Құмкөл кен орыны туралы жалпы мағұлматтар
КІРІСПЕ
1.Кен орын туралы жалпы мағұлматтар
2.Кен орнының геологиялық зерттелу және игерілу тарихы
3.Кен орында коррозияға қарсы қолданылатын шаралар
4.Қабатқа су айдау үшін пайдаланатын су көздері.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1.Кен орын туралы жалпы мағұлматтар
2.Кен орнының геологиялық зерттелу және игерілу тарихы
3.Кен орында коррозияға қарсы қолданылатын шаралар
4.Қабатқа су айдау үшін пайдаланатын су көздері.
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Мұнай мен газ өндіру өнеркәсіпшіліктің ең маңызды салаларының бірі болып табылады. Оның дамуына біздің елімізде үлкен көңіл бөлінеді.
Еліміздің әлуметтік-экономикалық жоспарында жаңа мұнай мен газ кен орындарын пайдалануды жеделдету қамтылуда. Олардың қатарына Құмкөл кен орны жатады.
Құмкөл кен орны 1984 жылдың басында Қазақстан Республикасы Геология Министрлігінің Южказгеология ГӨБ-дегі Оңтүстік Қазақстан экспедициясымен ашылды.
Фонтанды ағын алу Қазақстан Республикасындағы Оңтүстік-Торғай ойпатының өнеркәсіптілік мұнай газдылығын растайды.
1987 жылы ТМД-ның ҚЖМК-нің бекітуімен баланыстық 153208 мың тонна, алынатыны 89.442 мың тонна болып мұнай қоры бекітілді.
Құмкөл кен орны Қазақстан Республикасы Жезқазған облысы Жезді ауданында орналасқан. Жақын елді мекен - Жосалы ауданы. Ол кен орнынан 179 км қашықтықта орналасқан.
Тұрандық ГФЭ "Казгеофизика" өндірістік геология бөлімі, аудан аймағындағы осы ұңғылардан 1983 жылы алдымен сейсмопрофильді іздестіру жұмыстары атқарылып, Кұмкөл ойпаңында болды. Арысқұм ойпатын бұрғылау нәтижесінде 1983 жылы 2-ші құрылымдық ұңғысынан мұнайлылығы жөнінен бірінші хабар алынды. Бұл 13541 сейсмопрофильді аймағында орналасқан. Юра шөгінділерінен алынған керндердең күшті жанармай иісі мен мұнай белгілері.
1984 жылы "Оңтүстік Қазақстан геологияның" кен орны бөлімімен Құмкөл мұнай аймағы ашылды. Осы кен орнының ашылуымен оңтүстік Торғай ойпаты жаңа өнеркәсіп мұнай газ облысы ретінде қарастырыла бастады.
1.Кен орын туралы жалпы мағұлматтар
Кен орнынан орталық обылыстары Қызылорда 200 км, Жезқазған 174 км қашықтықта орналаскан. Кен орнынан шығысқа карай 116 км тас жолы өтеді. Қызылорда-Жезқазған линиялық электр жүйесі кен орнынан 20 км аралықта өтеді. Кен орнынан 200 км шығысқа қарай Омск, Павлодар, Шымкент мұнай құбыры тартылған. Техникалық жұмыстар мен ауыз суға терендігі 80-110 м жоғары бор су қабатынан алып пайдаланады.
Кен орнындағы тұщы судың құрамында фтор бар екендігі анықталып, ауыз су кен орнынан 60 км қашықтықта орналасқан су скважинасынан тасып әкелінеді. Алаң аймағындағы жергілікті халық жаз мезгілінде мал шаруашылығымен айналысады. Ауданның әлеуметтік-экономикалық жағдайы нашар дамыған. Кен орнында тек тас жолы бар. Жаз, күз мезгілінде барлық көлік түрі емін-еркін жүре алады. Ал қыс мезгілінде жолға қардың үйіліп қалуына байланысты көліктің жүруі қиындайды. Құмкөл кен орнының географиялық жағдайы теңіз деңгейінен 106-160 м биіктікте орналасқан.
Алаңнан оңтүстікке қарай құмды Арыскұм массиві орналасқан. Ол түйіршік құмнан құралған. Арыс тұзды көлі толық кеуіп қалған. Батысқа қарай 15 км орналасқан, 60-70 м Чинк биіктігі өзгермейтін тегіс жерді бедер белгісі 150-200 м көтеріңкі плитасы бөліп тұр.
Ауданның ауа-райы құбылмалы, тәуліктік ауаның температура тербелісінің ылғалдылығы өте аз мөлшерде.
Жазда +30[0], +35[0] С ыстық, қыста -38[0], -40[0] С аяз. Жыл бойындағы түсетін ылғал мөлшері 150 мм-ге дейін, негізінде қыс, күз мезгілдерінде түседі. Оңтүстікте ағып жатқан Сырдария өзені кен орнынан 210 км қашықтықта орналасқан. Жануарларды суару үшін, алаңға жақын жерден Қызылорда гидрогелогиялық экспедициясымен өзгермейтін тегіс жерден артеман ұңғысы бұрғыланған.
Қазіргі кезде ГӨБ(ПГО) "Южказгеология" кен орны аймағында құрылыс материалдары бар екендігі анықталды.
2.Кен орнының геологиялық зерттелу және игерілу тарихы
Оңтүстік Торғай ойпатының тиімділігі 1970 жылдың бас кезінде жоғарғы палеозой шөгінділерімен байланысты. Магнитті және геология түсірген масштабы 1:500000 және 1:200000 аналогиялық Қостанай седловинасы бойынша Шу-сары су депрессиясымен аймақтық сирек тораптық сейсмологиялық кескіннің жұмысын орындап болғаннан кейін, Арысқұм мен КМПВ және жыланшық ғылыми-геологиялык зерттеулер жұмыстары нәтижесінде Юра-Триас грабеньсинклиналы (68-70) және мезозой қимасында жатады. Юра шөгінділерінің қимасындағы 2-қ құрылымдық ұңғысында, сонымен қатар 2-қ Арысқұм көрсеткіш ұңғысында, ал неоген шөгінділеріндегі 15-к құрылымдық ұңғысында мұнайдың алғашқы белгілері кездесе бастады. жақсы байқалды жане алынған керндердің беттерінде ала дақтар болды.
Арысқұм ойпатында жүргізілген геология барлама жұмыстары нәтижесінде үш кешеннен тұратын ортаңғы юра және төменгі неоген шөгінділерінің мұнайлығына көз жеткізіп отыр. Осы жылы қосылған III-горизонт ойпаңында, І-іздестіру ұңғысында бұрғылау жұмысы басталып, осы процесстерден кейін, 4-П сынау кезінде ақпан айының басында 1984 жылы жоғарғы шөгінділерінен мұнайдың алғашқы атқылау ағысы болды. Ал одан әрі жұмысын тереңдете түскенде юра шөгінділерінен мұнай және газдың атқылауы болды. Іздеу барлама жүмыстарының нәтижесінде 1984-1985 жылдары Құмкөл кен орнын төменгі және жоғарғы және ортаңғы юра шөгінділерінде мұнай бар екендігі анықталды. Тұрландық геология-геофизикалық экспедициясы тексергенде, Солтүстік Құмкөл пайда болды.
Келешекті бұрғылау жұмыстары анықтады. Ал жалғасып жатқаны солтүстік синклиналь болып табылады. 1987 жылдың басында қайта өңдеу нәтижесінде сейсмологиялық материалдың қиындатылған бағдарламасы бойынша Қазақстан методикалық тәжірибе экспедициясы батыс және шығыс учаскелері құрылды.
Құмкөл кен орнымен қилысатын жері өнімді қабат болып табылады. Маңғышылақ мұнай бірлестігі 1987 жылы кен орнында пайдалану, бұрғылау жұмыстарын бірге атқарды.
Құмкөл экспедициясы 1988 жылдың қаңтар айынан бастап Құмкөл мұнай бірлестігінің МГД-5 қарамағына беріліп, өздігінен мекеме болып саналады.
жылы Тұрлан геологиялық барлау экспедициясы мен Құмкөл кен орнының солтүстікке қарай жаңа саты анықталды оны кейін солтүстік Құмкөл сатысы деп атады. Кейінгі бұрғылау нәтижесінде осы саты Құмкөлдің солтүстік синклиналды жалғасы екендігі мәлім болды.
жылы Құмкөл кен орнының орталық бөлігінің барлау жұмыстары негізінен аяқталды. Сол себептерден геологиялық барлау жұмыстар кен орнының солтүстік бөлігіне ауысты.
1987жылы солтүстік, шығыс, батыс аймақтарының құрылымы жақтыланып, кен орнына шекаралас жатқан бөліктердің өнімділігі анықталды.
Қазіргі кезде Құмкөл кен орны ПетроКазақстан компаниясымен игерілуде. Мұнай фонтандық және штангілі терең сорапты тәсілдермен өндіріледі.
3.Кен орында коррозияға қарсы қолданылатын шаралар
oo металл констуркцияларын үстіңгі бетін агрессивті ортадан оқшаулау;
oo металдың констуркцияларының коррозиялық беріктілігін арттыру мақсатында металлға әсер ету;
oo қоршаған ортаның агрессивтілігін төмендету мақсатында қоршаған ортаға әсер ету;
oo металлдың термодинамикалық тотығуына мүмкіндік бермейтін немесе оны қатты тежейтін металлдың энергетикалық жағдайын ұстап тұру. Бірінші тәсіл пассивті қорғау тәсіліне жататынды.
Металлдың үстіңгі бетіне химиялық инертті металдың және диэлектрлік қасиеттері болатын әртүрлі бояулар, эмальдар, лактер және мастиктер пайдаланылады.
Коррозиядан қорғаудың коррозиялық беріктілігі аз металл өніміне, сол ортада коррозияға ұшырау жылдамдығы төмен (мысалы, болат өнімдерді мырышпен, хроммен, никельмен қаптау) басқа металдың жұқа қабатын жағу, сонымен қатар өнімдерді нәтижесінде металл бетінде коррозия өнімдерінің аз еритін қабаты (алюминий қорытпаларының өнімдерінде алюминий тотығының пайда болуы) пайда болатын арнайы тотықтырғыштармен өңдеу бұл кен орында қолданыс тапқан.
Металды қосындылау коррозиялық беріктілігі жоғары қорытпалардың пайда болуына алып келеді. Мысалы: хром және никельмен қоспаланған таттанбайтын болат.
Коррозия ингибиторларын (бәсеңдетушілерді) енгізу арқылы қоршаған ортаны өңдеуді кен орында терең қарастырған.
Ингибиторлардың әсері негізінен металл бетінде коррозияны тежейтін ингибитор молекулаларының немесе иондарының адсорбциясына саяды.
Сазаңқұрақ кен орнында активті қорғау тәсіліде соңғы уақытта жиі қолданыс тапқан.
Оған келесі тәсілдер жатады - электр өткізгіштігі айтарлықтай жоғары ортада өнімге теріс электрлік потенциалдың берілетіні соншалықты, металл термодинамка бойынша тотығу мүмкіндігінен айрылады.
Едеуір үлкен теріс электродты потенциалға ие өнімнің металлмен электрлік байланысынан болатын катодты коррозия протекторлы қорғау негізінде жатыр.
Ортадағы электрөткізгіштігі айтарлықтай жоғары ең теріс электрлі металл тотығады және коррозияға ұшырайды.
Мұндай металл протектор деп , ал ондай тәсіл - протекторлы қорғау деп аталады.
Коррозиядан қорғау әдістеріне көбінесе химиялық тұрақтылығы жоғары (асбоцемент, бетон, қыш, шыны, пластмасса) бейметал материалдарын қолдану жүруде.
Қазіргі уақытта өндірістік құбыр желілерінің жұмыс істеу қарқынын жоғарлату мақсатында келесідей негізгі бағыттар бойынша жоспарлы жұмыстар жүргізілуде:
- тоттануға бекем орындалудағы құбырлардың құрылысы мен іргелі жөндеуі;
- мұнайды құбыр ішілік тазалау;
- электрхимқорғау;
- жоғары сапалы қорғаныстық жабындарды пайдалану.
90-шы жылдардың аяғында тоттануға бекем орындалған құбырлардың интенсивтік құрылысы басталды және қазіргі уақытта, пайдалануда тоттануға бекем құбырлардың 7 мың. км бар, ол жалпы парктің 32% құрайды.
Ішкі жабынымен құбырлардың анағұрлым көп үлесі өңдейтін скважиналардың НКТ-на келеді.
Жабынымен жаңа құбырлар 83 %-ды құрайды, қайта қалпына келтірілгендер - 17 %.
Үлгілерді таңдау өңдейтін және айдайтын скважиналардың СКҚ-мен (алқаның үсті, ортасы, асты), сондай-ақ, мұнай құбырлары мен су тасушыларын пайдаланудың максималды мерзімдерімен жүргізілді. Үлгілерді визуалдық қараудан кейін жабын қасиеттерінің көрсеткіштері анықталды. Бұл кезде жабыннның қалыңдығын, диэлектрикалық тегістігінің, адгезияның, механикалық сипаттамаларының өлшемдері жүргізілді.
Пайдалануда болған құбырлардың үлгілерін зертханалық зерттеудің нәтижесінде, 92-нің мен тоттану іздерінің болуы;
- көбіктену мен қабаттану түріндегі жабын пленкасының деформациясы;
- жабынның механикалық қасиеттерінің төмендеуі;
- құбыр беткейіне жабын адгезиясын жоғалту.
Зертханалық зерттеудің аяқталуы бойынша үлгілер пайдалану шарттары мен ұзақтығына тәуелді бөлінген болатын.
- Күкіртті сутекті мазмұндаумен орталарда пайдаланылатын құбырлар; жылулық және химиялық өңдеулерге ұшыраған асфаль-тосмолопарафиндік шөгінділердің қарқынды қалыптасуымен.
Құбырларды және СКҚ-ні пайдалану шарттарын, режимдерін және ұзақтығын сараптау қарастырылған жағдайларда пайдалану шарттары жабынның физикалық-механикалық және қорғаныстық қасиеттерінің төмендеуінің анықтаушы себептері болып табылмайтындығын көрсетті. Осыған қарамастан бөліктерінен алынған жабындардың үлгілерінде пайдаланудың бірдей шарттарына қарамастан, әртүрлі сапасы бар. Бір-бірімен желіммеханикалық әдіспен қосылған құбырлардың бақылау орауыштарының екі жартыларының жабындары, сондай-ақ, қасиеттердің көрсеткіштерімен ерекшеленеді.
- беткейді дайындау технологиясының бұзылуы (шаңның, тоттанудың болуы, жеткіліксіз кедір-бұдырлық);
Құбырдың сенімділігі сызықтық бөлікті қорғау тиімділігіне ғана тәуелді емес, ол желім-механикалық қосылудың бекемділігіне де тәуелді. Жыл ішінде полимерлі жабындыны ұштардың түйіндес беткейлерінежағу салдарларынан құбырлардың белағаштық жылжуы себебінен, сондай-ақ, құбыр жұмыстардың операциялық бақылауын және жапсарларды 100 %-дық бақылауді жасау қажет.
Құбырлардың ішкі эпоксидтік ұнтақтық жабынымен сапасын қамтамасыз ету мақсаттарында келесідей ұсыныстар ұсынылды:
1. Құбырларды дайындаудың техникалық құжаттамасын нормативтік талаптарға сәйкес келтіру.
2.Материалдар мен бөлшектердің жоспарлы кіру бақылауын ұйымдастыру.
жабынды жақпастан бұрын құбырлардың ішкі беткейін праймдеудің бөлігін ұйымдастыру.
бояулардың термобекемді маркілерін таңдау.
Ғылыми-зерттеу жұмыстарының және пайдалану тәжірибесі жабындарымен құбырлардың тұрақты мониторингі, СКҚ мен құбырлардың апаттылығын сараптау, - осы барлық ... жалғасы
Мұнай мен газ өндіру өнеркәсіпшіліктің ең маңызды салаларының бірі болып табылады. Оның дамуына біздің елімізде үлкен көңіл бөлінеді.
Еліміздің әлуметтік-экономикалық жоспарында жаңа мұнай мен газ кен орындарын пайдалануды жеделдету қамтылуда. Олардың қатарына Құмкөл кен орны жатады.
Құмкөл кен орны 1984 жылдың басында Қазақстан Республикасы Геология Министрлігінің Южказгеология ГӨБ-дегі Оңтүстік Қазақстан экспедициясымен ашылды.
Фонтанды ағын алу Қазақстан Республикасындағы Оңтүстік-Торғай ойпатының өнеркәсіптілік мұнай газдылығын растайды.
1987 жылы ТМД-ның ҚЖМК-нің бекітуімен баланыстық 153208 мың тонна, алынатыны 89.442 мың тонна болып мұнай қоры бекітілді.
Құмкөл кен орны Қазақстан Республикасы Жезқазған облысы Жезді ауданында орналасқан. Жақын елді мекен - Жосалы ауданы. Ол кен орнынан 179 км қашықтықта орналасқан.
Тұрандық ГФЭ "Казгеофизика" өндірістік геология бөлімі, аудан аймағындағы осы ұңғылардан 1983 жылы алдымен сейсмопрофильді іздестіру жұмыстары атқарылып, Кұмкөл ойпаңында болды. Арысқұм ойпатын бұрғылау нәтижесінде 1983 жылы 2-ші құрылымдық ұңғысынан мұнайлылығы жөнінен бірінші хабар алынды. Бұл 13541 сейсмопрофильді аймағында орналасқан. Юра шөгінділерінен алынған керндердең күшті жанармай иісі мен мұнай белгілері.
1984 жылы "Оңтүстік Қазақстан геологияның" кен орны бөлімімен Құмкөл мұнай аймағы ашылды. Осы кен орнының ашылуымен оңтүстік Торғай ойпаты жаңа өнеркәсіп мұнай газ облысы ретінде қарастырыла бастады.
1.Кен орын туралы жалпы мағұлматтар
Кен орнынан орталық обылыстары Қызылорда 200 км, Жезқазған 174 км қашықтықта орналаскан. Кен орнынан шығысқа карай 116 км тас жолы өтеді. Қызылорда-Жезқазған линиялық электр жүйесі кен орнынан 20 км аралықта өтеді. Кен орнынан 200 км шығысқа қарай Омск, Павлодар, Шымкент мұнай құбыры тартылған. Техникалық жұмыстар мен ауыз суға терендігі 80-110 м жоғары бор су қабатынан алып пайдаланады.
Кен орнындағы тұщы судың құрамында фтор бар екендігі анықталып, ауыз су кен орнынан 60 км қашықтықта орналасқан су скважинасынан тасып әкелінеді. Алаң аймағындағы жергілікті халық жаз мезгілінде мал шаруашылығымен айналысады. Ауданның әлеуметтік-экономикалық жағдайы нашар дамыған. Кен орнында тек тас жолы бар. Жаз, күз мезгілінде барлық көлік түрі емін-еркін жүре алады. Ал қыс мезгілінде жолға қардың үйіліп қалуына байланысты көліктің жүруі қиындайды. Құмкөл кен орнының географиялық жағдайы теңіз деңгейінен 106-160 м биіктікте орналасқан.
Алаңнан оңтүстікке қарай құмды Арыскұм массиві орналасқан. Ол түйіршік құмнан құралған. Арыс тұзды көлі толық кеуіп қалған. Батысқа қарай 15 км орналасқан, 60-70 м Чинк биіктігі өзгермейтін тегіс жерді бедер белгісі 150-200 м көтеріңкі плитасы бөліп тұр.
Ауданның ауа-райы құбылмалы, тәуліктік ауаның температура тербелісінің ылғалдылығы өте аз мөлшерде.
Жазда +30[0], +35[0] С ыстық, қыста -38[0], -40[0] С аяз. Жыл бойындағы түсетін ылғал мөлшері 150 мм-ге дейін, негізінде қыс, күз мезгілдерінде түседі. Оңтүстікте ағып жатқан Сырдария өзені кен орнынан 210 км қашықтықта орналасқан. Жануарларды суару үшін, алаңға жақын жерден Қызылорда гидрогелогиялық экспедициясымен өзгермейтін тегіс жерден артеман ұңғысы бұрғыланған.
Қазіргі кезде ГӨБ(ПГО) "Южказгеология" кен орны аймағында құрылыс материалдары бар екендігі анықталды.
2.Кен орнының геологиялық зерттелу және игерілу тарихы
Оңтүстік Торғай ойпатының тиімділігі 1970 жылдың бас кезінде жоғарғы палеозой шөгінділерімен байланысты. Магнитті және геология түсірген масштабы 1:500000 және 1:200000 аналогиялық Қостанай седловинасы бойынша Шу-сары су депрессиясымен аймақтық сирек тораптық сейсмологиялық кескіннің жұмысын орындап болғаннан кейін, Арысқұм мен КМПВ және жыланшық ғылыми-геологиялык зерттеулер жұмыстары нәтижесінде Юра-Триас грабеньсинклиналы (68-70) және мезозой қимасында жатады. Юра шөгінділерінің қимасындағы 2-қ құрылымдық ұңғысында, сонымен қатар 2-қ Арысқұм көрсеткіш ұңғысында, ал неоген шөгінділеріндегі 15-к құрылымдық ұңғысында мұнайдың алғашқы белгілері кездесе бастады. жақсы байқалды жане алынған керндердің беттерінде ала дақтар болды.
Арысқұм ойпатында жүргізілген геология барлама жұмыстары нәтижесінде үш кешеннен тұратын ортаңғы юра және төменгі неоген шөгінділерінің мұнайлығына көз жеткізіп отыр. Осы жылы қосылған III-горизонт ойпаңында, І-іздестіру ұңғысында бұрғылау жұмысы басталып, осы процесстерден кейін, 4-П сынау кезінде ақпан айының басында 1984 жылы жоғарғы шөгінділерінен мұнайдың алғашқы атқылау ағысы болды. Ал одан әрі жұмысын тереңдете түскенде юра шөгінділерінен мұнай және газдың атқылауы болды. Іздеу барлама жүмыстарының нәтижесінде 1984-1985 жылдары Құмкөл кен орнын төменгі және жоғарғы және ортаңғы юра шөгінділерінде мұнай бар екендігі анықталды. Тұрландық геология-геофизикалық экспедициясы тексергенде, Солтүстік Құмкөл пайда болды.
Келешекті бұрғылау жұмыстары анықтады. Ал жалғасып жатқаны солтүстік синклиналь болып табылады. 1987 жылдың басында қайта өңдеу нәтижесінде сейсмологиялық материалдың қиындатылған бағдарламасы бойынша Қазақстан методикалық тәжірибе экспедициясы батыс және шығыс учаскелері құрылды.
Құмкөл кен орнымен қилысатын жері өнімді қабат болып табылады. Маңғышылақ мұнай бірлестігі 1987 жылы кен орнында пайдалану, бұрғылау жұмыстарын бірге атқарды.
Құмкөл экспедициясы 1988 жылдың қаңтар айынан бастап Құмкөл мұнай бірлестігінің МГД-5 қарамағына беріліп, өздігінен мекеме болып саналады.
жылы Тұрлан геологиялық барлау экспедициясы мен Құмкөл кен орнының солтүстікке қарай жаңа саты анықталды оны кейін солтүстік Құмкөл сатысы деп атады. Кейінгі бұрғылау нәтижесінде осы саты Құмкөлдің солтүстік синклиналды жалғасы екендігі мәлім болды.
жылы Құмкөл кен орнының орталық бөлігінің барлау жұмыстары негізінен аяқталды. Сол себептерден геологиялық барлау жұмыстар кен орнының солтүстік бөлігіне ауысты.
1987жылы солтүстік, шығыс, батыс аймақтарының құрылымы жақтыланып, кен орнына шекаралас жатқан бөліктердің өнімділігі анықталды.
Қазіргі кезде Құмкөл кен орны ПетроКазақстан компаниясымен игерілуде. Мұнай фонтандық және штангілі терең сорапты тәсілдермен өндіріледі.
3.Кен орында коррозияға қарсы қолданылатын шаралар
oo металл констуркцияларын үстіңгі бетін агрессивті ортадан оқшаулау;
oo металдың констуркцияларының коррозиялық беріктілігін арттыру мақсатында металлға әсер ету;
oo қоршаған ортаның агрессивтілігін төмендету мақсатында қоршаған ортаға әсер ету;
oo металлдың термодинамикалық тотығуына мүмкіндік бермейтін немесе оны қатты тежейтін металлдың энергетикалық жағдайын ұстап тұру. Бірінші тәсіл пассивті қорғау тәсіліне жататынды.
Металлдың үстіңгі бетіне химиялық инертті металдың және диэлектрлік қасиеттері болатын әртүрлі бояулар, эмальдар, лактер және мастиктер пайдаланылады.
Коррозиядан қорғаудың коррозиялық беріктілігі аз металл өніміне, сол ортада коррозияға ұшырау жылдамдығы төмен (мысалы, болат өнімдерді мырышпен, хроммен, никельмен қаптау) басқа металдың жұқа қабатын жағу, сонымен қатар өнімдерді нәтижесінде металл бетінде коррозия өнімдерінің аз еритін қабаты (алюминий қорытпаларының өнімдерінде алюминий тотығының пайда болуы) пайда болатын арнайы тотықтырғыштармен өңдеу бұл кен орында қолданыс тапқан.
Металды қосындылау коррозиялық беріктілігі жоғары қорытпалардың пайда болуына алып келеді. Мысалы: хром және никельмен қоспаланған таттанбайтын болат.
Коррозия ингибиторларын (бәсеңдетушілерді) енгізу арқылы қоршаған ортаны өңдеуді кен орында терең қарастырған.
Ингибиторлардың әсері негізінен металл бетінде коррозияны тежейтін ингибитор молекулаларының немесе иондарының адсорбциясына саяды.
Сазаңқұрақ кен орнында активті қорғау тәсіліде соңғы уақытта жиі қолданыс тапқан.
Оған келесі тәсілдер жатады - электр өткізгіштігі айтарлықтай жоғары ортада өнімге теріс электрлік потенциалдың берілетіні соншалықты, металл термодинамка бойынша тотығу мүмкіндігінен айрылады.
Едеуір үлкен теріс электродты потенциалға ие өнімнің металлмен электрлік байланысынан болатын катодты коррозия протекторлы қорғау негізінде жатыр.
Ортадағы электрөткізгіштігі айтарлықтай жоғары ең теріс электрлі металл тотығады және коррозияға ұшырайды.
Мұндай металл протектор деп , ал ондай тәсіл - протекторлы қорғау деп аталады.
Коррозиядан қорғау әдістеріне көбінесе химиялық тұрақтылығы жоғары (асбоцемент, бетон, қыш, шыны, пластмасса) бейметал материалдарын қолдану жүруде.
Қазіргі уақытта өндірістік құбыр желілерінің жұмыс істеу қарқынын жоғарлату мақсатында келесідей негізгі бағыттар бойынша жоспарлы жұмыстар жүргізілуде:
- тоттануға бекем орындалудағы құбырлардың құрылысы мен іргелі жөндеуі;
- мұнайды құбыр ішілік тазалау;
- электрхимқорғау;
- жоғары сапалы қорғаныстық жабындарды пайдалану.
90-шы жылдардың аяғында тоттануға бекем орындалған құбырлардың интенсивтік құрылысы басталды және қазіргі уақытта, пайдалануда тоттануға бекем құбырлардың 7 мың. км бар, ол жалпы парктің 32% құрайды.
Ішкі жабынымен құбырлардың анағұрлым көп үлесі өңдейтін скважиналардың НКТ-на келеді.
Жабынымен жаңа құбырлар 83 %-ды құрайды, қайта қалпына келтірілгендер - 17 %.
Үлгілерді таңдау өңдейтін және айдайтын скважиналардың СКҚ-мен (алқаның үсті, ортасы, асты), сондай-ақ, мұнай құбырлары мен су тасушыларын пайдаланудың максималды мерзімдерімен жүргізілді. Үлгілерді визуалдық қараудан кейін жабын қасиеттерінің көрсеткіштері анықталды. Бұл кезде жабыннның қалыңдығын, диэлектрикалық тегістігінің, адгезияның, механикалық сипаттамаларының өлшемдері жүргізілді.
Пайдалануда болған құбырлардың үлгілерін зертханалық зерттеудің нәтижесінде, 92-нің мен тоттану іздерінің болуы;
- көбіктену мен қабаттану түріндегі жабын пленкасының деформациясы;
- жабынның механикалық қасиеттерінің төмендеуі;
- құбыр беткейіне жабын адгезиясын жоғалту.
Зертханалық зерттеудің аяқталуы бойынша үлгілер пайдалану шарттары мен ұзақтығына тәуелді бөлінген болатын.
- Күкіртті сутекті мазмұндаумен орталарда пайдаланылатын құбырлар; жылулық және химиялық өңдеулерге ұшыраған асфаль-тосмолопарафиндік шөгінділердің қарқынды қалыптасуымен.
Құбырларды және СКҚ-ні пайдалану шарттарын, режимдерін және ұзақтығын сараптау қарастырылған жағдайларда пайдалану шарттары жабынның физикалық-механикалық және қорғаныстық қасиеттерінің төмендеуінің анықтаушы себептері болып табылмайтындығын көрсетті. Осыған қарамастан бөліктерінен алынған жабындардың үлгілерінде пайдаланудың бірдей шарттарына қарамастан, әртүрлі сапасы бар. Бір-бірімен желіммеханикалық әдіспен қосылған құбырлардың бақылау орауыштарының екі жартыларының жабындары, сондай-ақ, қасиеттердің көрсеткіштерімен ерекшеленеді.
- беткейді дайындау технологиясының бұзылуы (шаңның, тоттанудың болуы, жеткіліксіз кедір-бұдырлық);
Құбырдың сенімділігі сызықтық бөлікті қорғау тиімділігіне ғана тәуелді емес, ол желім-механикалық қосылудың бекемділігіне де тәуелді. Жыл ішінде полимерлі жабындыны ұштардың түйіндес беткейлерінежағу салдарларынан құбырлардың белағаштық жылжуы себебінен, сондай-ақ, құбыр жұмыстардың операциялық бақылауын және жапсарларды 100 %-дық бақылауді жасау қажет.
Құбырлардың ішкі эпоксидтік ұнтақтық жабынымен сапасын қамтамасыз ету мақсаттарында келесідей ұсыныстар ұсынылды:
1. Құбырларды дайындаудың техникалық құжаттамасын нормативтік талаптарға сәйкес келтіру.
2.Материалдар мен бөлшектердің жоспарлы кіру бақылауын ұйымдастыру.
жабынды жақпастан бұрын құбырлардың ішкі беткейін праймдеудің бөлігін ұйымдастыру.
бояулардың термобекемді маркілерін таңдау.
Ғылыми-зерттеу жұмыстарының және пайдалану тәжірибесі жабындарымен құбырлардың тұрақты мониторингі, СКҚ мен құбырлардың апаттылығын сараптау, - осы барлық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz