Кәсіпорын процестерін басқарудағы маркетинг қызметі


МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ . . . 3-4
НЕГІЗГІ БӨЛІМ . . . 5-30
1 МАРКЕТИНГТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ . . . 5-11
1. 1 Маркетингтің әлеуметтік-экономикалық мәні және мазмұны . . . 5-8
1. 2 Маркетингтің негізгі қызметтері мен қағидалары . . . 8-11
2 КӘСІПОРЫН ПРОЦЕСТЕРІН БАСҚАРУДАҒЫ МАРКЕТИНГ ҚЫЗМЕТІ . . . 12-19
2. 1 Қазақстанның кәсіпорындарындағы маркетинг қызметін пайдалану ерекшеліктері . . . 12-16
2. 2 «Рахат» Акционерлік қоғамының маркетингтік қызметін талдау . . . 16-19
3 МАРКЕТИНГ ҚЫЗМЕТІН ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ . . . 20-30
3. 1 Қазақстанда маркетинг қызметін мемлекеттік қолдау . . . 20-27
3. 2 Халықаралық маркетинг қызметін жетілдіру . . . 27-30
ҚОРЫТЫНДЫ . . . 31-32
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 33
КІРІСПЕ
Нарықтық экономиканың эволюциялық жолына түскен Қазақстандағы маркетингтің дамуы нарық заңдары мен қағидаларынан туындайды. Маркетингті игеру және оның кәсіпорындағы қызметін басқару жүйесімен бірігуі нарықтық экономиканың даму деңгейін көрсетеді.
Қазіргі таңда нарық және оның субъектілерінің ұзақ мерзімде өмір сүруін қамтамасыз ету үшін маркетингке бейімделудің қажеттілігіне, көбірек назар аударылады. Бұл әсіресе нарық қозғалысына қатысты болып келеді. Маркетингтік әрекеттер тұрғындардың демографиялық құрамының болашақтағы өзгеріс мүмкіндіктеріне, әлеуметті тұтынушылардың басымдылықтарына, бәсекелестер өнімдерінің пайда болатын түрлеріне болжам жасап, түзетулер енгізуге ықпалы зор. Нарықтағы қатаң бәсеке, халықтың төлем қабілетінің төменділігі, кәсіпорынның айналым құралдарының жеткіліксіздігі, өндірістік шығындардың үнемі өсуі отандық өнімнің бәсекеге қабілеттілігін төмендетіп, өткізуді қиындатуда. Осы және басқа да проблемаларды шешу нарықты дамытатын қозғаушы күштер мен тәсіл-құралдарды түсінуге бағытталған ұйымның қазіргі бизнес философиясы - маркетингті творчестволық тұрғыда пайдалануына байланысты.
Өндірістің әлеуметтік-экономикалық тиімділігін қамтамасыз ететін жалпы экономикалық құбылыс пен тетік ретіндегі маркетингтің рөлін отандық кәсіпкерлер әлі тиісті деңгейде бағалаған жоқ. Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайларына және кәсіпорынның күнделікті жұмысына бейімделген маркетингтің құралдары мен тәсілдерін қолдану жөніндегі ғылыми-әдістемелік зерттеулер жоқтың қасы. Кейде маркетинг өткізу мен жарнама жиынтығы ретінде қабылданады, бұл оны тұтастай түсінуге және тиімді қолдануға бөгет келтіреді.
«Қазақстан - 2030» стратегиясы ұсынған стратегиялық мақсаттарға жету экономиканы түбегейлі реформалау жөніндегі терең ғылыми зерттеулерді, сонымен қатар, шаруашылықпен шұғылданатын отандық субъектілердің, оның ішінде, өндірістік кәсіпорындардың іс-әрекеттерінде маркетингтің шетелдік тәжірибесін қолдану туралы практикалық ұсыныстарды әзірлеуді талап етеді. Қазақстанның қазіргі нарықтық экономика жағдайындағы кәсіпорынды басқару мәселелерін талдай отырып, маркетингті жетілдіру бағыттары мен даму ерекшеліктерін анықтау отандық өнімнің табыстылығы мен бәсекеге қабылеттілігін қамтамасыз етуде маңызды болып табылады.
Курстық жұмыстың өзектілігі - кәсіпорындағы маркетинг қызметін жетілдіруді ұғу болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты - маркетинг қызметінің мәнін, қызметтері мен қағидаларын және кәсіпорындағы маркетинг қызметін жетілдіру жолдарын зерттеу.
Курстық жұмыстың міндеті - Қазақстанның кәсіпорындарындағы маркетинг қызметін пайдалану ерекшеліктерін зерттеу, маркетинг қызметін мемлекеттік қолдаудың негізгі принциптерінің мәнін ашу болып табылады.
Тақырыптың зерттелу деңгейі - нарықтағы маркетингтік қызметтің теориясы мен әдістемесін Ф. Котлер, Питер Р. Диксон, А. Вайсман, Джон Ф. Литл, М. Мак-Дональд, Р. Моррис, Ж. Ж. Ламбен, Д. Дэй, Н. Борден, Дж. Ховард, Б. Фрей, Е. Маккарти сияқты шет ел ғалымдарының еңбектерінде көрсетілген. Ресей ғалымдарының ішінде маркетинг мәселелеріне: Е. П. Голубков, И. И. Кретов, А. П. Панкрухин, А. Н. Цацурин, Л. Е. Басовский, В. П. Хлусов, Т. П. Данько, В. А. Алексунин, П. С. Завьялов, Е. П. Пешкова, О. Д. Андреева, т. б. сияқты ғалымдардың еңбектері арналған. Ауыл шаруашылығы саласын дамыту және аграрлық салада маркетингті қолданудың ілімдік және әдістемелік мәселелерін зерттеуге өзіндік үлесін қосқан отандық ғалымдар А. К. Қошанов, Р. С. Каренов, Ш. К. Көпешов, С. Н. Нысанбаев, С. С. Сатубалдин, Т. И. Есполов, К. А. Сағадиев, О. К. Ескараев, А. Ш. Нурсеитов, Р. А. Камшыбаев, А. А. Сатыбалдин, Ж. М. Шаекина, Т. Ж. Нұрымбетов, С. Р. Есімжанова және т. б ғалымдардың қосқан үлесі жоғары.
Курстық жұмыстың құрылымы - кіріспеден, негізгі бөлімнен, қорытынды және пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады. Бірінші бөлімде маркетингтің әлеуметтік-экономикалық мәні, мазмұны, қызметтері мен қағидалары қарастырылған. Екінші бөлімде Қазақстанның кәсіпорындарындағы маркетинг қызметін пайдалану ерекшеліктері мен «Рахат» АҚ маркетингтік қызметіне талдау жасалынған. Үшінші бөлімде маркетинг қызметін мемлекеттік қолдау мен халықаралық маркетинг қызметін жетілдіру шаралары көрсетілген.
1 МАРКЕТИНГТІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ
1. 1 Маркетингтің әлеуметтік-экономикалық мәні және мазмұны
Нарықтық экономикасы дамыған елдерде маркетинг кәсіпорынның рыноктық және өндірістік стратегиясын анықтайтын басқарудың басты функциясы ретінде ретінде қаралады. Осы жағдайға байланысты ол нақты тұтынушылардың нақты зерттеу мен болжау негізінде мол табыс табуға, сыртқы өнім шығарушы кәсіпорынның ішкі және сыртқы рыноктың қазіргі жағдайын және оның болашағын білуге бағытталады. Сонымен бірге, кәсіпорынның маркетинг қызметіне бәсекелесті зерттеу, баға саясатын қамтамасыз ету, өнімді өткізу мен жарнамалауды ынталандыру, тауарларды өткізуді тиімді ұйымдастыруды жолға қою, тағы басқа да шаралар жатады.
Маркетингтің негізі болып табылатыны - бұл бірін-бірі толықтыратын тәсілдеме. Бұл дегеніміз рынокты жан-жақты және нақтылы зерделеу, сол сияқты рыноққа белсенді ықпал ету, қажеттілікті және тұтынушының артықшылығын қалыптастыру. Дайындаушы мен тұтынушыны байланыстыру және олардың бірін-бірі табуға жәрдем беру - кез келген маркетинг қызметінің басты мақсатына жатады.
«Маркетинг» ұғымы ағылшынның «market» (рынок) сөзінен шыққан және нарыққа ену деген мағынаны білдіреді. Қазіргі заманғы маркетинг - бұл сатып алушының қажеттілігін қанағаттандырудың және ұйым мақсатына жетудің тиімді тәсілдерінің көмегімен сатып алу-сатуды жүзеге асыру үшін нарықты зерттеуді, тауарды өндіру және және тауарды жылжытуды зерттейтін іс-әрекет. Маркетинг негізінде жатқан негізгі идеологиялық алғышарт - сатып алушылардың қажеттілігін альтуризм күшіне емес, пайданы көбейту және нарықтық үлесті кеңейтудің тиімді тәсілімен қанағаттандыру.
Маркетингті пайдаланудың экономикалық мәні - негізгі және айнымалы қорлардың қайтарымын тездету, өнірістің жұмылдырылуын және бәсекеге қабілеттелік деңгейін арттыру, қазіргі тауарларды жасау және олардың нарықтағы жылжуын тек тездету ғана емес, барынша өнімді көп табысты нәтиже алатындай етіп жылжыту [6, 630б] .
Маркетинг - бұл шын мәнінде, кәсіпорынның кез-келген шаруашылық қызметін басқару жүйесінің маңызды бөлігі болып табылады.
Маркетинг - бұл рынокты талдау, кәсіпорындар қызметінің әр қилы түрлерінің өзара іс-қимылдарын қамтитын өндірісті ұйымдастыру және өнімді өткізудегі кешенді жүйе: жоспарлау, баға құрылымы, сату (сатып алу), шикізаттарды жеткізу, өнім (тауарлар) және қызмет көрсету.
Маркетингтің негізгі мақсаты - сатып алу, сату процесінде ең жоғары мөлшерде пайда табуды, сонымен бірге оның міндеті - кәсіпорын қызметінің тұрақтылығы мен барынша қалыптастыру және стратегиялық мақсаттарына жетуді қамтамасыз ету. Маркетингтегі бастысы - мақсатты бағдарлану және кешенділік, яғни кәсіпкерлік, шаруашылық, өндірістік және өткізу қызметтерінің қосылуы.
Маркетинг қызметі жүйесінде, сол сияқты кәсіпорынның басқа да жеке міндеттері шешіледі:
- рынок, тауарлар, тұтынушылар және бәсекелестер жөнінде сенімді, дер кезінде және шынайы жарнамалармен қамтамасыз ету;
- кәсіпорынның тауар өндірудегі мүмкіншілігі;
- тұтынушыларға ықпал ететін сұраныс, рынок, бәсекелестер.
Маркетингтің экономикалық мәні мына төмендегі нәтижелілікпен тұжырымдайды:
- тауарлардың бәсекеге жарамдылығын жасау;
- тауарларды жылжытуды жеделдету;
- сатып алушылардың қажеттілігін қанағаттандыру;
- өндірістің тиімділігі және тауарлар сату.
Маркетинг қызметі жағдайында рынок екі түрге ажыратылады:
- сатушы нарығы;
- сатып алушы нарығы.
Сатушы рыногы - бұл шын мәнінде, тапшылық рыногы, онда сатушылар үлкен билікке ие болады. Сатып алушы рыногы - бұл шын мәнінде толықтырылған рынок, мұнда сатып алушылар үлкен билікке ие [5, 182б] .
Нарықтық экономика жағдайында маркетингті пайдалану шынайы қажеттілік болып табылады, ол кез-келген кәсіпкерлік қызметтің негізі болып табылады.
Маркетингте ең негізгі нәрсе өзара толықтырудың ыңғайын жасау болып табылады. Бұл дегеніміз нарықты жан-жақты, мұқият тексеру, сонымен бірге нарыққа белсенді түрде ықпал ету, тұтынушылық және сатып алушылық таңдауды қалыптастыру деген мағынаны білдіреді. Өндіруші мен мен тұтынушыны байланыстыру олардың бірін-бірі табуына көмек беру - кез-келген маркетингтік істің негізгі мақсаты болып табылады.
Осылайша маркетинг қызметі деп айырбастау арқылы мұқтаждық пен тұтынушылықты қанағаттандыруға бағытталған адамдардың ісін айтамыз.
Осыған байланысты маркетингті өнімнің өнідірісі мен сатылуы жүзеге асырылатын басқарудың философиясы, нарықтық қызметтің әдістемесі деп жиі айтылады. Ұйымды басқарудың оның рөліне өсуі бәсекенің күшеюінің шынайы үрдістерімен, сыртқы экономикалық қатынастың ырықтандырылуымен, тұтынушылардың таңдау қабілетінің артуымен байланысты.
Қазіргі уақытта маркетинг - бұл қатаң бәсекелестік жағдайында кәсіпорынның стратегиясы мен тактикасын жасайтын неғұрлым кең ғылым мен қызмет саласы, сатып алушыларды тарту әдістерін, нарықты жаулап алудың нарық пен бағалауды белсенді бақылаудың, пайдалылықтың белгіленген деңгейін қамтамасыз ету жолдары.
Ғалымдардың пікірлерінен түсінікті болғандай нарық жағдайында кәсіпкерлік іс-әрекетті ұйымдастырудың концепциясы ретінде маркетингті қалыптастыру үрдістерін нарықтық экономикалық үрдістен бөліп қарау мүмкін емес. Маркетинг өндіріс пен басқаруды қоспағанда, кісіпорын үшін мақсатты жету жолына бағытталуы қажет.
Рынок жағдайында экономиканың барлық салалары маркетингтік қатынастар негізінде әрекет етеді, ол маркетинг ұйымдастыру және басқару әдісі ретінде кәсіпорындарға рыноктық конъюнктураның ауыспалы жағдайларына сәйкес өндірістік-өткізу қызметтерін икемді реттеуге мүмкіндік беретін мұнай өндіріснің қызмет ету стратегиясын анықтайды.
Тұтасынан алғанда, маркетингті рынокты, баға құрылымы мәселелерін, өндірісті т. б. нақты зерттеу негізінде құрылған өндіріс пен өнім өткізуді басқаруға кешенді түрде келу деп анықтауға болады.
Бұл жағдайда тауар және қызмет тұтынушылармен маркетингтік ықпал ету маңыздылығын жете бағаламау өнімді логикалық түйіндеуге дейін жеткізбегендіктен ең жарқын техникалық және өндірістік бастамалардың өзін дағдарысқа ұшыратуы мүмкін. Сондықтан маркетинг өзара байланысқан екі мақсатты үйлесімді біріктіреді. Бір жағынан, бұл бәсекелестік аспабы, ал екінші жағынан өндірісті тұтынушылардың қажеттілігіне бейімдеу құралы. Осындай екі жақтылығына байланысты маркетингті тұтынушылар қажеттілігінің неғұрлым толық есебі арқылы кәсіпорынның бәсекелестік күрес құралы ретінде бағамдауға болады.
Маркетинг шегінде тұтынушылардың талабын жоғары деңгейде қанағаттандыру арқылы пайда табу мүмкіндігін есепке ала отырып, нарыққа тұтынушылық сұранысқа әсер етуші шаралар жүйесі зерттеледі және қолданылады.
Маркетинг шегінде келесі мақсаттар жүзеге асырылады:
- нарықты кешенді зерттеу;
- нақты сұраныс пен қанағаттандырылмаған мұқтаждықты анықтау;
- тауар ассортименті мен бағаны жоспарлау;
- бар сұранысты толық қанағаттандыруға керекті шараларды қарастыру;
- өткізу мен сатуды жоспарлау және жүзеге асыру;
- басқаруды жетілдіру мен өндірісті ұйымдастыруды жетілдіру бойынша керекті шараларды қарастыру [2, 41б] .
Маркетингтің қазіргі тұжырымдамасының негізінде әр түрлі адамдар мен мәдениеттілігіне тән қажеттіліктерінен туындайтын адамдардың мүддесі жатыр. Олар әр түрлі тауарлар мен қызметтер, жаңа ой-пікір, тың идеялар көмегімен қанағаттандырылуы мүмкін. Мұны нарық біліміне тұтынушылардың мүмкігдіктері мен талаптарына сүйене отырып, бәсекелестерге қарағанда жоғары деңгейде жүзеге асыру - маркетингтің басты мәселесі болып табылады. Бұл тәжірибеде, біріншіден, ұйымдар мен оның өнімін тұтынушылардың, бәсекелестердің, жабдықтаушылардың, делдалдардың арасында қалыптасқан нарықтық қатынастарды жан-жақты зерттеу арқылы; екінші жағынан - нарыққа және сату табыстылығы мен нарықтағы үлесін арттыру үшін сұранысқа белсенді ықпал ету арқылы жүзеге асуы мүмкін.
Нарықтық жағдайда экономикалық қатынастарды жетілдіруге, өнеркәсіп кәсіпорындарының өнімдерін нарыққа тиімді орнықтыруға және ғылыми -техникалық үрдістерді енгізе отырып маркетинг тұжырымдамасының қалыптасуына қол жеткізудің бірден-бір жолы маркетингтік зерттемені ойдағыдай жүргізе білу. Маркетингтік зерттеулердің мақсаты - нарықтық ақпараттар негізінде оңтайлы шаруашылық шешімдерін жасау. Белгілі америкалық маркетолог Ф. Котлер өзінің әйгілі «Маркетинг негіздері» атты еңбегінде 800 америкалық фирмалардың маркетингтік зерттеулерін жалпылап олардың 9/10 бөлігі әлеуметтік мүмкіндіктер мен нарықтың басқа да өлшемдерін анықтаумен шұғылданатындығын, ал фирмалардың 70-80%-ы өткізу көлемі мен баға динамикасын, логистика үрдістерін талдаумен, тауарлар сапасын тестілеумен, нарық өлшемдерін болжаумен, нарықтың жаңа тауарлар мен жаңа қызмет түрлеріне реакциясын бақылаумен, конъюнктуралық бағалаумен, іскерлік белсенділікті зерттеумен және жарнама тиімділігін анықтаумен шұғылданатындығын көрсетті. Маркетингтік зерттеулер, әдетте, арзанға түспейді. Мысалы, Ф. Котлердің айтуынша, маркетингтік зерттеулер бюджеті фирманың сату көлемінің минимум 1-2% құрайды. Нарыққа зерттеме жүргізу үшін алдымен нарықтық сұраныстың түрлері мен оған деген қажеттілікті анықтау қажет.
Маркетингтің қазіргі заманғы тұжырымдамасы тауарлы-бағалық саясаттың және өнімді бөлу, жылжыту қаражаттарын кешенді пайдалану негізіне сүйенеді. Қаражаттардың бұл жиынтығы (маркетинг-микс) бір жағынан тұтынушылардың мүмкіндіктері мен қажеттіліктеріне сәйкес келуі, яғни төлеуге қабілетті сұранысты қанағаттандыруы қажет, екінші жағынан - ұйым жұмысының тиімділігін арттыруы тиіс. Бұл тұжырымдаманың басты қағидасы өте қарапайым: «Сатылмайтын затты өндіруге тырыспаңыздар, сөзсіз сатып алынатын өнімді өндіріңіз» [6, 631б] .
1. 2 Маркетингтің негізгі қызметтері мен қағидалары
Фирманың өндіру-өткізу қызметін басқару жүйесі ретінде маркетинг нақты қағидаларға негізделеді. Оларды білу, тәжірибеде дұрыс қолдану фирма басшыларына тұтынушының сұранысын өз уақытында айқындап, тауарларын олардың қажеттіліктері мен талаптарына бейімдеуге мүмкіндік береді.
Маркетингтің қағидалары - маркетинг дамуының тұрақты заңдылығын сипаттайтын негізгі ережелер. Маркетингтің мынадай қағидаларын бөліп көрсетуіміз керек:
- Тұтынушылардың мінез-құлқын және талаптарын үнемі зерттеу. Бұл қағида кәсіпорынның өндірістік бағдарламасын қалыптастырудың негізі болып табылатын тұтынушылардың мінез-құлқы мен қажеттіліктері туралы ақпаратты жинау маркетингтік зерттеулерді жүйелі түрде жүргізуді көздейді.
- Сұраныс пен қажеттіліктің өзгермелі серпініне өндірістің тәуелділігі немесе өндірістің тұтынушылық сұранысқа бейімделуі. Өндірістің қызмет етуі сұранысқа байланысты, сондықтан ол кәсіпорынның қаржылық-өндірістік мүмкіндіктеріне сәйкес сатып алушылардың қажеттіліктері мен олардың даму тенденциялары туралы нақты білімге сүйеніп, жүзеге асырылуы тиіс. Бұл қағиданы жүзеге асыру нарықтағы өзгеріп тұратын талаптар мен тұтынушы сұранысын, сұраныс пен ұсыныстың икемділігін ескеретін, өндірістің ұтқырлығы мен иімділігін көздейді.
- Сұранысты қалытастыру мен ынталандыру. Тауарды жасай отырып, белсенді түрде тұтынушылық сұранысты қалыптастыру, нарыққа және қажеттілікке әсер ету қажет. Нарықта жаңа тауарлардың сәтті өтуі маңызды проблема болып табылады. Мұны әлуетті сатып алушыларды ақпараттандырып, оларға маркетинг әдістері мен құралдары арқылы ықпал ету негізінде шешу керек.
- Түпкілікті нәтижеге жетуге ұмтылу. Бұл қолайлы қызмет еткен жағдайда пайда алуға жетелейтін фирма мақсаттары арқылы бейнеленеді. Осы қағида маркетинг үдерісін тиімді басқару арқылы жүзеге асырылады. Маркетингтік бөлімнің жұмысы ағымдық талдауға және фирманың келешектегі әрекеттерін болжамды бағалауға негізделген, оның даму саясатын және стратегиясын жасаушысы болып табылады. Маркетинг бөлімі қызметкерлерінің тиімді қабылданған стратегиялық және тактикалық шешімдеріне алынатын табыс мөлшері тікелей тәуелді [2, 38б] .
Ұйымның нарықтық қызметінің бастапқы жағдайын анықтайтын қағидалар маркетингтің негізін құрайды. Оған жататындар: нарықтың өзгеру үрдісімен жағдайын тұрақты зерттеу, тұтынушылардың мүмкіндіктері мен талаптарын ескере отырып, оның жағдайларына лайықты бейімделу, ұйымға қажетті бағытта нарықтың белсенді қалыптасуы.
Яғни, маркетингтің негізгі қағидаларына келесілер жатады:
- кәсіпорын қызметінің тұтынушылардың мұқтаждарына, тұтынушылардың нарықтық сұранысын қанағаттандыруға бағытталуы;
- нарықтағы сұраныс пен ұсыныстың өзара әрекеттесуі;
- нарықтың даму бағытына, конъюнктураға, сұраныстың жағдайы мен диалектикасына жүйелі, иілгіш және үнемі жауап беру;
- мақсатты және кешенді мәселелерді шешу, маркетингтің мәселелері мен мақсаттарына қол жеткізу;
- маркетингтік қызметтің стратегиясының, тактикасының біріңғайлығы;
- маркетингтік қызметтің болашаққа бағытталуы;
- жоғары саналы, жоғары мәдениетті, интеллектуалды тұтынушыны және сәйкес тапсырыстар мен қажеттіліктерді қалыптастыру[13, 254б] .
Маркетингтің негізгі қағидасы болып тұтынушының мұқтажын нақты қанағаттандыратын тауарлар мен қызметтерді өндіру болып табылады. Маркетинг қағидалары біріншілік болып келеді, осыдан келе маркетингті іске асыру болашақты анықтайды.
Зерттеушілердің пікірлерін зерделей келе, нарықтағы маркетингтік қызметтерді төмендегідей тұжырымдаймыз:
- өндірістік қызметтің түпкі нәтижесіне жету тауарларды рынокта тиімді өткізуге бағыт беру;
- рынокта табысты қызмет ету үшін жағдайды қамтамасыз ететін маркетинг құралдарының жиынтығы, келешектегі мақсаттар мен міндеттерге жетуге бағдарламалық-мақсатты әдіспен кешенді келу;
- жаңа тауарларды болжамдық зерттеу мен жасауға назар аударуды талап ететін кәсіпорынның ұзақ мерзімді нәтижелік қызметінің бағыты.
Жоғарыда көрсетілген қызмет түрлері кәсіпорынның маркетингтік қызметінің негізгі бағыттарын сипаттайды. Рынок жағдайында маркетинг тауарларға салыстырмалы түрде тұрақты сұраныс құруға және пайда ала отырып, бәсекелесті табысты ұстауға мүмкіндік береді [1, 26б] .
Көптеген ғалымдар маркетинг қызметтерін талдаушы, өндірістік, өткізушілік және басқарушылық блоктарына жіктейді. Талдаушы қызметке нарықты және тауарды зерттеу, маркетингтік ортаны талдау, тұтынушылар, тауар құрылымы, жабыдықтау көздері, кәсіпорынның ішкі ортасы, бәсекелестер, нарық саралымын анықтау және зерделеу, жарнама саласы, стратегиялық және оперативтік жоспарлау жатады; ал өндірістікке - тауарды өндіруді ұйымдастыру және олардың сапасын жоғарылату, талдаманы ұйымдастыру, жаңа тауарлар өндіру, әлуетті сатып алушылардың қажеттілігін қанағаттандыру, олардың ерекшелігі, орама, баға, пайдалану сапасы жатады. Өткізушілікке - өнімді жылжыту және сату, тауар қозғалысы жүйесін ұйымдастыру, өткізу арналарын таңдау, жинақтау, сұранысты қалыптастыру, өндірісті ынталандыру және баға саясаты қызметі жатады; басқарушылық қызмет түріне - маркетинг жоспарларын әзірлеу (бағдарламалар), оларды қаржыландыру, маркетингті ақпаратпен қамтамасыз ету, кадр саясаты, кәсіпорынның ұсынған мақсатының жетістігі, тәуелділікті бағалау, т. б. жатады.
Маркетингтің негізгі функциялары:
- Нарықты талдау, оның жағдайы мен өзгеру үрдісін зерттеу, өнімді тұтынушылар мен жабдықтаушылардың талғамдылығын зерттеу; делдалдар мен бәсекелестердің көрсеткен қызметін талдау; нарықты сегменттеу, мақсатты сегменттердің, субсегменттердің және сатып алушылардың бөлінуін көрсету; нарық жағдаятын болжау жүргізіледі.
- Жаңа тауарлар өндіру бойынша ұсыныстар жасау және олардың коммерциялық сипаттамаларын жобалау; өндірілетін өнімнің ассортиментін басқару; таңбалы саясатты қалыптастыру; тауардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталады.
- Ұйымның мүддесін білдіретін нарықтағы маркетингтік жағдайлардың даму үрдісі мен жағдайына шолу жасалынады. Оның маркетингтік қызметінің әлсіз және күшті жақтары, қауіптері мен мүмкіндіктері бағаланады.
- Шығарылатын өнім түрлерін, нарықтың географиялық аудандарын, тұтынушылар топтарын нақтылау арқылы жоспарлы кезеңге маркетингтік қызмет стратегиясы мен негізгі басымдылықтары анықталады.
- Тауар саясаты, бағаны реттеу, өнімді өткізу және сатуды ынталандыру аумағында қызмет ету бағдарламалары жасалынады.
- Ұйымның маркетингтік бюджеті және жекелеген маркетингтік компаниялар бюджеттері қалыптастырылады.
- Маркетингтік қызметті бақылау әдістері және қаражаттары, маркетинг жоспарын жасау және жүзеге асыру кезінде ұйым оның даму стратегиялық жоспарында анықталынған басымдылықтарды басшылыққа алады [6, 632б] .
Маркетингтің негізгі принципі - өнідірістің түпкі нәтижелерін тұтынушылардың нақты талабы мен тілегіне бағыттау, атап айтқанда өндірістің жалпы жұмылуы болып табылады.
Осы негіз болатын принциптің негізінен бірқатар басқа принциптерді шығарып көрсетуге болады:
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz