АҚ «БТА» банктердің қаржылық нәтижесін талдау
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1 ҚАЗІРГІ ЭКОНОМИКАДАҒЫ БАНК ҚЫЗМЕТІНІҢ ДЕПОЗИТТІК ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.1 Депозит туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
1.2 Депозиттік операцияларды дамыту жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 «БТА Банкі» АҚ депозиттің жалпы ережелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.4 Депозиттік Саясатты анықтайтын жалпы ережелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
1.5 Депозиттік саясаттың мақсаттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
1.6 Депозиттік саясаттың құқықтық негізі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
1.7 Банктік салымдардың түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2. АҚ «БТА» БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕСІН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... .17
2.1 АҚ "БТА" банктің қазіргі қызмет ету жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.2 АҚ "БТА" банк қызметінің қаржылық нәтижесін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.3 АҚ "БТА" банкінің ұйымдық құрлымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27
2.4 АҚ "БТА" банк депозиттің түрлері мен пайыздары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
2.5 АҚ "БТА" банкінің активтер мен пассивтерді басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... 41
2.6 АҚ "БТА" банктің активтері мен пассивтерін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
2.7 АҚ "БТА" банктің үш жылдық балансы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .50
2.8 АҚ "БТА" банктің табыстар мен шығындар туралы есеп беруі ... ... ... .56
2.9 АҚ "БТА" банктің пайдалылығын есепке алу арқылы өтімділікті талдау ... ..76
2.1 АҚ "БТА" банктің есептері және талдамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..78
3.АҚ «БТА» Банк қызметі мен жауапкершілік орталықтарының қызмет ету тиімділігі мен пайдасын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..80
3.1 Мерзімді депозиті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 80
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 86
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 89
1 ҚАЗІРГІ ЭКОНОМИКАДАҒЫ БАНК ҚЫЗМЕТІНІҢ ДЕПОЗИТТІК ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.1 Депозит туралы жалпы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
1.2 Депозиттік операцияларды дамыту жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 «БТА Банкі» АҚ депозиттің жалпы ережелері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9
1.4 Депозиттік Саясатты анықтайтын жалпы ережелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
1.5 Депозиттік саясаттың мақсаттары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13
1.6 Депозиттік саясаттың құқықтық негізі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
1.7 Банктік салымдардың түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2. АҚ «БТА» БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕСІН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... .17
2.1 АҚ "БТА" банктің қазіргі қызмет ету жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.2 АҚ "БТА" банк қызметінің қаржылық нәтижесін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.3 АҚ "БТА" банкінің ұйымдық құрлымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27
2.4 АҚ "БТА" банк депозиттің түрлері мен пайыздары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
2.5 АҚ "БТА" банкінің активтер мен пассивтерді басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... 41
2.6 АҚ "БТА" банктің активтері мен пассивтерін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... 49
2.7 АҚ "БТА" банктің үш жылдық балансы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .50
2.8 АҚ "БТА" банктің табыстар мен шығындар туралы есеп беруі ... ... ... .56
2.9 АҚ "БТА" банктің пайдалылығын есепке алу арқылы өтімділікті талдау ... ..76
2.1 АҚ "БТА" банктің есептері және талдамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..78
3.АҚ «БТА» Банк қызметі мен жауапкершілік орталықтарының қызмет ету тиімділігі мен пайдасын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..80
3.1 Мерзімді депозиті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 80
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 86
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 89
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1 ҚАЗІРГІ ЭКОНОМИКАДАҒЫ БАНК ҚЫЗМЕТІНІҢ ДЕПОЗИТТІК ТЕОРИЯЛЫҚ
НЕГІЗДЕРІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...7
1.1 Депозит туралы жалпы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 7
1.2 Депозиттік операцияларды дамыту
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 БТА Банкі АҚ депозиттің жалпы
ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .9
1.4 Депозиттік Саясатты анықтайтын жалпы
ережелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
1.5 Депозиттік саясаттың
мақсаттары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...13
1.6 Депозиттік саясаттың құқықтық
негізі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
1.7 Банктік салымдардың
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...16
2. АҚ БТА БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕСІН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... .17
2.1 АҚ "БТА" банктің қазіргі қызмет ету
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.2 АҚ "БТА" банк қызметінің қаржылық нәтижесін
бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.3 АҚ "БТА" банкінің ұйымдық
құрлымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27
2.4 АҚ "БТА" банк депозиттің түрлері мен
пайыздары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..30
2.5 АҚ "БТА" банкінің активтер мен пассивтерді
басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... 41
2.6 АҚ "БТА" банктің активтері мен пассивтерін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ...49
2.7 АҚ "БТА" банктің үш жылдық балансы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .50
2.8 АҚ "БТА" банктің табыстар мен шығындар туралы есеп беруі ... ... ... .56
2.9 АҚ "БТА" банктің пайдалылығын есепке алу арқылы өтімділікті
талдау ... ..76
2.1 АҚ "БТА" банктің есептері және талдамалары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...78
3.АҚ БТА Банк қызметі мен жауапкершілік орталықтарының қызмет ету
тиімділігі мен пайдасын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .80
3.1 Мерзімді
депозиті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 80
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..86
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .89
КІРІСПЕ
ТұранӘлемБанк АҚ-ның Қазақстанның банк нарығында жұмыс
істегеніне,міне,80 жылдың жүзі болды. Осы мерейлі күннің құрметке лайық
екеніне әркім де келісер. өзгерістер дәуірінде және бір жүзжылдықтан
екеншісіне аяқ басқан кезеңде ТӘБ тек нық тұрған қалғанында қала бергенімен
қоймай, бүкіл Қазақстанның игідігіне жұмыс істей отырып, еліміздің табысты,
орнықты әрі серпінді банкіне айнала белді.
ТұранӘлем Банкінің сәтімен өмірге келуі 1997 жылы қазақстан
Республикасының ірі әрі тәжірибелі екі банкі – Әлембанк Қазақстан мен
Тұранбанкті ТұранӘлем Банкі ЖАҚ, бүгінгі ТұранӘлем Банкі АҚ ретінде
біріктіру жайтына байланысты. Тұранбанк - 1925 жылы құрылған КСРО
өнеркәсіп-құрылыс банкінің бұрынғы қазақстандық филиалы. Оған, БТА банк,
қазақстандықтар, елдің бүкіл құрылыс индустриясы үшін қарыздармыз. Ал
Әлембанк - Кеңес Одағы кезінде республиканың барлық сыртқы сауда
операцияларына қызмет көрсеткен Қазақстан Сыртқы сауда банкінің мұрагері.
БТА банкінің тарихында алғашқы қаржылық топтардың бірі ретінде ТӘБ
тобының құрылуы маңызды орын алады. 1998 жылы БТА банкінің алдында
Қазақстанның банк нарығында жетекші орындардың біріне шығу міндеті тұрды.
Бұл міндетті банк 5 жылдың ішінде орындап шқты, нәтижесіннде барлық
бағыттарда – корпоративтік бөлшек нарық, халықаралық және қаржы нарықтары
бағытында елдегі жетекші банк мекемесіне айналды.
Бірақ, өкінішке орай, Банктің тарихында банк үшін, ондағы еңбек ететін
адамдардың барлығы үшін, сондай-ақ бүкіл Қазақстанның экономикасы үшін де
мұнды, қайғылы сәттер бар – орны толмас қайғы,2004 жылы ТӘБ басшысы Ержан
Тәтішевтің қаза болуы да соның бірі. Оның арқасында банк қаржылық
сектордағы жетекші орындарды алып, елдің жүйе түзуші банкіне айналған еді.
Дәл сол кездері, Е. Тәтішевтің жеті жыл атқарған басшылығы тұсында ТӘБ аты
бүкіл Қазақстанның экоомикасымен ештене тығыз байланыста атала басталған
болатын
Қазіргіге келсек, БТА банк бүгінгі күнде қазақстандық және шет елдік
серіктестердің жоғары деңгейдегі сеніміне ие болуға, негізінен жаңа даму
деңгейіне көшуге қол жеткізе алды. ТӘБ – 35 мыңнан астам клиент,800 мың
депозиттік шот0 пластик карталардың ішкі нарық айналымының 20%-дан
астамы,ТМД мен алыс шет елдердегі бірқатар халықаралық өкілдіктер. Жиынтық
меншікті капиталы 600 миллионнан астам АҚШ долларын құрайды. ТӘБ активтері
5,0 млрд. АҚШ долларынан асады және ТМД елдерінің аса ірі банктерінің
арасында 6-шы ала отырып.
Ұзақ мерзімді ТӘБ стратгиясы Қазақстанды 2015 жылға дейін өнеркәсіптік –
жанарпалқ жағынан дамытуға, сондай-ақ елде және шет елдерде шағын және орта
бизнестің маңызы мен рөлін арттыруға ерекше мән берілетін мемлекеттік
саясатпен ұштасады. Банк өзі үшін аталған экономика секторын оны
қаржыландыру үрдісіне өзі білек сыбана ат салысуға ниетті, өзінің
дамуындағы басым бағыттардың бірі ретінде айқындады. Банктің ұзақ мерзімді
келешек жоспары – банк бизнесінің жоғарғы стандарттарын ұстанатын Қаржылық
топ құру және Банктің клиеттері қай жерде орналасса да, оларға барлық
қаржылық қызметтерді ұсыну.
1 БТА Банкі АҚ депозиттік саясаты
1.1 Депозит туралы жалпы түсінік
Банк ресурстарының құрылымында тартылған қаражаттар үлесі меншікті
қаражаттармен салыстырғанда өте жоғары, олардың есебінен банктің активтік
операцияларының басым бөлігі жүзеге асырылады.
Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты, сондай-ақ ескі банктік жүйе
үшін уақытша бос ақшалай қаражаттарды тартудың дәстүрлі емес тәсілдерінің
болуы, тартылатын қаражаттар құрылымын толығымен өзгертті десе де болады.
Банктік тәжірибеде барлық тартылатын қаражаттарды жинақтау тәсілдеріне
байланысты үлкен екі топқа бөледі:
- депозиттік қаражаттар;
- депозиттік емес қаражаттар.
Тартылған қаражаттар ішінде ең көп тараған депозиттер құрайды.
Депозиттер, банк үшін бірден-бір арзан ресурс көзі болып табылады.
Депозит - бұл клиенттердің (жеке және заңды тұлғалардың) банктегі белгілі
бір шотқа салған және өздері пайдалана алатын қаражаттары.
Депозиттік операциялар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті
депозиттік операциялар - банктің уақытша ақша қаражаттарын басқа
корреспонденттік-банктердегі шоттарда орналастырумен байланысты
операциялар. Олар банктің өтімді активтері ретінде , яғни жалпы активтердің
өте аз бөлігін алады .
Пассивті депозиттік операциялар - бұл клиенттердің уақытша бос ақша
қаражаттарын белгілі уақытқа және пайыз төлеу шартымен тартумен байланысты
операциялар . Бұл операциялар көмегімен тартылған депозиттер пассив жағының
көп бөлігін алады және банктік ресурстарын қалыптастырудың негізгі көзі .
1.2 Депозиттік операцияларды дамыту жолдары
Еліміздегі қалыптасқан банктердің депозиттік операциялары қазіргі
таңда даму үстінде өзімізге белгілі депозит банктердің негізгі ресурс көзі
болып табылады. Бұл ресурстардың көбеюі, қосымша несиелік ресурстардың
көбеюін қалыптастырады.
Депозиттік операциялардың дамуына әсер ететін бірден – бір көрсеткіш,
бұл халықтың сенімділік дәрежесін арттыру үшін банктер өз алдына осы
бағытта арнайы стартегиялар қабылдау қажет. Шетел тәжірибесіне жүгінсек ,
банктер туралы қарапайым халық толық ақпаратқа ие. Олардың балансын,
тартылған қаражаттар көлемін , сыйақы мөлшерін толық бөледі. Ал біздің елде
кейбір банктерден басқа банктер өз балансын жарияламайды. Қазіргі таңда кез
келген ел тұрғынынан депозит туралы сұрасақ және қай банкке сенімділігін
сұрасақ жауап бере алмайды. Сондықтан осы проблеманы жою үшін банк арнайы
маркетингтік зерттеу жүргізіп, үнемі призентациялар, бұқаралық ақпарат
құралдары мен сұқпат өткізіп, баспа беттеріне жариялау керек. Ашық ақпарат
бар жерде сенімділік те бар.
Елде депозиттік операциялардың дамуына кедергі жасайтын тағы бір
көрсеткіш халықтың әлеуметтік жағдайы. Онсыз да бір айлықтан екінші
жалақыға өз шығындарын зорға өтеп отырған халық депозит салуды ойламайды
да. Бұл тұрғыдан мемлекеттің және банктердің стратегиясын дамыту қажет.
Мемлекет тарапынан айлық көлемін өзгерту, әлеуметтік көмек көлемін ұлғайту
болса, банк стратегиясы, мысалы басқа операциямен ұштастыру болып табылады.
Өзімізге белгілі қазіргі таңда елімізде ипотекалық несиелеу дамуда. Бұл
несие шарты бойынша белгілі көлемде алғашқы жарна төлену керек. Егер осы
жарнаны депозит ретінде қабылдаса, онда екі жақты пайда болар еді. Банктен
депозиті бар тұлғаға пайызы төмен қызмет көрсету сияқты шараларды қолдану
ыңғайлы.
Қазақстан Республикасында 2000 жылдан кері жеке тұлғалардың салымдарын
сақтандыру қоры жұмыс істейді. Соңғы кезде осы қордың сақтандыру сомасын
400 мың теңгеден 600 мың теңгеге дейін өсіруді қарастыруда. Көптеген
қаржыгерлердің ойлары әр түрлі болуда. Біреулері дұрыс деп санаса,
біреулері қарсы.
ҚБА төрағасының айтуынша қор туралы заңдық жоба осымен қатар тағыда
басқа. Кемшіліктері бар, бірақ депозиттік операциялардың дамуына ондай көп
кедергісін тигізіп жатқан жоқ. Идеалды модельді қазіргі таңда құру өте
күделі. Өйткені, қор аз депозиттер, бірақ көп халықпен жұмыс істеуі керек
немесе үлкен салымдармен, аз халықпен жұмыс істеуі керек. Оларды бір
орталыққа теңестіру өте күрделі. Б.Жамшиевтің айтуынша Кішігірім
депозиттермен, көп халықпен жұмыс істеу оңтайлы нұсқалардың бірі болып
табылады.
Болашақта кепілдендіру қорының дамуы халықаралық ең жақсы тәжірибе
негізінде болады. Банктердің еріксіз жабылу кезінде тез арада салымдарды
қайтару, жүйенің қызмет атқару тәуекелін минимализациялау, сақтандырылатын
депозиттерінің түрін көбейту.
1.3 БТА Банкі АҚ депозиттің жалпы ережелері
1. Саясат Қазақстан Республикасының нормативтік – құқықтық актілеріне,
Банктің Жарғысына және ішкі нормативтік құжаттарына сәйкес әзірленген, оның
ішінде:
1.1. 1995 жылғы 31 тамыздағы №2444 Қазақстан Республикасының Қазақстан
Республикасының банктер және банктік қызмет туралы Заңы;
1.2. Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасының екінші
деңгейдегі юанктеріне салынған депозиттерге міндетті түрде кепілдік
беру туралы Заңы;
1.3. 1998 жылғы 29 маусымдағы №237-1 Қақастан республикасының Төлемдер
мен ақша аударымдары туралы Заңы;
1.4. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2000 жылғы 2
маусымдағы №266 Қазақстан Республикасының банктерінде клиенттердің
банктік шоттарын ашу, жүргізу және жабу тәртібі туралы қаулысы;
1.5. 2008 жылғы 05 шілдедегі №67-IV Қазақстан Республикасның
Трансферттік баға белгілеу туралы Заңы;
2. Саясат Салымшылар қаражатын тартудың және жинақтаудың негізгі
міндеттері мен принциптерін, қолданыстағы шектеулер мен Салымдарды енгізу
шарттарын анықтау мақсатында әзірленген.
3. Банктің даму стратегиясы қаржы нарығында жеке және заңды тұлғалардың
ақшаларын (жинақтарын) Сыйақы (мүдде) орналастыру және төлеудің тартымды
шарттары мен Салымшылардың алдыңдағы міндеттемелердің орындалуының берік
кепілдігі бар банктік салым шарты бойынша қызметтердің кең спектрін ұсыну
акрқылы тарту және жинақтау бойынша операцияларды жүргізудің ауқымды
мүмкіндіктері бар әмбебап банк құруға бағытталған.
4. Банк депозиттік саясатты ҚР заңдарының талаптарына және Банктің ішкі
нормативтік құжаттарына сәйкес жүзеге асырады.
5. Осы саясат Банктің барлық филиалдары мен құрылымдық бөлімшелері үшін
бірдей болып табылады және Банктің Директорлар кеңесінің шешімімен
толықтырыланемесе өзгертіле алады, егер өзгертулер жәненемесе
толықтырулар міндетті түрде алдын-ала 26112007ж. Банктің Директорлар
кеңесімен бекітілген №ПР-85-248 БТА БанкіАҚ ішкі нормативтік құжаттарын
әзірлеу, бекіту және әрекет ету ережелеріне сәйкес Банктің ішкі нормативтік
құжаттарды өзгерту шараларын сақтай отырып Банк Басқармасымен келісілген
болса.
6. Саясат жеке және заңды тұлғалардың Салымдарын тарту және сақтау
саласында Банк қызметінің жалпы ережелері мен бағыттарын анықтайтын және
оны алдын-ала Банк басқармасымен міндетті келісу жағдайында Банктің
Директорлар кеңесімен бекітіледі.
7. Депозиттік саясатты іске асыруға қатысатын Банктің құрлымдық бөлімшелері
мен уәкілетті органдары:
7.1. БТА Банкі АҚ Басқармасы;
7.2. Бухгалтерлік есеп және есептілік депортаменті-БЕжЕД;
7.3. Шағын және орта бизнес депортаменті-ШОБД;
7.4. Бөлшек сауда маркетингі депортаменті;
7.5. Бөлшек сауда сатылымдары депортаменті;
7.6. Қаржы контроллингі депортаменті;
7.7. Қазынашылық;
7.8. Активтер мен пассивтерді басқару жөніндегі комитет-АПБК;
7.9. Корпоративтік блок-КБ;
7.10. Комплаенс-бақылау басқармасы;
7.11.БЕжЕД және жоспарлау басқармасы;
7.12.Филиалдар;
7.13.Заң депортаменті-ЗД.
1.4 Депозиттік Саясатты анықтайтын жалпы ережелер
1. Банк қызметі өзің-өзі өтеушілік және операциялардың табыстылық деңгейін
көтеруге ұмтылыс негізінде құрылады.
2. Банк ішкі және сыртқы нарықтарда Депозиттерді тарту бойынша қызметті
жүзеге асыру құқығына ие.
3. Банк Клинттері, сонымен қатар Салымшылары болып жеке және заңды
тұлғалар, мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдар, Қазақстан
Республикасының резиденттері мен резидент еместері бола алады.
4. Мерзімді салымдар Банкпен қазынашылық операциялар жүргізу, әрі қарайғы
орналастыру мақсатында кредит ресурстарын қалыптастыруға бағытталған.
5. Қысқа мерзімді және банкаралық депозиттер Банктің ағымдағы өтімділігін
басқару мақсатында тартыладыорналастырылады. Ерекшелік болып өзара
байланысқан мәмілелер бойынша тартылған Салымшылардың ақшалары (мысалы,
белгілі жобаларды қаржыландыру үшін) ьабылады.
6. Депозиттік саясат бағыттар мен артықшылықтары Қазақстан Республикасының
қолданыстағы заңдары талаптарын, оның ішінде төменде көрсетілген бөлігін
есепке ала отырып, Банктің өзімен анықталады:
6.1. Сыйақы ставкасының тәртібі Уәкілетті органмен Банктік салым шартында
және сонымен қатар қаржы қызметтері бойынша Сыйақы шамалары туралы
Клиенттермен жасалатын басқа шарттарда белгіленген расталған, жылдық,
тиімді, салыстырмалы сипатта көрсетілуі;
6.2.Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғаларға және өзара байланысқан
тараптарға – Саясаттың 10, 11 тармақтарына сәйкес ҚР тыс аумақтағы рзидент
еместерге жеңілдікті шарттар ұсынуға тиімді белгілеу;
6.3.Пруденциялық нормативтерді, және басқа да сақталуға міндетті уәкілетті
оргенмен белгіленген нормалар мен лимиттерді сақтау.
7. Банк жеке тұлғалардың депозиттерін ұжымдық кепілдендіру жүйесінің
қатысушысы болып табылады және Қазақстандық депозиттерді кепілдендіру қоры
берілген Куәліктің негізінде әрекет етеді.
8. Банктік салым шарттарын және банкпен ерекше қатынаспен байланысқан
тұлғалармен басқа шарттарды жасау туралы шешімдер, және Банктің ірі
мәмілелері тізіміне кіретін Банктік салым шарттарын және басқа да шарттарды
жасау туралы шешімдер Банктің Директорлар кеңесімен қабылданады.
9. Банк,Директорлар кеңесі ірі мәмәлер болып таблатын шартты жасау туралы
шешім қабылдағаннан кейін акционерлік қоғамдар туралы заңдармен бекітілген
мерзімде Банк кредиторлары мен акционерлерін ақпараттау үшін мәміле туралы
хабарды бұқаралық ақпарат құралдарына мемлекеттік және басқа тілдерде
жариялануын жүзеге асырады.
10. Банк Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғаларға джәне өзар
байланысқан тараптарға – ҚР тыс аумақтағы резидент еместерге жеңілдікті
шарттар ұсынбайды, оның ішінде:
10.1. Банкпен ерекше қатынаспен байлансқан тұлғамен немесе оның мүддесінде
мәні, мақсаты, ерекшеліктері және тәуекелділігі бойынша Банк онымен ерекше
қатынаспен байланысқан тұлғалар болып табылмайтын Клиенттермен мәміле
жасамайды;
10.2. Сыйақы жәгне банктік операция орындағаны немесе басқа клиенттерден
талап етілетіннен төмен қамтамасыз ету қабылдағаны үшін төлемді алмайды.
11. Банк клиенттермен оларға келесі мүмкіндіктерді ұсыну мақсатымен
құқықтық қатынасқа түспейді:
11.1. Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлға алдындағы міндеттемені
төлеу;
11.2. Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғадан қандай да бір мүлікті
сатып алу;
11.3. Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғамен шығарылған құнды
қағаздарды сатып алу.
1.5 Депозиттік саясаттың мақсаттары
1.Банктің депозиттік саясатының мақсаттары:
1.1. Банк қызметінің тұрақтылығын қамтамасыз ету;
1.2. Әрі қарайғы орналастыру және табыс алу мақсатында жеке және заңды
тұлғалардың бос ақшаларын тарту;
1.3. Банктің активтерінің тиімді орналастырылуы мен пассивтерінің
пайдаланылуын қолдау үшін тартылған ақшаларды рационалды басқару;
1.4. Оптималды резервтер мен несие портфелін анықтау;
1.5. Банк пассивтерінің оптималды құрылымын анықтау – ұзақ мерзімді және
қысқа мерзімді қаржыландыру көздерінің қатынасы;
1.6. Тартылған депозиттердің табыстылығын қамтамсыз ету мен қайтарылуын
кепілдендіру;
1.7. Клиенттерге қызмет көрсету тәсілдері мен сапасын жақсартумен бір
уақытта депозиттік өнімдер спектрін кеңейту (бөлшек сауда және
корпоративтік депозиттер, ШОБ депозиттері);
1.8. Банктік салымдарға қызмет көрсету бойынша Банктің операциялық
шығындарын төмендету;
1.9. Банктің қаржылық қамтамасыз етілуін бекіту үшін нарықпен өзара
байланысты дамыту.
1.6 Депозиттік саясаттың құқықтық негізі
1.1995 жылғы 31 тамыздағы №244 Қазақстан Республикасының Қазақстан
Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралыЗаңына сәйкес Банктің
филиалдары мен құрылымдық бөлімшелері Қазақстан Республикасының Қаржы
нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау бойынша агенттігі
берілген лицензия мен Банк Жарғысының негізінде заңды және жеке тұлғалардан
Депозиттері қабылдауды жүзеге асырады.
2. Банк пен Салымшы арасында Банктік салым шартын жасаған кезде Банкпен
Салымшыға Салымды орналастыру үшін жинақ шоттар ашылады.
3. Жинақ шот бойынша Банк төмендегілерімен байланысты операцияларды жүзеге
асырады:
3.1. Салымшыға тиесілі ақшаның (салымның) болуын қамтамасыз ету және
Банкпен пайдаланылуы;
3.2. Салымшыдан немесе үшінші тұлғалардан қолма-қол ақшамен және қолма-
қол ақшасыз қабылдауын жүргізу;
3.3. Банктік салым шартымен анықталған мөлшерде және тәртіпте Сыйақы
төлеу;
3.4. Банктік салым шартымен және Қазақстан Республикасының заң шығарушы
актілерімен қарастырылған шарттармен салымшыға ақшаны (салымды) қайтару,
сонымен қатар оларды Салымшының басқа банктік шотына аудару арқылы;
4. Банктік салым шарты Салым сомасы Салымшының жинақ шот(тар)ына түскен
күнінен бастап жасалған болып есептеледі, егер басқасы Банктік салым
шартымен қарастырылмаса;
5. Банк пен Салымшы арасындағы құқықтық қатынастар Қазақстан
Республикасының нормативтік құқықтық актілерімен және олармен жасалған
Банктік салым шартымен реттеледі.
6. Банктік салым шарты келесілерден құоалуы тиіс:
6.1. Шарттың мәні;
6.2. Салық төлеушінің – Салымшының салық қызметі органымен берілген құжатта
көрсетілген тіркеу нөмірі, жинақ шот ашу кезінде осындай құжатты ұсыну
талап етілмейтін жағдайларды есептемегенде;
6.3. Банктің қызмет көрсету шарттары мен оларды төлеу тәртібі;
6.4. Тараптармен келісілген, Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы
келмейтін басқа да шарттар.
7. Жинақ шот ашу үшін салымшы Банкке 2000 жылғы 2 маусымдағы Қазақстан
Республикасы Ұлттық банкі Басқармасының Қаулысымен бекітілген Қазақстан
Республикасы банктерінде клиенттердің банктік шоттарын ашу, жүргізу және
жабу ережелерінің және Банктің Ішкі нормативтік құжаттарының талаптарына
сәйкес құжаттарды ұсынуы тиіс.
8. Жинақ шот ашу үшін Салымшымен ұсынылған құжаттар тігіледі және Банкте
Банктік салым шартының түпнұскасымен бірге сақталады.
9. Банктік салым шарты Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі, Қазақстан
Республикасының Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау
бойынша агенттігі заң шығарушы актілерімен, нормативтік құқықтық
актілермен және банктік тәжірибеде қолданылатын іскерлік айналым дәстүрімен
белгіленген талаптарға жауап беретін жазбаша нысанда жасалуы керек.
Банктік салым шартының жазбаша нысанының сақталмауы осы шарттың
жарамсыздығына әкеледі. Мәмілені банкаралық нарықта жасау жағдайында оны
REUTERS-DEALING жүйесі арқылы ресімдеуге рұқсат етіледі.
10. Олармен алынған Салымдарды қайтаруды қамтамасыз ету үшін Банк қолдануы
керек құрал-жабдықтар мен тәсілдер Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі,
Қазақстан Республикасының Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу мен
қадағалау бойынша агенттігі заң шығарушы актілерімен, нормативтік құқықтық
актілерімен және Банктік салым шартымен анықталады.
1.7 Банктік салымдардың түрлері
1. Салымдарды қайтару шарттарына қарай олар төмендегідей болып бөлінеді:
1.1. Талап етілмелі төлем;
1.2. Мерзімді салым;
1.3. Шартты салым;
2.талап етілмелі салым мерзімсіз болып табылады және Салымшының бірінші
талап етуі бойынша толық немесе ішінара қайтарылуға тиесілі.
3. Мерзімді салым Банктік салым шартымен қарастырылған белгілі мерзімге
енгізіледі.
4. Шартты салым Банктік салым шартымен анықталған жағдайлар туындағанға
дейін енгізіледі.
5.Банктік салым шарттарының үлгілік нысандары жеке тұлғалар үшін Бөлшек
сауда маркетингі депортаментімен, ал заңды тұлғалар үшін Қазынашылықпен
әзірленеді.
2. АҚ БТА БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕСІН ТАЛДАУ
2.1 АҚ "БТА" банктің қазіргі қызмет ету жағдайы
2008 жылдың 24 қаңтарында АҚ Тұран Әлем Банкі ребрендингтен өтуге
байланысты. Қазақстан Республикасының заң министрлігінің тіркеу қызметінде
қайта тіркеу процедурасын өтіп сәйкесті АҚ куәлігін алды және АҚ БТА банк
деп атала бастады. Жыл басынан бастап өткізілген ребрендингтің өткізілуіне
табысты халықаралық банктік конгломераттың құрылуына бағытталған жаңа
стратегияны қабылдау себеп болды.
Акционерлік қоғам АҚ БТА банк-тің құрылу тарихы 1925 жылдың 15
қазанынан басталады. Сол кезде Қазақстанның халық шаруашылығының Орталық
кеңесінің басқармасы шешімімен республика аумағында өнеркәсіптік банктің
бөлімшесін ашты.
Өнеркәсіптік банк туралы: бұдан әрі қарай өнеркәсіптік банктің
бөлімшесі көптеген өзгерістерге ұшырады. 1932 жылдың 7 маусымында
республиканың халықтық коммиссарлар кеңесінің Қазақстан территориясында
ұзақ мерзімді салымдардың арнайы банктерін ұйымдастыру туралы қаулысына
сәйкес Алматыда өнеркәсіптік банк негізінде СССР-дың құрылыс пен энергетика
шаруашылықтарын қаржыландыру банкінің қазақтардың бөлімшесін құрды.
1949 жылдың 11 шілдесінде СССР-дің министрлерінің кеңесінің өкімі
бойынша Алматылық облыс аралық кеңесі СССР-дің өнеркәсіптік банкінің
республикалық кеңесі болып, қайта құрылды. Бұдан әрі оны СССР-дың
Қазақстандық Республикалық кеңесі деп қайта атады. 1991 жылдың 4
наурызында СССР-дың мемлекеттік коммерциялық өнеркәсіптік – құрылыс
банкінің №126 бұйрығымен республикалық банк СССР-дың өнеркәсіптік банкі
Тұран банк мемлекеттік өнеркәсіптік – құрылыс банкінің Қазақ
республикалық банкіне айналдырылды.
Тұран банкі туралы: 1991 жылдың 24 шілдесінде Қазақ СССР министрлер
кеңесінің №444 өкімімен қазақ акционерлік банкін құрды. Акционерлер
жиналысында ҚАБ Тұран банкі басқармасы председателі болып Бейсенов Ораз
Макаевич таңдап алынды. Осы мезетте Тұран банкінің 66 бөлімшесі болды.
БТА банкі – бұл стратегия орталық кеңсесі Қазақстанда орналасқан
әмбебап, үрдісті дамушы банк. Нақты кезеңде ТМД елдерінің, Батыс Европа мен
Азияның дамушы нарықтарында әртүрлі қаржылық қызметтер көрсетуді дамытуда.
Қаржылық және кеңес беру қызметтерін көрсетудің тиімділігі мен сапасын
көтеру түрлеріне маманданған бөлімшелер жүйесін құруда.
Банктің негізгі бәсекелік артықшылықтарының бірі – жаңа нарықтарға
қатысуға және өз өнімдері қатарын үйлестіруге, жоғары сапалы қызмет
көрсетуге дайындығынан көрінетін инновация мәдениеті. Осынысымен бұл банк
нарықтың қажеттілігін қанағаттандыруда.
БТА – ның үрдісті дамуының негізгі қайнар көзі болып, совет
үкіметінен кейінгі кеңістіктегі (ТМД) елдерінің зор нарықтық потенциалын
жүзеге асыру және белгілі бір деңгейде іскер қарым – қатынастарға бірдей
көзқарас БТА келесі мезеттерге сүйене отырып, ТМД нарығында негізгі
қатысушыларының бірі болуға ұмтылуда:
- нарықта қатысушы шетелдік қаржылық институттармен тиімді бәсекеге түсуге
мүмкіндік беретін жергілікті нарықты және клиенттер қажеттіліктерін өте
терең білуі;
- Қазақстан нарығында бизнес жүргізудің үлкен жинақталған тәжірибесі және
халықаралық тәжірибені қолдануы жергілікті банктермен тиімді бәсекеге
түсуге мүмкіндік береді;
- стратегиялық әріптестердің кеңейтілген желісін жасауы, оның ішінде
халықаралық маманданған компанияларды өзінің құрылымдық бөлімшелеріне
тартуы.
БТА ТМД – дағы өте ірі жекеменшік банк болуға ұмтылуда. Банк Қазақстан мен
ТМД – ның басқа елдерінің үрдісті сыртқы саудалық ағымдарын. ТМД – ның ірі
әріптес елдерінде, оның ішінде Түркияда, Қытайда және т.б. елдерде өз
қатысуын кеңейту мақсатында тиімді қолдану мақсат етуде.
2005 жылға дейінгі даму стратегиясына сәйкес БТА банкі келесі
мақсаттарға жетуді жоспарлауда:
- Нарықтағы үлесі бойынша:
Қазақстан – 25%-дан кем емес.
Ресей – 2%-дан кем емес.
ТМД-ның басқа елдері – 5%-дан кем емес.
АҚШ долларындағы актив көлемі бойынша:
2010 – 25 млрд $-тан кем емес.
2015 – 50 млрд-тан кем емес.
"БТА" жабық акционерлік қоғам ретінде Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банк Басқармасы мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің
шешімімен 1997 жылдың 15 қаңтарында АҚ "Әлем Банк" пен АҚ "БТА"-тің
қосылуымен құрылған. Банк 1998 жылы толығымен аукционда жекешелендірілді.
ЕҚЖДБ (ЕБРР) ЕББР-мен әріптес болу банктің іс-әрекетінде маңызды
элемент болып табылады. Осы кезеңде ЕББР басқа 4 шетелдік инвесторлармен
бірге банктің акционерлері құрамына кірді. ЕББР-мен жасалған арнайы
бағдарламалар шеңберінде ТБА банкіне бөлінген қаржы көлемі 152 млн АҚШ
долларын құрады.
2003 жылдың бірінші жартысында ЕББР төрт жылдық синдикаттық қарыз
бөлді. Нақты несиенің бірегейлігі бұл шетелдік коммерциялық банктер жағынан
орта мерзімдік қаржыландыру нарығын ашты. Мұндағы ЕББР үлесі 10 млн АҚШ
долларын құрады, 20 млн АҚШ доллары Европаның коомерциялық банктерінің
несиелерінің синдикатымен тартылды.
ЕББР санктің құрамдас компанияларына бағдарламалық қарыз береді,
мысалға ипотекаға 15 млн АҚШ доллары, мезингке 5млн АҚШ доллары.
Ауылшаруашылығын дамыту мақсатында БТА мен ЕБРР бірге 25 млн АҚШ
доллары көлемінде дәндік міндеттемелер бағдарламасын табысты жүзеге асырды.
2001 жылдан бастап АҚ БТА банк ЕБРР-дің өкілдерімен бірге Дәндік
міндеттемелер бағдарламасын енгізу бойынша жұмыс жүргізуде. Бұл бағдарлама
қаржыландыруды 2 негізгі кезең аумағында жүзеге асыруды қарастырады.
Несиелік жүйе деп аталған бірінші кезең 25 млн АҚШ долларына жыл
сайын енгізуде. Оны қаржыландыру 2003 жылдын 18 шілдесіндегі несиелік
келісім аумағында жүзеге асырылады. Нақты кезеңде бағдарламаның 2-ші
кезеңін қаржыландыру жүзеге асырылуда. Бұл кезеңді Қорлық қатысым деп
атады.
IFC банк акционері бола тұрып, сондай-ақ БТА-мен жобаларды жалпы 15
млн АҚШ долларына қаржыландыруға қарыз бөлу арқылы кешенді әріптес болуда.
IFC банк және құрылмдық бөлімшелеріне стратегиялық клиенттерді іздеу және
тарту бойынша әріптесі болып отырады.
2005 жылдың сәуірінде IFC ORIX (Жапония) және Лизинг Пакистан
компанияларымен бірге БТА Лизинг компаниясының капиталында бірге қатысуға
келісім шартқа отырды. Бұл компания кейіннен БТА ORIX Лизинг болып аталды.
Бұл екі банк Қазақстанның банкілік жүйесімен экономикалық индустриалды
– аграрлық секторының құрылуы мен дамуында үлкен роль ойнады.
Қазақстанның АҚ "Әлем Банк"-і 1990 жылы СССР-дың Ішкі эконом
банкісінде қазақстан филиалы ретінде құрылып, бірнеше жыл Қазақстан
Республикасы үкіметінің мемлекеттік кепілі болды. 1994 жылға дейін
әлемдік операцияларды жүргізетін жалғыз банк еді. Әлем банк SWIFT
және REUTERS сияқты халықаралық банкілік жүйелерге қосылған және
VISA INTERNATIONAL мен MASTER CARD жүйелерінің алғашқы мүшелері
болды.
АҚ "ТұранӘлем" банктің құрылу тарихы 1925 жылдан Республика
территориясындағы СССР-дың ПРОМСТРОЙБАНК бөлімшесінің ашылуымен басталады.
Банк қызметі индустриалды экономиканың құрылуымен тығыз байланысты, яғни
банк құрылысты қаржыландыру мен Қазақстанның ірі кәсіпорындарына қызмет
көрсетті.
1998 жылдың 15 -ші қыркүйегінен бастап "ТұранӘлем Банк" Ашық
Акционерлік Қоғам ретінде қызметін жалғастырды.
"БТА" жабық акционерлік қоғам ретінде екінші деңгейлі банк
қатарына жатып, ҚР-да банкілік жүйе шегінде қызмет атқарады.
Басқарма ААҚ "БТА" банктің құрылымдық бөлімшесі мен өз қызметін ҚР-
ның заңына, үкімет пен ҚР- ның Ұлттық Банкінің нормативті актілері
мен жарғысы, ішкі жағдайлары және АҚ "БТА" банктің ережелеріне
сәйкес жүргізіледі.
Қазақстанның тарихы әзірше әлдеқайда қысқа, бірақ осы мерзім
ішінде біздің республикамыз едәуір нәтижелерге қол жеткізді,
Қазақстанның экономикасымен бірге "ТұранӘлем" банкі де дамыды.
Бүгінгі таңда банк акционерлерінің құрамында ірі халықаралық
қаржылық институттары бар: Еуропалық қайта құру және даму банкі
(ЕБРР), австриялық "Райффайзен Централ" банкі, Германияның
инвестициялық компаниясы (DEG), Халықаралық қаржылық корпорация
(IFC), Голландық даму банкі.
"ТұранӘлем" банкі Қазақстан бойынша филиалдық жүйені иеленетін,
өз құрамына 22 филиал мен 211 есепті – кассалық бөлімшелерді
еңгізетін және бірлескен банкингте қалай маманданса, дәл солай
бөлшек банкингте маманданатын, Қазақстанның жүргізуші банктерінің
бірі болып келеді. Банк екі өкілдікке ие – Ресейде, Украинада
және Қытайда үшінші өкілдікті ашуға дайындалып жатыр.
Банктің рейтингі әрқашан жоғарылауда. 2002 жылдың 28 мамырында
"Standard & Poor's" халықаралық агенттігі АҚШ – тың 225 миллион
доллары көлемінде "БТА" банктің доллар түріндегі кепілді
облигацияларын шығаруы туралы "ВВ" рейтингін жариялады. Бұдан
ертерек "Mood's" агенттігі осы облигацияларға "Baa3" деңгейінде
рейтинг берген. Бұл рейтингтер – СНГ-ң барлық қаржылық
институттарының ішіндегі ең жоғарғыларының бірі болып келетін
инвестициялық сыныпқа жатады.
АҚ "БТА" банкі белсене дамып келеді және банкілік қызмет
нарығында өзінің позицияларын нығайтуда. Банктің тұрақтылығы бір жыл
ішінде қалыптаспайтыны және оның принциптермен анықталатындығы
баршаға мәлім. "БТА" банкі үшін бұл ең алдымен - банктердің анық
жоспарланған даму стратегиясы, қызметтің жан-жақтылығы,
қызметкерлерінің кәсіпшілдігі, банкті басқарудағы шапшаңдығы,
клиенттердің тұрақтылығы.
Банк қызметінің бірнеше негізгі бағыттары бар: Қазақстан
экономикасындағы нақты сектордың дамуына мүмкіндік туғызады,
клиенттерге қызмет көрсетуде жоғары сапалы кепілмен ұсынылатын
қызметтердің спектрін кеңейтеді, Қазақстанның инфрақұрылымының дамуына
көмектеседі, үкіметтің әлеуметтік бағдарламаларына белсенді қатысады,
банктің қаржылық тұрақтылығын көтереді, республика тұрғындарының
Қазақстанның банкілік жүйесіне деген сенімін қалай жоғарылатса, дәл
солай халықаралық қаржылық институттардың сенімін жоғарылатуға
мүмкіндік береді. Оның негізгі өнімдері: қаржыландыру, тарту,
сервис. Басты қызметі – корпоративті банкілік операцияларды жүргізу,
саудалық қаржыландыруларды, орта және кіші бизнес субъектілері мен
жеке тұлғаларға қызмет көрсету, валюта және бағалы қағаздармен
сауда жасау, сонымен қатар несиелік және төлем карточкалары бойынша
қызмет көрсетуден тұрады. Банк мемлекеттің көптеген алдыңғы қатарлы
өнеркәсіптік компанияларын қамтитын кең диверсификацияланған
клиенттік базаны иеленеді.
Банк потенциалын нығайту мен дамытуға бағытталған іс-шараларды
жүзеге асыру мақсатымен, сонымен қатар қаржылық қызметті кеңейту
үшін "БТА" қаржылық тобы құрылды. "БТА" банкісінің қаржылық тобын,
бас банктен басқа келесі компаниялар көрсетеді:
- сақтандыру қызметтерінің нарығы: "БТА" сақтандыру компаниясы,
"Династия" сақтандыру компаниясы;
- зейнетақы қорлары: "Қазақстан" мемлекеттік емес жинақтаушы
зейнетақы қоры, "Құрмет" мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры;
- ломбардтық қызметтер: "Алтын-орда";
- ипотекалық несиелеу нарығы: "БТА Ипотека";
- қаржылық лизинг нарығы: "ТӘБ Лизинг";
- бағалы қағаздар нарығы: "БТА Секьюритис";
- клирингтік қызметтер: Алматы қалалық клирингтік палатасы;
- халықарлық нарықтар.
"БТА" банктің сақтандыру бойынша қызметі қарамағындағы екі
компаниялар арқылы жүзеге асады. ААҚ "ТӘБ Сақтандыру компаниясы"
арқылы "БТА" өз клиенттері үшін міндетті сақтандыру түрлері бойынша
(қайғылы жағдайлардан сақтандыру және меншікті сақтандыру, өмірді
сақтандыру, медициналық сақтандыруды қосқанда), толық қызметтерді
ұсынады. ААҚ "ТӘБ Сақтандыру компаниясы" бөлшек нарыққа
бағытталған.
2.2 АҚ "БТА" банк қызметінің қаржылық нәтижесін бағалау
Банкілер қаржылық нәтиже түсінігін 1998 жылы бухгалтерлік есептің
халықаралық стандарттарға көшуі кезінде алды. 1997 жылдың аяғында банкілер
пайыздық табыстар мен шығындарды есептеуде кассалық әдістен есептеу
принципіне көшті, яғни барлық табыстар мен шығындар олардың түсу кезінде
емес, пайда болу кезінде есепке алына бастады. Бұл баланстық шоттардағы
алынған табыстарды ғана емес, сонымен қатар аударылған табыстарды көрсетті.
Өздерінің банкілік мекемелеріндегі қызметтерін бағалау үшін банкілер
аналитикалық есептерінде табыстар шоттарына алынған және аударылған (бірақ
әлі алынбаған) пайыздардың белгілерін еңгізулері керек еді. Сонымен қатар,
баланстан тыс аударымдардың уақыттылығына қосымша бақылау қажет болды. Ал
пайыздық шығындар ше? Баланста барлық есептелген (яғни төленген және
төленбеген) шығындар да көрсетіледі ғой. Бірақ шығындар мәселесіне амал
басқаша болды. Егер табыстар есептеліп, бірақ клиенттің төлем
қабілетсіздігінен түспеген болса, онда банк шығындарды міндетті түрде
төлеуі қажет. Сондықтан да банкілер нақты нәтижені бағалау үшін алынған
табыстармен барлық баланс бойынша шығындардың айырмасын қолданды. Сонымен
қатар, шығындарды дебиторлық қарызда көрсету жолымен төменднтуге болады.
Осылай табыстар мен шығындарды баланста көрсету жолы қаржылық нәтижені
арттыру мүмкіндігін болжайды. Мұндай қателіктерден аман болудың жолы біреу:
есептелген табыстар мен шығындардың, сонымен қатар дебиторлық қарыздардың
дұрыс есептелуін бақылау. Жаңа есеп шоттарға көшуі нәтижесінде банкілердің
шығындарына салықтың қосылуы банкілер үшін өте күрделі жұмыс болды. Ең
басты салық – ол пайдаға салынатын салық. Неғұрлым салық жоғары болса,
соғұрлым қаржылық нәтиже төмен болады, ал неғұрлым салық төмен болса,
соғұрлым қаржылық нәтиже жоғары болады. Әрбір банк нәтижені неғұрлым
объективті бағалау үшін басқару есебінде – қосымша көрсеткіш - пайдаға
салық салуды қолданды, шығындардан пайдаға салынатын салықты алып
тастағанда.Пайдаға салынатын салықтан басқа шығындарда барлық басқа да
салықтар көрсетіледі. Ең үлкен салықтар табыстан есептелетін болғандықтан,
банкілер салық салынатын базаларды қысқартуды қарастырды. Бірақ, банкілер
операцияларды табыстар алмау үшін қысқартты деп ойлап қалмаңыз. Жүйелік
банктер бойынша бірыңғай балансқа көшу табыстардан ішкі айналымдарды алып
тастауға және салық салынатын базаларды анағұрлым төмендетуге мүмкіндік
береді. Қосымша шығындарға қарамастан бұл оларға салық сомасының күрт
төмендеуіне жағдай жасады. Осыны, сонымен қатар бөлек салықтарды еңгізуді
немесе алып тастауды ескере отырып талдау кезінде берілген шығындарды бөлек
бөлген жөн.
Егер 1998-1999 жылдары банкілерді есептелген, бірақ алынбаған пайыздар
мен салықтар уайымдатса, 2000 жылы басты мәселелердің бірі несиелер, бағалы
қағаздар, дебиторлық қарыздар арқылы қорлардың құрылуы болды. Егер де
барлық банкілер Ұлттық банк басқармасының барлық талаптарын орындағанда,
жеке банкілердің қызметтерінің қаржылық нәтижелері туралы нақты пікір
айтуға болар еді. Бірақ, егер де резервтер барлық банкілер бойынша
құрылмаса, онда біреуі артық, біреуі кем құрғанына көз жеткізуге болады.
Яғни неғұрлым резервтер көп болса, соғұрлым баланс бойынша қаржылық нәтиже
нашар болады. Сондықтан да, қаржылық нәтиже Ұлттық банк басқармасы
саясатының қаталдығына байланысты.
Банк қызметінің қаржылық нәтижесіне валюта нарығындағы жағдайлар да
әсер етеді, себебі ашық валюталық позиция кезінде сәйкес валютада қосымша
пайда табуы немесе валютаның айырбас курсының өзгеруі нәтижесінде қосымша
шығын тәуекеліне ұшырауы мүмкін. Қандай жағдайда болмасын банк қызметінің
қаржылық нәтижесін бағалауда аналитикалық есеп беру негізінде жүзеге
аспаған нәтижені шетел валюталарымен жүргізілген операциялардан бөлген жөн.
Халықаралық стандарттар бойынша банкілер үшін алынған штрафтарды
табыстарға, ал төленген штрафтарды шығындарға жатқызу да жаңашылдық болды.
Әрине бұл фактор ағымдық өтімділік тәуекелін көрмеген банкілердің қаржылық
нәтижелеріне үлкен әсер тигізе алмайды.
Сонымен, қаржылық нәтиже бойынша банкінің қызметін бағалауға болады,
егер де банк: клиенттерден барлық есептелген табыстарды алса; уақытылы
шығындарды аударса; активтерді сыныптау ережелерінің барлығын сақтай
отырып, нормативті актілермен белгіленген барлық резервтерді ұйымдастырса;
дебиторлық қарыздың өсуі болмаса; тұрақты салықтық заң шығарулар мен
тұрақты валюталық нарық шарттарында жұмыс істесе; негізгі қорларды
өткізбесе; штрафтар төлемесе; алдын-ала ескерілмеген табыстар мен шығындары
болмаса. Қалыптасқан тәжірибе кезінде осы нұсқаның ерекше екенің түсіну
үшін осындай шарттардың тізімі жеткілікті. Қайта құру стадиясы кезінде кең
филиалды жүйесі бар, қаржылық жағдайы қиын ірі банкілердің нәтижелерін
бағалау әлде қайда қиын. Мұндай банкілер қаржылық нәтиженің бағасын баланс
бойынша емес, басқару есебінен алуға болады. Басқару есебінде банк
қызметінің қаржылық нәтижесін келесідей құраушы бөлімшелерге бөлуге болады:
- банкілермен және клиенттермен несиелік операциялар;
- бағалы қағаздармен операциялар;
- депозиттік және есепті-кассалық операциялар;
- басқа да банкілік және банкілік емес операциялар;
- шетел валютасымен жүргізілген операциялардың жүзеге аспаған
нәтижелері;
- штрафтар;
- алдын-ала қарастырылмаған табыстар мен шығындар;
- қорлар;
- пайдаға салынатын салық;
- басқа да салықтар;
- негізгі құралдарды өткізгеннен кейінгі нәтиже.
Мәселелерді шешу үшін кіріс информациясының 3 түрі қолданылады:
1. Табыстар мен шығындардың аналитикалық есебінің берілгендері;
2. Шығындардың факторлары – қызмет түрлері бойынша саны мен көлемі;
3. Шығындардың факторлары, банкінің операциялық күнінің берілгендері
бойынша есептелетін.
2.3 АҚ "БТА" банкінің ұйымдық құрлымы
Директор орынбасарымен бірге қолданылатын функциялардың бағынуы.
Функциялардың бағынуы: администраторлық бағынулар.
Функцияларды бағыну – Функционалды жетекшінің жауапкершілігімен бірге
методологиялық және нормативті бизнес – процесстерінің толық администратор
жетекшісінің қолдауымен орындалады. Олардың талаптары тұтынушымен бірге
бизнес – процесінің толық стандартты түрды орындалады.
Администраторлық бағыну – бұл форма бағынуы, яғни жетекші толығымен өз
мойына бүкіл жауапкершілікті алып, жұмыскерлерді сол жұмыс орнына алуы,
еңбек дисциплинасын қадағалау, жұмыскердің сол жұмысты, міндеті өз
жауапкершілігімен орындай алатыны.
І. Толық жағдайлары.
1.1 ООЗ бөлімшеде бүкіл оператция халық және шетел валюталарында
орындалуы, ҚР-ның заңында көрсетілген, мұнда ҚР Агенствасымен берілген
лицензиялар, олар қаржы базары мен қаржы мекемелерін қадағалап, филиал
директорымен берілген сенімхат бойынша тексеріледі.
1.2 Бөлімше ООЗ админстраторлары бөлімше бастығына бағынады,
функционалды бағынуда филиал бөлімшелердің тауарлары көрсетілді.
1.3 Анықтамалар толық бағытта.
1.3.1 Банк – АҚ БТА Банк
1.3.2 Филиал – банктің толық бөлімшелері олар заңды тұлға болмайды,
банктерде орналаспаған, Банк атымен толық банк билігін атқарады.
1.3.3 Бөлімше – филиал құрылым бөлшегі, олар администроция –
территориялық шекарада жауапкершілікті атқарады, мұнда банкті операция
толық функцияда қолданылады.
1.3.4 Филиалдың администараторлық – территориалды шекара
жауапкершілігі – бұл филиал шекарасы обылыстардың орналасуы, яғни онда банк
филиалы орналасқан, филиал өзіне тиісті мекемені алады.
1.3.5 Орталық операциялық зал – орталық филиал офисіндегі орталық зал,
яғни оған заңды тұлғаның банктік операцияларын функциялары орындаладыжәне
де жеке тұлғалар үшінде.
1.3.6 ОКБ – орташа және кіші бизнес.
1.3.7 Банк орталығының жауапкершілігі – бұл бөлімше заңды және жеке
тұлғаларға жұиыс көрсетеді. Кассалық жұмысты заңды және жеке тұлғаларға
көрсетеді, жеке тұлғаларға тауарлар туралы толық консультация береді, ОКБ
тауарларымен бүкіл заңды және индивидуалды тұлғаларға консультация; заңды
және жеке тұлғалар депозиттері; несие жайлы құжаттар алу, ол ОКБ бойынша;
қысқа мерзімді несие беру туралы шешім; ОКБ несиелері.
1.3.8 Универсалды бөлімше – бөлімше түрі толық емес заңды және жеке
тұлғалар туралы циклді жұмыс көрсетеді. Кассалық жұмысты заңды және жеке
тұлға көрсетеді; тауарлармен заңды және жеке тұлғалармен жұмыс; ОКБ
тауарлары туралы заңды және жеке тұлғаларымен консультация; заңды және жеке
тұлғалар депозиттері; ОКБ несиелерінің құжаттармен берілуі.
ІІ. Мекеменің құрылым бағыты.
2.1 ОКБ тауарларының толық жоспарларының максимизациялық сату бағыты;
бөлімшелерді ООЗ ақшалай және кассалық операциясы; филиал тұтынушыларының
бағыты; бөлімше опреацияларының орындалуы ООЗ ҚР –ның заңдары бойынша
орындалады.
ІІІ. Мекеме функциялары.
3.1 Депозитті қабылдау, заңды және жеке тұлғаларын бакте есеп шотты
ашуы. Бөлімшенің заңды және жеке тұлғаның депозит сатылымы максимизацияда
орындалуы ООЗ.
3.2 Қарыз операциясы. Несиені заңды және жеке тұлғаларға ақшалай
формада берілуі.
3.3 Банктік кепілдік берілуі.
3.4 Кассалық операцияның орындалуы.
3.5 Сейфтік операцияның орындалуы.
3.6 Операция аударымы. Мұнда заңды және жеке тұлғалардың ақша
аударымы.
3.7 Шетел волютасымен мекеменің айырбас операциясының орныдалуы.
3.8 Жаупкершілік. ОКБ тауарлардың сату кезіндегі жауапкершілік ООЗ-да
функциональды орындау.
ІV. Сыртқы жақтар келісімі.
Банктің сұрақтарды заңды және жеке тұлғалармен бірігіп шешу. ҚР-ның
Халық Банкімен орындаушы органдармен күзет сұрақтарын шешу.
V. Құжаттар келісімі, олар сол уақытта іске асу кезінде.
5.1 АҚ Банк Тұран Әлем
1.8 Депозиттің түрлері мен пайыздары
РІаtinum депозиті
Жоғары деңгейдегі артықшылықтар!
• Бастапқы жарнаның ең аз сомасы -10 000 АҚШ долларыеуро немесе 1
500 000теңге.
• Мультивалюталығы - депозит бір мезетте үш валютада ашылады: теңге,
АҚШ доллары және еуро.
• Депозитті сақтау мерзімі - 3 айдан 5 жылға дейін.
• Қосымша жарналар - сомасы шектелмеген.
• Ақшаны төмендетілмейтін қалдыққа дейін ішінара алу.
• Төмендетілмейтін қалдық - салымның үш шотындағы жиынтығы 1
500 000 теңге.
• Сыйақыны ай сайын капиталдандыру немесе сыйақыны ай сайын
алукарточканы қолдана отырып, банктік шотқа аудару
• Салымның әрекет ету мерзіміне VISA GoldMasterGard Gold төлем
карточкаларын тегін шығару.
• Шартты мерзімінен бұрын бұзу кезіндегі жеңілдікті жағдайлар.
• Депозитті төлем карточкасынан немесе ағымдағы шоттан автоматты түрде
толықтыру (толығырақ Ұзақ мерзімді тапсырма тарауында).
• Дербес қызмет көрсету.
РІаtinum айлар
3 6 12;12,518;24;36 37;60
Теңге
1 500 000-6 999 999 5.0% 6.0% 8.5% 9.0%
7 000 000-14 999 999 5.5% 7.0% 9.0% 9.4%
15 000 000-нан жоғары 6.0% 7.5% 9.1% 9.6%
Тиімді мөлшрлеме теңгемен
1 500 000-6 999 999 5.1% 6.2% 8.8% 9.4%
7 000 000-14 999 999 5.6% 7.2% 9.4% 9.8%
15 000 000-нан жоғары 6.2% 7.7% 9.6% 10.0%
АҚШ доллары
10 000-54 999 3.7% 5.0% 5.5% 6.0%
55 000-99 999 4.0% 5.5% 6.0% 6.5%
100 000-нан жоғары 5.0% 6.0% 6.1% 6.7%
Тиімді мөлшерлеме доллармен
10 000-54 999 3.8% 5.1% 5.6% 6.2%
55 000-99 999 4.1% 5.6% 6.2% 6.7%
100 000-нан жоғары 5.1% 6.2% 6.3% 6.9%
Еуро
10 000-54 999 2.7% 5.0% 5.2% 5.5%
55 000-99 999 3.0% 5.3% 5.5% 5.6%
100 000-нан жоғары 5.0% 5.3% 5.6% 5.8%
Тиімді мөлшерлеме еурамен
10 000-54 999 2.7% 5.1% 5.3% 5.6%
55 000-99 999 3.0% 5.4% 5.6% 5.8%
100 000-нан жоғары 5.1% 5.4% 5.8% 6.0%
Формула Успеха депозиті
Бұл банкке мен бұрыннан сенемін!
• Бастапқы жарнаның ең аз сомасы - 100 АҚШ долларыеуро немесе 15
000 теңге.
• Мультивалюталығы - депозит бір мезетте үш валютада ашылады: теңге,
АҚШ доллары және еуро.
• Депозитті сақтау мерзімі - 3 айдан 5 жылға дейін.
• Қосымша жарналар сомасы шектелмеген.
• Ақшаны төмендетілмейтін қалдыққа дейін ішінара алу.
• Төмендетілмейтін қалдық - салымның үш шотындағы жиынтығы 15
000 теңге.
• Сыйақыны ай сайын капиталдандыру немесе сыйақыны ай сайын алу
карточканы қолдана отырып, банктік шотқа аудару.
• Салымды жеңілдікті мерзімінен бұрын бұзу мүмкіндігі.
• Депозитті төлем карточкасынан немесе ағымдағы шоттан автоматты түрде
толықтыру (толығырақ Ұзақ мерзімді тапсырма тарауында).
• Салымшылар арасындағы жүлделердің ұтыс ойындары.
Формула Успеха Айлар
3 6 12;12,518;24;36 37 60
Теңге 4,5% 5,5% 8,5% 9,0% 9,0%
Тиімді мөлшерлеме 4,6% 5,6% 8,8% 9,4% 9,4%
теңгемен
АҚШ доллары 3,5% 5,0% 5,5% 5,5% 6,0%
Тиімді мөлшерлеме 3,6% 5,1% 5,6% 6,2% 6,2%
доллармен
Еуро 2,5% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0%%
Тиімді мөлшерлеме 3,6% 4,1% 4,6% 5,1%
еуромен 2,5%
Формула Успеха-Капитал депозиті
• Бастапқы жарнаның ең аз сомасы - 1 000 АҚШ долларыеуро немесе 150
000 теңге
• Мультивалюталығы- депозит бір мезетте үш валютада ашылады: теңге,
АҚШ доллары және еуро.
• Депозитті сақтау мерзімі - 12 айдан 5 жылға дейін.
• Қосымша жарналар - сомасы шектелмеген.
• Ішінара алу көзделмеген.
• Есептелген сыйақыны ай сайын капиталдандыру.
• Депозиттің бүкіл әрекет ету мерзіміне сыйақының тұрақты
мөлшерлемесі.
• Депозитті төлем карточкасынан немесе ағымдағы шоттан автоматты түрде
толықтыру (толығырақ Ұзақ мерзімді тапсырма тарауында).
Формула Айлар
Успеха-Капитал
12
12 18 24
Теңге
7 000 000-24 999 999 9,3% 9,7% 9,9%
25 000 000-нан жоғары 9,5% 9,7% 10,0%
Тиімді мөлшерлеме теңге
7 000 000-24 999 999 9,7% 10,1% 10,4%
25 000 000-нан жоғары 9,9% 10,2% 10,5%
АҚШ доллары
50 000-199 999 6,5% 6,7% 6,9%
200 000-нан жоғары 6,7% 6,8% 7,0%
Тиімді мөлшерлеме доллармен
50 000-199 999 6,7% 6,9% 7,1%
200 000-нан жоғары 6,9% 7,0% 7,2%
Еуро
50 000-199 999 5,5% 5,7% 5,9%
200 000-нан жоғары 5,7% 5,8% 6,0%
Тиімді мөлшерлеме еурамен
50 000-199 999 5,6% 5,8% 6,1%
200 000-нан жоғары ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
1 ҚАЗІРГІ ЭКОНОМИКАДАҒЫ БАНК ҚЫЗМЕТІНІҢ ДЕПОЗИТТІК ТЕОРИЯЛЫҚ
НЕГІЗДЕРІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...7
1.1 Депозит туралы жалпы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 7
1.2 Депозиттік операцияларды дамыту
жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 БТА Банкі АҚ депозиттің жалпы
ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... .9
1.4 Депозиттік Саясатты анықтайтын жалпы
ережелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
1.5 Депозиттік саясаттың
мақсаттары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...13
1.6 Депозиттік саясаттың құқықтық
негізі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
1.7 Банктік салымдардың
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ...16
2. АҚ БТА БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕСІН ТАЛДАУ ... ... ... ... ... .17
2.1 АҚ "БТА" банктің қазіргі қызмет ету
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.2 АҚ "БТА" банк қызметінің қаржылық нәтижесін
бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.3 АҚ "БТА" банкінің ұйымдық
құрлымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27
2.4 АҚ "БТА" банк депозиттің түрлері мен
пайыздары ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ..30
2.5 АҚ "БТА" банкінің активтер мен пассивтерді
басқару ... ... ... ... ... ... ... ... ... 41
2.6 АҚ "БТА" банктің активтері мен пассивтерін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ...49
2.7 АҚ "БТА" банктің үш жылдық балансы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .50
2.8 АҚ "БТА" банктің табыстар мен шығындар туралы есеп беруі ... ... ... .56
2.9 АҚ "БТА" банктің пайдалылығын есепке алу арқылы өтімділікті
талдау ... ..76
2.1 АҚ "БТА" банктің есептері және талдамалары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...78
3.АҚ БТА Банк қызметі мен жауапкершілік орталықтарының қызмет ету
тиімділігі мен пайдасын
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .80
3.1 Мерзімді
депозиті ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 80
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..86
Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .89
КІРІСПЕ
ТұранӘлемБанк АҚ-ның Қазақстанның банк нарығында жұмыс
істегеніне,міне,80 жылдың жүзі болды. Осы мерейлі күннің құрметке лайық
екеніне әркім де келісер. өзгерістер дәуірінде және бір жүзжылдықтан
екеншісіне аяқ басқан кезеңде ТӘБ тек нық тұрған қалғанында қала бергенімен
қоймай, бүкіл Қазақстанның игідігіне жұмыс істей отырып, еліміздің табысты,
орнықты әрі серпінді банкіне айнала белді.
ТұранӘлем Банкінің сәтімен өмірге келуі 1997 жылы қазақстан
Республикасының ірі әрі тәжірибелі екі банкі – Әлембанк Қазақстан мен
Тұранбанкті ТұранӘлем Банкі ЖАҚ, бүгінгі ТұранӘлем Банкі АҚ ретінде
біріктіру жайтына байланысты. Тұранбанк - 1925 жылы құрылған КСРО
өнеркәсіп-құрылыс банкінің бұрынғы қазақстандық филиалы. Оған, БТА банк,
қазақстандықтар, елдің бүкіл құрылыс индустриясы үшін қарыздармыз. Ал
Әлембанк - Кеңес Одағы кезінде республиканың барлық сыртқы сауда
операцияларына қызмет көрсеткен Қазақстан Сыртқы сауда банкінің мұрагері.
БТА банкінің тарихында алғашқы қаржылық топтардың бірі ретінде ТӘБ
тобының құрылуы маңызды орын алады. 1998 жылы БТА банкінің алдында
Қазақстанның банк нарығында жетекші орындардың біріне шығу міндеті тұрды.
Бұл міндетті банк 5 жылдың ішінде орындап шқты, нәтижесіннде барлық
бағыттарда – корпоративтік бөлшек нарық, халықаралық және қаржы нарықтары
бағытында елдегі жетекші банк мекемесіне айналды.
Бірақ, өкінішке орай, Банктің тарихында банк үшін, ондағы еңбек ететін
адамдардың барлығы үшін, сондай-ақ бүкіл Қазақстанның экономикасы үшін де
мұнды, қайғылы сәттер бар – орны толмас қайғы,2004 жылы ТӘБ басшысы Ержан
Тәтішевтің қаза болуы да соның бірі. Оның арқасында банк қаржылық
сектордағы жетекші орындарды алып, елдің жүйе түзуші банкіне айналған еді.
Дәл сол кездері, Е. Тәтішевтің жеті жыл атқарған басшылығы тұсында ТӘБ аты
бүкіл Қазақстанның экоомикасымен ештене тығыз байланыста атала басталған
болатын
Қазіргіге келсек, БТА банк бүгінгі күнде қазақстандық және шет елдік
серіктестердің жоғары деңгейдегі сеніміне ие болуға, негізінен жаңа даму
деңгейіне көшуге қол жеткізе алды. ТӘБ – 35 мыңнан астам клиент,800 мың
депозиттік шот0 пластик карталардың ішкі нарық айналымының 20%-дан
астамы,ТМД мен алыс шет елдердегі бірқатар халықаралық өкілдіктер. Жиынтық
меншікті капиталы 600 миллионнан астам АҚШ долларын құрайды. ТӘБ активтері
5,0 млрд. АҚШ долларынан асады және ТМД елдерінің аса ірі банктерінің
арасында 6-шы ала отырып.
Ұзақ мерзімді ТӘБ стратгиясы Қазақстанды 2015 жылға дейін өнеркәсіптік –
жанарпалқ жағынан дамытуға, сондай-ақ елде және шет елдерде шағын және орта
бизнестің маңызы мен рөлін арттыруға ерекше мән берілетін мемлекеттік
саясатпен ұштасады. Банк өзі үшін аталған экономика секторын оны
қаржыландыру үрдісіне өзі білек сыбана ат салысуға ниетті, өзінің
дамуындағы басым бағыттардың бірі ретінде айқындады. Банктің ұзақ мерзімді
келешек жоспары – банк бизнесінің жоғарғы стандарттарын ұстанатын Қаржылық
топ құру және Банктің клиеттері қай жерде орналасса да, оларға барлық
қаржылық қызметтерді ұсыну.
1 БТА Банкі АҚ депозиттік саясаты
1.1 Депозит туралы жалпы түсінік
Банк ресурстарының құрылымында тартылған қаражаттар үлесі меншікті
қаражаттармен салыстырғанда өте жоғары, олардың есебінен банктің активтік
операцияларының басым бөлігі жүзеге асырылады.
Нарықтық қатынастардың дамуына байланысты, сондай-ақ ескі банктік жүйе
үшін уақытша бос ақшалай қаражаттарды тартудың дәстүрлі емес тәсілдерінің
болуы, тартылатын қаражаттар құрылымын толығымен өзгертті десе де болады.
Банктік тәжірибеде барлық тартылатын қаражаттарды жинақтау тәсілдеріне
байланысты үлкен екі топқа бөледі:
- депозиттік қаражаттар;
- депозиттік емес қаражаттар.
Тартылған қаражаттар ішінде ең көп тараған депозиттер құрайды.
Депозиттер, банк үшін бірден-бір арзан ресурс көзі болып табылады.
Депозит - бұл клиенттердің (жеке және заңды тұлғалардың) банктегі белгілі
бір шотқа салған және өздері пайдалана алатын қаражаттары.
Депозиттік операциялар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті
депозиттік операциялар - банктің уақытша ақша қаражаттарын басқа
корреспонденттік-банктердегі шоттарда орналастырумен байланысты
операциялар. Олар банктің өтімді активтері ретінде , яғни жалпы активтердің
өте аз бөлігін алады .
Пассивті депозиттік операциялар - бұл клиенттердің уақытша бос ақша
қаражаттарын белгілі уақытқа және пайыз төлеу шартымен тартумен байланысты
операциялар . Бұл операциялар көмегімен тартылған депозиттер пассив жағының
көп бөлігін алады және банктік ресурстарын қалыптастырудың негізгі көзі .
1.2 Депозиттік операцияларды дамыту жолдары
Еліміздегі қалыптасқан банктердің депозиттік операциялары қазіргі
таңда даму үстінде өзімізге белгілі депозит банктердің негізгі ресурс көзі
болып табылады. Бұл ресурстардың көбеюі, қосымша несиелік ресурстардың
көбеюін қалыптастырады.
Депозиттік операциялардың дамуына әсер ететін бірден – бір көрсеткіш,
бұл халықтың сенімділік дәрежесін арттыру үшін банктер өз алдына осы
бағытта арнайы стартегиялар қабылдау қажет. Шетел тәжірибесіне жүгінсек ,
банктер туралы қарапайым халық толық ақпаратқа ие. Олардың балансын,
тартылған қаражаттар көлемін , сыйақы мөлшерін толық бөледі. Ал біздің елде
кейбір банктерден басқа банктер өз балансын жарияламайды. Қазіргі таңда кез
келген ел тұрғынынан депозит туралы сұрасақ және қай банкке сенімділігін
сұрасақ жауап бере алмайды. Сондықтан осы проблеманы жою үшін банк арнайы
маркетингтік зерттеу жүргізіп, үнемі призентациялар, бұқаралық ақпарат
құралдары мен сұқпат өткізіп, баспа беттеріне жариялау керек. Ашық ақпарат
бар жерде сенімділік те бар.
Елде депозиттік операциялардың дамуына кедергі жасайтын тағы бір
көрсеткіш халықтың әлеуметтік жағдайы. Онсыз да бір айлықтан екінші
жалақыға өз шығындарын зорға өтеп отырған халық депозит салуды ойламайды
да. Бұл тұрғыдан мемлекеттің және банктердің стратегиясын дамыту қажет.
Мемлекет тарапынан айлық көлемін өзгерту, әлеуметтік көмек көлемін ұлғайту
болса, банк стратегиясы, мысалы басқа операциямен ұштастыру болып табылады.
Өзімізге белгілі қазіргі таңда елімізде ипотекалық несиелеу дамуда. Бұл
несие шарты бойынша белгілі көлемде алғашқы жарна төлену керек. Егер осы
жарнаны депозит ретінде қабылдаса, онда екі жақты пайда болар еді. Банктен
депозиті бар тұлғаға пайызы төмен қызмет көрсету сияқты шараларды қолдану
ыңғайлы.
Қазақстан Республикасында 2000 жылдан кері жеке тұлғалардың салымдарын
сақтандыру қоры жұмыс істейді. Соңғы кезде осы қордың сақтандыру сомасын
400 мың теңгеден 600 мың теңгеге дейін өсіруді қарастыруда. Көптеген
қаржыгерлердің ойлары әр түрлі болуда. Біреулері дұрыс деп санаса,
біреулері қарсы.
ҚБА төрағасының айтуынша қор туралы заңдық жоба осымен қатар тағыда
басқа. Кемшіліктері бар, бірақ депозиттік операциялардың дамуына ондай көп
кедергісін тигізіп жатқан жоқ. Идеалды модельді қазіргі таңда құру өте
күделі. Өйткені, қор аз депозиттер, бірақ көп халықпен жұмыс істеуі керек
немесе үлкен салымдармен, аз халықпен жұмыс істеуі керек. Оларды бір
орталыққа теңестіру өте күрделі. Б.Жамшиевтің айтуынша Кішігірім
депозиттермен, көп халықпен жұмыс істеу оңтайлы нұсқалардың бірі болып
табылады.
Болашақта кепілдендіру қорының дамуы халықаралық ең жақсы тәжірибе
негізінде болады. Банктердің еріксіз жабылу кезінде тез арада салымдарды
қайтару, жүйенің қызмет атқару тәуекелін минимализациялау, сақтандырылатын
депозиттерінің түрін көбейту.
1.3 БТА Банкі АҚ депозиттің жалпы ережелері
1. Саясат Қазақстан Республикасының нормативтік – құқықтық актілеріне,
Банктің Жарғысына және ішкі нормативтік құжаттарына сәйкес әзірленген, оның
ішінде:
1.1. 1995 жылғы 31 тамыздағы №2444 Қазақстан Республикасының Қазақстан
Республикасының банктер және банктік қызмет туралы Заңы;
1.2. Қазақстан Республикасының Қазақстан Республикасының екінші
деңгейдегі юанктеріне салынған депозиттерге міндетті түрде кепілдік
беру туралы Заңы;
1.3. 1998 жылғы 29 маусымдағы №237-1 Қақастан республикасының Төлемдер
мен ақша аударымдары туралы Заңы;
1.4. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2000 жылғы 2
маусымдағы №266 Қазақстан Республикасының банктерінде клиенттердің
банктік шоттарын ашу, жүргізу және жабу тәртібі туралы қаулысы;
1.5. 2008 жылғы 05 шілдедегі №67-IV Қазақстан Республикасның
Трансферттік баға белгілеу туралы Заңы;
2. Саясат Салымшылар қаражатын тартудың және жинақтаудың негізгі
міндеттері мен принциптерін, қолданыстағы шектеулер мен Салымдарды енгізу
шарттарын анықтау мақсатында әзірленген.
3. Банктің даму стратегиясы қаржы нарығында жеке және заңды тұлғалардың
ақшаларын (жинақтарын) Сыйақы (мүдде) орналастыру және төлеудің тартымды
шарттары мен Салымшылардың алдыңдағы міндеттемелердің орындалуының берік
кепілдігі бар банктік салым шарты бойынша қызметтердің кең спектрін ұсыну
акрқылы тарту және жинақтау бойынша операцияларды жүргізудің ауқымды
мүмкіндіктері бар әмбебап банк құруға бағытталған.
4. Банк депозиттік саясатты ҚР заңдарының талаптарына және Банктің ішкі
нормативтік құжаттарына сәйкес жүзеге асырады.
5. Осы саясат Банктің барлық филиалдары мен құрылымдық бөлімшелері үшін
бірдей болып табылады және Банктің Директорлар кеңесінің шешімімен
толықтырыланемесе өзгертіле алады, егер өзгертулер жәненемесе
толықтырулар міндетті түрде алдын-ала 26112007ж. Банктің Директорлар
кеңесімен бекітілген №ПР-85-248 БТА БанкіАҚ ішкі нормативтік құжаттарын
әзірлеу, бекіту және әрекет ету ережелеріне сәйкес Банктің ішкі нормативтік
құжаттарды өзгерту шараларын сақтай отырып Банк Басқармасымен келісілген
болса.
6. Саясат жеке және заңды тұлғалардың Салымдарын тарту және сақтау
саласында Банк қызметінің жалпы ережелері мен бағыттарын анықтайтын және
оны алдын-ала Банк басқармасымен міндетті келісу жағдайында Банктің
Директорлар кеңесімен бекітіледі.
7. Депозиттік саясатты іске асыруға қатысатын Банктің құрлымдық бөлімшелері
мен уәкілетті органдары:
7.1. БТА Банкі АҚ Басқармасы;
7.2. Бухгалтерлік есеп және есептілік депортаменті-БЕжЕД;
7.3. Шағын және орта бизнес депортаменті-ШОБД;
7.4. Бөлшек сауда маркетингі депортаменті;
7.5. Бөлшек сауда сатылымдары депортаменті;
7.6. Қаржы контроллингі депортаменті;
7.7. Қазынашылық;
7.8. Активтер мен пассивтерді басқару жөніндегі комитет-АПБК;
7.9. Корпоративтік блок-КБ;
7.10. Комплаенс-бақылау басқармасы;
7.11.БЕжЕД және жоспарлау басқармасы;
7.12.Филиалдар;
7.13.Заң депортаменті-ЗД.
1.4 Депозиттік Саясатты анықтайтын жалпы ережелер
1. Банк қызметі өзің-өзі өтеушілік және операциялардың табыстылық деңгейін
көтеруге ұмтылыс негізінде құрылады.
2. Банк ішкі және сыртқы нарықтарда Депозиттерді тарту бойынша қызметті
жүзеге асыру құқығына ие.
3. Банк Клинттері, сонымен қатар Салымшылары болып жеке және заңды
тұлғалар, мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдар, Қазақстан
Республикасының резиденттері мен резидент еместері бола алады.
4. Мерзімді салымдар Банкпен қазынашылық операциялар жүргізу, әрі қарайғы
орналастыру мақсатында кредит ресурстарын қалыптастыруға бағытталған.
5. Қысқа мерзімді және банкаралық депозиттер Банктің ағымдағы өтімділігін
басқару мақсатында тартыладыорналастырылады. Ерекшелік болып өзара
байланысқан мәмілелер бойынша тартылған Салымшылардың ақшалары (мысалы,
белгілі жобаларды қаржыландыру үшін) ьабылады.
6. Депозиттік саясат бағыттар мен артықшылықтары Қазақстан Республикасының
қолданыстағы заңдары талаптарын, оның ішінде төменде көрсетілген бөлігін
есепке ала отырып, Банктің өзімен анықталады:
6.1. Сыйақы ставкасының тәртібі Уәкілетті органмен Банктік салым шартында
және сонымен қатар қаржы қызметтері бойынша Сыйақы шамалары туралы
Клиенттермен жасалатын басқа шарттарда белгіленген расталған, жылдық,
тиімді, салыстырмалы сипатта көрсетілуі;
6.2.Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғаларға және өзара байланысқан
тараптарға – Саясаттың 10, 11 тармақтарына сәйкес ҚР тыс аумақтағы рзидент
еместерге жеңілдікті шарттар ұсынуға тиімді белгілеу;
6.3.Пруденциялық нормативтерді, және басқа да сақталуға міндетті уәкілетті
оргенмен белгіленген нормалар мен лимиттерді сақтау.
7. Банк жеке тұлғалардың депозиттерін ұжымдық кепілдендіру жүйесінің
қатысушысы болып табылады және Қазақстандық депозиттерді кепілдендіру қоры
берілген Куәліктің негізінде әрекет етеді.
8. Банктік салым шарттарын және банкпен ерекше қатынаспен байланысқан
тұлғалармен басқа шарттарды жасау туралы шешімдер, және Банктің ірі
мәмілелері тізіміне кіретін Банктік салым шарттарын және басқа да шарттарды
жасау туралы шешімдер Банктің Директорлар кеңесімен қабылданады.
9. Банк,Директорлар кеңесі ірі мәмәлер болып таблатын шартты жасау туралы
шешім қабылдағаннан кейін акционерлік қоғамдар туралы заңдармен бекітілген
мерзімде Банк кредиторлары мен акционерлерін ақпараттау үшін мәміле туралы
хабарды бұқаралық ақпарат құралдарына мемлекеттік және басқа тілдерде
жариялануын жүзеге асырады.
10. Банк Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғаларға джәне өзар
байланысқан тараптарға – ҚР тыс аумақтағы резидент еместерге жеңілдікті
шарттар ұсынбайды, оның ішінде:
10.1. Банкпен ерекше қатынаспен байлансқан тұлғамен немесе оның мүддесінде
мәні, мақсаты, ерекшеліктері және тәуекелділігі бойынша Банк онымен ерекше
қатынаспен байланысқан тұлғалар болып табылмайтын Клиенттермен мәміле
жасамайды;
10.2. Сыйақы жәгне банктік операция орындағаны немесе басқа клиенттерден
талап етілетіннен төмен қамтамасыз ету қабылдағаны үшін төлемді алмайды.
11. Банк клиенттермен оларға келесі мүмкіндіктерді ұсыну мақсатымен
құқықтық қатынасқа түспейді:
11.1. Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлға алдындағы міндеттемені
төлеу;
11.2. Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғадан қандай да бір мүлікті
сатып алу;
11.3. Банкпен ерекше қатынаспен байланысқан тұлғамен шығарылған құнды
қағаздарды сатып алу.
1.5 Депозиттік саясаттың мақсаттары
1.Банктің депозиттік саясатының мақсаттары:
1.1. Банк қызметінің тұрақтылығын қамтамасыз ету;
1.2. Әрі қарайғы орналастыру және табыс алу мақсатында жеке және заңды
тұлғалардың бос ақшаларын тарту;
1.3. Банктің активтерінің тиімді орналастырылуы мен пассивтерінің
пайдаланылуын қолдау үшін тартылған ақшаларды рационалды басқару;
1.4. Оптималды резервтер мен несие портфелін анықтау;
1.5. Банк пассивтерінің оптималды құрылымын анықтау – ұзақ мерзімді және
қысқа мерзімді қаржыландыру көздерінің қатынасы;
1.6. Тартылған депозиттердің табыстылығын қамтамсыз ету мен қайтарылуын
кепілдендіру;
1.7. Клиенттерге қызмет көрсету тәсілдері мен сапасын жақсартумен бір
уақытта депозиттік өнімдер спектрін кеңейту (бөлшек сауда және
корпоративтік депозиттер, ШОБ депозиттері);
1.8. Банктік салымдарға қызмет көрсету бойынша Банктің операциялық
шығындарын төмендету;
1.9. Банктің қаржылық қамтамасыз етілуін бекіту үшін нарықпен өзара
байланысты дамыту.
1.6 Депозиттік саясаттың құқықтық негізі
1.1995 жылғы 31 тамыздағы №244 Қазақстан Республикасының Қазақстан
Республикасындағы банктер және банктік қызмет туралыЗаңына сәйкес Банктің
филиалдары мен құрылымдық бөлімшелері Қазақстан Республикасының Қаржы
нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау бойынша агенттігі
берілген лицензия мен Банк Жарғысының негізінде заңды және жеке тұлғалардан
Депозиттері қабылдауды жүзеге асырады.
2. Банк пен Салымшы арасында Банктік салым шартын жасаған кезде Банкпен
Салымшыға Салымды орналастыру үшін жинақ шоттар ашылады.
3. Жинақ шот бойынша Банк төмендегілерімен байланысты операцияларды жүзеге
асырады:
3.1. Салымшыға тиесілі ақшаның (салымның) болуын қамтамасыз ету және
Банкпен пайдаланылуы;
3.2. Салымшыдан немесе үшінші тұлғалардан қолма-қол ақшамен және қолма-
қол ақшасыз қабылдауын жүргізу;
3.3. Банктік салым шартымен анықталған мөлшерде және тәртіпте Сыйақы
төлеу;
3.4. Банктік салым шартымен және Қазақстан Республикасының заң шығарушы
актілерімен қарастырылған шарттармен салымшыға ақшаны (салымды) қайтару,
сонымен қатар оларды Салымшының басқа банктік шотына аудару арқылы;
4. Банктік салым шарты Салым сомасы Салымшының жинақ шот(тар)ына түскен
күнінен бастап жасалған болып есептеледі, егер басқасы Банктік салым
шартымен қарастырылмаса;
5. Банк пен Салымшы арасындағы құқықтық қатынастар Қазақстан
Республикасының нормативтік құқықтық актілерімен және олармен жасалған
Банктік салым шартымен реттеледі.
6. Банктік салым шарты келесілерден құоалуы тиіс:
6.1. Шарттың мәні;
6.2. Салық төлеушінің – Салымшының салық қызметі органымен берілген құжатта
көрсетілген тіркеу нөмірі, жинақ шот ашу кезінде осындай құжатты ұсыну
талап етілмейтін жағдайларды есептемегенде;
6.3. Банктің қызмет көрсету шарттары мен оларды төлеу тәртібі;
6.4. Тараптармен келісілген, Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы
келмейтін басқа да шарттар.
7. Жинақ шот ашу үшін салымшы Банкке 2000 жылғы 2 маусымдағы Қазақстан
Республикасы Ұлттық банкі Басқармасының Қаулысымен бекітілген Қазақстан
Республикасы банктерінде клиенттердің банктік шоттарын ашу, жүргізу және
жабу ережелерінің және Банктің Ішкі нормативтік құжаттарының талаптарына
сәйкес құжаттарды ұсынуы тиіс.
8. Жинақ шот ашу үшін Салымшымен ұсынылған құжаттар тігіледі және Банкте
Банктік салым шартының түпнұскасымен бірге сақталады.
9. Банктік салым шарты Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі, Қазақстан
Республикасының Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау
бойынша агенттігі заң шығарушы актілерімен, нормативтік құқықтық
актілермен және банктік тәжірибеде қолданылатын іскерлік айналым дәстүрімен
белгіленген талаптарға жауап беретін жазбаша нысанда жасалуы керек.
Банктік салым шартының жазбаша нысанының сақталмауы осы шарттың
жарамсыздығына әкеледі. Мәмілені банкаралық нарықта жасау жағдайында оны
REUTERS-DEALING жүйесі арқылы ресімдеуге рұқсат етіледі.
10. Олармен алынған Салымдарды қайтаруды қамтамасыз ету үшін Банк қолдануы
керек құрал-жабдықтар мен тәсілдер Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі,
Қазақстан Республикасының Қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу мен
қадағалау бойынша агенттігі заң шығарушы актілерімен, нормативтік құқықтық
актілерімен және Банктік салым шартымен анықталады.
1.7 Банктік салымдардың түрлері
1. Салымдарды қайтару шарттарына қарай олар төмендегідей болып бөлінеді:
1.1. Талап етілмелі төлем;
1.2. Мерзімді салым;
1.3. Шартты салым;
2.талап етілмелі салым мерзімсіз болып табылады және Салымшының бірінші
талап етуі бойынша толық немесе ішінара қайтарылуға тиесілі.
3. Мерзімді салым Банктік салым шартымен қарастырылған белгілі мерзімге
енгізіледі.
4. Шартты салым Банктік салым шартымен анықталған жағдайлар туындағанға
дейін енгізіледі.
5.Банктік салым шарттарының үлгілік нысандары жеке тұлғалар үшін Бөлшек
сауда маркетингі депортаментімен, ал заңды тұлғалар үшін Қазынашылықпен
әзірленеді.
2. АҚ БТА БАНКТЕРДІҢ ҚАРЖЫЛЫҚ НӘТИЖЕСІН ТАЛДАУ
2.1 АҚ "БТА" банктің қазіргі қызмет ету жағдайы
2008 жылдың 24 қаңтарында АҚ Тұран Әлем Банкі ребрендингтен өтуге
байланысты. Қазақстан Республикасының заң министрлігінің тіркеу қызметінде
қайта тіркеу процедурасын өтіп сәйкесті АҚ куәлігін алды және АҚ БТА банк
деп атала бастады. Жыл басынан бастап өткізілген ребрендингтің өткізілуіне
табысты халықаралық банктік конгломераттың құрылуына бағытталған жаңа
стратегияны қабылдау себеп болды.
Акционерлік қоғам АҚ БТА банк-тің құрылу тарихы 1925 жылдың 15
қазанынан басталады. Сол кезде Қазақстанның халық шаруашылығының Орталық
кеңесінің басқармасы шешімімен республика аумағында өнеркәсіптік банктің
бөлімшесін ашты.
Өнеркәсіптік банк туралы: бұдан әрі қарай өнеркәсіптік банктің
бөлімшесі көптеген өзгерістерге ұшырады. 1932 жылдың 7 маусымында
республиканың халықтық коммиссарлар кеңесінің Қазақстан территориясында
ұзақ мерзімді салымдардың арнайы банктерін ұйымдастыру туралы қаулысына
сәйкес Алматыда өнеркәсіптік банк негізінде СССР-дың құрылыс пен энергетика
шаруашылықтарын қаржыландыру банкінің қазақтардың бөлімшесін құрды.
1949 жылдың 11 шілдесінде СССР-дің министрлерінің кеңесінің өкімі
бойынша Алматылық облыс аралық кеңесі СССР-дің өнеркәсіптік банкінің
республикалық кеңесі болып, қайта құрылды. Бұдан әрі оны СССР-дың
Қазақстандық Республикалық кеңесі деп қайта атады. 1991 жылдың 4
наурызында СССР-дың мемлекеттік коммерциялық өнеркәсіптік – құрылыс
банкінің №126 бұйрығымен республикалық банк СССР-дың өнеркәсіптік банкі
Тұран банк мемлекеттік өнеркәсіптік – құрылыс банкінің Қазақ
республикалық банкіне айналдырылды.
Тұран банкі туралы: 1991 жылдың 24 шілдесінде Қазақ СССР министрлер
кеңесінің №444 өкімімен қазақ акционерлік банкін құрды. Акционерлер
жиналысында ҚАБ Тұран банкі басқармасы председателі болып Бейсенов Ораз
Макаевич таңдап алынды. Осы мезетте Тұран банкінің 66 бөлімшесі болды.
БТА банкі – бұл стратегия орталық кеңсесі Қазақстанда орналасқан
әмбебап, үрдісті дамушы банк. Нақты кезеңде ТМД елдерінің, Батыс Европа мен
Азияның дамушы нарықтарында әртүрлі қаржылық қызметтер көрсетуді дамытуда.
Қаржылық және кеңес беру қызметтерін көрсетудің тиімділігі мен сапасын
көтеру түрлеріне маманданған бөлімшелер жүйесін құруда.
Банктің негізгі бәсекелік артықшылықтарының бірі – жаңа нарықтарға
қатысуға және өз өнімдері қатарын үйлестіруге, жоғары сапалы қызмет
көрсетуге дайындығынан көрінетін инновация мәдениеті. Осынысымен бұл банк
нарықтың қажеттілігін қанағаттандыруда.
БТА – ның үрдісті дамуының негізгі қайнар көзі болып, совет
үкіметінен кейінгі кеңістіктегі (ТМД) елдерінің зор нарықтық потенциалын
жүзеге асыру және белгілі бір деңгейде іскер қарым – қатынастарға бірдей
көзқарас БТА келесі мезеттерге сүйене отырып, ТМД нарығында негізгі
қатысушыларының бірі болуға ұмтылуда:
- нарықта қатысушы шетелдік қаржылық институттармен тиімді бәсекеге түсуге
мүмкіндік беретін жергілікті нарықты және клиенттер қажеттіліктерін өте
терең білуі;
- Қазақстан нарығында бизнес жүргізудің үлкен жинақталған тәжірибесі және
халықаралық тәжірибені қолдануы жергілікті банктермен тиімді бәсекеге
түсуге мүмкіндік береді;
- стратегиялық әріптестердің кеңейтілген желісін жасауы, оның ішінде
халықаралық маманданған компанияларды өзінің құрылымдық бөлімшелеріне
тартуы.
БТА ТМД – дағы өте ірі жекеменшік банк болуға ұмтылуда. Банк Қазақстан мен
ТМД – ның басқа елдерінің үрдісті сыртқы саудалық ағымдарын. ТМД – ның ірі
әріптес елдерінде, оның ішінде Түркияда, Қытайда және т.б. елдерде өз
қатысуын кеңейту мақсатында тиімді қолдану мақсат етуде.
2005 жылға дейінгі даму стратегиясына сәйкес БТА банкі келесі
мақсаттарға жетуді жоспарлауда:
- Нарықтағы үлесі бойынша:
Қазақстан – 25%-дан кем емес.
Ресей – 2%-дан кем емес.
ТМД-ның басқа елдері – 5%-дан кем емес.
АҚШ долларындағы актив көлемі бойынша:
2010 – 25 млрд $-тан кем емес.
2015 – 50 млрд-тан кем емес.
"БТА" жабық акционерлік қоғам ретінде Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банк Басқармасы мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің
шешімімен 1997 жылдың 15 қаңтарында АҚ "Әлем Банк" пен АҚ "БТА"-тің
қосылуымен құрылған. Банк 1998 жылы толығымен аукционда жекешелендірілді.
ЕҚЖДБ (ЕБРР) ЕББР-мен әріптес болу банктің іс-әрекетінде маңызды
элемент болып табылады. Осы кезеңде ЕББР басқа 4 шетелдік инвесторлармен
бірге банктің акционерлері құрамына кірді. ЕББР-мен жасалған арнайы
бағдарламалар шеңберінде ТБА банкіне бөлінген қаржы көлемі 152 млн АҚШ
долларын құрады.
2003 жылдың бірінші жартысында ЕББР төрт жылдық синдикаттық қарыз
бөлді. Нақты несиенің бірегейлігі бұл шетелдік коммерциялық банктер жағынан
орта мерзімдік қаржыландыру нарығын ашты. Мұндағы ЕББР үлесі 10 млн АҚШ
долларын құрады, 20 млн АҚШ доллары Европаның коомерциялық банктерінің
несиелерінің синдикатымен тартылды.
ЕББР санктің құрамдас компанияларына бағдарламалық қарыз береді,
мысалға ипотекаға 15 млн АҚШ доллары, мезингке 5млн АҚШ доллары.
Ауылшаруашылығын дамыту мақсатында БТА мен ЕБРР бірге 25 млн АҚШ
доллары көлемінде дәндік міндеттемелер бағдарламасын табысты жүзеге асырды.
2001 жылдан бастап АҚ БТА банк ЕБРР-дің өкілдерімен бірге Дәндік
міндеттемелер бағдарламасын енгізу бойынша жұмыс жүргізуде. Бұл бағдарлама
қаржыландыруды 2 негізгі кезең аумағында жүзеге асыруды қарастырады.
Несиелік жүйе деп аталған бірінші кезең 25 млн АҚШ долларына жыл
сайын енгізуде. Оны қаржыландыру 2003 жылдын 18 шілдесіндегі несиелік
келісім аумағында жүзеге асырылады. Нақты кезеңде бағдарламаның 2-ші
кезеңін қаржыландыру жүзеге асырылуда. Бұл кезеңді Қорлық қатысым деп
атады.
IFC банк акционері бола тұрып, сондай-ақ БТА-мен жобаларды жалпы 15
млн АҚШ долларына қаржыландыруға қарыз бөлу арқылы кешенді әріптес болуда.
IFC банк және құрылмдық бөлімшелеріне стратегиялық клиенттерді іздеу және
тарту бойынша әріптесі болып отырады.
2005 жылдың сәуірінде IFC ORIX (Жапония) және Лизинг Пакистан
компанияларымен бірге БТА Лизинг компаниясының капиталында бірге қатысуға
келісім шартқа отырды. Бұл компания кейіннен БТА ORIX Лизинг болып аталды.
Бұл екі банк Қазақстанның банкілік жүйесімен экономикалық индустриалды
– аграрлық секторының құрылуы мен дамуында үлкен роль ойнады.
Қазақстанның АҚ "Әлем Банк"-і 1990 жылы СССР-дың Ішкі эконом
банкісінде қазақстан филиалы ретінде құрылып, бірнеше жыл Қазақстан
Республикасы үкіметінің мемлекеттік кепілі болды. 1994 жылға дейін
әлемдік операцияларды жүргізетін жалғыз банк еді. Әлем банк SWIFT
және REUTERS сияқты халықаралық банкілік жүйелерге қосылған және
VISA INTERNATIONAL мен MASTER CARD жүйелерінің алғашқы мүшелері
болды.
АҚ "ТұранӘлем" банктің құрылу тарихы 1925 жылдан Республика
территориясындағы СССР-дың ПРОМСТРОЙБАНК бөлімшесінің ашылуымен басталады.
Банк қызметі индустриалды экономиканың құрылуымен тығыз байланысты, яғни
банк құрылысты қаржыландыру мен Қазақстанның ірі кәсіпорындарына қызмет
көрсетті.
1998 жылдың 15 -ші қыркүйегінен бастап "ТұранӘлем Банк" Ашық
Акционерлік Қоғам ретінде қызметін жалғастырды.
"БТА" жабық акционерлік қоғам ретінде екінші деңгейлі банк
қатарына жатып, ҚР-да банкілік жүйе шегінде қызмет атқарады.
Басқарма ААҚ "БТА" банктің құрылымдық бөлімшесі мен өз қызметін ҚР-
ның заңына, үкімет пен ҚР- ның Ұлттық Банкінің нормативті актілері
мен жарғысы, ішкі жағдайлары және АҚ "БТА" банктің ережелеріне
сәйкес жүргізіледі.
Қазақстанның тарихы әзірше әлдеқайда қысқа, бірақ осы мерзім
ішінде біздің республикамыз едәуір нәтижелерге қол жеткізді,
Қазақстанның экономикасымен бірге "ТұранӘлем" банкі де дамыды.
Бүгінгі таңда банк акционерлерінің құрамында ірі халықаралық
қаржылық институттары бар: Еуропалық қайта құру және даму банкі
(ЕБРР), австриялық "Райффайзен Централ" банкі, Германияның
инвестициялық компаниясы (DEG), Халықаралық қаржылық корпорация
(IFC), Голландық даму банкі.
"ТұранӘлем" банкі Қазақстан бойынша филиалдық жүйені иеленетін,
өз құрамына 22 филиал мен 211 есепті – кассалық бөлімшелерді
еңгізетін және бірлескен банкингте қалай маманданса, дәл солай
бөлшек банкингте маманданатын, Қазақстанның жүргізуші банктерінің
бірі болып келеді. Банк екі өкілдікке ие – Ресейде, Украинада
және Қытайда үшінші өкілдікті ашуға дайындалып жатыр.
Банктің рейтингі әрқашан жоғарылауда. 2002 жылдың 28 мамырында
"Standard & Poor's" халықаралық агенттігі АҚШ – тың 225 миллион
доллары көлемінде "БТА" банктің доллар түріндегі кепілді
облигацияларын шығаруы туралы "ВВ" рейтингін жариялады. Бұдан
ертерек "Mood's" агенттігі осы облигацияларға "Baa3" деңгейінде
рейтинг берген. Бұл рейтингтер – СНГ-ң барлық қаржылық
институттарының ішіндегі ең жоғарғыларының бірі болып келетін
инвестициялық сыныпқа жатады.
АҚ "БТА" банкі белсене дамып келеді және банкілік қызмет
нарығында өзінің позицияларын нығайтуда. Банктің тұрақтылығы бір жыл
ішінде қалыптаспайтыны және оның принциптермен анықталатындығы
баршаға мәлім. "БТА" банкі үшін бұл ең алдымен - банктердің анық
жоспарланған даму стратегиясы, қызметтің жан-жақтылығы,
қызметкерлерінің кәсіпшілдігі, банкті басқарудағы шапшаңдығы,
клиенттердің тұрақтылығы.
Банк қызметінің бірнеше негізгі бағыттары бар: Қазақстан
экономикасындағы нақты сектордың дамуына мүмкіндік туғызады,
клиенттерге қызмет көрсетуде жоғары сапалы кепілмен ұсынылатын
қызметтердің спектрін кеңейтеді, Қазақстанның инфрақұрылымының дамуына
көмектеседі, үкіметтің әлеуметтік бағдарламаларына белсенді қатысады,
банктің қаржылық тұрақтылығын көтереді, республика тұрғындарының
Қазақстанның банкілік жүйесіне деген сенімін қалай жоғарылатса, дәл
солай халықаралық қаржылық институттардың сенімін жоғарылатуға
мүмкіндік береді. Оның негізгі өнімдері: қаржыландыру, тарту,
сервис. Басты қызметі – корпоративті банкілік операцияларды жүргізу,
саудалық қаржыландыруларды, орта және кіші бизнес субъектілері мен
жеке тұлғаларға қызмет көрсету, валюта және бағалы қағаздармен
сауда жасау, сонымен қатар несиелік және төлем карточкалары бойынша
қызмет көрсетуден тұрады. Банк мемлекеттің көптеген алдыңғы қатарлы
өнеркәсіптік компанияларын қамтитын кең диверсификацияланған
клиенттік базаны иеленеді.
Банк потенциалын нығайту мен дамытуға бағытталған іс-шараларды
жүзеге асыру мақсатымен, сонымен қатар қаржылық қызметті кеңейту
үшін "БТА" қаржылық тобы құрылды. "БТА" банкісінің қаржылық тобын,
бас банктен басқа келесі компаниялар көрсетеді:
- сақтандыру қызметтерінің нарығы: "БТА" сақтандыру компаниясы,
"Династия" сақтандыру компаниясы;
- зейнетақы қорлары: "Қазақстан" мемлекеттік емес жинақтаушы
зейнетақы қоры, "Құрмет" мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры;
- ломбардтық қызметтер: "Алтын-орда";
- ипотекалық несиелеу нарығы: "БТА Ипотека";
- қаржылық лизинг нарығы: "ТӘБ Лизинг";
- бағалы қағаздар нарығы: "БТА Секьюритис";
- клирингтік қызметтер: Алматы қалалық клирингтік палатасы;
- халықарлық нарықтар.
"БТА" банктің сақтандыру бойынша қызметі қарамағындағы екі
компаниялар арқылы жүзеге асады. ААҚ "ТӘБ Сақтандыру компаниясы"
арқылы "БТА" өз клиенттері үшін міндетті сақтандыру түрлері бойынша
(қайғылы жағдайлардан сақтандыру және меншікті сақтандыру, өмірді
сақтандыру, медициналық сақтандыруды қосқанда), толық қызметтерді
ұсынады. ААҚ "ТӘБ Сақтандыру компаниясы" бөлшек нарыққа
бағытталған.
2.2 АҚ "БТА" банк қызметінің қаржылық нәтижесін бағалау
Банкілер қаржылық нәтиже түсінігін 1998 жылы бухгалтерлік есептің
халықаралық стандарттарға көшуі кезінде алды. 1997 жылдың аяғында банкілер
пайыздық табыстар мен шығындарды есептеуде кассалық әдістен есептеу
принципіне көшті, яғни барлық табыстар мен шығындар олардың түсу кезінде
емес, пайда болу кезінде есепке алына бастады. Бұл баланстық шоттардағы
алынған табыстарды ғана емес, сонымен қатар аударылған табыстарды көрсетті.
Өздерінің банкілік мекемелеріндегі қызметтерін бағалау үшін банкілер
аналитикалық есептерінде табыстар шоттарына алынған және аударылған (бірақ
әлі алынбаған) пайыздардың белгілерін еңгізулері керек еді. Сонымен қатар,
баланстан тыс аударымдардың уақыттылығына қосымша бақылау қажет болды. Ал
пайыздық шығындар ше? Баланста барлық есептелген (яғни төленген және
төленбеген) шығындар да көрсетіледі ғой. Бірақ шығындар мәселесіне амал
басқаша болды. Егер табыстар есептеліп, бірақ клиенттің төлем
қабілетсіздігінен түспеген болса, онда банк шығындарды міндетті түрде
төлеуі қажет. Сондықтан да банкілер нақты нәтижені бағалау үшін алынған
табыстармен барлық баланс бойынша шығындардың айырмасын қолданды. Сонымен
қатар, шығындарды дебиторлық қарызда көрсету жолымен төменднтуге болады.
Осылай табыстар мен шығындарды баланста көрсету жолы қаржылық нәтижені
арттыру мүмкіндігін болжайды. Мұндай қателіктерден аман болудың жолы біреу:
есептелген табыстар мен шығындардың, сонымен қатар дебиторлық қарыздардың
дұрыс есептелуін бақылау. Жаңа есеп шоттарға көшуі нәтижесінде банкілердің
шығындарына салықтың қосылуы банкілер үшін өте күрделі жұмыс болды. Ең
басты салық – ол пайдаға салынатын салық. Неғұрлым салық жоғары болса,
соғұрлым қаржылық нәтиже төмен болады, ал неғұрлым салық төмен болса,
соғұрлым қаржылық нәтиже жоғары болады. Әрбір банк нәтижені неғұрлым
объективті бағалау үшін басқару есебінде – қосымша көрсеткіш - пайдаға
салық салуды қолданды, шығындардан пайдаға салынатын салықты алып
тастағанда.Пайдаға салынатын салықтан басқа шығындарда барлық басқа да
салықтар көрсетіледі. Ең үлкен салықтар табыстан есептелетін болғандықтан,
банкілер салық салынатын базаларды қысқартуды қарастырды. Бірақ, банкілер
операцияларды табыстар алмау үшін қысқартты деп ойлап қалмаңыз. Жүйелік
банктер бойынша бірыңғай балансқа көшу табыстардан ішкі айналымдарды алып
тастауға және салық салынатын базаларды анағұрлым төмендетуге мүмкіндік
береді. Қосымша шығындарға қарамастан бұл оларға салық сомасының күрт
төмендеуіне жағдай жасады. Осыны, сонымен қатар бөлек салықтарды еңгізуді
немесе алып тастауды ескере отырып талдау кезінде берілген шығындарды бөлек
бөлген жөн.
Егер 1998-1999 жылдары банкілерді есептелген, бірақ алынбаған пайыздар
мен салықтар уайымдатса, 2000 жылы басты мәселелердің бірі несиелер, бағалы
қағаздар, дебиторлық қарыздар арқылы қорлардың құрылуы болды. Егер де
барлық банкілер Ұлттық банк басқармасының барлық талаптарын орындағанда,
жеке банкілердің қызметтерінің қаржылық нәтижелері туралы нақты пікір
айтуға болар еді. Бірақ, егер де резервтер барлық банкілер бойынша
құрылмаса, онда біреуі артық, біреуі кем құрғанына көз жеткізуге болады.
Яғни неғұрлым резервтер көп болса, соғұрлым баланс бойынша қаржылық нәтиже
нашар болады. Сондықтан да, қаржылық нәтиже Ұлттық банк басқармасы
саясатының қаталдығына байланысты.
Банк қызметінің қаржылық нәтижесіне валюта нарығындағы жағдайлар да
әсер етеді, себебі ашық валюталық позиция кезінде сәйкес валютада қосымша
пайда табуы немесе валютаның айырбас курсының өзгеруі нәтижесінде қосымша
шығын тәуекеліне ұшырауы мүмкін. Қандай жағдайда болмасын банк қызметінің
қаржылық нәтижесін бағалауда аналитикалық есеп беру негізінде жүзеге
аспаған нәтижені шетел валюталарымен жүргізілген операциялардан бөлген жөн.
Халықаралық стандарттар бойынша банкілер үшін алынған штрафтарды
табыстарға, ал төленген штрафтарды шығындарға жатқызу да жаңашылдық болды.
Әрине бұл фактор ағымдық өтімділік тәуекелін көрмеген банкілердің қаржылық
нәтижелеріне үлкен әсер тигізе алмайды.
Сонымен, қаржылық нәтиже бойынша банкінің қызметін бағалауға болады,
егер де банк: клиенттерден барлық есептелген табыстарды алса; уақытылы
шығындарды аударса; активтерді сыныптау ережелерінің барлығын сақтай
отырып, нормативті актілермен белгіленген барлық резервтерді ұйымдастырса;
дебиторлық қарыздың өсуі болмаса; тұрақты салықтық заң шығарулар мен
тұрақты валюталық нарық шарттарында жұмыс істесе; негізгі қорларды
өткізбесе; штрафтар төлемесе; алдын-ала ескерілмеген табыстар мен шығындары
болмаса. Қалыптасқан тәжірибе кезінде осы нұсқаның ерекше екенің түсіну
үшін осындай шарттардың тізімі жеткілікті. Қайта құру стадиясы кезінде кең
филиалды жүйесі бар, қаржылық жағдайы қиын ірі банкілердің нәтижелерін
бағалау әлде қайда қиын. Мұндай банкілер қаржылық нәтиженің бағасын баланс
бойынша емес, басқару есебінен алуға болады. Басқару есебінде банк
қызметінің қаржылық нәтижесін келесідей құраушы бөлімшелерге бөлуге болады:
- банкілермен және клиенттермен несиелік операциялар;
- бағалы қағаздармен операциялар;
- депозиттік және есепті-кассалық операциялар;
- басқа да банкілік және банкілік емес операциялар;
- шетел валютасымен жүргізілген операциялардың жүзеге аспаған
нәтижелері;
- штрафтар;
- алдын-ала қарастырылмаған табыстар мен шығындар;
- қорлар;
- пайдаға салынатын салық;
- басқа да салықтар;
- негізгі құралдарды өткізгеннен кейінгі нәтиже.
Мәселелерді шешу үшін кіріс информациясының 3 түрі қолданылады:
1. Табыстар мен шығындардың аналитикалық есебінің берілгендері;
2. Шығындардың факторлары – қызмет түрлері бойынша саны мен көлемі;
3. Шығындардың факторлары, банкінің операциялық күнінің берілгендері
бойынша есептелетін.
2.3 АҚ "БТА" банкінің ұйымдық құрлымы
Директор орынбасарымен бірге қолданылатын функциялардың бағынуы.
Функциялардың бағынуы: администраторлық бағынулар.
Функцияларды бағыну – Функционалды жетекшінің жауапкершілігімен бірге
методологиялық және нормативті бизнес – процесстерінің толық администратор
жетекшісінің қолдауымен орындалады. Олардың талаптары тұтынушымен бірге
бизнес – процесінің толық стандартты түрды орындалады.
Администраторлық бағыну – бұл форма бағынуы, яғни жетекші толығымен өз
мойына бүкіл жауапкершілікті алып, жұмыскерлерді сол жұмыс орнына алуы,
еңбек дисциплинасын қадағалау, жұмыскердің сол жұмысты, міндеті өз
жауапкершілігімен орындай алатыны.
І. Толық жағдайлары.
1.1 ООЗ бөлімшеде бүкіл оператция халық және шетел валюталарында
орындалуы, ҚР-ның заңында көрсетілген, мұнда ҚР Агенствасымен берілген
лицензиялар, олар қаржы базары мен қаржы мекемелерін қадағалап, филиал
директорымен берілген сенімхат бойынша тексеріледі.
1.2 Бөлімше ООЗ админстраторлары бөлімше бастығына бағынады,
функционалды бағынуда филиал бөлімшелердің тауарлары көрсетілді.
1.3 Анықтамалар толық бағытта.
1.3.1 Банк – АҚ БТА Банк
1.3.2 Филиал – банктің толық бөлімшелері олар заңды тұлға болмайды,
банктерде орналаспаған, Банк атымен толық банк билігін атқарады.
1.3.3 Бөлімше – филиал құрылым бөлшегі, олар администроция –
территориялық шекарада жауапкершілікті атқарады, мұнда банкті операция
толық функцияда қолданылады.
1.3.4 Филиалдың администараторлық – территориалды шекара
жауапкершілігі – бұл филиал шекарасы обылыстардың орналасуы, яғни онда банк
филиалы орналасқан, филиал өзіне тиісті мекемені алады.
1.3.5 Орталық операциялық зал – орталық филиал офисіндегі орталық зал,
яғни оған заңды тұлғаның банктік операцияларын функциялары орындаладыжәне
де жеке тұлғалар үшінде.
1.3.6 ОКБ – орташа және кіші бизнес.
1.3.7 Банк орталығының жауапкершілігі – бұл бөлімше заңды және жеке
тұлғаларға жұиыс көрсетеді. Кассалық жұмысты заңды және жеке тұлғаларға
көрсетеді, жеке тұлғаларға тауарлар туралы толық консультация береді, ОКБ
тауарларымен бүкіл заңды және индивидуалды тұлғаларға консультация; заңды
және жеке тұлғалар депозиттері; несие жайлы құжаттар алу, ол ОКБ бойынша;
қысқа мерзімді несие беру туралы шешім; ОКБ несиелері.
1.3.8 Универсалды бөлімше – бөлімше түрі толық емес заңды және жеке
тұлғалар туралы циклді жұмыс көрсетеді. Кассалық жұмысты заңды және жеке
тұлға көрсетеді; тауарлармен заңды және жеке тұлғалармен жұмыс; ОКБ
тауарлары туралы заңды және жеке тұлғаларымен консультация; заңды және жеке
тұлғалар депозиттері; ОКБ несиелерінің құжаттармен берілуі.
ІІ. Мекеменің құрылым бағыты.
2.1 ОКБ тауарларының толық жоспарларының максимизациялық сату бағыты;
бөлімшелерді ООЗ ақшалай және кассалық операциясы; филиал тұтынушыларының
бағыты; бөлімше опреацияларының орындалуы ООЗ ҚР –ның заңдары бойынша
орындалады.
ІІІ. Мекеме функциялары.
3.1 Депозитті қабылдау, заңды және жеке тұлғаларын бакте есеп шотты
ашуы. Бөлімшенің заңды және жеке тұлғаның депозит сатылымы максимизацияда
орындалуы ООЗ.
3.2 Қарыз операциясы. Несиені заңды және жеке тұлғаларға ақшалай
формада берілуі.
3.3 Банктік кепілдік берілуі.
3.4 Кассалық операцияның орындалуы.
3.5 Сейфтік операцияның орындалуы.
3.6 Операция аударымы. Мұнда заңды және жеке тұлғалардың ақша
аударымы.
3.7 Шетел волютасымен мекеменің айырбас операциясының орныдалуы.
3.8 Жаупкершілік. ОКБ тауарлардың сату кезіндегі жауапкершілік ООЗ-да
функциональды орындау.
ІV. Сыртқы жақтар келісімі.
Банктің сұрақтарды заңды және жеке тұлғалармен бірігіп шешу. ҚР-ның
Халық Банкімен орындаушы органдармен күзет сұрақтарын шешу.
V. Құжаттар келісімі, олар сол уақытта іске асу кезінде.
5.1 АҚ Банк Тұран Әлем
1.8 Депозиттің түрлері мен пайыздары
РІаtinum депозиті
Жоғары деңгейдегі артықшылықтар!
• Бастапқы жарнаның ең аз сомасы -10 000 АҚШ долларыеуро немесе 1
500 000теңге.
• Мультивалюталығы - депозит бір мезетте үш валютада ашылады: теңге,
АҚШ доллары және еуро.
• Депозитті сақтау мерзімі - 3 айдан 5 жылға дейін.
• Қосымша жарналар - сомасы шектелмеген.
• Ақшаны төмендетілмейтін қалдыққа дейін ішінара алу.
• Төмендетілмейтін қалдық - салымның үш шотындағы жиынтығы 1
500 000 теңге.
• Сыйақыны ай сайын капиталдандыру немесе сыйақыны ай сайын
алукарточканы қолдана отырып, банктік шотқа аудару
• Салымның әрекет ету мерзіміне VISA GoldMasterGard Gold төлем
карточкаларын тегін шығару.
• Шартты мерзімінен бұрын бұзу кезіндегі жеңілдікті жағдайлар.
• Депозитті төлем карточкасынан немесе ағымдағы шоттан автоматты түрде
толықтыру (толығырақ Ұзақ мерзімді тапсырма тарауында).
• Дербес қызмет көрсету.
РІаtinum айлар
3 6 12;12,518;24;36 37;60
Теңге
1 500 000-6 999 999 5.0% 6.0% 8.5% 9.0%
7 000 000-14 999 999 5.5% 7.0% 9.0% 9.4%
15 000 000-нан жоғары 6.0% 7.5% 9.1% 9.6%
Тиімді мөлшрлеме теңгемен
1 500 000-6 999 999 5.1% 6.2% 8.8% 9.4%
7 000 000-14 999 999 5.6% 7.2% 9.4% 9.8%
15 000 000-нан жоғары 6.2% 7.7% 9.6% 10.0%
АҚШ доллары
10 000-54 999 3.7% 5.0% 5.5% 6.0%
55 000-99 999 4.0% 5.5% 6.0% 6.5%
100 000-нан жоғары 5.0% 6.0% 6.1% 6.7%
Тиімді мөлшерлеме доллармен
10 000-54 999 3.8% 5.1% 5.6% 6.2%
55 000-99 999 4.1% 5.6% 6.2% 6.7%
100 000-нан жоғары 5.1% 6.2% 6.3% 6.9%
Еуро
10 000-54 999 2.7% 5.0% 5.2% 5.5%
55 000-99 999 3.0% 5.3% 5.5% 5.6%
100 000-нан жоғары 5.0% 5.3% 5.6% 5.8%
Тиімді мөлшерлеме еурамен
10 000-54 999 2.7% 5.1% 5.3% 5.6%
55 000-99 999 3.0% 5.4% 5.6% 5.8%
100 000-нан жоғары 5.1% 5.4% 5.8% 6.0%
Формула Успеха депозиті
Бұл банкке мен бұрыннан сенемін!
• Бастапқы жарнаның ең аз сомасы - 100 АҚШ долларыеуро немесе 15
000 теңге.
• Мультивалюталығы - депозит бір мезетте үш валютада ашылады: теңге,
АҚШ доллары және еуро.
• Депозитті сақтау мерзімі - 3 айдан 5 жылға дейін.
• Қосымша жарналар сомасы шектелмеген.
• Ақшаны төмендетілмейтін қалдыққа дейін ішінара алу.
• Төмендетілмейтін қалдық - салымның үш шотындағы жиынтығы 15
000 теңге.
• Сыйақыны ай сайын капиталдандыру немесе сыйақыны ай сайын алу
карточканы қолдана отырып, банктік шотқа аудару.
• Салымды жеңілдікті мерзімінен бұрын бұзу мүмкіндігі.
• Депозитті төлем карточкасынан немесе ағымдағы шоттан автоматты түрде
толықтыру (толығырақ Ұзақ мерзімді тапсырма тарауында).
• Салымшылар арасындағы жүлделердің ұтыс ойындары.
Формула Успеха Айлар
3 6 12;12,518;24;36 37 60
Теңге 4,5% 5,5% 8,5% 9,0% 9,0%
Тиімді мөлшерлеме 4,6% 5,6% 8,8% 9,4% 9,4%
теңгемен
АҚШ доллары 3,5% 5,0% 5,5% 5,5% 6,0%
Тиімді мөлшерлеме 3,6% 5,1% 5,6% 6,2% 6,2%
доллармен
Еуро 2,5% 3,5% 4,0% 4,5% 5,0%%
Тиімді мөлшерлеме 3,6% 4,1% 4,6% 5,1%
еуромен 2,5%
Формула Успеха-Капитал депозиті
• Бастапқы жарнаның ең аз сомасы - 1 000 АҚШ долларыеуро немесе 150
000 теңге
• Мультивалюталығы- депозит бір мезетте үш валютада ашылады: теңге,
АҚШ доллары және еуро.
• Депозитті сақтау мерзімі - 12 айдан 5 жылға дейін.
• Қосымша жарналар - сомасы шектелмеген.
• Ішінара алу көзделмеген.
• Есептелген сыйақыны ай сайын капиталдандыру.
• Депозиттің бүкіл әрекет ету мерзіміне сыйақының тұрақты
мөлшерлемесі.
• Депозитті төлем карточкасынан немесе ағымдағы шоттан автоматты түрде
толықтыру (толығырақ Ұзақ мерзімді тапсырма тарауында).
Формула Айлар
Успеха-Капитал
12
12 18 24
Теңге
7 000 000-24 999 999 9,3% 9,7% 9,9%
25 000 000-нан жоғары 9,5% 9,7% 10,0%
Тиімді мөлшерлеме теңге
7 000 000-24 999 999 9,7% 10,1% 10,4%
25 000 000-нан жоғары 9,9% 10,2% 10,5%
АҚШ доллары
50 000-199 999 6,5% 6,7% 6,9%
200 000-нан жоғары 6,7% 6,8% 7,0%
Тиімді мөлшерлеме доллармен
50 000-199 999 6,7% 6,9% 7,1%
200 000-нан жоғары 6,9% 7,0% 7,2%
Еуро
50 000-199 999 5,5% 5,7% 5,9%
200 000-нан жоғары 5,7% 5,8% 6,0%
Тиімді мөлшерлеме еурамен
50 000-199 999 5,6% 5,8% 6,1%
200 000-нан жоғары ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz