Азияның көлдеріне физикалық – географиялық сипаттама



М А З М Ұ Н Ы

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

І тарау. Азияның көлдеріне физикалық . географиялық сипаттама.
Каспий теңізі.
1.1. Азияның көлдерінің физикалық . географиялық ерекшеліктері ... ... ... ... ..4
1.2. Каспий теңізінің географиялық ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
а) Каспий теңізінің зерттелу тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
ә) Геологиялық құрылысы мен рельефі пайдалы қазбалары ... ... ... ... ... ... ... ..10
б) Гидрологиялық режимі мен су деңгейінің ауытқуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
в) Флорасы мен фаунасы және шаруашылықтағы маңызы ... ... ... ... ... ... ... ..12

ІІ тарау. Азия тереториясындағы көлдердің геоэкологиялық ахуалы
2.1. Каспий теңізінің экологиялық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.2. Арал теңізінің экологиялық ерекшелігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
2.3. Байкал көліндегі қалыптасқан экологиялық жағдай ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2.4. Балқаш көлінің геоэкологиялық ахуалы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22
Кіріспе
Азияда көл көп. Ең ірілері Каспий мен Арал теңіздері. Тектоникалық ойыстарда Байкал, Зайсан, Ыстық көл, Өлі теңіз, Алтын көл, Хубсугул, Куконур көлдері орналасқан. Биік таулы аймақтарда мұздық әрекетінен пайда болған ұсақ көлдер бар. Жанартау әрекетіне байлланысты көлдер Камчаткада және Тынық мұхиты жағалауындағы аралдарда тараған.
Жұмыстың мақсаты - Азияның көлдерінің физикалық - географиялық жағдайын анықтап, олардың экологиялық жағдайын айқындау. Таңдаған тақырып бойынша Каспий теңізіне барлық жағынан сипаттама беру.
Жұмыстың міндеті - бұл тақырыптың мәнін толық ашу, оны жіктеп, жіліктеп, тыңдармандарға маңызын жеткізу. Сондай-ақ оларға өзіндік баға беру, жұмыстың алға қойған міндетін қорытындылау.
Жұмыстың өзектілігі - Бұл тақырыптың өзегі болып табылатын көлдердің орналасуына баса назар аударып айтар болсақ әрине көп - ақ . Азияның көлдерінің ерекшелігі және осыған байланысты экологиялық жағдайы алуан түрлі және әр қилы болып келеді. Азияның көлдері таулар мен қыраттар арасындағы ойыстарда орналасқан көлдерден және құрғақ аймақтардағы тұзды көлдерден тұрады. Мұнда вулкандық көлдер де орын алады.
Осы курстық жұмысты жазу барысында мен Т.В. Власованың «Материктердің физикалық географиясы», 1984 ж басылымын, Рябчековтың «матерйктер мен мұхиттардың физикалық географиясы» 1988 ж шығармасын, А.Г. Қасымовтың «Каспий теңізі» 1987 ж шығармасын қолдандым.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1. Власова Т.В. “Материктердің физикалық географиясы” Алматы, 1984 ж.
2. Власова Т.В. “Физическая география материков” Москва, 1986
3. “Физическая география материков и океанов” под общеи редакцией А.М. Реапчикова Мсоква, 1988
4. “География – оқулық анықтамасы” А.М. Бейсенбав, Н.Ә. Бейсенбаева Алматы, 2004 ж.
5. “Географический атлас” . М. ГУГК 1983
6. “Физическая география материков и океанов”
7. Виноградов З.К. “Практикум по физической географий частей света” Москва, 1970
8. Большой иллюстрированный справочник страны и континенты. Москва “Махаон” 2005.
9. Қазақ Совет энциклопедиясы
10. Очерки по физической географии Казахстана Алматы -1952 г
11. www.yandex.ru , www.rambler.ru , www.5ka.ru
12. Тұрсынов А.А. Результаты начных исследований по Или – Балхашской проблеме и пути вывода экосистемы бассейна и кризиса, А, 1993 г.
13. Акрамов З, Рафиков А, прошлое, настоящие, будущее Аральского моря, Ташкент, 1979 г.
14. Қасымов А.Г., Каспийское море, Л., 1987 г.
15. Экологический проблемы казахстанской части Северного Прикаспия и пути их решения «Информационный экологический бюллетень, 1999 г. итоговый выпуск, с 54 – 63 ;

Пән: География
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 22 бет
Таңдаулыға:   
М А З М Ұ Н Ы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
І тарау. Азияның көлдеріне физикалық – географиялық сипаттама.
Каспий теңізі.
1.1. Азияның көлдерінің физикалық – географиялық
ерекшеліктері ... ... ... ... ..4
1.2. Каспий теңізінің географиялық
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ..5
а) Каспий теңізінің зерттелу
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..7
ә) Геологиялық құрылысы мен рельефі пайдалы
қазбалары ... ... ... ... ... ... .. ... 10
б) Гидрологиялық режимі мен су деңгейінің
ауытқуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
в) Флорасы мен фаунасы және шаруашылықтағы
маңызы ... ... ... ... ... ... ... . .12
ІІ тарау. Азия тереториясындағы көлдердің геоэкологиялық ахуалы
2.1. Каспий теңізінің экологиялық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.2. Арал теңізінің экологиялық
ерекшелігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.3. Байкал көліндегі қалыптасқан экологиялық
жағдай ... ... ... ... ... ... ... . ... ..18
2.4. Балқаш көлінің геоэкологиялық
ахуалы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ..19

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...22

Кіріспе
Азияда көл көп. Ең ірілері Каспий мен Арал теңіздері. Тектоникалық
ойыстарда Байкал, Зайсан, Ыстық көл, Өлі теңіз, Алтын көл, Хубсугул,
Куконур көлдері орналасқан. Биік таулы аймақтарда мұздық әрекетінен пайда
болған ұсақ көлдер бар. Жанартау әрекетіне байлланысты көлдер Камчаткада
және Тынық мұхиты жағалауындағы аралдарда тараған.
Жұмыстың мақсаты - Азияның көлдерінің физикалық - географиялық
жағдайын анықтап, олардың экологиялық жағдайын айқындау. Таңдаған тақырып
бойынша Каспий теңізіне барлық жағынан сипаттама беру.
Жұмыстың міндеті - бұл тақырыптың мәнін толық ашу, оны жіктеп,
жіліктеп, тыңдармандарға маңызын жеткізу. Сондай-ақ оларға өзіндік баға
беру, жұмыстың алға қойған міндетін қорытындылау.
Жұмыстың өзектілігі - Бұл тақырыптың өзегі болып табылатын көлдердің
орналасуына баса назар аударып айтар болсақ әрине көп - ақ . Азияның
көлдерінің ерекшелігі және осыған байланысты экологиялық жағдайы алуан
түрлі және әр қилы болып келеді. Азияның көлдері таулар мен қыраттар
арасындағы ойыстарда орналасқан көлдерден және құрғақ аймақтардағы тұзды
көлдерден тұрады. Мұнда вулкандық көлдер де орын алады.
Осы курстық жұмысты жазу барысында мен Т.В. Власованың Материктердің
физикалық географиясы, 1984 ж басылымын, Рябчековтың матерйктер мен
мұхиттардың физикалық географиясы 1988 ж шығармасын, А.Г. Қасымовтың
Каспий теңізі 1987 ж шығармасын қолдандым.

І тарау. Азияның көлдеріне физикалық – географиялық сипаттама. Каспий
теңізі.
1.1. Азияның көлдерінің физикалық – географиялық ерекшеліктері
Азияда көлдер өте көп тараған, бірақ олар көлемі жағынан үлкен
болғанымен, терең емес. Соның ішінде ең кең атрағаны -
тектоникалық көлдер. Оның ірілері - Өлі теңіз Манғолоияның
солтүстігіндегі Хубсугу, Няньшань тауындағы Кукунор көлі, Хонсю
аралығындағы Бива көлі, Урмия (Ризае) , Армиян таулы қыратындағы Ван
көлі.
Вулкандық көлдер Жапон, Филипин, Зонд аралдарында таралған. Карст
бедер формалары таралған облыстарда Шынь – юньан таулы қыратында,
кіші Азия қыратында, Загрос тауларында Карсты көлдер қалыптасқан.
Мұздық көлдер Азияда Гималай тауларында, Қарақорымда, Тибетте
шоғырланған. Олардың қалыптасуына мұзық әрекетімен қатар
тектоникалық қозғалыстарда әсер еткен. Тектоникалық қозғалыстар
нәтижесінде тау аралық аңғарлар тұйық қазан шұңқырларға бөлінген.
Осылай көлдер тізбегі түзілген. Көл террасалары мен ежелгі көлдердің
шөгінділері қазіргі көлдері бұрынғы болған көлдердің тек аз
бөлігін алып жатқанын көрсетеді.
Тибеттегі көлдердің таяздығы және суының тұздылығы олардың
кеуіп бара жатқанын көрсетеді.
Ескі көлдердің орында сақталған релиіктілі көлдер Азияға тән
ерекшелік. Олардың көпшілігі аридті аймақтарда – алдыңғы Азияның
таулы қараттарында , Орта Азияда орналасқан. Олардың басым бөлігі
ағынсыз көлдер және суы тұзды. Бұл көлдердің кейбіреуі құрғақ
маусымда кеуіп кетеді, тек тау өзендерінің суымен және мұздықтармен
қоректенетін көлдерде жыл бойы су сақталады. Кіші Азияның ірі
реликтілі көлдері – тұз, Иран таулы қыратарында Систан ойысындағы
Хамун, Орталық Азияда - Лобнор, Манғолияда үлкен көлдер қазан
шұңқырларында Хиргис – Нұр.
Өзен торымен жиі Оңтүстік, Шығыс және Оңтүстік - Шығыс
Азияның жазықтарында ұсақ көлдер көп. Олардың ірілері Тонлесап ,
Дунтинху, Поянху.
Азия көлерінің су реттеудегі ролі аса үлкен емес. Олардың
негізгі гидрологиялық ролі өзен суларын буландыру.
1.2. Каспий теңізінің географиялық ерекшеліктері
Каспий теңізі - түркі тілдес елдеріне дүние жүзіне ортақ
орналасқан ең үлкен тұзды көл. Жалпы көлемі 400 мың м3- ке
жуық , айдыны өте үлкен болғандықтан , теңіз деп аталады. Каспий
теңізі 13 мың жыл бұрын Қара теңіз бен Жерорта теңізі арқылы дүние
жүзілік мұхитпен жалғасқан. Ол кездегі теңіз суының деңгейі
қазірден 75 м жоғары болған. Каспий аты ерте заманда теңіз жағасын
қоныстанған Каспий тайпаларына байланысты айтылған, Олар туралы
алғашқы деректер ежелгі грек ғалымы Геродот еңбектерінде жазылған.
Каспийдің табиғаты туралы жан-жақты зерттеу ХVІІІ ғасырда І
Петрдің жарлығына сәйкес жүргізілді. Орыс патшалығы Каспий теңізі
арқылы Азия елдерімен сауда – саттық жасауды көздеп әрі оның
байлығын игеру мақсатында теңізге жан- жақты зерттеу жүргізді.
Теңіздің су деңгейі дүниежүзілік мұхит деңгейінен 28 м төмен жатыр.
Каспий теңізінің Қазақстан жеріндегі бөлігі онша терең емес (200-
300м) , ең терең жері Оңтүстік бөлігіде (1025м). Теңіз солтүстіктен
оңтүстікке қарай 1200 км созылып жатыр. Орташа ені 320км.
Климаты. Қысы суық, жазы құрғақ континетті. Қыста Азия
максимумы, ал жазда Азор максимумы мен Оңтүстік Азия минимумы
тармақтары әсер етеді. Сондықтан жауын-шашын аз , теңіз айдынында
200 мм шамасында жауады. Жазда орташа температурасы +26ºС,
шығыс жағалауында кейде +44ºС жетеді. Теңіз бетінің жылдық булану
мөлшері жоғары 1000 мм-ге, ал шығыс жағалауында 1400 мм-ге жетеді. Теңіз
әр түрлі климаттық белдеуде орналасқандықтан (солтүстігінде
қоңыржай, батысында ылғалды субтропиктік, оңтүстік шығысында құрғақ
субтропиктік), су бетінде ірі толқын туғызатын жел тұрады.
Апшерон шоңғалында толқынның биіктігі 11м – ге жетеді. Жазда
судың беткі қабаты солтүстігінде +26ºС – қа дейін, ал оңтүстүгінде
+32ºС – қа дейін жылынады. Теңіз суының тұздылығыда әркелкі, әр
түрлі өзендер келіп құятын солтүстік бөлігінде 13%, ал оңтүстігінде
тым жоғары 28-30%. Қыс айларында судың температурасы 0-5ºС – қа, ал
оңтүстік бөлігінде -10ºС шамасында. Мұз тек солтүстігінде қарашадан
наурызға дейін қатып жатады. Соңғы жылдары Каспий суының деңгейі 1 м-
ге көтеріліп, жағалауында орналасқан елді мекендерге көптеген
қиындықтар туғызып отыр.
Теңіздің табиғи байлықтары. Каспий теңізі аймағындағы алғашқы
мұнай 1870 жылы табылған. Қазір Каспий теңізі аумағы 4 мұнайлы-
газды аймаққа бөлінеді.
1. Оңтүстік Каспий мұнайлы – газды алабы (бассейн)
2. Терек-Каспий, Индол – Кубан алабы
3. Үстірт – Арал және Маңғыстау алабы
4. Солтүстік Каспий алабы
Ғалымдардың есептеуі бойынша, солтүстік Каспий мұнайлы – газды алабының
геологиялық ең көп (12 млрд. тонна) орналасқан жері.
Каспий теңізінің солтүстігінде, Қазақстанға қарасты жерінде
мұнай мен газ кен орнын іздеу мақсатында көмірсутекті пайдалы
қазбаларды барлау және өндіру ісіне маманданған бірнеше халықаралық
ірі Арджип (Италия), Бритиш Газ интэрнэшнэл, БП Мобил, Инпекс бірлескен
кәсіпорыны, Шелл, Тотал және Филипс мұнай – газ компанияларының
консорциумы құрылды.
а)ЗЕРТТЕЛУ ТАРИХЫ – Каспий теңізін зерттеу 9-10шы ғасырдан басталған
алайда жүйелі ғылыми зерттеуді Петр І ұсынысы бойынша 1714-1715
жылдарында А.Бекович- Черкасский бастады. Ол Кааспий теңізінің шығыс
жағалауын зерттеді. 18 ғасырдың 20-шы жылдарындағы И.Ф. Соймоновтың
гидрографиялық зерттеулерін 18-ғасырдың 2-жартысында, 19- ғасырдың
басында Колодкин алғаш рет Каспий теңізінің жағалауын компастың
қағаз бетіне түсірді.1904-1915ж Н.М Книповичтің басқарылуымен
гидрологиялық және гидробиологиялық экпедициялар ұйымдастырды. Каспий
теңізінің зерттеу жұмыстары Октябрь ревалюциясынан кейін кең өріс
алды.
Каспий теңізіне көптеген өзендер келіп құғанымен, одан бірде-
бір өзен ағып шықпайды. Соңғы жылдары Каспий теңізін оған құятын
өзендер суымен ағып келген өндіріс қалдықтары қатты ластауда. Каспий
теңізінің түбі мен Каспий маңының ойпатынан мұнай мен газ өндіріледі.
Теңізмұнай кен орнынан өндірілетін мұнайдың құрамында 20 процентке дейін
күкіртті газ бар. Күкіртті газ қоршаған ортаға қатты залалын тигізеді.
Сонымен қатар бұл ауданның экологиялық жағдайы Каспий теңізінің деңгейінің
көтерілуіне және жағалаулық теңіз экожүйесінің антропогенді әсерге
ұшырауына байланысты болады. Ғалымдардың болжамдары бойынша теңіз
деңгейінің көтерілуі жағалаулық сызықтың 2400-2700км ұзарып су астында
қалған жерлерге тағыда 1,2-2,2 млн.га қосылуына әкелуі мүмкін.
Су астында қалып қалу қаупі әсіресе Ксапийдің солтүстік және
солтүстік-шығыс жағалауындағы мұнай кен орындарына төніп тұр. Су астына
қалу қаупі төніп отырған 43 мұнай кен орындарының 32-сі Атырау, ал 11-і
Маңғыстау облысында орналасқан.
Каспий теңізі дүние жүзіндегі бекіре тәрізді балықтардың ең ірі мекен
ету ортасы болып табылады. Сондықтан Каспий мәселесі тек мемлекет аралық
қана емес, ғаламдық мәселе болып табылады. Каспийдің биологиялық алуан
түрлілігін сақтау бүкіл әлемдік қауымдастықтың жұмысы. 1995 жылы Тегеранда
Каспий маңындағы мемлекеттердің өкілдерінің кездесуі өтті. Бұл кездесудің
мақсаты Каспий аймағының экологиялық тұрақтылығы мен оның ресурстарын
пайдалануды басқару концепциясын жасау болып табылады, бірақ кезкелген
экологиялық бағдарламаның іс жүзінде асуына, оның ірі мұнай – газды аймақ
ретінде маңызының артуы күрделендіреді.
Теңіз суының деңгейі соңғы жылдары көтеріліп, Каспий маңы ойпатында
орналасқан елді мекендерді (Қаламқас Қаражанбас) су басу қаупі тұр.
Көктем айларында тасып жағалауға жайылған сумен бірге мұнай қалдықтары
теңізге шайылып төгілуде Мұның өзі теңіз суының ластануына негізгі себеп
болып отыр. Каспийден ауланатын балықтардан ауланатын ауру белгілері
табылған, оның себебін ғалымдар балықтар қоректенетін микро организмдердің
улануына байланысты екенін анықтады.
Каспий теңізі жағалауына орналасқан көптеген өнеркәсіп орындары өндіріске
пайдаланған техникалық суды тазартудан өткізбей теңізге ағызып, суын
ластауда. Мысалы: Ақтау қаласындағы Каспий аймақтық тау –кен металлургия
комбинатының өндіріске пайдаланған суы мен бірге аққан қалдық заттар
әсерінен Қошқар – ата көлі тіршілгі жоқ өлі көлге айналған. Каспий
теңізінің экологиялық проблемалары Қазақстанға ғана емес,
есРесРОддывалдлРесей, Түркіменстан, Азербайджан, Иран мемлекеттерінің ортақ
проблемаларына айналып отыр. Олар бірігіп бұл проблеманы шешудің жолдарын
қарастыруда.

ә) ГЕОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛЫСЫ МЕН РЕЛЕФІ, ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАЛАРЫ – Каспий теңізінің
солтүстік бөлігі Шығыс- Европа платформасының құрамына кіретін Каспий маңы
синеклизасының оңтүстік шетін қамтиды, ал Маңғыстау шоңғалы теңіздің
батысындағы су астына шөккен Карпинск бұйраты мен шығысындағы Маңғыстау
сілемдерінің жалғасы болып табылады. Орталық бөлігінің түбі гетерогенді
құрылымнан тұрады. Оның шығысы - эпиргерциндік Тұран платформасының су
түбіне шөккен аймағы, ал Дербент шұңғымасы мен батысындағы теңіз түптік
шельфі мен материктік беткейі – Үлкен Кавказ геосинклиникалық шеткі
иілісі. Апшерон шоңғалы теңіз түбіне шөккен Үлкен Кавказ бен Копетдаг
тауларын қосатын жақпарлы құрылымның бір тармағы. Оңтүстік Каспий ең
байырғы теңіз шұңғымасы.
Каспий теңізінде мұнай мен газдың мол қоры бар. Мұнайлы-газды
Маңғыстау және Апшерон шоңғалдары, теңіздің Дағыстан және Түркіменстан
жағалаулары жатады. Қара –Бұғаз көл шығынағында мирабилиттің (химиялық
шикі зат ) мол қоры бар.Түптік рельефімен гидралогиялық ерекшеліктеріне
қарай солтүстік каспий, орталық каспий және оңтүстік каспийге бөлінеді
Солттүстік бөлігінің ауданы 80 мың км2 , тереңдігі 4-8 м. Теңіз түбінің
рельефі белесті келген аккумуляциялық жазық қайырлар және аралдар
тізбегінен қалыптасқан. Солттүстік орталығы бөлігінен Маңғыстау шоңғалы
арқылы бөлінген орталық Каспийдің ауданы 138 мың км2 ; мұнда теңіздің
түптік шұңғымасы (дербент шұңғымасының ең терең жері 788 м ), шельфі және
құрлықтық беткейі айқын байқалады. Құрлықтық беткейінде су астылық
жылжымалар , коньондар және ежелгі аңғарлар көп. Оңтүстік каспий орталығы
бөлігінен Апшерон шоңғалы арқылы бөлінген. Оңтүстік Каспий табаны
абиссальды жазық (ені 30 км.) болып келетін шұңғыма (тереңдігі 1025 м.) мен
шельфтен тұрады.
б) ГИДРОЛОГИЯЛЫҚ РЕЖИМІ МЕН СУ ДЕҢГЕЙІНІҢ АУЫТҚУЫ- өзен аңғарлары мен
желге байланысты судың циклондық араласуы байқалады. Су массасы батыс
жағамен солтүстіктен, оңтүстікке қарай қозғалады да, Апшерон түбегіне
жеткен кезде екі тармаққа бөлінеді. Оның біріншісі бағытын жалғастыра
береді, ал екіншісі шығысқа бұрылып шығыс жағасындағы солтүстікке бағыт
талғап ағысқа қосылады. Судың осындай циклонды циркуляциясын каспий
теңізінің оңтүстік бөлігінен де байқауға болады. Солтүстік каспийде
желдердің әсеріне байланысты пайда болатын бірнеше тұрақсыз ағыстар бар.
Жел теңіз толқынын туғызады. Олардың биіктігі Апшерон шоңғалында 11м-ге
жетеді. Жаз айларында судың беткі қабатының орташа температурасы 24-
260С, оңтүстігінде 290С, Красноводск шығанағында 320 С, Шығыс жағалауында
июль-август айларының кейбір күндерінде судың беткі қабатын күшті жел
ығыстырып кетеді де астыңғы қабаттан көтерілген суық су температураны 10-
120С-қа дейін төмендетеді.
Каспий теңізі деңгейінің маусымдық және қысқа мерзімді ауытқуы теңіз
суының шалқып шегінуіне байланысты болады. Теңіз деңгейі солтүстік
бөлігінде 2-2,5м-ге көтеріліп, 2м-ге төмендейді. Су балансының өзгеруіне
байланысты Каспий теңіз деңгейінің көпжылдық және ғасырлық ауытқулары
болады. Геологиялық, геоморфологиялық, археологиялық және тарихи
деректерге қарағанда Каспий теңізінің ең жоңғары деңгейі б.з. алғашқы
ширегінде және 19 ғасырдың басында байқалған.
в) ФЛОРАСЫ МЕН ФАУНАСЫ ЖӘНЕ ШАРУАШЫЛЫҚТАҒЫ МАҢЫЗЫ Каспий теңізі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстан көлдеріне жалпы сипаттама
Табиғат жағдайларын зерттеу тарихының басты кезеңдері
Орталық қазақтанның аумағындағы көл қазаншұңқырларының түзілу жолдары
Қазақстанның географиялық орны, ірі физикалық георафиялық нысандарына қысқаша сипаттама
Қазақстан жерінің зерттелу тарихы
Материктер мен мұхиттардың физикалық географиясы оқу - әдістемелік кешен
Сырдария өзенінің экологиялық мәселелері
Алматы облысының көлдерінің температура режимі
Қазақстан территориясын зерттеуші ғалымдар
Адам әрекеті нәтижесінде табиғи кешендердің өзгеруі туралы ақпарат
Пәндер