Салық есебінің ережелері және салық есептілігі
Салық төлеушілер салық салу объектілерімен салық салуға байланысты объектілерді осы Кодексте белгіленген тәртіп пен шарттар бойынша есептеу әдісімен айқындайды.
Шетел валютасымен жасалатын операция салық салу мақсатында операция (төлем) жасалған күнгі валюта айырбастаудың рыноктық бағамы қолдалына отырып, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы теңгемен қайта есептеледі.
Салық мақсаттары үшін тауар – материалдық қорлар есебібухгалтерлік есеп жөніндегі еределерге сәйкес келеді.
Барлық салықтарға қатысты баспа – бас операциялары осы операцияларды шот – фактуралармен міндетті түрде ресімдей отырып қолданылатын бағалар бойынша тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулерді) өткізу ретінде қарастырылады.
Есеп құжаттамасын жасау және сақтау
Салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай – ақ салық міндеттемелерін есептеу үшін негіз болатын бастапқы құжаттар, бухгалтерлік есептің тіркелімдері және өзге де құжаттар есеп құжаттамасы болып табылады.
Есеп құжаттамасы қағазда және (немесе) электрондық көздерде жасалады және осы баптың 3 және 4 – тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, есеп құжаттамасы жасалған кезеңнен кейінгі салық кезеңінен бастап, осындай құжаттама қатысты болатын әрбір салық түрі немесе басқа да міндетті төлем үшін осы Кодексте белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Қызметін жер қойнауын пайдалануға арналған келісім – шарттарға сәйкес жүзеге асыратын салық төлеушілердің есеп құжаттамасы келісім –
Шетел валютасымен жасалатын операция салық салу мақсатында операция (төлем) жасалған күнгі валюта айырбастаудың рыноктық бағамы қолдалына отырып, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы теңгемен қайта есептеледі.
Салық мақсаттары үшін тауар – материалдық қорлар есебібухгалтерлік есеп жөніндегі еределерге сәйкес келеді.
Барлық салықтарға қатысты баспа – бас операциялары осы операцияларды шот – фактуралармен міндетті түрде ресімдей отырып қолданылатын бағалар бойынша тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулерді) өткізу ретінде қарастырылады.
Есеп құжаттамасын жасау және сақтау
Салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерді айқындау үшін, сондай – ақ салық міндеттемелерін есептеу үшін негіз болатын бастапқы құжаттар, бухгалтерлік есептің тіркелімдері және өзге де құжаттар есеп құжаттамасы болып табылады.
Есеп құжаттамасы қағазда және (немесе) электрондық көздерде жасалады және осы баптың 3 және 4 – тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, есеп құжаттамасы жасалған кезеңнен кейінгі салық кезеңінен бастап, осындай құжаттама қатысты болатын әрбір салық түрі немесе басқа да міндетті төлем үшін осы Кодексте белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Қызметін жер қойнауын пайдалануға арналған келісім – шарттарға сәйкес жүзеге асыратын салық төлеушілердің есеп құжаттамасы келісім –
Салық есебінің ережелері және салық есептілігі
Салық төлеушілер салық салу объектілерімен салық салуға байланысты
объектілерді осы Кодексте белгіленген тәртіп пен шарттар бойынша есептеу
әдісімен айқындайды.
Шетел валютасымен жасалатын операция салық салу мақсатында операция
(төлем) жасалған күнгі валюта айырбастаудың рыноктық бағамы қолдалына
отырып, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы теңгемен қайта
есептеледі.
Салық мақсаттары үшін тауар – материалдық қорлар есебібухгалтерлік
есеп жөніндегі еределерге сәйкес келеді.
Барлық салықтарға қатысты баспа – бас операциялары осы операцияларды
шот – фактуралармен міндетті түрде ресімдей отырып қолданылатын бағалар
бойынша тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулерді) өткізу ретінде
қарастырылады.
Есеп құжаттамасын жасау және сақтау
Салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерді
айқындау үшін, сондай – ақ салық міндеттемелерін есептеу үшін негіз болатын
бастапқы құжаттар, бухгалтерлік есептің тіркелімдері және өзге де құжаттар
есеп құжаттамасы болып табылады.
Есеп құжаттамасы қағазда және (немесе) электрондық көздерде жасалады
және осы баптың 3 және 4 – тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда,
есеп құжаттамасы жасалған кезеңнен кейінгі салық кезеңінен бастап, осындай
құжаттама қатысты болатын әрбір салық түрі немесе басқа да міндетті төлем
үшін осы Кодексте белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Қызметін жер қойнауын пайдалануға арналған келісім – шарттарға сәйкес
жүзеге асыратын салық төлеушілердің есеп құжаттамасы келісім – шарттың
қолдалынуы аяқталған кезеңнен кейінгі салық кезеңі үшін осы Кодексте
белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Тіркелген активтердің, соның ішінде қаржы лизингі бойынша берілген
(алынған) активтердің құнын растайтын есеп құжаттамасы осындай актив
бойынша амортизациялық аударымдар есептелетін соңғы кезеңі үшін осы
Кодексте белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Амортизациялауға жатпайтын тіркелген активтердің құнын растайтын есеп
құжаттамасы салық салу мақсатында осындай активтер өткізілген салық кезеңі
үшін осы Кодексте белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Бастапқы құжаттарды және бухгалтерлік есеп тіркелімдерін салық салушы
мемлекеттік тілде немесе орыс тілінде жасайды.
Шет тілдерде жасалған жекелеген құжаттар болған кезде салық төлеуші
моноторинг кезінде және тексеру барысында салық органдарының талап етуі
бойынша мұндай құжаттардың қағазға түсірілген көшірмелерін беруге міндетті.
Бөлек есеп және оны жүргізу тәртібі
Осы Кодексте салық салудың әртүрлі шарттары көзделген қызмет түрлерін
жүзеге асыратын салық төлеушілер салық салу объектілері мен салық салуға
байланысты объектілердің бөлек жүргізуге міндетті.
Салық төлеушілер бөлек есепке алуды осы Кодексте белгіленген
ерекшеліктерді ескере отырып, бухгалтерлік есепке алу деректері негізінде
жүргізеді. Егер осы бапта өзгеше қөзделмесе, бөлек есепке алу әрбір қызмет
түрі бойынша жеке жүргізіледі.
Егер жер қойнауы пайдалануға арналған келісім – шартта өзгеше
қөзделмесе, жер қойнауын пайдаланушы келісім – шарт шеңберінде жүзеге
асырылатын қызмет бойынша және келісім – шарт шеңберінен тыс қызмет бойынша
салық міндеттемелерін есептеу үшін бөлек алуды жүргізуге міндетті.
Белгілі бір қызмет түріне жатқызылған барлық кірістер мен шығыстар
тиісті есеп құжаттамасымен расталуға тиіс.
Салық есептілігі
Салық есептілігі дегеніміз салық төлеуші, салық агенті салық
органдарына табыс ететін салық, салық міндеттемелерін есептеу туралы
ақпараты бар құжаттама.
Салық есептілігіне осы тармақта көрсетілген мынадай құжаттар, осындай
– ақ олардың қосымшалары мен қосымша нышандары кіреді:
- салықтың әрбір түрі және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
бойынша, срндай – ақ жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті зейнетақы
жарналары және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік
аударымдар бойынша салық төлеуші жасайтын салық декларациялары, есеп –
қисабы.
- арнаулы салық режимдерін қолдануға патент алуға өтініштер
- осы Кодекстің 397 және 531 – баптарына сәйкес салық салу объектілері
мен салық салуға байланысты объектілерді, тіркеу және қайта тіркеу
туралы өтініштер
- қосылған құн салығын бюджеттен қайтарып алуға өтініштер
- қосарланған салық салуды болғызбау туралы халықаралық шарттар
нормаларын қолдануға берілген өтініштер
- шот – фактуралар тізілімі
- осы Кодекске сәйкес электрондық моноторингке жататын, салық төлеушілер
табыс ететін құжаттама
Салық есептілігі – салық төлеушінің, салық агентінің осы кодексте
белгіленген тәртіпке сәйкес салық органдарына берілген жазбаша өтініші және
(немесе) электрондық құжаты, онда салық салу объектілері мен салық салуға
байланысты объектілер туралы, сондай – ақ салық міндеттемелерін есептеу мен
салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеу мен
төлеуге байланысты басқа да деректер туралы мәліметтер болуға тиіс.
Салық декларациясы мен есеп – қисабында көрсетілуге тиісті белгілі бір
деректер болмаған жағдайда, оған уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген
тиісті қосымшалар табыс етілмейді.
Салық есептілігін жасау мен табыс тәртібі
Салық есептілігін салық төлеуші, салық агенті не олардың өкілдері осы
Кодекске сәйкес уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен және
нысандар бойынша дербес жасайды.
Осы Кодексте салық салудың әртүрлі шарттары көзделген қызмет түрлерін
жүзеге асыратын салық төлеушілер мұндай қызметтің әрбір түрі үшін бөлек
салық есептілігін жасайды.
Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісім – шартта өзгеше
көзделмесе, бөлек есеп жүргізу қажеттілігі көрсетілген жер қойнауын
пайдаланушылар келісім – шарт шеңберінде жүзеге асырылатын қызмет бойынша
және келісім – шарт шеңберінен тыс қызмет бойынша бөлек салық есептілігін
жасайды.
Салық есептілігі қағазда және (немесе) электрондық кездерде
мемлекетік тілде немесе орыс тілінде жасалады. Салық есептілігі электрондық
көздерде жасалған кезде салық төлеуші, салық агенті уәкілетті мемлекеттік
органның талап етуі бойынша сондай – ақ құжаттардың қағазға түсірілген
көшірмелерін табыс етуге міндетті.
Қағазға түсірілген салық есептілігіне салық төлеуші, салық агенті
(басшы және бас бухгалтер) қол қоюға, сондай – ақ ол салық төлеушінің,
салық агентінің мөрімен расталуға тиіс. Салық есептілігі электрондық
көздерде жасалған кезде электрондық құжат салық төлеушінің электрондық
цифрлық қолтаңбасымен куәландырылуға тиіс. Салық төлеуші – жеке тұлғаның
өзі болмаған не ол іс - әрекетке қабілетсіз болған жағдайда салық
есептілігне оның өкілі қол қойып, куәландырады.
Салық төлеуші, салық агенті салық есептілігін жасаған кезде, оның
ішінде мұндай есептілікті оның өкілі жасаған жағдайда, салық есептілігінде
көрсетілген деректердің дұрыстығы үшін жауаптылық салық төлеушіге, салық
агентіне жүктеледі.
Салық төлеуші, салық агенті салық есептілігін тиісті салық
органдарына осы Кодексте белгіленген тәртіппен және мерзімде табыс етеді.
Салық төлеуші, (заңды тұлға) қайта ұйымдастыру немесе тарату туралы
шешім қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде ол туралы салық
органына жазбаша хабарлайды.
Салық төлеушіні (заңды тұлғаны) қосу, біріктіру, бөлу жолымен қайта
ұйымдастырған немесе таратқан кезде қайта ұйымдастырылған немесе таратылған
әрбір салық төлеушіге салық кезеңі басталғаннан қайта ұйымдастыру немесе
тарату аяқталған күнге дейін өткізу актісінің, тиісінше бөлу немесе тарату
балансының негізінде бөлек салық есептілігі жасалады.
Осы тармақта көрсетілген есептілік заңды тұлғаның қайта
ұйымдастырылуына немесе таратылуына байланысты құжаттық тексеруді жүргізу
туралы өтініш пен бір уақытта өткізу актісін, бөлу немесе тарату балансын
бекіткен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде тапсырылады.
Заңды тұлғаны бөліп шығару жолымен қайта ұйымдастыруға байланысты
құжаттық тексеруді жүргізу туралы өтініш бөлу балансын бекіткен күннен
бастап үш жұмыс күні ішінде тапсырылады.
Осы тармақтың ережелері қайта құру, сондай – ақ басқа заңды тұлғаны
біріктіру жолымен қайта ұйымдастырылатын заңды тұлғаларға қолданылмайды.
Жеке кәсіпкер кәсіпкерлік қызметті тоқтату туралы шешім қабылданған
күннен бастап үш күн жұмыс күні ішінде ол туралы салық органына жпзбаша
хабарлайды.
Кәсіпкерлік қызметті тоқтату туралы шешім қабылданған күннен бастап
бір ай ішінде жеке кәсіпкер салық органына салық кезеңі басталғаннан бері
кәсіпкерлік қызмет тоқтатылған күнге дейін жасалған салық есептілігін табыс
етеді.
Осы тармақта көрсетілген салық есептілігімен бірге жеке кәсіпкер
кәсіпкерлік қызметтің тоқтатылуына байланысты құжаттық тексеруді жүргізу
туралы өтініш береді.
Салық төлеушілер, салық агенттері салық есептілігін өз қалауы бойынша:
1. өзі келу тәртібімен
2. хабарланатын етіп почта арқылы тапсырыстық хатпен
3. уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген жағдайларда ақпаратты
компьютерлік өңдеуге болатын электронды түрде табыс етуге құқылы
Құжаттарды салық органы қабылдаған күн немесе есептілік жөнелтілімі
электрондық почта арқылы жеткізілгендігі туралы хабарланған күн салық
есептілігі салық органына табыс етілген күн болып табылады.
Почта ұйымына немесе өзге де байлвныс ұйымына осы Кодексте белгіленген
мерзімнің соңғы күнінде сағат жиырма төртке дейін тапсырылған салық
есептілігі почта немесе өзге де байланыс ұйымының қабылдаған уақыты мен
күні қойылған белгісі болса, мерзімінде табыс етілген деп саналады.
Салық есептілігі алдын – ала камералық бақылаусыз қабылданады.
Егер салық есептілігінде:
- салық төлеушінің тіркеу номері көрсетілмесе не дұрыс көрсетілмесе
- салық кезеңі көрсетілмесе
- осы баптың қолтаңба мен салық есептілігін куәландыруға қатысты
талаптары бұзылса
- уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген электрондық пішімнің құрылымы
бұзылса, салық есептілігі салық органына берілмеген болып есептеледі.
Егер осы Кодексте және (немесе) жер қойнауын пайдалануға арналған
келісім – шартта өзгеше көзделмесе, бөлек есепке алуды жүргізу кезінде
салық есептілігін табыс ету әрбір қызмет түрі бойынша, ал жер қойнауын
пайдаланушылар үшін жер қойнауын пайдалануға арналған әрбір келісім – шарт
бойынша жеке жүргізіледі.
Салық декларациясын табыс ету мерзімін ұзарту
1. Салық төлеушіден салық декларациясын табыс етедің осы Кодексте
белгіленген мерзіміне дейін жазбаша өтініш алынған жағдайда, уәкілеььі
мемлекеттік орган салық декларациясын табыс ету мерзімін үш айдан
аспайтын мерзімге ұзартуға құқылы.
2. Осы бапқа сәйкес салық декларациясын табыс ету мерзімін ұзарту салық
төлеу мерзімін өзгертпейді.
Салық есептілігіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу
Салық декларациясына, есеп – қисабына өзгерістер мен толықтырулар
енгізуге осы Кодексте көзделген талап қою мерзімі ішінде жол беріледі.
Салық төлеушінің салық декларациясына өзгерістер мен толықтырулар
енгізуді және (немесе) есеп – қисапты осы өзгерістер мен толықтырулар
жатқызылатын салық кезеңі үшін қосымша салық декларациясын және (немесе)
есеп – қисап жасау жолымен жүргізіледі.
Қосымша салық декларациясындағы және (немесе) есеп – қисаптағы тиісті
жолдарда бұрын табыс етілген салық декларациясымен және (немесе) есеп –
қисаппен салыстырғанда анықталған айырманың сомасы ғана көрсетіледі.
Тексеру басталғанға дейін қосымша салық декларациясын және (немесе)
есеп – қисап табыс еткен кезде, салық төлеуші анықтаған салық және басқа да
міндетті төлемдер сомасы бюджетке айыппұл есептелмей енгізілуге тиіс.
Салық бақылауы
Салық бақылауы – салық қызметі органдарының салық заңдарының
орындалуын, жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарының
және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдардың
толық және уақытылы аударылуын бақылау.
Салық бақылауы:
1. салық төлеушілерді тіркеу есебі.
2. салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерді есепке
алу.
3. бюджетке түсімдерді есепке алу.
4. қосылған құн салығын төлеушілерді есепке алу
5. салық тексерістері.
6. камералдық бақылау.
7. салық төлеушілердің қаржы – шаркашылық қызметі моноторингі
8. фискальдық жады бар бақылау – касса машиналарын қолдану ережелері.
9. акцизделетін тауарлардың кейбір түрлерін таңбалау және акциздік
постыларды белгілеу.
10. мемлекет меншігіне айналдырылған мүлікті есепке алу, бағалау және сату
тәртібін сақтауды, сондай – ақ мемлекет меншігіне айналдырылған
мүліктің толық және уақытылы берілуін тексеру.
Салық тексерулері
Салық тексерулері ұғымы мен түрлері
Салық тексерулері – салық қызметі органдары жүзеге асыратын, Қазақстан
Республикасы салық заңдарының орындалуын тексеру. Ұйғарымда көрсетілген
салық қызметі органдарының лауазымды адамдары, осы Кодекске сәйкес
тексеруді жүргізуге тартылатын өзге де адамдар мен салық тексерушілеріне
қатысушылар болып табылады.
Арнайы білімді және дағдыны талап ететін мәселелерді зерттеу және
консультация алу үшін, қажет болған жағдайларда, салық қызметі органы
салықтық тексеруге салықтық тексерудің нәтижесіне мүдделі емес маманды
тартуы мүмкін.
Алға қойылған мәселелер бойынша маман қорытынды жасайды, ол салықтық
тексеру актісіне қоса беріледі.
Салық тексерулерін салық қызметі органдары ғана жүзеге асырады.
Салық тексеруі мынадай түрлерге бөлінеді:
1. құжаттық тексеру
2. рейдтік тексеру
3. хронометраждық зерттеу
4. құжаттық тексеру мынадай түрлерге бөлінеді:
1. кешенді тексеру – салықтың және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдердің барлық түрлері бойынша салық
міндеттемелерінің орындалуын тексеру
2. тақырыптық тексеру салық міндеттемесінің салықтың жекелеген
түрлері және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
бойынша орындалуын
міндетті зейнетақы жарналарын жинақтаушы қорларына және әлеуметтік
аударымдарды Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына толық және
уақытылы ұстап қалуды және немесе есептеуді:
- банктердің және банк операциялары жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
ұйымдардың осы Кодексте белгіленген міндеттерді орындау
- трансферттік бағаларды қолдану кезінде мемлекеттік бақылау мәселелері
бойынша
- акцизделетін тауарлардың жекелеген түрлерінің өндірілуі мен айналымын
мемлекеттік реттеу мәселелері бойынша
- салық төлеуші мен оның дебиторлары арасындағы өзара есеп айырысуды
айқындау мәселелері бойынша тексеру
3. қарсы тексеру – егер салықты тексеруді жүргізу кезінде салық
органында аталған тұлғаларға байланысты салық төлеушілердің
жүргізген операцияларының салық есебіне дұрыс көрсетілуі
туралы қосымша ақпарат алу қажеттігі туындаған жағдайда үшінші
бір тұлғаларға қатысты жүргізілетін тексеру
Рейдтік тексеруді салық қызметі органдары жекелеген салық төлеушілерге
қатысты олардың Қазақстан Республикасы заңдарының жекелеген
талаптарын, атап айтқанда:
1. салық төлеушілердің салық органдарында тіркеу есебіне қойылуы
2. фискалдық жады бар бақылау – касса машиналарын қолданудың дұрыстығы
3. лицензияның, біржолғы талонның және өзге де рұқсат ету құжаттарының
болуы
4. салық қызметі органдарының құзыретінде болатын акцизделетін
тауарлардың жекелеген түрлерін және қызмет түрлерін лицензиялау
ережелерін және өндіру, сақтау мен өткізу шарттарын орындау
мәселелері бойынша жүргізіледі.
Хронометраждық зерттеуді салық органдары салық төлеушінің нақты
кірісін және кіріс алуға байланысты нақты шығындарды анықтау мақсатымен
жүргізеді. Хрометраждық зерттеу уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен
тәртіппен жүргізіледі.
Салық тексеруін жүргізу, Қазақстан Республикасының заң актілерінде
белгіленген жағдайларды қоспағанда, салық төлеушінің қызметін тоқтатпауға
тиіс.
Салық органы заңды тұлғаның өзіне салық тексеруінің жүргізілуіне
қарамастан заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшелерін тексеруге құқылы.
Салық тексерулерін жүргізудің мерзімділігі
Салық тексерулері мынадай мерзімділікпен жүргізіледі:
1. кешенді – жылына бір реттен жиі емес
2. тақырыптық – салықтың және бюджетке төленетін басқа да міндетті
төлемнің белгілі бір түрі бойынша, акцизделетін тауарлардың жекелеген
түрлерінің өндірісін және айналымын мемлекеттік реттеу мәселелері
бойынша, сондай – ақ банктер мен банк операцияларының жекелеген
түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың осы Кодексте белгіленген
міндеттемелерді орындау және трансферттік бағалар қолдану кезіндегі
мемлекеттік бақылау мәселелері бойынша жарты жылда бір реттен жиі емес
шектеулер мынадай жағдайларда қолданылмайды:
1. заңды тұлғаны қайта ұйымдастыруға немесе таратуға және жеке
кәсіпкердің қызметі тоқтатуға байланысты жүзеге асырылатын құжаттық
тексеруді жүргізу кезінде, сондай – ақ салық төлеушінің өтініші
негізінде қосылған құнға салынатын салық бойынша есептен алып тастаған
жағдайда
Бұл орайда тексеру салық төлеушінің өтінішін алғаннан кейін отыз
күнтізбелік күннен кешіктірілмей жүргізілуге тиіс.
2. жер қойнауын пайдалануға арналған келісім шарттың қолдалыну мерзімі
өтуіне байланысты жүзеге асырылатын құжаттық тексеруді жүргізу кезінде
3. қарсы тексеруді жүргізу кезінде
4. мынадай:
Салық төлеушінің өтініші негізінде, қайтарылуға ұсынылған қосылған құн
салығы сомасының дұрыстығы, сондай – ақ лицензиар лицензияның қолданысын
тоқтата тұрған бұзушылықтарды жою мәніне
Осы Кодекстің 52 – бабына сәйкес салық төлеуші мен оның дебиторлары
арасындағы өзара есеп айырысуды айқындау мәселелері бойынша тақырыптық
тексерулер жүргізу кезінде
5. салық тексеруі актісі бойынша хабарламаға ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Салық төлеушілер салық салу объектілерімен салық салуға байланысты
объектілерді осы Кодексте белгіленген тәртіп пен шарттар бойынша есептеу
әдісімен айқындайды.
Шетел валютасымен жасалатын операция салық салу мақсатында операция
(төлем) жасалған күнгі валюта айырбастаудың рыноктық бағамы қолдалына
отырып, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы теңгемен қайта
есептеледі.
Салық мақсаттары үшін тауар – материалдық қорлар есебібухгалтерлік
есеп жөніндегі еределерге сәйкес келеді.
Барлық салықтарға қатысты баспа – бас операциялары осы операцияларды
шот – фактуралармен міндетті түрде ресімдей отырып қолданылатын бағалар
бойынша тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулерді) өткізу ретінде
қарастырылады.
Есеп құжаттамасын жасау және сақтау
Салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерді
айқындау үшін, сондай – ақ салық міндеттемелерін есептеу үшін негіз болатын
бастапқы құжаттар, бухгалтерлік есептің тіркелімдері және өзге де құжаттар
есеп құжаттамасы болып табылады.
Есеп құжаттамасы қағазда және (немесе) электрондық көздерде жасалады
және осы баптың 3 және 4 – тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда,
есеп құжаттамасы жасалған кезеңнен кейінгі салық кезеңінен бастап, осындай
құжаттама қатысты болатын әрбір салық түрі немесе басқа да міндетті төлем
үшін осы Кодексте белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Қызметін жер қойнауын пайдалануға арналған келісім – шарттарға сәйкес
жүзеге асыратын салық төлеушілердің есеп құжаттамасы келісім – шарттың
қолдалынуы аяқталған кезеңнен кейінгі салық кезеңі үшін осы Кодексте
белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Тіркелген активтердің, соның ішінде қаржы лизингі бойынша берілген
(алынған) активтердің құнын растайтын есеп құжаттамасы осындай актив
бойынша амортизациялық аударымдар есептелетін соңғы кезеңі үшін осы
Кодексте белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Амортизациялауға жатпайтын тіркелген активтердің құнын растайтын есеп
құжаттамасы салық салу мақсатында осындай активтер өткізілген салық кезеңі
үшін осы Кодексте белгіленген талап қою мерзімі өткенге дейін сақталады.
Бастапқы құжаттарды және бухгалтерлік есеп тіркелімдерін салық салушы
мемлекеттік тілде немесе орыс тілінде жасайды.
Шет тілдерде жасалған жекелеген құжаттар болған кезде салық төлеуші
моноторинг кезінде және тексеру барысында салық органдарының талап етуі
бойынша мұндай құжаттардың қағазға түсірілген көшірмелерін беруге міндетті.
Бөлек есеп және оны жүргізу тәртібі
Осы Кодексте салық салудың әртүрлі шарттары көзделген қызмет түрлерін
жүзеге асыратын салық төлеушілер салық салу объектілері мен салық салуға
байланысты объектілердің бөлек жүргізуге міндетті.
Салық төлеушілер бөлек есепке алуды осы Кодексте белгіленген
ерекшеліктерді ескере отырып, бухгалтерлік есепке алу деректері негізінде
жүргізеді. Егер осы бапта өзгеше қөзделмесе, бөлек есепке алу әрбір қызмет
түрі бойынша жеке жүргізіледі.
Егер жер қойнауы пайдалануға арналған келісім – шартта өзгеше
қөзделмесе, жер қойнауын пайдаланушы келісім – шарт шеңберінде жүзеге
асырылатын қызмет бойынша және келісім – шарт шеңберінен тыс қызмет бойынша
салық міндеттемелерін есептеу үшін бөлек алуды жүргізуге міндетті.
Белгілі бір қызмет түріне жатқызылған барлық кірістер мен шығыстар
тиісті есеп құжаттамасымен расталуға тиіс.
Салық есептілігі
Салық есептілігі дегеніміз салық төлеуші, салық агенті салық
органдарына табыс ететін салық, салық міндеттемелерін есептеу туралы
ақпараты бар құжаттама.
Салық есептілігіне осы тармақта көрсетілген мынадай құжаттар, осындай
– ақ олардың қосымшалары мен қосымша нышандары кіреді:
- салықтың әрбір түрі және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
бойынша, срндай – ақ жинақтаушы зейнетақы қорына міндетті зейнетақы
жарналары және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік
аударымдар бойынша салық төлеуші жасайтын салық декларациялары, есеп –
қисабы.
- арнаулы салық режимдерін қолдануға патент алуға өтініштер
- осы Кодекстің 397 және 531 – баптарына сәйкес салық салу объектілері
мен салық салуға байланысты объектілерді, тіркеу және қайта тіркеу
туралы өтініштер
- қосылған құн салығын бюджеттен қайтарып алуға өтініштер
- қосарланған салық салуды болғызбау туралы халықаралық шарттар
нормаларын қолдануға берілген өтініштер
- шот – фактуралар тізілімі
- осы Кодекске сәйкес электрондық моноторингке жататын, салық төлеушілер
табыс ететін құжаттама
Салық есептілігі – салық төлеушінің, салық агентінің осы кодексте
белгіленген тәртіпке сәйкес салық органдарына берілген жазбаша өтініші және
(немесе) электрондық құжаты, онда салық салу объектілері мен салық салуға
байланысты объектілер туралы, сондай – ақ салық міндеттемелерін есептеу мен
салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеу мен
төлеуге байланысты басқа да деректер туралы мәліметтер болуға тиіс.
Салық декларациясы мен есеп – қисабында көрсетілуге тиісті белгілі бір
деректер болмаған жағдайда, оған уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген
тиісті қосымшалар табыс етілмейді.
Салық есептілігін жасау мен табыс тәртібі
Салық есептілігін салық төлеуші, салық агенті не олардың өкілдері осы
Кодекске сәйкес уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен және
нысандар бойынша дербес жасайды.
Осы Кодексте салық салудың әртүрлі шарттары көзделген қызмет түрлерін
жүзеге асыратын салық төлеушілер мұндай қызметтің әрбір түрі үшін бөлек
салық есептілігін жасайды.
Егер жер қойнауын пайдалануға арналған келісім – шартта өзгеше
көзделмесе, бөлек есеп жүргізу қажеттілігі көрсетілген жер қойнауын
пайдаланушылар келісім – шарт шеңберінде жүзеге асырылатын қызмет бойынша
және келісім – шарт шеңберінен тыс қызмет бойынша бөлек салық есептілігін
жасайды.
Салық есептілігі қағазда және (немесе) электрондық кездерде
мемлекетік тілде немесе орыс тілінде жасалады. Салық есептілігі электрондық
көздерде жасалған кезде салық төлеуші, салық агенті уәкілетті мемлекеттік
органның талап етуі бойынша сондай – ақ құжаттардың қағазға түсірілген
көшірмелерін табыс етуге міндетті.
Қағазға түсірілген салық есептілігіне салық төлеуші, салық агенті
(басшы және бас бухгалтер) қол қоюға, сондай – ақ ол салық төлеушінің,
салық агентінің мөрімен расталуға тиіс. Салық есептілігі электрондық
көздерде жасалған кезде электрондық құжат салық төлеушінің электрондық
цифрлық қолтаңбасымен куәландырылуға тиіс. Салық төлеуші – жеке тұлғаның
өзі болмаған не ол іс - әрекетке қабілетсіз болған жағдайда салық
есептілігне оның өкілі қол қойып, куәландырады.
Салық төлеуші, салық агенті салық есептілігін жасаған кезде, оның
ішінде мұндай есептілікті оның өкілі жасаған жағдайда, салық есептілігінде
көрсетілген деректердің дұрыстығы үшін жауаптылық салық төлеушіге, салық
агентіне жүктеледі.
Салық төлеуші, салық агенті салық есептілігін тиісті салық
органдарына осы Кодексте белгіленген тәртіппен және мерзімде табыс етеді.
Салық төлеуші, (заңды тұлға) қайта ұйымдастыру немесе тарату туралы
шешім қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде ол туралы салық
органына жазбаша хабарлайды.
Салық төлеушіні (заңды тұлғаны) қосу, біріктіру, бөлу жолымен қайта
ұйымдастырған немесе таратқан кезде қайта ұйымдастырылған немесе таратылған
әрбір салық төлеушіге салық кезеңі басталғаннан қайта ұйымдастыру немесе
тарату аяқталған күнге дейін өткізу актісінің, тиісінше бөлу немесе тарату
балансының негізінде бөлек салық есептілігі жасалады.
Осы тармақта көрсетілген есептілік заңды тұлғаның қайта
ұйымдастырылуына немесе таратылуына байланысты құжаттық тексеруді жүргізу
туралы өтініш пен бір уақытта өткізу актісін, бөлу немесе тарату балансын
бекіткен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде тапсырылады.
Заңды тұлғаны бөліп шығару жолымен қайта ұйымдастыруға байланысты
құжаттық тексеруді жүргізу туралы өтініш бөлу балансын бекіткен күннен
бастап үш жұмыс күні ішінде тапсырылады.
Осы тармақтың ережелері қайта құру, сондай – ақ басқа заңды тұлғаны
біріктіру жолымен қайта ұйымдастырылатын заңды тұлғаларға қолданылмайды.
Жеке кәсіпкер кәсіпкерлік қызметті тоқтату туралы шешім қабылданған
күннен бастап үш күн жұмыс күні ішінде ол туралы салық органына жпзбаша
хабарлайды.
Кәсіпкерлік қызметті тоқтату туралы шешім қабылданған күннен бастап
бір ай ішінде жеке кәсіпкер салық органына салық кезеңі басталғаннан бері
кәсіпкерлік қызмет тоқтатылған күнге дейін жасалған салық есептілігін табыс
етеді.
Осы тармақта көрсетілген салық есептілігімен бірге жеке кәсіпкер
кәсіпкерлік қызметтің тоқтатылуына байланысты құжаттық тексеруді жүргізу
туралы өтініш береді.
Салық төлеушілер, салық агенттері салық есептілігін өз қалауы бойынша:
1. өзі келу тәртібімен
2. хабарланатын етіп почта арқылы тапсырыстық хатпен
3. уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген жағдайларда ақпаратты
компьютерлік өңдеуге болатын электронды түрде табыс етуге құқылы
Құжаттарды салық органы қабылдаған күн немесе есептілік жөнелтілімі
электрондық почта арқылы жеткізілгендігі туралы хабарланған күн салық
есептілігі салық органына табыс етілген күн болып табылады.
Почта ұйымына немесе өзге де байлвныс ұйымына осы Кодексте белгіленген
мерзімнің соңғы күнінде сағат жиырма төртке дейін тапсырылған салық
есептілігі почта немесе өзге де байланыс ұйымының қабылдаған уақыты мен
күні қойылған белгісі болса, мерзімінде табыс етілген деп саналады.
Салық есептілігі алдын – ала камералық бақылаусыз қабылданады.
Егер салық есептілігінде:
- салық төлеушінің тіркеу номері көрсетілмесе не дұрыс көрсетілмесе
- салық кезеңі көрсетілмесе
- осы баптың қолтаңба мен салық есептілігін куәландыруға қатысты
талаптары бұзылса
- уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген электрондық пішімнің құрылымы
бұзылса, салық есептілігі салық органына берілмеген болып есептеледі.
Егер осы Кодексте және (немесе) жер қойнауын пайдалануға арналған
келісім – шартта өзгеше көзделмесе, бөлек есепке алуды жүргізу кезінде
салық есептілігін табыс ету әрбір қызмет түрі бойынша, ал жер қойнауын
пайдаланушылар үшін жер қойнауын пайдалануға арналған әрбір келісім – шарт
бойынша жеке жүргізіледі.
Салық декларациясын табыс ету мерзімін ұзарту
1. Салық төлеушіден салық декларациясын табыс етедің осы Кодексте
белгіленген мерзіміне дейін жазбаша өтініш алынған жағдайда, уәкілеььі
мемлекеттік орган салық декларациясын табыс ету мерзімін үш айдан
аспайтын мерзімге ұзартуға құқылы.
2. Осы бапқа сәйкес салық декларациясын табыс ету мерзімін ұзарту салық
төлеу мерзімін өзгертпейді.
Салық есептілігіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу
Салық декларациясына, есеп – қисабына өзгерістер мен толықтырулар
енгізуге осы Кодексте көзделген талап қою мерзімі ішінде жол беріледі.
Салық төлеушінің салық декларациясына өзгерістер мен толықтырулар
енгізуді және (немесе) есеп – қисапты осы өзгерістер мен толықтырулар
жатқызылатын салық кезеңі үшін қосымша салық декларациясын және (немесе)
есеп – қисап жасау жолымен жүргізіледі.
Қосымша салық декларациясындағы және (немесе) есеп – қисаптағы тиісті
жолдарда бұрын табыс етілген салық декларациясымен және (немесе) есеп –
қисаппен салыстырғанда анықталған айырманың сомасы ғана көрсетіледі.
Тексеру басталғанға дейін қосымша салық декларациясын және (немесе)
есеп – қисап табыс еткен кезде, салық төлеуші анықтаған салық және басқа да
міндетті төлемдер сомасы бюджетке айыппұл есептелмей енгізілуге тиіс.
Салық бақылауы
Салық бақылауы – салық қызметі органдарының салық заңдарының
орындалуын, жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарының
және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдардың
толық және уақытылы аударылуын бақылау.
Салық бақылауы:
1. салық төлеушілерді тіркеу есебі.
2. салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерді есепке
алу.
3. бюджетке түсімдерді есепке алу.
4. қосылған құн салығын төлеушілерді есепке алу
5. салық тексерістері.
6. камералдық бақылау.
7. салық төлеушілердің қаржы – шаркашылық қызметі моноторингі
8. фискальдық жады бар бақылау – касса машиналарын қолдану ережелері.
9. акцизделетін тауарлардың кейбір түрлерін таңбалау және акциздік
постыларды белгілеу.
10. мемлекет меншігіне айналдырылған мүлікті есепке алу, бағалау және сату
тәртібін сақтауды, сондай – ақ мемлекет меншігіне айналдырылған
мүліктің толық және уақытылы берілуін тексеру.
Салық тексерулері
Салық тексерулері ұғымы мен түрлері
Салық тексерулері – салық қызметі органдары жүзеге асыратын, Қазақстан
Республикасы салық заңдарының орындалуын тексеру. Ұйғарымда көрсетілген
салық қызметі органдарының лауазымды адамдары, осы Кодекске сәйкес
тексеруді жүргізуге тартылатын өзге де адамдар мен салық тексерушілеріне
қатысушылар болып табылады.
Арнайы білімді және дағдыны талап ететін мәселелерді зерттеу және
консультация алу үшін, қажет болған жағдайларда, салық қызметі органы
салықтық тексеруге салықтық тексерудің нәтижесіне мүдделі емес маманды
тартуы мүмкін.
Алға қойылған мәселелер бойынша маман қорытынды жасайды, ол салықтық
тексеру актісіне қоса беріледі.
Салық тексерулерін салық қызметі органдары ғана жүзеге асырады.
Салық тексеруі мынадай түрлерге бөлінеді:
1. құжаттық тексеру
2. рейдтік тексеру
3. хронометраждық зерттеу
4. құжаттық тексеру мынадай түрлерге бөлінеді:
1. кешенді тексеру – салықтың және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдердің барлық түрлері бойынша салық
міндеттемелерінің орындалуын тексеру
2. тақырыптық тексеру салық міндеттемесінің салықтың жекелеген
түрлері және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер
бойынша орындалуын
міндетті зейнетақы жарналарын жинақтаушы қорларына және әлеуметтік
аударымдарды Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына толық және
уақытылы ұстап қалуды және немесе есептеуді:
- банктердің және банк операциялары жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
ұйымдардың осы Кодексте белгіленген міндеттерді орындау
- трансферттік бағаларды қолдану кезінде мемлекеттік бақылау мәселелері
бойынша
- акцизделетін тауарлардың жекелеген түрлерінің өндірілуі мен айналымын
мемлекеттік реттеу мәселелері бойынша
- салық төлеуші мен оның дебиторлары арасындағы өзара есеп айырысуды
айқындау мәселелері бойынша тексеру
3. қарсы тексеру – егер салықты тексеруді жүргізу кезінде салық
органында аталған тұлғаларға байланысты салық төлеушілердің
жүргізген операцияларының салық есебіне дұрыс көрсетілуі
туралы қосымша ақпарат алу қажеттігі туындаған жағдайда үшінші
бір тұлғаларға қатысты жүргізілетін тексеру
Рейдтік тексеруді салық қызметі органдары жекелеген салық төлеушілерге
қатысты олардың Қазақстан Республикасы заңдарының жекелеген
талаптарын, атап айтқанда:
1. салық төлеушілердің салық органдарында тіркеу есебіне қойылуы
2. фискалдық жады бар бақылау – касса машиналарын қолданудың дұрыстығы
3. лицензияның, біржолғы талонның және өзге де рұқсат ету құжаттарының
болуы
4. салық қызметі органдарының құзыретінде болатын акцизделетін
тауарлардың жекелеген түрлерін және қызмет түрлерін лицензиялау
ережелерін және өндіру, сақтау мен өткізу шарттарын орындау
мәселелері бойынша жүргізіледі.
Хронометраждық зерттеуді салық органдары салық төлеушінің нақты
кірісін және кіріс алуға байланысты нақты шығындарды анықтау мақсатымен
жүргізеді. Хрометраждық зерттеу уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен
тәртіппен жүргізіледі.
Салық тексеруін жүргізу, Қазақстан Республикасының заң актілерінде
белгіленген жағдайларды қоспағанда, салық төлеушінің қызметін тоқтатпауға
тиіс.
Салық органы заңды тұлғаның өзіне салық тексеруінің жүргізілуіне
қарамастан заңды тұлғаның құрылымдық бөлімшелерін тексеруге құқылы.
Салық тексерулерін жүргізудің мерзімділігі
Салық тексерулері мынадай мерзімділікпен жүргізіледі:
1. кешенді – жылына бір реттен жиі емес
2. тақырыптық – салықтың және бюджетке төленетін басқа да міндетті
төлемнің белгілі бір түрі бойынша, акцизделетін тауарлардың жекелеген
түрлерінің өндірісін және айналымын мемлекеттік реттеу мәселелері
бойынша, сондай – ақ банктер мен банк операцияларының жекелеген
түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың осы Кодексте белгіленген
міндеттемелерді орындау және трансферттік бағалар қолдану кезіндегі
мемлекеттік бақылау мәселелері бойынша жарты жылда бір реттен жиі емес
шектеулер мынадай жағдайларда қолданылмайды:
1. заңды тұлғаны қайта ұйымдастыруға немесе таратуға және жеке
кәсіпкердің қызметі тоқтатуға байланысты жүзеге асырылатын құжаттық
тексеруді жүргізу кезінде, сондай – ақ салық төлеушінің өтініші
негізінде қосылған құнға салынатын салық бойынша есептен алып тастаған
жағдайда
Бұл орайда тексеру салық төлеушінің өтінішін алғаннан кейін отыз
күнтізбелік күннен кешіктірілмей жүргізілуге тиіс.
2. жер қойнауын пайдалануға арналған келісім шарттың қолдалыну мерзімі
өтуіне байланысты жүзеге асырылатын құжаттық тексеруді жүргізу кезінде
3. қарсы тексеруді жүргізу кезінде
4. мынадай:
Салық төлеушінің өтініші негізінде, қайтарылуға ұсынылған қосылған құн
салығы сомасының дұрыстығы, сондай – ақ лицензиар лицензияның қолданысын
тоқтата тұрған бұзушылықтарды жою мәніне
Осы Кодекстің 52 – бабына сәйкес салық төлеуші мен оның дебиторлары
арасындағы өзара есеп айырысуды айқындау мәселелері бойынша тақырыптық
тексерулер жүргізу кезінде
5. салық тексеруі актісі бойынша хабарламаға ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz