Батыстағы әлеуметтік жұмыс теориясының даму тарихы

ЖОСПАР

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

1. Батыстағы әлеуметтік жұмыс теориясының даму тарихы ... ... ... ... ... 5
1.1 Ғылыми пән ретінде әлеуметтік жұмыс териясын дамуының және пайда болуының обьективті алғышарттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9

2. Батыс елдеріндегі әлеуметтік жұмыстың өзіндік дамуының сипатамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
2.1 Әлеуметтік жұмыс теориясының дамуына белгілі ғалымдардың қосқан үлесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.2 Әлеуметтік жұмыстың социологиялық негіздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...30

Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32

Кіріспе

Жұмыстың мақсатымен міндеті: Батыс еліндеріндегі әлуметтік жұмыстың формаларының әртүрлілігі мен әдістерін қарастыру, осы аумақ бойынша әлеуметтік практикалық және теориялық аспектілерді шығарып алу, әлеуметтік жұмыстың шетелдік тәжірибесімен танысу. Жоғары дамыған мемлекеттердің тәжірибесіне сүйене отырып, Белоруссиядағы жұмысының мүмкінәдістерін талдау.
Біз әлеуметтік жұмысты халықтың әлеуметтік саналылығына қызмет ететін мамандықпен байланыстырамыз, әлеуметтік жұмыс сферасының жылдан жылға кеңеюде, дегенмен, бүгіннің өзінде әлеуметтік жұмыскердің қызметі әр түрлі орындарды қамтыуда- үкіметтік денсаулықтау ұйымдары, мектепттері, денсаулық сақтау орталықтары, отбасын және баланы қорғау агенттіктері, психологиялық денсаулық орталықтары, бизнес және өндіріс түзету орталықтары. Әлеуметтік қызметкер нәсіліне, этникалық тобына, әлеуметтік – экономикалық деңгейіне, дініне байланыссыз кішкентай баладан бастап, үлкен жастағы адамдарға өз қызметін ұсынады.
Әлеуметтік қызмет көрсетілетін клиенттер тобына төмендегі топтарды жатқызуға болады:
• Бір ата-анасы бар от басы, мұндай отбасында болатын шиелініс
үлгере алмауы сияқты мәселелер тундайды.
● Балаға байланысты мәселелер жиі туындайтын отбасылар.
● Ата- ана арасындағы шиелініс.
● Жұмысыздық тиісті жалақыны уақытында берілмеуі, физикалық жетіспеушілік, кәсіби биліктіліктің жетіспеуі, т.б. себептерге байланысты қиыншылық көретін жеке адам немесе отбасылар заңды бұзуы үшін.
● Жазасын өтеу салаларына жеке өмірі бұзылған жеке адамдар және отбасылар.
● Құқық бұзушылар және олардың отбасы

Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Виханский О.С. Наумов А.И. « Менеджмент»: Учебник –М: Экономист,2004
2. Мотивация и обучение персонала. Алматы-Бико,2005
3. Соломанидина Т.О: Мотивация трудовой деятельности персонала: Учебно-практ.пособие.-М: Управление персоналом. 2005
4. Фрэнкин Р. Мотивация поведения: биологические, когнитивные и социальные аспекты, 5-е изд.Питер,2003

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

1. Батыстағы әлеуметтік жұмыс теориясының даму
тарихы ... ... ... ... ... 5
1.1 Ғылыми пән ретінде әлеуметтік жұмыс териясын дамуының және пайда
болуының обьективті
алғышарттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9

2. Батыс елдеріндегі әлеуметтік жұмыстың өзіндік дамуының
сипатамасы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
2.1 Әлеуметтік жұмыс теориясының дамуына белгілі ғалымдардың қосқан
үлесі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.2 Әлеуметтік жұмыстың социологиялық
негіздері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ..16

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .30

Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .32

Кіріспе

Жұмыстың мақсатымен міндеті: Батыс еліндеріндегі әлуметтік жұмыстың
формаларының әртүрлілігі мен әдістерін қарастыру, осы аумақ бойынша
әлеуметтік практикалық және теориялық аспектілерді шығарып алу, әлеуметтік
жұмыстың шетелдік тәжірибесімен танысу. Жоғары дамыған мемлекеттердің
тәжірибесіне сүйене отырып, Белоруссиядағы жұмысының мүмкінәдістерін
талдау.
Біз әлеуметтік жұмысты халықтың әлеуметтік саналылығына қызмет ететін
мамандықпен байланыстырамыз, әлеуметтік жұмыс сферасының жылдан жылға
кеңеюде, дегенмен, бүгіннің өзінде әлеуметтік жұмыскердің қызметі әр түрлі
орындарды қамтыуда- үкіметтік денсаулықтау ұйымдары, мектепттері, денсаулық
сақтау орталықтары, отбасын және баланы қорғау агенттіктері, психологиялық
денсаулық орталықтары, бизнес және өндіріс түзету орталықтары. Әлеуметтік
қызметкер нәсіліне, этникалық тобына, әлеуметтік – экономикалық деңгейіне,
дініне байланыссыз кішкентай баладан бастап, үлкен жастағы адамдарға өз
қызметін ұсынады.
Әлеуметтік қызмет көрсетілетін клиенттер тобына төмендегі топтарды
жатқызуға болады:
( Бір ата-анасы бар от басы, мұндай отбасында болатын шиелініс
үлгере алмауы сияқты мәселелер тундайды.
● Балаға байланысты мәселелер жиі туындайтын отбасылар.
● Ата- ана арасындағы шиелініс.
● Жұмысыздық тиісті жалақыны уақытында берілмеуі, физикалық
жетіспеушілік, кәсіби биліктіліктің жетіспеуі, т.б. себептерге байланысты
қиыншылық көретін жеке адам немесе отбасылар заңды бұзуы үшін.
● Жазасын өтеу салаларына жеке өмірі бұзылған жеке адамдар және
отбасылар.
● Құқық бұзушылар және олардың отбасы
● Асырап алушы және бала (мұнда ата-аналары мерт болған немесе
тастанды балалар)
● Жалғыз, педагогикалық қиын жасөспірімдер
● Қажетті қаражаттары мен мүмкіндіктері жоқ немесе нәсілдік
дискриминацияның құрбандары болып табылатын эмигранттар және аз отар
өкілдері
● Прогрессифті жарамсыздығы бар (психикалық ауытқулар) адамдар және
олардың отбасы
● Ұзақ уақыт қызмет істей алмайтын қарт адамдар.
● Өзге қалаларда келушілер және уақытқа тұрғындар
● Мектепке байланысты қиыншылық көретін балалар және олардың
отбасылары.
● Экстримальды стрестер тәжирибесі зақымды салалармен немесе маңызды
өмірлік өзгерістермен байланысты адамдар (зейнеткерлікке шығу, сүйікті
адамның қайтыс болуы, үшін тастап кеткен балалар,және т.б.)
Әлеуметтік жұмыскерлер өз мамандықтары жөнінде түрлі пікірлер айтады-
қанағаттандырарлық, көңіл қалдыратын,марапаталатын, стрестік және көп
проблемаларды туындайтын мамандық.
Өкінішке орай ғылыми ортада әлеуметтік жұмыс ғылыми- теориялық
зерттеулерден алшақ сфера деген стериотип қалыптасқан және әзірге біз
әлеуметтік териясының тек шетелдік тәжирибесі туралы ғана толық қанды
айтамыз.

2. Батыстағы әлеуметтік жұмыс теориясының даму тарихы.

Әлеуметтік жұмыс, қоғамдық құрылыс ретінде қалыптаса отырып, қоғамдық
институт болып табылады және адамдардың қызмет сферасы біртіндеп жан- жақты
ғылыми зерттеудің, объктісіне айналды, және ХХ ғ. Соңына қарай қоғамдық
өмірдің осындай құбылыстарының ғылыми түсінуі және теория тарихы туралы
айтуға болады, бұл тарих тек қана қоғамның “әлсіз” топтарын әлеуметтік
қорғау практикасы мәселесінің теориялық меңгеруі мен ғана емес, сонымен
қатар теориялық білімнің өзіндік дамуымен, эвалюциясын, және жеке
ғаламдардың қызметімен тікелей байлансты.
Шетелдің ғылыми дәстүрінде көптеген жұмыстар бар. Мүнда әлеуметтік
жұмыстарды теориялық зеттеу тарихы мәселесі қарастырылған, және ол туралы
ғылыми ойлар эвалюциясы көрініс алады. Белорусяда қайырымдылықты зерттеудің
фактологиялық, тарихи – библиографиялық дәстүрі анықталып, қызтеттің
қоғамдық формуларана талдау жасалынғанымен әлеуметтік жұмыстың теориялық
түсіну тарихы әліде жасалмаған. Тіпті әлеуметтік жұмыстың теориялық
түсініктерінің эвалюциялық ерекшеліктері мен кейбір маңызды етаптарын және
ХІХ –ХХ ғғ. Оның ғылыми зерттелелуін елестету өте маңызды.
Осы тұрғыдан әлеуметтік жұмыстың ғылыми ретіндегі екі өзара байланысты
құбылыстарын салыстыра кетен жөн: бір жағынан, оның тарихын, яғни
әлеуметтік тарихының даму барысында әлеуметтік жұмыстын орының анықтау, ол
екінші жағынан- зерттеудың арнайы объектісі ретінде әлеуметтік жұмысты
ғылыми зерттеудің тарихын әлеуметтік жұмыс теориясын эвалюциясының, оның
адам және қоғам туралы өзгеде ғылымдармен өзара байланысы.
Ғылыми әдебебеттерді талдау кезінде әлеуметтік жұмысты ғылыми түсіну
тарихындағы теориялық дәстүр. әлеуметтік рөлді зерттеу және қайырымдылық
сияқты қоғамдық өмір құбылысының мәңін түсіну, сонымен қатар әлеуметтік
көмекті қажет етушілерді ғылыми зерттеуді түрлі психологиялық, әлеуметтік,
психотерапиевті доктриналарға қарсы қою барысында қалаптасты.
Шетелдердегі әлеуметтік жұмыс тарихына шолуларда оның мамандық ретінде
қалыптасуы қайырымдылық қоғамдардың дамуы және қалыптасуымен
байланыстырылады. ХІХ-ХХ ғғ. ІІ жартысындағы әлеуметтік жұмысқа байланысты
ерте кездегі теориялық еңбектерде тұлғаның әлеуметтік – тұрмыстық және
материялдық жағдайын жақсарту, түзету қабілетіне әлеуметтік көмек
субъектісінің әсер ету тиімділігі қарастырылады. Отбасына көмек көрсету,
қоғамның, мемлекеттің, соңдай-ақ түлғаның моральді міндеті ретінде болады.
Теориялық құрылыс, әлеуметтік жұмыс мәселерерін ғылыми түсіну әлеуметтік
көмектің қандайда бір шараларында әдістемеліктің орнау методологиясына,
әлеуметтік қызмет көрсету әрекетінің оптималды варианттарын іздестіруге,
қатысты болды. Бұл өз кезегінде адамдардың өмір сүру жағдайын зертеудің
қоректілі әдістеріне, адам мен қоғамның, әлеуметтік қамуына сүйенуі тиіс.
ХІХ – ХХ ғғ.-әлеуметтік жұмыстың ғылыми зерттеу тенденцияларының
дамыған кезі және оның шетелдерде теориялық қатынасқан шағы болып саналады.
Осы кезеңде “Ғылыми әлеуметтік жұмыс” дамыды, осыған 1915-1920 жж. Мерри
Ричмодтың еңбектері мысал бола алады. Мерри Ричмонд әлеуметтік жұмыс
сапасын зерттеудің, бағалаудың үлкен жүйесін, және әлеуметтік жұмыскер
шешуші қажет. Әлеуметтік мәселелерді диагностауды ұсынды, әлеуметтік жұмыс
теориясының даму тарихындағы бұл дәстүр қайырымдылықтың түрлі формулаларын
түсінуге сүйене отырып, этикатерапевті болып ұсынылуы мүмкін.
Әлеуметтік жұмыс тәжірибесінің ғылыми қалыптасу деңгейін көтеруге
талпыныс негізінде, 20-30 жж. өзінде 3, Фрейд және оның ізбасарларының
психоаналитикалық идеялары әлуметтік жұмысты териялық түсінудіруде
психоаналитикалық құрылыстарды алдынғы орынға қойды. Бұл батыстың белді
мамандардың, психоаналитикалық көзқарас – моральды – терапевті дәстүр,
қайырымдылық әлеуметтік жұмысқа өте көп ғылыми емес, дәл емес, соған жақын
түсініктерді әкелуінің барысында өсті деп тұжырымдауларына мүмкіндік
туғызды. Ал, бұл өз кезегінде адамдардың тәртібін басқаруға, олардың
денсаулығын реаблетациялау және сақтауға байланысты туындайтын
қиындылықтармен байланысты әлеуметтік көмектің көптеген міндеттерінің
шешілуіне кедергілер келтірді, сонымен, әлеуметтік жұмыскер қызметінің
қиындауы, оның кәсіби шеберлігінің артуы, фрейдизімді жақтаушылардың, оның
ішінде 3, Фрейдтің жетістіктері, және бұл тәжірибелерін 20-30 жж өзінде-ақ
медициналық және әлеуметтік реаблитациялауға кең қолданылуы.
Әлеуметтік жұмыс модельінің психодинамикалық ориентацияларын териялық,
әдістемелік құрылуына әкеп соқты. Олар 50 жылға дейін бір жағынан, эго-
психалогияның жетістіктерінен, екінші жағынан - әлеуметік, жүйелік
зерттеулердің өсуі және кеңестік алуы әсерінен ығыстырылды.
Эго-психалогияның өсуі әлеуметтік топтарға көмек көрсетудің
теориалық түсініктеріне назардың өсуі өмір сүрудің микроортасында индивитке
көмек көрсету, құрулардың активизациялануына әкеп соқты. Бұл терапевтік
мүмскіндіктерді талдауды, қауымдастықтардың әлуметтік- педагогикалық
потенциялын, сондай-ақ қызмет ету ортасын, өмір сүрудің жақсы жағдайларды
сақтап қалуды,салауатты өмір салтын сақтауды актизациялады. Осыған
байланысты, әлеуметтік жұмыс аумағындағы ғылыми білмнің териялық дамуының
екі негізгі аспектісі үлкен маңызға ие болды. Бұның алғашқысы тәртіптің
психалогиялық түсіндіру жүйесінің мәні мен қызығушылықты арттыруға,
стимулдарға сәйкес келетін танымдық ариентацияларды доминациялануға және
таным териясына негізделген бихлористік бағытқа бағытталған . Бұл
қызығушылық әлеуметтік жұмыстағы психоанализм мүмкіндіктерінің шектеулігін
біртіндеп түсіндіру мен және психодинамикалық терияның өзінің дамуыменен
байланысты болды.
Психоанализімдік базалық мүмкіндіктеріне сүйенген әлеуметтік жұмыс
тәжірибесін психологиялық және психодинамикалық зерттеулурі адам тәртібі
мен психикасындағы бейсаналылықтың емес, сонымен қатар таным
динамикасының, әлеуметтік психалогиялық факторлармен шарттарды қажеттілігін
үлкен маңыздылығын байқады.
Екінші аспектісі әлеуметік жұмыс дамуының, әлеуметтік терияларының
және әлеуметтік тәжірибелердің зерттеліуінің териялық тұрақтау сферасының
қызығушылығы мен әсерінің өсуімен тығыз байланысты. ХХ ғ екінші жартысында.
Әлеуметтік ойлау прадигмасының модеризациялануын ғана емес, сонымен
қатар жаңа концепциялардың негізін қалыптастыруға мүмкіндік берген
әлеуметтік зерттеулердің айтарлықтай жетістіктері, әлеуметікжұмыс
териясындағы біршама өзгерістерді анықтап берді.
Дегенмен, орта ғасырдағы және оның үшінші тоқсанындағы Марксистік
әлеуметтік парадигмасының үлкен әсерін назарға алу керек. Әсіресе
Еуропада, көптеген индустриалды дамыған мемлекеттерде сол жақтағы күштің
даминациялануы күшейеді. Бұл әлеуметтіік проблематикаға үкіметтің
қызығушылығының артыуына, қоғамның әлеуметтік құрылымының идеологиясына
әсер етуіне, әлумет тану және әлеуметтік жұмыс туралы териялары қажетті
деңгейде басқаруда негіз болды. Осы кезеңде АҚШ- та кедейшілікке қарсы
бағдарламалар жасалынды, қауымды және жергілікті өзіндік басқару
деңгейінде қайта құрулар басталды. Әлеуметтік жұмыстың жаңа медельдарі
Швецияда, Канада да Францияда, одан кейін Германияда, Сингапур және
Оңтүстік Кореяда қалыптасты.
Бұрынғы Социалистік мемлекеттерде сауатсыздар мен жұмыссыздарды
ликвизациялаудың маңызы зор болды. Сонымен қатар деквизациялану процессі
және “үшінші әлем” мемлекетінің өзіндік деклонизациялануы қоғамдық құбылыс
ретінде қабылданды. “Үшінші әлемнің” дамушы мемлекеттерінде “сол көңіл- күй
”, әлеуметік орентацияны кең етек жайды. Бұл түсініктер жергілікті
идеологимен, әлуметтік мәдениетпен және қоғамдық- саяси тәжірибемен
байланыстырылды. Олар халықты әлеуметтік қорғау мемлекеттік формасына,
өмірлік іске асырулардың ұштық мәдени ерекшеліктеріне, дамудың қиын
кезеңдерінде халықты қолдауға көп көңіл бөлді.
Халықты қлдаудың ұәлімді- қоғамдық формаларының мемлекеттік-
ортталықталынған бағдарламалары мен орентациялары тиімді әлеуметтік саясат
пен әлеуметке жұмысты қалыптастыратын териялық құрылымдардың
бастамасына айналды.
Дәл осы кезде аталмыш процесс әлуметтік қайырымдылық жүйесінің
мемлекеттік бағдарламадан бөлінуіне әкеп соқты әлеуметтік көмектің
орталықтануы байқалды және әлеуметтік жұмыстың қоғамдық, ұлттық – аймақтық
спецификациясына үлкен назар аударды.
Қоғамдық дамудың мемлекеттік аспектілеріне назардың артуы әлеуметтік
жұмыс териясындағы кейбір өзгерістерге әкеп соқты. Олардың ішінде нігізгі
екеуіне тоқтала кеткен жөн:
Біріншісі, әлеуметтік жұмыстың маңызды мәселелерін түсінуге түрлі
көзқарастардың интеграциялануы күшейтті.
Әлеуметтік- ұғымдастырылған факторларға назар аударудың күшеюі
әлеуметтік жұмыстың териялы - әдістемелік негіздерінің маңызды
мәселелердің қашарынан оның құқықтық аспектілірінің, әлеуметтік құру
технологияларының құқықтық негізінің қолануының, сондай-ақ әлеуметтік
саясатты іске асыруды қоғамдық-саяси қолдау мәселесін бөліп көрсетті.
Екіншіден, жоғарыда аталған мәселелерге байланысты әлеуметтік жұмыс
теориясына адам және қоғам туралы жүйелі түсініктер, және олардың
гермональды, тұтас дамуы айтарлықтай ықпал ете бастайды, әлеуметтік жұмыс
териясындағы жүйеліліктің өсуі, оның тұтастық қөзқарасқа бағытталуы
әлеуметтік жұмыс тәжірибесінің қоғамдық құрлысының түпкілікті реформалауға
қалыптасын арттырды. Дегенмен, түпкілікті әлеуметтік өзгерістің керектіг,
тұрақтылықпен қамтамасыздандыру, адам мен қоғамның қоғамда және ұжымда
горманльды дамуы туралы жйі айтылады.
Әлеуметтік жұмыс териясы және ғылыми көріністердің даму
тенденциясы барысында адамды әлеметтік қорғаудың ғылыми
білімндеқалыптасқан барлық негізгі дәстүрлерге қатысы бар бірнеше
альтернативті перспективалар пайда болды. Бұл кедейлерге көмек көрсететін
арнайы ұйымдардың қызметіне, құқықтық және админстартивті тиым салуларға,
рұқсат етілетін актілерге негізделе отырып дамытып прагматикалық дәстүрге
де қатысты.
Жоғарыда аталған ықпалдар әлеуметтік реформалық, әлеуметтік –
ұйымдасқан, сонымен қатар,т арнайы әлеуметтік проблемалары бар жеке
адамдар, және олардың шоптарын қамтитын әлеуметік жұмыс мәселелерін
терапевті дәстүр бойынша түсінуді шолып өтеді.
Бұл өзара әсерлер мінездемесін түбегейлі түсінуі ХХ ғ төртінші
шиегінде қалыптасқан әлуметік жұмыс ұйымдарының маңызды модельдерін
қарастыруда мүмкін маңызды да шығар. Бірақ, бұл туралы басқа бөдімдерде
айтылатын болады. Ал, біз әлеуметік жұмыс териясының даму этаптары мен
негізгі ерекшкшеліктерін жасаған шолыуымызда аяқтай келе, әлеуметік
жұмыстың териялық құрылымының әртүрлілігін бейнелеп тұратын бұл
тарихтағы екі көзқарастың бар екендігін айту міндетті деп санаймыз. Бұл
қөзқарастардың біріншісі- ойлаудың табиғи- ғылыми прагдигмасына сүйенген
ғылыми білімнің пазитивтік дәстүрі русьтегі әлеуметтік – гуманитарлық
білім негізінде қалыптасты. Осы тұрғыдан Леанардо 70- жылдардың ортасында
әлеуметтік жұмыстың ғылыми білімі туралы екі жүйенің дэфиренциясын
қалыптастырды:
Әлеуметік ойлау тарихындағы гуманистік дәстүрге сүйенген, ойлаудың
табиғи- ғылыми прагдигмаларына және қоғам туралы ғылымның
парадиаграмалық статусына бағытталған, ғылыми – білім.
Әлеуметтік ойлаудың позитивтік және сциолитарлық қөзқарастарының
текетіресі соңғы 100-150 жылда, соның ішінде әлеуметтік жұмыс териясында
ұдайы байқалып отырған.

1.1 Ғылыми пән ретінде әлеуметтік жұмыс териясын дамуының және пайда
болуының обьективті алғышарттары.

Кәзіргі кездегі ғылымдарды, социология ғылымын, негізгі сілтемелерді,
әлеуметтік білімнің жеке тарихтарының пайда болуының шарттары мен
факторларын, ғылыми пәндерді үш топ біріктіреді.
Біріншіден, адам өмір сүретін қоршаған ортада жаңа шындықтардың
пайда болуы, Оның өмірлік күшін ұстап тұруда және қайта өндіруде жаңа
проблемалардың туындауын, индивуалды және әлеуметтік субьектілкті,
өмірлік қажеттіліктерді қанағаттандыру секілді құбылыстар байқалды.
Екіншіден, ол үшін жаңа, дәстүрлі ғылыми котегориялды – түсінік
апаратына сүйенген ғылыми білімнің өзіндік дамуы туралы айтйлады.
Үшіншіден, зертте уші ғылымның индивиуалды – тұлғалық субьектілігі
ескеріледі. Білім потенциялы, оның ғылыми интуициясы, зертеу мүмкіншілігі
ғылыми пәндердің, білімнің түрлі тармақтарының қалыптасуы мен дамуына
түбегейлі ықпал етеді.
Қарастырылған себебтердің үшінші тобы Әдетте ғылыми білімнің
дамуының субьективті факторы ретінде қарастырылады. Адам, қоғам, табиғат
туралы ғылымның жаңа горизонтарын анықтайтын көрнекті ғылымдардың өзінің
болуының өзі, қоғамдық өмірді, ең алдымен ғылыми білімнің эволюциясын
сипаттайтын – обьективті құбылыс, өз кезегінде зерттеуінің темпераментін,
мінезін, қабілетін, индивиуалды – тұлғалық мінездемесін ескерудің өзі
мңызды. Бұл қасиеттер көрп жағдайда ғылыми білімнің өсуінің мен мінездемесі
мен маштабына анықтайды.
Аталғған топтрды негізге ала отырып, ғылым ретіндегі әлеуметтік
жұмыс териясының прогрессивті дамуы мен қалыптасуының негізгі
сілтемелерін және ғылыми білімнің дамуын анықтайтын шарттары мен
факторларын қарастырайық , ең алдымен жаңа ғылыми пәнің зерттеуобъектісіне
айналған қазіргі кездегі адам өмірінің шындықтарына тоқтайық, әлеуметтік
жұмыс тарихы және әлеуметтік тарихтың көтеген мамандары арнайы теориялық
негіздері мен ерекше теориялырдың жасалуын қажет ететін қоғамдық құбылыс
ретінде әлеуметтік жұмыстын қалыптасу кезеңін анықтаудың қажеттігі бар екен
деген қорытындыға келді. Өткен ғасырдың соңғы ширегі әдетте осы кезенмен
аталады. Дәл осы кезенде көптеген индустриялды дамыған мемлекеттерде
әлеуметтік жұмыспен кәсіби айналыса бастаған мамандар тобы пайда болды,
әлеуметтік жұмыскерлерді дайындайтын оқу орындары құрылады,
уневерситтертерде алғашқы әлеуметтік жұмыс факультетері ашылады. Осылайша,
ХІХ ғ 90 жылы басында-ақ АҚШ-тың колумбиялық уневерситетінде әлеуметтік
жұмыс факультеті ашылды.
Әлеуметтік жұмыс теориясын ғылым және пәні ретінде дамуына, кәсіби
әлеуметтік жұмыскерлерді дайындау қажеттілігіне не негіз болады? ХІХ ғ ІІ
жартысында адамның қоғамдық және индевидуальды өмірдің қандай шындықтары
кәсіби әлеуметтік қызметкерлерді жаппай дайындау қажеттілігін, халықты
әлеуметтік қорғау мәселелерінің ғылыми зерттеу қажеттігін, “әлсіз”
әлеуметтік топтарды қолдау қажеттігін тудырды?
өткен ғасырдың екінші жартысындағы әлеуметтік-экономикалық зерттеулер
көрсеткендей, әлеуметтік тұрмыстық проблемамикалар негізі, глобальды
мәселелер тобына кіреді, экономикалық, саяси және әлеуметтік – мәдени
процесстердің дамуына айтарлықтай ықпал етеді. Ең алдымен, жаппай
урбанизациялану сияқты қоғамдыфқ құбылысты бөліп көрсетсек болады.
Урбанизация нәтижесінде индустриялды дамыған мемлекеттердің интенцивті
өндірісі дамыды.
Ауыл тұрғындарының қалаға жаппай қоңыс аударуы қоғамдағы маргинальды
топтардың көбеюіне себепші болды. ХІХ-ХХ ғғ интенсивті жаппай
урбанизациялану нәтижесінде көптеген индустриялды дамыған және орташа
дамыған мемлекеттерде қала халқының саны өсті. Адамдарды өмір сүру салтына
байланысты айшақтық, ұяттық, териториядық кесінділерге ғана бөліп қоймай,
тұрғылықты жеріне қарай бөлуде кең етек алды (үлкен қала, орташа немесе,
кіші қала типтес қоңыс, аудан, ауыл, және т.б.)
Қоғамдық өңдірістің қиындауы, жұмыскердің біліктілігінің өсуі,
жұмыскерлер ассоцациясына, үлкен ұжымдар қызметінің нәтижесіне адамның
жауапкершілілігі мен рөлінің артуы, өзара байланыстың күшеюі, кәсіби
қызметтін ортақ нәтижелерінің тиімділігінің артуына екі жақты ықпал жұмыс
күшін тартушыға, оның денсаулығына, көңіл күйіне , жетістікке жетуіне,
өмірлік бағдарларына жету ерекше назар аударуды қажет етті.
ХІХ ғ ІІ жартысы мен ХХ ғ басында мемлекеттік органдар және ірі
фирмалар білім беру жүйесіне ғана емес, халықты кәсіби дайындауға белсенді
түрде қаржыларын сала бастайды, өз кезегінде ХХғ дамыған мемлекеттерде
индустриялық қызметтік дамуы адам тәртібінің заңдылықтарын, дамыған және
техникалық жабдықталған әлеуметтік сферада зерттелуіне негіз болды.
Бұнын ең соңғы кезекте орындалған себебі, қызмет индустриясы
тауарларға сұраныстың қалыптасуы және дәл болжамды, сондай-ақ қазіргі
кездегі адамның өмір сүру ортасының материялы-заттық ортасын қиындату,
координалды өзгерту, оның өмір сүру салтын өзгенту, өмірлік әрекеттерінің
кейбір формаларын, өмірлік күшін қалыпта ұстау әдістерін, олардың
қалыптасуын талап етеді.
Қазіргі кездегі әлеуметтік жұмыс жүйесінің қалыптасуына, оның қоғамдық
жүйесінің қалыптасуына оның қоғамдық құбылыс ретінде пайда болуына тағы бір
фактор өз үлесін қосты. Бұл фактордың мазмұны- ХІХғ еңбектердің өз
құқықтары үшін күресі. Қалалардың ірі өндірістердегі жұмысшылар
тығыздығының өсуі, жұмысшы таптын ұйымдасуын күшейту кәсіп одақтар
буржуазиялық үкімет пен кәсіпкерлерге өз ықпалын тигізді. Ал соңғыларын
әлеуметтік тұрмыстың түрлі формаларын қолдауды талап ететіндігіне сендірді.

Пролетарлық революциялар дәуірі өткен жүз жылдықта кең етек жайды.
Оның жою қасиеті прогрессивті қаымдық құрылымына өтудің бейбіт, эвалюциялық
жолын іздеуді, дәстүрлі және жаңа әлеуметтік мәселелерді шешудің жаңа
механизмдердің активизациялады әлеуметтік жұмысының түрлі формаларының кең
таралуы, оның объективті қажет қоғамдық құбылысы ретінде әзірленуі қазіргі
замандағы әлеуметтік қарама- қайшылықтарды шешуді негізгі жолы болып
есептеледі.
Осы тұрғыдан ХІХ ғ соңы мен ХХ ғ.бірінші жартысында адамзаттың жолында
пайда болған бірқатар глобальды мәселелерді де назарға алған жөн. Олар көп
жағдайда әлеуметтік жұмыстың қоғамдық құбылыс ретінде қалыптасуында сондай-
ақ оның териялық және әдістемелік негізінің жасалуында маңызы зор,
төмендегідей глобальды мәселелер үлкен маңызға ие болады: қоршаған ортаның
ластануы, демографиялық жарылыс қаупі, әлсіз дамыған мемлекеттер мен
аумақтардағы жаппай ашаршылық, жаппй қырып – жою қыруын қолдау нәтижесінде
адамзаттың өзін-өі-зі жою қаупі, моральды деграция мәселесі, әлеуметтік –
мәдени қарама-қайшылықтар, дәстүрлі әлеуметтік инстетут ретінде отбасының
бұзылуы,т.б. Ғаламшарлар халықтың көп бөлігін қорғаудың маңызды мәселесіне
Әлеуметтік деференцияның өсуі, түрлі мемлекеттердің халықтарының
өмірлік дендеріндегі айырмашылықтың ұлғайылуы, меграция мәселесінің
өткірлілігі, индустриалды дамыған және дамушы елдердегі өмірлік маңызды
бағдарларды таңдау,т.б. жатқызуға болады.
Қәзіргі заманғы әлемге мынадай сипаттамалар тән: Әлеуметтік қорғау
мәселесінің тұрақтануы, оның териялық әзірленуі, сауттылар санының өсуі,
тұрғыендарды ақпараттандырылуы, сондай- ақ қоғам мен адамның іс-
әрекетерінің қиындауы, жаңа тарихи жағдайда қауіптің күшею. Бұл
айтылғандардың бәрі кәсіби шеберлікті, адамдарға әлеуметтік қолдау
көрсетудің териялық негізденуін талап етеді. Сонымен қатар адмзат жәрдем
қажет етушілерге әлеуметтік және индевитуалды көмекші күшейту үшін жаңа
мүмкіндіктер алды.

2. Батыс елдеріндегі әлеуметтік жұмыстың өзіндік дамуының сипатамасы
Қазіргі кездегі ғылыми ойлауда ғылыми білімнің териялық өзіндік дамуы
жалпы бұрын қалыптасқан факт.
Ғылымның түрлі тармақтарында бұл бірдей маштапта жүргізілмейді.
Жас ғылыми пәндерде ғылыми эригерикалықкомпанентер қатынасының
дәстүрлі мәселелеріне ( мұнда тәжірибе қажеттіліктеріне негізделген,
тартылатын, териялық- әдістемелік, өзіндік дамудың, өзіндік қалыптасудың
белгілі текдендияларын сақтап қалған) базалық аралас ғылыми пәнің әсері,
және оның көмегімен ғылыми білімнің жаңа аумағы пайда болады және дамиды,
осы сияқты мәселелер қосылады. Соңғысының әлеуметтік жұмыс териясына толық
қанды қатысы бар.
Әлеуметтік жұмыс сияқты ғылыми пәнің териялық компоненті оны тудырған
психотерапивтік,психологиялық, әлеуметтік, сондай-ақ эпика-философиялық
және аталған пәндердің ғылыми ойлау парагдиямаларын түгелдей басқаратын
құқықтық концепцияларын, ағымдардың әсерінен эвалюцияға ұшырайды. Осы жерде
әлеуметік жұмыстың ғылыми негізі ретінде ториялық белгілі бөлімнің негізгі
дамуы туралы да айту керек, осы тұрғыдын біріншіден әлеуметтік жұмыстің
теориялық негіздерінің өзгерісі қазіргі кездегі психотерапия мен
психологияның териялық базаларының дамуымен байланыстылығын бөліп көрсетуге
болады:
3. Фрейд және оның оқушылары мен психоанали жақтаушылырының теориялық
қорытындылары ХХ ғ бірінші жартысындағы әлеуметтік жұмыстағы
психодинамикалық көзқарастанының қалыптасуына ықпал етті.
Адам өміріндегі бей саналық импульстарының, негізінен биосексуольды
сипаттарының үлкен орны туралы гипотезалармен дәлелдемелер тек адамға көмек
көрсетудің әлеуметтік – психалогиялық технологиялары мен психатерапевті
көмек әдістерін таңдау барысында ғана емес, сондай-ақ әлеуметтік жұмыстың
әлеуметтік философиялық негіздеріне, оның теориялық құрылымына үлкен ықпал
етеді.
Әлеуметтік жұмыстың психодинамикалық, психо әлеуметтік теориялары
бүгіннің өзінде белгілі бір деңгейде фрейдизм мен нейфредизімнің
жентістіктерін қолданады. Олардың адамның өмір тұрақтылығын комплексты,
тұтастай сақтап қалуға бағытталған өзіндік спецификасы бар, және ол
праблематиканың психологиялық және әлеуметтік – психалогиялық
компоненттеріне назар аударады.
Жалпы әлеуметтік жұмыстың логотерапия, экопсихология бихевиоризім,
трансактік талдау. Аумағындағы мамандар жетістіктерінің теориялық құрылымы
туралы айтуға болады. Әлеуметтік жұмыс теориясы тармақты теориялы пән
ретінде базалық теориялық пәннің, әсіресе сациологиямен психологиянын
әсерін сезінбеу мүмкін емес.
Осылайша сациологияда функционализм, құрылымды функциалдық және
жүйелік талдау, сондай-ақ радикалды бағдары бар конфиликтологиялық
концепциялық концепцияның, маркцистік сациолгоияның позициясының күшеюі
әлеуметтік жұмыс тероиясының белгілі деңгейде құрылуына әкеліп соқты.
Түрлі әлеуметтік топтарға көмек көрсетуге, жәрдем қажет етушілерді
қолдауға, әлеуметтік саясаты оптемизациялауға, әлеуметтік жұмыс ұйымдарының
қызметтеріне бағытталған құрылымды әлеуметтік жұмыстың әдістемелік –
теориялық негізінін беделі айтапрлықтай өсті.
әдістемелік жұмыстың түрлі териялық консепцияларын психологиялық және
әлеуметтік теориялармен өзара байланысы бұл консепцияларды талдау және
топтастыруда, олардың спецификалық бейнесін анықтауда үлкен рөл атқарады.
әлеуметтік жұмыс теориясы фундаментальды психологиялық және әлеуметтік
құруларына сүйіне отырып, әлеуметтану және психологияның түсіндірмелі
жүйесін қолданыла отырып, өздік дамуға айтарлықтай тенденциялары бар. Бұл
жағдайды шетелдің алдыңғы қатардағы мамандары, отандық ғылымдармен
зерттеушілер атап көрсетеді, біріншіден, бұл түсініктердің жаңа тобының
қалыптасуына көрініс табады. Және аз кезегінде әлеуметтік жұмыс териясында
қолданылады және ғылыми білімнің аталымының контексінде қолданысқа ие
болады: әлеуметтік субьектінің өмірлік күші, эндивиуальды субьектілік
қорғау, әлеуметтік субьектілік күшті реаблитациялау, индивидуальды
субектілікті қолдау, әлеуметтік субьектілікті қолдау, әлеуметтік
деградация және т.б.
Екіншіден, Әлеуметтік жұмыс теориясына мәселелер шеңберін
тіркестіреді, бұлар жан- жақты талдау ала отырып териялық білімнің өзіндік
дамуын, олардың қайта туындауына түрткі болады. Осы тұрғыдан, әлеуметтік
жұмыстың ғылыми пән ретіндегі пәні мен субъектісі жайындағы теориялық
дискуссиялардың жемісті болғанын атап өткен жөн. Үшіншіден, ғылыми
талдаудың әдісі мен әдістемесін қолдану спецификасының, зерттеу
міндеттерінің әдістері мен әдістемелерінің қайта жасалуы нәтижесінде
әлеуметтік жұмыстың ғылыми теориялық білімінің айтарлықтай өскенін атап
өтуге болады. Әлеуметтік кәсіби топтар тарапынан анықталған ғылыми
білімнің қалыптасқан тармағының теориялық өзіндік рефлексиясының маңызы
зор. Тоериялық білімді қалыптастыруда әлеуметтік жұмыс облысындағы жеке
ғалымдардың, үлкен мамандардың еңбегі зор.
Осымен, әлеуметтік жұмыс теориясының дамуын анықтайтын үшінші фактор –
жәрдем қажет ететін халық тобына әлеуметтік көмектің теориясы мен
тәжірибесін зерттеу аумағында ғалымдар мен мамандардың қосқан үлестерін
қарастыруға көшеміз.

2.1 Әлеуметтік жұмыс теориясының дамуына белгілі ғалымдардың қосқан
үлесі

Әлеуметтік жұмыс теориясының дамуына ұлы теоретиктер мен
практиктердің қосқан үлесіне талдау жасау барысында әлеуметтік жұмыскер
қызметінің спецификасы мен оның теориялық негізін жоғалту қаупі бар. Осы
тұрғыдан, ғылыми білім аумағында еңбек сіңірген адамдардың әлеуметтік жұмыс
теориясының даму тарихының нақты кейіпкері болмай қалу қаупі туындауы
мүмкін. Осы сияқты мәселелерді шешудің қиындауының себебі мынаған
байланысты: әлеуметтік жұмыс аумағындағы кез келген үлкен теоретик пен
практиктің базалық білімі әлеуметтік жұмыскер болмауы мүмкін, бұған мысал
ретінде Колумбия университетінің әлеуметтік жұмыс факультетінің бұрынғы
деканы Рональд Фельдманды немесе Канаданың Калгари қаласының ірі
университеттің әлеуметтік жұмыс факультетінің деканы Рей Томлиссонды бөліп
көрсетуге болады. Осылайша, Гетеборг университетіндегі әлеуметтік жұмыс
институты бағдарламасын ұзақ уақыт бойы басқарған, Швециядағы әлеуметтік
жұмыс аумағндағы ғылыми зерттеулердің негізін салушы Харольд Сиднер
философия ғылымдарының докторы болып табылады, мәдениеттану әлеуметтік
философиялық зерттеулерде үлкен тәжірибесі бар, социология аумағында
мамандалған (Ол Лунд университетінің социология бөлімін аяқтаған) Швецияда
Сведнердің зерттеу қызметінің ықпалынан 80 жылдары құрылымды әлеуметтік
жұмыстық ғылыми дәстүрі, оның қазіргі кездегі адамның даму контесіндегі
жүйелі – функционалдық көрінісі күшейді.
Ерекше атап өтетін жайт, Х.Сведнер КСРО-ның әлеуметтік-мәдени дамуының
философиялық-гуманистік дәстүрін жоғары бағалаған және бағалайды да, ол
әлеуметтік жұмыстың әлеуметтік этникалық негіздерін зерттеуде орыс
ойшылдарының әлеуметтік қызметінің идеялары мен тәжірибелріне сүйенген.
Олар: Л.Толстой, И.Бунин, А.Чехов, Ф.Достоевский және т.б.
Х.Сведнер С.Г.Струмилин, А.С.Макаренко, В.И.Ленин, А.Колонтай,
И.И.Павлов және т.б. зерттеушілердің ғылыми еңбектерін жоғары бағалады.
Профессор Х.Сведнердің теориялық, зерттеу, білім беру аумағандағы
қызметі әлеуметтік жұмыс туралы жүйелі, философиялық, гуманистік ойлардың
тек Швецияда ғана емес, сондай-ақ өзге де Скандинавия елдерінде, Шығыс және
Батыс Европада, Жапония мен Қытайда тралуына үлкен ықпал етті.
Х.Сведнердің беделі, белсенді ғылыми оқытушы қызметі әлеуметтік жұмыс
теориясының жүйелі бағытының, позициясының күшеюіне негіз болды.
Тағы бір мысал келтірейік. Соңғы жылдары әлеуметтік жұмыстың
когнетивті теориясы кең таралды, әрине, бұл объекті жағдайлардың әсерінен,
қазіргі заман адамының әлеуметтік қорғаудың технологиялары мен
заңдылықтарының теориясының өзіндік дамуы ХХғ. Адам өміріндегі
интеллектуалды компоненттерінің өсу тарапынан жүреді. Сонымен қатар,
әлеуметтік жұмыс теориясы әсерінің өсуін қамтамасыз етуде индивидуалды
тұлғалық фактор үлкен роль атқарды, 80 жылдары Э.Гольдштаймнің белсенді
теориялық қызметі және кең тараған когнетивті гуманистік теориялары
айтарлықтай тиімді болды және кең таралды, В.Франке жасаған логотерапияның
әлеуметтік-психологиялық негіздері европалық әлеуметтік-мәдени дәстүрі бар
көптеген елдерде әлеуметтік жұмыстың когнетивті теориясының таралуына ықпал
етті. Жоғарыда келтірілген мысалдардан әлеуметтік жұмыстағы белгілі
теоретиктердің әлеуметтік білім тармақтары сәйкес келетін әлеуметтік дамуда
осы аумақтың дамуына әсер еткендігі байқалады, ХХғ. әлеуметтік жұмыс
теориясының даму тенденциясының қазіргі заманғы қалыптасуына базалық ғылыми
пәндері, әсіресе психология мен социология белді мамандары ықпал етті.
Әлеуметтік жұмыстың көптеген әлеуметтік және психологиялық
бағытталған теорияларывның дамуына әлеуметтік жұмыстың таза емес
теоретиктерімен қатар, социология және психология мамандары, сондай-ақ
педагогтар мен психотерапветердің қосқан үлесін атап өту қажет. Білімнің
жаңа тармақтарының қалыптасыуның алдыңғы сатыларына жоғарыда келтірілген
жайттардың тән болуы заңды да, себебі, біріншіден, жаңа ғылымды
зертеушілер өте аз, ал екіншіден, әлеуметтік жұмыс үшін базалық пән болып
есептелетін аралас пәндер білімнің жаңа аумағына табиғи түрде өз өкілдерін
тартуда, әлеуметтік жұмыстың көптеген теорияларының аталуы жағынан
социолгиялық және психологиялық концепсиялары жақын болуы да кездейсоқ емес
(жүйелік, функционалды, әлеуметтік-психологиялық және т.б)

Теориялық негіздемелерінің түрлі модельдеріндегі әлеуметтік жұмыс
90ж. басына қарай ғылыми әдебиеттерде әлеуметтік жұмыстың теориялық
негіздерінің бірнеше модельдері белгіленді және оны Қоғамдық құбылыстың
ерекше әлеуметтік әрекеті ретінде түсіну керектігі айтылды.
Логотерапия теориясының – адам тұлғасы мен табиғатына философиялық,
психологиялық және медициналық ықпалының күрделі жүйесі. Патологияда
тұлғаның даму механизмі, тұлға дамуындағы аномалияны түзету құралы. Осы
сияқты модельдің он екі түрі туралы нақты айтуға мүмкіндік бар. Олардың
ерекшеліктерін жеке қарастырайық, жалпы барлық модельдер белгілі бір
мазмұнның болуын, жәрдем қажет жандарға қолдау әдістері мен формаларын,
сондай-ақ белгілі теориялық негіздерді , адам жне қоғам туралы аралас
ғылымдармен, олардың өмірінің табиғи және әлеуметтік-мәдени негіздерімен
байланыста болуын талап етеді. Біздің әлеуметтік жұмыстың ғылыми білімінің
құрылуына түрлі теориялық көзқарастарға жасаған талдауымыз және оған ең көп
әсер еткен және әсер ететін аралас ғылымдарға оның қатынасы, кем дегенде
теорияның 3 тобының бар екенін көрсетеді:
1. әлеуметтік жұмыстың психологиялық – бағдар теориясы
2. әлеуметтік жұмыстың әлеуметтік - бағдар теориясы.
3. әлеуметтік жұмыстың әлеуметтік – психологиялық немесе кешенді,
пәнаралық ориентация теориясы.

Психологиялық – бағдарлы теориялар

Психодинамика әлеуметтік жұмыстың теориялық негізі ретінде , З.Фрейд
пен оның тікелей ізбасарларынан бастау алған түрлі интерпретациядағы
психоанализ негізінде қалыптасты. Бүгіннің өзінде адам тәртібінің
психодинамикалық интерпретациясы ғылыми пән ретіндегі психологияның,
қазіргі заманның психологиялық білімнің ңқұрамдас бөлігі болып табылады.
Осы тұрғыдан олар әлеуметтік жұмыс теориясы деп аталатын ғылыми пәннің
тармағы ретінде сипаттала алмайды.
Дегенмен, оның негізінде әлеуметтік жұмыстың психодинамикалық
модельдерін қалыптастыру әлеуметтік жұмыстың нақты технологияларын
жасаудағы спецификалық модельдердің қалыптасуы мен дамуына, қиын
проблемалары бар жеке адамға, от басына, адамдар тобына әлеуметтік көмек
көрсетуге түрткі болды. Әлеуметтік жұмыс қызметінің психодинамикалық
модельдері бірнеше тұжырымдарға, ережелерге сүйенеді. Олар:
а) әлеуметтік жұмыскер клиентпен қарым-қатынас кезінде, клиентте
белгілі бір психологиялық құрылымы болып қана қоймай, оны өзгерту
қабілетінің бар екндігін және өмір сүру ортасы мен өзара әрекет ете отырып,
ішкі интенциональды факторлар мен сыртқы жағдайдың әсерінен даитындығын
ұмытпау қажет.
б) Әлеуметтік жұмыскер клиентке әсер ету барысында оның әлеуметтік-
экономикалық жағдайын, басқару мен өзіндік басқарудың түрлі деңгейлерін
ескеру маңызды. Дегенмен, психодинамикалық көзқарас клиенттің өмір сүру
ортасындағы, контакті топтардағы қарым-қатынас динамикасының зерттеудің
маңыздылығын мойындауды болжайды.
в) Психодинамикалық теориялар олардың жеке адамға, жәрдем қажет
етушілерге нақты көмек көрсету ұйымдастыру процесі қажет екендігін ескеруді
талап етеді.
г) Психодинамикалық концепция “ Статус - кво” талдау ғана емес, сондай-
ақ әлеуметтік жұмыскер мен клиент арасындағы қарым-қатынастың дамуын
талдау тәжірибесін қолдануды іске асырады.
д) Әлеуметтік жұмыстың психодинамикалық моделі өзгеру мүмкіндігін,
көзқарасты, тәртіпті түзетуді, клиенттің ішкі дүниесіне әсер ету арқылы,
қатынасуды, шындықты қабылдауды, контакт топтардағы қатынастың сипаттамаған
болжайды.
әлеуметтік жұмыскердің қызметінде мына жайытқа көніл бояу қажет,
клиенттің жеке ойы, оның жеке жағдайы қандай, адамның кереметтігін неге,
оның тәжирибесі қандай, әлеуметтік – пс ихологиялық сипаттамасы , және т.б.
әлеуметтік тәжирибенің адамның психологиялық сипатына өмірлік жағдайлардың,
осы сипаттың дамуы, тұлғаның өмір сүру мәселесіне соңғысының әсері сияқты
мәселелерге ықпалына анықтау өте маңызды. Дегенмен, әлеуметтік жұмыскер
жеке психологиялық ерекшеліктін, клиентпен қарым-қатынастын даму
динамикасын, оның маңындағы адамдармен де қарым-қатынаста болудың,
маңыздылығын бағынышты адамдармен өзара тәуелділіктің динамикасы мен
сипатын ескеру міндетті қарым-қатынас контексында әлеуметтік жұмыскер мен
клиенттің өзара әрекеті барысында көмек көрсетілетін адамның индивидуалды
тәжирибесін, психологиялық құрылымын ескеру қажет.
әлеуметтік жұмыстың психодинамикалық контексінде психоәлументтік
әсердің бірнеше жеке этаптарын бөліп көрсетуге болады:
1. клиентінің броблемасын зерттеу;
2. Кленттің әлеуметтік орны мен психологиялық құылымның ерекшеліктерін
талдау;
3. Әлеуметтік жұмыскер мен клиент арасындағы байланыс жақындылық;
4. Клиент өміріндегі негізгі оқиғаларды ұғыну, соңғысының адам басынан
кешіретін мәселелерге әсері;
5. әлеуметтік жұмыс кер мен клиентің біріккен әрекетін жоспарлау,
сенімін жаулап алу;
6. мәселені шешуде әлеуметтік жұмыс кер мен клиеннтің қазіргі заманға
сай әрекеті
Бұл ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.