Қазақстан экономикасын басқару
Қазакстан Республикасынын әлеуметтік-экономикалық дамуьн баскарудагы дербестілік саяси алғы шарттарының қажеттілігін ескертеді. 80-жылдардың екінші жартысынан бастап бұрынғы Кеңес Одағында, сондай-ақ Қазақстанда қоғамдық-саяси ахуал қарама-қайшылықтармен сипатталып, қоғамдық тұрақсыздықты көрсетті.
Орталықтың Республика мен оның аймақтарының мүдделерін сскермеуі, когамдык және территориялық енбек бөлінісінде орын алып отырғандай, мекемелік және жергілікті мүдделердің қарама-қайшылыган үдете тусіп, табиғи ресурстардың бей-берекет пайдалануына мүмкіндік береді, мұның ақыры экономикалық ахуалдың шиелене түсуіне әкеліп сгжтырады. Тұрақсыздықтың ең басты себебі жоғарыда аталмағандай жүйенің ішкі тоқырауында болды. Кеңестік жүйенің күйреу алдындағы айқын далел ауқымды кезекке тұру, гллондық жүйенің үдей түсуі, ақшаның құнсыздануы болып тпбылады. Тіпті 1993 жылдың аяқ кезіне дейін дербес экономикалық саясат орын алмады. Сонымен қатар көптеген мемлекеттсрдің тәжірибесі айқын дәлелдёгендей, барлық шаруашылық жүргізу жуйелерінің ішінде ең тиімдісі болып нарықтық экономика табылады. Ол еңбектІ ынталандыруды жетілдіреді, өнім өндірушілердің экономикалық дербестігін қамта-масыз етеді, өндірушілердің монополиясына жол бермейді өзге өндірісті тұтынушы сұранысына бағыттайды.
Рсспубликамызда терең де батыл өзгерістерді жүзеге асыруда нақтылы алгашарттаі» қажет етілді. Осы бағытта 1990 жылы 25 қазанда «Қазақстанның мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясы» және 1993 жылдың 28 қаңтарында Рсспубликаның Ата Заңының (Конституциясының) қабылдануы мсмлекетіміздің тарихындағы жаңа сәт болып табылды. Қазіргі кезде Қазақстан Республйкасының 1995 жылдың 30 тамызында қабылданған екінші Конституциясы және 1991 жыллын 16 желтоқсанында қабылданған «Қазақстан Республикасының мемлекетгік тәуелсіздігі туралы» конституциялық заң еліміздің әлеуметгік-экономикалық дамуында айрықша орын алады.
Аталып өткен құжаттардың Республикадағы саяси-экономикалық процестерді басқаруда маңызы зор. Оларда экономикалық тәуелсіздіктің негіздері, нарықтық қатынастарды қалыптастырудағы экономиканы басқарудың маңыздылығы көрсетілген. Бұл жәйт республика дербестігінің экономикалық алғышарты мен өмір тіршілігін басқарудың барлық сферасын анықтайды. Атап айтқанда, олар Қазақстанның экономикалық тәуелсіздігінің негізі: жерге, оның қойма байлықтарына, шикі және территориялық су ресурстарына, өсімдік пен жан-жануарлар әлеміне, тарихи, мәдени қүндылықтарына, материалдық, қаржылық ресурстарына, өндірістік жэне өнлірістік емес объектілігіне деген төтенше меншігі.
Қазақстан экономикасы мемлекеттік реттеудің субъектісі болып табылады. Буған басқару функциясы ретіндегі мемлекеттік реттеуде аса манызды езіндік қаржы-несие жүйесі, дербес мемлекетгік бюджет
Орталықтың Республика мен оның аймақтарының мүдделерін сскермеуі, когамдык және территориялық енбек бөлінісінде орын алып отырғандай, мекемелік және жергілікті мүдделердің қарама-қайшылыган үдете тусіп, табиғи ресурстардың бей-берекет пайдалануына мүмкіндік береді, мұның ақыры экономикалық ахуалдың шиелене түсуіне әкеліп сгжтырады. Тұрақсыздықтың ең басты себебі жоғарыда аталмағандай жүйенің ішкі тоқырауында болды. Кеңестік жүйенің күйреу алдындағы айқын далел ауқымды кезекке тұру, гллондық жүйенің үдей түсуі, ақшаның құнсыздануы болып тпбылады. Тіпті 1993 жылдың аяқ кезіне дейін дербес экономикалық саясат орын алмады. Сонымен қатар көптеген мемлекеттсрдің тәжірибесі айқын дәлелдёгендей, барлық шаруашылық жүргізу жуйелерінің ішінде ең тиімдісі болып нарықтық экономика табылады. Ол еңбектІ ынталандыруды жетілдіреді, өнім өндірушілердің экономикалық дербестігін қамта-масыз етеді, өндірушілердің монополиясына жол бермейді өзге өндірісті тұтынушы сұранысына бағыттайды.
Рсспубликамызда терең де батыл өзгерістерді жүзеге асыруда нақтылы алгашарттаі» қажет етілді. Осы бағытта 1990 жылы 25 қазанда «Қазақстанның мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясы» және 1993 жылдың 28 қаңтарында Рсспубликаның Ата Заңының (Конституциясының) қабылдануы мсмлекетіміздің тарихындағы жаңа сәт болып табылды. Қазіргі кезде Қазақстан Республйкасының 1995 жылдың 30 тамызында қабылданған екінші Конституциясы және 1991 жыллын 16 желтоқсанында қабылданған «Қазақстан Республикасының мемлекетгік тәуелсіздігі туралы» конституциялық заң еліміздің әлеуметгік-экономикалық дамуында айрықша орын алады.
Аталып өткен құжаттардың Республикадағы саяси-экономикалық процестерді басқаруда маңызы зор. Оларда экономикалық тәуелсіздіктің негіздері, нарықтық қатынастарды қалыптастырудағы экономиканы басқарудың маңыздылығы көрсетілген. Бұл жәйт республика дербестігінің экономикалық алғышарты мен өмір тіршілігін басқарудың барлық сферасын анықтайды. Атап айтқанда, олар Қазақстанның экономикалық тәуелсіздігінің негізі: жерге, оның қойма байлықтарына, шикі және территориялық су ресурстарына, өсімдік пен жан-жануарлар әлеміне, тарихи, мәдени қүндылықтарына, материалдық, қаржылық ресурстарына, өндірістік жэне өнлірістік емес объектілігіне деген төтенше меншігі.
Қазақстан экономикасы мемлекеттік реттеудің субъектісі болып табылады. Буған басқару функциясы ретіндегі мемлекеттік реттеуде аса манызды езіндік қаржы-несие жүйесі, дербес мемлекетгік бюджет
ҚАЗАҚСТАН ЭКОНОМИКАСЫН БАСҚАРУ
Қазакстан Республикасынын әлеуметтік-экономикалық дамуьн баскарудагы
дербестілік саяси алғы шарттарының қажеттілігін ескертеді. 80-жылдардың
екінші жартысынан бастап бұрынғы Кеңес Одағында, сондай-ақ Қазақстанда
қоғамдық-саяси ахуал қарама-қайшылықтармен сипатталып, қоғамдық
тұрақсыздықты көрсетті.
Орталықтың Республика мен оның аймақтарының мүдделерін
сскермеуі, когамдык және территориялық енбек бөлінісінде орын алып
отырғандай, мекемелік және жергілікті мүдделердің қарама-қайшылыган үдете
тусіп, табиғи ресурстардың бей-берекет пайдалануына мүмкіндік береді, мұның
ақыры экономикалық ахуалдың шиелене түсуіне әкеліп сгжтырады.
Тұрақсыздықтың ең басты себебі жоғарыда аталмағандай жүйенің ішкі
тоқырауында болды. Кеңестік жүйенің күйреу алдындағы айқын далел ауқымды
кезекке тұру, гллондық жүйенің үдей түсуі, ақшаның құнсыздануы болып
тпбылады. Тіпті 1993 жылдың аяқ кезіне дейін дербес экономикалық саясат
орын алмады. Сонымен қатар көптеген мемлекеттсрдің тәжірибесі айқын
дәлелдёгендей, барлық шаруашылық жүргізу жуйелерінің ішінде ең тиімдісі
болып нарықтық экономика табылады. Ол еңбектІ ынталандыруды жетілдіреді,
өнім өндірушілердің экономикалық дербестігін қамта-масыз етеді,
өндірушілердің монополиясына жол бермейді өзге өндірісті тұтынушы
сұранысына бағыттайды.
Рсспубликамызда терең де батыл өзгерістерді жүзеге асыруда нақтылы
алгашарттаі қажет етілді. Осы бағытта 1990 жылы 25 қазанда Қазақстанның
мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясы және 1993 жылдың 28 қаңтарында
Рсспубликаның Ата Заңының (Конституциясының) қабылдануы мсмлекетіміздің
тарихындағы жаңа сәт болып табылды. Қазіргі кезде Қазақстан Республйкасының
1995 жылдың 30 тамызында қабылданған екінші Конституциясы және 1991 жыллын
16 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасының мемлекетгік
тәуелсіздігі туралы конституциялық заң еліміздің әлеуметгік-экономикалық
дамуында айрықша орын алады.
Аталып өткен құжаттардың Республикадағы саяси-экономикалық процестерді
басқаруда маңызы зор. Оларда экономикалық тәуелсіздіктің негіздері,
нарықтық қатынастарды қалыптастырудағы экономиканы басқарудың маңыздылығы
көрсетілген. Бұл жәйт республика дербестігінің экономикалық алғышарты мен
өмір тіршілігін басқарудың барлық сферасын анықтайды. Атап айтқанда, олар
Қазақстанның экономикалық тәуелсіздігінің негізі: жерге, оның қойма
байлықтарына, шикі және территориялық су ресурстарына, өсімдік пен жан-
жануарлар әлеміне, тарихи, мәдени қүндылықтарына, материалдық,
қаржылық ресурстарына, өндірістік жэне өнлірістік емес объектілігіне
деген төтенше меншігі.
Қазақстан экономикасы мемлекеттік реттеудің субъектісі болып табылады.
Буған басқару функциясы ретіндегі мемлекеттік реттеуде аса манызды езіндік
қаржы-несие жүйесі, дербес мемлекетгік бюджет калыптасуы, салық жөне кедем
жүйесін ұйымдастыру жатады.
Қазакстан Рсспубликасы Конституциясының құрамында экономиканы
басқаруды ұйымдастырудың әдістемелік қағидалары бар. Біріншіден,
Қазақстан экономикасы меншіктің әртүрлі нысандарына негізделді. Мемлекет
заң алдында меншіктін барлық субъектілсрінің теңдігін қамтамасыз
етеді.
Екіншідсн, жске меншіккс қол сұғуға болмайды.
Үшіншіден, мемлекет жеке кәсіпкерлік қызметтің еркіндігіне
кепілдік береді және оны қорғау мсн қолдауды қамтамасыз
етеді.
Төртіншіден, монополистік қызмет пен бәсекелестің кез-
келген шектеуіне жол берілмейді. Бесішіден, әкімшілік
аймақтың бірліктері дербес болып табылады.
Бұл кағидалар Қазақстан экопомикасын басқарудың қазіргі жүйесінің
негізін құрайды және республиканын халық шаруашылыгының әлеумсттік
бағыттағы нарықтық экономикага орныкты етуін камтамасьп етуі тиіс. Бұл
қағидалар тек саяси-әлеуметтік мәнге ие болып қана қоймай,
Қазақстандағы менеджменттің ұйымдастырушылық бастамасына да тікелсй
катысты. Баскарудағы ұйымдастырушылық фактордың ролі кәсіпкерлік
ортада эрдайым жоғары бағаланған.
Көпшіліккс әйгілі, амсрикандық миллиардер Кариеги Біздегі барлық
завод, фабрика, байланыс кұралдары мен ақшаны алып қонып, тек
біздегі ұйымдастыруды қалдырсаңыз, төрі жылда бәрі де қайта қалпына
келеді, деп айткан. Нашар ұйымдастырған компанияны ешкандайда
нарықтық тетіктер құтқара алмайды.
ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУ МЕН ӨЗІН-ӨЗІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ
Республика экономикасын басқару жүйесінің әдістемелік негіздерінін бірі
болып - осы тұжырымдамасы берілген, өзіп-өзі басқаруға көшудің теориялық
алғы шарттарының жүйесі саналады. Құрылымы бойынша ол он бес бөлімнен
тұрады, оларда стратегиялық мақсаттар, меншікке қатынас, каржылық база,
баға белгілеу, әлеуметтік саясат, аймақтық спясат, микродеңгейде жоспарлау,
ғылыми-техникалық прогресті басқару, инвестициялар, табиғатщ пайдлану және
бас-калары берілген. Жергілікті ресурстарды қолдануда аймақтардың, кұқығын
кеңейту негізінде және осы арқылы халықтың өмір сүру сапасын қамтамасыз ете
отырып көздеген максаттарға жетуге рұқсат етілген. Тұжырымдаманың теориялық
қана емес, сондай-ақ тәжірибелік мәні де бар.
Тужырымдамада анықталғандай Республиканың өзін-өзі басқару қағидасына
өтудің басты мақсаты ретінде экономи-калық дамуды жеделдету және,;
аймақгардың ресурстарды колданудағы кұкықтарын дамыту болып табылады.
Сондай-ақ тұжырымдама басқарудың стратегиялық, мақсаты, халықтың өмірлік
деңгейін қамтамасыз етуді анықтаған.
Аталмыш тұжырымдаманы нақтылы іске асыру басқару саласында өзекті
мәселе екенін басшылыққа ала отырып, елімізде екі заң жобалары ұсынылды:
біріншісі,.- Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекетгік басқару
туралы, екіншісі - Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі
басқару туралы (қыркүйек - 2000 Жыл).
Бұл кұжаттар көптен күткен, әлеуметгік-экономикалық баскаруды әрі
қарай.жетілдіретін өдістемелік негіздердің бірі деп ұғынған дұрыс ...
Бірінші заң Қазақстан Республикасының Конститутциясына сәйкес
жергілікті мемлекеттік басқару саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді,
жергілікті өкілді және атқарушы органдардың құзретін, қызметінің
ұйымдастырылуын, тартібін, сондай-ақ мәслихат депутатарының құқықтық
жгндайын белгіледі. Заңда бірқатар анықтамалар берілген. Мысалы:
Жергілікті мемлекетгік басқару - жергілікті өкілді жәнс атқарушы органдар
осы заңмен және басқа да заң актілерімсн белгіленген кұзырет шегінде тиісті
аймақта мемлекеттік саясатты жүргізу және оны дамыту мақсатында жүзегс
асырылатын әрі тиісті аймақтағы істің жай-күйіне жауапты қызмет. Сонымен
қатар өзін-өзі қаржыландыру мәселесінде карастырылган. Занның үшінші
бабында былай деп жазылған: Жергілікті мемлекеттік басқару қызметінің
экономикалық және қаржылық негізін: жергілікті бюджет; коммуналдык занды
тұлғаларга бектілген мүлік; Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес
коммуналдық меншік-тегі өзге де мүлік құрайды.
Басқару түрғысынан алғанда мәслихаттардың құзыреттері орынды
көрсетілген. Оған дәлел: заңда жазылғандай мәслихаттардың құзыретіне тиісті
аймақты дамыту жоспарлары, экономикалық жәнс әлеуметтік бағдарламаларын,
жергілікті бюджетті және олардың атқарылуын бақылануы.
Ұғыну барысында екі Заңның айырмашылығын білу өте қажет. Бірінші, Заң
жергілікті мемлекеттік басқару туралы болса, екіншісі, жергілікті өзін-өзі
басқару туралы. Соңғысы, Жергілікті басқару органдарына емін-еркін
бостандық беру Негізі, Әрине зандылық шенберінде.
Қазақстан Республикасы Жергілікті өзін-өзі басқару туралы Занында
мынандай аігықтама берілген: Жергілікті өзін-өзі басқару деп - Қазакстап
Республикасының Конституциясы мен заңдарына сәйкес жергілікті манызы бар
мәселелерді шешу женінде аймақтық құрылымдар халық қызмстіп дербес тұрғыда
жүзеге асыратын халық билігін іске асырудын нысаны ұғынылады. Заңның
ұтымды жағдайларының бірі өзін-өзі басқарудағы өзекті мәселелердің
жергілітсті қаржыландыруы туралы. Жергілікті қауымдастықтын кірістері
келесіден: жергілікті бюджеттен бөлінетін қаражаттан; жергілікті
қауымдастық құрған коммерциялық ұйымдардан және оларга тиесілі мүлікті
жалға тапсырудан алынған жергілікті қауымдастық кірістерінен; жергілікті
қауымдастық халкының өз еркімен салық төлеуі нәтижесінде алынған
кірістерден: занды және жеке тұлғалардың ерікті кайырымдылмқ қорларынан;
заңмен тыйым салынбаған өзге де көздерден қалыптасады.
Экономиканы тұрақтандыру мақсатында Республика Үкіметі нарыққа өтудің
тұжырымдамасын жасап шығарды. Тұжырымдама мемлекеттік және экономикалық
егемендіктің қағидаларына негізделген. Онда нарыққа өтудің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қазакстан Республикасынын әлеуметтік-экономикалық дамуьн баскарудагы
дербестілік саяси алғы шарттарының қажеттілігін ескертеді. 80-жылдардың
екінші жартысынан бастап бұрынғы Кеңес Одағында, сондай-ақ Қазақстанда
қоғамдық-саяси ахуал қарама-қайшылықтармен сипатталып, қоғамдық
тұрақсыздықты көрсетті.
Орталықтың Республика мен оның аймақтарының мүдделерін
сскермеуі, когамдык және территориялық енбек бөлінісінде орын алып
отырғандай, мекемелік және жергілікті мүдделердің қарама-қайшылыган үдете
тусіп, табиғи ресурстардың бей-берекет пайдалануына мүмкіндік береді, мұның
ақыры экономикалық ахуалдың шиелене түсуіне әкеліп сгжтырады.
Тұрақсыздықтың ең басты себебі жоғарыда аталмағандай жүйенің ішкі
тоқырауында болды. Кеңестік жүйенің күйреу алдындағы айқын далел ауқымды
кезекке тұру, гллондық жүйенің үдей түсуі, ақшаның құнсыздануы болып
тпбылады. Тіпті 1993 жылдың аяқ кезіне дейін дербес экономикалық саясат
орын алмады. Сонымен қатар көптеген мемлекеттсрдің тәжірибесі айқын
дәлелдёгендей, барлық шаруашылық жүргізу жуйелерінің ішінде ең тиімдісі
болып нарықтық экономика табылады. Ол еңбектІ ынталандыруды жетілдіреді,
өнім өндірушілердің экономикалық дербестігін қамта-масыз етеді,
өндірушілердің монополиясына жол бермейді өзге өндірісті тұтынушы
сұранысына бағыттайды.
Рсспубликамызда терең де батыл өзгерістерді жүзеге асыруда нақтылы
алгашарттаі қажет етілді. Осы бағытта 1990 жылы 25 қазанда Қазақстанның
мемлекеттік егемендігі туралы Декларациясы және 1993 жылдың 28 қаңтарында
Рсспубликаның Ата Заңының (Конституциясының) қабылдануы мсмлекетіміздің
тарихындағы жаңа сәт болып табылды. Қазіргі кезде Қазақстан Республйкасының
1995 жылдың 30 тамызында қабылданған екінші Конституциясы және 1991 жыллын
16 желтоқсанында қабылданған Қазақстан Республикасының мемлекетгік
тәуелсіздігі туралы конституциялық заң еліміздің әлеуметгік-экономикалық
дамуында айрықша орын алады.
Аталып өткен құжаттардың Республикадағы саяси-экономикалық процестерді
басқаруда маңызы зор. Оларда экономикалық тәуелсіздіктің негіздері,
нарықтық қатынастарды қалыптастырудағы экономиканы басқарудың маңыздылығы
көрсетілген. Бұл жәйт республика дербестігінің экономикалық алғышарты мен
өмір тіршілігін басқарудың барлық сферасын анықтайды. Атап айтқанда, олар
Қазақстанның экономикалық тәуелсіздігінің негізі: жерге, оның қойма
байлықтарына, шикі және территориялық су ресурстарына, өсімдік пен жан-
жануарлар әлеміне, тарихи, мәдени қүндылықтарына, материалдық,
қаржылық ресурстарына, өндірістік жэне өнлірістік емес объектілігіне
деген төтенше меншігі.
Қазақстан экономикасы мемлекеттік реттеудің субъектісі болып табылады.
Буған басқару функциясы ретіндегі мемлекеттік реттеуде аса манызды езіндік
қаржы-несие жүйесі, дербес мемлекетгік бюджет калыптасуы, салық жөне кедем
жүйесін ұйымдастыру жатады.
Қазакстан Рсспубликасы Конституциясының құрамында экономиканы
басқаруды ұйымдастырудың әдістемелік қағидалары бар. Біріншіден,
Қазақстан экономикасы меншіктің әртүрлі нысандарына негізделді. Мемлекет
заң алдында меншіктін барлық субъектілсрінің теңдігін қамтамасыз
етеді.
Екіншідсн, жске меншіккс қол сұғуға болмайды.
Үшіншіден, мемлекет жеке кәсіпкерлік қызметтің еркіндігіне
кепілдік береді және оны қорғау мсн қолдауды қамтамасыз
етеді.
Төртіншіден, монополистік қызмет пен бәсекелестің кез-
келген шектеуіне жол берілмейді. Бесішіден, әкімшілік
аймақтың бірліктері дербес болып табылады.
Бұл кағидалар Қазақстан экопомикасын басқарудың қазіргі жүйесінің
негізін құрайды және республиканын халық шаруашылыгының әлеумсттік
бағыттағы нарықтық экономикага орныкты етуін камтамасьп етуі тиіс. Бұл
қағидалар тек саяси-әлеуметтік мәнге ие болып қана қоймай,
Қазақстандағы менеджменттің ұйымдастырушылық бастамасына да тікелсй
катысты. Баскарудағы ұйымдастырушылық фактордың ролі кәсіпкерлік
ортада эрдайым жоғары бағаланған.
Көпшіліккс әйгілі, амсрикандық миллиардер Кариеги Біздегі барлық
завод, фабрика, байланыс кұралдары мен ақшаны алып қонып, тек
біздегі ұйымдастыруды қалдырсаңыз, төрі жылда бәрі де қайта қалпына
келеді, деп айткан. Нашар ұйымдастырған компанияны ешкандайда
нарықтық тетіктер құтқара алмайды.
ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУ МЕН ӨЗІН-ӨЗІ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ
Республика экономикасын басқару жүйесінің әдістемелік негіздерінін бірі
болып - осы тұжырымдамасы берілген, өзіп-өзі басқаруға көшудің теориялық
алғы шарттарының жүйесі саналады. Құрылымы бойынша ол он бес бөлімнен
тұрады, оларда стратегиялық мақсаттар, меншікке қатынас, каржылық база,
баға белгілеу, әлеуметтік саясат, аймақтық спясат, микродеңгейде жоспарлау,
ғылыми-техникалық прогресті басқару, инвестициялар, табиғатщ пайдлану және
бас-калары берілген. Жергілікті ресурстарды қолдануда аймақтардың, кұқығын
кеңейту негізінде және осы арқылы халықтың өмір сүру сапасын қамтамасыз ете
отырып көздеген максаттарға жетуге рұқсат етілген. Тұжырымдаманың теориялық
қана емес, сондай-ақ тәжірибелік мәні де бар.
Тужырымдамада анықталғандай Республиканың өзін-өзі басқару қағидасына
өтудің басты мақсаты ретінде экономи-калық дамуды жеделдету және,;
аймақгардың ресурстарды колданудағы кұкықтарын дамыту болып табылады.
Сондай-ақ тұжырымдама басқарудың стратегиялық, мақсаты, халықтың өмірлік
деңгейін қамтамасыз етуді анықтаған.
Аталмыш тұжырымдаманы нақтылы іске асыру басқару саласында өзекті
мәселе екенін басшылыққа ала отырып, елімізде екі заң жобалары ұсынылды:
біріншісі,.- Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекетгік басқару
туралы, екіншісі - Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі
басқару туралы (қыркүйек - 2000 Жыл).
Бұл кұжаттар көптен күткен, әлеуметгік-экономикалық баскаруды әрі
қарай.жетілдіретін өдістемелік негіздердің бірі деп ұғынған дұрыс ...
Бірінші заң Қазақстан Республикасының Конститутциясына сәйкес
жергілікті мемлекеттік басқару саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді,
жергілікті өкілді және атқарушы органдардың құзретін, қызметінің
ұйымдастырылуын, тартібін, сондай-ақ мәслихат депутатарының құқықтық
жгндайын белгіледі. Заңда бірқатар анықтамалар берілген. Мысалы:
Жергілікті мемлекетгік басқару - жергілікті өкілді жәнс атқарушы органдар
осы заңмен және басқа да заң актілерімсн белгіленген кұзырет шегінде тиісті
аймақта мемлекеттік саясатты жүргізу және оны дамыту мақсатында жүзегс
асырылатын әрі тиісті аймақтағы істің жай-күйіне жауапты қызмет. Сонымен
қатар өзін-өзі қаржыландыру мәселесінде карастырылган. Занның үшінші
бабында былай деп жазылған: Жергілікті мемлекеттік басқару қызметінің
экономикалық және қаржылық негізін: жергілікті бюджет; коммуналдык занды
тұлғаларга бектілген мүлік; Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес
коммуналдық меншік-тегі өзге де мүлік құрайды.
Басқару түрғысынан алғанда мәслихаттардың құзыреттері орынды
көрсетілген. Оған дәлел: заңда жазылғандай мәслихаттардың құзыретіне тиісті
аймақты дамыту жоспарлары, экономикалық жәнс әлеуметтік бағдарламаларын,
жергілікті бюджетті және олардың атқарылуын бақылануы.
Ұғыну барысында екі Заңның айырмашылығын білу өте қажет. Бірінші, Заң
жергілікті мемлекеттік басқару туралы болса, екіншісі, жергілікті өзін-өзі
басқару туралы. Соңғысы, Жергілікті басқару органдарына емін-еркін
бостандық беру Негізі, Әрине зандылық шенберінде.
Қазақстан Республикасы Жергілікті өзін-өзі басқару туралы Занында
мынандай аігықтама берілген: Жергілікті өзін-өзі басқару деп - Қазакстап
Республикасының Конституциясы мен заңдарына сәйкес жергілікті манызы бар
мәселелерді шешу женінде аймақтық құрылымдар халық қызмстіп дербес тұрғыда
жүзеге асыратын халық билігін іске асырудын нысаны ұғынылады. Заңның
ұтымды жағдайларының бірі өзін-өзі басқарудағы өзекті мәселелердің
жергілітсті қаржыландыруы туралы. Жергілікті қауымдастықтын кірістері
келесіден: жергілікті бюджеттен бөлінетін қаражаттан; жергілікті
қауымдастық құрған коммерциялық ұйымдардан және оларга тиесілі мүлікті
жалға тапсырудан алынған жергілікті қауымдастық кірістерінен; жергілікті
қауымдастық халкының өз еркімен салық төлеуі нәтижесінде алынған
кірістерден: занды және жеке тұлғалардың ерікті кайырымдылмқ қорларынан;
заңмен тыйым салынбаған өзге де көздерден қалыптасады.
Экономиканы тұрақтандыру мақсатында Республика Үкіметі нарыққа өтудің
тұжырымдамасын жасап шығарды. Тұжырымдама мемлекеттік және экономикалық
егемендіктің қағидаларына негізделген. Онда нарыққа өтудің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz