«Казагрофинанс» акционерлік қоғамының қаржы лизингін талдау

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 58 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1. АГРАРЛЫҚ СЕКТОРДА ҚАРЖЫЛЫҚ ЛИЗИНГТІҢ

ТЕОРИЯСЫ . . . 7

1. 1 Лизингтің пайда болу тарихы . . . 7

1. 2 Лизингтің жіктелуі . . . 12

1. 3 Қазақстан Республикасында лизингтің дамуы мен лизингтік

қатынастың теориялық және әдістемелік негіздері . . . 21

2. «КАЗАГРОФИНАНС» АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫНЫҢ

ҚАРЖЫ ЛИЗИНГІН ТАЛДАУ . . . 35

2. 1 «КазАгроФинанс» акционерлік қоғамының бөлімшелер

қызметін талдау . . . 35

2. 2 «КазАгроФинанс» акционерлік қоғамының қаржылық

қызметінің жетістіктері . . . 39

3. ҚАРЖЫЛЫҚ ЛИЗИНГТІҢ ДАМУ ЖОЛДАРЫ . . . 43

3. 1 Аграрлық сектордығы қаржылық лизингтің шетелдік

тәжірибесі . . . 43

3. 2 Қазақстан Республикасында қаржылық лизингті дамыту

жолдары . . . 48

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 55

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 61

ҚОСЫМША . . .

КІРІСПЕ

Қазақстандағы лизингті дамыту туралы USAID жобасының жетекшісі А. Омаров мынаны айтты: лизинг ауылда енді дамыпкеле жатқанда, шаруашылық адамдарында қаржы ресурстары болмайды. Олар банк иелеріне табиғи тауарлар беретін секілді, бірақ бұл да әлі дәлелденбеген. Кейбір лизингтік өнеркәсіптержалпы өнеркәсіптерде ақша болмаса, мүлік беруге ұсыныс жасайды. Омаров мырза лизингтің несиеден бірқатар артықшылықтарын атап көрсетті. Бірақ лизинг пайыздары несиемен бәсекелестікке түсе алмайды, бұл әсіресе оның алыну тәртәбәне байланысты. Сондықтан салыстырмалы артықшылық жай ғана сөз жүзінде қалады. Ал әлсіздіктер қатарына кепілдеме талаптарының аздығын санауға болады. Лизингтік операцияларға салық салуға жеңілдіктер беріледі. Сонымен қатар лизинг беруші және Ұлттық Банк өкіметі жағынан да лизингтік операцияларды бақылау азайтылады.

Лизинг - Қазақстанның жаңа нарықтық экономикалық өмірінде кейінгі кезінде пайда болған ұғымдардың бірі. Бұл сонымен қатар алып - сату, аренда және қарыз қатынастарын қамтитын күрделі құбылыс. Әртүрлі экономикалық қатынастарға қатысты болғандықтан лизингтің бүгінгі күні әдебиеттерде біркелкі анықтамасы жоқ.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 - 2008 жылдарға арналған бағдарламасы туралы баяндамасында: «Озық шетелдік технологиялар трансфертін ынталандырудың мемлекет тарапынан тікелей қаржылық (гранттар, жеңілдікті қаржыландыру, лизинг және т. б. ) және жанама (салықтық жеңілдіктер мен инвестициялық преференциялар) қолдауды қамтитын кешенді жүйесі мемлекеттік саясатты іске асырудағы негізгі құралдардың біріне айналуға тиіс. Бұл ретте озық технологиялар трансфертіне мемлекеттік ұстаным экономика қажеттіліктеріне және қазіргі ресурстарға негізделуге, технологиялық шектеулерді ескеруге, сондай-ақ құрылған және көшірілген технологияларды одан әрі дамытуды қамтамасыз етуге бағытталуға тиіс. »

Лизинг - қазіргі кездегі екінші деңгейлі банктердің ең маңызды және тиімді операцияларының бірі. Лизинг Қазақстанның экономикасымен қатар әлемдік экономикаға да маңызды. Шетел ғалымдарының пайымдауынша 50-ші жылдары техниканың дамуына зор ықпал етті. Сондай-ақ елдің экономикасын тұрақтандыру үшін лизинг шарты секілді индустрия, өндірісті инвестициялар арқылы дамудың өте қолайлы жолы болып табылады. Бұл дипломдық жұмыстың өзектілігін көрсетеді.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - осы тақырып бойынша көптеген әдебиеттерді қарастырып, Қазақстандағы қаржылық лизингінің қызметіне талдау жасау.

Дипломдық жұмыстың міндеттері:

- лизингтің теориялық негізін зерттеу

- Қазақстандағы лизингтің даму жағдайын қарастыру;

- лизингтік қатынастардың шетелдік тәжірибесін қарастыру;

- Қазақстандағы лизингті дамытуың шетел тәжірибесін қолдану.

Қазақстан Республикасында лизингтік қатынастарды дамыту үшін мемлекет тарапынан көптеген шаралар жүргізіделі. Бұл шаралар негізінен лизингтік қатынастарды оңтайландыруға бағытталады. Қазіргі кезде халықтың көп бөлігі лизинг, лизингтік қатынастар туралы түсінігін әлі қалыптастырған жоқ, яғни жаңа істі бастаушы кәсіпкерлер лизингтік қатынастар мәнін түсінбеген. Сонымен қатар екінші деңгейлі банктерде лизингтік қатынастарды тиімді жүргізудің жолдары қарастырылмаған. Сондықтан жоғарыда аталған мәселелер бойынша шаралар жүргізілуі міндетті.

Лизингтің маңызы - өзіне тиесілі әр саланың дамуына үлесін қосу. Сонымен қатар мемлекет үшін лизинг жаңа техниканы сатуға көп мүмкіндіктер туғызады. Лизинг фирмаларды осындай операцияларды қаржыландыруға итермелейді. Ал, фирма қолданушыларға өндірістік қорлардың тұрақты жаңарып тұруына мүмкіндік береді. Қазіргі заманда лизинг - ұлттық экономиканың интенсивті дамуының және оның бәсекеге қабілеттілігін әлемдік нарыққа көтерудің факторы болды. Өндіріс орындарындағы жабдықтың тозуы және моральдік ескіруі, негізгі капиталды жаңартуға қаржылық ресурстардың болмауы Қазақстандағы лизинг бизнесінің дамуының перспективті алаңына айналдырып отыр.

Әрбір күрделі экономикалық ұғым ретінде лизинтің де бірнеше анықтамасы бар. Ең алдымен лизинг сөзі «to lease» ағылшын етістігінен аударғанда «жалға беру» дегенді білдіреді. Лизингтің жалға беруден айырмашылығы - жалға беруде екі тарап қатысса, жалғы берушы және жалға алушы болса, ал лизингте үш қатысушы лищинг беруші, лизинг алушы және жабдықтаушы болады.

Лизинг - бұл лизинг берушінің өзіне тиесілі құрал жабдықтарды, машиналарды, ЭЕМ, ұйымдастыру техникаларды, өндіріске, сауда саттыққа және қоймаға арналған құрылғаларды лизинг алушыға лизингтік төлем төлеу шартымен, белгіленген мерзімге пайдалануға беруін қарастыратын жалға беру шарты.

Лизинг - кәсiпорындарға қажеттi негiзгi құралдарды сыртқы ұзақ мерзiмдi қаржыландырудың есебiмен алуға мүмкiндiк беретiн бiрегей инвестиция сайманы. Кәсiпорындардың дәл қазiр толық бағасының аз ғана бiр бөлiгiн төлеп және қалған бөлiгiн кейiнгi бiрнеше жылда бөлiп төлеу арқылы, жаңа құрал-жабдық пен техниканы алу мүмкiндiктерi бар. Сонымен қатар, банкiлерден алатын несиеден артықшылығы, лизингке берiлген құрал-жабдықтың меншiктiк құқығының өзi кепiл болып табылады. Лизинг мерзiмiнiң соңында, бүкiл лизинг төлемдерi төленген жағдайда, лизингке берiлген құрал-жабдықтың меншiктiк құқығы лизинг берушi компаниядан лизинг алушыға өтедi.

Экономикалық қатынстарда лизинг қаржылық операциялардың жаңа нысаны ретінде күрделі салымдарды жүзеге асыру тәсілі негізінде қарастырылады. Егер лизингті мерзімділік, қайтымдылық және төлемділік шартымен мүліктерді уақытша пайдалануға жалдау ретінде түсінсек, онда оны негізгі қорға салынған тауарлық несие ретінде қарастыруға болады. Сондықтан, кейде лизингті «несиежал» (фр. “credit - pail”) деп атайды.

Лизинг заты: ғимараттар, құрылыстар, жер телімдері, машиналар, жабдықтар, құрал-саймандар, көлік және кәсіпкерлік мақсатта пайдаланылатын басқа да негізгі қаражаттар.

Құнды қағаздар мен табиғат байлықтары лизинг заты бола алмайды.

Лизингтік мәмілеге үш жақ қатысады:

- Лизингберуші - меншігіне лизинг затын алушы және оны лизинг шарты талаптарында Лизингалушыға беруші жақ.

- Лизингалушы - кәсіпкерлік мақсаттар үшін лизинг шарты талаптарында лизинг затын қабылдаушы жақ.

- Сатушы - Лизингберуші лизинг затын алатын жақ. Сурет 1

Сурет 1

Лизингтік мәміле жасау тәртібі:

1. Лизинг алушы Лизинг берушіге хабарласады;

2. Лизинг беруші лизинг затын сатушымен келіссөз жүргізеді және жобаны сараптайды;

3. Лизинг беруші Несие Комитетінде шешім қабылдайды; Лизинг алушы, Лизинг беруші және Сатушы үшжақты Сатып алу-сату шартына отырады - Лизинг беруші мен Сатушы үшжақты Сатып алу-сату шартына отырады, осылармен қатар бір уақытта Лизинг алушы мен Лизинг беруші екіжақты лизинг шартына отырады;

4. Лизинг алушы Лизинг берушінің арнайы шотқа 0, 0-ден 30, 0 %-ға дейінгі мөлшерде бастапқы жарна салады.

5. Лизингберуші сатып алу-сату шартының талаптарына сай лизинг затының құнын Сатушыға төлеуді жүзеге асырады;

6. Лизинг беруші лизинг затын Лизинг алушыға жеткізуді жүзеге асырады. Жеткізуге тасымалдау, лизинг затын импорттағанда кедендік ресімдеу, сатушыдан лизинг затын алу, оны ресімдеу және Лизинг алушыға беру кіреді

АГРАРЛЫҚ СЕКТОРДА ҚАРЖЫЛЫҚ ЛИЗИНГТІҢ ТЕОРИЯСЫ

Бұл бөлімде лизингтің жалпы пайда болу тарихы, Қазақстан Республикасында лизингтің дамуы мен лизингтік қатынастың теориялық және әдістемелік негіздері, лизингтің жіктелуі туралы қарастырылады.

1. 1 Лизингтің пайда болу тарихы

Лизингтік мәмілелердің бірнеше түрлері бар. Барлық лизингтік операциялар екі түрге бөлінеді: шұғыл және қаржылық лизингтер.

1. Шұғыл лизинг - бұл мүліктің қызмет ету мерзіміне қарағанда, оның пайдалану мерзімінің қысқалығын және мүліктің құнын толық өтемеуін сипаттайды.

2. Қаржы лизингі - бұл уақытша пайдалануға берген лизинг затының мерзімі ішінде өзінің толық амортизациялық құнын төлеп шығумен немесе өзін-өзі өтеумен байлагысты сипатталады.

Осы лизингтердің отандық және халықаралық тәжірибиеде қолданылатын мынандай түрлері бар:

Ішкі лизинг - бұл, оның қатысушыларының бір елден болып келуімен байланысты сипатталады.

Халықаралық лизинг - бір тарап немесе барлық тараптардың әр елден болып келуін сипаттайды.

Сыртқы лизингтің экспорттық және импорттық болып бөлінеді. Экспорттық лизингте шетел лизинг алушы болса, импорттық лизингте шетел лизинг беруші болып табылады.

Салық және амортизациялық жеңілдіктерге қатысты лизинг мынандай болып бөлінеді:

- Жалған лизинг - қызмет алыпсатарлық сипатта болады және жеңілдіктер есебінен пайда табу мақсатында жүргізіледі;

- Нағыз лизинг - жалға берушінің инвестициялық жеңілдік және жедел амортизация сияқты салық жеңілдіктеріне құқы бар, ал жалға алушы салық төлеу үшін жарияланған кірістер есебінен жалдық төлемдерді алып тастай алады.

Лизингтік төлемдерін сипатына қарай былай бөледі:

- Ақша төлемімен жүргізілетін лизинг - барлық төлемдер ақша нысанында жүргізіледі;

- Компенсациялық төлеммен жүргізілетін лизинг - төлем аталған жабдықта өндірілген тауарларды жеткізу немесе қарсы қызмет көрсету нысанында жүзеге асырылады;

- Аралас төлемді лизинг;

Мүлікті типіне қарай былай бөлуге болады:

- Жылжымалы мүлік лизингі;

- Жылжымайтын мүлік лизингі;

- Бұрын пайдаланылған мүлік лизингі;

Өтеу деңгейіне қарай:

- Бір келісімнің әрекет ету мерзімінде мүлік құны толдық өтелетін лизинг;

- Толық өтелмейтін лизинг;

Амортизация шарты бойынша:

- Толық амортизация және соған сәйкес лизинг объектісінің құны толық төленетін лизинг;

- Толық емес амортизациялы лизинг;

Қызмет объектісіне қарай:

- Егер жалданатын затқа көрсетілетін барлық қызметті лизинг алушы өз мойнына алса, таза лизинг;

- Толық қызмет жиынтығы бар лизинг - объектіге толық қызмет көрсету лизинг берушіге жүктеледі;

- Жартылай қызмет жиынтығы бар лизинг;

Лизингтің кеңінен таралуының басты себебі - оның қарапайым нсиелерден мынандай артықшылықтарының болуына байланысты:

- Лизинг көмегімен кепілге беретін мүлкі жоқ ұсақ кәсіпорындарды несиелеуге болады. Бұл былай: лизингтік мәміле жасалған мерзім бойынша лизинг объектісі лизингке берушінің меншігінде қалады, лизинг алушы банкротқа ұшыраған жағдайда несиелік тәуекел деген болмайды;

- Лизинг 100 пайызға дейін несиелеуді ұсынады, яғни кәсіпорынға қысқа мерзім ішінде өзінің меншікті капиталын жұмсалмай-ақ, жаңа құрал-жабдықты пайдалана отырып, өнеркәсіптік өнім шығаруға және пайда табуға мүмкіндік береді;

- Кәсіпорынға мүлікті несиеге сатып алғаннан, лизинг бойынша алған қолайлы, себебі, бұл жерде ол мүлік кепіл ретінде болады.

- Құрал-жабдықтың лизинг берушінің меншігінде болатындығына байланысты, өнімнің құнына лизингтік төлемдер ғана қосылып, мүлікке салынатын салықты жалғы берушінің өзі төлейді. Сөйтіп, лизинг алушы салықтық жеңілдіктер алады.

- Несие берушінің көзқарасымен қарағанда, несиенің мақсатты пайдалануына ешқандай да қадағалау болмайды.

Лизинг операциясына тән кемшіліктер:

- жалғы алушы құрал-жабдықтың қалдық құнының жоғарлауынан ештеңе ұтпайды;

- ұйымдастырудың күрделілігі;

- лизинг құны несиеген қарағанда жоғары, бірақ та ескірген құрал-жабдықтан туындайтын тәуекелдің лизинг берушінің басында болатынын ұмытпау қажет, сондықтан да ол осындай шығынның орнын толтыру үшін комиссияны көбірек алуға тырысады.

Осы бөлімде қорытындылай келе лизинг дегеніміз - лизингтік компаниядан қарызға алу есебінен өндіріске қажетті құрал - жабдыққы жедел қол жеткізуге мүмкіндік беретін құрал. Негізінен лизингтік операциялар екіге бөлінеді: шұғыл және қаржылық.

Шетелдік зерттеушілер лизинг операциясының жасалғандығы туралы нақты зерттеулер ретінде 1877 жылы «Белл Телефон Компани» деген американдық компанияның телефондарды сатудың орнына жалға бергендігін тілге тиек етеді.

«Юнайтед Стейтс лизинг корпорациясы» атты алғышқы лизингтік компания 1952 жылы Сан-Францискода (АҚШ) құрылған.

Еуропада 1962 жылы «Дойче лизинг ГМбХ» деген бірінші лизингтік компания Дюссельдофта (Германия) пайда болыпты. 1972 жылдан бері Еуропа лизинг нарығы дамып келеді.

Ең алғашқы лизинг туралы заңдардың бірі 1284 жылғы Уэльс Заңы болып табылады.

Қазақстан Республикасындағы лизингтің құрылымдардың қалыптасуы 1989 ж. екінші жартысынан бастау алады. Республика көлемінде алғашқы лизингтік кәсіпорындар коммерциялық банктердің және жабдықтаушы ұйымдардың қатысуымен құрылады. Олар кең көлемі қызметтегі акционерлік кәсіпорындар және де олар тек қана сатып алу- сатумен емес, сонымен қатар техникалық құралдарды жалға және лизингке берумен айналысып отырды. Мысалы, 1989 жылы лизингтік операцияларды жүзеге асыру үшін республикадағы алғашқы коммерциялық банктердің бірі «КРАМДС-Банк» құрылтайшысы болған «КРАМДС-Лизинг» акционерлік кәсіпорыны құрылып, өз жұмысын кіріс етті.

1992 жылдың орталарында республика экономикасының мемелкеттік емес секторында 120-дай коммерциялық банктер мен 20 лизингтік фирмалар жұмыс істеп отырды. Олардың қатарында «КРАМДС-Лизинг», «Алма-ата Техлизинг», «ТехникаЛизинг», «ТуранЛизинг» және тағы басқа,

Қазақстан ауыл шаруашылығында лизингтің дамуын зерттеуші ғалымдардың бірі К. А. Сағадиев лизингтік бизнестің аз ғана даму тарихын 3 кезеңге бөліп көрсетті:

Бірінші кезең (1989-1992 ж. ж. ) - республикамызда лизингтік бизнестің басталу кезеңі. Бұл уақыт аралығында лизингтік компаниялар құралыды. Лизингтік фирмалар мен кейбір коммерциялық банктер бір реттік тәртіпте және аз мөлшерде лизингтік операцияларын жүзеге асырып отырды.

Екінші кезең (1992-1994 ж. ж. ) - ішкі нарықтағы қолайсыз экономикалық жағдайдың нәтижесінде лизингтік бизнестің дамуының басылу кезеңі.

Үшінші кезең (1995-1997 ж. ж. ) - қайта жандану кезеңі, лизингтік бизнеске мемлекет тарапынан қолдау көрестуге бұру.

1992-1994 жылдар Қазақстанда лизингтік бизнестің дамуына ең қолайсыз кезең болды. Бұл аралықта ішкі экономикалық жағдай қайта құрылған лизингтік фирмалар мен коммерциялық банклердің ұзақ мерзімді операцияларды жүзеге асыруына жағдай жасай алмады. Бірақ та кейбір компаниялар лизингке негізделген бір реттік экспорттық-импорттық операцияларды жүзеге асыруды тоқтатпады.

1995 жылдың 29 сәуірінде Қазақстан Республикасының Үкіметі мемелкеттік мүлікті басқару жөніндегі мемлекеттік комитет жанынан лизинг жөніндегі департамент құру туралы қаулысын қабылдады. Ол өндіріске ірі мөлшердегі инвестициялар тарту құралы ретінде лизингті пайдалану ачсында біртұтас мемлекеттік саясатты қамтамасыз ететін атқарушы биліктің орталық органы болды.

Қазір Қазақстан аумағында түрлі бағыттағы 16 лизингтік компания жұмыс істейді: олардың 11-і -Алматыда, 4-уі - Астанада және біреуі - Қарағандыда. 2004 жылдың аяғына таман республикда лизинг көлемі 250 миллион долларға жуықтады. Ал ек-үш жылда, Халықаралық қаржы корпорациясының мамандарының бағалауы бойынша, үш есе көбейеді.

Қазақстан Республикасында 80 - жылдардың басында лизинг түсінігі жай ғана ұзақ мерзімді жлдау ретінде ғана емес, жалгерлік қатынас, кепілдік есебімен, несиелік қаржыландыру элементтері, қарыз міндеттемелері бойынша есеп айырысулар және басқа да қаржылық механизмдер қатыстырылған дәстүрлі емес, кеоешекті қаржыландырудың қосымша жүйесі ретінде қарастырылды. Лизингтік операция бүгінгі күні Қазақстандық экономикағы өте қажетті банктік құрылымның өндірісті қаржыландыру бойынша іскерлік ортамен бірлесе қызмет етуіне әсер ететін операция.

Бүкіл әлемде көптеген кәсіпкерлер бизнес үшін қажетті мүліктерді меншікке емес, жалға алғанды жөн көреді. Жалгерлік, бірінші кезекте кепіл есебімен (кепілдік, тапсырыс) несиелеу элементтері, дамыған нарық қатынасына тән ір түрлі қаржылық механизмдер және қарыз міндеттемелері бойынша есеп айырысулар кездесетін келешекті қаржыландырудың арнайы қосымша көзі ретінде енгізіледі.

1998 жылы Оттавада қабылданған халықаралық қаржылық лизинг конвенциясында былай деп айтылған: «Халықаралық тәжірибиеде лизинг үш жақты қатынастар кешенін білдіреді, мұнда лизинг компаниясы (лизинг беруші) пайдаланушы өтініші мен нұсқауы бойынша оған өндірістік жабдықты уақытша пайдалануға береді, ал келісім мерзімі аяқталған соң алынған жабдықтың сатып алушы меншігінде қалдырылуы мүмкін. »

Қатысушылар құрамына қарай лизингті былай топтастыруға болады:

- Тура лизинг - бұл кезде мүлік иесі өз еркімен объектіні лизингке өткізеді (екі жақты келісім) ;

- Жанама лизинг (үш жақты немесе көпжақты лизинг), бұл кезде мүлікті беру делдал арқылы жүзеге асырылады.

Тура лизингтің жиі кездесетін түрі - қайтарысды лизинг, лизинг фирмасы иесінен мүлікті сатып алып, оны оған қайта жалға беретін лизинг.

Лизингтік мәмілеге үш жақ қатысады: Сурет 2

- Лизингберуші - меншігіне лизинг затын алушы және оны лизинг шарты талаптарында Лизингалушыға беруші жақ.

- Лизингалушы - кәсіпкерлік мақсаттар үшін лизинг шарты талаптарында лизинг затын қабылдаушы жақ.

- Сатушы - Лизингберуші лизинг затын алатын жақ.

Лизингтік нарықта арнайы субъектілерді атап көрсетуге болады, олар:

- Банк (немесе басқа несиелік ұйым) келісім - шарттағы затты алуға қаражат беруші жақ.

- Сақтандыру компаниялары - лизингтік келісім шартта пайда болатын кездей-

Сурет 2

Лизинг алушы 7 Сатушы

5 2 1 4 2 6

Лизинг берушу

3

Несиелік комитет

соқ тәуекелдерден сақтандыру: лизингберушінің мүлкін сақтандыру, лизинберушіге несиелік ұйым берген несиелерді, төлемқабілетсіз жағдайлардан және тағы басқа.

«Қаржылық лизинг» туралы Қазақстан Республикасының заңында қаржылық лизинг түсінігі инвестициялық қызмет түрі ретінде анықталады, бұл кезде:

- Лизинг беруші - лизинг шартымен лизинг затын сатушыдан алуға және оны лизинг алушыға белгілі төлеммен, белгіленген мерзімге және анықталған шартпен уақытша пайдалануға және кәсіпкерлік мақсаттар үшін қолдануға міндеттенеді. Лизинг заты лизинг алушыға берілетін мерзім ұзақтығы жағынан лизинг заты құнының түгелдей немесе белгілі бөлігінің (80 пайыздан кем емес) амортизациясымен өлшенеді.

- Лизинг алушы лизинг келісіміне сәйкес, келісім жасау кезіндегі баға бойынша лизинг заты құнының түгелдей немесе белгілі бөлігінің (80 пайыздан кем емес) көлемде қалпына келтірілуімен (амортизация) есептелетін қылыпты кезеңдік төлемдерді төлейге міндеттенеді. Бұл кезде әрекет ету мерзімі өткеннен кейін лизинг заты толықтай лизинг алушының меншігіне көшеді немесе ол аяқталғанға дейін лизинг келісімінде қарастырылған төлем толықтай төленеді, әрине, егер мұндай алмасу келісімде көрсетілген жағдайда ғана.

Лизинг келісімінің барлық әрекет ету мерзімінде лизинг затына меншік құқы лизинг берушіде сақталады. Лизинг келісімін мемлекеттік тіркеуден өткізгеннен бастап, лизинг алушыға лизингтік затты уақытша иемденуге және қолдануға құқы беріледі.

Лизингтік мәміле негізін келесілер құрайды:

- Мәміле объектісі;

- Мәміле субъектілері (лизингтік келісім тараптары) ;

- Лизингтік келісім мерзімі (лизинг кезеңі) ;

- Лизингтік төлемдер;

- Лизинг бойынша ұсынылатын қызметтер;

Өндірістік циклде жойылмайтын мтериалдық құндылықтардың кез-келген түрі лизингтік қызмет объектісі болып табылады. Жалға берілетін объект табиғаты бойынша жылжымалы және жылжымайтын мүлік лизингі қарастырылады.

Мәміле объектісіне тікелей қатысы бар тараптар лизинг субъектісі болып саналады. Банктерді лизингтік лизингтік қызмет нарығына енгізу, біріншіден лизинг - бизнестің капитал сыймды түрі болуымен, ал банктер - ақша ресурстарының негізгі ұстаушысы болуымен байланысты. Екіншіден, лизингтік қызмет өзінің экономикалық табиғаты бойынша банктік несиелеумен тығыз байланысты және соңғысына өзіндік балама ретінде шығуы жатады.

1. 2 Лизингтің жіктелуі

80-жылдардың басында көптеген елдерге кездескен ауыр экономикалық дағдарыс экономиканы мемлекеттік реттеуді қайта құруды, нарықтық қатынасты дамытуға көшуді талап етті. Қазақстандағы экономикалық реформалардың негізгі бағыттары жекешелендіру (мемлекеттік мүліктің жеке қолдарға өтеу), бағаны ырықтандыру, қаржылық турақтылық (инфляциямен күрес, ұлттық валютаның бағамын нығайту) болды.

Осының негізінде өндіруші мен өнімді тұтынушы арасында тығыз байланыс туындады, олар, өз кезегінде, оларды қаржыландыру мен кредит берудің принципиалды жаңа көздерін қалыптастырады және дамытады. Осындай жаңа көздердің бірі лизинг болды.

«Қаржы лизингі туралы» Қазақстан Республикасының 2000 жылғы
5 шілдедегі № 78-ІІ Заңы бар. Осы Заң қаржылық лизинг процесінде туындайтын қарым-қатынастарды реттейді және лизингтік қызмет негізінде инвестицияларды тартуға бағытталған.

Осы Заңда мынадай ұғымдар пайдаланылған:

Қаржы лизингi - инвестициялық қызметтiң түрi, онда:

1. Лизинг беруші сатушыдан өз меншiгіне сатып алған және лизинг шартымен келiсiлген лизинг нысанасын лизинг алушыға белгiлi бiр төлемақысына және белгiлi бiр талаптармен уақытша иеленуге және кәсiпкерлiк мақсаттар үшiн кемiнде үш жыл мерзiмге пайдалануға беруге мiндеттенеді. Бұл ретте лизинг лизинг алушыға берілетін мерзім лизинг затының бүкіл немесе елеулі бөлігі құнының (80%-дан кем емес) амортизациясы мерзімінің ұзақтығымен тепе-тең өлшенеді немесе одан асып кетеді;

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.