І. ММ «Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі»-нің қаржылық жағдайының мазмұны мен әдістерін талдау

Жоспар

І. ММ «Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі».нің қаржылық жағдайының мазмұны мен әдістерін талдау.
ІІ. ММ «Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі».нің қаржылық есеп беру және оның талдауы.
ІІІ. ММ «Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі».нің қаржылық тұрақтылықтылығының талдауы.
ІV. ММ «Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі».нің табыстылығын талдау.
V. ММ «Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі».нің кәсіпкерлік белсенділігін талдау.
Қорытынды.
VI. ММ «Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі».нің қызметінің эффектілігін талдау.
VIІ ММ «Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі».нің потенциялдық банкротқа ұшырауын және кәсіпкерлік тәуекелділікті талдау.

Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Іс-тәжірибеден есеп беру
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе.

Соңғы жылдары Қазақстан Республикасы экономикасында көптеген
өзгерістер болды. Еліміз 50 бәсекелес елге қосылу үшін толықтай нарықтық
экономикаға көшті. Бухгалтерлік және қаржылық есеп пен талдауда көптеген
өзгерістер болды.
2008 жылдан бастап еліміздің есеп стандарттары Халықаралық есеп
стандарттарына көшірілді. Осыған байланысты тауар, өнім және көрсетілген
қызметтерге бағалар көтерілді. Бұл елімізде инфляцияның пайда болғанын
көрсетеді. Инфляция бағаның көтерілуі мен тұтынушының сатып алу қабілетінің
төмендеуін сипаттайды. Инфляцияның кауіптілігі - мемлекеттің 2-3 жылда
басқара және реттей алмаушылығында, яғни экономика тоқырауға ұшырайды. Ол
Екінші деңгейлі банктердің банкротқа ұшырауын, экономиканың бар саласында
өндірістің құлдырауына әкеліп соқтырады. Мұндай жағдайларды болдырмау үшін
еліміздің Президенті экономикалық жүйені тұрақтандыру шараларын үнемі
назарда ұстауы керек.
Инфляция өсімінің түйінді факторларының ішінде банк жүйесінің жоғары
өтімділігі, кірістердің және халықтың тұтынуының өсуі, мемлекеттік бюджет
шығыстарының едәуір қарқынды өсуі, инфляция импорты байқалып отыр.
Ұлттық Банк инфляциялық әлеуетті ұлғайтуды болдырмау және
экономиканың қызып кету қаупін төмендету үшін ақша-кредит саясатын
қатаңдаттырды.
Осындай және басқа да өзгерістер шаруашылық жүргізуші субъектілердің
(мекеме, ұйым, кәсіпорын) қаржылық жағдайына әсерін тигізді. Ал бұндай
мәселені қаржылық талдау шешеді.
Қоғамда қаржылық талдау өмірлік аса қажеттіліктерден туындаған.
Кәсіпорынның мүлкіне салынған әрбір теңге табыс әкелуі керек. Ол үшін
қаржылық талдауды қолдана отырып, шаруашылық жүргізуші субъектінің мүліктік
жағдайын, оған әсер ететін факторларды, табыс пен шығысты өзара салыстырып,
біріншісінің екіншісінен артық болуына қол жеткізе отырып, шаруашылықты
жүргізген дұрыс болар.
Өндірістік тәжірбиеден өту мақсатым –кәсіпорынның қаржылық жағдайын
талдаудың теориялық білімімді әдістеме негізінде нығайту, оны тереңірек
ұғыну, талдау-зерттеудегі дағдыларды меңгеру.

І. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық жағдайының
мазмұны мен әдістерін талдау.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық жағдайы ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің өндірістік, коммерциялық және
де басқа да қызмет түрлері үшін қажетті қаржы ресурстармен қамтамасыз
етілуімен және оларды мақсатқа сай, тиімді тарату және пайдаланумен, сондай-
ақ басқа шаруашылық субьектілермен қржылық қарым-қатынаста болу, төлеу
қабілеттілігі және қаржылық тұрақтылықпен сипатталады. ММ Зайсан аудандық
жер қатынастар бөлімі-нің уақтылы төлеу мүмкіндігі оның қаржылық
жағдайының жақсылығын көрсетеді.
Нарықтық қатынастар жағдайында ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі-нің қаржылық жағдайын талдаудың маңызы өте зор. Бұл ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-де рдың тәелсіздікке ие болуымен, сондай-
ақ олардың меншік иелері, жұмысшылар, коммерциялық серіктестіктер және де
басқа контрагентер алдында өзінің өндірістік - кәсіпкерлік қызметінің
нәтижелері үшін толық жауапкершілікте болуымен байланысты.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық жағдайын
талдау жөніндегі сұрақтарды қарастырмас бұрын , "қаржылық жағдай "
дегеніміз не, соны анықтап алған жөн.
Соңғы жылдары шығарылған арнайы әдебиеттерде бұл ұғым әр түрлі
түсіндіріледі. Профессор А.Д. Шеремет " ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі-нің қаржы (активтер) жағдайы қаржыны тарату, пайдалану және оны
қалыптастыру көздерімен ( меншіктік капитал жәнеміндеттемелер,яғни
пассивтер) сипатталады" деп жазған.
Кәсіпорнның қаржылық жағдайы бұл оның қаржы бәсекелестік
қабілеттілігінің сипаттамасын (яғни төлем қабілеттілігі, несие
қабілеттілігіт) қаржы ресурстары мен капиталды пайдалану, мемлекет алдында
және басқада шаруашылық сбьектілерінің алдында өз міндеттемелерін орындау.
Шаруашылық субьектісінің қаржылық жағдайыңн талдаудың келесі түрлерін
жүргізеді: табыстық пен рентабельділік; қаржылық тұрақтылық; несие
қабілеттілігі;капиталды пайдалану; валюталық өзін-өзі өтеу болып табылады.
Бірқатар түрлі әдістермен есетелетінбірыңғай көрсеткіштерге қарағанда (
мысалы, еңбек өнімділігі, қор қайтарымдылығы, өзіндік құн, жалпы табыс,
тиімділік) қаржылық жағдай түрлі көрсеткіштерді есептеу нәтижесінде және
олардың жалпы бағалауға тигізетін әсері зерттеу негізінде анықталатыны
анық. Қорыта келе; ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржы
жағдайы әлсіз және өмір сүру қабілеті жоқ ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-де рға аяусыз қарайтын бәсекелі нарықтық экономика
жағдайындағы ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің сенімді
болуын, тұрақтылығын және келешегі барлығын куәләндырылуы тиіс.
Қаржылық талдаудың тәжірибесі қаржылық есепті оқытудың негізгі
ережелерін қалыптастырады. Олардың ішінен алатын негізгі әдісті бөліп
қарастыруға болады:
1. көлденең талдау;
2. тікелей талдау;
3. трендтік талдау;
4. салыстырмалы талдау;
5.факторлық талдау;
6. қаржылық коэфицентер әдісі.
Көлденең талдау - есеп берудің әрбір позициясын өткен кезеңімен
салыстыру. Ол өткен кезеңдегімен салыстырғандағы бухгалтерлік есептің түрлі
баптарының абсолюттік және салысырмалы ауытқуларын анықтыуға мүмкіндік
береді.
Тікелей талдау - әрбір есеп позициясының жалпы нәтижеге тигізетін
әсерін айқындай отырып, қорытынды қаржылық көрсеткіштегі жеке баптардың
үлес салмағын анықтауға мүмкіндік береді.
Трендтік талдау - барлық көрсеткіштер 100% деп анықталатын базистік
жыл деңгейінен, бірқатар жылдар көрсеткіштерінің салыстырмалы ауытқуын
есептеуге негізделеді. Басқаша айтқанда, трендті, яғни жеке кездердің
дербес ерешеліктерімен кездейсоқ әсерлерінен тазартылған көрсеткіш
динамиканың тенденцияны анықтауды көрсетеді.
Коэфицентер - салыстырмалы шамалар болып табылады, олар есептеу
кезінде шамалардың біреуін бірлік ретінде алып, ал екінші бірлікке қатынасы
ретінде көрсетеді. Қаржылық коэфиценттерді есептеу балансты жеке баптардың
арасында болатын өзара байланыстарға негізделген.
Салыстырмалы талдау - бұл фирмалардың, бөлімшелердің және цехтардың
жекелеген көрсеткіштері бойынша шаруашылық ішіндегі талдау болып табылады.
Факторлық талдау - бұл жекелеген факторлардың қорытынды көрсеткішке
тигізетін әсерін зертеудің детеминді немесе рттелмеген тәсілдірді көмегімен
талдау. Сонымен қатар факторлық талдау қорытынды көрсеткіштерді оның
құрамдас бөліктеріне жіктелгенде - тура, ал оның жеке элементтерін жалпы
қорытынды көрсеткішке біріктіргенде ол кері (синтез) болуы мүмкін.
Нарықтық экономика шартында ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі қаржылық жағдайын талдаудың негізгі тапсырмалары:
1. Қаржылық жағдайда жалпы бағасымен есептік кезеңде оның өзгеруі.
2. Акциялар мен оның қалыптасу көздерімен арасындағы сәйкестік
олардың қолданудың тиімділігі.
3. Айналым капиталы оның өсімі, ағымдағы міндеттемелері мен
қатынасының шамасы.
4. Қаржылық есептік несиелік тәртіптің сақталуы.
5. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің активтік
құрылымымен оның міндеттерімен танысу.
6. Ағымдағы дебиторлық қарыздар айналымдылығының есебі.
7. Баланс абсолют капитал көрсеткіштердің қаржылық тұрақтылықтың ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі төлем қабілетің
өтімділігін анықтау.
8. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі табысының бағасы.
9. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің табыстылығының
қатыстық көрсеткіштерін есептеу.
10. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің жұмыс
активтілігін анықтау.
11. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық
жағдайының тұрақтылығына ұзақ және қысқа мерзімді болжамның
қаржылық талдау жасауы.
Қаржылық жағдайды және оның есепті кезеңде өзгерісін салыстырмалы
аналитикалық баланс бойынша бағалау, сондай-ақ қаржылық тұрақтылықтық
абсолюттік көрсеткіштерін талдау, олардың ойыны ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің қаржылық жағдайын талдаудың бөліктерін дамытуға
тиісті оның негізгі бастапқы пунктін құрайды. Баланс өтімділігін талдау,
тұрақтылықты талдаудан туындап, ағымдағы төлеу қабілеттілігін бағалап,
болашақтағы төлем қабілеттілігін бағалап, тепе – теңдіктің сақталу
мүмкіндігі туралы қорытынды жасауға тиіс.
Тереңдетіліп нақтыланған талдау экспресс – талдауды бөлек тәртібін
кеңейтеді, толықтырады және дәлелдейді. Оның мақсаты – шаруашылық
субъектісінің қаржылық жағдайы туралы,оның өткен есепті кезеңде қызметінің
нәтижесі, сондай-ақ ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімінан
болашақтағы даму мүмкіндіктеріне соңғы толық баға беру болып табылады.
Осыған байланысты нақтылы дәрежесі аудитордың өзінің ықылысына байланысты.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржы жағдайын
талдауда аудиторлық түрлі әдістер мен тәсілдермен қолдануға еркі бар.
Оларды ұтымды пайдаланып, оны талдауды жүргізудің дәйектілігіне байланысты
дұрыс әдісті таңдай отырып, аудитор қаржылық жағдай терең, жан – жақты әрі
кешенді талдау жүргізе алады, сондай – ақ объективті және анық баға береді,
қаржылық тұрақтылықтың нығаюы мен ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі-нің табыстылығының өсуі жөнінде ұсыныстар дайындайды.
Баланс активінің құрамы мен құрылымының динамикасының талдауы ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі бар мүлкімен оның жеке түрінің
абсолют және қатыстық өсуіне кемуінің мөлшерін білдіреді. Өсу кему
активті ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қызметінің элементі
болып, олардың бары, құрамы, құрылысы ондағы өзгерістер табыстылығы.
Активтің көбеюі: ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі жұмысының жақсы
жүргінің көрсетеді, олардың арғарай дамуын сипаттайды. Бірақ ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі мүлкінің құнының өсуінің есебін талдай келе
инфляция деңгейінде есептеу керек.
Инфляцияның жоғары деңгейі баланстық есептің капиталдық
берілгендердің нақты да ауытқушылығына әкеледі. Отандық тәжірибеде
инфляциялық процесс есебі баланстық құнның топтасуы кезінде жүргізіледі.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі активтерінің ұтымдылығын
сипаттайтын көрсеткіштің бірі мобильдік қаражатының қатынастың коэффицентті
болып табылады. Ол ағымдағы активтердің, ұзақ мерзімді активтердің құнына
қатынасын білдіреді. Онда коэффиценттер бұл көрсеткіш деңгейі 0,5 кем
болмауы керек.

ІІ. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық есеп беру
және оның талдауы.

Қаржылық жағдай ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің
бәсекелестік қабілетін және оның іскерлік қатынастағы потенциалын
анықтайды, ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің өзінің және оның
серіктестерінің қаржылық және де басқа қатынастар тұрғысындағы экономикалық
қызығушылықтары қаншалықты дәрежеде кепілдендірілгенін бағалайды. ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық жағдайының обьективті
дұрыс бағасын алудың ең жақсы тәсілі. Ол ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі-нің даму бағытын бақылауға, оның шаруашылық қызметіне кешенді
түрде баға беруге мүмкіндік береді және осындай жолмен басқарушылық
шешімдерді өңдеумен ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің өзінің
өндірістік кәсіпкерлік қызметі арасында байланыстырушы қызметін атқарады.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі осы мерзімге дейінгі
уақытта қаржы ресурстарын қаншалықты дұрыс басқаруды деген сұраққа жауап
береді: ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі осы мерзімге дейінгі
уақытта қаржы ресурстарын қаншалықты дұрыс басқарды. Қаржы ресурстары
жағдайының нарық талаптарына сай болуы және де ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің дамуына байланысты қажеттіліктерге жауап бере алуы
өте маңызды болып табылады, себебі қаржылық тұрақтылықтың жетіспеушілігі ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің төлеу қабілетінің жоқтығына
және оның дамуына қажетті қаражатының болмауына, ал көп болуы – дамуға
кедергі жасап, басы артық қорлармен және резервтермен ММ Зайсан аудандық
жер қатынастар бөлімі шығындарын көбейтуіне әкеліп соқтыруы мүмкін.
Қаржылық есепті тексеру барысында аналитикалық жолдардың жүргізілуі
қойылған мақсаттарға, сондай-ақ әр түрлі ақпараттық, мерзімдік,
әдістемелік, кадрлық және техникалық қамтамасыз ету факторларына байланысты
болады.
Аудитордың аналитикалық қызметінің логикасының, яғни талдауды екі
модульдік құрылым ретінде топтастыруды көздейді:
Қаржылық есепті экспресс-талдау;
Қаржылық талдау тереңдетіп талдау.
Экспресс талдаудың мақсаты шаруашылық субъектінің қаржылық жағдаы мен
даму динамикасын көрсететін түрі және қарапайым бағалауболып табылады.
Экспресс талдаудың үш кезеңде жүргізілуі орынды:
1) Дайындық;
2) Қаржылық есепке алдын ала шолу жасау;
3) Экономикалық оқу және есеп беруді талдау.
Бірінші кезеңнің мақсаты – қаржылық есеп беруді талдаудың мақсатқа
сәйкестілігі туралы шешім қабылдау және соның оқуға дайындығына көз
жеткізуге болады.
Аудиторлық есепте берілген ақпараттардың дәлдігі және олардың
қолданылып жүрген нормативтік құжаттарға сәйкестігі туралы баға берілген
есебінен тұратын аудиторлық қорытындымен танысу арқылы шешіледі.
Екінші кезеңнің мақсаты – балансқа қосымша түсіндірме хатпен танысу.
Бұл есепті кезеңдегі жұмыс жағдайларын бағалау қызметтегі негізгі
көрсеткіштердің тенденцияларын анықтау, сондай-ақ шаруашылық субъектісінің
мүлік және қаржылық жағдайындағы сапалы өзгерістер анықтау үшін қажет.
Ережеге сай, түсіндірме хатта ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі қандай есеп саясатын жүргізетіндігі айтылады, сондай-ақ ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылықжағдайына әсер етуі мүмкін
белгісіз жағдайлар мен қандай да бір, тәуекелдер туралы қаржылық есепте
көрсетілмеген кез келген ресурстармен міндеттемелер туралы мәліметтерден
тұратын басқа да маңызды ақпараттар ашылып көрсетіледі.Сонымен қатар, мұнда
есепті жылдағы ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі қызметінің
шаруашылық және қаржылық нәтижесіне әсер ететін, негізгі факторлары, сондай-
ақ ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-де ғы жылдық бухгалтерлік
есепті қарастыру қорытындысы және таза табысты тарату бойынша шешімдер
қабылдайды.
Түсіндірме хатта ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің
бірқатар жылдағыжұмысының маңызды экономикалық және қаржылық
көрсеткіштерінің динамикасы, болашақтағы капиталының салымдары,
жүргізілетін экономикалық шаралары мен басқа да жылдық бухгалтерлік есептің
мүмкін болатын пайдаланушыларын қызықтыратын ақпараттар болуы тиіс.
Қаржылық есеп беру "Бухгалтерлік есепке алу және қаржылық есеп беру
туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес, мемлекеттік мекемелердің
есеп берулерін қоспағанда, мынадай есеп берулерден тұрады:
1) бухгалтерлік баланс;
2) табыстар мен шығыстар туралы есеп;
3) ақша қозғалысы туралы есеп;
4) өз капиталындағы өзгерістер туралы есеп;
5) есепке алу саясаты туралы ақпарат және түсіндірме жазба.
Каржылык есеп беру Қазакстан Республикасының бухгалтерлік есепке алу
және қаржылық есеп беру заңдылығымен, сонымен қатар бухгалтерлік есеп
стандарттарының талаптарына сәйкес басқа да қосымша материалдармен
топшыландырылуы мүмкін.
Бухгалтерлік баланс қаржылық есеп берудің ең басты нысандарының бірі
болып табылады.
Қаржылық есеп беру Қазақстан Республикасының валютасымен құрылуы
керек және өлшем бірлігі мың теңгемен бекітіледі.
Қаржылық есеп беруге, оны уақытында тапсыруға жауапкершілік атңаратын
субъектінің басшысы мен бас бухгалтері (бухгалтері) қол ңояды.
Еншілес ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-де ры бар ұйым
негізгі ұйымының қызметі бойынша қаржылық есеп беруден басқа Қазақстан
Республикасының бухгалтерлік есепке алу және қаржылық есеп беру туралы
заңдылығымен, сонымен қатар бухгалтерлік есеп стандарттарының талаптарына
сәйкес консолидирленген қаржылық есеп беруді қүруға және оны тапсыруға
міндетті.
Заңды тұлғалардың қаржылық есеп берулері қызығушылық білдіруші
тұлғалар үшін баспада жария етуге ашық болып табылады. Жылдық қаржылық есеп
берудің растылығы мен ақиқаттылығы аудиторлық ұйымның ұсынылатын тәуелсіз
аудиторлық қорытындымен расталынады.
Қаржылық есеп беру нысандарын толтырған кезде келесілер бейнеленіп
көрсетілуі керек:
* белгіленген тәртіппен тіркеуден өткен қүрылтай құжаттарына сәйкес
қаржылық есеп беруді ұсынатын субъектінің аты;
* субъектінің мекен-жайы субъектінің заңды мекен-жайы көрсетіледі;
саласы (қызмет түрі) - субъекті қызметінің түрі көрсетіледі;
* мемлекеттік мүліктерді басқару органы — мемлекеттік заңды тұлға
иелігінде түрған және ңаржылық есепті тапсыратын органныңаты:
* меншіктін, ұйымдастырушылық құқықтық нысаны.
Жылдың қаржылық есеп берудің есепті кезеңі 1 қаңтардан 31 желтоқсанға
дейінгі құнтізбелік жыл болын табылады.
Қайта құрылган ұйым үшін бірінші есепті кезең оның мемлекетіік
тіркеуден өткен сәтінен бастап осы жылдың 31 желтоқсанына дейінгі мерзім
болып табылады.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі қаржылык есеп беруді
келесілерге ұсынады:
1) құрылтай құжаттарына сәйкес меншік иелеріне;
2) Қазақстан Республикасы мемлекеттік статистика органдарына;
3) Құзыретіне сәйкес Қазақстан Республикасының мемлекеттік бақылау
және қадағалау органдарына.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі жылдық қаржылық есеп
берулерін есепті кезеңнен кейінгі жылдың 30 сәуірінен кешіктірмей
тапсырады.
Қазаңстан Республикасының бухгалтерлік есепке алу қаржылың есеп беру
туралы заңнамасын бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының заңның актілерінде
көзделген жауапкершілік жүктеледі.
Бухгалтерлік қорытынды есеп ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі-нің мүліктік және қаржылық жағдайын, сондай – ақ белгілі бір
уақыттағы қызметінің қаржылық қорытындысының нәтижесін көрсететін
көрсеткіштер жүйесінен тұрады.
Бухгалтерлік қортынды есеп өзінің негізгі болып саналатын белгілеріне
қарай, яғни жасалу уақыты, мәліметтің көлемі және тағайындалуы бойынша
жіктеледі.
Бухгалтерлік баланс ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің
қаржылық жағдайын және активтер туралымәлімет, міндеттемелр және меншікті
капитал туралы ақпаратты көрсетеді. Шаруашылық операциларының негзіне
байланысты баланста активтер қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді болып
бөлінеді.
Актив, қысқа мерзімді болады:
оны 12 айдың арасында қолдану немесе сатуға арналған;
бұл ақша түріндегі актив;
Басқа активтер ұзақ мерзімді деп саналады.
Міндеттемелер қысқа мерзімді саналады, егер:
12 айдың ішінде міндеттемені жабуға жататын;
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі тиімді келісімдерге байланысты.
Басқа міндеттемлер ұзақ мерзімді болып саналады. Әрбір міндеттеменің
сомасы, қаржылық есеп беру кезінде түсініктеме хатында түсіндірілуі және
керекті құжаттармен түсіндірілуі қажет.
Табыстар мен шығыстар туралы есеп талдаудың функционалдық шығын
әдісі, яғни шығындардың көрсетілуі. Есепте табыстар мен шығыстар туралы
талдау мәліметтері жатқызылады.
Ақша қозғалысы туралы есепте ақша қаражаты туралы мәлімет, инвестиция
туралы және қаржылық қызмет туралы мәліметтерді көрсетеді.
Есепке алу саясаты туралы ақпарат және түсіндірме хатында көрсетеді:
Қаржылық есеп берудің жасалуы және есеп саясаты туралы ақпарат;
Қосымша мәліметтер, сенімділік үшін тіркелген мәліметтер.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің жылдық бухгалтерлік
қорытында есебіне берілген түсініктемелік жазба ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің қаржылық жағдайы туралы деректен, өткен жылмен
ағымдағы жылдың мәліметтерін салыстыру арқылы жазылған түсініктемеден және
бухгалтерлік қорытынды есебінің елеулі баптары мен бағалау әдістері туралы
маңызды ақпараттардан тұруы керек. Бұл айтылғандардан басқа түсініктеме
жазбада ұйымның келесі есепті жылдың есеп саясатына енгізілген өзгерістер
жайлы мәліметтер көрсетіледі.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің тұрақты қаржылық
жағдайын қалыптастыруда оның өз контрагенттерімен (салық органдары,
банктер, жабдықтаушылар, сатып алушылар, акционерлер және т.б.) өзара қарым
қатынасы үлкен әсер етеді. Сондықтан да серіктестермен реттелген іскерлік
қатынаста болу – жақсы қаржылық жағдайдың бірден бір шарты болып табылады.
Әрине, құрылтайшылар өз жинақ қорларын тұрақты тиімділікке ие дивиденттерді
ұқыпты төлейтін қаржылық тұрақты ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөліміне салады. Инвестициялық тартымдылығы болуы үшін, тек бүгінгі күні
ғана емес, болашақта да ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің
қаржылық жағдайы көршісіне қарағанда жақсы болуы тиіс.
Ондаған жылдар бойы барлық басқару деңгейлерінде және ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің өзінде пайдаланып келген қаржылық
жағдайды талдаудың қалыптасқан әдісінің шаруашлылық жүргізудің әкімшілік
жүйесінің жұмыс істеу жағдайында және негізінен орталықтандырылған
көөздерден қаржыландыратын мемлекеттік меншік үшін, сондай-ақ уақытша
тартылған қаражаттарда, айналым қаражаттарын мөлшерлеу мақсатында
қолданылғаны түсінік. Бұл жағдайлар шаруашылық жүргізудің тиімділігін
бағытталған басқарушылық шешімдерді қабылдау ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің дербестігін тежеп, отырады және нарықтық қатынастар
және кәсіпшілік қызметпен мүлдем үлеспейді.

Жабдықтаушылар мен тұтынушылар сенімді және төлем қабілеттілігі
жоғары ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімімен келісімшартқа үлкен
ықыласпен отырады. Тіпті қаржы органдары, әсіресе салық инспекциясы ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің жағдайы тұрақты болғанын
қалайды, себебі тек осындай ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі ғана
салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді уақтылы және толық төлей алады.

ІІІ. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық
тұрақтылықтылығының талдауы.

ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржы жағдайы осы ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің белгілі бір кезеңдегі қаржылық
тұрақтылығын және өзінің өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен
өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресустарымен
қамтамасыз етілуін көрсетеді.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық
тұрақтылығы-бұл тәуекелділіктің мүмкін болатын деңгейінде төлем
қабілеттілігі мен несие қабілеттілігін сақтай отырып, табысты өсірк
негізінде қаржыны тарату мен пайдалану арқылы ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің дамуын көрсететін қаржы ресурсының жағдайы.
В.Г.Артеменко мен М.А.Белендир бұл ұғымды былай түсіндіреді:
"Қаржылық тұрақтылық - бұл табыстың шығыстан тұрақты дәрежеде артуы. Ол
ақша қаражаттарын еркін пайдалануды қамтамасыз етеді және оларды тиімді
пайдалану арқылы өндіру және өнімді сату процессінің үздіксіз болуына
жағдай жасайды. Сондықтан да қаржылық тұрақтылық барлық өндіріс-шаруашылық
қызметі процесінде қалыптасады және ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі-нің жалпы тұрақтылығының негізгі бөлімі болып табылады." Ал ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің жалпы қаржылық тұрақтылығы, ол
ең алдымен әрдайым табыстың шығыннан артуын қамтамсыз ететін ақша ағымының
қозғалысын көрсетеді. Нарық жағдайында ол ең бірінші өнімді өткізуден
түсетін табыстын тұрақтылығын талап етеді және оның мөлшері мемлекетпен,
жабдықтаушылармен, несие берушілермен, жұмысшармен және тағы басқаларымен
есеп айырысу үшін жеткілікті дәрежеде болуы тиіс. Сонымен қатар ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің одан әрі дамуы үшін барлық есеп
айырсулар мен барлық міндеттемелерді орындағаннан кейін, осы ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-де өндірісті дамытуға;. оның материалдық
- техникалық базасын жаңартуға және де әлеуметтік климатты жақсартуға және
басқаларға мүкіндік беретін дәрежеде табыс қалуы қажет.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық тұрақтылық
жағдайына көптеген факторлар әсер етеді, оларды В.М.Радионава мен
М.А.Федотава келесідей түрлерге бөледі:
1) пайда болу орнына байланысты-ішкі және сыртқы;
2) нәтижесінің маңыздылығына байланысты-негізгі және негізгі емес;
3) құрылысты бойынша-қарапайым және күрделі;
4) әрекет ету уақыты бойынша-тұрақты және уақытша.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің өндірілетін өнім және
өндіріс технологиясымен тығыз байланысқан қаржылық тұрақтылығының маңызды
факторларының бірі активтердің тиімді құрамы мен құрылымы, сондай-ақ ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің басқару стратегиясын, дұрыс
таңдап алуы болып табылады. Ағымдағы активтерді басқару өнері - ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің басқару стратегиясын, ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі шотында оның ағымдағы жедел қызметі үшін
қажет болатын қаржының ең төменгі сомасын ұстаудаң тұрады. ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің өз қаржы ресурсы, соның ішінде таза
табысы қаншалықты көп болса, ол соншалықты өзін “жайлы сезіне” алады.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің тұрақтылығына әсер
ететін мынадай ішкі факторларды атап өтуге болады:
1. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің сомалық топқа жатуы;
2. Шығарылған өнімнің жұмыс қызметінің құрылымы және оның жалпы төлем
қабілеттілігі бар үлесі.
3. Төленген қаржылық капиталдың мөлшері.
4. Шығындардың көлемі олардың құрамы мен құрылымын қоса алғандағы мүлік
және қаржы ресурстарының жағдайы.
Сыртқы факторларға шаруашлықты жүргізудің жағдайы әсері, қоғамда
үстемдік техникамен, технология, төлем қабілеттілігі бар сұраныс және
тұтынушылар Қазақстан Республикасының салық және несие саясаты сыртқы
экономикалық байланыс және т.б. жатады.
Пайда баланстық және есептеулік болып бөлінеді. Жалпы баланстық пайда
мынадан құралады:
• Тауарлы өнімдерді сатудан түскен пайда;
• Тауарлы өнімнің құрамына жатпайтын басқа өнімдерден және қызмет
көрсетуден түскен пайда немесе зиян;
• Сатылатыннан тыс операцияларды жоспарлаудан түскен пайда немесе
зияндар. Оған жататындар: айыппұлдар, сыйлықтар.
Қазақстан Республикасының заңына сәйкес ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-де р өзінің құрылуы барысында, яғни шаруашылық
қызметпен айналысу үшін белгілі бір мөлшерде мүліктерге ие болуы тиіс. Осы
жоғарыда аталған мүліктердің ақшалай өлшемге айналдырылғандағы жиынтығы
ұйымның меншікті капиталы болып саналады. ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі алғашқы құрылған кезде оның капиталы Қазақстан
Республикасы заңында қаралған мөлшерден кем болмауы тиіс және де ол сол
ұйымның құрылтайшыларының, акционерлерінің ақшалай, заттай және басқадай
түрде қоғамға қосқан үлестерінен құралады. Бұл сома, яғни ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің капиталы осы ұйымның қызметі барысында
тапқан таза табысы және басқа да кездерден, тегін түскен мүліктер мен
ақшалай қаржылар есебінен өсіп отырады.
Жалпы ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің есебін жүргізу
барысында жүліыс істеп тұрған, қызмет атқарушы яғни қолданыстағы капиталы
және оның құрамы мен құрылымы бухгалтерлік баланстың активінде көрсетілсе,
ол капиталдың қаржыландыру көздері баланстың пассивінде көрсетіледі.
Ұйымның барлық мүлкі (қызмет атқарушы капиталы) айналыстан тыс және
айналыстағы акгивтер болып екіге бөлінеді. Мүліктерді қызмет атқару
мерзіміне қарай негізгі (айналымнан тыс) активтер және айналымдағы
активтер деп екіге беледі.
Негізгі (айналымнан тыс) активтер негізгі құралдардан, материалдық
емес активтерден, қаржылық (ұзақ мерзімді) инвестициялардан, аяқталмаған
құрылыстан құралады. Жалпы айналымнан тыс активтер ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің материалдық техникалық базасын жасауға және
дамытуға арналады.
Ал айналымдағы активтер ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-
нің қызмет атқаруы барысында пайда табуға негізделеді. Соған сәйкес
олардың қатарына ақша қаражаттары, қысқа мерзімдік қаржылық салымдар,
тауарлық-материалдық қорлар, дебиторлық борыштар және басқа да активтер
жатады.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі мүліктерінің (капиталының)
құралу көздері
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі мүлкі оның негізгі
құралдары мен айналымдағы қаржыларының құлынан құралады. Ұйымның меншікті
капиталының көздері болып мыналар саналады:
жарғылық капитал;
негізгі құралдарды қайта бағалауға арналған резервтік капитал;
бөлінбеген пайда.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі өздерінің қызмет атқаруы
барысында меншікті қаржыларынан басқа қарыз қаражаттарында пайдаланады. Ал
олардың қатарына қысқа және ұзақ мерзімді несиелер, қарыздар, алынған
аванстар және басқа да кредиторлық борыштар жатады.
Жарғылық қор меншік иесінің (ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі-нің ) жарғысында қаралған қызметтерін қамтамасыз ету үшін
инвестициялық қаржылардың сомасы болып табылады.
Меншік иесінің тиісті құқығымен жауапкершілігіне қарай ұйымның
жарғылық қоры мынадай түрлерге бөлінеді:
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің (толық серіктестік,
сенім серіктестігі, жауапкершілігі шектеулі серіктестік, қосымша
жауапкершілігі бар серіктестік, жабъщжзне ашъщ акционерлік қогам) жаргылъщ
капиталы.

ІV. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің табыстылығын
талдау.

Шығынсыз ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің дамуы мен
әлеуметтік сұрақтарының шешуі мүмкін емес. Табыс шаруашылығының нәтижесі,
шығындардың өнімділігін, жанды еңбекті көрсетеді.
Нарықтық шартында табыс рөлі мәнді өтуде. Табыс нарықтық экономиканың
қозғалмалы күшіне айналады. Табыс алу кез келген ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің өндіріс және қаржылық қызметінің бағасы үшін
маңызды көрсеткіш болып табылады. Табыстың рөлі нарықтық экономика шартында
өзі орындайтын функцияларымен анықталады. Табыс көрсеткіштерін талдаудың
тапсырмалары:
1. Табыстың абсолюттік көрсеткіші жоспарының орындау бағасы;
2. Таза табыстың құрамды элементімен танысу.
3. Табысқа әсерін тигізетін нормалардың сандық өлшемін шығару.
4. Табысты бөлу үрдісімен, пропорцияларымен және бағытымен танысу.
5. Табыстың өсу резервін шығару.
6. ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің дамуының есебі мен
табысты тиімді қолдануды ұсынуды өңдеу.
7. Әр түрлі тиімділік коэффиценттермен оның деңгейіне әсер ететін
факторларды зерттеу.
Екінші абсолюттік көрсеткіш – жалпы табыс жалпы табысқа әсер ететін
негізгі фактор өнімінің өзіндік құны болып табылады оған келесідей
факторлар әсер етеді:
1) Сатылған өнімінің өзіндік құны.
2) Бір өнімге баға.
3) Сатылған өнім көлемі.
4) Құрылымдық қозғалыс.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің тұрақты жағдайын оның
өз контрагенттері мен (салық органдары, банктер, сатып алушылар,
акционерлер және т.б.) өзара қарым қатынасы үлкен әсер етеді. Сондықтан да
серіктестіктермен реттелген іскерлік қатынаста болуы жақсы қаржылық
жағдайының бірден бір шарты болып табылады.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық жағдайының
объективті дұрыс бағасын алудың ең жақсы тәсілі бұл талдау, оның шаруашлық
қызметіне кешенді түрде баға беруге мүмкіндік береді және осындай жолмен
басқарушылық шешімдерді өңдеумен ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-
нің өзінің өндірістік кәсіпкерлік қызметіне арасында байланыстырушы
қызметін атқарады.
Тиімділік деп ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі қызметі
тиімділігінің ең басты экономикалық көрсеткіші аталады. Оның екі түрі бар:
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің тапқан пайдасының
өндірістің негізгі және айналмалы қорларының құнына қатысы, ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің тапқан пайдасының сатылған өнімнің
өзіндік құнына қатысы.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі қызметінің тиімділік
деңгейін бағалау үшін алынған нәтижеге кеткен шығындар немесе пайдаланған
ресурстармен салыстыралады. Пайданың шығындармен өлшемдестігі пайдалылықты
немесе толықтығынан пайдалылық мөлшерін білдіреді.
Шығынның белгілі бір мөлшерін мейлінше тиімдету – шаруашылықты
жүргізудің әр – түрлі мәселелерін шешуге келгенде басты талап осы болып
отыр. Тек қанша өнім өндірілгендігінің ғана емес, оны өндіруге қанша еңбек
жұмсалымдығының да маңызы зор. Егер ММ Зайсан аудандық жер қатынастар
бөлімі ішкі шаруашылық резервтерін тауып, пайдаланудың негізгі бағыттарын
қорытындылауға талпынас жасала, онда оларды үш топқа бөлуге болады. Өндіріс
тиімділігі, біріншіден, негізгі өндірістік қорлардың пайдаланылған
жақсартудың, екіншіден, айналмалы өндірістік қорларды неғұрлым тиімді
пайдаланудың және үшіншіден, қазіргі еңбек шығындарының нәтижелілігін
жақсартудың есебінен арттырылады.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі қызметінің экономикалық
тиімділігін молайтудың басты шарты – еңбек өнімділігін барынша арттыру және
өзіндік құнды арзандату. Басқа да біркелкі жағдайларда өнімнің өзіндік құны
неғұрлым арзан болған сайын тиімділік соғұрлым жоғары болатыны белгілі. ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің тиімділігіне сонымен қатар,
өнімнің немесе шығаратын тауарлардың сапасы да едәуір ықпал етеді, өйткені
жоғары сапалы өндірілетін тауарларды көтеріңкі бағамен сата алады.
Әрбір ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің жиынтық
көрсеткіші пайда түсімі болып табылады, яғни өндірістің және айналымның
қаржы қорытындысын білдіретін ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі
жұмысының нәтижелі көрсеткіші. Пайда өндіріс және таза табысты
бөлу,экономикалық ынталандыру қорын жасау және пайдалану үдерісі кезінде ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі ұжымдары мен оның мүшелерінің
арасында, сонымен бірге мемлекеттік органдардың және ММ Зайсан аудандық
жер қатынастар бөлімі арасындағы қалыптасатын экономикалық қатынастардың
белгілі бағытын білдіреді. Өндірісті басқарудың жаңа жағдайында ішкі
шаруашылықтың күрделі қаржыны қаржыландырып, негізгі табыстарды құру және
өзіндік айналмалы құралдарды толықтыру ісінде бюджеттік қаржы емес, ММ
Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің өз табысы негізгі қаржылы
көзге айналады.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің бір мерзімінде
атқарған жұмысының тиімділігі өндірістің пайдалығымен айқындалады.
Пайдалылық ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің пайдамен және
табыспен жұмыс істеуі. Экономикалық категория ретінде пайдалылық ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің тек қана ағымдағы өндірістік
шығындарды өнімдер сатумен қызметі үшін ақшалай өндіріп алынған қаржымен
өту қабілеттілігін ғана емес, сонымен бірге өндірісті ұлғайтуға және
дамытуға, еңбекшілердің мәдине-тұрмыс дәрежесін арттыруға қажетті пайда ала
алатындығын көрсетеді.
ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі экономикалық функциялық
пайымдылығы нарықтық экономикада алынған табыс анықталады. ММ Зайсан
аудандық жер қатынастар бөлімі-нің табысы абсолюттік және салыстырмалы
көрсеткіштер мен мінезделеді. Табыстық абсолюттік көрсеткіш бұл табыс және
пайда сомасы.
Табыс қоғамдық еңбекте және өнімдік шығын шаруашылық нәтижелерінің
жалпы түрлерінің бөлінеді. Нарық жағдайындыда табыстың рөлі өсті. Нарықтық
экономикаға көшуде табыс (пайда) оның қозғалысының күшіне алынған табыс
әрбір ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің ол қаншалықтық
нарықтық экономикада оның өндірістік және әлеуметтік дамуының негізгі
көздері болып табылады.
Табыс өсімі ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің өзін
қаржыландыруына шаруашылық қызметінің табыс шотында ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің бюджет банк және т.б. Басқа ММ Зайсан аудандық жер
қатынастар бөлімі-нің ұйымдар алдыңдағы міндеттері орындалады. Сонымен
табыс ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің қаржылық өндірістік
қызметтерін бағалауға қжет көрсеткіш. Табыс бойынша авансқа берілген
құралдар экономикалық нарықта табыс рөлі ол орындайтын функциялармен
анықталады. Табыс екі функцияны орындайды. Мемлекет бюджеттің табыс
мөлшері, ММ Зайсан аудандық жер қатынастар бөлімі-нің даму ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.