Египет билеушісі қыпшақ бейбарыс

Қыпшақ Бейбарыс Египетті 17 жыл билеген. Оның толық аты-жөні әл-Мәлік аз-Зәкір Рух-ад-дин Бейбарыс әл-Бундукдари әл-Салихли. Ғалымдардың пікірі бойынша Бейбарыс 1223 жылы Каспий теңізінің батыс жағалауында дүниеге келген .Қыпшақ тайпасынан шыққан. 1277 жылы Сирия қаласы (Дамаскіде) қайтыс болған. Ол Египет пен Сирия сұлтандарының ішінде ең атақтысы, ең сыйлысы болған. 1260 пен 1277 жылдар аралығында осы мемлекеттерді басқарған. Ол халық арасында (118 крестшілер) мен монғолдарды жеңген билеуші болумен қатар, игілік жасаушы (175 реформатор) кейпінде де атағы шыққан болатын. Халық аузында ұрпақтан ұрпаққа беріліп келе жатқан "Бейбарыс сұлтан" әңгімесі араб ауыз әдебиеті творчествосы – (226 фольклордың) озық шығармасы болып табылады. Ал Бейбарыс сұлтанның аты халық арасында билеуші, әрі батыр ретінде кең танымал екендігін көрсетеді. Ол жайлы шығарылған бұл әңгімені шежірешілер халық көп жиналған алау маңында айтып беретін.
1242 жылы монғолдар қыпшақ жерін жаулап алғаннан кейін бозбала Бейбарыс тұтқындалып, басқа да руластарымен бірге құлдыққа сатылып кеткен болатын. Түркі тілінде сөйлейтін жалдамалы әскерлер мұсылмандық Жерорта теңізі бойындағы елдердің әскерінің қомақты бөлігін құрайтын жєне олардың құны үлкен ақша тұратын. Өмірдіњ әр түрлі тәлкегінен өткен Бейбарыс, Египет сұлтаны Ас-Салах Нажім-ад-Диннің қолына түседі. Оны сұлтанның өзге де әскерлерімен бірге, Ніл өзені бойындағы бір аралда ұстайды. Ол осы жерде өзінің қайсарлығы мен қаруды жақсы қолдана алатындығымен көзге түседі. Ол аралдағы әскери өнер мектебін бітіргеннен кейін, шайқастарға қатысып, ерлігімен көзге түседі. Бейбарысты соғыстағы ерліктері мен көзсіз батырлығы үшін сұлтанның күзет бастығы етіп тағайындалады.
Бейбарыс 1250 жылы қаңтар айында Әл-Мансур қаласы түбінде француз королі-крестші IX Людовикпен болған шайқаста мамлүк әскерін басқарды. Шайқас барысында король Людовик қолға түседі. Крестшілер оның өмірі мен бостандығы үшін үлкен төлем төлеуге мәжбүр болады.
Бейбарыстың мамлүк-жауынгерлері арасында беделі өте жоғары болды. Ол ықпалды мамлүктер тобымен билікке жаңадан келген Тұран-шахты тақтан тайдырады. Аюбилер әулетінің соңғы сұлтанының өлімімен Египетте дүрбелең басталады. Тағы да бір жыл өткен соң еріксіз жауынгерлер - мамлүктер билікті өз қолдарына алады. Египетті мамлүктер басқарған кезең басталады. Алғашқы мамлүк сұлтаны Айбекке қарсы әрекеттерге қатысы бар Бейбарыс өзінің жолдастарымен Сирияға барып, сонда 1260 жылға дейін болады. Ақыр соңында үшінші мамлүк сұлтаны әл-Мұзаффар Сайф-ад-дин Кутуз оларды кері шақырып, барлық әскери атақ-даңқтары мен жеңілдіктерін қайтарып береді. Ал Бейбарысқа иелікке тұтас бір елді-мекенді береді. Бейбарыс 1260 жылы қыркүйекте Палестина қаласы Набулустың түбінде болған шайқаста ірі әскери құраманы басқарып, монғол корпусын тас-талқан