Аса қауіпті жарақат
ЖОСПАР
I.КІРІСПЕ.
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
1.АСА ҚАУІПТІ ЖАРАҚАТ.
2.ЖАРАҚАТ ИНФЕКЦИЯЛАРЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ.
3.ЖАРАҚАТ ИНФЕКЦИЯЛАРЫН ЕМДЕУ.
III.ӘДЕБИЕТТЕР.
I.КІРІСПЕ.
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
1.АСА ҚАУІПТІ ЖАРАҚАТ.
2.ЖАРАҚАТ ИНФЕКЦИЯЛАРЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ.
3.ЖАРАҚАТ ИНФЕКЦИЯЛАРЫН ЕМДЕУ.
III.ӘДЕБИЕТТЕР.
Кіріспе.
Зақым қандай болған күнде де жаңа жарақаттарға дағдылы микрофлора өкілдері түсетіні бесенеден белгілі. Жаңа жаралардан анаэробты клостридилермен бірге топырақ аэробтары, стафилококктар мен ішектер маңындағы микроорганизмдер отырады. Жарақаттың микробтармен ластануы оның әлі инфекциялық асқынуы болып табылмайды, тіпті микробтармен қатты ластанғанның өзінде мұндай асқынудың өршімеуі де мүмкін. Микроб түскен тканьнің жай-күйі аса ерекше болады. Мылжаланған және оқ тиюден болған жарақаттар кезінде кез келген микроорганизм қауіпті.
Жарақат инфекциясының дамуы үшін қоздырғыш енген сәттегі ауру адам организмі жалпы жағдайының (оның иммунобиологиялық процестері жағдайының) мақызды екені қазір імәлім болып отыр. Зақымданған аймақтағы тканьдер жағдайының маңызы да кем емес. Жарақаттанған аймақта кан айналысы неғұрлым көбірек бұзылса, мылжаланған тканьдер неғүрлым көп болса инфекциялық асқынудың дамуы да солғүрлым ықтимал.
Жаракаттық процесс микро және макроорганизмдердің ұдайы өзара ықпал етуі үстінде өтеді. Жарақат инфекциясының дамуына жарақатқа енген жарақат инфекциясын қоздырушы, әсіресе қоздырғыш саны және оның патогеңдігі вируленттігі әсер етеді.
Патогендік микроорганизмдер инфекциялык процестің даму процесі кезінде макроорганизмнің тканьдеріне уландырушы және бүлдіруші ықпал жарайды. Бактериялардың негізгі патогенетикалық факторы — олардың токсиндері. Олардың басым бөлігі биологиялық белсенділіктері ең күшті деген химиялық улардан жүздеген, тіпті мыңдаған есе асып түсетін белоктық заттар болып табылады.
Жарақаттық инфекцияның шын қоздырғыштары (анаэробтар, стрептококктар, стафилококктар) ауру адам организмінде организм белсенділігінің көрсеткіші болып табылатын ерекше иммунологиялық реакциялар тудырады. Иммуиитет көрсеткіштері неғүрлым белсендірек болса, қалпына келуі процестер де соғұрлым тезірек өтеді.
Микрофлоралардың өзгеруіне емдеу шаралары себеп болуы мүмкін: жарақаттарға дер кезінде әрі дұрыс жасалған хирургиялық тазарту, тері пластикасы, аяқ-қолды қозғалтпай қою антибиотиктерді және басқа химиялық препараттарды колдану.
Организмнің инфекцияға қарсылық көрсетуі ішінара, аймақтық немесе жалпы болуы мүмкін.Ішінара иммуиитет көбіне тканьнің түріне, әсіресе оның қанмен қамтамасыз етілуіне байланысты болады. Аймақтық лимфалық тораптардың қорғағыштық әрекеті, фагоцитоз, клетка ішіндегі қорытылу мен микробтардың қырылуы иммундық процестегі ма-ңызды факторлар болып табылады.
Ішінара талураудың тез болуы организмнің өзіне енген қоздырғышқа қандай күшпен жауап қайыруға қабілетті екенін дәлелдейді, бірақ ол оның (организмнің) вируленттігіне үнемі параллель емес. Шынында вирулеиттік микробтар кезінде бактериялардың шабуылы күтпеген жерден және қарқынды басталуы мүмкін де ішінара қорғағыштық реакция әрең байқалады немесе тіпті көрінбей қалады, ал жалпы белгілері тез керінеді әрі өте-мөте айқын болады, Сөйтіп, егер организмнің қорғағыш күштері инфекцияға қарсы тұра алмаса, онда тканьдердің тез, кейде тым көп шіруі және соңынан жалпы инфекцияға ұшырататын бактериялардың лимфа және қан тамырларына өтуі басталады. Қан жүретін арналарда айналыста болатын бактериялар ұзақ уақыт бактериемияны «демеп» отыруы мүмкін және көп ретте капиллярлық жүйе ең күшті дамыған жерлерге өтіп кетеді де, ол араларда да екінші ұя құрайды. Сөйтіп, жарақаттанған аймақтан алыс жерлерде де ірің ұялары пайда болады. Сырқаттың ауырлығы қабаттаса жүрген токсинемияға байланысты. Токсинемиясыз бактериялар болмайды. Кейбір жағдайларда жалпы инфекцияның бейнесі ұзакқа созылған жергілікті жарақаттық инфекциядан кейін пайда болады. Бактерильдық инвазияны организмнің классикалык клеткалық және гуморальдық қорғағыш күштері тудырады. Фагоцитоздан кейін сәлден соң кейбір қоздырғыштарды калыпты жағдайда клетка ішінде фагоциттер құртады. Вируленттік бактерияларды фагоциттар жоймайды, олар өздерінің токсиндарымен лейкоциттарды бүлдіруі немесе фагоцитоздан кейін клетка ішінде көбейтуі мүмкін. Мұндай бактериялардың фагоцитозынан кейін біраз уақыт өткен соң
Зақым қандай болған күнде де жаңа жарақаттарға дағдылы микрофлора өкілдері түсетіні бесенеден белгілі. Жаңа жаралардан анаэробты клостридилермен бірге топырақ аэробтары, стафилококктар мен ішектер маңындағы микроорганизмдер отырады. Жарақаттың микробтармен ластануы оның әлі инфекциялық асқынуы болып табылмайды, тіпті микробтармен қатты ластанғанның өзінде мұндай асқынудың өршімеуі де мүмкін. Микроб түскен тканьнің жай-күйі аса ерекше болады. Мылжаланған және оқ тиюден болған жарақаттар кезінде кез келген микроорганизм қауіпті.
Жарақат инфекциясының дамуы үшін қоздырғыш енген сәттегі ауру адам организмі жалпы жағдайының (оның иммунобиологиялық процестері жағдайының) мақызды екені қазір імәлім болып отыр. Зақымданған аймақтағы тканьдер жағдайының маңызы да кем емес. Жарақаттанған аймақта кан айналысы неғұрлым көбірек бұзылса, мылжаланған тканьдер неғүрлым көп болса инфекциялық асқынудың дамуы да солғүрлым ықтимал.
Жаракаттық процесс микро және макроорганизмдердің ұдайы өзара ықпал етуі үстінде өтеді. Жарақат инфекциясының дамуына жарақатқа енген жарақат инфекциясын қоздырушы, әсіресе қоздырғыш саны және оның патогеңдігі вируленттігі әсер етеді.
Патогендік микроорганизмдер инфекциялык процестің даму процесі кезінде макроорганизмнің тканьдеріне уландырушы және бүлдіруші ықпал жарайды. Бактериялардың негізгі патогенетикалық факторы — олардың токсиндері. Олардың басым бөлігі биологиялық белсенділіктері ең күшті деген химиялық улардан жүздеген, тіпті мыңдаған есе асып түсетін белоктық заттар болып табылады.
Жарақаттық инфекцияның шын қоздырғыштары (анаэробтар, стрептококктар, стафилококктар) ауру адам организмінде организм белсенділігінің көрсеткіші болып табылатын ерекше иммунологиялық реакциялар тудырады. Иммуиитет көрсеткіштері неғүрлым белсендірек болса, қалпына келуі процестер де соғұрлым тезірек өтеді.
Микрофлоралардың өзгеруіне емдеу шаралары себеп болуы мүмкін: жарақаттарға дер кезінде әрі дұрыс жасалған хирургиялық тазарту, тері пластикасы, аяқ-қолды қозғалтпай қою антибиотиктерді және басқа химиялық препараттарды колдану.
Организмнің инфекцияға қарсылық көрсетуі ішінара, аймақтық немесе жалпы болуы мүмкін.Ішінара иммуиитет көбіне тканьнің түріне, әсіресе оның қанмен қамтамасыз етілуіне байланысты болады. Аймақтық лимфалық тораптардың қорғағыштық әрекеті, фагоцитоз, клетка ішіндегі қорытылу мен микробтардың қырылуы иммундық процестегі ма-ңызды факторлар болып табылады.
Ішінара талураудың тез болуы организмнің өзіне енген қоздырғышқа қандай күшпен жауап қайыруға қабілетті екенін дәлелдейді, бірақ ол оның (организмнің) вируленттігіне үнемі параллель емес. Шынында вирулеиттік микробтар кезінде бактериялардың шабуылы күтпеген жерден және қарқынды басталуы мүмкін де ішінара қорғағыштық реакция әрең байқалады немесе тіпті көрінбей қалады, ал жалпы белгілері тез керінеді әрі өте-мөте айқын болады, Сөйтіп, егер организмнің қорғағыш күштері инфекцияға қарсы тұра алмаса, онда тканьдердің тез, кейде тым көп шіруі және соңынан жалпы инфекцияға ұшырататын бактериялардың лимфа және қан тамырларына өтуі басталады. Қан жүретін арналарда айналыста болатын бактериялар ұзақ уақыт бактериемияны «демеп» отыруы мүмкін және көп ретте капиллярлық жүйе ең күшті дамыған жерлерге өтіп кетеді де, ол араларда да екінші ұя құрайды. Сөйтіп, жарақаттанған аймақтан алыс жерлерде де ірің ұялары пайда болады. Сырқаттың ауырлығы қабаттаса жүрген токсинемияға байланысты. Токсинемиясыз бактериялар болмайды. Кейбір жағдайларда жалпы инфекцияның бейнесі ұзакқа созылған жергілікті жарақаттық инфекциядан кейін пайда болады. Бактерильдық инвазияны организмнің классикалык клеткалық және гуморальдық қорғағыш күштері тудырады. Фагоцитоздан кейін сәлден соң кейбір қоздырғыштарды калыпты жағдайда клетка ішінде фагоциттер құртады. Вируленттік бактерияларды фагоциттар жоймайды, олар өздерінің токсиндарымен лейкоциттарды бүлдіруі немесе фагоцитоздан кейін клетка ішінде көбейтуі мүмкін. Мұндай бактериялардың фагоцитозынан кейін біраз уақыт өткен соң
ӘДЕБИЕТТЕР:
1.Алтунин А. Т. Формирование Гражданской обороны в борьбе со стихийными бедствиями.-М.: Стройиздат, 1976.
2.Алхазов В. А., Ткачев А. 77. Индивидуальные средства противорадиационной защиты. М., 1964.
3.Архангелъскип А. М. Бактериологическое оружие и защита от него. М.: Воениздат, 1971.
4.Алгпунин А. Т. Гражданская оборона. М. Строй издать, 1976 г.
5.Бурназьян А. И. Руководство по организации медицинского обеспечения при массовых поражениях населения. М.: Медицина, 1971 г.
6.Вышневский А. А., Шрайбер М. М. Военнополевая хирургия. М.э 1968 г.
Гагалев М. И. Организация работы санитарных дружин в очагах поражения. М., 1981 г.
7.Глушко А. 77., Марков Л. К. Атомное оружие и противоатомная защита. М., 1958 г.
-8.Захаров Ф.Г. Учебник для подготовки санитарных дружин и санитарных постов. М.: Медицина, 1977 г.
Казмин А.И. Руководство по травматологии для медиңинской службы ГО. М.: Медицина, 1978 г.
1.Алтунин А. Т. Формирование Гражданской обороны в борьбе со стихийными бедствиями.-М.: Стройиздат, 1976.
2.Алхазов В. А., Ткачев А. 77. Индивидуальные средства противорадиационной защиты. М., 1964.
3.Архангелъскип А. М. Бактериологическое оружие и защита от него. М.: Воениздат, 1971.
4.Алгпунин А. Т. Гражданская оборона. М. Строй издать, 1976 г.
5.Бурназьян А. И. Руководство по организации медицинского обеспечения при массовых поражениях населения. М.: Медицина, 1971 г.
6.Вышневский А. А., Шрайбер М. М. Военнополевая хирургия. М.э 1968 г.
Гагалев М. И. Организация работы санитарных дружин в очагах поражения. М., 1981 г.
7.Глушко А. 77., Марков Л. К. Атомное оружие и противоатомная защита. М., 1958 г.
-8.Захаров Ф.Г. Учебник для подготовки санитарных дружин и санитарных постов. М.: Медицина, 1977 г.
Казмин А.И. Руководство по травматологии для медиңинской службы ГО. М.: Медицина, 1978 г.
ЖОСПАР
I.КІРІСПЕ.
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
1.АСА ҚАУІПТІ ЖАРАҚАТ.
2.ЖАРАҚАТ ИНФЕКЦИЯЛАРЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ.
3.ЖАРАҚАТ ИНФЕКЦИЯЛАРЫН ЕМДЕУ.
III.ӘДЕБИЕТТЕР.
Кіріспе.
Зақым қандай болған күнде де жаңа жарақаттарға дағдылы микрофлора
өкілдері түсетіні бесенеден белгілі. Жаңа жаралардан анаэробты
клостридилермен бірге топырақ аэробтары, стафилококктар мен ішектер
маңындағы микроорганизмдер отырады. Жарақаттың микробтармен ластануы оның
әлі инфекциялық асқынуы болып табылмайды, тіпті микробтармен қатты
ластанғанның өзінде мұндай асқынудың өршімеуі де мүмкін. Микроб түскен
тканьнің жай-күйі аса ерекше болады. Мылжаланған және оқ тиюден болған
жарақаттар кезінде кез келген микроорганизм қауіпті.
Жарақат инфекциясының дамуы үшін қоздырғыш енген сәттегі ауру адам
организмі жалпы жағдайының (оның иммунобиологиялық процестері жағдайының)
мақызды екені қазір імәлім болып отыр. Зақымданған аймақтағы тканьдер
жағдайының маңызы да кем емес. Жарақаттанған аймақта кан айналысы неғұрлым
көбірек бұзылса, мылжаланған тканьдер неғүрлым көп болса инфекциялық
асқынудың дамуы да солғүрлым ықтимал.
Жаракаттық процесс микро және макроорганизмдердің ұдайы өзара ықпал етуі
үстінде өтеді. Жарақат инфекциясының дамуына жарақатқа енген жарақат
инфекциясын қоздырушы, әсіресе қоздырғыш саны және оның патогеңдігі
вируленттігі әсер етеді.
Патогендік микроорганизмдер инфекциялык процестің даму процесі кезінде
макроорганизмнің тканьдеріне уландырушы және бүлдіруші ықпал жарайды.
Бактериялардың негізгі патогенетикалық факторы — олардың токсиндері.
Олардың басым бөлігі биологиялық белсенділіктері ең күшті деген химиялық
улардан жүздеген, тіпті мыңдаған есе асып түсетін белоктық заттар болып
табылады.
Жарақаттық инфекцияның шын қоздырғыштары (анаэробтар, стрептококктар,
стафилококктар) ауру адам организмінде организм белсенділігінің көрсеткіші
болып табылатын ерекше иммунологиялық реакциялар тудырады. Иммуиитет
көрсеткіштері неғүрлым белсендірек болса, қалпына келуі процестер де
соғұрлым тезірек өтеді.
Микрофлоралардың өзгеруіне емдеу шаралары себеп болуы мүмкін:
жарақаттарға дер кезінде әрі дұрыс жасалған хирургиялық тазарту, тері
пластикасы, аяқ-қолды қозғалтпай қою антибиотиктерді және басқа химиялық
препараттарды колдану.
Организмнің инфекцияға қарсылық көрсетуі ішінара, аймақтық немесе жалпы
болуы мүмкін.Ішінара иммуиитет көбіне тканьнің түріне, әсіресе оның
қанмен қамтамасыз етілуіне байланысты болады. Аймақтық лимфалық
тораптардың қорғағыштық әрекеті, фагоцитоз, клетка ішіндегі қорытылу мен
микробтардың қырылуы иммундық процестегі ма-ңызды факторлар болып
табылады.
Ішінара талураудың тез болуы организмнің өзіне енген қоздырғышқа қандай
күшпен жауап қайыруға қабілетті екенін дәлелдейді, бірақ ол оның
(организмнің) вируленттігіне үнемі параллель емес. Шынында вирулеиттік
микробтар кезінде бактериялардың шабуылы күтпеген жерден және қарқынды
басталуы мүмкін де ішінара қорғағыштық реакция әрең байқалады немесе тіпті
көрінбей қалады, ал жалпы белгілері тез керінеді әрі өте-мөте айқын болады,
Сөйтіп, егер организмнің қорғағыш күштері инфекцияға қарсы тұра алмаса,
онда тканьдердің тез, кейде тым көп шіруі және соңынан жалпы инфекцияға
ұшырататын бактериялардың лимфа және қан тамырларына өтуі басталады. Қан
жүретін арналарда айналыста болатын бактериялар ұзақ уақыт бактериемияны
демеп отыруы мүмкін және көп ретте капиллярлық жүйе ең күшті дамыған
жерлерге өтіп кетеді де, ол араларда да екінші ұя құрайды. Сөйтіп,
жарақаттанған аймақтан алыс жерлерде де ірің ұялары пайда болады. Сырқаттың
ауырлығы қабаттаса жүрген токсинемияға байланысты. Токсинемиясыз
бактериялар болмайды. Кейбір жағдайларда жалпы инфекцияның бейнесі ұзакқа
созылған жергілікті жарақаттық инфекциядан кейін пайда болады. Бактерильдық
инвазияны организмнің классикалык клеткалық және гуморальдық қорғағыш
күштері тудырады. Фагоцитоздан кейін сәлден соң кейбір қоздырғыштарды
калыпты жағдайда клетка ішінде фагоциттер құртады. Вируленттік
бактерияларды фагоциттар жоймайды, олар өздерінің токсиндарымен
лейкоциттарды бүлдіруі немесе фагоцитоздан кейін клетка ішінде көбейтуі
мүмкін. Мұндай бактериялардың фагоцитозынан кейін біраз уақыт өткен соң
барып клеткалар ыдырайды, сөйтіп микробтар қан арнасына түседі. Клетка
ішіндегі бактерияларға антибиотиктердің көпшілігі әсер етпейді, содан
барып инфекция организмде ұзақ сақталады.
Операциядан кейінгі кезеңдегі жарақаттың микрофлорасы алғашқы
хирургиялық тазарту кезінде жойылмаған микробтардан және екінші рет
жарақатқа ауадан, киімнен, аурухана көрпе-жастығынан түскен т. с. с.
микробтардың жиынтығынан тұрады.
Жарақаттың жұмсақ тканьдері қатты іріңдеген, флегмон, остеомиелит
кездерінде 80% жағдайда микробтар қонған жерлерде 2—6 компоненттен тұратын
микробтар ассоциациясы табылады. Олардың арасынан іріңдеткіш микробтардың
да, шіріткіш микрофлораның да (стафилококк,, протей, көк іріңдеткіш
таяқшалар және т. б.) өкілдерін кездестіруге болады.
Ауруларды ойдағыдай емдеу үшін антибиотиктердің ықпал ету спек-трі
туралы хабардар болу жеткіліксіз. Әрбір жағдайда жарақаттық ин-
фекция қоздырғышының химиялық терапевтік препаратты сезгіштігін білу
керек.
Қоздырғыштың антибиотикті сезгіштігін дұрыс бағалау үшің ең аз
мөлшердегі тежегіш концентрацияны (МЗК анықтау керек, яғни
антибиотиктердің микробтар дамуын басуға қабілетті ең аз
концентрациясын анықтау кажет.
МЗК негізінде барлық микробтар: сезгіш, баяу және тұрақты болып
бөлінеді.
Әдеттегі терапевтік дозада антибиотиктер ауру адам қанында жинақталған
кезде өсуі тоқталатын микроорганизмдердің штаммалары сезімтал деп
саналады.
Тіршілік ету қабілетінен айыратын антибиотиктер концентрациясын жасау
үшін қанға препараттың ең мол дозасын жіберу қажетболатын штаммалар
сезімтал баяу болып табылады.
Өсуді басуға антибиотиктердің өте жоғары концентрациясы қажет болатын
штаммалар тұрақты деп саналады. Бірақ ондай концентрацияны тірі
организмде жасау мүмкін емес.
Терапевтік мақсат үшін антибиотиктің соққы тиген ұядағы концентрациясын
есте сақтау да маңызды. Ол бүл арада қандағыдан жоғары, сонымен бірге
ұзақ сақталатын, қоздырғышқа барынша толық ықпал етуге қабілетті болуға
тиіс.
Микробтардың антибиотиктерге сезімталдығын анықтайтын, бірақ осы кезге
дейін бір ізге салынбаған алуан түрлі тәсілдер бар.
Сезімталдықты көбінесе индикаторлық қағаз дискілер тәсілімен немесе
антибиотиктерді сұйық не тығыз қоректі орталарда сериялап араластыру
тәсілімен анықтайды. Әр түрлі жылдамдатылған тәсілдер де қолданылуы
мүмкін.
Индикаторлық қағаз дискілер тәсілі — жалпы сезімталдықты практикалық
мақсат үшін анықтайтын, бірақ нысаналы (сапалық) мәліметтер беретін тәсіл.
Аралас сериялы тәсіл — неғұрлым дәл, бірақ өте ауқымды \ және
практикалық мақсат үшін сирек қолданылатын тәсіл.
Әр түрлі іріңді процестер кезінде жарақаттардан бөлінген микроор-
ганизмдердің (госпитальдық штаммалар) жарақаттарды алғаш хирургиялық
тазартудан өткізген кездегі бөлінгендерден (көше штаммалары)
антибиотиктерге сезімталдығы жағынан елеулі айырмашылығы болады.
Соңғылардың ішінде ең көп тараған антибиотиктерге резистентті (тұрақты)
штаммалар анағұрлым аз.
Пенициллин колданыла бастаған алғашқы жылдары қатты жарақаттанған кезде
стафилококктың көше штаммасы оған 88—90% жағдайда сезімтал болатын: соңғы
жылдары олардың пенициллинге сезімталдығы төмендеді. Олардың
резистенттілігінің жоғарылауын халық арасына госпитальдык инфекцияның
таралуына байланысты деп түсіндіруге болады, соның нәтижесінде резистентті
госпитальдық штамма көше штаммасымен алмасуда.ЦИТО-ның 1975 жылғы
мәліметіңе қарағанда стафилакокк көше штаммаларының пенициллинге,
стрептомицинге және тетрациклинге ре-зистенттілігі орта есеппен 20% болған.
Ішек таяқшалары дақылдарының (көше штаммаларының) осы ан-
тибиотиктерге резистенттілігі онша жоғары емес, сондықтан ол жарақаттарды
алғашқы хирургиялық тазартудан өткізген кезде бүл дәрілерді қолдануға
негіз бола алады.
Алғашқы хирургиялық тазарту кезінде бөлініп алынған стафилокк
штаммаларының тұрақтылық проценті едәуір жоғары болады. Сөйтіп, олардың
тұрақтылығы пенициллин үшін 60%, стрептомицин үшін 34,2%, тетрациклин
үшін 33,4%, эритромицин үшін 41,7%, мономицин үшін 10,4%, метициллин үшін
33,9%, линкомицин үшін 17,5% болады.
Резистентті стафилококкттардың ең көп проценті созылмалы іріңді
процестер кезінде (созылмалы остеомиелит, күйіктер) байқалады. Бұл
стафилокктардың антибиотиктерге сезімтал штаммаларының антибиотиктерге
үйренуі антибиотиктермен ұзақ емдеу процесіне байланысты өтеді. Көптеген
және ерсілі-қарсылы резистенттіктің де, сондай-ақ мұндай ауруларда жиі
басылып қалатын организм қорғағыш күштері жағдайының да мәні бар.
Соңғы жылдары көгілдір іріңді таяқшалардың стрептомицинге тұрақтылығы
88%, тетрациклинге—72%, мономицинге—58%, гарамицинге—12,5% болды. Бұл
антибиотикхерге протейдің, клебсиелланың және ішек таяқшаларының
сезімталдығы біраз жоғары, бірақ олардың өтемөте көп тараған препараттарға
(стрептомицинге, тетрациклинге, мономицинге) резистенттігі едәуір жоғары,
яғни орта есеппен 52—65% болады. Ампицилинге, цепоринге, немицинге,
гарамицинге штаммалардың басым бөлігі сезімтал келеді.
Іріңді жарақаттан инфекция кезінде бөлініп алынған өскіндердің .
нитрофуран препараттарын, соның ішінде ерігіш жаңа фурагин К препаратын
(солафурды) сезгіштігін зерттеу солафурды сезгіш стафилококк штаммалары 78%
екенін көрсетті; протей мен ішек таяқшалары штаммаларының ішінде де
солафурды сезгіштігі басым, ал көгілдір ірің таяқшаларының штаммалары оған
түрақты келеді.
Іріңді жарақаттардан бөлініп алынған микробтар ассоциациясының көпшілігі
солафурды антибиотиктермен — тетрациклинмен, мономицинмен, ампициллинмен,
неомицинмен бірге қолдануға сезімтал келеді.
Жарақат микрофлорасының сульфаниламидтік препараттарды сезгіштігін.
анықтауды синтетикалық сүйық ортада жүзеге асырады. Қазіргі кезде
стафилококк штаммалары мен ішек таяқшаларының басым бөлігі
сульфаниламидтерге сезімтал келеді.
Жекелеген антибиотиктерге микробтар ассоциациясы өте-мөте тұрақты болеа,
онда синергидті әсер ететін бірнеше антибиотиктерді қосып емдеген жөн.
Антибиотиктер қосындысын таңдаған кезде олардың әсер ету механизмін
ескерген жөн және бірінің есебінен екіншісінің әсері күшейе түсетін, сөйтін
сенергидтік нәтиже беретін антибиотиктерді қосып пайдалану керек.
Антибиотиктердің барлығы дерлік сульфаниламидтермен және нитрофуран
препараттарымен жақсы қосылады.Еш уақытта да антибиотиктер —
аминглигозидтерді (стрептомицин,гентамицин, канамицин, мономицин) қосуға
болмайды. Микробтардың көбейетін түрлеріне пенициллинді тетрациклинге қосыи
пайдаланудың қажеті жоқ. Өйткені тетрациклин микроорганизмдердің көбеюін
тежейді, сөйтіп пенициллиннің бактерицидтік әсерін жоққа шығарады.
Антибиотиктерді профилактика үшін қолдану. Тері астындағы май клеткалары
мен бүлшық еттері созылған және мылжаланған жұмсақ тканьдердің кең келемді
әрі терең жарақаттары, аяқ-қолдың зақымданған сегменттерінде қан айналысы
елеулі түрде бұзылған ашық- сынықтар және оқ тиюден болған жарақаттар
кезінде қауіпті іріңдік асқыну көп болады.
Жарақаттары өте үлкен зардап шегушілерге жарақаттанғаннан кейін, алғашқы
хирургиялық тазалау кезінде және операциядан соқғы кезеңде антибиотиктермен
емдеуді белгілеу керек.
Ауыр зақымданулар кезінде тетрациклин тобындағы әсер ету спектрі мол
антибиотиктер (бұлшық етке енгізу үшін тетрациклин — гидрохлорид, венаға
немесе сүйек ішіне енгізу үшін морфоциклин) кеңінен пайдалаиылуы мүмкін.
Тетрациклиннің сүйек кемігіне қарсы тропизмі бар және ондағы жоғары
концентрацияны ұзақ уақыт сақтайды. Қатты жарақаттанған кезде
профилактикалық мақсат үшін пенициллинді стрептомицинге қосып та
пайдалануға болады. Сондай-ақ профилактикалық мақсат үшін әсер .ету спектрі
мол антибиотиктерді (мономицин, ампициллинге оксациллин қосып және т. б.)
пайдаланудың да әсері тым жоғары болады. Дегенмен, оларды жарақаттық
процестері инфекциялы болып асқынатын аурулар үшін резервте қалдырған жөн.
Профилактика мақсаттары үшін антибиотиктердің орташа және мол дозасын
пайдаланған дұрыс.
Антибиотиктердің бактериостатикалык және бактерицидтік әсерін күшейту
үшін оларды пролонгидрлі әсер ететін сульфаниламидтарды (сульфапиридазин,
сульфадиметоксин, сульфамонометаттоксин), пероральды пайдаланумен
біріктіру керек.
Терапевтік жиынтықтағы антибиотиктің инфекция ұясына жетуі өте маңызды.
Қайсыбір жерге, венаға (сүйек ішіне) және артерияға енгізген жағдайда
емдік жоғары нәтижеге жетуге болады. Антибиотиктерді қайсыбір жерге енгізу
ең қарапайым және әсері мол тәсіл болып табьь лады. Бұл үшін, әдеттегідей,
антибиотиктерді 5—10 мл новокаинның 0,5-тік немесе 0,25% ерітіндісіне
ерітіп алады да, жарақатқа жақын жер-ге 1—2 немесе 3 инеден шаншиды.
Профилактикалық мақсат үшін пенициллин мен стрептомицинді белгілі бір
жерге жіберуді қолданған пенциллинді 500 000 өлшем дозасы, 250 мг
стрептомицин мен 100—200 мг тетрациклин жетіп жатыр.
Антибиотиктерді инемен жібергеннен кейін олардың жарақаттағы мол
жиынтығы 24 сағат және одан да көп уақыт бойына сақталады. Мұны
соғылған және мылжаланған жарақаттары бар аурулардьщ, жұмсақ
тканьдерінде соңьтнан белоктары ыдырайтын кең көлемді қан құйылған
ұялар болатындығынан деп түсіну керек. Мұдай жарақаттардан анти-
биотиктер қанға баяу араласады.
Егер жарақаттъщ сыртқы орта ауасымен ластануын болдырмайтын жүйенің тұйық
контурын жасауға мүмкіндік туса, онда антибиотиктерді дренаж түтіктер
(резеқке, силиконды және т. б.) арқылы жарақаттың түбіне қүю пайдалы.
Операциядан кейінгі кезеңде 5—6 күн бойына алғашқы хирургиялық тазарту
кезінде жіберілген антибиотиктерді пайдаланған дұрыс.
Микроорганизмдердің пенициллинге тұрақтылығының өсуіне байланысты бүлшық
етке жіберген кездегі оның бір жолғы дозасы 1000 000-өлшемнен кем болмауға
тиіс. Пенициллин организмнен тез бөлініп шығатын болғандықтан, оны бүлшық
етке тәулігіне 4 рет жіберу керек. Стрептомидиннің бір мезеттегі дозасы 200-
50Р мгу тәулігіне 2 рет салынады. Тетрациклинді бұлшық етке 200 мг дозада
тәулігі.не 2—3 рет, морфоцик-линді 225 мл глюкозаның ерітіндісіне ерітіп,
150 мг дозада салу керек.
Антибиотиктерді профилактикалық мақсатка пайдалануға қарамастан, қатаң
асептика сақтау операциядан кейінгі ауруларды күтудіқ міндетті шарты
екенін хирург әрқашан есте үстауға тиіс.
Ауруларды стафилококкты анатоксинмен иммунизациялау. Стафило-коккты
инфекцияның алдын алу үшін ауруларды жарақат алған заматта-ақ
стафилококкты анатоксинмен иммундау тиімді нәтиже берді
Жарақат инфекциясынңқ белгілері білінгенде (жалпы көңіл күйдің нашарлауы,
терінің гипермиясы, жаранық ауыруы және т. б.) жарақаттан бөлінетін
заттардьщ еркін ағуына жағдай жасау керек. Егер жарақат тігілген болса,
тігістерді сөгіп, оған дренаж, тампон енгізу керек. Егер бөлінетін
заттардың ағуы тежеліп қалса, контрапертур салу арқылы жарақатты екінші
рет хирургиялық тазартқан жөн.
А. В. Вишневский әдісі. Жарақаттық инфекцияның пайда болу қаупі
төнгенде немесе күшейген кезде А. В. Вишневский жарақаттан қашықтау
жерге новокаинның әлсіз ерітіндісін (0,25 немесе 0,5%) пайдалана отырып,
блокада жасауды және оған қоса май-бальзам таңғышын пайдалануды ұсынғаң.
Бактериофагтарды қолдану. Страфилококкты, көгілдір іріңді, Коли,
протеинді инфекциялы іріңді жарақаттар кезінде осыған ұқсас фагтар
олданылады. Оның көрсеткіші — қолайсыз ірің көп бөлінетін гранулденуші аса
көлемді жарақаттың болуы. Бактериофагты қолдану әдісі мынадай: жарақатты
таңған кезде сутегінің асқын тотығымен дымқылдайды, зарарсыздандырылған
тампонмен құрғатады, сонан соң үстіне бактериофагқа малынған дәке салфетка
салады. Күн сайын қайта таңып отырады. Орта есеппен оның бір мезеттегі
дозасы 10—20 мл болады.
Антибиотиктерді қолдау. Емдік мақсат үшін антибиотиктерді белгілеген
кезде оларды микробтардың сезгіштігін анықтап алу керек, сонда ғана қолдану
пайдалы болады. Антибиотиктердің дозасы мен жіберу тәсілдерін таңданғанда
олардың зақымданған жерге мүмкін болғанша жиналатындығын ескерген жөн
Кеңінен тараған стафилококкты инфекцйямен соңғы жылдары ауырған адамдарды
емдеуге ерекше көңіл бөлу керек. Антибиотиктердің қан мен инфекция
ұясындағы емдік жиынтығына жету үшін көбінесе енгізудің парантеральдық жолы
қолданылады, сөйтіп олардың кейбіреуін ғана ішу белгіленеді. Стафилококкты
инфекция кезінде қоздырғыш сезімтал болған жағдайда, ең жаңа деген
пенициллиназорезистенттілерді (метициллинді, диклоксациллинді,
оксациллинді) резервте қалдырып, емдеуді неғұрлым кең тараған
антибиотиктермен (бензилпенциллинмен, эритромицинмен, олеандомицинмен,
ристомищшмен) бастаған жөн.
Сүйек тканінің стафилококкты инфекциясын емдеуде оған белгілі бір
тропизмі бар линкомицин, фузидиннің жақсы екені көрінді. Линкомицин жедел
инфекция кезінде 2—4 күн бойы тәулігіне 2 реттен 500—600 мг мөлшерінде
бұлшық етке жіберіліп түратын болады, ал сонан соң перо ральді түрде 10—12
күн 500 мг-нан тәулігіне 4 рет салады. Созылмалы инфекция кезінде емдеу
курсы 30 күннен кем болмайды.
Олардың көпшілігіне микробтар тобы мен олардың кері компоненттерінің
жоғары резистентті болуынан аралас инфекция кезінде тиімді антибиотик
таңдап алу қиын. Мұндай жағдайларда ықпал ету спектрі мол антибиотиктер —
мономицин, канамицин, ампициллин, карбенициллин (пионен), цефалоспорин,
гентамицин (гарамицин) тиімді. Өзінде микрофлорлар жоғары резистентті
болғандықтан іріңді инфекция кезінде тетрациклиннің әсері аз болады, бірақ
оған кіретін комплексті препараттар (тетраолеан, олететрин, олеморфоциклин,
сигмамицин) өте жақсы нәтиже береді.
Микробтар тобының кейбір антибиотиктерге берік тұрақтылығы болған
жағдайда синергидті әсер ететін бірнеше препараттармен аралас емдеуді
ескерген жөн. Антибиотиктерді қалай араластырып қолдануды таңдаған кезде
олардың әсер ету жағын басшылыққа алу керек және тек қана аралас
қолданғанда біріншісінің есебінен екіншісінің ықпалы ... жалғасы
I.КІРІСПЕ.
II.НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
1.АСА ҚАУІПТІ ЖАРАҚАТ.
2.ЖАРАҚАТ ИНФЕКЦИЯЛАРЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ ШАРАЛАРЫ.
3.ЖАРАҚАТ ИНФЕКЦИЯЛАРЫН ЕМДЕУ.
III.ӘДЕБИЕТТЕР.
Кіріспе.
Зақым қандай болған күнде де жаңа жарақаттарға дағдылы микрофлора
өкілдері түсетіні бесенеден белгілі. Жаңа жаралардан анаэробты
клостридилермен бірге топырақ аэробтары, стафилококктар мен ішектер
маңындағы микроорганизмдер отырады. Жарақаттың микробтармен ластануы оның
әлі инфекциялық асқынуы болып табылмайды, тіпті микробтармен қатты
ластанғанның өзінде мұндай асқынудың өршімеуі де мүмкін. Микроб түскен
тканьнің жай-күйі аса ерекше болады. Мылжаланған және оқ тиюден болған
жарақаттар кезінде кез келген микроорганизм қауіпті.
Жарақат инфекциясының дамуы үшін қоздырғыш енген сәттегі ауру адам
организмі жалпы жағдайының (оның иммунобиологиялық процестері жағдайының)
мақызды екені қазір імәлім болып отыр. Зақымданған аймақтағы тканьдер
жағдайының маңызы да кем емес. Жарақаттанған аймақта кан айналысы неғұрлым
көбірек бұзылса, мылжаланған тканьдер неғүрлым көп болса инфекциялық
асқынудың дамуы да солғүрлым ықтимал.
Жаракаттық процесс микро және макроорганизмдердің ұдайы өзара ықпал етуі
үстінде өтеді. Жарақат инфекциясының дамуына жарақатқа енген жарақат
инфекциясын қоздырушы, әсіресе қоздырғыш саны және оның патогеңдігі
вируленттігі әсер етеді.
Патогендік микроорганизмдер инфекциялык процестің даму процесі кезінде
макроорганизмнің тканьдеріне уландырушы және бүлдіруші ықпал жарайды.
Бактериялардың негізгі патогенетикалық факторы — олардың токсиндері.
Олардың басым бөлігі биологиялық белсенділіктері ең күшті деген химиялық
улардан жүздеген, тіпті мыңдаған есе асып түсетін белоктық заттар болып
табылады.
Жарақаттық инфекцияның шын қоздырғыштары (анаэробтар, стрептококктар,
стафилококктар) ауру адам организмінде организм белсенділігінің көрсеткіші
болып табылатын ерекше иммунологиялық реакциялар тудырады. Иммуиитет
көрсеткіштері неғүрлым белсендірек болса, қалпына келуі процестер де
соғұрлым тезірек өтеді.
Микрофлоралардың өзгеруіне емдеу шаралары себеп болуы мүмкін:
жарақаттарға дер кезінде әрі дұрыс жасалған хирургиялық тазарту, тері
пластикасы, аяқ-қолды қозғалтпай қою антибиотиктерді және басқа химиялық
препараттарды колдану.
Организмнің инфекцияға қарсылық көрсетуі ішінара, аймақтық немесе жалпы
болуы мүмкін.Ішінара иммуиитет көбіне тканьнің түріне, әсіресе оның
қанмен қамтамасыз етілуіне байланысты болады. Аймақтық лимфалық
тораптардың қорғағыштық әрекеті, фагоцитоз, клетка ішіндегі қорытылу мен
микробтардың қырылуы иммундық процестегі ма-ңызды факторлар болып
табылады.
Ішінара талураудың тез болуы организмнің өзіне енген қоздырғышқа қандай
күшпен жауап қайыруға қабілетті екенін дәлелдейді, бірақ ол оның
(организмнің) вируленттігіне үнемі параллель емес. Шынында вирулеиттік
микробтар кезінде бактериялардың шабуылы күтпеген жерден және қарқынды
басталуы мүмкін де ішінара қорғағыштық реакция әрең байқалады немесе тіпті
көрінбей қалады, ал жалпы белгілері тез керінеді әрі өте-мөте айқын болады,
Сөйтіп, егер организмнің қорғағыш күштері инфекцияға қарсы тұра алмаса,
онда тканьдердің тез, кейде тым көп шіруі және соңынан жалпы инфекцияға
ұшырататын бактериялардың лимфа және қан тамырларына өтуі басталады. Қан
жүретін арналарда айналыста болатын бактериялар ұзақ уақыт бактериемияны
демеп отыруы мүмкін және көп ретте капиллярлық жүйе ең күшті дамыған
жерлерге өтіп кетеді де, ол араларда да екінші ұя құрайды. Сөйтіп,
жарақаттанған аймақтан алыс жерлерде де ірің ұялары пайда болады. Сырқаттың
ауырлығы қабаттаса жүрген токсинемияға байланысты. Токсинемиясыз
бактериялар болмайды. Кейбір жағдайларда жалпы инфекцияның бейнесі ұзакқа
созылған жергілікті жарақаттық инфекциядан кейін пайда болады. Бактерильдық
инвазияны организмнің классикалык клеткалық және гуморальдық қорғағыш
күштері тудырады. Фагоцитоздан кейін сәлден соң кейбір қоздырғыштарды
калыпты жағдайда клетка ішінде фагоциттер құртады. Вируленттік
бактерияларды фагоциттар жоймайды, олар өздерінің токсиндарымен
лейкоциттарды бүлдіруі немесе фагоцитоздан кейін клетка ішінде көбейтуі
мүмкін. Мұндай бактериялардың фагоцитозынан кейін біраз уақыт өткен соң
барып клеткалар ыдырайды, сөйтіп микробтар қан арнасына түседі. Клетка
ішіндегі бактерияларға антибиотиктердің көпшілігі әсер етпейді, содан
барып инфекция организмде ұзақ сақталады.
Операциядан кейінгі кезеңдегі жарақаттың микрофлорасы алғашқы
хирургиялық тазарту кезінде жойылмаған микробтардан және екінші рет
жарақатқа ауадан, киімнен, аурухана көрпе-жастығынан түскен т. с. с.
микробтардың жиынтығынан тұрады.
Жарақаттың жұмсақ тканьдері қатты іріңдеген, флегмон, остеомиелит
кездерінде 80% жағдайда микробтар қонған жерлерде 2—6 компоненттен тұратын
микробтар ассоциациясы табылады. Олардың арасынан іріңдеткіш микробтардың
да, шіріткіш микрофлораның да (стафилококк,, протей, көк іріңдеткіш
таяқшалар және т. б.) өкілдерін кездестіруге болады.
Ауруларды ойдағыдай емдеу үшін антибиотиктердің ықпал ету спек-трі
туралы хабардар болу жеткіліксіз. Әрбір жағдайда жарақаттық ин-
фекция қоздырғышының химиялық терапевтік препаратты сезгіштігін білу
керек.
Қоздырғыштың антибиотикті сезгіштігін дұрыс бағалау үшің ең аз
мөлшердегі тежегіш концентрацияны (МЗК анықтау керек, яғни
антибиотиктердің микробтар дамуын басуға қабілетті ең аз
концентрациясын анықтау кажет.
МЗК негізінде барлық микробтар: сезгіш, баяу және тұрақты болып
бөлінеді.
Әдеттегі терапевтік дозада антибиотиктер ауру адам қанында жинақталған
кезде өсуі тоқталатын микроорганизмдердің штаммалары сезімтал деп
саналады.
Тіршілік ету қабілетінен айыратын антибиотиктер концентрациясын жасау
үшін қанға препараттың ең мол дозасын жіберу қажетболатын штаммалар
сезімтал баяу болып табылады.
Өсуді басуға антибиотиктердің өте жоғары концентрациясы қажет болатын
штаммалар тұрақты деп саналады. Бірақ ондай концентрацияны тірі
организмде жасау мүмкін емес.
Терапевтік мақсат үшін антибиотиктің соққы тиген ұядағы концентрациясын
есте сақтау да маңызды. Ол бүл арада қандағыдан жоғары, сонымен бірге
ұзақ сақталатын, қоздырғышқа барынша толық ықпал етуге қабілетті болуға
тиіс.
Микробтардың антибиотиктерге сезімталдығын анықтайтын, бірақ осы кезге
дейін бір ізге салынбаған алуан түрлі тәсілдер бар.
Сезімталдықты көбінесе индикаторлық қағаз дискілер тәсілімен немесе
антибиотиктерді сұйық не тығыз қоректі орталарда сериялап араластыру
тәсілімен анықтайды. Әр түрлі жылдамдатылған тәсілдер де қолданылуы
мүмкін.
Индикаторлық қағаз дискілер тәсілі — жалпы сезімталдықты практикалық
мақсат үшін анықтайтын, бірақ нысаналы (сапалық) мәліметтер беретін тәсіл.
Аралас сериялы тәсіл — неғұрлым дәл, бірақ өте ауқымды \ және
практикалық мақсат үшін сирек қолданылатын тәсіл.
Әр түрлі іріңді процестер кезінде жарақаттардан бөлінген микроор-
ганизмдердің (госпитальдық штаммалар) жарақаттарды алғаш хирургиялық
тазартудан өткізген кездегі бөлінгендерден (көше штаммалары)
антибиотиктерге сезімталдығы жағынан елеулі айырмашылығы болады.
Соңғылардың ішінде ең көп тараған антибиотиктерге резистентті (тұрақты)
штаммалар анағұрлым аз.
Пенициллин колданыла бастаған алғашқы жылдары қатты жарақаттанған кезде
стафилококктың көше штаммасы оған 88—90% жағдайда сезімтал болатын: соңғы
жылдары олардың пенициллинге сезімталдығы төмендеді. Олардың
резистенттілігінің жоғарылауын халық арасына госпитальдык инфекцияның
таралуына байланысты деп түсіндіруге болады, соның нәтижесінде резистентті
госпитальдық штамма көше штаммасымен алмасуда.ЦИТО-ның 1975 жылғы
мәліметіңе қарағанда стафилакокк көше штаммаларының пенициллинге,
стрептомицинге және тетрациклинге ре-зистенттілігі орта есеппен 20% болған.
Ішек таяқшалары дақылдарының (көше штаммаларының) осы ан-
тибиотиктерге резистенттілігі онша жоғары емес, сондықтан ол жарақаттарды
алғашқы хирургиялық тазартудан өткізген кезде бүл дәрілерді қолдануға
негіз бола алады.
Алғашқы хирургиялық тазарту кезінде бөлініп алынған стафилокк
штаммаларының тұрақтылық проценті едәуір жоғары болады. Сөйтіп, олардың
тұрақтылығы пенициллин үшін 60%, стрептомицин үшін 34,2%, тетрациклин
үшін 33,4%, эритромицин үшін 41,7%, мономицин үшін 10,4%, метициллин үшін
33,9%, линкомицин үшін 17,5% болады.
Резистентті стафилококкттардың ең көп проценті созылмалы іріңді
процестер кезінде (созылмалы остеомиелит, күйіктер) байқалады. Бұл
стафилокктардың антибиотиктерге сезімтал штаммаларының антибиотиктерге
үйренуі антибиотиктермен ұзақ емдеу процесіне байланысты өтеді. Көптеген
және ерсілі-қарсылы резистенттіктің де, сондай-ақ мұндай ауруларда жиі
басылып қалатын организм қорғағыш күштері жағдайының да мәні бар.
Соңғы жылдары көгілдір іріңді таяқшалардың стрептомицинге тұрақтылығы
88%, тетрациклинге—72%, мономицинге—58%, гарамицинге—12,5% болды. Бұл
антибиотикхерге протейдің, клебсиелланың және ішек таяқшаларының
сезімталдығы біраз жоғары, бірақ олардың өтемөте көп тараған препараттарға
(стрептомицинге, тетрациклинге, мономицинге) резистенттігі едәуір жоғары,
яғни орта есеппен 52—65% болады. Ампицилинге, цепоринге, немицинге,
гарамицинге штаммалардың басым бөлігі сезімтал келеді.
Іріңді жарақаттан инфекция кезінде бөлініп алынған өскіндердің .
нитрофуран препараттарын, соның ішінде ерігіш жаңа фурагин К препаратын
(солафурды) сезгіштігін зерттеу солафурды сезгіш стафилококк штаммалары 78%
екенін көрсетті; протей мен ішек таяқшалары штаммаларының ішінде де
солафурды сезгіштігі басым, ал көгілдір ірің таяқшаларының штаммалары оған
түрақты келеді.
Іріңді жарақаттардан бөлініп алынған микробтар ассоциациясының көпшілігі
солафурды антибиотиктермен — тетрациклинмен, мономицинмен, ампициллинмен,
неомицинмен бірге қолдануға сезімтал келеді.
Жарақат микрофлорасының сульфаниламидтік препараттарды сезгіштігін.
анықтауды синтетикалық сүйық ортада жүзеге асырады. Қазіргі кезде
стафилококк штаммалары мен ішек таяқшаларының басым бөлігі
сульфаниламидтерге сезімтал келеді.
Жекелеген антибиотиктерге микробтар ассоциациясы өте-мөте тұрақты болеа,
онда синергидті әсер ететін бірнеше антибиотиктерді қосып емдеген жөн.
Антибиотиктер қосындысын таңдаған кезде олардың әсер ету механизмін
ескерген жөн және бірінің есебінен екіншісінің әсері күшейе түсетін, сөйтін
сенергидтік нәтиже беретін антибиотиктерді қосып пайдалану керек.
Антибиотиктердің барлығы дерлік сульфаниламидтермен және нитрофуран
препараттарымен жақсы қосылады.Еш уақытта да антибиотиктер —
аминглигозидтерді (стрептомицин,гентамицин, канамицин, мономицин) қосуға
болмайды. Микробтардың көбейетін түрлеріне пенициллинді тетрациклинге қосыи
пайдаланудың қажеті жоқ. Өйткені тетрациклин микроорганизмдердің көбеюін
тежейді, сөйтіп пенициллиннің бактерицидтік әсерін жоққа шығарады.
Антибиотиктерді профилактика үшін қолдану. Тері астындағы май клеткалары
мен бүлшық еттері созылған және мылжаланған жұмсақ тканьдердің кең келемді
әрі терең жарақаттары, аяқ-қолдың зақымданған сегменттерінде қан айналысы
елеулі түрде бұзылған ашық- сынықтар және оқ тиюден болған жарақаттар
кезінде қауіпті іріңдік асқыну көп болады.
Жарақаттары өте үлкен зардап шегушілерге жарақаттанғаннан кейін, алғашқы
хирургиялық тазалау кезінде және операциядан соқғы кезеңде антибиотиктермен
емдеуді белгілеу керек.
Ауыр зақымданулар кезінде тетрациклин тобындағы әсер ету спектрі мол
антибиотиктер (бұлшық етке енгізу үшін тетрациклин — гидрохлорид, венаға
немесе сүйек ішіне енгізу үшін морфоциклин) кеңінен пайдалаиылуы мүмкін.
Тетрациклиннің сүйек кемігіне қарсы тропизмі бар және ондағы жоғары
концентрацияны ұзақ уақыт сақтайды. Қатты жарақаттанған кезде
профилактикалық мақсат үшін пенициллинді стрептомицинге қосып та
пайдалануға болады. Сондай-ақ профилактикалық мақсат үшін әсер .ету спектрі
мол антибиотиктерді (мономицин, ампициллинге оксациллин қосып және т. б.)
пайдаланудың да әсері тым жоғары болады. Дегенмен, оларды жарақаттық
процестері инфекциялы болып асқынатын аурулар үшін резервте қалдырған жөн.
Профилактика мақсаттары үшін антибиотиктердің орташа және мол дозасын
пайдаланған дұрыс.
Антибиотиктердің бактериостатикалык және бактерицидтік әсерін күшейту
үшін оларды пролонгидрлі әсер ететін сульфаниламидтарды (сульфапиридазин,
сульфадиметоксин, сульфамонометаттоксин), пероральды пайдаланумен
біріктіру керек.
Терапевтік жиынтықтағы антибиотиктің инфекция ұясына жетуі өте маңызды.
Қайсыбір жерге, венаға (сүйек ішіне) және артерияға енгізген жағдайда
емдік жоғары нәтижеге жетуге болады. Антибиотиктерді қайсыбір жерге енгізу
ең қарапайым және әсері мол тәсіл болып табьь лады. Бұл үшін, әдеттегідей,
антибиотиктерді 5—10 мл новокаинның 0,5-тік немесе 0,25% ерітіндісіне
ерітіп алады да, жарақатқа жақын жер-ге 1—2 немесе 3 инеден шаншиды.
Профилактикалық мақсат үшін пенициллин мен стрептомицинді белгілі бір
жерге жіберуді қолданған пенциллинді 500 000 өлшем дозасы, 250 мг
стрептомицин мен 100—200 мг тетрациклин жетіп жатыр.
Антибиотиктерді инемен жібергеннен кейін олардың жарақаттағы мол
жиынтығы 24 сағат және одан да көп уақыт бойына сақталады. Мұны
соғылған және мылжаланған жарақаттары бар аурулардьщ, жұмсақ
тканьдерінде соңьтнан белоктары ыдырайтын кең көлемді қан құйылған
ұялар болатындығынан деп түсіну керек. Мұдай жарақаттардан анти-
биотиктер қанға баяу араласады.
Егер жарақаттъщ сыртқы орта ауасымен ластануын болдырмайтын жүйенің тұйық
контурын жасауға мүмкіндік туса, онда антибиотиктерді дренаж түтіктер
(резеқке, силиконды және т. б.) арқылы жарақаттың түбіне қүю пайдалы.
Операциядан кейінгі кезеңде 5—6 күн бойына алғашқы хирургиялық тазарту
кезінде жіберілген антибиотиктерді пайдаланған дұрыс.
Микроорганизмдердің пенициллинге тұрақтылығының өсуіне байланысты бүлшық
етке жіберген кездегі оның бір жолғы дозасы 1000 000-өлшемнен кем болмауға
тиіс. Пенициллин организмнен тез бөлініп шығатын болғандықтан, оны бүлшық
етке тәулігіне 4 рет жіберу керек. Стрептомидиннің бір мезеттегі дозасы 200-
50Р мгу тәулігіне 2 рет салынады. Тетрациклинді бұлшық етке 200 мг дозада
тәулігі.не 2—3 рет, морфоцик-линді 225 мл глюкозаның ерітіндісіне ерітіп,
150 мг дозада салу керек.
Антибиотиктерді профилактикалық мақсатка пайдалануға қарамастан, қатаң
асептика сақтау операциядан кейінгі ауруларды күтудіқ міндетті шарты
екенін хирург әрқашан есте үстауға тиіс.
Ауруларды стафилококкты анатоксинмен иммунизациялау. Стафило-коккты
инфекцияның алдын алу үшін ауруларды жарақат алған заматта-ақ
стафилококкты анатоксинмен иммундау тиімді нәтиже берді
Жарақат инфекциясынңқ белгілері білінгенде (жалпы көңіл күйдің нашарлауы,
терінің гипермиясы, жаранық ауыруы және т. б.) жарақаттан бөлінетін
заттардьщ еркін ағуына жағдай жасау керек. Егер жарақат тігілген болса,
тігістерді сөгіп, оған дренаж, тампон енгізу керек. Егер бөлінетін
заттардың ағуы тежеліп қалса, контрапертур салу арқылы жарақатты екінші
рет хирургиялық тазартқан жөн.
А. В. Вишневский әдісі. Жарақаттық инфекцияның пайда болу қаупі
төнгенде немесе күшейген кезде А. В. Вишневский жарақаттан қашықтау
жерге новокаинның әлсіз ерітіндісін (0,25 немесе 0,5%) пайдалана отырып,
блокада жасауды және оған қоса май-бальзам таңғышын пайдалануды ұсынғаң.
Бактериофагтарды қолдану. Страфилококкты, көгілдір іріңді, Коли,
протеинді инфекциялы іріңді жарақаттар кезінде осыған ұқсас фагтар
олданылады. Оның көрсеткіші — қолайсыз ірің көп бөлінетін гранулденуші аса
көлемді жарақаттың болуы. Бактериофагты қолдану әдісі мынадай: жарақатты
таңған кезде сутегінің асқын тотығымен дымқылдайды, зарарсыздандырылған
тампонмен құрғатады, сонан соң үстіне бактериофагқа малынған дәке салфетка
салады. Күн сайын қайта таңып отырады. Орта есеппен оның бір мезеттегі
дозасы 10—20 мл болады.
Антибиотиктерді қолдау. Емдік мақсат үшін антибиотиктерді белгілеген
кезде оларды микробтардың сезгіштігін анықтап алу керек, сонда ғана қолдану
пайдалы болады. Антибиотиктердің дозасы мен жіберу тәсілдерін таңданғанда
олардың зақымданған жерге мүмкін болғанша жиналатындығын ескерген жөн
Кеңінен тараған стафилококкты инфекцйямен соңғы жылдары ауырған адамдарды
емдеуге ерекше көңіл бөлу керек. Антибиотиктердің қан мен инфекция
ұясындағы емдік жиынтығына жету үшін көбінесе енгізудің парантеральдық жолы
қолданылады, сөйтіп олардың кейбіреуін ғана ішу белгіленеді. Стафилококкты
инфекция кезінде қоздырғыш сезімтал болған жағдайда, ең жаңа деген
пенициллиназорезистенттілерді (метициллинді, диклоксациллинді,
оксациллинді) резервте қалдырып, емдеуді неғұрлым кең тараған
антибиотиктермен (бензилпенциллинмен, эритромицинмен, олеандомицинмен,
ристомищшмен) бастаған жөн.
Сүйек тканінің стафилококкты инфекциясын емдеуде оған белгілі бір
тропизмі бар линкомицин, фузидиннің жақсы екені көрінді. Линкомицин жедел
инфекция кезінде 2—4 күн бойы тәулігіне 2 реттен 500—600 мг мөлшерінде
бұлшық етке жіберіліп түратын болады, ал сонан соң перо ральді түрде 10—12
күн 500 мг-нан тәулігіне 4 рет салады. Созылмалы инфекция кезінде емдеу
курсы 30 күннен кем болмайды.
Олардың көпшілігіне микробтар тобы мен олардың кері компоненттерінің
жоғары резистентті болуынан аралас инфекция кезінде тиімді антибиотик
таңдап алу қиын. Мұндай жағдайларда ықпал ету спектрі мол антибиотиктер —
мономицин, канамицин, ампициллин, карбенициллин (пионен), цефалоспорин,
гентамицин (гарамицин) тиімді. Өзінде микрофлорлар жоғары резистентті
болғандықтан іріңді инфекция кезінде тетрациклиннің әсері аз болады, бірақ
оған кіретін комплексті препараттар (тетраолеан, олететрин, олеморфоциклин,
сигмамицин) өте жақсы нәтиже береді.
Микробтар тобының кейбір антибиотиктерге берік тұрақтылығы болған
жағдайда синергидті әсер ететін бірнеше препараттармен аралас емдеуді
ескерген жөн. Антибиотиктерді қалай араластырып қолдануды таңдаған кезде
олардың әсер ету жағын басшылыққа алу керек және тек қана аралас
қолданғанда біріншісінің есебінен екіншісінің ықпалы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz