Мұхтар Әуезов атындағы педагогикалық колледж-нің негізгі құралдар есебі

Жоспар

І. НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫ ЖӨНДЕУ ЕСЕБІ.

1.1 Негізгі құралдарды жөндеуге жұмсалатын күрделі шығындар ... ... ... ... ... .4.7
1.2 Негізгі құралдардың күрделі және ағымдағы жөнделуі ... ... ... ... ... ...7.10
1.3 Негізгі құралдардың синтетикалық есебі және жөндеу тәсілдері ... ... ... ... ...10.13

ІІ. « МҰХТАР ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖ».НІҢ НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАР ЕСЕБІ.

2.1«Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі».нің негізгі құралдарын жөндеуге жұмсалатын күрделі шығындары ... ... ... ... ... ...14.16
2.2«Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі».нің негізгі құралдарының күрделі және ағымдағы жөнделуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16.18
2.3«Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі».нің негізгі құралдарының синтетикалық есебі және жөндеу тәсілдері ... ... ... ... ... .18.22

ІІІ ҰСЫНЫСТАР
«МҰХТАР ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ КОЛЛЕДЖ».ІНІҢ ЖЕТІЛДІРУ ШАРАЛАРЫНЫҢ МЕТОДИКАЛЫҚ НҰСҚАУЛЫҒЫ ... ... ... ... ... 23.24

3.1 Негізгі құралдарды жөндеу есебі бойынша ішкі аудитті жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25.26
3.2 Негізгі құралдарды жөндеу кезінде 1 С бағдарламасын қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 27.26

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...29

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 29 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... .2-3

І. НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫ ЖӨНДЕУ ЕСЕБІ.

1.1 Негізгі құралдарды жөндеуге жұмсалатын күрделі
шығындар ... ... ... ... ... .4-7
1.2 Негізгі құралдардың күрделі және ағымдағы
жөнделуі ... ... ... ... ... ...7-10
1.3 Негізгі құралдардың синтетикалық есебі және жөндеу
тәсілдері ... ... ... ... ...10-13

ІІ. МҰХТАР ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖ-НІҢ НЕГІЗГІ
ҚҰРАЛДАР ЕСЕБІ.

2.1Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі-нің негізгі
құралдарын жөндеуге жұмсалатын күрделі шығындары ... ... ... ... ... ...14-
16
2.2Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі-нің негізгі
құралдарының күрделі және ағымдағы
жөнделуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16-18
2.3Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі-нің негізгі
құралдарының синтетикалық есебі және жөндеу
тәсілдері ... ... ... ... ... .18-22

ІІІ ҰСЫНЫСТАР
МҰХТАР ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ КОЛЛЕДЖ-ІНІҢ ЖЕТІЛДІРУ ШАРАЛАРЫНЫҢ
МЕТОДИКАЛЫҚ НҰСҚАУЛЫҒЫ ... ... ... ... ... 23-24

3.1 Негізгі құралдарды жөндеу есебі бойынша ішкі аудитті
жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25-26
3.2 Негізгі құралдарды жөндеу кезінде 1 С бағдарламасын
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... . 27-26

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... .28

Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29

Қосымшалар.

Кіріспе.

Курстық жұмыс барысында басты тақырып негізгі құралдарды жөндеудің
есебі болып табылады. Негізгі құралдарды пайдалану барысында біртіндеп
тозады, тозған бөлшектерді жөндеуді немесе толығымен, иә болмаса тұтастай
объектіні түгелімен ауыстыруды талап етеді.Сондықтан негізгі құралдар
объектілеріне,пайдалы қолданылатын барлық мерзім ішінде кейінгі күрделі
қаржы және ағымдағы шығынды жұмсайды."Негізгі құралдардың есебі" барлық
кәсіп орында негізгі құралдар тозғанда жүргізіледі."Негізгі құралдардың
есебі" бухгалтерлік есеп стандарттарына және оған әдістемелікұсыныстарға
сәйкес негізгі құралдарға кейінгі күрделі қаржы жұмсау пайдалы қызымет ету
мерзімі басында бағаланған қолданудан түскен болашақ экономикалық
ттиімділікті ұлғайтқан жағдайда бастапқы құнды арттырады.Кейінгі барлық
шығындар жасалған кезендегі шығындар деп танылуы тиістілігі айтылады. Әр
түрлі мысалдар келтіріледі.
Келесі бөлімде ұйымдастыру – техникалық белгілері,жөндеу жұмыстарының
сипаты, олардың қуаттығы бойынша күрделі жәнеағымдағы жөндеу көлемін
айқындау туралы айтылған.
Курстық жұмыстың басты мақсаты-берілген тақырыпты толығымен
қамтып,оны түпкті зерттеу.
Негізгі құралдарды жұмыс жағдайында ұстау үшін оларды мерізім сайын
жөндеу қажет. Мұның өзі машиналардың, жабдықтардың, үйлердің және тағы да
басқа түрлерінің жекелеген бөлшектерінің тозуы біркелкі еместігіне
байланысты болады. Бухгалтерлік есеп орындалған жөндеу жұмыстарының
көлемі мен оның құны туралы ақпаратпен, сондай-ақ жөндеуге жұмсалатын
қаражаттарға бақылау жасауды қамтамасыз етуге тиіс. Ұйымдастыру техникалық
белгілері бойынша жөнделеді.
Қазақстан Республикасының Салықтар және басқа бюджетке міндетті
төлемдер туралы Кодексінің 113б.2 тармағына сәйкес меншікті негізгі
құралдарды жөндеу ( күрделі, ағымдағы) арналған нақты іс жүзіндегі сома
негізгі құралдардың әрбір тобы бойынша салықтық жылдың соңында топшаның
баланс құнының белгіленген проценті шегінде жылдық жиынтық табыстан
шегеріледі.
Мердігерлік тәсілмен орындалған жұмыста келісімшарт негізінде
мердігерлер жөндеу орнына жөнделетін объектілерді жеткізу және кейін
тасу жөніндегі шығындар да кіретін, орындалған жұмыстың сметалық құнына
шоттар ұсынады. Жөндеу жұмыстары біткен соң объектілер Жөнделген,
қайта құрылған жаңғыртып, жетілдірілген объектілерді қабылдау –тапсыру
актісі тапсырыс-берушілерге беріледі
Негізгі құралдарды жөндеудің синтетикалық есебінің үлгісі
жазылған.Мұнда негізгі құралдарға тозу сомасын есептелгенде бухгалтерлік
есеп шоттары бойынша жүргізілетің операциялар бар. Ол жалпы ұйымға келіп
түскен, кіріске алынған негізгі құралдардың тозу сомасы кіреді. Оған
негізгі өндіріс, қосалқы өндіріс, күрделі құрылысқа пайдалануда жатқызуға
болады. Сол сияқты негізгі құралдарды жөндеу кезінде де негізгі құжаттар
толтырылады. Құжаттың дұрыс толтырылуы жалпы негізгі құралдар атауы барлығы
көрсетіледі. әр түрлі актілер толтырыладыжәне олардың қайда сақталатыны
жазылады.
Негізгі құралдарды жөндеудің екі тәсілмен жүзеге асырылады. Олар:
мердегерлік және шаруашылық тәсілдері. Бұлардың қалай жүргіхілетіні, қайда
қолданылатыны көрсетілген.
ІІ жоспарда кәсіпорындардың негізгі құралдарды жөнлеудің қалай
жүргізілетіні, кім жүргізетіні жазылған. Осы кәсіпорында күрделі және
ағымдағы жөндеу, синтетикалық есебі және қүжатпен рәсімделуі толық
қамтылады.
Қандай тәсілді қолданатыны туралы, негізгі құралдарды қалай жөндеу
туралы толық мәлімет аламыз.
ІІІ жоспарда ұсынылатын ұсыныстар көрсетіледі және қорытынды мен
қолданылған әдебиеттермен аяталады.

І. НЕГІЗГІ ҚҰРАЛДАРДЫ ЖӨНДЕУ ЕСЕБІ.

1.1.
Негізгі құралдар дегеніміз – ұзақ уақыт бойы материалды өндіріс
саласында да, өндірістік емес салынсында да еңбек құралы ретінде іс-
әрекет ететін материалдық активтердің ұлттық комисссиясы.
Негізгі құрал объектілеріне байланысты Негізгі құлдар атты қаржылық
есеп берудің халықаралық стандарттарына сәйкес кейінгі шығындар актив
жағдайын жақсартқанда , оның өнімділігін бастапқы есептелген нормативтен
жоғарлатып, арттырған актив есебінде танылады. Болашақтағы экономикалық
тиімділікті ұлғайтуға және негізгі құралдың бастапқы құның артыруға
әкелетін мысалдар мыналар:
А) негізгі құрал объектілерінің пайдалы қолданылу мерзімі ұлғайтатын,
оның қуаттылығын арттыратыны да енетің жаңғыртып, жетілдіру;
ә) шығарылатын өнімнің сапасын едәуір жақсартуға жету үшін машина
детальдарын жетілдіру;
б)бұрын есептелген өндірістік шығынды едәуір қысқартуды қамтамасыз
ететін жаңа өндірістік процестерді енгізу.
Объектінің техникалық жағдайын сақтау мен ұстау мақсатымен жасалатын
негізгі құралдарды жөндеу мен пайдалануға жұмсалатын шығындар бастапқы
құнды ұлғайтады, олардың пайда болу сәтіндегі ағымдағы шығындар ретінде
танылады.
Мысалы: Басқарма үйінің төбесін жабатын жөндеу жасалып, бөлмелер
ақталды, боялды. Жөндеудің мұндай түрімен байланысты барлық шығындар солар
пайда болған кезеңдегі шығандарға жатқызылады.
Негізгі құрал-*жабдықтарды алғаннан кейін болған шығындарды есептеу
тәртібі бастапқы бағалауда ескерілген жағдайларға және кейінгі шығындардың
орны толып, өлшеді ме деп мойындауға байланысты.
Мысалы: Жөндеуді талап ететін үй сатып алынды, яғни активтің сатып
алынған бағасы компания болашақта активті жұмыс жағдайына келтіруге
қажетті шығындар шығаруға мәжбүр болады деген фактіні көрсетеді. Мұндай
жағдайда кейінгі шығындар баланстық құнға оның болашақта қолданылуы
есебінен өтілетін деңгейі бойынша қосылды.
Жеке активтер ретінде ескерілетін, басқа қызмет ету мерзімі бар,
негізгі құралдардың кейбір түрлерінің конструциялық элементтері белгілі
бір жүйелі түрдегі ауыстыруды талап етуі мүмкін. Мысалы, жүк таситын
лифт белгілі бір қолдану мерзімі өткен соң двигательді ауыстыруды талап
етеді. Двигательді ауытырған кезде шыққан жеке актив алу ретінде есептелді,
ал ауыстырылған двигатель есептен шығарылдаы.
Қазақстан Республикасының Салықтар және басқа бюджетке міндетті
төлемдер туралы Кодексінің 113б.2 тармағына сәйкес меншікті негізгі
құралдарды жөндеу ( күрделі, ағымдағы) арналған нақты іс жүзіндегі сома
негізгі құралдардың әрбір тобы бойынша салықтық жылдың соңында топшаның
баланс құнының белгіленген проценті шегінде жылдық жиынтық табыстан
шегеріледі. Көрсетілген шектен асатын негізгі құралдарға шыққан нақты іс
жүзіндегі сома негізгі құралдардың тиісті салықтық топшасының құндық
балансын ұлғайтады. Жылдық жиынтық табыстан шегерілуге тиісті негізгі
құралдарды жөндеу күрделі шығындарды ай сайын есептеу үшін, сондай-ақ
топтың құндық балансына қосуға тиісті соманы анықтау үшін салық салу
мақсатымен негізгі құралдарды жөндеу шығындарын есептеу тізімдемесі
қолданылады.
2005ж 1.01 бастап негізгі құралдардың әрбір тобы бойынша негізгі
құрал-жабдықтардың нақты іс жүзіндегі шығандар сомасы салықтық кезең
соңында баланстық құннан мынадай мөлшерде шегеріледі:
Кесте.

Топ №Топ атауы Шекті
мөлшері
(℅)
І Үйлер, құрылыстар 15
ІІ Ғимараттар, құрылыстар 15
ІІІ Беріліс қондырғылары 15
ІV Қуатты машиналар мен жабдықтары 25
V Жұмыс машиналары мен жабдықтары ( ұшқыр көліктен 25
басқасы)
VI Басқада машиналары мен жабдықтары ( ұшқыр көліктен 25
басқасы)
VII Ұшқыр көлік 25
VIII Компьютерлер, сырттағы, шет аймақтағы құрылғылар мен 20
мәліметтерді өндеу жөніндегі жабдық
IX Басқа топтарға кірмеген кесімді берілген активтер 15

Салық салу мақсаты үшін негізгі құралдарды жөндеуге шығатын
шығындар есебінің тізімдемесі қолданылады.
Салық салынатын табыстан ұстап қалулар туралы жинақтап қорыту
мақсатымен заңды тұлға Негізгі құралдарды жөндеу мен амортизацияға
аударымдар тізімдемесін жүргізеді.
Негізгі құралдарды жөндеу орындалғаны жөнінде қосылған құн салығы,
яғни Салықтар және бюджетке міндетті басқа төлемдер туралы
Кодекстің 235б.1т. сәйкес қосылған құн салығы атап көрсетілген шот-
фактуралар ұсынылуыбойынша материалдармен (Жұмыспен,көрсетілген)
жабдықтаушыларға төленуге тиісті салық сомасы да есепке жатқызылуы
(засчетке) тиіс.
Егер салық төлеуші басқа есепті кезеңді (ай тоқсан )
қолданса,онда жөндеу шығындары есепті кезең соңындағы топшаның құндық
балансына белгіленеді.
Республикалық және жергілікті бюджеттерден алынған жәрдем ақша
(субсидиялары) есебінен жасалатын жөндеу шығандары ұстап қалуға
жатқызылмайды жне топшаның құндық балансын ұлғайтпайды.
Егер кесімді белгіленген активтер есебі салық салу мақсатымен
объект бойынша жүргізілсе, топша құндық балансының белгіленген 5
процентінен асатын жөндеу шығындары жөндеуге шығын жұмсалған тиісті негізгі
құралдардың құнын өсіруге жатқызылады.
Кәсіпорындаға қажет болған жағдайда,жәнежөндеуге кеткен шығындарды
өнімнің өзіндік құнына бірқалыпты тарту үшін, субъектілер резервтік
қор құруына болады. Қорды құру үшін, жылдық сметалық шығыннан ай сайын
қаржы аударып отырады.
Егер кәсіпорын жөндеу қорын құратын болса, онда ол ай сайын
жөндеудің барлық түрі үшін осы қорға жылдық қаржының 112 мөлшерінде
аударымдар жасалады. Жөндеу қорына аударымдар жасалса, онда 7110, 7210,
8044,-шоттары дебеттелді де, Басқадай есептелген шығыстар шотының Жөндеу
қоры деп аталатын аралық шоты кредиттеледі.
-егер жөндеу мердігерлік тәсілмен орындалған болса,3310-ші
шотынан;
-егер жөндеу шаруашылық тәсілмен жөндеу цехында орындалған болса,
8030-шотынан;
Егер жөндеу шаруашылық тәсілмен жөндеу цехынан тыс жерде,
жылжымайтын объектілерде ( үйлер, ғимараттар) орындалған болса, 1315,3320-
б. 3330, 3310,3350 және т.б.
Егерде кәсіпорынның құрған резерві жұмсалған шығындарды жаппаса,
онда, есептеу қағидасына сәйкес, артық жұмсалған шығындар кәсіпорынның
шығындарына жатқызылады, яғни 8044,7110,7210-шоттарына. Егер де
кәсіпорынның құрған резерві жұмсалан шығындарды толығымен жауып, артылып
қалса, онда ол пайдаланбаған резервтер қызыл жазумен жазылады. өйткені 3220
шотында қалдық қалдырылмайды. Жөнделетін негізгі құралдардың
объектісінен алынған деректердің көмегімен дер кезінде бақылау жасап
жатқан кезеңінде олардың мүліктік крточкасы карточкалардың Жөндеу
Бөліміне орналастырылады.
Жөндеудің аяқталуына қарай жөндеуден қабылданған объектілердің
карточкалары бұл бөлімнен картотеканың негізгі құралдар топтары бойынша
тиісті бөлімдеріне ауыстырады.
Жалгер-кәсіпорын негізгі құралдарға кеткен шығындарын келісілдген
шарт жағдайына сай етіп көрсетеді. Жөндеу жұмысының аяқталуына қарай
мына шоттарға есептен шығарылады:
-егер де келісім-шарт жағдайы бойынша жалға лаушы кәсіпорын өз
қаражаттарының есебінен өтсе, онда шот 7440 шоты дебеттеліп, 8030, 3310
шоттары кредиттеледі;
-егер де келісім –шарт жағдайы бойынша бұл шығынды жалға беруші бұл
кәсіпорын өтсесе, ол кезде 1430 басқада шоты дебеттеліп, 8030, 3310
шоттары кредиттеледі.
- егер де жалға алушы –кәсіпорын, жалға беруші кәсіпорынға алдағы
кезеңдегі берешегінің есебінен өтесе, ол кезде 4170 басқа да шоты
дебеттеліп, 8030, 3310 шоттары кредиттеледі.
Жабдықтардың автомошиналардың, тракторлардың, мүліктердің және басқа
да негізгі құралдардың объектілерін жөндеу шығындары 8030-шы Көмекші
өндірістершотында, Жөндеу цехы (өндіріс) деп аталатын аралықшотында,
шығын баптарының мынандай номенклатурасы бойынша есептеледі:
Материалдар-жөндеуге жұмсалған материалдардың, қосалқы бөлшектердің
және басқалалардың құны. Материалдар өндірістік шығындарға нақты өзіндік
құны бойынша қосылады.
Жұмысшылардың еңбегіне ақы төлеу-жөндеу жұмысы үшін есептелген
еңбекақы сомасы.
Еңбекақыдан есептелінген аударымдар – жұмысшылардың
еңбек ақысынан белгіленген процентпен мемлекеттік әлеуметтік
қамсыздандыруға, зейнетақымен қамтамасыз етуге арналған және басқа да
қорларға аударылады. (21℅)
Электр энергиясы, жылу, газ , бу-жөндеу цехтарының технологиялық
және басқада қажеттіліктеріне электр энергиясының, жылудың, газдың, будың
шығыны;
Қосымша шығындар – жөндеу цехтарының жалпы өндірістік мақсаттағы
шығындары(цехтарды басқаруға жұмсалған шығындар, цех жабдықтарының
амортизациясы, оны ұстау, жөндеу және басқалар).

1.2
Ұйымдастыру – техникалық белгілері, жөндеу жұмыстарының сипаты,
олардың қауырттығы бойынша күрделі және ағымдағы жөндеу көлемін
айқындайды. Ағымдағы жөндеу негізгі құралдарды құралдарды дұрыс және
жұмысқа жарамды жағдайды ұстауға арналады, мұндайда тозған дедеалдардың
санауысы ауыстырылады және жоспар бойынша кезекті жөндеудеге,бояуға
қабырғаларды әкетуге және т.б.дейінгі дұрыс пайджалануды қамтамасыз ету
мақсатымен жабдық механизмдерін реттеу жасалады. Ағымдағы жөндеу
кестеде алдын ала қарастырылған мерзімде өткіхзіледі. Жөндеу жұмыстары
негізгі құралдарды пайдаланылатын жерде немесе арнайы бөліп берілген
жерде жөндеу бригадаларының күшімен атқарылады.
Жөнделетін объектілерді бөлшектеу барлық тозған тарптарды,
детельдарды және конструкцияларды қалпына келтіру немесе ауыстыру
жасалынатын жөндеу түрлері күрделі жөндеу деп саналады. Жабдықтар мен
транспорт құралдары үшін- бұл мерзімділігі бір жылдан асатын,
агрегаттарды толығымен бөлшектеу, барлық тозған детельдар мен тетіктерді
ауыстыру немесе қалпына келтіру, агрегаттарды құрастыру, реттеу және
түзеу жасалатын жөндеу. Автотранспорт құралдары үшін күрделі жөндеу
машина маркасына байланысты 20-дан 50мың км-ге дейінгі машина жүрісінен
соң жүргізіледі. Үйлер мен ғимараттар үшін бұл тозған конструкциялармен
детельдарды алмастыру немесе жөнделетін объектінің пайдалану
мүмкіндіктерін жақсарттатын, олардан гөрі берік және тиімділеріне
ауыстыру жасайтын жөндеу. Негізгі құралдарды жұмыс жағдайында ұстау үшін
оларды мерізім сайын жөндеу қажет.бухгалтерлік есеп орындалған жөндеу
жұмыстарыныңкөлемі мен оның құны туралы ақпаратпен, сондай-ақ жөндеуге
жұмсалатын қаражаттарға бақылау жасауды қамтамасыз етуге тиіс.
Ұйымдастыру техникалық белгілері бойынша жөндеу:
Күрделі жөндеу;
Шағын ( ағымдағы) жөндеу болып бөлінеді.
Күрделі жөндеу өткізу үшін негіздеме болып қызмет ететін
басқарушы құжат –ақаулар тізімдемесі. Мұнда кестеде көзделген жөндеу
мерізімдері, негізгі құралдардың осы объектісі үшін орындалу қажет жұмыс
түрлері, ауыстыруға жататын детальдер, тетіктер, жөндеудіңғ сметалық
құны көрсетіледі. Ақаулар тізімдемесін жасау күрделі жөндеуді
жоспарлауды және негізгі құралдарды жөндеуге беру кезегін белгілеуі
жеңілдетеді.
Ақаулар тізімдемесі негізінде күрделі жөндеу бойынша жұмысқа
наряд тапсырыстар жазылады. Бұған жұмыстың техникалық шарттарын, жұмыс
сызбаларын және т.б тіркейді.
Наряд-тапсырыстың бір данасы жөндеу шеберханасына, екіншісін
бухгалтерияға, үшіншісі бас ммеханик бөлімінде қалады. Субъектінің жөндеу
цехтарында әрбір жөнделетін объектіге көп сызық жолды карточкалар ашып,
оларды жөндеу шығындарын жинақтайды.
Ағымдағы жөндеуге кеткен шығындарды субъект өндіріс шығындарына
кіргізіп оларды меншікті қаражатынан төлейді.
Күрделі жөндеу деп негізгі құралдардың объектісін тұтастай
алғандағымен салыстырғанда тозу мерзімі азырақ жекелеген бөлшектерін
қалпына келтіруді айтады. Машиналардың, жабдықтардың және көлік
құралдарының күрделі жөндеуі деп бір жылдан астам мерзімде агрегатты
толық бөлшектеп, барлық тозған детальдары мен бөлшектерін ауыстырып
немесе қалпына келтіріп, агрегатты қайта жинауды және сынақтан өткізуді,
жүйелі түрде өткізіліп отыратын жөндеуді айтады. Машиналардың негізгі
агрегаттарына машина маркасына байланысты алдын-ала белгілеген жолын жүріп
өткеннен кейін күрделі жөндеу жұмысы жасалынады.
Үйлер мен имараттардың күрделі жөндеуі кезінде тозған құрылымдары
мен детальдары толық айһуыстырылады немесе олар неғұрлым мықты және үнемі
жөнделіп жатқан объектінің пайдалану мүмкіндіктерін жақсартаттын
детальдармен ауыстырылады.
Негізгі құралдарға жүргізілетін жөнде жұмыстары өзінің
ұйымдастырылуына қарай жай ( немесе оны ағымдағы деп те атайды) және
күрделі деп аталатын екі түрге бөлінеді.
Жай жөндеу дегеніміз негізгі құралдардың тозып, істен шыққан
бөлшегін жұмыс процесі барысында ауыстыру немесе оны қалпына келтіру
болып табылады. Бұл жөндеуде майлау, сырлау тағыда басқа жөңдеу жұмыстары
жатады.
Ал негізгі құралдарға жүргізілетін күрделі жөндеу дегенімізалдын ала
жоспарланып, сапалық және табиғи тозған негізгі құралдардың бөлшектерін
толығымен ауыстырып, оларды түгелдей жаңартуды айтады. Бұндай жөңдеуге
жұмсалған шығындар тек объектінің жағдайын, қызмет атқару мерзімін,
өндірістік қуатын, тағы да басқа көрсеткіштерін арттырғанда ғана оның
яғни негізі құралдардың бастапқы құнын өсіреді. Яғни күрделі жөндеу үшін
шығарылған шығындар сомасы негізгі құралдардың бастапқы құнына қосылып,
активтің болашақта табыс әкелуі көзделеді.
Жөндеудің есебі барлық жұмыстардың құжатпен ресімделуін, жұмыстардың
барлық көлемі мен өзіндік құнын анықтауды, жөндеуге арналған қаражаттардың
мақсатқа сай пайдаланылуына бақылау жасауды қамтамасыз етуге тиісті.
Негізгі құралдар амортизациясы аударымдар, жөндеуге жұмсалған
шығыстар және басқада шегерімдер.
Қазақстан Республикасыныңбухгалтерлік есепке алу және қаржылық
есептілік заңнамасына, сондай-ақ бухгалтерлік есеп стандарттарына сәйкес
бухгалтерлік балансқа есепке алынатын және жиынтық жылдық табыс алу үшін
емес активтер ретінде айқындайды.
Өндіріс немесе тауарларды сату және қызмет көрсету үшін, басқа
ұйымдарға жалға беру үшін немесе әкімшілк мақсаттар үшін
пайдаланылады.
Салық кодексінің 110-бабында амортизацияға жататын тіркелген
активтер 2005 жылғы салық кезеңіндегімен салыстырғанда олардың құрамына
кіретін бұрынғы тоғыз топтың орнына 2006 жылғы 1 қаңтардан бастап төрт
топқа бөлінген.
Осы бапта амортизациясының барынша едәуір шекті нормалары ұсынылған.
Салық есебінде шегерімдерге жатқызылатын амортизациялық аударымдар
салмақты соманы құрауы мүмкін.
Тіркелген активтерді салық есебіне алуда болған өзгерістерді
ескере отырып, Негізгі құралдар амортизациясы аударымдар, жөндеуге
жұмсалған шығыстар және басқада шегерімдер 100.22-нысанын 2006 жылы
толтырудың тәртібін қарастырылған.
Негізгі қаражаттың объектілері үшін пайдалы қолдану мерзімі
белгіленеді, бұл:
Компания активтік пайдалану болжанып, күтілетін кезең;
Компания активті пайдаланып, жасауды көздейтін бұйымның саны;
Негізі құралдардың объектісі актив ретінде мынандай жағдайларды
пайда алады деп сендіруге болатын болса:
Компания активке байланысты болашақ экономикалық пайда алады деп
сендіруге болса:
Активтің өзіндік құны сенімді бағаланса.
Негізгі құралдар дегеніміз – ұзақ уақыт бойы материалды өндіріс
саласында да, өндірістік емес салынсында да еңбек құралы ретінде іс-
әрекет ететін материалдық активтер ұлттық комисссиясы.
Негізгі құралдардың есебі Қазақстан Республикасының бухгалтер есеп
жөніндегі 1996 ж. 13 қарашадағы Қаулысымен бекітілген № 6 Негізгі
құралдар есебі бухгалтерлік есеп стандарттарына сәйкес іске асырылады.

1.3.
Жөндеу жұмыстары субъектінің өз күшімен ( шаруашылық тәсілмен),
басқа жақтағы ұйымды ( мерділерлік тәсілмен) таратып және аралас әдіс-
амалмен жасалуы мүмкін.
Мердігерлік тәсілмен орындалған жұмыста келісімшарт негізінде
мердігерлер жөндеу орнына жөнделетін объектілерді жеткізу және кейін
тасу жөніндегі шығындар да кіретін, орындалған жұмыстың сметалық құнына
шоттар ұсынады. Жөндеу жұмыстары біткен соң объектілер Жөнделген, қайта
құрылған жаңғыртып, жетілдірілген объектілерді қабылдау –тапсыру актісі
тапсырыс-берушілерге беріледі.
Жөндеуге жұмсалған шығындарды өнімнің, жұмыстың және қызметтің құнына
біркелкі енуін қамтамасыз ету үшін субъектілер жөндеудің барлық түрлері
мен оның ұзақтығына жұмсалатын шығындардыі жылдық сметасына орай ай
сайын аударымдар жасап, жөндеу қорын құра алады.
Негізгі құралдардың жөнделген объектісінің техникалық паспортына
күрделі жөндеуді, қайта құруды және жаңғыртуды жүргізуге байланысты объект
сипатындағы қажетті өзгерістерді енгізу керек.
Егер жөндеу жыл бойы бір қалыпты болмай жүргізілсе, онда мұндай
біркелкі еместіктің өнімнің өзіндік құнына әсерін шығарып тастау қажет.
Шығындарды өндіріс шығындарына біркелкі кіргізу үшін жыл ішінде резерв
жасау қажет. Бұл үшін шаруашылық жүргізуші субъект жөндеу қорын құрады
және ай сайын шығарылған шығын сомасына қармастан, өндіріс шығындарына
жатқызылатын жылдық жоспарлық шығындардың 112 мөлшерінде ақша
аударады.
Кесте.

№ Шаруашылық Дебет Кредит Сома
операциялардың
мазмұны
1 Жөндеу қорын 7210жалпы және Басқа да субшот 70000
құрғанда әкімшілік негізгі
шығындар, құралдарды
7110тауарларды жөндеуге
өткізу бойынша арналған алдағы
шығындар. шындық резерві
2 Орындалған жұмыстың Басқа да субшот 3310 төленуге 53 400
келісім шарттық негізгі тиіс шоттар
құнына мердігерлердіңқұралдарды
шоты ұсынылады. жөндеуге
арналған алдағы
шындық резерв
3 Қосылған құн салығы 3130 қосылған құн3310 төленуге 8010
сомасына 13℅ салығы тиіс шоттар
4 Қосылған құн салығы қосылған құн 3130 қосылған 8010
есебіне жатқызу салығы құн салығы
5 Мердігерлерге 3310 төленетін Ағымдағы 61944
берешек өтеледі шоттар шоттағы ақша

Жаңғыртып жетілдіру (модернизация) шығындар құрастырмалы
детальдарға, қосалқы бөлшектерге, тетіктерге, құрылғыларға жұмсалатын
шығындардан, ақша аударылатын және басқалардан қалыптасады. Олар
бухгалтерлік есептің шоттарында негізгі құралдарды жөндеу шығындарына
ұқсас көрсетіледі.
Жөндеу жүргізілген негізгі құралдарды кәсіпорындағы тағайындалған
комиссия мүшелерінің шешімімен қабылдап алады.Ондай негізгі құралдарды
қабылдау барысында үлгі түрі жөнделген қайта құрылған және жаңартылған
объектілерді қабылдау –тапсыру актісі толтырылады. Кәсіпорында
негізгі құралдардың төлеу құжаттарына және олардың түгендеу карточкаларына
негізгі құралдарға жүргізілген жөндеуге тиісті деректер жазылуы тиіс.
Ұйымдарға негізгі құралдарды жөндеу шаруашылық әдіспен, яғни кәсіпорынның
өз күшімен жүргізілетін болса, онда ол үшін жұмсалған, шыққан шығындар:
Аяқталмаған құрылыс;
Тауарларды ( жұмыстарды қызметтерді) сату жөніндегі шығындар;
Жалпы және әкімшілік шығындар;
Материалдар;
Бюдетпен есеп айырысу;
Еншілес (тәуелді) серіктестіктердің несиелік борышы;
Бюджеттен тыс төлемдер бойынша есеп айырысу;
Басқадай несиелік борышпен есептеулер- деп аталатын шоттың
тиістілерінің кредитіне жазылады.
Егер жөндеу жұмысын мердігерлер жүргізген жағдайда жөндеу құнының
сомасына жоғарыда көрсетілген шығындар шоттарының дебіиттелініп,
Жабдықтаушылар мен мердігерлермен есеп айырысу шоты кредиттелінеді.
Негізгі құралдарды жөндеу үшін жұмсалатын, шығарылатын шығындарды
өнімнің өзіндік құнына бірқалыпты кірістіруді , яғни қосып отыруды
қамтамасыз ету үшін кәсіпорындар жөндеу қорын құрылуына болады. Әсіресе
жөндеу қорын құру маусыммен жұмыс істейтін ұйымдар үшін тиімді болып
табылады. Бұл айтылған жөндеу қоры оның бекітілген мөлшердегі сомасын
ай сайын өндіріс шығындарына қосу арқылы жасалады. Бұл жағдайда қордың
сомасы ай сайын:
Аяқталмаған құрылыс;
Тауарларды ( жұмыстарды қызметтерді) сату жөніндегі шығындар;
Жалпы және әкімшілік шығындар;
Ал негізгі құралдарға жөндеу жүргізілген уақытында бұл
резервтегі қордың жұмсалуына төмендегідей бухгалтерлік жазу жазылады.
Егер негізгі құралдарды жөндеу шаруашылық әдіспен, яғни субъектінің өз
күшімен жүргізілсе, қосалқы өндірістер шоты кредиттелініп, Басқадай
кредиторлық борыштар мен есептелген төлемдер шоты дебиттеленеді. Ал егер
негізгі құралдарды жөндеу мердігерлік әдіспен жүргізілсе, Өнім беруші
және мердігерлер мен есептелген төлемдер шоты дебиттелінеді. Жыл соңында
Басқадай кредиторлық борыштар мен есептелген төлемдер -деп аталатын
шотта ешқандай қалдық қалмауы керек.

Кесте.

Негізгі құралдарды жөндеу жұмысы барысында бухгалтерлік есепшоттары
бойынша жүргізілетін операциялар.

№ Операциялар мазмұны Дебиттелетін Кредиттелетін
шот шот
1 2 3 4
1 Негізгі құралдарды жөндеуге кеткен7110,7210,8044
шығындар
2 Негізгі құралдарды жөндеу үшін 7110,7210,8044
резерв қор құрылғанда
3 Негізгі құралдарды жөндеу үшін
жасалған резервтік қор
пайдаланғанда, яғни жұмсалғанда:
шаруашылық әдіспен, яғни өзіміз 4170 8030
жөндеу жүргізгенде;
мердігерлік әдіспен жөндеу
жүргізілсе, яғни біреуді 4170 4110
жалғанада.

Жөндеу әрбір объектіге кәсіпорынның жөндеу цехтарында көп жолды
карточкасы ашылады және оларда жөндеу бойынша шығындар жинақталады.
Жөндеу жұмыстарын бітіргеннен кейін объектілерді акт бойынша тапсырыс
берушілергі табыстайды. Бұл ретте шоттардың мынандай корреспонденциясы
жасалады:
Кесте.

№ Шаруашылық операциялардың мазмұны Сома Шоттар
корреспонденциясы
Дебет Кредит
1 Негізгі құралдарды жөндеуге босатылған3100000 8031 1314-1315,
материалдардың құны 1317
Жөндеумен айналысатын еңбеккерлерге 2200000 8032 3350
жалақысын есептеу
Есептелген жалақыдан ұсталған 415800 8033
әлеуметтік салық пен зейнетақы
Жөндеу шығындарына жатқызылған үстеме 948000 8034 8040
шығындар үлесі
Негізгі құралдарды жөндеу бойынша 6663800 8030 8031-8034
цехтың шығындары анықталды
2 Негізгі құралдарды жөндеу бойынша 70000 7210 8030
шығындары есептен шығарылды:
- жалпы және әкімшілік шығыстары
сату бойынша шығыстарына
негізгі өндіріс цехтарына 30000 7110 8030
әлеуметтік салаға 5800000 8044 8030
тысқары кәсіпорындар мен ұйымдарға 93800
240000 7010 8030
3 Бір мезгілде жөндеу бойынша 320000 3130
орындалған жұмыстар үшін шоттар
ұсынылады.
- келісілген құнына
Қосылған құн салығының сомасына 51200 3130

ІІ. МҰХТАР ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖ-НІҢ НЕГІЗГІ
ҚҰРАЛДАР ЕСЕБІ.

2.1.
Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі-дің техникалық
жағдайын сақтау мен ұстау мақсатымен жасалатын негізгі құралдарды жөндеу
мен пайдалануға жұмсалатын шығындар бастапқы құнды ұлғайтады, олардың
пайда болу сәтіндегі ағымдағы шығындар ретінде танылады.
Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі-дің төбесін жабатын
жөндеу жасалып, бөлмелер ақталды, боялды. Жөндеудің мұндай түрімен
байланысты барлық шығындар солар пайда болған кезеңдегі шығандарға
жатқызылады.
Негізгі құрал-жабдықтарды алғаннан кейін болған шығындарды есептеу
тәртібі бастапқы бағалауда ескерілген жағдайларға және кейінгі шығындардың
орны толып, өлшеді ме деп мойындауға байланысты.
Жөндеуді талап ететін Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі
жұмыс жағдайына келтіруге қажетті шығындар шығаруға мәжбүр болады
деген фактіні көрсетеді. Мұндай жағдайда кейінгі шығындар баланстық
құнға оның болашақта қолданылуы есебінен өтілетін деңгейі бойынша
қосылды.
Жеке активтер ретінде ескерілетін, басқа қызмет ету мерзімі бар,
негізгі құралдардың кейбір түрлерінің конструциялық элементтері белгілі
бір жүйелі түрдегі ауыстыруды талап етуі мүмкін.Қазақстан Республикасыны
Салықтар және басқа бюджетке міндетті төлемдер туралы Кодексінің
113б.2 тармағынасәйкес Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық
колледжіменшікті негізгі құралдарды жөндеу ( күрделі, ағымдағы)
арналған нақты іс жүзіндегі сома негізгі құралдардың әрбір тобы бойынша
салықтық жылдың соңында топшаның баланс құнының белгіленген проценті
шегінде жылдық жиынтық табыстан шегеріледі. Көрсетілген шектен асатын
негізгі құралдарға шыққан нақты іс жүзіндегі сома негізгі құралдардың
тиісті салықтық топшасының құндық балансын ұлғайтады. Жылдық жиынтық
табыстан шегерілуге тиісті негізгі құралдарды жөндеу күрделі шығындарды ай
сайын есептеу үшін, сондай-ақ топтың құндық балансына қосуға тиісті соманы
анықтау үшін салық салу мақсатымен негізгі құралдарды жөндеу шығындарын
есептеу тізімдемесі қолданылады.
Салық салу мақсаты үшін негізгі құралдарды жөндеуге шығатын
шығындар есебінің тізімдемесі қолданылады.
Салық салынатын табыстан ұстап қалулар туралы жинақтап қорыту
мақсатымен Мұхтар Әуезов атындағы педагокикалық колледжі Негізгі
құралдарды жөндеу мен амортизацияға аударымдар тізімдемесін жүргізеді.
Негізгі құралдарды жөндеу орындалғаны жөнінде қосылған құн салығы,
яғни Салықтар және бюджетке міндетті басқа төлемдер туралы
Кодекстің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.