Бизнес - жоспарды жасау дәне оның нарық жағдайындағы қажеттілігі



Мазмұны.

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...2.3

1.Бизнес жоспарды құрудағы негізгі әдістемелер ... ... ... ... ... ...

1.1. Кәсіпорын жұмысын жоспарлаудағы негізгі принциптер мен функциялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4.6
1.2. Бизнес.жоспарды құрағы кезеңдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7.8
1.3. Бизнес.жоспар бөлімдерін құру әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9.12

2. Жоспарлаудың мәні және қажеттілігі ... ... ... ... ... ... ... ... ..13.14

2.1. Стратегиялық жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15.16
2.2. Фирмаішілік жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17.18

3. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19

4. Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе.


Жоспарлау адам ойының ең маңызды жетістікреті ретінде, адамның күнделікті өмірде және де өнідірісте ең қажетті эліменттірдің бірі болып табылады. Адам еңбегі басынан –ақ белгілі бір мақсатқа жеті үшін бағытталған, яғни осы мақсатқа жету үшін ең алдымен орындалатын жұмыс тізімі құрылады. Өндірістік және коммерциялық қызметті жоспарлау ол тек қана қажетті аспект емес, ол әрбір ұйымдық-құрылымдық формадағы кәсіпорындарға өмірлік қажетті элемент болып табылады. Кезкелген кәсіпорын немесе мемлекет болсын олардың даму кезеңдерін алдына қойған жоспар, яғни көзге көрінбейтін белгілі бір қол жетелегендей болады.Кәсіпорын деңгейінде, тек қана стратегиялық жоспар ғана емес (ұзақ мерзімді) сонымен қатар, оперативті яғни, жедел бір күндік жоспармен қатар, әрбір жұмыс орнының атқарылатын жұмыс тізімі болады.
Әрбір кәсіпкер жұмысын бастамай тұрып, қаржылық, материалдық, еңбек және де ителлектуалдық ресірстарды, оларды алу көздерін анықтап, фирманың жұмысы барысында оларды тиімді қолдануды жоспарлау қажет.
Нарық жағдайында кәсіпкерлер өз жұмысын жоспарлап алмай белгілі бір жетістіктерге жету мүмкін емес. Кәсіпорын жұмысы барысында ең қиындығы – инвестиция тарту болып табылады. Инвестицияны тарту үшін ивесторларға арнайы жоспарланған проекттер мен ұсыныстарды қажеттілігін анықтап көрсету керек. Осы және басқа да мақсаттар үшін бизнас-жоспар қолданылады.
Бизнес-жоспар көмектеседі:
 жаңа кәсіпкерлерге жұмысын бастау үшін
 бәсекелестік нарықта кәсіпорынның табыс табу үшін
 отандық өндіріске ивестицияларды тарту үшін.
Бизнес –жоспар әдеттіе келесідей себептерге байланысты құрылады:
 Сыртқы қолдану үшін.Жұмыстың тиімді жақтарын көрсету үшін, мысалы инвесторларға.
 Ішкі қолдану үшін. Мұнда атқарылатын жұмыстың күшті және әлсіз жақтары көрсетіледі. Бұл жұмысты басқару үшін қолданылады.
Бизнес-жоспардың негізгі мақсаты:
 өнімді өткізу нарығын немесе қызмет көрсеті нарығын зерттеу арқылы, оның сандық және сапалық көрсеткіштерін талдау,
 товар немесе қызметті өндіруге кеткен шығындарды талдай отырып, нарықтағы баға мен кәсіпорынның пайдасын анықтау,
 кәсіпорынның қызмет ету саласын зерттеп, алдағы уақытта мүмкін болатын қиыншылықтарды нықтау,
 белгілі бір көрсеткіштерді анықтай келе, кәсіпкерліқ жұмыстық барысын анықтау.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:


1. Бердалиев К Менеджмент Алматы , Экономика 2005
2. Горемыкин В.А., Богомолов А.Ю. Бизнес – план: методика разработки. 45 реальных образцов бизнес – плана. – М.: «Ось-89», 2002 г.
3. Бизнес – план инвестиционного проекта Под ред. Иванниковой И.А.-М.: Экспертное бюро», 1997 г.
4. Грибалев Н.П., Игнатьева И.П. Бизнес – план. Практическое руководство по составлению.-СПБ: Белл, 1994 г.
5. Экономика предприятия / Под ред.О.И. Волкова,М.: ИНФРА- M- 2005
6. В.П.Буров; В.А.Морошкин; О.К.Новиков. «Бизнес-план». Москва, 1999
7. «Бизнес-план”». Под редакцией проф. Р.Г.Маниловского. Москва, «Финансы и статистика», 1996
8. «Пособие по составлению бизнес-плана».ERNST&YOUNG;.Москва, 1995

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:   
БИЗНЕС - ЖОСПАРДЫ ЖАСАУ ДӘНЕ ОНЫҢ НАРЫҚ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ҚАЖЕТТІЛІГІ

Мазмұны.

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... .2-3

1.Бизнес жоспарды құрудағы негізгі әдістемелер ... ... ... ... ... ...

1. Кәсіпорын жұмысын жоспарлаудағы негізгі принциптер мен
функциялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . .4-6
2. Бизнес-жоспарды құрағы кезеңдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7-8
3. Бизнес-жоспар бөлімдерін құру
әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9-12

1. Жоспарлаудың мәні және қажеттілігі ... ... ... ... ... ... ... ... ..13-14

1. Стратегиялық жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15-16
2. Фирмаішілік жоспарлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17-18

2.
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .19
3. Қолданылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе.

Жоспарлау адам ойының ең маңызды жетістікреті ретінде, адамның
күнделікті өмірде және де өнідірісте ең қажетті эліменттірдің бірі болып
табылады. Адам еңбегі басынан –ақ белгілі бір мақсатқа жеті үшін
бағытталған, яғни осы мақсатқа жету үшін ең алдымен орындалатын жұмыс
тізімі құрылады. Өндірістік және коммерциялық қызметті жоспарлау ол тек
қана қажетті аспект емес, ол әрбір ұйымдық-құрылымдық формадағы
кәсіпорындарға өмірлік қажетті элемент болып табылады. Кезкелген кәсіпорын
немесе мемлекет болсын олардың даму кезеңдерін алдына қойған жоспар, яғни
көзге көрінбейтін белгілі бір қол жетелегендей болады.Кәсіпорын деңгейінде,
тек қана стратегиялық жоспар ғана емес (ұзақ мерзімді) сонымен қатар,
оперативті яғни, жедел бір күндік жоспармен қатар, әрбір жұмыс орнының
атқарылатын жұмыс тізімі болады.
Әрбір кәсіпкер жұмысын бастамай тұрып, қаржылық, материалдық, еңбек және
де ителлектуалдық ресірстарды, оларды алу көздерін анықтап, фирманың жұмысы
барысында оларды тиімді қолдануды жоспарлау қажет.
Нарық жағдайында кәсіпкерлер өз жұмысын жоспарлап алмай белгілі бір
жетістіктерге жету мүмкін емес. Кәсіпорын жұмысы барысында ең қиындығы –
инвестиция тарту болып табылады. Инвестицияны тарту үшін ивесторларға
арнайы жоспарланған проекттер мен ұсыныстарды қажеттілігін анықтап көрсету
керек. Осы және басқа да мақсаттар үшін бизнас-жоспар қолданылады.
Бизнес-жоспар көмектеседі:
– жаңа кәсіпкерлерге жұмысын бастау үшін
– бәсекелестік нарықта кәсіпорынның табыс табу үшін
– отандық өндіріске ивестицияларды тарту үшін.
Бизнес –жоспар әдеттіе келесідей себептерге байланысты құрылады:
– Сыртқы қолдану үшін.Жұмыстың тиімді жақтарын көрсету үшін, мысалы
инвесторларға.
– Ішкі қолдану үшін. Мұнда атқарылатын жұмыстың күшті және әлсіз жақтары
көрсетіледі. Бұл жұмысты басқару үшін қолданылады.
Бизнес-жоспардың негізгі мақсаты:
– өнімді өткізу нарығын немесе қызмет көрсеті нарығын зерттеу арқылы,
оның сандық және сапалық көрсеткіштерін талдау,
– товар немесе қызметті өндіруге кеткен шығындарды талдай отырып,
нарықтағы баға мен кәсіпорынның пайдасын анықтау,
– кәсіпорынның қызмет ету саласын зерттеп, алдағы уақытта мүмкін болатын
қиыншылықтарды нықтау,
– белгілі бір көрсеткіштерді анықтай келе, кәсіпкерліқ жұмыстық барысын
анықтау.

1. Бизнес жоспарды құрудың негізгі әдістемелері.
1.1. Кәсіпорын жұмысын жоспарлаудағы негізгі принциптер мен функциялар.
Жалпы алғанда жоспар – белгілі бір нәрсенің пішіні, алдына қойған
мақсатқа жету үшін арналған жүйе немесе модель. Қазіргі уақытта жоспардың
ең көп таратылғаны – бизнес –жоспар мынаны көрсетеді:
• өз қызметін ұйымдастыру үшін кәсіпкердің жұмыс жоспары;
• бизнес жобаларды, табыс және шығысты бағалау үшін жасалған программа;
• кәсіпорын қызметіне тән жақтарды және оның дамуын көрсететін негізгі
құжат;
• белгілі бір нарықта кәсіпорынның қызметін зерттеу нәтижесі.
Жоспар – қызметке және оны орныдауға бағыт болып табылады. Ол ойлар мен
мақсаттарды, кәсіпорынды басқарудың және қызмет нәтижесін болжаудың
тиімділігн арттырады. Кәсіпорынның қызмет жағдайының өзгеруіне байланысты
жоспар да өзгеріліп, толықтырылуы мүмкін.
Бизнес – жоспардың нарықтың жаңа жағдайларын байланысты өзгеріліп
отырылуы кәсіпорынның қызметінің тиімді түрде атқарылуына мүмкіндік береді.
Әр бизнес-жоспардың өзіндік ерекшелігі болады, яғни барлық жағдайларға
бірдей стандартты бизнес-жоспар болмайды. Бизнес- жоспарды құрудың
негізгі принциптері болады. Олар:
• Түсінікті
• Қысқа және толық
• Логикалық мағынасы бар
• Шынайы
• Сандармен дәлелденген
• Қажеттілік
• Үздіксіздік
• Бейімділілік.
Бұл принциптер өзара тығыз байланыста.Олар жобаның құрылуынан оның
жүзеге асуына дейінгі барлық кезеңдерді қамтиды. Осы принциптермен қоса,
жоспарлау барысында әдетте ғылымның, динамиканың, жалпылылықтың,
тиімділіктің жалпыэкономикалық принциптері қолданылады.
Бизнес- жоспарлау басқарудың қажетті элементі ретінде бірнеше маңызды
функцияларды атқарады. Олар:
• Ынталандыру – жобаларды, келсімшарттарды және қызметті активизациялау;
• Жобалау – факторлардың анализі және есебі барысында фирма жағдайын
көрсету:
• Оптимизациялау – нақты әлеуметтік-экономикалық ортада фирма дамуының ең
жақсы әдісін таңдау;
• Координация және интеграция – бір нәтижеге бағытталған компанияның
құрылымдық бөлімшелерінің өзара байланысы және тәуекелділігі;
• Басқарудың қауәпсіздігі – жағымсыз нәтиженің алдын алу үшін мүмкін
болатын тәуекел туралы ақпаратпен қамтамасыз ету,
• Тәртіпке келтіру – жауапкерщілік және жағымды жұмыс үшін ортақ тәртіпті
белгілеу;
• Бақылау – жоспардың орындалуын жедел түрде бақылау, қателерді анықтау
және түзету;
• Тәртіпке салу және білім беру – қызметкерлер жұмысын рационалды
пайдалану, оларды оқыту;
• Құжаттау – фирма менеджерлерінің қызметін күнделікті қағазға түсіріп
отыру. Бұл атқарған жұмыстың айқындылығын көрсетеді.
Кәсіпорында бір уақытта бірнеше бизнес – жоспар болуы мүмкін. Кез –
келген бизнес жоспар кәсіпкердің өзіне және оның серіктестіктеріне кем
дегенде 5 сұрағына жауап беруі керек.
1- Сурет. Бизнес –жоспардың бағытталуы және оның негізгі элементтері.

1.2 Бизнес-жоспарды құрағы кезеңдер
Кәсіпкерлік қызметтің кез- келген түрі және бизнес – жоспарды жоспарлау
әдетте жаңа ой, яғнижаңа идеямен басталады. Жақсы идеямен кәсіпкерлікті
жүргізу мүмкін емес. Жалпы алағанда, осындай идеяларды жүзеге асыру арқылы
табысты бизнеске жетуге болады. Кәсіпкерлік және басқа идеялар, ол адамның
ішкі ойлары, яғни ішкі қоздырғыш күштер – армандар, қажеттіліктер,
құндылықтар.

2- сурет. Жаңа идеялардың сыртқы қозғыштарының бизнес –жоспарда көрініс
табуы.

Мотивация, идеялардың жинақталуы кәсіпкердің өз бизнесі және нәтижелерін
қанағаттандыру мақсатында пайда болады. Қажеттілік материалдық және рухани
жетіспеушілік негізінде адамада идеялар пайда болады. Алдымен қажеттілік
құштарлыққа ( жетіспейтін затты іздеу), содан кейін ынтаға (қажет заттың
образы) және мотивке (ішкі қоздырғыш күштер) айналады.
Бизнес –жоспар кешенді, жалпылай құжат болып табылады. Ол басты
қасиеттер тұрғысынан алып жобаны бағалайды. Жоба – бір бірімен өзара
байланысты, жаңа товар мен қызметті құру үшін жасалады. Жаңашылдық уақыт
өте келе өз құндылығын жоғалтады, себебі сыртқы орта, тұтынушылардың жаңа
өнімге деген сұранысы азаяды. Жаңа жобаны құру ұшін шектеулі ресурстар
қажет: материалдық, қаржылық, еңбек, техникалық.
Егер жоба бәсекелестік ортада құрылса, онда оның бизнес – жоспарда
көрінуі қажет.

1.3. Бизнес-жоспар бөлімдерін құру

Бизнес – жоспарды құрудан бұрын барлық қажетті ақпаратты жинау керек.
Өндірілетін товарға (қызмет) деген сұранысиы анықтау қажет. Нені сатамын,
калай сатамын және неліктен тұтынушылар сатып алады? Осындай сұрақтарға
жауап алу керек. Тұтынушылар товарды (қызмет) қана емес, олардың өз
қажеттілікретін қанағаттандыру арқылы белгілі бір артықшылықтарды спатып
алатындығын есте ұстаған жөн. Бұл артықшылықтар өзіне төрт элементті
(маркетинг мамандары олады маркетинг комплексі, кешені дейді) – товардың өз
қасиетін, оның бағасын, бірелген товарға сұранысын қанағттандырады және
оның жөнелту орнын қосады.
Бизнес –жоспардың құрылымы:
1. Сыртқы беті;
2. Резюме;
3. Мақсаттар мен міндеттер;
4. Қызмет, өнім түрін бейнелеу;
5. Нарықты талдау;
6. Маркетинг жоспары;
7. Өндірістік жоспар;
8. Басқару персоналы
9. Қажетті құралдардың көздері және көлемі;
10. Заңдық жоспар;
11. Тәуекелді бағалау;
12. Қаржылық жоспар.
Бизнес – жоспардың барлық бөлімдері бір бірімен өзара байланыста болуы
керек. Бизнес – жоспардың әрбір бөлімін құру барысында, олар өзгеріске
ұшырауы мүмкін. Сондықтан оның бірнеше нұсқасын жасайды. әрбір кәсіпкер
бизнес – жоспарды өзінің қызмет ету саласына қарай арнайы түрде жасайды.
Сыртқы бет – бизнес жобаның түбіртегі, яғни алғаш көрген адамға ең
бірінші пікірді көрсететін құжат. Ол бизнес –жобаның атауын ғана емес, осы
жобаның дамутудың қысқаша мағлұматын береді. Бұл мағлұматқа – бизнес –
жобаның авторы, ол жобаның салалық бағытталуы, жобаның басталуы және
аяқталу уақытын көрсетеді. Жобаның қаржылық көрсеткіштерін (пайызбен
берілуі мүмкін – жалпы соммасы, өзіндік капитал, қарыз капиталы,
мемлекеттік көмек) сыртқы бетте көрсету дұрыс.
Резюме – бұл бөлімнің көлемі бірнеше беттен артық болмауы қажет. Оның
мазмұны сол салаға мамандандырылған тұлғаға ғана емес, сонымен қатар
қарапайым адамға да түсінікті болуы қажет. Бұл бөлім өте маңызды. Себебі,
осы бөлімді оқи отырып, инвесторлардың қызығушылығы пайда болады.
Жалпы бұл бөлім инвесторларға және кредиторларға мынандай екі сұраққа
жауап беруі қажет: Бұл жобаны нарыққа жағымды енгізетін болса, олар қандай
артықшылық алады (пайда) және олардың ақша қаражатының жоғалту тәуекелі
қандай?
Бұл бөлім бизнес – жоспарды құрудың ең соңғы кезегінде құрылуы қажет.
Себебі, басқа бөлісмдерді зерттеу барысында басқа да сұрақтарға жауап
алынады. Бұл бөлімде кәсіпорынның қай салаға бағытталғаны, оның жағдайын
және кәсіпкерлік қызметін жазады.
Мақсаттыр мен міндеттер – мұнда идеялардың талдауы жүргізілуі қажет.
Идеяның пайда болу факторларын зерттеу қажет. Оның болашақта қалай
дамитындығына жауап беру қажет.
Жоспар кәсіпорынның мақсаттары мен міндеттерін ашуы қажет. SWOT –анализ
жасалынуы қажет.
Strenth – күшті жақтары;
Weafness - әлсіз жақтары;
Oportunitis – мүмкіндіктер;
Troubles – тәуекелділік.
Идеяның әлсіз және күшті жақтарын талдау кәсіпкермен бақылануы мүмкін.
Олар әдетте осы уақытқа бағытталады.
Мұнда келесідей факторларды қарастыру керек:
• Ұйымдастырушылық (құқықтық нысан; өз ғимаратының немесе жалдамалы
ғимараттың болуы);
• Маркетингтік (орналасу орны, маркетингтік кешен, нарық, оның сегменті,
бәсекелестер: өнім (қызмет) бәсекелестер өнімінен қандай ерекшелігі
бар);
• Техникалық (өндірістік қорлар: олардың жағдайы мен ресурстар);
• Қаржылық (өзіндік капиталдың бар болуы);
• Еңбек (арнайы мамандандырылған қызметкерлердің бар болуы).
Тәуекелдер кәсіпкердің бақылануынан тыс болады. Мұнда келесідей
факторларды ескеру қажет:
• Экономикалық орта (кіші бизнестің мемлекеттік қолдауы, салық кодексі);
• әлеуметтік – мәдени ортасы;
• технологиялық орта;
• демографиялық орта;
Өнім (қызмет) – осы жобаның негізі болып табылатындықтан, осы өнім
немесе қызмет туралы ақпарат беріледі. Бұл бөлім – тұтынушы қандай
қажеттілікті қанағаттандырады, оның ерекшеліктерін, патенттер мен авторлық
куәліктердің болуы, өнім сапасы, одан алатын пайда және т.б. сұрақтарға
жауа береді.
Нарықты талдау – бұл жаңа бизнестің ең қиындықты тудыратын кезеңі болып
есептеледі. Нарықты талдау кезеңі әдетте – 4 кезеңдә қамтиды.
• Қажетті көрсеткіштер типін анықтау;
• Осы мағлұматты іздеу,
• Мағлұматты талдау;
• Осы мағлұматты кәсіпорын қажетіне қолдану.
Маркетинг жоспары – бұл клиеттердің нақты клиенке айналуы үшін қажет.
Бұл бөлім тұтынушылар не себепті осы өнімді сатып алатындағын көрсетеді.
Өндірісітік жоспар – кәсіпорында бар барлық өндірістік процестерді ашып
көрсетеді. Өндіріс ғимараты, еңбек күші туралы сұрақтар осыбөлімде ашылады.
Басқару персоналы – инвестициялар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Бизнес жоспарлаудың түсінігі және мазмұны
Бизнес жоспарын құру жолдары
Фирманы басқару жүйесіндегі бизнес – жоспардың мақсаты
Бизнес - жоспарды уйымдастыру
Өнеркәсіптік кәсіпорынның бизнес-жоспарын жасау
Нарық жағдайындағы кәсіпорындардың инвестициялық қызметтерінің теориялық негіздері мен рөлі
Кәсіпорынның бизнес - жоспарын жетілдіру жолдары
Нарық жағдайындағы екінші деңгейлі банктердің несиелік-инвестициялық қызметтері
Бизнес-жоспардың теориялық және практикалық аспектілері
Құрылымдық бөлімдердің бизнес - жоспары
Пәндер