Ойынның педогогикалық мәні

Жоспар

Жоспар
I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім
1. Ойындарды оқу және тәрбие үрдісінде пайдаланудың өзектілігі
2. Ойынның психологиялық. педогогикалық мәні
3. Психологиялық. педогогикалық маңызы бар ойын түрлері

III. Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім
1. Ойындарды оқу және тәрбие үрдісінде пайдаланудың өзектілігі
2. Ойынның психологиялық- педогогикалық мәні
3. Психологиялық- педогогикалық маңызы бар ойын түрлері
4.

III. Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе

Сапалы ұрпақты өсіру әсіресе, психология ғылымының дамуына ерекше көңіл
аударуды талап етеді. Психологияны дамыту арқылы өскелең ұрпақты өз
дәрежесіне әлем елдеріне таныту бұл біздің әрбір азаматтың міндеті.
Психолого-педагогикалық қызметте негізгі әрекет түрі баланың логикалық
психикалық дамуы болып табылады. Мұнда баланы тәрбиелеу процесіндегі
шығармашылық дамыту ойын іс-әрекетімен тығыз байланыста болуы тиіс.
Тәжірибеде нақты әрекет баланың жеке психикалық және белгілі әлеуметтік-
педагогикалық кеңістіктегі дамуына сүйенеді.
Қоғамның болашақ азаматын өсіру үшін отбасы, қоғамдық орындар, қоршаған
ортаның тигізер ықпалы ұшан-теңіз. Үлкендер өсіп келе жатқан балдырғанға
адамгершілік сезімдерін дер шағында дарыта беру үшін оны қоршаған ортасында
көңілді, қуанышты жайларды жасай білуі шарт-дейді Е.А.Аркин. Ойын мектеп
жасына дейінгі балалардың ең басты іс-әрекеті болып табылады. Атап айтқанда
ойын арқылы балалар өмірді таниды, ойын оларды үлкен өмірге дайындайды.
Сонымен қатар баланың шығармашылық дамуында маңызы өте зор. Ойын мәнін
балалық шақтан есейген шаққа өтетін көпір ретінде сипаттауға болады.
Сонымен қатар мектепке дейінгі балалардың іс-әрекетінің дамуы үшін,
тәрбиелеу үшін де ойынның мәні өте зор.

1. Ойындарды оқу және тәрбие үрдісінде пайдаланудың өзектілігі

Қоғамымыздың іргетасын нығайту үшін бүгінгі жастарға үлгілі, өнегелі
тәрбие беру - қазіргі міндеттердің бірі.
Балада жалпы адамзаттық құндылықтар мен адамның айналадағы дүниемен
жеке тұлғалық қатынасын (этикалық, эстетикалық, адамгершілік тұрғысынан)
тәрбиелеу мақсатын халқымыздың мәдени рухани мұрасының, салт-дәстүрінің
озық үлгілерін оның бойына дарыту арқылы жүзеге асыруға болады.
Осымен байланысты бағдарлама халқымызға тән әдептілік, қонақжайлық,
мейірімділік, т.б. сияқты қасиеттер, табиғатқа деген қарым-қатынасындағы
біздің халыққа тән ерекшеліктер. Жас ұрпақ өз халқының мәдениетімен, асыл
мұраларымен ұлттық әдебиеттер арқылы танысып келеді. Халық ойынды тәрбие
құралы деп таныған. Ойынды сабақта қолдану оқушылардың ой-өрісін
жетілдірумен бірге, өз халқының асыл мұраларын бойына сіңіріп, кейінгі
ұрпаққа жеткізе білу құралы. Бірақ оны жүргізуге арналған нақты әдістемелік
құралдар жоқтың қасы. Зерттеу жұмысында орыс тілінде жазылған әдебиеттер
қолданылды.
Соның нәтижесінде қазіргі таңда тақырыптың өзектілігі туындап отыр.
Халық педагогикасының адам, отбасы, өскелең жас ұрпақты тәрбиелеу туралы
арман-мақсаттарын, орныққан пікірлерін, ұсыныстарын қамтып көрсететін
педагогикалық идеялар мен салт-дәстүрлері өткен мен қазіргінің арасындағы
байланысты көрсетеді.Ол тарихи даму барысындағы әлеуметтік мәні бар
ақпаратта (білім, білік) т.б. жиналып, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырады. Ең
алдымен, халық педагогикасы өскелең ұрпақтың еңбек пен өмір сүру бейнесінің
негізі болып, оларды келешектегі қызметіне дайындайды. Біздің халықтық
педагогикада еңбек тәрбиесі өте ертеден бастау алады. Ертеден келе жатқан
еңбек тәрбиесінің әдіс-тәсілдер құралы, сөз жоқ, еңбек болып табылады.
Еңбек адамның қалыптасуы мен тәрбиеленуінде бір ұрпақтан екінші ұрпаққа
өмірлік тәжірибе береді және халықтың даму барысында шешуші роль атқарады.
Еңбек ету кезінде адамның дене, ақыл-ой, эстетикалық дамуы мен еңбек
тәрбиесі қатар жүреді.
Халықтық педагогиканың ең бір көне тиімді құралдарының біріне ойын
жатады. Ойын арқылы бала қоршаған ортаны өз бетінше зерделейді. Сөйтіп,
өзінің өмірден байқағандарын іске асырып, қоршаған адамдардың іс-әрекетіне
еліктейді.Соның нәтижесінде өзі көрген жағдайларды отбасылық тұрмыс пен
қызмет түрлерін жаңғыртады. Мәселен, қазақтың ұлттық ойындары: Бәйге,
Көкпар, Алтын сақа, Хан талапай, Қыз қуу, Тоғызқұмалақ т.б.
балалардың еңбекке деген қарым-қатынасы мен қабілеттерін арттырады. Одан
кейінгі кезеңде қазақ халқының бай этнографиялық материалдарын жинақтаған
және оның ішінде ұлт ойынының тәрбиелік маңызы туралы пікір айтқандар
К.А.Покровский, А.И.Ивановский, Н.И.Гродеков, Е.А.Алекторов, Ә.Диваев,
А.Левшин, Н.Пантусов, Ф.Лазаревский, П.П.Пашин, Г.С.Запряжский, А.Шиле,
А.Харунзин, А.Горячкин, П.Ходыров, Е.Букин, О.Әлжанов, т.б. болды
делінген.Е.Сағындықов өз еңбегінде: Қазақтың ұлт ойындары тақырыпқа өте
бай және әр алуан болады, - дей келіп, ұлт ойындарын негізінен үш салаға
бөліп топтастырған.Ә.Диваев Игры киргизских детей атты еңбегінде тарихта
алғаш рет қазақтың ұлттық ойындарын үш топқа бөліп қарастырады. Қазақ
балаларының ұлттық ойынына тоқталғандардың бірі – орыс ғалымы А.Алекторов.
Мәселен, оның О рождении и воспитании детей киргизов, правилах и власти
родителей (Орынбор, 1891) атты еңбегіңн атауға болады.М.Жұмабаев ойындарды
халық мәдениетінен бастау алар қайнар көзі, ойлау қабілетінің өсу
қажеттілігі, тілдің, дене шынықтыру тәрбиесінің негізгі элементі деп
тұжырымдайды. Кезінде ұлттық ойындарды зерттеген авторлар қатарында
М.Тәнекеев, Б.Төтенаев, М.Балғымбаев, Ә.Бүркітбаев, т.б. есімдерін атауға
болады.Кеңес Одағы кезіндегі ұлттық ойындардың маңызы мен қажеттілігін
көрегендікпен қарастырған ғалым Б.Төтенаев Қазақтың ұлттық ойындары
(Алматы, 1994) атты еңбегінде қазақ ойындарын бірнеше топқа бөліп, ойын
шарттарын жазып, жастар үшін тәрбиелік мәнін зерделеп, ойын білдірген.
Сабақта және тәрбиеде, яғни балабақшалар мен бастауыш мектептерде
ұлттық ойынды ұтымды пайдаланса, алдымен еңбекке баулу және дене шынықтыру
пәндерінде оқушылардың өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру
шарттары теориялық тұрғыдан негізделсе, онда оқушылардың білімге деген
құштарлығын арттыруға және халықтың асыл мұрасын бойына сіңіріп, ұлттық
сананы қалыптастыруға болады.
Д.Хухлаеваның пікірінше, дене шынықтыру жаттығуларын ойынмен
ұштастырған сәтте баланың тұрақты іс-әрекетке бейімділігінің қалыптасуы
айқын сезіледі, сондықтан дене шынықтыру күнделікті қажеттілік болуымен
қатар денсаулықтың, шыдамдылық пен тез қимыл-әрекеттің символы болып
табылады.
М.Контарович, Л.Михайлованың авторлығымен жазылған еңбекте жыл
мезгіліне сәйкес қыс айларында ойналатын ойындар, топ болып ойнайтын, жеке
бір балаға арналған далада өткізілетін қимыл-қозғалыс ойындарының
әдістемелік нұсқауы берілген. Ойын түрлері мен шарттарын бала жасына қарай
бөліп классификация жасап, бірнеше халық ойындарын ұсынған. Олардың ішінде
Қояндар (2-3 жасарларға), Аңшы мен ит және қояндар (4 жастағылар үшін),
Торғай мен мысық (5-6 жастағыларға арналған) қозғалмалы ойындарын
зерттеп, қолданысқа түсірген.
А.Быкованың басшылығымен баспадан шыққан Физическое воспитание в детском
саду кітабында балабақшаның әр тобында жас ерекшелігіне қарай өткізетін
қарым-қатынас ойындарын ұйымдастыру және оны өткізу әдістері, т.б.
мәселелер қарастырылған. Мысалы, қозғалып ойнау барысында алғашқы күннен
бастап балаларды өзін-өзі тежеуге үйрету, сонымен қатар барлық баланың
қабылдау қабілеті бірдей емес екендігі, яғни белсенділер мен жайбасар әлсіз
балалар арасындағы тепе-теңдікті сақтау қасиеті, оларды әр түрлі ойынға
тарту арқылы шыңдау, ұмтылдыру, бірнеше рет бір ойынды ойнату барысындағы
баланың физиологиялық өзгерісімен қатар психологиялық тұрғыдан
сенімділігінің артуы ғылыми еңбектің құндылығын жоғарылатады.
Еліміздің егемендік алуы Қазақстандағы дене шынықтыру, ұлттық ойындар
мәселесіне басқаша сын көзбен қарауды талап етеді. Осы орайда соңғы жылдары
біздің қарастырып отырған ізденіс тьақырыбымызға орай бірнеше ғылыми
еңбектер жарық көрді. Е.Мұхиддинов қазақтың ұлттық ойындарын дамыған
қоғамдағы әлеуметтік-экономикалық құрылыммен байланысты қарастырады. Дене
шынықтыру пәнінің теориялық дәлелдемесін қазақтың ұлттық ойындарының
тәжірибелік жағымен біртұтас алып қарайды.
А.Құралбекұлы мен С.Әкімбайұлы жалпы білім беретін қазақ мектептерінің дене
шынықтыру жүйесінде қазақ этнопедагогикасы материалдарына, оның ішінде
халық шығармашылығы мен ұлттық ойындарды тиімді пайдаланудың ғылыми
теориялық-әдістемелік негіздеріне сүйене отырып талдау жасаса,
А.Айтпаеваның ғылыми еңбегінде орыс тілінде оқытатын мектептердің бастауыш
сынып оқушыларын тәрбиелеу құралы ретінде қазақ халқының ойындарын
пайдаланудың теориялық-әдістемелік негіздері жасалып, олардың тәрбиелік
мүмкіндіктері айқындалған.
Сонымен түйіндеп айтарымыз, қазақтың ұлттық ойындарының басқа
халықтардың ұлттық ойындарынан айырмашылығы - оның шығу, пайда болу тегінің
ерекшелігіне байланысты белгілі бір тәрбиелік мақсат бірлігін
көздейтінінде.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.