Ұңғыдағы құм тығынын жоюдың гидравликалық есебі

Жоспар

Мазмұны.

1.Ұңғыдағы құм тығынын жоюды есептеу. Теориялық бөлім ... ... ... ... .3
1.1. Құм тығындарының пайда болуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1.2.Ұңғыға құмның келуін тоқтату тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.3. Құмды бетке шығару тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
1.4. Ұңғыдағы құм тығынын жою тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.Ұңғыдағы құм тығынын жоюдың гидравликалық есебі ... ... ... ... ... ... .7
2.1.Тік жуу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2.2.Кері жуу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14 3.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
4.Ұңғының түп аймағын тұзқышқылмен өңдеу. Теориялық бөлім ... ... ... ...19
4.1. Тұзқышқылмен өңдеудің негізгі түсініктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
4.2. Қышқыл ванналар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
4.3. Қарапайым қышқылдық өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
4.4. Қысым кезінде қышқылмен өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21
5 Ұңғының түп аймағын тұзқышқылмен өңдеу есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
6.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
7.Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

Қ.И.Сатпаев атындағы Қазақ Ұлттық Техникалық Университеті

Мұнай және газ кен орындарын игеру және пайдалану кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: 1. Ұңғының түп маңы аймағын құм тығынынан тазарту
2. Ұңғының түп аймағын тұзқышқылмен өңдеу

Алматы 2008 ж.

Мазмұны.

1.Ұңғыдағы құм тығынын жоюды есептеу. Теориялық бөлім ... ... ... ... .3
1.1. Құм тығындарының пайда болуы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.2.Ұңғыға құмның келуін тоқтату тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
1.3. Құмды бетке шығару
тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 4
1.4. Ұңғыдағы құм тығынын жою
тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.Ұңғыдағы құм тығынын жоюдың гидравликалық есебі ... ... ... ... ... ... .7
2.1.Тік жуу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2.2.Кері жуу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. .14
3.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
4.Ұңғының түп аймағын тұзқышқылмен өңдеу. Теориялық бөлім ... ... ... ...19
4.1. Тұзқышқылмен өңдеудің негізгі
түсініктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
4.2. Қышқыл
ванналар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .20
4.3. Қарапайым қышқылдық
өңдеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .20
4.4. Қысым кезінде қышқылмен
өңдеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21

5 Ұңғының түп аймағын тұзқышқылмен өңдеу
есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... 22
6.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
7.Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26

1.Ұңғыдағы құм тығынын жоюды есептеу. Теориялық бөлім

Бұзылмалы борпылдақ коллекторлардан ашылған ұңғыны пайдалану кезінде
қаңқаны бұзу және жыныс бөлшектерін түпке шығару түп маңы аймағында
мүмкін болатын қысым градиентінің жоғарлауы шартымен байланысты.
Түпте құмның жиналуы ұңғы дебитін төмендетеді және де түрлі
қиындықтарға алып келеді, мысалы фонтандық құбырлардың қысылып қалуы.
Қабаттан мұнаймен бірге шығатын құм түпте құм тығынын түзуі
мүмкін, мұның нәтижесінде мұнайдың ұңғыға ағуы азаяды немесе мүлдем
тоқтайды.
Сорап жұмысы кезінде құм сұйықтықпен бірге сорапқа түсіп, оның
бөлшектерін (детальдарын) тоздырады, және плунжер цилиндрде жиі қысылып
қалады.
Сорапты құмның зиянды әсерінен қорғаудың негізгі шараларына
төмендегілер жатады:
➢ Ұңғыдан жиналатын сұйықты негізінен оның шектелу жағына қарай
реттеу;
➢ Арнайы типті плунжер бар сораптарды қолдану (құм қырғыш типті,
арықшалы);
➢ Сораптан өтетін сұйық ағынындағы құм концентрациясын төмендету,
және осы сұйық ағынның қозғалыс жылдамдығын өсіру мақсатына
ұңғының құбыраралық кеңістігіне мұнай құяды;
➢ Құбыр тәрізді штангалар қолдану;
➢ Құм якорлерін қолдану.
Борпылдақ, әлсіз цементтелген жыныстардағы түп маңын бекіту үшін
фенолформальдегидті, карбамидті және басқа шайырларды, сонымен қатар фенол
спирттерін қолданады.
Қолданылатын шайырлар кеуекті ортаға өту үшін олардың тұтқырлығы
төмен және сұйық күйде болуы керек, сонымен қатар шайыр қабатта қатты
және сулы фазаға бөлініп, құммен жақсы араласуы керек. Қабатқа айдалатын
сұйық шайырлар құм бөлшектерін қоршап алады және қатқан кезде цементтеуші
материал рөлін атқарады. Ішкі каналдарды алып жатқан сулы фазаны
меңгеру кезінде жойылады.
Өңдеуден кейінгі өткізгіштің күрт төмендеуін болдырмау үшін қабатқа
шайырдың үш көлемі мөлшерінде конденсат немесе басқа жеңіл көмірсутек
сұйығын айдайды.
Сонымен қатар түп маңы аймағын бекіту үшін цемент немесе цементті-
құмды ерітінділер қолданылады.
Тұрақсыз борпылдақ коллекторлардағы ұңғыларды пайдалану кезінде
кіші диаметрлі тесік саны көп фильтрлерді қолданылады. Қазіргі кезде бар
перфораторлар көмегімен кіші диаметрлі тесік тесу мүмкін болмай отыр.
Сондықтан фильтрлерді жер бетінде дайындап, содан соң түпке түсіреді.
Құм тығыны пайда болған ұңғыны пайдалану үшін алдымен барлық
жиналған құмды тазалау керек. Терең емес ұңғылардағы қалыңдығы үлкен емес
құм тығындарын негізінен қауғамен (желонка) тазалайды. Қарапайым желонка
диаметрі 70-100 мм құбырдан тұрады, және оның төменгі бөлігінде тарелкалы
немесе шарикті клапан орналасады, ал жоғары бөлігінде арқан бекітілетін
доға орналасады. Мұндай құбырдың ұзындығы әдетте 8-12 метрден аспайды.
Ұңғы оқпанын құм тығындарынан желонкамен тазалау ұзақ та,
тиімділігі аз операция. Одан гөрі құм тығынын ұңғыны жуу арқылы тазалаған
жөн.
Құм тығындарын қайталанбалы түрде жуу немесе гидробұрғылау арқылы
тазартады. Жуу сұйығы ретінде тығыздығы қабат қысымына сәйкес мұнай,
сазды ерітінді, су (өңделген БӘЗ), аэрацияланған сұйықтық, көпіршік
қолданылады. Жуу айдалатын сұйықтықтың ағын энергиясының құм
тығындарының бұзуы және оларды жоғарыға шығаруға негізделген. Жуу тура
бағытта, кері бағытта, аралас және үздіксіз болуы мүмкін.
Тура бағытта жуу кезінде сұйықты СКҚ арқылы айдайды да, құмды
құбыраралық кеңістік арқылы шығарады. Ал кері бағытта жууда ағынды кері
бағытта тудырады. СКҚ-дан шығатын ағын тығынды жақсы шаяды. Тығынның
жақсы борпылдақтануын қамтамасыз ету үшін СКҚ-дың төменгі бөлігіне әр
түрлі ұштамаларды бұрап кигізеді (қиғаш кесілген құбыр, сұғындарма, фреза
және т.б.). Бірақ та тура бағытта жууда ағынның жылдамдығы кері бағытта
жууға қарағанда төмендеу болады. Сондықтан аралас жууда шаю СКҚ арқылы
жүзеге асырылса, ал құмды шығару үшін қайтадан кері жууға көшеді. СКҚ-дың
башмагынан жоғарырақ орнатылатын жуу қондырғысы құбыраралық кеңістік
арқылы сұйық айдау, башмак арқылы СКҚ-ды шаю және СКҚ арқылы көтеру
сияқты қызметтерді жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Жуу кезінде
құбырларды көтергіштің вертлюгіне іліп қояды, ал сұйық жуу шлангасы
арқылы жетеді. Кері бағытта жуу кезінде ұңғы сағасы жуу басы (сальник)
арқылы герметизацияланады. Тура, үздіксіз жуу кезінде де жуу басын
қолданады, бұл жерде сұйықтарды тоқтаусыз айдағанда құбырларды өсіруге
мүмкіндік береді.

1. Ұңғыға құмның келуін тоқтату тәсілдері

Ұңғы шығымын неғұрлым арттырған сайын, соғұрлым жыныстардың бұзылуы
оңайырақ болады. Ал шығымды мүмкін деңгейге дейін азайтсақ, жыныстардың
ісінуі басылып, жыныстар қарқынды бұзылмайды. Бірақ бұл режимде әлсіз
цементтелген жыныстар болса ұңғыны пайдалану тиімсіз болып табылады.
Сондықтан негізінде әр түрлі сүзгіштерді қолданады немесе түп аймақты
бекітеді. Конструкциясы бойынша құбырлы және гравийлі сүзгіштер болады:
- Құбырлы сүзгішті шегендеу тізбегінің ішіне орнатады. Бұл сүзгіштер
екі түрлі болады: жәй (қуыс өлшемдері 1,5-20 мм) және күрделі (яғни
сым темір оралған, сақина орнатылған және т.б.).
- Гравийлық сүзгіштер құбырлардың екі перфорацияланған беттерінде
гравий қатпарымен құрылады.
Сүзгіштерді қолданғанда гравий түйіршіктерінің параметрлерін дұрыс
таңдау қажет, яғни сүзгіш салмағы бойынша 70-80% ірі түйіршік ұстап, 20-30%
ұсақ түйіршіктерін өткізу керек.
Түп аймақ жыныстарын бекіту деп – әр түрлі қоспалар – цементті
ерітінді, цемент-құм қоспа ерітіндісі, фенолформальдегидті смола арқылы
бөлшектерді бір-бірімен байланыстыру. Жыныстың сіңіру қабілетіне байланысты
бір немесе бірнеше рет қатарынан айдау жүргізіледі.

2. Құмды бетке шығару тәсілдері

Бөлшектерді бетке шығару тек қана мына теңсіздік орындалғанда іске
асады:

–көтерілген сұйық арынның жылдамдығы.
– түйіршіктің еркін түзілу жылдамдығы.
Бұл шарт орындалу үшін, ұңғының дебитін жоғарылатып, құбырлардың сәйкес
диаметрін таңдап, фонтанды және газлифтті пайдалануда көтергіштердің
конструкцияларын сорапты пайдалануда құбырлы штангалар қолданады.

3. Ұңғыдағы құм тығынын жою тәсілдері

Ұңғыларды тиімді пайдалану табиғи жағдайларға, яғни жыныстардың
физикалық қасиеттерінен, қабаттардың параметрлерінен, қабат флюидтерінің
қасиеттерінен тәуелді. Ұңғы өнімдерінің қасиеттері әр жерде әр түрлі
болғандықтан, оларды қасиеттері бойынша бірнеше категорияларға бөледі.
Біздің қарастырып отырғанымыз құм түзілетін ұңғылар.
Құм түзілетін ұңғы деп – өнімінде 1-2% немесе одан жоғары мөлшерде құм
болатын ұңғыны айтамыз.
Коллекторлардың әлсіз және өте кеуекті болуы құмның түзілуінің негізгі
себебі болып табылады. Тағы бір себебі – сұйықтардың фильтрациясы кезінде
жыныстарда кернеулердің пайда болуы. Ұңғының шығымын, яғни фильтрация
жылдамдығын азайту нәтижесінде депрессияны төмендетіп, кернеуді де азайтуға
болады. Бұл жыныстардың бұзылуын тоқтатады, бірақ әлсіз цементтелген
коллекторлар жағдайында ұңғыны осындай режимде пайдалану тиімсіз болып
табылады. Бұл жағдайларда басқа тәсілдер қолданылады.
Тығын қабаттан келетін сұйықтағы құмдардың ұңғы түбіне жиналу себебінен
пайда болады. Оны пайдалану қондырғының тозуына, кей жағдайда ұңғының жұмыс
істеу қатарынан шығуына әкеледі.
Құм тығынын жою тәсілдері мынадай:
- құм тығынын сұйық арқылы жуу;
- құм тығынын мұнай арқылы жуу;
- құм тығынын гидробурмен тазалау.
Құмды тығындарды жою үшін тығынды сұйық арқылы жуады немесе гидробурмен
тазалайды. Сұйық ретінде мұнай, беттік-әрекетті заттары бар (ПАВ) су, көбік
қолданылады.
Сұйықпен жуу оның ағыс энергиясын қолдануға негізделген.
Технологиясы бойынша жуу тік, кері, аралас және үзіліссіз болып
бөлінеді.
Тік жуу кезінде сұйықты жуу құбырлар арқылы айдап, шайылған құмды жуу
құбырдың сыртқы кеңістігі арқылы шығарады.
Кері жуу кезінде сұйықты құбыр сыртындағы кеңістікке айдап, шайылған
құмды жуу құбырдың ішінен шығарады. Тік және кері жуулардың бірқатар
кемшіліктері бар.
Тік жуудың кері жууға қарағандағы кемшіліктері:
1) көтерілу ағысының аз жылдамдығы;
2) құбырды әрбір ұзартқан сайын ұңғыны таза суға дейін жуу қажеттілігі;
3) уақыттың көп кетуі.
Кері жуудың кемшіліктері:
1) сұғындырмалардың қолданылу мүмкінсіздігі;
2) түптегі үлкен артық қысымның болуы.
Тығынды босату үшін СКҚ-ның соңына әр түрлі ұштар (наконечниктер)
орнатады.
Кері жууда көтерілетін арын жылдамдығы тік жууға қарағанда үлкен
болады.
Аралас жуу кезінде СКҚ-ға сұйық айдап, құмды шығару үшін кері жууға
кіріседі. Құбырларды көтергіш ұршықбасына іліп, сұйық жуатын шлангі арқылы
түседі.
Жуу үрдісінің гидравликалық есебін жүргізу кезінде келесі параметрлер
анықталу қажет:
1) сұйықтың көтерілу арын жылдамдығы;
2) жуу құбырларының гидравликалық шығындары;
3) кедергілерге кететін шығындар;
4) жуу кезіндегі жалпы арын шығындары;
5) жуылған құмды жер бетіне шығару уақыты.

2. Ұңғыдағы құм тығынын жоюдың гидравликалық есебі

Есеп. Ұңғыдағы құм тығынын жоюдың гидравликалық есебін жүргізу керек. Осы
кезде келесі мәндерді анықтау қажет:
а) сораптың шығатын жеріндегі қысым;
б) ұңғы түбіндегі қысым;
в) қозғалтқыштың қажетті қуаты;
г) жууға кететін уақыт;
д) жуу кезіндегі ағыстың бұзу әсері;

Берілгендері:
Ұңғы тереңдігі H=2000 м; Пайдалану тізбектің диаметрі D=114 мм; Жуу
құбырдың диаметрі d=48 мм; Құм түйіршіктерінің үлкен диаметрі δ=0.13 мм;
Ұңғыдағы фильтр тереңдігі 1973 – 1980 м; Құм тығынының деңгейі 1900м.

Жуу үшін сорапты қондырғы УН 1Т – 100*200 қолданылады.
Қозғалтқыш білігінің айналу жиілігі 1070 айнмин. Пайдалы әсер коэффициенті
η=0,8 және плунжер диаметрі 127 мм. Сорап НП - 100*11 сипаттамасы 1 –
кестеде көрсетілген.

Кесте 1. Сорап НП – 100 ХЛ1 – дің беруі мен қысымы.
Беру қорабының Плунжердің Беру, дм3с Қысым, МПа
жылдамдығы минутына екі
жүріс саны
1 49,8 3,8 20,0
2 72,8 5,6 17,1
3 110,0 8,4 11,3
4 168,0 12,9 7,4

Кесте 2. Жуу құбырларында сұйықтың төмен бағытталатын арынның
жылдамдығы (мс)

Сұйық Құбырлар диаметрі, мм
шығыны,
дм3с
48 60 73 89 102 114
1 0,78 0,50 0,33 0,22 0,16 0,13
2 1,57 1,01 0,66 0,44 0,32 0,25
3 2,35 1,51 0,99 0,66 0,49 0,38
4 3,14 2,01 1,32 0,88 0,65 0,51
5 3,92 2,52 1,66 1,10 0,81 0,63
6 4,71 3,02 1,99 1,32 0,97 0,76
7 5,49 3,52 2,32 1,54 1,14 0,89
8 6,27 4,03 2,65 1,78 1,30 1,01
9 7,06 4,53 2,98 1,98 1,46 1,14
10 7,84 5,03 3,31 2,21 1,62 1,27
12 9,41 6,04 3,97 2,65 1,95 1,52
15 11,76 7,55 4,97 3,31 2,43 1,90
17 13,33 8,56 5,63 3,57 2,76 2,15
20 15,69 10,01 6,62 4,41 3,25 2,53

2.1. Сумен тік жуу
Шешімі:
1) Диаметрі 48 мм жуу құбырларында сұйықтың қозғалысында гидравликалық
қарсыласу кезіндегі арынның жоғалуын мына формула бойынша анықтаймыз:

(1)
Мұндағы, - судың құбырда қозғалысындағы үйкеліс коэффициенті.

Құбырлар 48 60 73 89 102
диаметрі,
мм
0,040 0,037 0,035 0,034 0,033

di – жуу құбырлардың ішкі диаметрі, м;
Vm – сұйықтың төмен бағыттағы арын жылдамдығы, мс (кесте 2 немесе 1
график)
График 1 немесе кесте 2 бойынша интерполирлеу арқылы сораптың сәйкес
беруінде (кесте 1) судың төмен бағытындағы арын жылдамдығын табамыз.

Жылдамдық Беруі (дм3с) Vm (мс)
1 3,8 2,98
2 5,6 4,393
3 8,4 6,586
4 12,9 10,114

Мәндерін орнына қойып, 4 жылдамдықтардағы арынның шығымын аламыз [(1)
формула бойынша]

м
м
м
м
2) Құбыр сыртындағы кеңістікте сұйық пен құм қоспасының қозғалысында
гидравликалық кедергілердегі арын шығымын анықтаймыз:
(2)
Мұнда, φ- құмның сұйықта болу нәтижесінде арынның гидравликалық шығынының
жоғарылауын ескеретін коэффициент ( ол 1,1 – 1,2 шектерінде болады, φ=1,1
қабылдаймыз)
- судың құбыр сыртындағы қозғалысындағы үйкеліс коэффициенті.
Ол диаметрлердің айырымымен анықталады 114 мм (Di=96 мм) және 48 мм (dc=48
мм): 96 – 48=48 мм
Бұл 48 мм 60 мм құбырлардың ішкі диаметріне дәл сәйкес келеді,
сондықтан =0,037;
dc – жуу құбырлардың сыртқы диаметрі
Vk – құбыр сыртындағы кеңістікке сұйықтың көтерілу бағытындағы арын
жылдамдығы, мс (2-кесте)
Бұл мәндерді 3-кесте бойынша табуға болады.

Кесте 3. Сұйықтың құбыр сыртындағы кеңістікте қозғалу жылдамдығы (мс)

Сұйық Пайдалану тізбегінің диаметрі, мм
шығымы q,
дм3с
114 127 140
СКҚ диаметрі, мм
48 60 48 60 73 60 73
1 0,16 0,20 0,13 0,15 0,19 0,11 0,14
2 0,33 0,40 0,27 0,31 0,39 0,23 0,27
3 0,49 0,60 0,40 0,46 0,59 0,34 0,41
4 0,66 0,80 0,53 0,62 0,78 0,45 0,54
5 0,82 1,00 0,67 0,77 0,98 0,57 0,68
6 0,98 1,20 0,80 0,92 1,18 0,68 0,81
7 1,15 1,40 0,93 1,08 1,37 0,79 0,95
8 1,31 1,60 1,07 1,23 1,57 0,91 1,08
9 1,48 1,80 1,20 1,38 1,76 1,02 `1,22
10 1,64 2,00 1,33 1,54 1,96 1,14 1,35
12 1,97 2,40 1,60 1,85 2,35 1,36 1,62
15 2,46 3,00 2,00 2,31 2,94 1,70 2,03
17 2,79 3,40 2,27 2,62 3,33 1,93 2,30
20 3,28 4,00 267 3,08 3,92 2,27 2,70

Сұйық Пайдалану тізбегінің диаметрі, мм
шығымы q,
дм3с
146 168
СКҚ диаметрі, мм
60 73
1 3,8 0,624
2 5,6 0,916
3 8,4 1,378
4 12,9 2,116

мс, мс, мс, мс.
Бұл мәндерді (2) формулаға қойып, құбыр сыртындағы сұйықтың құммен
қозғалысындағы арын шығымын h2 – ні анықтаймыз:
м
м
м
м

3) К.А.Апресовтың формуласы бойынша көтергіш құбырлар және құбыр сыртындағы
кеңістікте тығыздықтары әртүрлі сұйық бағаналарын теңестіру кезіндегі
арын шығымын анықтаймыз:

(3)
Мұнда, m – құм тығынының кеуектілігі m=0,3;
F – 114 мм пайдалану тізбегінің көлденең қима ауданы F=72 см2;
l – бір реттегі жуылған тығынның биіктігі (екі құбырдың ұзындығы 14
м)
f – 114 мм және 48 мм құбырлар арасындағы сақиналы кеңістіктің
көлденең қима ауданы f=54 см2;
ρк – құм тығыздығы ρк=2760 кгм3;
ρс – жуатын сұйықтың тығыздығы ρс – 1000 кгм3;
Vкр – түйіршік өлшемі =0,13 мм үшін, түйіршіктің суға еркін түсу
жылдамдығы.
Vкр=1,26 смc (4 – ші кесте)
Кесте 4. Түйіршіктің суға еркін түсу жылдамдығы.
Түйіршік Еркін түсу Түйіршік Еркін түсу Түйіршік Еркін түсу
өлшемі, жылдамдығы, өлшемі ммжылдамдығы, өлшемі, жылдамдығы,
мм смc смc мм смс
0,01 0,01 0,17 2,14 0,45 4,9
0,03 0,07 0,19 2,39 0,5 5,35
0,05 0,19 0,21 2,6 0,6 6,25
0,07 0,36 0,23 2,8 0,7 7,07
0.09 0,6 0,25 3 0,8 7,89
0,11 0,9 0,3 3,5 0,9 8,7
0,13 1,26 0,35 3,97 1,0 9,5
0,15 1,67 0,4 4,44 1,2 11,02

Мәндерді (3) формулаға қойып, арын шығымын h3 – табамыз:

м
м
м
м

4) Судың қозғалысында вертлюг және шлангадағы гидравликалық
кедергілердегі арын шығынын анықтаймыз:

5-кесте.
Судың шығыны, Арынның шығыны, м Судың шығыны, Арынның шығыны, м
дм3с дм3с
3 4 8 29
4 8 9 36
5 12 10 50
6 17 12 104
7 22 15 186

1 жылдамдық (h4+h5)1=7,2 м
2 жылдамдық (h4+h5)2=15 м
3 жылдамдық (h4+h5)3=31,8 м
4 жылдамдық (h4+h5)4=128 м

5) 48 мм айдау желісіндегі сорап агрегатынан шлангаға дейін гидравликалық
кедергілерде арын шығынын h6 анықтаймыз. Бұл желінің ұзындығы l=50 м деп
қабылдаймыз (1) формула бойынша:
м
м
м
м

6) Сораптың шығатын жеріндегі қысым (МПа);

(4)

Мәндерін қойып, мынаны аламыз:
МПа
МПа
МПа
МПа

7) Қондырғының жұмыс кезінде түптегі қысымды есептейміз:

(5)

Мұнда H – ұңғы тереңдігі, м
(5) формула бойынша:

МПа
МПа
МПа
МПа

8) Құм тығынын жууға қажетті қуатты анықтаймыз:

(6)

Мұнда - сорапты қондырғының п.ә.к.
кВт
кВт
кВт
кВт

Сорапты қондырғының УН 1Т – 100*200 номинал пайдалы қуаты 83 кВт
болғандықтан, ол 2,3,4 жылдамдықта жұмыс жасай алмайды. Сондықтан есепті
тек қана 1 жылдамдық үшін жүргіземіз.

9) Сорапты қондырғының максимал қуатында пайдалану коэффициентін есептейік:
(7)

%

10) Жылдамдықтардың айырымы ретінде анықталатын, жуылған құмды көтеру
жылдамдығын анықтаймыз:

(8)

Нақты берілгендерді орнына қоямыз.

мс

11) Таза судың пайда болғанға дейін, жуылған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.