Нышандағыш, Айқындағыш
Нышандағыш, Айқындағыш
Комбинатциялық схемалардың қатарына нышандағыш, айқындағыш т.б. жатады.
Нышандағыш дегеніміз . белгілі бір сан жүйесіндегі сан мәтіндік екілік жүйесіне ( нышанына. кодына ) ауыстырып беріп отыратын құрылғы . Көбіне мұндай түрлендіруді ондық сандарға қатысты жүргізуге тура келеді.
Нышандағыштың жұмыс атқару жүйесін 4.5.суретте қарапайым НЕМЕСЕ элементтерінен құрылған нышандағыш схемасымен түсіндіруге болады.
4,5.сурет. Нышандағыштың құрлыидақ схемасы
Жоғарыдағы он жолдағы 0.9 аралығындағы кіріс сындар мәні берілді делік. Бұл сандар келіп түсетін НЕМЕСЕ схемаларының қосылуы суреттегідей деп алсақ , олардың томенгі шыстарында да белгілі бір екілік сандар жүйесі шақпақшы. Мәселен, “0” саны келіп түскенде НЕМЕСЕ элементтерінің бірде.бірінің кірісіне сигнал берілмейтін болғандықтан, олардың шығыстарына “0” саны шығады, яғни біз НЕМЕСЕ элементтерінің төменгі шағастарының 0000 жиынтығын аламыз; “1” саны келіп түскенде,
ол тек бірінші, ең төменгі разрядты НЕМЕСЕ элементіне әсер етіп , тек соның шығысында “1” пайда болады , яғни төрт шығысты қатар алғанда 0001 ( оңнан солға қарай оқығанда ) пайда болады; “2” саны түскенде . 0010 аламыз т.с.с. Сонымен берілген схема боиыншы ондың және еклік сандар сәйкестігі төмендегідей болып шығады:
Комбинатциялық схемалардың қатарына нышандағыш, айқындағыш т.б. жатады.
Нышандағыш дегеніміз . белгілі бір сан жүйесіндегі сан мәтіндік екілік жүйесіне ( нышанына. кодына ) ауыстырып беріп отыратын құрылғы . Көбіне мұндай түрлендіруді ондық сандарға қатысты жүргізуге тура келеді.
Нышандағыштың жұмыс атқару жүйесін 4.5.суретте қарапайым НЕМЕСЕ элементтерінен құрылған нышандағыш схемасымен түсіндіруге болады.
4,5.сурет. Нышандағыштың құрлыидақ схемасы
Жоғарыдағы он жолдағы 0.9 аралығындағы кіріс сындар мәні берілді делік. Бұл сандар келіп түсетін НЕМЕСЕ схемаларының қосылуы суреттегідей деп алсақ , олардың томенгі шыстарында да белгілі бір екілік сандар жүйесі шақпақшы. Мәселен, “0” саны келіп түскенде НЕМЕСЕ элементтерінің бірде.бірінің кірісіне сигнал берілмейтін болғандықтан, олардың шығыстарына “0” саны шығады, яғни біз НЕМЕСЕ элементтерінің төменгі шағастарының 0000 жиынтығын аламыз; “1” саны келіп түскенде,
ол тек бірінші, ең төменгі разрядты НЕМЕСЕ элементіне әсер етіп , тек соның шығысында “1” пайда болады , яғни төрт шығысты қатар алғанда 0001 ( оңнан солға қарай оқығанда ) пайда болады; “2” саны түскенде . 0010 аламыз т.с.с. Сонымен берілген схема боиыншы ондың және еклік сандар сәйкестігі төмендегідей болып шығады:
Нышандағыш, Айқындағыш
Комбинатциялық схемалардың қатарына нышандағыш, айқындағыш т.б.
жатады.
Нышандағыш дегеніміз – белгілі бір сан жүйесіндегі сан мәтіндік
екілік жүйесіне ( нышанына- кодына ) ауыстырып беріп отыратын құрылғы .
Көбіне мұндай түрлендіруді ондық сандарға қатысты жүргізуге тура келеді.
Нышандағыштың жұмыс атқару жүйесін 4.5-суретте қарапайым НЕМЕСЕ
элементтерінен құрылған нышандағыш схемасымен түсіндіруге болады.
4,5-сурет. Нышандағыштың құрлыидақ схемасы
Жоғарыдағы он жолдағы 0-9 аралығындағы кіріс сындар мәні берілді
делік. Бұл сандар келіп түсетін НЕМЕСЕ схемаларының қосылуы суреттегідей
деп алсақ , олардың томенгі шыстарында да белгілі бір екілік сандар жүйесі
шақпақшы. Мәселен, “0” саны келіп түскенде НЕМЕСЕ элементтерінің бірде-
бірінің кірісіне сигнал берілмейтін болғандықтан, олардың шығыстарына
“0” саны шығады, яғни біз НЕМЕСЕ элементтерінің төменгі шағастарының
0000 жиынтығын аламыз; “1” саны келіп түскенде,
ол тек бірінші, ең төменгі разрядты НЕМЕСЕ элементіне әсер етіп , тек
соның шығысында “1” пайда болады , яғни төрт шығысты қатар алғанда 0001 (
оңнан солға қарай оқығанда ) пайда болады; “2” саны түскенде – 0010 аламыз
т.с.с. Сонымен берілген схема боиыншы ондың және еклік сандар сәйкестігі
төмендегідей болып шығады:
4.3-кесте
“10” 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 “2” 0000 0001 0010 0011 0100
0101 0110 0111 1000 1001
Схема шығыстарын екілік сандар разрядтары бойынша былай білуге
болады: 20 , 21 , 22, 23 (ондық жүйесіндегі 100 – бірлік , 101 – ондық ,
103 – мыңдық сияқты). Мәселен , 7 = 0 + 22 + 21 + 20 = 0111, яғни бірінші
(20 ), екінші (21 ) және үшінші (22) HEMECE элементінің шығыстары 1-ге
тең де, тек тәртінші элементтің шығысы (23 ) 0-ге тең. Сонымен кез келген
ондық санға сәйкес оның екілік парапарлық нышанын аламыз.
Жоғарыда келтірілген нышандағыш схемасының шартты схемалық белгісі
4,6 – суретте көрсетілген.
Айқындағыш (дешифратор) дегеніміз – келіп түскен әр түрлі нышандағы
сигналдар тобын (конбинациясын ) түсінетін , оны айқындап оқып бере
алатын құрылғы. Көбінесе екілік нышандағы келіп түскен ақпарат жиынтығын
ондық санға қайтадан түрлендіріп беруге арналады. Мысал ретінде өндірісте
бұрын көп тұрған 155 (және 176) интегралдық схемалар тобындағы К155ИД1 (ИД-
айқындағыш белгісі)
4.6 – сурет.
Айқындағыштың жұмыс істеу приціпін қарастырып көрелік (4.7-сурет).
Айқындағыш кірістері Х1- Х4-пен белгіленген де, олар қосымша
терістеліп , терістелген тағы да төрт Х1- Х4 кірістерін құрады. Бірақ осы
8 түрлі сигналдар тобы айқындағыш құрылымның шығыс жағында ЖӘНЕ схемалардың
кірістеріне бар болғаны төрт-төрттен ғана сигнал қиысуларын әкеледі. Бірақ
олар шығыс сигнал мәндерін толығымен айғақтап , анықтап береді. Егер де
алатын ондық сандарымыз 0-9 аралығында болса (4.7 – схеманың шығыс жағын
қараңыз ), онда келіп түскен екілік нышандарға байланысты аталған ондық
сандардың тек біреуі ғана жануы керек. ... жалғасы
Комбинатциялық схемалардың қатарына нышандағыш, айқындағыш т.б.
жатады.
Нышандағыш дегеніміз – белгілі бір сан жүйесіндегі сан мәтіндік
екілік жүйесіне ( нышанына- кодына ) ауыстырып беріп отыратын құрылғы .
Көбіне мұндай түрлендіруді ондық сандарға қатысты жүргізуге тура келеді.
Нышандағыштың жұмыс атқару жүйесін 4.5-суретте қарапайым НЕМЕСЕ
элементтерінен құрылған нышандағыш схемасымен түсіндіруге болады.
4,5-сурет. Нышандағыштың құрлыидақ схемасы
Жоғарыдағы он жолдағы 0-9 аралығындағы кіріс сындар мәні берілді
делік. Бұл сандар келіп түсетін НЕМЕСЕ схемаларының қосылуы суреттегідей
деп алсақ , олардың томенгі шыстарында да белгілі бір екілік сандар жүйесі
шақпақшы. Мәселен, “0” саны келіп түскенде НЕМЕСЕ элементтерінің бірде-
бірінің кірісіне сигнал берілмейтін болғандықтан, олардың шығыстарына
“0” саны шығады, яғни біз НЕМЕСЕ элементтерінің төменгі шағастарының
0000 жиынтығын аламыз; “1” саны келіп түскенде,
ол тек бірінші, ең төменгі разрядты НЕМЕСЕ элементіне әсер етіп , тек
соның шығысында “1” пайда болады , яғни төрт шығысты қатар алғанда 0001 (
оңнан солға қарай оқығанда ) пайда болады; “2” саны түскенде – 0010 аламыз
т.с.с. Сонымен берілген схема боиыншы ондың және еклік сандар сәйкестігі
төмендегідей болып шығады:
4.3-кесте
“10” 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 “2” 0000 0001 0010 0011 0100
0101 0110 0111 1000 1001
Схема шығыстарын екілік сандар разрядтары бойынша былай білуге
болады: 20 , 21 , 22, 23 (ондық жүйесіндегі 100 – бірлік , 101 – ондық ,
103 – мыңдық сияқты). Мәселен , 7 = 0 + 22 + 21 + 20 = 0111, яғни бірінші
(20 ), екінші (21 ) және үшінші (22) HEMECE элементінің шығыстары 1-ге
тең де, тек тәртінші элементтің шығысы (23 ) 0-ге тең. Сонымен кез келген
ондық санға сәйкес оның екілік парапарлық нышанын аламыз.
Жоғарыда келтірілген нышандағыш схемасының шартты схемалық белгісі
4,6 – суретте көрсетілген.
Айқындағыш (дешифратор) дегеніміз – келіп түскен әр түрлі нышандағы
сигналдар тобын (конбинациясын ) түсінетін , оны айқындап оқып бере
алатын құрылғы. Көбінесе екілік нышандағы келіп түскен ақпарат жиынтығын
ондық санға қайтадан түрлендіріп беруге арналады. Мысал ретінде өндірісте
бұрын көп тұрған 155 (және 176) интегралдық схемалар тобындағы К155ИД1 (ИД-
айқындағыш белгісі)
4.6 – сурет.
Айқындағыштың жұмыс істеу приціпін қарастырып көрелік (4.7-сурет).
Айқындағыш кірістері Х1- Х4-пен белгіленген де, олар қосымша
терістеліп , терістелген тағы да төрт Х1- Х4 кірістерін құрады. Бірақ осы
8 түрлі сигналдар тобы айқындағыш құрылымның шығыс жағында ЖӘНЕ схемалардың
кірістеріне бар болғаны төрт-төрттен ғана сигнал қиысуларын әкеледі. Бірақ
олар шығыс сигнал мәндерін толығымен айғақтап , анықтап береді. Егер де
алатын ондық сандарымыз 0-9 аралығында болса (4.7 – схеманың шығыс жағын
қараңыз ), онда келіп түскен екілік нышандарға байланысты аталған ондық
сандардың тек біреуі ғана жануы керек. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz