректер алына бастады. Мұның өзі радиоэкологияның дамуына үлкен әсер етті.

Екінші кезең - 1930 жылдардан басталып 1950 жылдарға дейінгі мерзімді қамтыды. Бұл уақытта радиоэкологиялық зерттеулер жүргізілді. Иондалатын сәулеленудің нәтижесінде радиобиология қалыптаса түсті. Табиғаттың радиоактивтік заттармен ластануына байланысты иондалатын сәулеленудің биологиялық әсерін зерттеуге көп көңіл бөлінді. Радиобиология және радиоэкология ғылымдарының жеке дербес ғылым саласы деп аталуына байланысты көптеген ғылыми зерттеулер жүргізілінді. Осы кезде атом өндірісі дамуының, атом және сутек бомбаларын жасаудың алғашқы кезеңдері басталды. Олар лабораториялық сынаулардан өткізілді. Эксперименттік сынау барысында стронйий, цезий, плутонийдің және олардың радионуклидтерінің ауаға, суға тарап, табиғатты ластайтыны анықталды. Сонымен бірге көптеген өсімдік, жануарлардың органдары мен тканьдерінде радионуклидтер жиналып, организмнің ішкі органдары сәуле ауруына шалдығатыны анықталды. Бұл құбылыстың негізгі заңдылығын ашу халық шарашылығына үлкен пайда келтіретіндігі анықталды. Радиоэкологиялық зерттеулер нәтижесінде атом қаруын сынауды шектеу, соғыс жағдайында оны пайдаланбау, өндірісте ядролық реакторларды суытуда жабық циклді қолдану, радиоактивті қалдықтарды айналадағы сыртқы қоршаған ортаға таратуда залалсыздандыру шараларына мүмкіншілік туды. Осы кезеңде радиоэкологияның негізгі әрекетіне жан -жақты сипаттама берілді. Сәуле шығару дозасына зерттеулер жүргізілді. Радиоэкологияның тиімділігін түсіндіретін тәжірибелер жасалынып, нағыз ғылыми деректер алынды. Сондай -ақ, алғашқы теориялар ғылымға келді. Радиоэкологияға сапалық баға берілді.

Радиоактивтік сәулеленудің клеткалардың генетикалық аппаратына қалай әсер ететіндігіне жан-жақты зерттеулер жүргізілді. Атом ядросын игерудің жолдары ашылды. Әсіресе бейбіт мақсатта атом энергиясын пайдаланудың тәсілдері белгіленді. Бірақ өкінішке орай атом энергиясын пайдаланып, халықты жаппай қырып жоятын атом бомбасы Херосима мен Нагасаки қалаларында сыналды. Ол биология ғылымына Хиросима және Нагасаки трагедиясы деген атпен қалыптасты. Өйткені атом бомбасы жарылғаннан кейін көптеген радиоактивті сәулелер бөлініп шығып, мыңдаған адамдарды емдеу әдісін табу және сәулеге қарсы қорғану тәсілдерін жетілдіру міндеті қойылды.

Үшінші кезең - 1950 жылдан басталып, күні бүгінге дейін созылып келеді. Бұл уақытта радиоактивтік сәулеленудің биологиялық обьектілерге тигізетін әсері жайында толық ғылыми информациялар жинақталады. Иондалатын сәулелену шығару әсерінің заңдылықтарын және механизмдерін зерттеу дами түсті. Олардың физикалық-химиялық қасиеттерінің ерекшеліктері биообьектілерге қалай әрекет ететінің теориялық және эксперименталдық зерттеулері кең өріс алды. Сонымен бірге радиоэкология саласын қалыптастыру жөнінде міндеттер қойылды. Радиоэкологияны зерттеулердің жаңа тәсілдері жасалынып, атом ядросының энергиясын (иондалатын сәулелену) тірі организмдерге немесе биогендік шикізатқа байланысты адамзат баласы өмірінің түрлі сфераларында қолданудың көптеген жаңа жолдары ашылды.

Иондалатын сәулеленудің күшін өсімдік шаруашылығында пайдаланып өсімдіктердің жаңадан 200 түрі алынды. Мал шаруашылығында және басқа да салалрды жеделдету құрал ретінде пайдалануға болатыны анықталды.

Радиоэкологияның пайда болуынынң өзі радиактивтік сәулеленудің табиғатта мөлшерден тыс көбеюіне байланысты екенін ұмытпауымыз керек.

Табиғатта радиактивті элементтердің екі түрі кездеседі. Олар: табиғи радиактивті элементтер және жасанды радиактивті изотоптар. Табиғи радиактивті элементтердің ең бастысы - уран, торий, плутоний және басқалар. Жасанды радиактивті изотоптар-күрделі физикалық қондырғыда ядролық реакциялар жасалыну нәтижесінде алынады. Қазіргі кезде ғалым-биологтар жасанды радиактивтік элементтердің 2000-ға жуық түрін біледі.

Стабильді ядроларда протондар мен нейтрондар саны арасында белгілі қарым - қатынас болады. Осы қарым-қатынастан сәл ғана ауытқыса ядро тұрақсызданып өздігінен ыдырай бастайды. Олар ыдыраған кезде бір түрден екінші түрге өзгереді.

Элементтердің ыдырау мерзімі мыңдаған және миллиондаған жылдар бойына созылады. Ал жасанды радиоактивтік изотоптардың ыдырау мерзімі бір - екі күн немесе сағат ішінде өте шығады.

Табиғи радиоактивті элемент - көміртек, оның ыдырау мерзімі 14 мың жыл бойына созылады. Осы уақыт ішінде ол альфа сәулесін таратып отырады. Егер тірі организмге бір жағдайлар мен радиоактивтік көміртектің сәл ғана мөлшерін сіңетін болса, ол организмді 14 мың жыл бойына талқандайды. Тіпті адам баласы немесе тірі организм тіршілік қабілеттілігін жойғаннан кейін де өзінің ыдырау процесін бір мезгілде тоқтатпайды. Радиоактивтік сәулелену организмге қалай тарайды деген сұраққа келетін болсақ, олар ішетін су, жейтін тағамдар, шаң-тозаңдар арқылы организмге түседі. Ауадағы шаң-тозаңдардың құрамындағы радиоактивтік элементтер жауған жаңбыр және қармен жерге оралады. Сөйтіп, табиғатта айналым жасайды да жер көкті ластайды.

Радиоактивтік ыдыраудың ең басты түрлері: альфа ыдырау, бэта ыдырау, электрондық қармау және ядроның өздігінен бөлінуі.

Альфа ыдырау өздігінен болатын радиоактивтік ыдырау. Ол кейде атом ядросының альфа бөлшектері бөлініп шығады. Альфа ыдырау процесінің нәтижесінде бастапқы ядродан электр заряды 2-ге, ал массалық саны 4-ке кеміген ядро, яғни жаңа химиялық элемент пайда болады.

Сутек ядросының гелий ядросына айналуы термоядролық реакция болып есептеледі. Термоядролық реакциялар жүрген кезде қисапсыз көп энергия шығады. Бір кезде аса қатерлі әскери қаруы ретінде сыналған сутек бомбасында осы альфа ыдырау процесінің термоядролық реакцияларының іс жүзіндегі қолтаңбасының бір көрінісі. Сутек бомбасы тұңғыш рет 1953 жылы шілденің 13 жұлдызында Семей ядролық полигонында сыналған болатын. Ол туралы қолымызда толық деректер бар.

Термоядролық реакция дегеніміз - жеңіл атом ядросының жоғары температурада қосылуы нәтижесінде өтетін ядролық реакциялар. Жеңіл термоядролық реакцияда өте көп энергия бөлінеді.

Альфа бөлшектерінің атом ядросымен клондық әсерлесуінің потенциалдық энергиясы бөлшектің меншікті энергиясынан әлдеқайда жоғары болады. Альфа бөлшектердің ұзақ әсері нәтижесінде тірі организм сәуле ауруына шалдығады.

Бэта ыдырау - радиоактивтік ыдырау кезінде атом ядросынан электронның не позитронның бөлініп шығуы. Бұл процестің нәтижесінде бастапқы ядродан заряды 1-ге тең санға өзгерген жаңа ядро, яғни жаңа химиялық элемент пайда болады. Альфа және бета ыдыраудың нәтижесінде иондалатын сәулелену пайда болады. Альфа, бета және гамма сәуле шығару кезінде атомнан соншалықты көп энергия алынады. Бұл энергияны халық шаруашылығына пайдалануға болады. Бірақ оларды жалпы қырып - жоятын әскери қаруларға қолданып келеді.

Альфа, бета және гамма сәулелеріне табиғатта қарсы тұратын құдіретті күш жоқ. Олар тереңдігі 27 см судан, қалыңдығы 17, 4 см темірбетоннан, қалыңдығы 76 см қорғасыннан өтіп кетеді. Олардың не иісі не дәмі болмайды. Адамның көзіне де көрінбейді.

Үшінші кезеңді физика, химия, биология ғылымдарының қарқынды даму кезеңі деп атауға болады. Осы уақытта радиоэкологияның биофизика және биохимияның зерттеу әдістері кең және терең қолданыла бастады. Бұл дәуірде радиоэкологиялық зерттеулер нәтижесі радиоэкологиялық генетиканың дамуына себеп болды. Кейінгі жылдар ішінде ядролық физика және техниканың жедел дамуына, сонымен бірге ядролық қаруды сынау салдарынан табиғаттың радиоактивті заттармен ластануына байланысты иондалатын сәулеленудің биологиялық әсерін зерттеуге көп көңіл бөлінді. Радиоэкологияның алдына көп клеткалы организмдердің радиосезімталдық қасиетінің себебін табу, зиянды мутация, сәуле тиюдің жолын анықтау, сәуле тиюдің одан кейінгі салдарының пайда болу себептері мен заңдылықтарын зерттеу т. б. маңызды мәселелер қойылды. Радиоэкология үшін организмді сәуле тиюден қорғау шараларын іздестіру, радиациядан зақымданған организмді емдеу, айнала қоршаған сыртқы ортадағы радиация мөлшерінің артуының адамзат баласына қауіптілігін болжау, ионданатын сәулеленудің медицинада, биологияда және ауыл шаруашылығында, тағам өнеркәсібінде пайдаланудың жаңа жолдарын іздестіру маңызды міндеттер болды.

1960-1970 жылдары радиоэкология сәуле тию салдарынан дезоксирибонуклеин қышқылының структурасы мен метоболизмі бұзылатыны анықталды.

1970-1980 жылдары жануарлар организмін радиация әсерінен қорғайтын заттар ашылды. Сәуле ауруын емдеудің тиімді әдістері туралы теориялық зерттеулер жүргізіліп, ғылымға және практикаға қажетті ғылыми аса маңызы бар қорытындылар алынды. Адамның космос кеңістігіне шығуына және оны игеруіне сәйкес радиацияның космос жағдайында адамның жоғары нерв жүйесі әрекетіне т. б тигізетін әсерін зерттеуге көп көңіл бөлінуінен радиоэкологияның жедел дамып келе жатқан жаңа саласы космос экологиясы пайда болды. Радиоэкологияны зерттеулерде микроорганизмдерді пайдалану қолайлы болғандықтан, радиоэкологияның дамуына жол ашылды.

Радиоэкология биологияда 1980-1990 жылдары сәуле тиген клеткалардың қайта қалпына келуі - реперация құбылысын ашты. Бұл ДНҚ молекуласының радиациялық заңымен арнайы ферменттік жүйелер тез жоятынын және клеткалардың генетикалық аппаратының беріктігін көрсетті. Клеткалардың радиосезімталдығы туралы және бұған хромосома қатыстылығы, сульфгидрильді топ саны т. б маңызы туралы және бұған қоса басқадай ғылыми мәліметтер көбейе бастады. Радиоэкология алдында тұрған басты міндеттерге қарай радиоэкологияның көптеген жаңа салалары, мәселен ауаның, судың радиациялық экологиясы дамыды. Радиоэкологиялық зерттеулер иондалатын сәулелену, қатерлі ісік, сәуле тию ауруын емдеуге, ауыл шаруашылық өсімдіктер мен жануарлар зиянкестеріне қарсы күрес жүргізуге қолданылады. Ауыл шаруашылық өсімдіктерінің жаңа сорттарын шығарудың радиациялық селекциялары, тұқымды сәуле әсеріне ұшырату жолымен екпе өсімдіктер түсімін арттырудың, азық - түліктің сақтау мерзімін ұзартудың, медициналық препараттардың стеризациялаудың ғылыми негізі болды.

Радиоактивтіліктің ашылуы ғылым мен техниканың дамуында зор рөл атқарды. Ол заттың қасиеті мен құрылысын зерттеу дәуірінің басы болып саналады. Сонымен бірге радиоактивтіліктің ашылуы ядролық энергияны өнеркәсіпте пайдалану перспективасына жол ашты. Радиоактивті зертеулерге және оларды қолдануға сәйкес жұмыстар үшін физика, химия және биология ғылымдары бойынша көптеген ғалымдарға ( А. Беккерель, Э. Резерфорд, О. Ган, Г. Сиборг) Нобель сыйлығы берілді.

Радиоактивті изотоптар - химиялық элементтердің ыдырауға бейім орнықсыз изотоптары. Радиоактивті изотоптар табиғи және жасанды радиактивті изотоптар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.