Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігінің жай-күйі мен проблемалары

Жоспар

Жоспар
Кіріспе

Экологиялық ластану
Экологияның экономикалық және саяси мәселелерді шешудегі орны

Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігінің жай.күйі мен проблемалары
• 2004.2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасын әзірлеудің өзектілігі және басымдықтары
• Экологиялық қауіпсіздіктің мақсаты
• Экологиялық қауіпсіздіктің негізгі міндеттері
• Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі қағидаттары
• Экологиялық қауіпсіздік проблемалары және оларды шешу жолдары
• Жаһандық экологиялық проблемалар
• Ұлттық экологиялық проблемалар

Пайдаланылған әдебиеттер

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

РЕФЕРАТ
Қоғам – экономика – энергетика – экология жүйесі қайшылықтардың дамуы
Табиғатты экологиялық жүктен құтқару жолдары

Жоспар

Кіріспе

Экологиялық ластану

Экологияның экономикалық және саяси мәселелерді шешудегі орны

Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігінің жай-күйі мен
проблемалары
• 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасын
әзірлеудің өзектілігі және басымдықтары
• Экологиялық қауіпсіздіктің мақсаты
• Экологиялық қауіпсіздіктің негізгі міндеттері
• Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің негізгі қағидаттары
• Экологиялық қауіпсіздік проблемалары және оларды шешу жолдары
• Жаһандық экологиялық проблемалар
• Ұлттық экологиялық проблемалар

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Экологияның күрт нашарлап кетуі адамдардың табиғатқа антропогендек
әсерінен болып отыр. Атмосферадағы көмірқышқыл газдардың концентрациясының
артуына байланысты климат өзгеріп, температураның жоғарлауына әкеліп
соғады.
Энергия көзі ретінде көмір, мұнай, табиғи газды пайдалану
нәтижесінде және машиналардың көбейіп индустриялық революциясының
өркендеуіне байланысты бұл процесс тезірек жүреді.
Жер планетасындағы атмосфераның температурасы артатын болса,
планетаның көптеген бөліктерінде құрғақшылық болады, басқа жерлерде жаңбыр
көп жауып, жерді топан су қаптайды. Полюстегі мәңгі мұздар еріп аралдар мен
жағалауларды, мұхиттар мен теңіз сулары басып кетеді. Ауыл шаруашылығының
өнімі нашарлап, халықтар мекенін тастап, күн көрістің қамымен басқа
жерлерге көшеді. Табиғатты қорғау мәселесі бүкіл дүниежүзілік проблемаға
айналуда.

Экологиялық ластану
Қазіргі кезде бізді қоршаған ортаның ластаушы көздерін төмендегідей
топқа бөлеміз:
1. Физикалық ластану – радиактивті заттар, электрмагнитті толқындар,
жылу, шулар және тербелістер.
2. Химиялық ластану – көміртегі өнімдері, күкірт, көмірсулар, шайынды
сулар, пестицидтер, гербицидтер, фторлы қосылыстар, ауыр металдар,
аэрозолдар.
3. Биологиялық ластану – ауру қоздырғыш бактериялар мен вирустар,
құрттар, қарапайымдылар, шектен тыс көбейіп зиян келтіретін жәндіктер.
4. Эстетикалық зиян – табиғаттың қайталанбас сұлу ландшафтарының бүлінуі,
орман-тоғайлардың жойылуы, т.б.
Осындай апаттарды болдырмас үшін 1992 жылдың маусымында БҰҰ-ның Рио-
де Жанейродағы болған айналаны қоршаған орта жөніндегі конференциясы
климаттың өзгеруі туралы рамкалық Конвенция қабылдап, оған 150-ден астам ел
қол қойды. 1999 жылдың 19 наурызында БҰҰ-ның штаб квартирасында
Қазақстанның өкілетті өкілі Ақмарал Арыстанбекова да рамкалық Конвенцияға
қол қойды.
1997 жылы 24 шілдеде АҚШ президенті Клинтон атақты ғалымдарды жинап
(оның ішінде 3 Нобель сыйлығының лауреаты бар) парниктік эффекті
тудыратын газдарды азайтуға бағытталған заңды қабылдап, глобальдық жылынуға
қарсы күресетін ұлттық компанияны құрып, бұл мәселені радикалды түрде
шешуге жұмылдырды. 1997 жылы 29 шілдеде Вашингтон папкасы қабылданды.
Қызу әсерінің салдарынан болатын климаттың өзгеруі жалпы әлемдік
көлемдегі проблема болып табылады және қоршаған ортаның жан-күйіне барынша
ықтимал қатер төндіреді.
Қазақстан 1995 жылы Климаттың өзгеруі жөніндегі БҰҰ Үлгілік
конвенциясын бекітті, ал 1999 жылы осы Конвенцияда Киото хаттамасына қол
қойды.
Аталған хаттаманы бекіткен және ол күшіне енген жағдайда Қазақстан
қызған газдардың шығарындыларын қысқарту жөніндегі сандық міндеттемелерді
өзіне жүктей отырып, І қосымшаның Тараны болады.
Қазақстанның Киото хаттамасын бекітудің мақсатқа лайықтығын айқындау
үшін 2004 жыл барысында қызған газдардың шығарындыларын қысқарту жөніндегі
сандық міндеттемелердіңң Қазақстанның экономикасына әсері туралы зерттеулер
жүргізу қажет.
Талассыз экологиялық тиімділігінен басқа, Киото хаттамасын бекіту
біздің ел үшін халықаралық инвестицияларды тарту, басқа елдердің
экономикасына активтерді орналастыру мүмкіндігімен инвестор рөліндегі
бірлескен жүзеге асыру жобаларына және таза даму процестеріне қатысу,
өндірістік энерготиімділігін арттыру үшін жаңа технологияларды қолдану,
сыртқы энергетикалық рынокта елдің экономикалық мүдделерін қорғау үшін
көміртегі кредиттерін шоғырландыру, қызған газдардың шығарындыларына
квоталар жөніндегі перспективалары ашады.
Киото хаттамасын біткеннен кейін нақты жобалар мен іс-шараларды іске
асыруды көздейтін Қазақстан Республикасында қызған газдардың шығарындыларын
азайту жөніндегі 2015 жылға дейінгі бағдарлама әзірленетін болады.
Табиғатпен тіл табысу үшін, біріншіден, өндірісті экологиязациялау
мақсатына сай келетін бірқатар шараларды іске асыру қажет. Табиғатты қорғау
үшін барлық елдердің күш қуатын біріктіргенде ғана экологиялық шаралар
тиісті нәтиже бере алады.
Адам мен табиғаттың қарым-қатынасын жақсарту бағытталған тағы бір
шара – табиғат байлықтарын тұтынуды ақылға сиымды мөлшерде өзіне – өзі шек
қою. Халықтың экологиялық санасын қалыптастыру міндетті экологиялық білім
мен тәрбие берудің бірқатар комплексті мәселелерінен тұрады. Олар –
экологиялық ғылыми сананы қалыптастыру, экологиялық этиканы, экологиялық
психологияны және экологиялық құқықтық сананы қалыптастыру қажет.
Әрбір экономикалық табысымыз үшін табиғат бізден кек алады.
Сондықтан біз табиғатты аялай білейік!
Табиғаттың ластануы дегенде біз оған тән емес агенттердің енуі
немесе бар заттардың консентрациясының (химиялық, физикалық, биологиялық)
артуын, санның нәтижесінде қолайсыз әсерлер туғызуын түсінеміз.
Ластандырушы заттарға тек улы заттар ғана емес, зиянды емес немесе ағзаға
қажет заттың оптималды консентрациядан артық болуы да жатады.
Ластануды жүйенің тепе – теңдігін бұзатын кез келген агент ретінде
бағалауға болады.
Ластану әр түрлі белгілері бойынша жіктеледі:
• шығу тегі бойынша:
табиғи және жасанды (антропогенді);
• пайда болу көзіне байланысты:
а) өндірістік, ауыл шаруашылық, транспорттық және т.б.;
ә) нүктелік (өнеркәсіп орнының құбыры), объектілі (өнеркәсіп орны),
шашыраған (егістік танабы, бүкіл экожүйе), трансгрессивті (басқа аймақтар
мен мемлекеттерден енетін);
• әсер ететін ауқымына байланысты: ғаламдық, аймақтық, жергілікті;
• қоршаған ортаның элеметтері бойынша: атмосфера, топырақ, гидросфера және
оның әр түрлі құрам бөліктері (әлемдік мұхит, тұщы су, жер асты сулары,
өзен сулары және т.б.);
• әсер ететін жеріне байланысты: химиялық (химиялық заттар мен элементтер),
физикалық (радиоактивті, радиациялық жылулық, шу, электромагниттік),
физико – химиялық (аэрозольдер), биологиялық (микробиологиялық және т.б);
• әсер етудің периодтылығына байланысты: бірінші ретті (өнеркәсіп
орындарының қалдықтары), екінші ретті (смогты құбылыстардың өнімдері);
• тұрақтылық дәрежесі бойынша: өте тұрақты – 100 және 1000 жыл тұратын
(азот, оттегі, аргон және басқа инертті газдар), тұрақты – 5-25 жыл
(көмірқышқыл газы, метан, фреондар), тұрақсыз (су буы, көміртегі тотығы,
күкіртті газ, күкіртсутек, азоттың қостотығы, озон қабатындағы фреон).
Неғұрлым ластаушы зат тұрақты болса, оның қоршаған ортада жиналу
эффекті жоғары. Кез келген ластаушы затты үш параметр бойынша бағалауға
болады: қоршаған ортаға түсетін көлеміне, улылығына және тұрақтылық
дәрежесіне қарай. Мысалы, көмірқышқыл газының қолайсыз эффектісін оның
қоршаған ортаға түсетін көлеміне және ұзақ сақталу уақытына, олай болса
оның жинақталуы және осыған байланысты парниктік эффекттің пайда болуы
қамтамасыз етеді.
Өндірілетін ресурстардың тек 2 – 3% ғана пайдалы өнім ретінде
қолданылады, ал қалғаны қалдықтар (бос жыныс, шлактар және т.б).
Адам қызметінің көңіл аударарлық нәтижесіне қоршаған ортаға оған тән
емес, тірі ағзалар үшін бөтен (ксенобиотиктер) заттардың шығарылуы жатады.
Тбиғатта 2 мыңдай бейорганикалық және шамамен 2 млн. органикалық қосылыстар
бар. Адам қазір 8 млн. – нан астам қосылыстарды синтездей алады. Жыл сайын
олардың саны бірнеше мыңға артып отырады.
Жер бетіндегі адам мекен етпейтін кеңістіктің болуы (құрлықтың жалпы
ауданы 149 млн. км2 болса, мұндай жерлердің үлесіне шамамен 48 млн. км2
тиеді) қазіргі дағдарыстың ғаламдық сипатын жоққа шығармайды. Бұл ең
алдымен атмосфера мен судың қозғалғыштығына байланысты. Мысалы, мұнайлы
қабықшамен әлемдік мұхиттың бетінің 15 – 25% ластанған. Қазіргі кезде
атомдық двигательдер мен радиоактивтік қалдықтардың көмілуі нәтижесінде
әлемдік мұхиттың радиоактивті ластануы зор қауіп төніп отыр.
Табиғат ресурстарын пайдалану жылулық ластанумен, яғни жер маңы
кеңістігінде қосымша энергияның жиналуымен байланысты.
Биосфераның жылулық балансының бұзылуын атмосфераның шаңдануының
артуы, өсімдік жабынының булануының өзгеруі, топырақ пен су қоймаларының
бетінен ластануының өзгеруі қамтамасыз етеді. Мұнайлы қабықша булануды 20 –
30% - ға тежейді. Нәтижеде ғалымдардың болжауы бойынша ауаның орташа жылдық
температурасы 1 – 30С – ға артады. Ал мұның өзі биосфераның
термодинамикалық немесе жылулық дағдарыс жағдайына өтуіне әкеліп соқтыруы
мүмкін.
Қазіргі кездегі озон қабатын бұзатын негізгі антропогенді фактор
фреондар болып есептеледі. Соңғы жылдары атмосфераның жоғары қабатындағы
озонның мөлшерінің кемуі байқалуда. Солтүстік жарты шардың орталық және
жоғары ендіктерінде бұл кему 3% құраған. Мәліметтер бойынша озонның 1% - ға
кемуі терінің қатерлі ісігімен ауру деңгейін 5 – 7% - ға арттыруы мүмкін.
Көптеген мемлекеттер фреондардың өндірісін 50% кеміту және оларды
басқа пропиленттермен алмастыру туралы міндеттеме қабылдады.
Судың ластануы. Ластануға судың барлық категориялары: мұхит,
континенттік, жерасты, әртүрлі дәрежеде ұшырайды. Судың ластануы ең бірінші
рет су қоймаларына әр түрлі ластаушы заттардың келіп түсуіне байланысты
болады. Екінші ретті ластану бірінші ретті ластаушылардың әр түрлі
тізбекті реакцияларға түсуі арқылы жүреді. Ластаушы заттарға негізінен
топырақ эрозиясының өнімдері, минералдық тыңайтқыштар, улы химикаттар және
т.б заттар жатады. Ластаушы заттардың басым көпшілігін амосфералық жауын –
шашын әкеледі. Сулардың канализация ағысымен, тұрмыстық қалдықтармен,
өнеркәсіп орындарының қалдықтарымен, су таранспорттарымен ластану үлесі де
жоғары. Қазір бүкіл планетада іс жүзінде қандай да бір дәрежеде адам
қызметі нәтижесінде ластанбаған беттік тұщы су көзі жоқ деуге болады.
Қазіргі кезеңнің өзекті мәселелерінің бірі – радиациялық ластану
болып қалып отыр. Қазақстан территориясында қуатты ядролық сынақтардың ең
көп мөлшері жасалды. Олар еліміздің территориясының біраз бөлігінің
радиациялық ластануына әкелді. Қазақстан территориясында радиациялық
ластану себептеріне мыналар жатады: Семей ядролық полигонында жасалған
жарылыстардың салдары, радиоактивті материалдарды пайдаланатын атомдық
өнеркәсіп орындары, ғламдық жауындар, халық шаруашылық мәселелерін шешу
мақсатында жасалған жер асты ядролық жарылыстар, табиғи радиоактивтілік,
радиоактивті қалдықтар.

Экологияның экономикалық және саяси
мәселелерді шешудегі орны
Адамзат қоғамының алдында тұрған экологиялық мәселелер оның дамуының
барлық тарихи кезеңдерінде орын алып отырды. Бірақ, өндірістік қоғам мен
демографиялық жарылыс кезеңінде адамзаттың табиғатқа теріс әсерінің
нәтижелері ғаламдық сипатқа ие болды. Экологиялық мәселенің мәні –
табиғаттағы қалыптасқан тепе-теңдікті бұзбай, миллиардтаған адамдарды жерде
қоныстандыру және олардың барлық қажеттіліктерін қамтамасыз ету. Қазіргі
Жердегі тіршілік адам қызметінің сипатына тәуелді.
Қазіргі кезең адамның ерекше биосфералығқ қызметі – биосфераны
қорғау мен сақтап қалу қызметімен анықталып отыр. Экологиялық мәселелердің
алдын алу үшін адам ретсіз дамудан тиімді, реттелген, табиғат пен қоғамның
даму заңдарына негізделген дамуға өтуі тиіс. Тек осы кезде ғана адамзат
қоғамының дамуы үздіксіз, ұзақ уақыттық, бірқалыпты жағдайда, табиғи және
әлеуметтік дағдарыссыз дамиды. Мұндай дамуды – тұрақты даму деп атайды.
Бірақ бұл үшін адамдардың сана-сезімі, олардың мақсаты мен адамгершілік
бағыттылығы өзгеруі тиіс. Планетадағы тіршілікті қорғау бүкіл адамзаттың
бірігуін талап етеді.
1987 жылы БҰҰ-ның Дүниежүзілік қоршаған орта мен даму комиссиясы
Біздің жалпы болашағымыз атты есебінде қоршаған орта үшін қауіпсіз,
жолда экономикалық дәуірге аяқ басуға шақырды. Алғаш рет тұрақты даму
концепциясы ұсынылды.
Тұрақты даму дегенде қазіргі уақыттың қажеттілігін қамтамасыз ете
отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп
туғызбайтын даму деп түсіну керек. Біз ата-бабаларымыздың Жерін мұраға
алған жоқпыз. Біз оны өзіміздің балаларымыздан қарызға алдық (БҰҰ
материалынан).
1992 жылдың маусым айында Рио-де-Жанейро қаласында өткен БҰҰ-ның
қоршаған орта мен даму бойынша өткен конференциясы Тұрақты даму
концепциясын және ХХІ ғасырдың күн тәртібіне атты ауқымды бағдарламасын
қабылдады. Бұл бағдарламада шешілуі болашақта тұрақты дамуды қамтамасыз
ететін жалпы мәселелер қарастырылған. Оның нәтижесі төмендегі кестеде
көрсетілген.
Кедейлікпен күрес. Дүние жүзінде 157 миллиардер, шамамен 2 мың
миллионерлер және 1,1 миллиардтан астам күндік табысы 1 АҚШ долларынан кем
адамдар бар. Кедейлікті болдырмау жолдары: еңбек ақыны қамтамасыз ету;
кедейлердің өзін-өзі қамтамасыз етуі мен бай елдерден тәуелділігін кеміту;
еңбекке жарамды халықтың санын арттыру; табиғат ресурстарын сақтау мен
тұрақты даму; білім беру жүйесін жетілдіру; отбасын жоспарлау; қаржылық
демеу.
Тұтынудың құрылымын өзгерту. Адамзаттың бай бөлігінің шектен тыс
ысырап етуі – қоршаған ортаның бұзылуы мен табиғат ресурстарының
сарқылуының себептері болып табылады. Сонымен қатар кедей адамдар өмірге
қажетті минималды мөлшерімен қамтамасыз етілмейді. Энергетикалық және
шикізаттық пайдалануды қысқарту, экологиялық таза технологияларды дамыту.
Халық және тұрақтылық. 1993 жылы дүниежүзіндегі халық саны шамамен
5,5 миллиардтан астам болды. Ғалымдардың болжамы бойынша 2020 жылы адам
саны 8 миллиардқа жетеді.
Адамдардың денсаулығын сақтау мен жақсарту. Халықтың денсаулығы
қоршаған ортаның жағдайына байланысты болады. 2000 жылға қарай денсаулық
сақтау саласындағы стратегиялық міндеттер:
- СПИД-пен күреске жұмылдыру;
- туберкулезбен және басқа зілді аурулармен күрес;
- бала өлімін кеміту;
- халық денсаулығын бақылайтын тиімді ұйымдар құру;
- еркектер мен әйелдердің өздерінің балалрының саны мен туылу уақытын
анықтауға құқығын қамтамасыз ету;
- халықты ауыз су және таза азық-түлікпен қамтамасыз ету;
- балалардың денсаулығын қорғау;
- қоршаған ортаны денсаулыққа зиян қалдықтардан тазарту және оның алдын
алу.
Тұрақты тұрғын жерлер (урбанизация). 2000жылға қарай дүниежүзінің
халқының жартысы қалаларда тұруы тиіс. Қоғамның урбанизациясы экономикалық
малу процесінің бір бөлігі болып табылады. Қалаларда жалпы ұлттық өнімнің
60%-ы өндіріледі. Қала халқының санының артуы дамыған және дамушы елдерде
бірдей.
Атмосфераны қорғау. Атмосфераға қалдықтарды шығарудың негізгі көзі –
энергияны тұтыну мен өндіру.
Жер ресурстарын тиімді пайдалану. Топырақтардың құнарлылығы су және
жел эрозиясы мен химиялық, физикалық деградация нәтижесінде төмендейді.
Топырақтың деградациясының себептері шектен тыс мал жаю; ормандардың кемуі;
ауылшаруашылық қызметі; жерді шектен тыс пайдалану және т.б.
Ормандарды жоюмен күрес. Ормандар топырақ пен суды, атмосфераны
қорғауда, өсімдіктер мен жануарлардың биологиялық алуантүрлілігін сақтауда
маңызды рөл атқарады. Үкімет орман шаруашылығының тұрақты дамуына арналған
ұлттық бағдарламаларды жасап, оларды жүзеге асыру керек.
Шөлденумен және құрғақшылықпен күрес. Шөлдену – бұл ауа райының
өзгеруі мен адам қызметінің нәтижесінде топырақтың деградациялану процесі.
Бұл процеске көбіне құрғақ жерлер ұшырайды. Шөлдену мал жайылымдарының
деградациясы мен азық-түлік өнімдерінің кемуіне әкеліп соқтырады.
Құрғақшылық пен шөлдену кедейлік пен аштықтың да себебі болып табылады.
Мұхиттарды қорғау мен тиімді пайдалану. Теңіз суының ластануының
шамамен 70%-ын құрлықтағы үлкен және кіші қалалар, өнеркәсіп, құрылыс, ауыл
шаруашылығы мен туризм құрайды. Мұхиттар шектен тыс балықтар мен
былқылдақденелілерді (жылына 90 млн. тоннаға дейін) аулаудан, жағалаулар
мен маржан рифтерінің жағдайының нашарлауынан зардап шегеді.
Тұщы суды қорғау мен тиімді пайдалану. Бүгін тұщы су мәселесі
маңызды экологиялық мәселелердің бірі болып табылады. 2000 жылға қарай
төмендегі міндеттер шешілуі тиіс:
- қалалардың әрбір тұрғынын бір адамға шаққанда ең кемінде күніне 40литр
ауыз сумен қамтамасыз ету;
- өнеркәсіптік, тұрмыстық шайынды суларды залалсыздандыру ережелерін
анықтап, жүзеге асыру;
- барлық ауылдық аудандардың тұрғындарын экологиялық қауіпсіз сумен
қамтамасыз ету.
Улы химиялық заттарды қолданудың қауіпсіздігін арттыру. Химиялық
заттар бүкіл дүние жүзінде қолданылады. 10000-нан астам химиялық заттар
бар. Олардың 1500-інің үлесіне дүниежүзілік өндірістің 95% келеді. Қазіргі
уақытқа дейін әлі улы және қауіпті өнімдермен сауда жасау туралы жалпы
келісім жоқ.
Қатты қалдықтар мен шайынды суларды жою. Тұрмыстық қалдықтар мен
шайынды сулардың мөлшерінің жылдам артуы қала халқының денсаулығы мен
қоршаған ортаға қауіп тудырады. Жыл сайын 5,2 млн адам, оның ішінде 4млн
балалар шайынды сулар мен қатты қалдықтарды дұрыс тазартпау нәтижесінде
ауырып, қайтыс болады. 2025 жылға қарай қалдықтардың мөлшері 4-5 есе артуы
мүмкін.
Радиоактивті қалдықтарды жою. Радиоактивті қалдықтар туғызатын қауіп
оларды өсіру мөлшерін кемітуді, қауіпсіз тасымалдау мен жоюды талап етеді.
Жыл сайын АЭС-тің жұмысы нәтижесінде 200-мың м төмен, ал 10 мың м жоғары
радиоактивті қалдықтар түзіледі.
Балалар мен жастардың тұрақты дамуды қамтамасыз етудегі рөлі. Даму
бағдарламалары жастарға қауіпсіз болашақты және оның ішінде денсаулыққа
қолайлы қоршаған ортаға жоғары өмір сүру жағдайына, білім алу мен жұмысқа
кепілдік беруі керек. Жастар планета халқының 13-не жақын бөлігін, ал
көптеген дамушы елдерде - жартысын құрайды. Білім беру дәрежесін
арттыру қажет. Жастарға білім беруде қоршаған ортаны қорғау мен даму
мәселелеріне көп көңіл бөлінуі қажет.
Тұрақты даму мақсатындағы ғылым мен білім беру. Қазіргі кездегі
ғылыми зерттеулер адамзаттың тіршілігін сақтау мақсатында жұмыс істейді.
ХХІ ғасырда биосферада қауіпті өзгерістер болуы мүмкін. Ғалымдар төмендегі
мәселелерді зерттеуде: ауа райының өзгеруі, ресурстарды тұтынудың артуы,
демографиялық тенденциялар, ортаның деградациясы, энергия мен ресурстарды
пайдалану, биосфераның космостық зерттеулері, ортаның адам денсаулығына
әсері және т.б. Бағдарлама әр түрлі жастағы адамдардың қоршаған ортаны
қорғау мен даму мәселелері бойынша білім алуын қамтамасыз етуі керек.
Экологиялық білім беру – адамзаттың тұрақты дамуының қажетті шарты.
Сонымен қатар конференцияда Мәлімдеме мен екі концепция
- климаттың өзгеруінің алдын алу, ормандарды қорғау мен биологиялық
алуантүрлілікті сақтау мәселелері бойынша қабылданды.
Бұл мәселелерді кешенді ғылыми тұрғыдан шешуге болады. Бұл үшін
экология, экономика және әлуметтік дамудың барлық негізгі топтарын біртұтас
кешен түрінде қарастыру қажет.
БҰҰ-ның конференциясы барлық елдердің үкіметтерін тұрақты дамудың
ұлттық концепцияларын қабылдауға шақырады.
Қазақстан Республикасының Үкіметі ұсынған Қазақстан Республикасының
тұрақты дамуға көшу концепциясы бекітілді. Республиканың экологиялық
саясаты оның экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.
Республика Президенті Н.Ә.Назарбаевтің БҰҰ Бас Ассамблеясында
жасаған баяндамасында тұрақты дамуға жетудің түйінді мәселелерін шешудегі
еліміздің белсенді қызметін дәлелдейтін нақты мысалдар келтірді. 1992-1998
жылдар аралығында Қазақстан тарихта бірінші болып ядролық полигонын жауып,
ядролық қарудан бас тартты, Аралды сақтап қалуға арналған интеграциялық
процестердің ұйтқысы болды.
Қазіргі уақытта экологиялық, экономикалық, әлеуметтік мәселелерді
интеграциялау саласындағы саяси іс-шараларды анықтау жолдары іздестіруліде.
Олар:
• бұзылған экожүйелерді қалпына келтіруді қамтамасыз ету;
• суды тиімді пайдаланудың нақты шараларын анықтау;
• жерді пайдалану, ауыл шаруашылығының тұрақты дамуын жүзеге асыруға,
биологиялық алуантүрлілікті сақтауға бағытталған үйлесімді іс-
шараларды қабылдау.

Қазақстан Республикасының экологиялық қауіпсіздігінің
жай-күйі мен проблемалары
Қазақстандағы тәуелсіздік жылдары экологиялық қауіпсіздікті
қамтамасыз етудің мүлде жаңа мемлекеттік жүйесінің құрылуының және
қалыптасуының, Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы
атқарушы органдардың жақсы ұйымдастырылған және аумақтық таралған жүйесін -
қоршаған ортаны қорғау мен табиғат пайдалануды басқарудың жылдары болды.
Бұл қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану
саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастыруды және дәйекті іске асыруды
қамтамасыз етті.
Алайда, Қазақстанда көптеген онжылдықтар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.