Өмір тіршілігінің қауіпсіздігі

Жоспар

Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

4 ӨМІР ТІРШІЛІГІНІҢ ҚАУІПСІЗДІГІ БӨЛІМІ

4.1 Еңбек шартының анализі

Өндіріс процестерінің авоматизация және механизация құралдарының
дамуы өзінің жұмысы кезінде механикалық тербелістер туғызатын жабдықтарды
қолданумен байланысты. Механикалық тербелістердің адам организміне әсері
тербеліс өтетін жиілікке, ортаның интенсивтілігіне байланысты әр түрлі
формаларда көрінеді.тербелістер шу және діріл деп екіге бөлінеді. Естілетін
жиілік диапазонында берілетін механикалық тербелістерді адам дыбыс ретінде
қабылдайды. Жиілік бойынша дыбыстық тербелістер үш диапазонға бөлінеді:
тербелу жиілігі 20 Гц-тан төмен емес инфродыбыстық, дыбыстық – 20 Гц-тан 20
кГц-қа дейін және ультрадыбыстық 20 кГц-тан жоғары[20].
Дыбыс интенсивтілігі J-толқынның таралу бағытына перпендикулярлы,
бірлік бет арқылы уақыт бірлігінде дыбыс толқынымен таралатын энергия.
Шу адамның жалпы жағдайына еңбек өнімділігін төмендететін,
қателіктердің пайда болуына, жарақаттануға себепшісі болатын өз-өзіне
сенімсіздік, қысылу, мазасыздық, өзін нашар сезіну сезімдерін туғыза
отырып, әсер етеді.

4.1.1 Қазандық цехтағы жұмыс шарттарының анализі

Жұмыс шарттары адамның денсаулығын және жұмыс қабілетін анықтайды.
Жұмыс шартының жағдайы өндірістік факторлардың болуымен анықталады [20].
Қазандық цехта өндірістік факторлар бар. Физикалық өндіріс
факторларына: - қозғалмалы механизмдер, өндіріс жабдықтарының қозғылатын
бөліктері, орын ауыстыратын бұйымдар, жұмыс орнының орналасуының жерден
айтарлықтай биіктіктегі өткір жиектері, жоғары шаңдылық және ауаның
газдануы; - жабдықтар беттерінің, ауаның температурасының жоғарылауы; - шу
деңгейінің жоғарылауы, діріл.
Химиялық өндіріс факторларына адамға токсикалық, тітіркендіруші әсер
беретін заттар жатады.
Психофизиологиялық өндіріс факторларына физикалық шамадан тыс жүктелу
жатады.
Еңбек шартының анализі өндіріс факторларын зертеудің барлық кешенін
болжайды.
Әр әсер ету параметрін өлшеу әдісі сәйкес нормативті құжаттармен және
әр түрлі әдістермен, мысалы практикаға пайдалы дәлдікпен отвлеченный
сандарда көрсетілген мәндерді қолдана отырып, эксперттік (мамандық)
әдіспен регламенттенеді. Мұнда шарттың әр элементі оның түріне және жұмыс
істеп тұрған адамға әсер ету уақытындағы қандай да бір бал санымен
бағаланады

4.1.2 Микроклимат

Өндіріс орындарының микроклиматы – адамның организміне әсер ететін
температураның, ылғалдылықтың және ауаның қозғалыс жылдамдығының
сәйкестілігімен анықлалатын осы бөлмелердің ішкі орта метрологиялық
жағдайлары болып табылады. Микроклиматты сипаттайтын көрсеткіштер:
температура, салыстырмалы ылғалдылық және ауаның қазғалыс жылдамдығы;
жылулық сәулеленудің интенсивтілігі. Әдетте, микроклиматты жұмысшылардың
жұмыс орнының деңгейінен екі метр биіктікке дейінгі кеңістікті білдіретін
жұмыс зонасында бағалайды. Адамға ұзақ уақыт жүйелі түрде әсер ету
барысында организмнің жылулық күйінің ауыспалы және тез арада қалпына келу
өзгерісіне әкелетін микроклимат параметрлерінің күйі , физиологиялық
мүмкіндіктердің шектерінен шықпайтын терморегуляция (термобасқару)
механизмдерінің кернеуімен жалғасады[21]..
Рұқсат етілетін климаттық жағдайлар шарттары, өндірістің
технологиялық талаптары және эконимикалық себептер бойынша оптималды
жағдайды қамтамасыз ету мүмкін болмаған жағдайда болуы мүмкін.
Ауа температурасы адамның күйіне және еңбек жемісіне елеулі әсер
етеді.
Ауаның ылғалдылығының жоғарылауы ылғалдың тері және өкпе бетінен
булануын қиындатады, бұл өз кезегінде организмнің терморегуляциясын бұзады.
Бірақ, ең үздік технологияны қолданғанның өзінде ауаға зиянды
заттардың түсуін жою мүмкін емес. Мұндай жағдайларда желдету қолданылады.
Желдету табиғи және жасандыболады.
Табиғи желдету кезінде ауа алмасу ауа температурасының
айырмашылығымен жүзеге асырылады. Механикалық желдету кезінде ауаның орын
ауыстыруы ауа айдағыш жүйесі арқылы желдеткіштер көмегімен іске асырылады.
Микроклимат күйін бақылау жұмыс орнының температурасын, ауа
ылғалдылығын және ауа қозғалысы жылдамдығын өлшеу көмегімен жүргізіледі.

4.1.3 Шудан қорғау

Шу және дірілмен күресуді өнеркәсіпті, жұмыс орнын, жабдықтарды
жобалау барысында қарастыру керек. Бұл үшін ұйымдастырушылық, техникалық
және медико-профилактикалық шаралар қолданылады. Ұйымдастырушылық шараларға
өндірістік бөлімдердің, жабдықтар мен жұмыс орындарының рационалды
орналастыру, жұмысшылардың еңбегі мен дем алысын үнемі бақылау, жабдықтарды
және санитарлық-гигиеналық талаптарға сай емес жұмыс орындарын қолдануды
шектеу[22].
Техникалық шаралар бұл факторлардың жұмысшыларға әсерін елеулі
төмендетуге мүмкіндік береді. Жабдықтарды құру барысында шу мен діріл
деңгейін олардың пайда болу көздерде төмендетуге ұмтылу қажет. Бұл соққы
әсерін соққысыз әсермен ауыстыру арқылы, иілгіш байланыстарды қолданумен,
жабдықтарды діріл сөндіргіш негіздерге орналастыру қондыру жолдарымен іске
асады. Жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, ескірген бөліктерді ауыстыру,
айқасу және ұрылуды жоққа шығару сияқты жағдайлардың маңызы өте жоғары.
Егер шу көзінде шу және діріл деңгейі жағары болса, жабдықтың немесе жұмыс
орнының оқшауламасы және дыбыс жұтқыш материалдарды қолдану шаралары да
қолданылады. Шудан оқшаулау қабықтың, экранның, қоршаулардың көмегімен іске
асады.шуды оқшаулағыш қоршаулардың дыбыс толқынын шағылыстырып, шудың
таралуына кедергі жасайды. Қоршаудың шудан оқшаулау қабілетін бағалау үшін
қоршау арқылы дыбыс энергиясына өтетіп осы қоршауға түсетін дыбыс
энергиясының қатынасымен анықталатын дыбыс өтімділігі d ұғымы
пайдаланылады. Дыбыс оқшауламасы, дБ, қоршаулар Q=101g(1d).
Қоршаудың дыбыстан оқшаулау қабілеті оның өлшемдеріне, орналасуына,
материалына және т.с .с. тәуелді. Дыбысты жұту құбылысы шудың тербелмелі
энергиясының жылулық энергияға айналуымен түсіндіріледі. Шудың көп мөлшерде
жұтылуын саңылаулы (пористый) және перфорирленген материалдар, мата
қамтамасыз етеді.
Медико-профилактикалық шаралар бір жағынан, шу және діріл
жағдайларының параметрлерінің бақылануын, екінші жағынан – жұмысшылар
жағдайларының бақылауын да білдіреді.
Қажетті жағдайларда шу және дірілмен күресу үшін жеке (индивидуалды)
қорғаныс құралдары қолданылады. Шулы бөлмелерде қорғағыш қақпақ, дыбыс
жойғыштар (заглушка), құлақшындар, арнайы бас киімдер (шлемдер)
қолданылады.
Өндірістік жабдықтар шығарылатын шуды азайту үшін, еклесі шаралар
қолданылады:
- бас пана, қабырға, шамдарды, терезелерді, қақпаларды, есіктерді
жобалау барысында қажетті шу оқшауламасын қамтамасыз ете алатын
материалдар мен құрылымдарды қолдану;
- аэродинамикалық шуды төмендету үшін дыбыс жойғышты (глушитель)
қолдану;
- шулы құрылғыны орналастыру барысында арнайы шудан оқшауланған
бокстарды және шудан оқшаулағыш қабықтарды орнату;
- шу көздерін экрандау;
ЖЭО жабдықтары үшін жобалау барысында шу және дірілді төмендетудің
келесі шараларын қарастырамыз:
- барлық бөгеттердің қатаңдық қабырғаларын тұрғызумен бірге мықты
(упругий) төсеніштерге (прокладкаларға, мен) бекіту, ал каналдар мен
есіктерді турбогенератор негіздеріне (фундамент) бекіту;
- турбина конденсаторларының діріл оқшауламасы;
- жоғарғы қысым құбырларындағы бу қозғалысының жылдамдығы ең аз шу
әсерінің шектерінен алынады;
- арматура дыбыс оқшаулағыш қабықтарға қосылады (заключается);
- генератордың монтаждық сақиналарының дыбыс жұтқыш қабықтарына
щеткасыз қоздырғыштарсыз қосылу (заключение);
- желдеткіштерді діріл оқшаулағыш негіздерге орнату;
- желдеткіш құрылғыларды желдеткіш камераларында орнату;
- аэродинамикалық шудың шу жойғыштарын кондицианирлеу жүйесінің сору
және қажау (нагнетание) ауа жүргізгіштерінде (воздуховодах) орнату;
- жабдықтың жылулық оқшауламасы дыбыс жұтқыш жабыны болып
та табылады.
Оқшауланған бөлмеге шудың өтуін азайту үшін келесі құрылыс-
акустикалық шаралар қарастырылады:
- жабындардың (перекрытий) қабырғаларын, қоршауларды, есіктерді,
терезелерді, басқару қалқанының бақылаукабиналарын және т.б жобалау
барысында қажетті материалдар мен құрылымдарды қолдану;
- трубопроводтардың (құбырлардың) беттерінде дыбыс оқшаулағыш және
дірілдемпфирлейтін жабындарды қолдану;
- турбогенраторлардың діріл оқшауламасы үшін жүзгіш (плавающий)
еденді қолдану;
- механикалық желдету және ауаны кондицианирлеу жүйелерінде шу
жұтқыштарды қолдану.

4.2 Шу көздерінің әсері

4.2.1Қазандық цехтағы шу мөлшерін анықтау

Екі есептік нүкте таңдап аламыз: біреуін шағылысқан дыбыс зонасында
орналасқан жұмыс орнында, ал екіншісін шу көздері тудыратын тікелей дыбыс
зонасында. [23].
Екі бір типті шу көзі орналасқан қазандық цехтың көлемін 21060 м3 деп
қабылдаймыз.

4.1-кесте-Қазандық цехтың дыбыс қуатының деңгейлері
Мөлшер, Октанды жолақтың орташа геометриялық жиіліктері, Гц
дБ
63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
Lp 103 105 94 95 93 90 88 85

Бралық шу көздері бір уақытта жұмыс істейді.
фі=ф=1. Есептік нүкте бөлме ішінде еденнен 1,5 м биіктікте
орналасқан. Акустикалық орталықтардан есептік нүктеге дейінгі ара қашықтық
13 м-ді құрайды. Шу көзінің максималды көлемі l=22 м-ден аспайды.

, (4.1)
мұнда S- алынған беттің ауданы

S=4R2=4*3.14*132=2122.6 м2,
(4.2)
В-бөлме тұрақтысы

В=В1000, В1000=V20=45*26*1620=936 м3 ,
(4.3)
Олай болса =0,55

4.2-кесте-Октанды жолақтың орташа геометриялық жиіліктері
I=100.1Lp
Мөлшерд
Б Октанды жолақтың орташа геометриялық жиіліктері, Гц
63 125 250 500 1000 2000 4000 8000
Lp 117 118 106 107 105 101 99 98
I 501187263095734398107150118723 316227712589257943282363095
33627 4480 7055 363 6602 4118 47 73445
0,50 0,50 0,55 0,70 1,00 1,60 3,00 6,00
B 468,00 468,00 514,80 655,20 936,00 1497,6 2808,0 5616,
0
L1 99,10 100,00 87,74 87,86 84,63 79,15 75,51 73,18
L2 98,47 99,47 87,06 87,01 83,46 77,42 72,69 68,68
Lдоп 99,00 92,00 86,00 83,00 80,00 78,00 76,00 74,00
Lтр1 0,10 8,10 1,74 4,86 4,63 1,15 -0,49 -0,82
Lтр2 -0,53 7,47 1,06 4,01 3,46 -0,58 -3,31 -5,32

Қазандық цех бөлмесінде сипаттамалары ұқсас шу көздері болғандықтан,
шағылған дыбыс зонасында дыбыс қысымын анықтауға арналған формула келесі
түрге иеленеді:

, (4.4)

Шағылған дыбыс зонасында:

L2= Lр0+10 lgn-10 lgB+10 lg+6,
(4.5)

Есептеудердің мәндері кестеде келтірілген.Шудың талап етілетін
төмендетілуінің есептелуі.Дыбыс қысымының есептік нүктелердегі талап
етілетін төмендетілуін есептеу келесі формулалармен анықталады:

Lтр= L-Lдоп ,
(4.6)

мұнда Lдоп-есептік нүктедегі қарастырылып отырған шу көзі
шығаратын дыбыс қысымының рұқсат етілетін деңгейі.
Есептеулердің мәндері кестеде келтірілген.
Кестеден көріп отырғанымыздай, турбиналар шығаратын шудың деңгейі
дыбыс қысымының рұқсат етілетін деңгейлерінен аспайды, сондықтан шудан
қорғаудың қосымша шараларын қолдану қажет емес.

4.2.2 Станцияның қоршаған ортаға әсерін есептеу

Органикалық отынның жұмыс массасы көміртегінен, сутегінен, оттегінен,
азоттан, күкірттен, ылғалдылықтан және күлділіктен тұрады[24].
Отынның ауа ортасында толық жану процесінің нәтижесінде түтін
газдарында көмір қышқыл газы СО2, су булары Н2О, азот N2, күкірт
қышқылдары SO2, SO3 және күл түзіледі. Аталып өткен құрағыштардың ,,,,
Жоғарлатылған температурада үлкен қуатты қазандықтардың тұтандыру
камераларының алау ядросында азот оксидтері NО және NО2 түзетін азоттың,
ауаның, отынның бөлшектер қышқылдануы жүреді.
Отынның толықтай жанбауы салдарынан тұтандырғыштарда көміртегі
қышқылы СО, СН4, С2Н4 көмірсутегі және басқа, сондай-ақ концерогенді заттар
түзілуі мүмкін. Толық жанбай қалған өнімдер өте қауіпті болып табылады,
бірақ, жағудың қазіргі дамыған техникасын қолданған жағдайда олардың
түзілуін жоюға және минимумға келтіруге болады.
Алматы қаласы үшін жобаланатын қуаты 180 МВт ЖЭО-да негізгі отын
ретінде Қарағанды тас көмірі пайдаланылатын болады.
Қолданылатын көмір сипаттамасы 4.3-кестеде көрсетілген.

4.3-кесте-Отын сипаттамасы
Көміртегі Ср 43,4
Отынның жұмыс массасының
құрамы, %
Сутегі Нр 2,9
Азот Nр 0,8
Оттегі Ор 7
Күкірт Sр 0,4
Күлділік Ар 38,1
Ылғалдылық Wр 7
Күлділік Ап 41
Жану өнімдерінің және отын V0 10,62
ауасы көлемі, м3кг, 00 С
және 0,1 МПа
VRO20 1,58
VN20 8,39
VH2O0 1,51

Күлдің шығарылуы.

Мтв=0,01*В*(аун*Ар+q4ун*Qнр32680)* (1-),
(4.7)

Мтв=0,01*630640,45*(0,95*38,1+1*293 3032680)*(1-0,1)=5100,14 тжыл;
Ар=38,1 %- отынның жұмыс массасының күлділігі;
q4ун=1%- отынның механикалық толық жанбауының салдарынан болатын
жылу шығыны;
аун=0,95- тұтандырғыштан әкелетін бөлшектер үлесі;
=0,1- күл ұстағыштағы күл ұстап қалу деңгейі;
В= 930640,45 тжыл;- табиғи отын шығыны;
Күкірттік ангридридтің шығарылуы.

МSO2=0,02*В*Sp*(1-ISO2)*(1-IISO2) ,
(4.8)

Азот оксидтерінің шығарылу мөлшері.
МNO x=0,34*10-7*K*В*Qнр*(1-q4100)*(1-E 1*r)* **E2,
(4.9)

МNO x=0,34*10-7*630640.45*7.335*29330*1 .052(1-0.1)*(1-0)*
0.9*1*1*1=997.44 тжыл
К=12*Dф(200+D)=12*380(200+420)=7, 335 – оксидтердің жоғылған отынның
1 тонна шығуын сипаттайтын коэффициент, кгт,
D=420 тсағ –номиналды,
Dф=380 тсағ – іс жүзінде (фактілік)
0,178*0,47*Nг
мұнда Nг- жағылатын отынның сапасы үшін азот оксидтерінің
шығуының әсерін ескеретін өлшемсіз коэффициенті.
- жандырғыш құрлымын ескеретін
коэффициент (БКЗ-420=1 құйынды жандырғыштар)
- шлакты жою түрін ескеретін коэффициент
(шлакты жою қатты болғандықтан =1) БКЗ-420-140 қазандығында ауа алмасу
жоқ, сондықтан,
-рециркуляция коэффициенті нөлге тең . Негізгі
жандырғыштардан басқа ауа бөлігінің берілуі де жоқ, яғни =1-отынды екі
сатылы жағу кезінде азот оксидтерінің шығарылуының төмендеуін ескеретін
коэффициент.
Азот диоксидтерінің қоқыстары келесі формула бойынша есептелінеді:
МNO 2=0,8* МNO x=0,8*997,44=797,95 гс
МNO x=0,13* МNO x =0,13*997,67=гс гс
Ванади оксидтерінің шығарылу мөлшері

МV2O 5=106*qV5O5B*(1-oc)*(1-y)=106*159*. 2*1333*(1-0.007) =0.211,
(4.10)

Қоқыстар тек алаудың көлемінің тұрақтылығын ұстап тұру үшін
қазандықты тұтандыру кезінде ғана пайда болады.
Атмосфераға тек жылу электрлік станцияларының қоқыстары ғана емес
сондай-ақ, басқа да өндірістік өнеркәсіптердің, моторландырылған
транспорттың және сол сияқты басқа да адамдардың қызметінен туындайтын
қоқыстар да шығырылады. Кестеде жер атмосферасына келіп түсетін кейбір
табиғи және өндірістік компонеттердің мөлшері туралы деректер келтірілген.
4.4-кестеден табиғи және өндірістік компоненттердің атмосфераға шығарылу
масштабы көп жағдайда жақын екенін көреміз.

4.4-кесте-Компоненттердің атмосфераға шығарылу масштабы

Компонент Табиғи компонент, тжыл Индустралды компонент
Көмір тегі қос қышқылы7*1010 1,5*1010
Көмір тегі қышқылы - 2*108
Күкіртті газ 1,42*108 1,03*108
Азот қосылыстары 1,4*109 6,5*107
Шаң (0,77-1,2)*109 (0,1-0,1)*109

Кейбір компоненттердің атмосфераға табиғи жолмен келуі мастаб
бойынша, бірақ өндірістікі артығырақ, өйткені мұнда тұрғызғандардың жоғары
концентрациясы бар аудандарда атмосфералық ауаның ластануы болады.Жердің
ауданының бірлігіне сәйкес атмосфераның өндірістік ластануы, әдетте ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.