Қазақстанның өзендерінің экологиялық жағдайы
Мазмұны
Кіріспе
Қазақстан өзендерінің экологиясына жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... ..3
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Ертіс өзені алабы ландшафттарының экологиялық жағдайы ... ... ...4
2.2. Іле .Балқаш аймағының экономикалық экологиялық
проблемасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2.3 Нұра өзені алабында пайда болған антропогендік факторлардың
дамуы және олардың табиғи кешендерге әсері ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Кіріспе
Қазақстан өзендерінің экологиясына жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... ..3
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Ертіс өзені алабы ландшафттарының экологиялық жағдайы ... ... ...4
2.2. Іле .Балқаш аймағының экономикалық экологиялық
проблемасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2.3 Нұра өзені алабында пайда болған антропогендік факторлардың
дамуы және олардың табиғи кешендерге әсері ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
Кіріспе
Қазіргі уақытта Қазақстанда жаңа мемлекеттік экологиялық саясат жасалып нақты іс жүзінде асырылуда. Оның мәні экономика, заң орындары және жалпы қоғам сияқты ықпал ету мен өмір әрекеттестігінің бір қатар салаларын экологизациялау арқылы еліміздің экологиялық қауіпсіздігіне қол жеткізу.
Бүгінгі күні Қазақстанда тұрақты дамуға өтудің алғы шарттары жасалған және біз нақты экологиялық мәселелерді шешуге бел шеше кіріскенімізді нық сеніммен айтуға болады.
Ірі өзен алаптарының техногендік қалдықтармен ластану қарқындылығының артуы, соңғы уақытта ең қиында күрделі мәселелердің бірі болып отырғаны белгілі. Шығыс Қазақстан өзендері Республика бойынша өте қатты ластанған өзендерге жатады.
Қоғамның қазіргі таңдағы даму жағдайларындағы ластанудың негізгі көздері мыналар болып саналады.
• өнеркәсіптік мекемелер
• жылу беруші қондырғылар
• көлік
• ауылдық аудандардың ауа бассейінін ластау көздері
Қазіргі уақытта Қазақстанда жаңа мемлекеттік экологиялық саясат жасалып нақты іс жүзінде асырылуда. Оның мәні экономика, заң орындары және жалпы қоғам сияқты ықпал ету мен өмір әрекеттестігінің бір қатар салаларын экологизациялау арқылы еліміздің экологиялық қауіпсіздігіне қол жеткізу.
Бүгінгі күні Қазақстанда тұрақты дамуға өтудің алғы шарттары жасалған және біз нақты экологиялық мәселелерді шешуге бел шеше кіріскенімізді нық сеніммен айтуға болады.
Ірі өзен алаптарының техногендік қалдықтармен ластану қарқындылығының артуы, соңғы уақытта ең қиында күрделі мәселелердің бірі болып отырғаны белгілі. Шығыс Қазақстан өзендері Республика бойынша өте қатты ластанған өзендерге жатады.
Қоғамның қазіргі таңдағы даму жағдайларындағы ластанудың негізгі көздері мыналар болып саналады.
• өнеркәсіптік мекемелер
• жылу беруші қондырғылар
• көлік
• ауылдық аудандардың ауа бассейінін ластау көздері
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Ж.Жатқанбаев «Экология негіздері» Алматы 2003ж
2. Қ.Аймағанбетова «Дүниетану» Алматы 2002ж
3. Табиғат және география журналы №5
4. Гарапова Ғ.С, Жақанбаева Н.М. «География» Шың баспасы Алматы 2005
5. Вестник КазНУ. «Серия географическая» 2006 №1
6. Вести из вузов Май-июнь 2006
7. Айқын журналы 2007 қаңтар
8. Егемен Қазақстан 2005 «Ертіс өзенінің экологиясы »
9. Биология,география, химия журналы 2001ж №7
10. Қ.Қайым «Тіршілік танымы» Алматы 2004
1. Ж.Жатқанбаев «Экология негіздері» Алматы 2003ж
2. Қ.Аймағанбетова «Дүниетану» Алматы 2002ж
3. Табиғат және география журналы №5
4. Гарапова Ғ.С, Жақанбаева Н.М. «География» Шың баспасы Алматы 2005
5. Вестник КазНУ. «Серия географическая» 2006 №1
6. Вести из вузов Май-июнь 2006
7. Айқын журналы 2007 қаңтар
8. Егемен Қазақстан 2005 «Ертіс өзенінің экологиясы »
9. Биология,география, химия журналы 2001ж №7
10. Қ.Қайым «Тіршілік танымы» Алматы 2004
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:
Қазақстанның өзендерінің экологиялық жағдайы
Мазмұны
Кіріспе
Қазақстан өзендерінің экологиясына жалпы
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. 3
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Ертіс өзені алабы ландшафттарының экологиялық жағдайы ... ... ...4
2.2. Іле -Балқаш аймағының экономикалық экологиялық
проблемасы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..6
2.3 Нұра өзені алабында пайда болған антропогендік факторлардың
дамуы және олардың табиғи кешендерге
әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 13
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 14
Кіріспе
Қазіргі уақытта Қазақстанда жаңа мемлекеттік экологиялық саясат
жасалып нақты іс жүзінде асырылуда. Оның мәні экономика, заң орындары және
жалпы қоғам сияқты ықпал ету мен өмір әрекеттестігінің бір қатар салаларын
экологизациялау арқылы еліміздің экологиялық қауіпсіздігіне қол жеткізу.
Бүгінгі күні Қазақстанда тұрақты дамуға өтудің алғы шарттары жасалған
және біз нақты экологиялық мәселелерді шешуге бел шеше кіріскенімізді нық
сеніммен айтуға болады.
Ірі өзен алаптарының техногендік қалдықтармен ластану қарқындылығының
артуы, соңғы уақытта ең қиында күрделі мәселелердің бірі болып отырғаны
белгілі. Шығыс Қазақстан өзендері Республика бойынша өте қатты ластанған
өзендерге жатады.
Қоғамның қазіргі таңдағы даму жағдайларындағы ластанудың негізгі
көздері мыналар болып саналады.
• өнеркәсіптік мекемелер
• жылу беруші қондырғылар
• көлік
• ауылдық аудандардың ауа бассейінін ластау көздері
• радиактивтік ластану
2.1. Ертіс өзені алабы ландшафттарының экологиялық жағдайы
Ертіс – Батыс Сібір мен Қазақстан жеріндегі өзен Обьтың сол саласы.
КХР-дегі Моңғол Алтайының оңтүстік батыс беткейіндегі мұздықтардан
басталады. Жалпы ұзындығы 4248 км . Ірі өзен алаптарының техногендік
қалдықтармен ластану қарқындылығының артуы, соңғы уақытта ең қиында күрделі
мәселелердің бірі болып отырғаны белгілі. Қазақстанның осындай ірі өзен
алаптарын бірі болып табылатын Ертіс өзені, Республиканың шығысы мен
солтүстік шығысында орналасқан аймақтарды, яғни түсті металлургияның
дамыған орталықтарын басып өтеді.
Сонымен Ертіс өзені алабы- Қазақстан арқылы ағып өтетін аймақтарының
өнеркәсіптік , ауыл шаруашылық, ауыз суы және тұрмысқа қажетті сулармен
қамтамасыз ететін негізгі көзі. Өзен алабына Қазақстан аймағында 53
өнеркәсіптің пайдаланған сулары ағызылады. Бір жылда түсетін қалдық
сулардың мөлшері 1,3 млрд.м3
-ті құрайды, оның шамамен 10 проценті ешқандай тазаланбай, ал 30 процентке
дейінгісі жартылай, толық тазалаудан өтпеген күйде түседі.
Жұмыс істеп тұрған өнеркәсіптерден басқа аймақтың су ресурстарының
жағдайына тау-кен өнеркәсібінің бос қалған рудниктері мен шахталары,
сонымен қатар Шығыс Қазақстандағы орманды кесуде елеулі әсерін тигізеді.
Шығыс Қазақстан өзендері Республика бойынша өте қатты ластанған өзендерге
жатады. Ертіс
өзенінің ластану деңгейі, Шығыс Қазақстанда 2002 жылы орташа деп
сипатталғанмен де, өзен алабына түсетін өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдық
сулардың мөлшері жылына шамамен жүздеген мың тоннаға жетті. Ертіс өзені
алабының ландшафттарының зиянды заттармен қарқынды ластануы , тазарту
қондырғылары ескі Серебрян ,Өскемен және Семей аймақтарында болса да, өзен
алабына негізгі үлкен зиянды Шығыс Қазақстанның апатты жағдайға ұшыраған
кезіндегі тау-кен металлургиялық және техникалық өнеркәсіптері әкеледі.
Бүкіл Ертіс өзені алабына жыл бойы бірнеше ондаған тонна мырыш , 3 тонна
мыс, 2 тоннаданда кадмий мен қорғасын түседі. Ертістің жалпы өзен алабының
бойындағы мыс, мырыш, қорғасын, хром, кадмийдің ШЖК (шектеулі жіберілетін
концентрация) мөлшері, микробиологиялық көрсеткіш бойынша 24 есеге дейін
жоғары. Ертіс өзенінің суындағы мырыштың орташа мөлшері, оның жоғары
ағысынан Обь өзеніне құятын жеріне дейінгі аралықта 7,6 есе өзгереді . Бұл
жерде өте назар аударатын жағдай оң жақ жағалау салалардағы мырыштың
ерітіндісі сол жақ салаларға қарағанда 8,1 есеге көп , бұл жағдай Ертіс
өзенінің оң жақ салаларының, әсіресе Бұқтырма, Үлбі,Үбі,Глубочанка,
Красноярка сияқты өзендер, Зырян қорғасын, Лениногор полиметалл, Өскемен
титан-магний және қорғасын-мырыш, Ертіс химия-металургиялық комбинаттармен
және де тағы басқа өнеркәсіп орныдарының ағын суларымен ластануымен
түсіндіріледі.
Ертіс өзені алабының атмосферасына түсетін зиянды заттардың негізгі
көздері Өскемен, Лениногор, Зырян, Семей және Глубокойдағы өнеркәсіп
орындары. Ертіс өзені алабының табиғи және климаттық жағдайларының
ерекшеліктері және техногендік ластанудың өте күштілігі, топырақ
жамылғысының бұзылуы мен ластануының жоғары деңгейде екенін анықтайды.
Ертіс өзені алабының Шығыс Қазақстан
аймағы бойынша тұтасымен улылықтың жоғары деңгейіндегі өзіндік геохимиялық
ауытқуы пайда болды. Бүкіл осы аймақ бойынша 1 гектар жерге жүргізілген
жұмыстың орташа құны 150-200 мың теңге болатын 6300 гектар жер шұғыл
тезарадағы өңдеуді қажет етеді. Түсті және тау- кен өндірісінің
өнеркәсіптерінің улы қалдықтарымен залалсыздандыру әдістері және
қалдықтарының қоршаған табиғи ортаға көмілуі, оның ластануына әкеп соғады,
тұрмыстық және өндірістік қалдықтардың көмілу полигондарын өңдеу
жеткіліксіз көлемде жасалынуда.
2.2. Іле -Балқаш аймағының экономикалық экологиялық
проблемасы
Іле-Балқаш алабы Қазақстанның оңтүстік шығысында және Қытайдың
солтүстік батысында аумақты территорияны алып жатыр. Оның ауданы 413 мың
шаршы шақырым алады, алаптың бүкіл территориясының 85 процентін алып жатқан
353 мың шаршы километрі Қазақстанға кіреді, аймақтың басты су артериясы
болып саналатын Іле өзені Балқаш көліне шамамен 75 процент суын құяды.
Іле өзенінің жалпы ұзындығы -1439 км, ал оның Қазақстан
территорриясындағы ұзындығы 815 км.
Іле өзені алабының негізгі ағынын түзетін бөлігі Қытайда орналасқан.
Қазақстан территориясында оған ондаған тау өзендері қосылады, атап айтқанда
Хоргос, Шарын, Шелек, Түрген, Талғар, Қаскелең.
Іле- Балқаш аймағының тіршілігінің өту негіздері су ресурстары болып
табылады.Алапты шаруашылығы жағынан игеру жасанды су қоймаларының пайда
болуына алып келеді. Іле өзенінде – Қапшағай су қоймасы , Шелек өзенінде
Үлкен Алматы каналы салынған. Бортоғай су қоймасы және Күрті өзенінде –
Күрті су қоймасы.
Ластаушы көздерге негізінен өндіріс орындары әсіресе, Балқаш тау-
металлургиялық комбинаты, онымен қатар колекторлы- дренажды және Алматы
қаласымен басқа да қала , ауылдардың тұрмыстық ағын сулары жатады.
Іле өзеніндегі ластанулар Қытай территориясынанда келеді. Су қайнар
көздерінің санитарлық күйінің төмендеуі, су сапасының нашарлауы күріш егу,
жат түрлердің инпродукциясы бәрі-бәрі балық қорларының едәуір азаюына әкеп
соқты. Жер беті суларының ластануы бір қатар жергілікті жерде және бұрынғы
шаруашылық бөлімшелерде ауыз су тапшылығының негізгі себептерінің бірі
болып табылады. Су және жылу энергетикасына арналған күшті ресурсты
потенциалы бола тұра, Іле-Балқаш аймағы өз-өзін электр энергиясымен
қамтамасыз ете алмайды.
Болжамға сәйкес, су ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Мазмұны
Кіріспе
Қазақстан өзендерінің экологиясына жалпы
сипаттама ... ... ... ... ... ... .. 3
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Ертіс өзені алабы ландшафттарының экологиялық жағдайы ... ... ...4
2.2. Іле -Балқаш аймағының экономикалық экологиялық
проблемасы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..6
2.3 Нұра өзені алабында пайда болған антропогендік факторлардың
дамуы және олардың табиғи кешендерге
әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ..9
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... 13
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 14
Кіріспе
Қазіргі уақытта Қазақстанда жаңа мемлекеттік экологиялық саясат
жасалып нақты іс жүзінде асырылуда. Оның мәні экономика, заң орындары және
жалпы қоғам сияқты ықпал ету мен өмір әрекеттестігінің бір қатар салаларын
экологизациялау арқылы еліміздің экологиялық қауіпсіздігіне қол жеткізу.
Бүгінгі күні Қазақстанда тұрақты дамуға өтудің алғы шарттары жасалған
және біз нақты экологиялық мәселелерді шешуге бел шеше кіріскенімізді нық
сеніммен айтуға болады.
Ірі өзен алаптарының техногендік қалдықтармен ластану қарқындылығының
артуы, соңғы уақытта ең қиында күрделі мәселелердің бірі болып отырғаны
белгілі. Шығыс Қазақстан өзендері Республика бойынша өте қатты ластанған
өзендерге жатады.
Қоғамның қазіргі таңдағы даму жағдайларындағы ластанудың негізгі
көздері мыналар болып саналады.
• өнеркәсіптік мекемелер
• жылу беруші қондырғылар
• көлік
• ауылдық аудандардың ауа бассейінін ластау көздері
• радиактивтік ластану
2.1. Ертіс өзені алабы ландшафттарының экологиялық жағдайы
Ертіс – Батыс Сібір мен Қазақстан жеріндегі өзен Обьтың сол саласы.
КХР-дегі Моңғол Алтайының оңтүстік батыс беткейіндегі мұздықтардан
басталады. Жалпы ұзындығы 4248 км . Ірі өзен алаптарының техногендік
қалдықтармен ластану қарқындылығының артуы, соңғы уақытта ең қиында күрделі
мәселелердің бірі болып отырғаны белгілі. Қазақстанның осындай ірі өзен
алаптарын бірі болып табылатын Ертіс өзені, Республиканың шығысы мен
солтүстік шығысында орналасқан аймақтарды, яғни түсті металлургияның
дамыған орталықтарын басып өтеді.
Сонымен Ертіс өзені алабы- Қазақстан арқылы ағып өтетін аймақтарының
өнеркәсіптік , ауыл шаруашылық, ауыз суы және тұрмысқа қажетті сулармен
қамтамасыз ететін негізгі көзі. Өзен алабына Қазақстан аймағында 53
өнеркәсіптің пайдаланған сулары ағызылады. Бір жылда түсетін қалдық
сулардың мөлшері 1,3 млрд.м3
-ті құрайды, оның шамамен 10 проценті ешқандай тазаланбай, ал 30 процентке
дейінгісі жартылай, толық тазалаудан өтпеген күйде түседі.
Жұмыс істеп тұрған өнеркәсіптерден басқа аймақтың су ресурстарының
жағдайына тау-кен өнеркәсібінің бос қалған рудниктері мен шахталары,
сонымен қатар Шығыс Қазақстандағы орманды кесуде елеулі әсерін тигізеді.
Шығыс Қазақстан өзендері Республика бойынша өте қатты ластанған өзендерге
жатады. Ертіс
өзенінің ластану деңгейі, Шығыс Қазақстанда 2002 жылы орташа деп
сипатталғанмен де, өзен алабына түсетін өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдық
сулардың мөлшері жылына шамамен жүздеген мың тоннаға жетті. Ертіс өзені
алабының ландшафттарының зиянды заттармен қарқынды ластануы , тазарту
қондырғылары ескі Серебрян ,Өскемен және Семей аймақтарында болса да, өзен
алабына негізгі үлкен зиянды Шығыс Қазақстанның апатты жағдайға ұшыраған
кезіндегі тау-кен металлургиялық және техникалық өнеркәсіптері әкеледі.
Бүкіл Ертіс өзені алабына жыл бойы бірнеше ондаған тонна мырыш , 3 тонна
мыс, 2 тоннаданда кадмий мен қорғасын түседі. Ертістің жалпы өзен алабының
бойындағы мыс, мырыш, қорғасын, хром, кадмийдің ШЖК (шектеулі жіберілетін
концентрация) мөлшері, микробиологиялық көрсеткіш бойынша 24 есеге дейін
жоғары. Ертіс өзенінің суындағы мырыштың орташа мөлшері, оның жоғары
ағысынан Обь өзеніне құятын жеріне дейінгі аралықта 7,6 есе өзгереді . Бұл
жерде өте назар аударатын жағдай оң жақ жағалау салалардағы мырыштың
ерітіндісі сол жақ салаларға қарағанда 8,1 есеге көп , бұл жағдай Ертіс
өзенінің оң жақ салаларының, әсіресе Бұқтырма, Үлбі,Үбі,Глубочанка,
Красноярка сияқты өзендер, Зырян қорғасын, Лениногор полиметалл, Өскемен
титан-магний және қорғасын-мырыш, Ертіс химия-металургиялық комбинаттармен
және де тағы басқа өнеркәсіп орныдарының ағын суларымен ластануымен
түсіндіріледі.
Ертіс өзені алабының атмосферасына түсетін зиянды заттардың негізгі
көздері Өскемен, Лениногор, Зырян, Семей және Глубокойдағы өнеркәсіп
орындары. Ертіс өзені алабының табиғи және климаттық жағдайларының
ерекшеліктері және техногендік ластанудың өте күштілігі, топырақ
жамылғысының бұзылуы мен ластануының жоғары деңгейде екенін анықтайды.
Ертіс өзені алабының Шығыс Қазақстан
аймағы бойынша тұтасымен улылықтың жоғары деңгейіндегі өзіндік геохимиялық
ауытқуы пайда болды. Бүкіл осы аймақ бойынша 1 гектар жерге жүргізілген
жұмыстың орташа құны 150-200 мың теңге болатын 6300 гектар жер шұғыл
тезарадағы өңдеуді қажет етеді. Түсті және тау- кен өндірісінің
өнеркәсіптерінің улы қалдықтарымен залалсыздандыру әдістері және
қалдықтарының қоршаған табиғи ортаға көмілуі, оның ластануына әкеп соғады,
тұрмыстық және өндірістік қалдықтардың көмілу полигондарын өңдеу
жеткіліксіз көлемде жасалынуда.
2.2. Іле -Балқаш аймағының экономикалық экологиялық
проблемасы
Іле-Балқаш алабы Қазақстанның оңтүстік шығысында және Қытайдың
солтүстік батысында аумақты территорияны алып жатыр. Оның ауданы 413 мың
шаршы шақырым алады, алаптың бүкіл территориясының 85 процентін алып жатқан
353 мың шаршы километрі Қазақстанға кіреді, аймақтың басты су артериясы
болып саналатын Іле өзені Балқаш көліне шамамен 75 процент суын құяды.
Іле өзенінің жалпы ұзындығы -1439 км, ал оның Қазақстан
территорриясындағы ұзындығы 815 км.
Іле өзені алабының негізгі ағынын түзетін бөлігі Қытайда орналасқан.
Қазақстан территориясында оған ондаған тау өзендері қосылады, атап айтқанда
Хоргос, Шарын, Шелек, Түрген, Талғар, Қаскелең.
Іле- Балқаш аймағының тіршілігінің өту негіздері су ресурстары болып
табылады.Алапты шаруашылығы жағынан игеру жасанды су қоймаларының пайда
болуына алып келеді. Іле өзенінде – Қапшағай су қоймасы , Шелек өзенінде
Үлкен Алматы каналы салынған. Бортоғай су қоймасы және Күрті өзенінде –
Күрті су қоймасы.
Ластаушы көздерге негізінен өндіріс орындары әсіресе, Балқаш тау-
металлургиялық комбинаты, онымен қатар колекторлы- дренажды және Алматы
қаласымен басқа да қала , ауылдардың тұрмыстық ағын сулары жатады.
Іле өзеніндегі ластанулар Қытай территориясынанда келеді. Су қайнар
көздерінің санитарлық күйінің төмендеуі, су сапасының нашарлауы күріш егу,
жат түрлердің инпродукциясы бәрі-бәрі балық қорларының едәуір азаюына әкеп
соқты. Жер беті суларының ластануы бір қатар жергілікті жерде және бұрынғы
шаруашылық бөлімшелерде ауыз су тапшылығының негізгі себептерінің бірі
болып табылады. Су және жылу энергетикасына арналған күшті ресурсты
потенциалы бола тұра, Іле-Балқаш аймағы өз-өзін электр энергиясымен
қамтамасыз ете алмайды.
Болжамға сәйкес, су ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz