Өндірістік бағдарламаны жасау және негіздеу

Тақырыбы: Ет өнімін өндіретін цех құру

Мазмұны

I. Кіріспе 2

II. 1. Жоспарланатын өндіріс саласының жағдайын қысқаша сипаттау__ 3

II. 2. Өндірістік бағдарламаны жасау және негіздеу 4

II. 3. Маркетинг жоспарын және стратегиясын жасау 5

II. 4. Материалдық - техникалық жоспарын жасау 7

II. 5. Кадрлар және еңбекақы бойынша жоспар жасау 8

II. 6. Өнімнің өзіндік құнын жоспарлау, бағалау 23

II. 7. Қаржыны жоспарлау. Инвестицияның тиімділігін есептеу 24

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер_ 26

Кіріспе

Кеңестер Одағы тарағаннан кейін Қазақстан Республикасында саяси жағдайға байланысты, елдегі барлық өнеркәсіп салалары тоқырауды бастан өткерді. Сол салалардың ішінде жеңіл өнеркәсіп те бар. Халық тұтынатын аса қажетті тамақ өнеркәсіп саласындағы ірі өндіріс ошақтары қаржы тапшылығына, жекешелендіруге т. б жайттарға байланысты өз жұмыстарын тоқтатуға мәжбүр болды.

Елге нарықтық жүйе енгесін отандық тауар өндірушілер бұрынғы ірі өнеркәсіптерді шағындап, өнім өндіруді біртіндеп жалғастырды. Заман талабына сай өнім өндіруге бейім бизнес-жоспар құру өнеркәсіптің басқару жүйесіне, жаңа талаптар мен ізденістер табу өздігінен туындады. Жеке меншік өнеркәсіп бұл жолға бейімделіп, ішкі нарықты қамтамасыз етуге тырысты. Халық сұранысын қанғаттандыру осы кіші өндірістерге жүктелді.

Қазіргі уақытта тағам өнеркәсібінде негізгі өндірісті ұйымдастыру мәселесі өте маңызды орын алтын болды, өйткені нарықтық экономикада, бәсекелестік күрестің шиеленісу жағдайларында әр кәсіпорын өз өніміне сұранысты қамтамасыз ету үшін оны әрі сапалы түрде шығару керек, әрі шығындарын, оған сәйкес өнім бағасын азайтуға ұмтылады. Ал, бұл мақсаттарға жету үшін кәсіпорын басшылығы міндетті түрде өндірісті ұйымдастыру бизнес-жоспар жасауы керек. Бизнес-жоспар өндірістің барлық салаларын қамтамасыз етуі қажет.

Қазіргі таңда елдегі барлық тауар өндірушілер алға қойған мақсаттарына, болжауларына, жаңа бастамалар жасауға, оны нарыққа ұсынуға бизнес-жоспарсыз әрекет ете алмайды.

Инженерге жемісті және өнімді еңбек ету үшін жағдай жасалу керек. Қазіргі заманғы біздің машина жасау өнеркәсібіміз инженер- конструкторларды жоғары деңгейде жобаларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Нарықтық экономика жағдайында тағам өнімдерін дайындау саласы қызметінің тиімділігі олардың болашақта қаншалықты анық көре білуіне байланысты. Болжау - болашаққа көзқарас, дамудың мүмкін жолын бағалау. Белгілі бір мақсатқа жету үшін жасалынған әрекеттің реттелген үлгісін жоспар деп атаймыз. Жоспарлау жаңа мүмкіндіктер арқылы мақсатты әрекеттерді біріктіру арқылы жаңа жолмен әдістерді іздеудің үздіксіз процесі.

Өндірістің негізгі мақсатын негіздеу және анықтау, бағдарламаларды жасап шығару мен оны жүзеге асыру бизнес-жоспардың мазмұны болып, атқарылатын жұмыстардың жағдайын, алдына қойған жетістіктерге жетудің әдіс-тәсілдерін анықтау. Бизнес жаспарсыз - жұмыс істеу болып жатқан жағдайларға жауапты реакция, ол жоспар бойынша жұмыс алдын-ала жағдайды болжау, керек болса, келе жатқан жағдайлардың алдын алу немесе өзгерту мүмкіндігі.

Бизнес - жоспар - бұл бизнестің жаңа түрін құруға, фирма қызметінің жаңа сферасын қамтуға қажетті кәсіпорынның даму жоспары.

Бизнес - жоспарды жаңадан құрылған кәсіпорындар, сонымен қатар

экономикасы дамыған ұйымдар жасауы мүмкін. Бизнес - жоспар келесі маңызды мәселелерді шешеді:

• кәсіпорынның болашақта тұрақтылығын және тіршілікке икемділік

дәрежесін анықтайды, кәсіпкерлік қызметтің тәуелділігін төмендетеді;

• дамудың сандық және сапалық көрсеткіштер түріндегі бизнестің

болашағын анықтайды;

• фирманың потенциалды инвесторлар жағынан көмекті қамтамасыз ете

отырып, олардың ықыласын және қызығушылығын тартады;

• жоспарлаудың бағалы тәжірибесін алуға көмектеседі, мекемеге және

оның жұмыс ортасына деген болашақта көзқарасын дамытады.

Бизнес - жоспар инвесторлар және кәсіпкерлер арасындағы келіссөздерді бастаудың бастапқы тармағы болып табылады. Көбінесе бизнес - жоспар шетелдік фирмалармен келіссөздер жүргізу үшін қажет.

Бизнес - жоспар кәсіпкерлік жобаны дәлелдеудің формасы ретінде бизнестің жоспарлық қызметінің саласына техникалық - экономикалық дәлелдеуді бірте - бірте ығыстырады. Онда фирма қызметінің өндірістік және нарықтық, қаржылық және техникалық, ішкі және сыртқы аспектілеріне сәйкес келетін артықшылықтар қарастырылады.

Бизнес жоспардың стратегиялық құжат ретіндегі ерекшелігіне - фирманың нақты қаржылық мүмкіндіктерін ескере отырып, мақсаттарды қоя білу жатады. Бизнес жоспар іске асу үшін, ол қажетті қаржылық ресустармен қамтамасыз етілуі керек.

Бизнес жоспар төмендегі мәселелерді шешуге мүмкіндік береді:

• фирма даму бағытының экономикалық дұрыстығын негіздеу (стратегиялар, концепциялар, жобалар) ;
• іс- әрекеттің күтілетін қаржылық нәтижелерін, алдымен сату, пайда, кіріс көлемін есептеу;
• таңдалған бағдарламаны жүзеге асырудағы қаржылық көзін, яғни қаржы ресурстарын концентрлеу әдістерін анықтау;
• атылған жоспарды жүзеге асыруға қабілетті жұмысшыларды таңдау.

Жоспардың әр бір мәселесі тек бір-бірімен байланысты болып шешіледі. Бизнес жоспар фирма қаржысын ұлғайтудың негізгі құралы.

Бизнес жоспарды менеджер, кәсіпкер, фирма, фирмалар тобы немесе консалтингтік ұйым жасауы мүмкін.

Бизнес жоспар жаңа инвесторлар: жаңа акционерлер, кредиторлар, спонсорлық салымдарды іздеуде жиі пайдаланады. Көптеген инвесторлар жобаның артықшылықтары мен ерекшеліктерін көрсеттетін бизнес-жоспардың қысқа мазмұнын оқығанды қалайды. Қысқа мазмұн- қызығушы инвесторға жоба туралы қысқа мәлімет беретін алғашқы материал.

Кез-келген өндірісте бизнес жоспарды келесі принциптерді еске алу керек: жобалау толықтылығы, детализация, нақтылық, үздіксіз, иілгіштік, икемділік. Жалпы жоспарлау 4 фазадан тұрады: анализ, болжау, мақсаттарды қою және бағдарламаны дайындау.

Бизнес - жоспардың негізгі көрсеткіштері.

Түйіндеме

Бұл бөлім негізгі бөлім болып есептеледі және мынадай бөліктерден тұрады:

• басты мақсат;

• өнімнің қысқаша мінездемесі, айрықша ерекшеліктері;

• қойылған мақсатқа жетудің жолдары мен әдістері;

• жобаны орындау мерзімі;

• шығындар көлемі;

• болжаулы тиімділік пен соңғы нәтижелер;

• нәтижелерді қолдану аясы.

Негізгі жалпы көрсеткіштер:

• өндіріс пен шығарған өнімді сату көлемі;

• пайда түсім көлемі;

• өзіндік құнды азайту және қарызға алған қаражат;

• рентабельділік.

Арнайы көрсеткіштер:

• сатылған тауарлар мен атқарылған қызметтің сапасы, саны және ерекшеліктері;

• салымдардың қайтарымдылық уақыты;

• жоспарланған нәтижелерге жетудің кепілділігі

1. Жоспарланатын өндіріс саласының жағдайын қысқаша сипаттау

Үкімет органдары мен басқару органдарының басты назары адамдарға қамқорлық жасап, жан-жақты гармониялық жетілуіне жағымды жағдай жасау. Үкімет елдің экономикалық потенциалын қолдана отырып, алдына мынадай шарт қояды, яғни мүмкін болатын қысқа аралықта халықты барлық өндіріс түрлерімен қамтамасыз етіп, халықтың тамақтану структурасын жақсарту. Бұл шартты жүзеге асыруда негізгі рөлді ет және сүт өндірісі атқарады. Себебі ет және сүт өндірісі адамның өмір сүруіне қажетті ақуыз, май және минералды тұздарды дұрысынан пайдалану болып табылады.

Өндірісінің басты мақсаты өнімді мүмкіндігінше көп шығымы аз сапалы өнімді өндіріп шығару.

Ет өндірісіндегі өнімділікті ұлғайтудағы негізгі рөлді комплексті мал өсіруді және азықтық базаны жақсарту, малдың тұқымын жақсарту, сонымен қатар дәстүрлі мал түрлерінен: ірі қара мал, ұсақ мал, шошқа, марал, жылқы және түйе шаруашылығын дамыту. Сонымен қатар өндіріс орнының ауысымдық жұмысын бірқалыптандыру, екіншілік шикізатты тиімді пайдалану, өндірістік және өндірістік емес шығындарды азайту және т. б.

Жоспарланатын өндіріс жобаларды өңдеудің тәртібі мен сатыларын жоба түрлері олардың құрамы мен нормативтік техникалық документтердің түрлері жобалаудың нормативтік есебі және қоғамдық тамақтану кәсіпорындарын орналастыру принципі, кәсіпорынды орналастыру принципі және негізгі түрлерінің номенклатурасы. Кәсіпорынның жалпы бөлімдерінің жалпы ауданын есептеу әдісі, жалпы принципі және тамақтану шешімдері. Кәсіпорында қойылатын жабдықтар еркін орналасуы керек. Сонымен қатар санитарлық гигиеналық талаптарға сай келу керек.

2. Өндірістік бағдарламаны жасау және негіздеу

Жалпы тамақ өнімдерінің сапасы маңызды мәселелерінің бірі. Қоғамда тамақ өнімдерінің өндірісі үшін шикізаттың шексіз мол болуы елімізде мал және өсімдік шаруашылық жоғары сапалы өнімдерінің мол болуына байланысты. Сонымен қатар жоғары сапалы шикізаттың өсуі және сақтаудағы шығын машиналарының төмендеуіне дайын өнімнің сапасымен шығымының өсуіне өндірістің тоқтамауына тікелей ықпал етеді.

Соңғы кезде біз сапа, бәсекелестік, өнім қауіпсіздігі сияқты түсінікті жиі кездестіреміз. Өнімнің сертификаттарының тұтынушылық құқығын қорғауды талап етіп жатамыз. Мұның барлығы халықты тұтынушы ретінде, тауар және қызмет көрсеткіш түрлеріне сапасына байланысты. Бәсекелестік негізі сапа болып табылады. Алайда сапамен қатар бәсекелеске баға жеткізу мерзімі өнімнің кепілді сервистік қызмет көрсетуде жатады. Сапаны қамтамасыз ету үшін міндетті түрде талапқа сай материалдық база болу керек. Сонымен қатар қызығушылығы жоғары қызметкер білікті мамандар және сапаны өте нақты басқару қажет. Өндірістік бағдарламаны жасауда және негіздеуде сапа мен басқару жұмысын сапа жүйесін енгізу керек. Бәсекелестік қабілеті бар өнім ғана өндіруші бәсекелестігін жоғарлатады. Оның экономикалық дамуына әрекет етеді. Алайда сапа деңгейі әртүрлі болып келеді. Өнімнің бәсекелестік деңгейімен қатар оның қауіпсіздігі және экологиялық тазалығын арнайы органдар қадағалап отырады. Спа өнімді жасау процесінде қалыптасқан сапасымен басқару үшін өндіріс технологиясы және өндірісті ұйымдастырудың маңызы зор.

Зауыт шығаратын өнімнің ассортименті, шығару көлемі және олардың проценттік үлестері сәйкесінше шығарылып, I- кестеге толтырылады

Тез бұзылатын тамақ өнімдерінің сақтау мерзімін консервілеу арқылы ұзартуға болады. Өнімдердің сапасын ұзақ уақыт сақтау үшін, өнімдегі ферменттердің әсерінен жүретін биохимиялық процестерді тоқтататын, өнімдегі микроорганизмдерді жоятын тәсілдермен өңдеуді консервілеу деп атайды.

Консерві - деп өсімдік немесе жануар шикізаттарынан дайындалып, тұмшаланған ыдысқа салынған, жылумен өңделген, сапасын жоймай сақтаудың кепілдігі бар өнімдерді атайды.

Консервілеу тәсілдеріне өнімді зарарсыздандыру және пастерлеу, кептіру, мұздату, суыту, қант пен тұздың жоғарғы концентрациялы ерітінділерін пайдалану, көмірқышқыл газдарын пйдалану, антисептиктер қолдану жатады.

Консервілеу - ұзақ сақтау, мысалы, етті, балықты, жемісті т. б. арнаулы өңдеу арқылы, сақтаудың қолайлы режимдерін жасау арқылы бұзылудан сақтау; бір нәрсенің дамуын, жұмысын уақытша тоқтату.

Ет консервілерінің ассортименті өнім түріне, дайындау және өңдеу тәсіліне байланысты әртүрлі.

Шикізат түріне байланысты ет (шошқа, қой, жылқы етінен, тауық етінен, субөнімдер) және ет-өсімдік (әртүрлі жануарлар еті, субөнімдер, тауық еті және ұннан, жармадан, көкөніс, жеміс-жидекпен басқа ет өнімдері) консервілері деп бөлінеді.

Шикізатты өңдеуге байланымты консервілерді тұздалуына, ұсақталуына (ұсақталған, ірі ұсақталған) және термиялық өңдеуге байланысты бөледі.

Құрамына байланысты консервілерді табиғи шырынды консервілер (дәмдеуіштер мен тұз қосылған), соуспен (томатты, ақ және басқалар) және желелі (желелі соусты) консервілер деп бөледі.

Стерилдеу сатысына және сақтау кезіндегі тұрақтылыққа байланысты консервілер пастерленген (жартылай консерві, прессерв), ¾ стерилденген, тропикалық консервілер деп бөледі.

Қолдану алдындағы дайындау әдісіне байланысты консервілерді қолдану алдында жылумен өңдеу арқылы, жылыту арқылы қолдану, суық күйінде қолдану деп бөледі.

Сақтау ұзақтығына байланысты ұзақ уақыт сақтайтын (3-жылдан 5-жылғы дейін), және аз уақыт сақталатын консервілер болып бөлінеді.

өнімге консервілеуші әрекет жасауы бойынша консервілеу әдістері физикалық, физико-химиялық, химиялық және биохимиялық болып бөлінеді.

Консервілеудің физикалық әдісі - төменгі және жоғарғы температурамен консервілеу.

Консервілеудің физико-химиялық әдісіне тұздау, қантпен консервілеу, кептіру және қақтау жатады.

Консервілеудің биохимиялық әдісіне сүт қышқылымен және этил спиртімен консервілеу жатады.

Консервілеудің химиялық әдістері сульфитация және маринадтау.

3 Маркетинг жоспарын және стратегиясын құрастыру.

Бұл бөлiмде маркетингтің негізгі құрамдас бөліктері сипатталады: баға жасау, өнімді өткізу саясаты, тауарды нарыққа енгізу стратегиясы. Мұнда зертелетiн бизнестiң нарықтық мүмкiндiктерiн анықтау және бағаланады. Өнiмге қатысты бар және потенциалды . Өндiрiс жобасын іске асыруға дейiн және одан кейiн халықтың берiлген өнiм бойынша қажеттiлiктерiнің қанағаттану дәрежесi, нарықтың сыйымдылығы, жоспарланған кәсiпорынның нарықтық үлесi, сатудың мүмкiн көлемi сияқты көрсеткiштер анықталады. Халық қажеттіліктерінің қанағаттану дәрежесі (Уп) келесі формула бойынша табылады:

Уп= ОП ₁ /Ч*Нп = ОП ₂ /Ч*Нп;

мұндағы ОП _{1, 2} - жобаны іске асыруға дейін және кейін сатылатын өнім көлемі, т., кг., дана

Ч - аймақтағы халық саны, адам;

Нп- берілген өнім бойынша бір адамға арналған тұтыну нормасы, т., кг., дана

Сонымен қатар, бұл бөлімде жоспарланатын кәсіпорынның бәсекелестік қабілеті сипатталады, яғни нарықтағы бар бәсекелестердің саны, олардың шығаратын өнімдерінің ассортименті, ерекшеліктері. Бұл жерде жоспарланатын кәсіпорынның бәсекелестерге қарағанда артықшылықтарын, кемшіліктерін талданады.

Осыдан кейін болашақ фирманың маркетинг жоспарын құрамыз, яғни өнімді өткізуді ынталандыратын шараларды көрсетеміз: баға шегерімдері, жарнама түрлерін және құралдарын, өткізу жолдарын таңдау (делдал арқылы, өз дүкендері және с. с. ), қызметін дамыту жолдарын (диверсификация, өндірісті кеңейту, т. б. ) . Осы айтылғанның негізінде өнімді өткізу шығындары анықталады. Бұл шығындарды анықтау үшін, ең алдымен бизнес-жоспардың басқа бөлімдерін құрастырып, санау қажет. Сондықтан да бұл есептеулерді бизнес-жоспардың соңындажасаймыз. Жалпы алғанда өнімді өткізуге кеткен шығындар келесі түрде табылады (кесте 2)

Кесте 2 - Өткізуге кеткен шығындар

4 Материалдық-техникалық жабдықтау жоспарын құрастыру.

Бұл бөлiмде фирманың мақсаттарына жету үшiн керектi материалдық ресурстардың барлық түрлеріндегі кәсiпорынның қажеттiлiктерiн анықтау қажет. Сонымен қатар кәсiпорынды жабдықтау жүйесi сипатталады. Берiлген бөлiмдi келесi пункттер бойынша орындау керек.

1) Жоспарланған кәсiпорынның негiзгi өндiрiстiк қорларының мөлшерін анықтау. НӨҚ жалпы құнын табу үшін келесі әдістеме қолданады. Шығарылатын өнiмнiң көлемдерi және олардың орташа нарықтық бағаларының негiзiнде, кәсiпорынның тауарлық өнiмiнiң жуықталған көлемі анықталады: ТПп=

мұндағы: ТПп - болжам боынша тауарлық өнім, м. тг

В - өнделетін өнiм көлемi, т., дана

Ц - өнiм бiрлiгiнің орташа нарықтық бағасы, м. тг.

Тауарлық өнiмдi анықтағаннан кейiн, НӨҚ бағасы одан процент бойынша есептеледi.

Ет өндiрісi үшiн -25%, шұжық және консервiлiк өндiрiс үшiн -30%, сүт және тері, былғары өңдеу өндiрiсi үшiн 30-35%. НӨҚ құрамы бойынша есептеулер келесі құрылымдар бойынша жүргізіледі (3 кесте) . жабдық құнын есептеу

Кесте 3 Жабдық құнын есептеу

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс