«АЗИЯ МАГИСТРАЛЬ»-ДЫҢ ҚОСЫЛҒАН ҚҰН САЛЫҒЫНЫҢ ЕСЕБІ

Жоспар

Жоспар Кіріспе І. ҚОСЫЛҒАН ҚҰН САЛЫҒЫНЫҢ ЕСЕБІ.
1.1 Қосылған құн салығының түсінігі мен маңызы және төлеушілер
1.2 Қосылған құн салығы бойынша бюджетпен өзара қатынас
1.3 Қосылған құн салығы бойынша жеңілдіктер мен салық есептілігі
1.4 Қосылған құн салығы жөніндегі деклорацияны жасау ережелері мен ставкалары

II.«АЗИЯ МАГИСТРАЛЬ».ДЫҢ ҚОСЫЛҒАН ҚҰН САЛЫҒЫНЫҢ ЕСЕБІ.
2.1. ЖШС «Азия Магистраль».дың қосылған құн салығының түсінігі мен маңызы және төлеушілері
2.2. ЖШС «Азия Магистраль».дың қосылған құн салығы бойынша бюджетпен өзара қатынасы
2.3. ЖШС «Азия Магистраль».дың қосылған құн салығы бойынша жеңілдіктер мен салық есептілігі
2.4. ЖШС «Азия Магистраль».дың қосылған құн салығы жөніндегі деклорацияның жасалу ережелері мен ставкалары

III.«АЗИЯ МАГИСТРАЛЬ»ЖШС. ТЫҢ ЖЕТІЛДІРУ ШАРАЛАРЫНЫҢ МЕТОДИКАЛЫҚ НҰСҚАУЛЫҒЫ
3.1 Қосылған құн салығы есебі бойынша ішкі аудитті жүргізу
3.2 Қосылған құн салығын есептеу кезінде 1 С бағдарламасын қолдану

Қорытынды.
Қолданған әдебиеттер.

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 1-4

І. ҚОСЫЛҒАН ҚҰН САЛЫҒЫНЫҢ ЕСЕБІ.

1.1 Қосылған құн салығының түсінігі мен маңызы және
төлеушілер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .5- 8
1.2 Қосылған құн салығы бойынша бюджетпен өзара
қатынас ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8-11
1.3 Қосылған құн салығы бойынша жеңілдіктер мен салық
есептілігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11-13
1.4 Қосылған құн салығы жөніндегі деклорацияны жасау ережелері мен
ставкалары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .13-20

II.АЗИЯ МАГИСТРАЛЬ-ДЫҢ ҚОСЫЛҒАН ҚҰН САЛЫҒЫНЫҢ ЕСЕБІ.

2.1. ЖШС Азия Магистраль-дың қосылған құн салығының түсінігі мен
маңызы және төлеушілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
2.2. ЖШС Азия Магистраль-дың қосылған құн салығы бойынша бюджетпен
өзара
қатынасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
-24
2.3. ЖШС Азия Магистраль-дың қосылған құн салығы бойынша
жеңілдіктер мен салық
есептілігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .25 -27
2.4. ЖШС Азия Магистраль-дың қосылған құн салығы жөніндегі
деклорацияның жасалу ережелері мен
ставкалары ... ... ... ... ... ... . ... .27-31

III.АЗИЯ МАГИСТРАЛЬЖШС- ТЫҢ ЖЕТІЛДІРУ ШАРАЛАРЫНЫҢ МЕТОДИКАЛЫҚ
НҰСҚАУЛЫҒЫ

3.1 Қосылған құн салығы есебі бойынша ішкі аудитті
жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 32

3.2 Қосылған құн салығын есептеу кезінде 1 С бағдарламасын
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 33-34

Қорытынды.

Қолданған әдебиеттер.

Қосымшалар.

Кіріспе.

Нарықтық экономика жағдайында елімізде өтіп жатқан нарықтық
қатынастар тек эканомиканы дамыту үшін ғана емес, бүкіл қоғамдық өмір үшін
де орасан зор екендігін республикамыздың тәуелсіздігінің - ішінде
атқарылған жұмыстар көз жеткізе дәлелдейді. Реформа қалыптасқан
эканомикалық қатынастарға елеулі өзгерістер еңгізді және сайып келгенде
әрбір еңбекші кәсіпорындардың мүддесін қамтиды.
Нарықтық эканомика жағдайында эканомикалық қызметтің барлық
эканомикаға негізгі буыны бұл – кәсіпорын. Міне, сондықтан да, бұл деңгейде
қоғамға қажетті өнім өндіріп, қызмет көрсетуі тиіс. Бірақ осы
кәсіпорындардың нарыққа жұмыс жасауы үшін, мемлекеттік құзырлы органдарға
біршама пайда әкелуі сөзсіз дәлел. Бұлай деуіміздің себебі, кәсіпорын өз
отбасының бірнеше пайызын мемлекет тарапына салық түрінде төлейді. Яғни, ол
кәсіпорын орналасқан жері бойынша жер салығын, жұмысшылар көмегіне
жүгінгені үшін әлеуметтік салық, сондай – ақ өнімді өндіргені үшін қосымша
құн салығын төлейді.
Салық –кез келген өркениетті мемлекеттің негізгі табыс көзі.
Салық жүйесі –мемлекетпен салық төлеушінің арасындағы күрделі өзара
байланысты әлеуметтік – экономикалық қатыснастардың жиынтығы.
Осы қарым- қатынастар неғұрлым үйлесімді болса, соғұрлым салық
жүйесі мемлекеттің экономикалық саясатына ықпалды болады. Салық жүйесі
экономикалық процестерге белсене қатысуы тиіс. Қандайда бір салық түрі
болмасын ол мемлекетке белгілі бір үлесін әкелуі тиіс. Сол салықтардың бір
түрі Қосылған құн салынатын салық.
Қосылған құнға салынатын салық әлемдегі көптеген елдерде салынатын
салық әлемдегі көптеген елдерде кеңінен таралған. Қазақстанда қосылған
құн салығы айналымнан болған салық пен сатуға салынатын салықтар орнына
келеді.
Қосылған құнға салынатын тауар бағасын жоғарлата келе енгізіледі.
Сондықтан,оны тауар сатып алған тұлғатөлейді.Салықтың қсылғн құнға
ынатын, еген атауы қосылған құн мөлшерімен,сәйкес сол тауарды өндіретін
кәсіпорындар арқылы бюджетке оның төленуімен байланысты. Қосылған құн
салығын есептеу есепке жатқызу әдісіне негізделген. Бұл әдістің негізінде
бюджетке аударылатын төлем тауарларды өткізу бойынша есептелген, қосылған
құн салығының барлық сомасы емес, тек Кіріс және Шығыс салық
шамаларының айырмасы ғана. Яғни, тауарларды өткізу бойынша есептелген
салық сомасынан алынған тауарлар (атқарылған жұмыстар, көрсетілген
қызметтер) бойынша есептелген салық сомасын шегереміз.
Сатып алынғанқосылған құн салығынан босатылған тауарлар бойынша
қосылған құн салығының сомасы есепке жатқызылмайды . тауарлар бүлінген,
жоғалған жағдайда, бұрын осы тауарлар бойынша алынған есепке жатқызу,
бюджетке қйтарылуы тиіс.
Егер салық төлеушінің салық салынатын және салық салынбайтын
айналымдарды болған кезде, салық салынатын айналымның салмағы арқылы
анықталатын салық сомасы қосылған құн салығы бойынша есепке жатқызуға
алынады.
Декларация екларацияның өзінен ( 300.00- нысан) және қосылған құн
салығы бойынша салық салуға байланысты оюъектелер мен салық салу
объектілері туралы ақпаратты ашу бойынша оған қосымшалардан ( 300.01-
300.11 - нысандар) тұрады.
Декларация жасау кезінде:
1) қағаз түрінде – қара немесе көк сиялы қаламмен немесе
қаламұшпен, баспа әріптерімен немесе баспа құрылғысымен толтырылады;
2) электронды түрде – Кодекстің 69- бабының 1-тармағына сәйкес
толтырылады;
3) салық төлеуші Декларацияның жеткені туралы хабарламаны келу
тәртібінде электронды түрде болмаса Кодекстің 69- бабының 8 тармағынының
3 тармақшасына сәйкес электронды түрде салық органынан не электронды
почта бойынша алады;
4. Декларацияны толтыру кезінде түзетуге, өшіруге және тазалауға
жол берілмейді, +, , ℅, Z белгілері пайдаланылмайды.
5. Көрсеткіштер болмаған кезде тиісті торкөз толтырылмайды. 6.
Қосымшаларда көрсетілуге тиісті деректер болмаған жағдайда, көрсетілген
қосымша берілмейді.
7. Тиісті қосымшаларда және қосымша нысандарда ақпаратты ашуды
талап ететін жолдарды толтырғанда көрсетілген қосымшалар және қосымша
нысандар міндетті түрде толтыруға жатады.
8. Қосымша нысандардың Жалпы ақпарат бөлімін және Декларацияға
қосымшадағы қосылған құнға салық төлеуші туралы жалпы ақпарат бөлімін
толтырғанда Декларацияның қосылған құнға салық төлеушісі туралы
Жалпы ақпаратбөлімінде көрсетілген тиісті мәліметтер көрсетіледі.
9. соманың теріс мәні тиісті жолдың ( бағанның) бірінші сол
жақтағы торкөзінде − белгісімен белгіленеді.
10. Декларацияны беру кезінде:
1) Декларация қағаз түрінде келу тәртібінде екі данада жасалады,
бір данасы салық органның белгісімен салық төлеушіге қайтарылвады;
2) салық төлеуші хабарламаны почта арқылы хабарламалы тапсырысты
хатпен қағаз түрінде почта немесе өзгелей байланыс ұйымы арқылы алады;
11. Қосылған құн салығын төлеуші туралы жалпы ақпарат бөлімінде
салық төлеуші мынадай деректерді көрсетеді:
1) салық төлеушінің тіркеу нөмірі;
2) қосылған құн салығы бойынша куәліктің нөмірі мен сериясы;
3) құрылтай құжаттарына сәйкес салық төлеушінің толық ресми
атауы немесе кәсіпкердің аты-жөні.
4) ЭҚЖЖ коды. Экономикалық қызмет коды мен олардың үлес салмағы.
Осы мәліметтерді қосылған құн салығы төлеуші заңды тұлғалар
көрсетеді.
ЭҚЖЖ коды ( бастапқы бес бөлігі) олардың үлес салмағының кему
тәртібімен қызметтің үш негізгі түрі бойынша көрсетіледі.
Қосылған құн салығы- тауарды өндіру және олардың айналысы процесінде
қосылған, оларды өткізу бойынша салық салынатын айналым құнның бір
бөлігін бюджетке аударуды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының
аумағындағы тауарларды импорт ы кезіндегі айналымды білдіреді, яғни,
қосылған құн салығының мөлшері 13%, салық салу объектілері: салық
салынатын айналым және салық салынатын импорт болып табылады. Осы және
басқада да қосымша мәліметтер туралы толығырақ мәтінде келтірілген
салықтарды, сызбалар, кестелер материалды толық меңгеруді жеңілдетеді.

І. ҚОСЫЛҒАН ҚҰН САЛЫҒЫНЫҢ ЕСЕБІ.

1.1
Қосылған құн салығы (бұдан әрі ҚҚС) тауарларды
(жұмыстарды, қызмет көрсетулерді) өндіру және өткізу бойынша салық
салынатын айналым құнының бір бөлігін бюджетке аударуды, сондай-ақ
Қазақстан Республикасының аумағындағы тауарлар импорты кезіндегі
аударымды білдіреді.
Кесте:

Қосылған құн салығын төлеушінің тауарларды ( жұмыстарды,
қызметтерді) өткізу бойынша ( қосылған құн салығынан босатылған, сондай-ақ
өткізу орны ҚР болып табылмайтын айналымдарды қоспағанда) жасаған айналымы
салық салынатын айналым болып табылады.
Кеден заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағына
әкелінген тауарлар салық салынатын импорт болып табылады.
Салық салынатын айналым мөлшері қосылған құн салығын енгізбей,
мәміле жасаған тараптар қолданылатын бағаларды негізге ала отырып,
өткізілетін тауарлар ( жұмыстар, қызмет көрсетулер) негізінде
анықталады.
Салық салынатын импорт мөлшері импортталған тауарлардың кедендік,
құны, сондай-ақ қосылған құн салығын қоспағанда, тауарлар импортты
кезінде салық және бюджеткен төленетін басқа да міндетті төлемдер
негізінде анықталады.
өткізілген тауарлардың ( жұмыстардың, қызмет көрсетулердің) құны
қандай да бір өзгеріске түскен жағдайда, салық салынатын айналым мөлшері
тиісті түрде түзетіледі.
Тауарлардың бірнеше кәсіпорындардан ( шикізат өндірушіден түпкіліті
даяр өнімді тұтынушыға дейін) өткен кездегі қосылған құн салығын
есептеудің қарапайымдалған сызбасында көрсетілген.
Қосылған құн салығын төлеушілер мен есептеу
1) қосылған құн салығы бойынша есепке тұрған мынадай тұлғалар:
жеке кәсіпкерлер;
мемлекеттік мекемелерді қоспағанда тұрақты мекеме арқылы жүзеге
асыратын резидент еместер;
2) заңды тұлғаның қосылған құн салығын төлеушілер ретінде танылған
құрылымдық бөлімшелері.
Кез келген (12 айдан аспайтын) кезеңнің қорытындысы бойынша
айналым мөлшері ең төменгі айналымнан асатын болса, тұлға осы кезең
аяқталған күннен бастап 15 күнтізбелік күннен кешіктірмей қосылған құн
салығы бойынша есеке қою туралы салық органына өтініш беруге
міндетті.
Өткізу бойынша айналымның ең төмен деңгейі көрсетілген кезеңнің
соңғы айына белгіленген айлық есептік көрсеткіштің 10000 еселенген
шамасын құрайды. Тұлға, қосылған құн салығы бойынша есепке қою туралы
өтініш беруге міндетті болған немесе ерікті түрде өтініш берген айдан
кейінгі айдың алғашқы күнінен бастап қосылған құн салығын төлеушіге
айналады.
Тұлғаны қосылған құн салығы бойынша есепке қойған жағдайда,
салық органы оған қосылған құн салығын төлеуші ретінде есепке қойғаны
туралы куәлік беруге міндетті. Қосылған құн салығы бойынша есептен
шығарылған жағдайда куәлік салық органына қайтарылуға тиіс.
Егер қосылған құн салығын төлеушінің соңғы 12 айлық кезеңдегі
салық салынатын айналым мөлшері салық салынатын ең төмен айналым
мөлшерінен аспаса, ол тіркелген жеріндегі салық органына өзін қосылған
құн салығы бойынша есептен шығару туралы өтініш беруге құқылы.
Қосылған құн салығын төлеуші мұндай құқықты өзін қосылған құн
салығы бойынша есепке қойған кезден бастап, кем дегенде 2 жыл өткеннен
кейін пайдалана алады.
Егер қосылған құн салығын төлеуші болып табылатын тұлға салық
салынатын айналымдарға байланысты қызметін тоқтатқан жағдайда, мұндай
тұлға қызметі тоқтатылған салық кезеңінен кейінгі 6 айдың аяқталуынан
кешіктірмей, өзін қосылған құн салығы бойынша есептен шығару туралы
өтініш беруге міндетті.
Тұлға қосылған құн салығы бойынша өзін есептен шығару туралы
өтініш берген кезеңнен кейінгі салық кезеңінің алғашқы күнінен бастап
қосылған құн салығын төлеуші болуын тоқтатады.
Салық салынатын айналым бойынша бюджетке төленуге тиіс қосылған
құн салығының сомасы салық салынатын айналым бойынша есепке
жатқызылған салық сомасы арасындағы айырма ретінде анықталады.
Салық мөлшерлемесі
13℅- салық салынатын айналым мөлшеріне (нөлдік мөлшерлеме
салынатын айналымдарды қоспағанда).
0℅- экспортқа тауарлар өткізу бойынша салық салынатын айналым
мөлшеріне (түсті және қара металдар сынығының экспортын қоспағанда).
0℅-Халықаралық тасымалдауға байланысты орындалатын жұмыстарға,
көрсетілетін қызметтер мөлшеріне салынады.
Қосылған құн салығын есептеу есепке жатқызу әдісіне негізделген.
Бұл әдістің негізінде бюджетке аударылатын төлем тауарларды өткізу
бойынша есептелген, қосылған құн салығының барлық сомасы емес, тек
Кіріс және Шығыс салық шамаларының айырмасы ғана. Яғни, тауарларды
өткізу бойынша есептелген салық сомасынан алынған тауарлар
(атқарылған жұмыстар, көрсетілген қызметтер) бойынша есептелген салық
сомасын шегереміз.
Сатып алынғанқосылған құн салығынан босатылған тауарлар бойынша
қосылған құн салығының сомасы есепке жатқызылмайды . тауарлар бүлінген,
жоғалған жағдайда, бұрын осы тауарлар бойынша алынған есепке жатқызу,
бюджетке қйтарылуы тиіс.
Егер салық төлеушінің салық салынатын және салық салынбайтын
айналымдарды болған кезде, салық салынатын айналымның салмағы арқылы
анықталатын салық сомасы қосылған құн салығы бойынша есепке жатқызуға
алынады.
Мысалы: Заңды тұлғаның қосылған құн салығын есептеу үшін
төмендегідей көрсеткіштер берілген:
Кесте:

Тауарлардың қосылған
құн салығын сыз
№ Шаруашылық операциялар бағасы Сома
мазмұны
1. 13℅ мөлшерлеме бойынша
салық салынатын айналым 500000 теңге 80000
2. 0℅ мөлшерлеме бойынша салық
саклынатын айналым 120000теңге -
3. Қосылған құн салығынан
босатылған айналым 80000теңге -
4. Қосылған құн салығын төлеуші
сатып алған тауарлардың ( 210000 33600
жұмыстардың, көрсетілгекн
қызметтердің) құны

Жалпы айнлым-7000000 ═ ( 500000+120000+80000)
Салық салынатын айналым-620000═(120000+500000)
Салық салынатын айналымның салмағы ═620000х100700000═88℅
Өткізу бойынша есептелген қосылған құн салығы═80000 теңге
Алынған тауарлар бойынша есептелген қосылған құн салығы═33600теңге
Рұқсат етілген есепке жатқызу сомасы ═ 33600х88100═29568 теңге
Бюджетке төленетін қосылған құн салығының сомасы ═80000-
29568═50432теңге.

1.2
Қосылған құн салығы бойынша бюджетпен өзара қатынас.
Қосылған құн салығын төлеуші әрбір салық кезеңі үшін қосылған
құн салығы бойынша декларацияны салық кезеңінен кейінгі айдың 20-сынан
кешіктірмей табыс етуге міндетті.
Импортталған тауарларға қосылған құн салығын төлеу мерзімі
өзгертілуі мүмкін.
Салық органдары, егер:
1. Импорталған тауарлар өнеркәсіптік ұқсатуға арналған.
2. Су, газ, электр энергиясы импортталатын тауарлар болып табылған
жағдайларда импортталатын тауарларға қосылған құн салығын төлеу
мерзімін өзгертеді. Төлеу мерзімін өзгерту өтініш пен тауарларды
еруге арналған шарттың ( келісім шарттың) көшірмесі негізінде
жасалады.
3. Нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынатын айналымдар бойынша қосылған
құн салығын қайтару салық органы қосылған құн салығын төлеушінің
тиісті құжаттары негізінде (экспортты растайтын құжаттар, қосылған
құн салығының декларациясы) салықты қайтару туралы өтініш алған
кезден бастап 60 жұмыс күні ішінде жүргізіледі.
Кесте:

Қосылған құн салығын төлеушінің банк шотына қосылған құн салығын
қайтару оның басқа салықтар бойынша мемлекеттік бюджетке салық берешегі
болмаған кезде жүргізіледі. Басқа салықтар бойынша салық берешегі болған
жағдайда, бюджеттен қайтарылуғма тиісті салық сомасы осы берешекті өтеуге
жатқызылады.
Грант қаражаттары есебіне алынатын тауарларды (жұмыстарды, қызмет
көрсетулерді) берушілерге төленген қосылған құн салығын салық органдары 30
жұмыс күні ішінде қайтарады, егер бңр мезгілде мынандай шарттар
сақталса:
1. Тауарлар (жұмыстар, қызмет көрсетулер) алынатын грант қаражаттары
мемлекеттер, мемлекеттер үкіметтер, халықаралық ұйымдар желісі бойынша
берілсе;
2. Тауарлар (жұмыстар, қызметтер) тек грант мақсаттарын іске асыру
үшін ғана алынса;
3. Тауарларды өткізу, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету грант
алушымен не грант мақсаттарын жүзеге асыру үшін грант алушы тағайындаған
орындаушымен жасалған шартқа (келісім-шартқа) сәйкес жүзеге асырылса;
Қосылған құн салығын қайтару қосылған құн салығының грант
қаражаттары есебіне төленгенін растайтын құжаттар негізінде жүргізіледі.
Қосылған құн салығын Қазақстан Республикасында тіркелген
дипломатиялық және оларға теңестірілген өкілдіктерге қайтару Қазақстан
Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарда мұндай
қайтару көзделген жағдайда жүргізіледі. Қайтару осы дипломатиялық және
оларға теңестірілген өкілдіктер жасаған жиынтық тізімдемелердің және
қосылған құн салығының төленген фактісін растайтын құжаттардың (шот-
фактуралардың, чектердің және т.б) көшірмелері негізінде жүзеге асырылады.
Бюджеттен қайтарылуға тиіс салық сомалары дипломатиялық және оларға
теңестірілген өкілеттердің тиісті шотына аударылады. Салық декларациясы
салық органдарына салық кезеңінен кейінгі айдың 15-інен кешіктірмей
табыс етіледі.
Егер алдыңғы тоқсан үшін бюджетке төленуге тиіс құн салығының
орташа айлық сомасы 1000 айлық есептік көрсеткіштен артық болса,
онда салық кезеңі күнтізбелік ай болып табылады, ал егер бұл сома
1000 АЕК-тен кем болса, онда салық кезеңі тоқсан болып табылады.
Арнайы салық режимін қолданатын төлеушілер әр тоқсан үшін қосылған
құн салығы бойынша декларацияны есептік тоқсаннан кейінгі айдың 15-інен
кешіктірмей табыс етеді.
Декларациямен бірге салық кезеңі ішінде салық салынатын айналымы
150000 теңгеден асатын сатып алынған тауарлар (жұмыстар, қызмет
көрсетулер) бойынша шот- фактуралардың тізімдемесі табыс етіледі.
ЭҚЖЖ коды ( бастапқы бес бөлігі) олардың үлес салмағының кему
тәртібімен қызметтің үш негізгі түрі бойынша көрсетіледі.
Үлес салмағы он үлеске дейін дөңгелектелген пайызбен
көрсетіледі.
Үлес салмағының есебі үшін №1 – ҒН (жылдық) мемлекеттік жылдық
статистикалық есеп беру нысанының І бөлімінің 100- жолында өнім салық
төлеуші көрсететін деректерді пайдалану қажет. Қызметтің әрбір түрі
бойынша үлес салмағы 100-жол бойынша І бағанның деректеріне 100- жолдың
тиісті бағанына деректеріне 100-жолдың тиісті бағанына деректер ретінде
айқындалады.
Мысалы, қызметтің негізгі түрі №1 ҒН (жылдық) І бөлімнің 100-жолында
үй-жайларды салу болып табылатын салық төлеуші мынадай деректерді
көрсетті:
Кесте:
Көрсеткіштер Жолдың Есепті Соның ішінде қызымет түрі бойынша
атауы коды жыл үшін
барлығы
Үй жайларАвто-ді Авто-ді Жарнама
салу бөлшек жалдау
сатумен
Коды Коды Коды Коды
45211 50102 71100 74400
1 2 3 4 5 6 7
өндірілген 100 250000,0 150 000,050 000,035000,0 5000,0
өнім
(тауарлар,
қызмет
көрсетулер),
көлемі, мың
теңге

Онда ЭҚЖЖ бойынша мәліметтер мынандай түрде болады:
Құрылыстың үлес салмағы, мысалы, 150 000,0 250 000,0 х 100℅ ретінде
есептелген. ЭҚЖЖ қалған кодтары бойынша үлес салмағы осындай жолмен
есептелген.
Банктер, бюджеттік және сақтандыру ұйымдары ЭҚЖЖ кодын көрсетеді;
5) декларацияның түрі.Осы тор көздер 69- және 71- баптарға сәйкес
белгіленеді. Декларацияның түріне байланысты тимісті ұяда белгі қойылады.
Декларацияларды беру кезінде Кезектегі тор көзіне белгі жасалады.
Бұл ретте, 2001 жылдың 1 қаңтарына дейін қосылған құн салығын төлеуші болып
табылған салық төлеушілер қосылған құн салығын төлеу бойынша есепке
2001 жылғы қңтар мен одан кейінгі декларацияларды тапсыру кезінде
Кезекті тор көзіне белгі жасалады.
Бұрын берілген декларацияларға арифметикалық , техникалық және
басқада қателер салдарынан пайда болған өзгерістер мен толықтыруларды
енгізу кезінде қосымша тор көзіне белгі жасалады.
Салық төлеушілер қосылған құн салығын төлеу бойынша салық органына
берілетін соңғы декларацияда салық төлеушіні тарату немесе қайта құру
жағдайында Тарату тор көзіне белгі жасалады.
6) қосылған құн салығын төлеуді есепке жатқызу кодекстің 39-бабына
сәйкес таңдалады. Бұл жағдайда олар бойынша кезінде тиісті торкөзге белгі
жасалады. Бұл белгі міндетті түрде жасалады;
7) Декларация берілетін салық кезеңі. Салық кезеңі Кодекстің 246-
бабына сәйкес анықталады. Егер салық кезеңі тоқсан болып, айды көрсету
үшін торкөз толтырылмайды. Салық кезеңі араб сандарымен көрсетіледі.
Екіден кем белгісі бар ай нөмірін көрсеткенде сол жақ тор көз
толтырылмайды;
8) валюта коды;
9) берілген қосымшалар.Тиісті қосымшаны ашудан талап ететін
жолдарды толтыру кезінде аталған қосымша тиісті қосымшада ашуды талап
ететін жолдарды толтыру кезінде міндетті түрде толтыруға жатады. Салық
төлеуші 68-баптың 4-тармағына сәйкес берілген қосыишалар бойынша тиісті
ұяларды белгілейді.

1.3
Қосылған құн салығы бойынша жеңілдіктер, салық
есептілігі
І. Қосылған құн салығынан босатылған айналымдар
Мынандай тауарлар ( жұмыстар, қызмет көрсетулер) :
1. Пошта маркалары ( коллекциялық маркалардан басқа)
2.Акциздік алым маркалары (акцизделетін тауарларды таңбалауға
арналған есеп- бақылау маркалары, Кодекстың 543-бабына сәйкес).
3. Уәкілетті органдар жүзеге асыратын, соларға байланысты
мемлекеттік баж салынатын қызметтер.
4.Адвокаттық қызметті, нотариаттық іс-әрекеттерді жүзеге асыру
бойынша көрсетілетін қызметтер.
5.Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі өткізетін тауарлар
(жұмыстар, қызметтер)
6. Мемлекеттік меншікті жекешелендіру тәртібімен өткізілетін
мүлік.
7.Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік мекемелердің
пайдасына өтеусіз негізде құралдарды беру, сондай-ақ мемлекеттік
мекемелердің мемелекеттік кәсіпорындар пайдасына өтеусіз негізде
негізгі құралдарды беруі.
8. Жарғылық капитал жарналары.
9. Жарғылық капиталға жарна ретінде алынған мүлікті қайтарып
алу.
Кесте:

ІІ. Жерге және тұрғын үй қорытындағы ғимараттарға байланысты
айналымдар
1. Тұрғын үй қорытындағы ғимаратты (ғимараттың бір бөлігін) өткізу
және осындай ғимаратты (ғимараттың бір бөлігін) жалға беру, оның ішінде
қосалқы жалға беру.
Мыналары:
2) қонақ үй қызметін көрсету мақсатында пайдаланылатын ғимаратты
(ғимараттың бір бөлігін) өткізуді немесе жалғаберуді;
3) қонақ үйде тұру бойынша қызмет көрсетуді қоспағанда, қосылған
құн салығынан босатылады.
Ғимаратқа құны бастапқы құнының кемінде 50℅ болатын қайта жаңғырту
(жөндеу) жасалып, егер осы ғимарат қайта жаңғыртудан кейін тұрғын үй
мақсатында пайдаланылатын болса, бұл ғимарат тұрғын үй қорының салынған
ғимаратына жатады.
VI.Медициналық және мал дәрігерлік қызмет саласындағы тауарлар мен
қызмет көрсетулер
1. Медициналық және мал дәрігерлік қызмет көрсетумен байланысты
тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) өткізу бойынша мынандай айналымдар:
1) кез келген нысандағы дәрі- дәрмектік заттарды, сондай-ақ оларды
өндіру үшін қажет материалдар мен жинақтаушы заттарды өткізген;
2) медициналық (мал дәрігерлік) мақсаттағы бұйымдарды, оның ішіндегі
протездік –ортопедиялық бұйымдар мен медициналық техниканы қоса алғанда,
сондай-ақ оларды өндіру үшін қажет материалдар мен жинақтаушы заттарды
өткізген;
3) косметологиялық қызметті қоспағанда, медициналық (мал дәрігерлік)
қызмет көрсетілген жағдайларда қосылған құн салығынанбосатылады.
Ксіпорынды сату
V.Қосылған құн салығынан босатылатын импорт.
1.Қосылған құн салығынан мынандай тауарлардың импорты босатылады:
1) ұлттық валюта, шетел валютасы (мумизматикалық мақсатта
пайдаланатынынан басқа), сондай-ақ бағалы импортты;
2) жеке тұлғалардың Қазақстан Республикасыны үкіметі бекіткен
тауарларды бажсыз әкелу нормалары бойынша тауарлар импорты;
3) акцизделетін тауарларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының
үкіметі белгілеген тәртіппен ізгілік көмек ретінде әкелінген
тауарларимпорты;
4) акцизделетін тауарларды қоспағанда, мемлекет, Қазақстан
Республикасныың үкіметтері, халықаралық ұйымдар ұйымдар желілері бойынша
қайырымдылық мақсатында әкелінген тауарлар импорты,оның ішінде техникалық
жәрдем көрсету;
6) дәрі- дәрмектік заттар, оның ішінде субстанция-дәрілер; протездік
–ортопедиялық бұйымдар, сурдотифлотехниканы және медициналық ( мал
дәрігерлік) техниканы қоса алғанда мединициналық (мал дәрігерлік)
мақсаттағы бұйымдар импорты.
7) пошта маркаларының ( коллекциялық маркалардан басқа) импорты;
Салық төлеуші қосылған құн салығы бойынша декларацияны айына бір рет
немесе тоқсанына 1-рет салық кезеңнен кейінгі айыдың 15-інен кешіктірмей
табыс етуге міндетті.

1.4
ҚР Қаржы министірлігінің Салық комитеті Төрағасының
19.12.2007 ж.№468 бүйрығына сәйкес Салық есептілігін жасау ережелері
бекітілді. Сонымен бірге осы бұйрықпен 2003-2007 жылдар үшін салық
есептілігін қара-ақ бланкілерде тапсыруға рұқсат берілген. Осы бұйрық 2008
жығы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіліп отыр.
Салық кодексінің Қаржылық қызмет көрсетулер деген 227-бабының 1-
тармақшасының банкаралық клиринг алынып тасталды және осы бапта: 3-1
банкаралық клиринг бойынша қызмет көрсету деген жеке тармақшамен
көрсетілген. Декларацияны табыс ету мерзімі алдыңғы тоқсанның орташа
айлық төлеміне байлансыты болады.
Егер бюджетке төленуге тиіс қосылған құн салығының орташа айлық
кезеңі күнтізбелік ай болып табылады, яғни салық декларациясын табыс
ету мерзімі- айына бір рет ( қосымшадағы декларцияны толдырудың 300.00
нысанын қарыңыз) болады.
2007 жылғы 1 қаңтардан қосылған құн салығын ставкасын кезең-
кезеңімен төмендету басталады.
Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне салық
салу мәселері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу 2006 жылдағы
7 шілдедегі № 177 –ІІІ Қазақстан Республикасына сәйкест ( Салық кодексі)
салық жүктемесін төмендету мақсатында 2007 жылғы 1- қаңтардан бастап
қосылған құн салығының ставкасы 15проценттен 14 процентке дейін
төмендейді. Біздің Республикада қосылған құн салығының ставкасын
төмендету тәжербиесі бірінші рет болып отырған жоқ.
Қосылған құн салығының ставкасына өтумен байланысты 2007 жылдың
қаңтар айының алғашқы күндері көптеген салық төлеушілері кезігуі
мүмкін проблемаларды болдырмас үшін редакция GRATA заң фирмасының
Салық және кеден мәселері жөніндегі депортаментінің аға заңгері А.
Әбдіроваға жүгінген еді.
Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау мақсатында ( Қазақстан
Республикасы президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы
Қазақстаннның әлем елдерінің неғұрлым бәсекеге қабілетті 50-нің
қатарына кіру стратегиясы, Қазақстан өз дамудағы алдағы жаңа ұмтылысының
табалдырында) Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне
салық салу мәселері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы
2006 жылғы 7 шілдедегі № 177 ІІІ-Қазақстан Республикасының Заңы
әзірленеді және қабылданады, онда қосылған құн салығының ставкасын кезең
– кезеңімен төмендету көзделген, соның ішінде:
2007 жылға қосылған құн салығының ставкасы 14 процент мөлшерінде
қабылданды;
2008 жылға қосылған құн салығының ставкасы 13 процент мөлшерінде ;
2009 жылға қосылған құн салығының ставкасы 12 процент мөлшерінде;
Сөйтіп, қосылған құн салығының ставкасын мұндай біртіндеп төмендету
салық төлеушілер үшін не береді:
1) 2007-2009 жылдарға арналған қосылған құн салығының ставкасының
төмендейтіні туралы салық төлеушілер қазірдің өзінде біледі. Мұның өзі
сатып алушылармен және жеткізушілермен өзіндік қарым қатынастарды
жоспарлауға және 15℅ қосылғанқұн салығының ставкасынан 14 ℅-ке және т.с.с.
қиындықтарсыз көшуге мүмкіндік береді.
2) қосылған құн салығының төмендеуі есебінен салық төлеушілерде,
әсіресе өнімнің әзірлеуінен сатылуына дейін ұзасқ циклден өтетін
кәсіпорындарда айналым қаражаттары аз тартылатын болады. Ставканың
төмендеуі олардың айналым қаражаттарын үнемдеуіне мүмкіндік туғызады
және салық жүктемесін азайтады.
3) қосылған құн салығының ставкасы төмендеген кезде салық төлеушілер
өз жұмыстарына немесе қызметтеріне баға қалыптастырудың екі тсілін
таңдай алады:
Бірінші тәсіл бағаларды өзгеріссіз қалдыру болып табылады, яғни
қосылған құн салығының ставкасы төмендеген кезде салық төлеушінің
қарамағында қалатын табыс сомасы ұлғаяды. Бұл саясатты, бәлкім, өз
өндірісінде немесе қызметтер көрсетуінде монополист болып табылатын
және бәсекелестен қорықпайтын төлеушілер қолданар.
Кодекстің 234- бабына немесе халықаралық шарттарға сәйкес
қосылған құн салығынан босатылған импортталатын тауарлардың құны
көрсетіледі. Жол жүк кедендік декларацияларында көрсетілген көрсетілген
мәліметтер негізінде толтырылады;
300.00.014 жол жүк кедендік декларациялары негізінде толтырады.
Осы жолға салық органдары кодектің 249-бабына сәйкес салық төлеу
мерізімін өзгерту туралы шешім қабылдаған импортталатын тауарлардың
құны енгізілді;
300.00.015 жолы 300.00015А және 300.00.015В жолдарынан тұрады.
Есепке жатқызулардың бөлек әдісін қолданған кезде, 300.00.012 А
жолына 300.06.035А жолында көрсетілген сома, 300.00.012В жолына
300.06.035С жолында көрсетілген сома көшіріледі;
300.00.017 жолына 300.08.009 жолында көрсетілген сома көшіріледі;
Есепке жатқызулардың бөлек әдісін қолданған 300.00.018 жолына
300.07.0030 жолының шамасы көшіріледі.
Есепке бөлек жатқызу әдісін қолданғанда 300.00.018 жолына
300.06.043В жолының шамасы көшіріледі;
Салық кезеңінде қосылған құн салығы бойынша есептер бөлімінде:
300.00.022 жолында есепті салық кезеңінде төлеуге жататын салық
сомасы көрсетіледі. Осы сома 300.00.01 және 300.00.020 жолдарының
айырмашылығы ретінде , немесе 300.00.010 және 300.00.021 жолдарының
айырмашылығы ретінде айқындалады. Егер есепке жатқызылатын қосылған құн
салығының сомасы есептелген салық сомасынан артық болса 300.00.022 жолы
толтырылмайды.
300.00.023 жолы 300.00.020 жолы бойынша немесе 300.00.021 жолы
бойынша (есепке жатқызудың бара-бар әдісін қолданса) есепке жатқызылатын
қосылған құн салығының сомасы 300.00.010 жолында көрсетілген, есептелген
салық сомасынан артық болған жағдайда толтырылады. Бұл ретте артық сома
300.00,020 жолында көрсетіледі;
300.00.024 жолына 300.10.003 жолының шамасы көшіріледің;
300.00.025 жолында 300.00.022 жолы мен 300.00.024 жолының
айырмашылығы ретінде айқындалатын, өткен салық кезеңдерінен көшірілетін,
есептерді есекере отырып, бюджетке төлеуге жататын қосылған құн
салығының сомасы көрсетіледі;
300.00.026 жолы барлық түзетулерді енгізген соң есепке
жатқызылатын қосылған құн салығының сомасы есептелген салық сомасынан
артық қалған жағдайда толтырылады. Осы жолы толтырылғанда 300.00.025
жолы толтырылмайды.
300.00.026 жолының шамасы 300.00.023 және 300.00.024 жолдарының
сомасы ретінде, немесе 300.00.024 жолы мен 300.00.022 жолдарының
айырмашылығы ретінде айқындалады;
300.00.027 жолына 300.02.010 жолында көрсетілген сома көшіріледі.
Егер 300.02.010 жолының шамасы 300.00.026 жолында көрсетілген шамадан
артық болса, 300.00.027 жолына 300.00.026 жолының шамасы көшіріледі.
Декларация жасау кезінде қосылған құн салығына салық төлеуші
Кодекстің 251-бабының 2-тармағында қарастырылған шарттарды орындаса, осы
жолға 300.00.026 жолында көрсетілген сома көшіріледі.
Декларация Кодекстің 69- бабына сәйкес қол қойылады және
куәландырылады.
Алайда, бәсекелестік барынша қатал болып келетін тауарлар өндірсі
мен қызметтер көрсету саласында басқа тәсілдің қолданылуы мүмкін. Салық
төлеушілер өз бағаларын азайту жағына қарай түзетуі де мүмкін, бұл өз
секторындағы неғұрлым көлемді көлемді сектордың неғұрлым көлемді жерін
иемленуіне мүмкіндік туғызады және , түптеп келгенде, тауарлар, қызметтер
өндірісі көлемнің ұлғаюына қазіргі кезде неғұрлым өміршең болып
саналады.
Қосылған құн салығының ставкасын төмендетуді пайдалану кезінде
тәсілдердің екеуі де дұрыс болып табылады, өйткені тауарлар, жұмыстар,
қызметтер өндірістерінің көлемінің ұлғаюын, жалақының өсуін және
өндірістің дамуын ынталандырады.
Ауыл шаруашылығының шикізаттарын ұқсатуды жүзеге асыратын
кәсіпорындар үшін қосылған құн салығының төмендеуін де атап өтпеуге
болмайды.
Қазіргі кезде Салық кодексімен жерді пайдалана отырып ауыл
шаруашылығының өнімдерін өндіретін, өз өндірісінің аталан өнімдерін
ұқсататын және өткзетін, содай-ақ толық циклді ( жас төлдерді өсіруден
босатылатын) мал шаруашылығының және құс шаруашылығының, ауылшаруашылық
өнімдерін өндіретін, сондай-ақ өз өндірісінің аталған өнімдерін ұқсататын
және өткізетін заңды тұлғалар үшін салықтарды, соның ішінде қосылған
құн салығын есептеу жөніндегі жеңілдіктер белгіленген. Арнаулы салық
режимі бойынша жұмыс істейтін мұндай тұлғалар үшін патенттің құны 80 ℅
азайтылады. Нарықты сапалы ауылшаруашылығынң өнімдерімен толықтыру және
огның бағасын төмендету мақсатында Қазақстан Республикасының 2006 жылғы
7 шілдедегі № 177 ІІ Заңымен ауылшаруашылығының шикізаттарын қайта
өңдеуді жүзеге асыратын ұйымдарына салық жүктемесін төмендету жөніндегі
шаралар қабылданған. Олар САлық кодексінде белгіленген тәріппен
есептелген қосылған құн салығының ставкасы 70℅ төмендетіледі.
2008 жылғы 1 қаңтардан қосылған құн салығының ставкасы 13℅ -ке дейін
төмендетіледі.
Салық кодексі 245- бабының 1 тармағына сәйкес қосылған құн салығының
ставкасы 13℅ - ке тең болды және салық салынатын айналым мөлшеріне
қолданылады.
Осыған байланысты бухгалтерлерде сұрақтар пайда болуы мүмкін.
Ақысы 2007 жылдың аяқ кезінде төленген тауар іс жүзінде сатып
алушы компанияға 2008 жылдың бас кезінде жеткізілетін болса не істеу
қажет?
Жасалатын шот- фактурадақосылған құн салығын қалай дұрыс көрсету
қажет?
Сатып алушы компанияның қосылған құн салығын есепке ненің
негізінде алуы керек?лизинг төлемдері бойынша да белгілі бір проблемалар
пайда болады, өйткені қаржы лизингі –ұзақ мерзімді шарт , қаржы лизингі
қолданылатын мерзімде қосылған құн салығының ставкасы өзгеруі мүмкін.
Қазақстан Республикасының Салық кодексінің 30.04.2004 ж № НК-УМ-8-2-
183316 хатында қосылған құн салғының ставкасы 16℅ тен 15-ке өзгерген
кездегі қаржы лизингіне салық салудың тәртібі туралы түсініктеме
берілген.
Жеткізушіде салық салынатын айналымға сатып алушыдан есепке
жатқызылған қосылған құн салығына түзету оқиға болған сәтте, жаңа ставка
қолданылатын кезде енгізілгендіктен, қайтару шот- фактурасын жаңа ставка
-13℅ бойынша жасау қисынды болар еді.
Сонымен бірге 300.00- нысанын, нақты айтқанда 300.03.001 және
300.08.04- жолдарына қосымша нысандарды толтыру ережелеріне сәйкес
қосыиша қосылған құн салығын түзету кезінде салық ставкасы
көрсетілмейді, тек салық салынатын айналымды түзету сомасы және қосылған
құн салығы түзету сомасы ғана көрсетіледі, мұның өзі салық төлеушілерді
екінің бірін таңдау бұл жағдайда қосылған құн салығының ставкасының
қайсысын қолдану мәселесіне әкеледі.
Егер тауарды қайтару кезінде түзету енгізгенде 13℅ ставканы
қолдансақ, операция жеткізуші үшін тиімсіздеу болады, өйткені есептеуге
қосылған құн салығын түзетуі 34 513 теңге сомасында болады, мұның өзі
сату кезінде есептелген сомадан 2 329 теңге кем болады.
Бұл жағдайда сатып алушыда қайтарылған тауар бойынша 2 329 теңге
сомасындағы қосылған құн салығышегерімде қалады, мұның өзі шартқа
қатысушыларды тең емес жағдайларға қояды, қайтарылған тауар сомасы
неғұрлым көп болса, алшақтық сомасы соғұрлым елеулі болды.
Менің ойымша, 300 000 теңге сомасының тауарын қайтаруға шот-фактура
бұл қолданылған 14℅ ставка бойынша жасалады, онда салық салынатын
айналым – 263 158 теңге, қосылған құн салығын минуспен көрсетеді.
Бірінші есепті кезең үшін қосылған құн салығы бойынша декларацияда
жеткізуші тауарды қайтару шот- фактурасы негізінде салық салынатын
айналым мөлшерін түзетеді ( салық кодексінің 218- бабы), бұл үшін 300.03-
қосымшаның 300.03.001-жолына қосымша нысанда мыналарды көрсетеді.
В- тауар атауы,
С- тауар алушының СТН-і,
D- салық салынатын айналым мөлшерін түзету сомасы – минус 263 158,
Е- қосылған құн салығын түзету сомасы –минус 36 842.
Қосымша нысан деректері 300.03- қосымшасына және одан әрі қосылған
құн салығы бойынша декларацияның 300.03 – жолына ауыстырылады.
Сатып алушы, өз тарапынан, есепке жатқызылатын қосылған құн сомасын
түзетеді ( САлық кодексінің 237-бабы), бұл үшін 300.08-қосымшасының
300.08.004- жолына қосымша нысан толтырылады, онда бағандар
быналаркөрсетіледі.
В- тауар атауы,
С- тауар алушының СТН-і,
D- қайтарылған тауар құны қосылған құн салығынсыз– минус 263 158,
Е- қосылған құн салығы бойынша есепке алуды түзету сомасы –минус
36 842.Қосымша нысан деректері 300.03- қосымшасына және одан әрі
қосылған құн салығы бойынша декларацияның 300.03.017– жолына ауыстырылады.
Кесте:

№ Шаруашылық операциялар мазмұны Шоттар корреспонденциясы
Дебет Кредит
1 сатып алушылар мен тапсырушыларға 1210,2110 3130
өткізілген өнімдерге ұсынған 2020,2030
шоттарды қосылған құн салығының
сомасын бейнелеу
2 есепке алуға тиіс қосымша құн салық 3130 1420
сомасы
3 сатып алушылардан төлеп алған 3130 3390
тауарлар, жұмыстар ,
қызметтердіқайтарған жағдайда
ертеде есептелген қосымша құн
салығының сомасын көрсету.
4 Бюджетке аударылған қосымша құн 3130 1040
салығының сомасы
5 Жеткізушілерден келіп түскен 1310,1315 3310
тауарлы-материалдық қорлардың 1317,1330, 3310
шот-фактураларын акцептеу
- сатылған құны бойынша 1420
- қосылған құн салығы сомасы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.