Ақ Орда хандығының пайда болуы

Ақ Орда кемеліне келіп, толысқан шағы XIV ғ. екінші жартысы . Бұл кезде Ақ Ордамемлекетінің шаруашылығы, мәдениеті қарыштап дамып гүлденді. Көшпелі және жартылай көшпелі мал шаруашылығы өркендеді. Ақ Орда хандары қалаларды қалпына келтіріп, қайта құруға зор күшжұмсады. Олар хандықтың астанасы Сығанақ қаласында өз аттарымен металл ақша шығарды.
1361 жылы Ақ Орда билеушісі болған Ұрыс хан өз жағдайын бірәз күшейтіп, енді Алтын Орда тағына отыруға күш салды. Сөйтіп, 1374-1375 жылдары Еділ бойымен жорыққа шыққан ол Сарайды өзіне қаратып, Хаджы- Тарханды (Астыраханды) қоршауға алды Камба бұлғарыларының жерін бағындырды. Бірақ Ұрыс ханның үстемдігі ұзаққа созылмай, келесі жылы ол Еділ бойынан кетіп, Алтын Ордаға билікті Мамайға беруге мәжбір болды. Өйткені бұл кезде Орта Азиядағы Мауренахыр жерінде билікті өз қолына алып күшейе түскен Әмір Темір Ақ Орданың оң түстік шекарасына шабуыл қалпын төндірген еді. Ақ Ордаға қарсы шабуылда Әмір Темір Маңғыстау үлесінің билеушісі Түйқожа оғланның баласы Тоқтамысты пайдлануға тырысты. Түйқожаны Ұрыс хан Алтын Ордаға қарсы жорықта қолдамағаны үшін өлтірген болатын . Ал Тоқтамыс Самарқантқа қашып келіп, Әмір Темірді паналады. Әмір Темір Ақ Орданы жаулап алу мақсатын жүзеге асыру үшін қару – жарақ, әскери күш беріп, Тоқтамысты Ақ т Ордаға қарсы айдап салды.
Тоқтамыстың алғашқы жорығы (1374-1375) сәтсіз аяқталды, Ақ Орда әскерлері Тоқтамыстың шоғырларын талқандады. Бұл соғыста Ұрыс ханның баласы Құтылық Бұға қаза тапты . Әмір Темірден әскер алған Тоқтамыстың екінші жорығы да Ұрыс ханның баласы Тоқтакқия басқарған Ақ Орда әскерлерінен жеңілді. Әмір Темір Ақ Ордға жорық жасау үшін Тоқтамысты үшінші рет әскермен жасақтады және бұл жорықты өзі бастап шықты. Әмір Темір әскерімен Сырдариадан өтіп,