Нидерланды еліне экономикалық сипатама



Кіріспе

I. Тарау Нидерланды еліне экономикалық сипатама.
1.1. Географиялық орыны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2 . 4 бет
1.2. Табиғат ресурстары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5 . 7 бет
1.3. Халқы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8 . 9 бет

II. Тарау Жалпы шаруашылығы
2.1. Өнеркәсібі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10 . 12 бет
2.2. Ауыл шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13 . 15 бет
2.3. Экологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16 бет

III. Тарау Қазақыстан Республикасының Нидерланды мен халықаралық қарым . қатынасытары.
4.1. Саяси қарымқатынасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17 . 18 бет
4.2. Нарықтық экономикалық қарым қатынасы ... ... ... ... ... ... ... .19 . 20 бет
4.3. Халықаралық сауда қарым . қатынасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... .21 бет

Қорытынды
Кіріспе.
Нидерланды жоғары дәрежеде дамыған капиталистік индустриялы ел. Астанасы Амстердам онда ( 1091000 ) халық өмір сүреді. Ақша бірлігі гульден, ал ресми тілі голланд. Мемлекеттік құрлымы монархия. Нидерланды елінің жалпы жер көлемі 41 562 шаршы шақырым.
ХVII ғасырда голанды теңізшілерінің географиялық ашылулары нәтижесінде Нидерланды өз иеліктерін кеңейтіп, Оңтүстік Шығыс Азиядан Кариб теңізінің аралдарына дейін созылып жатқан колониялдық империяны құрады.
Голондықтар алтын, татымдылықтар және басқа да тауарлармен дүние жүзінде белсенді сауда жасады. Кәзіргі кезге дейін елдің экономикасында сауданың рөлі зор. Мемлекеттің кірістің жартысынан көбі экспорттан түседі.
Голландық отар империясы ыдырады тәуелсіз Индонезия мемлекетіне айналған бұрынғы Нидерланды Үндістандағы кәсіп орындардың национализациялауы нәтижесінде Нидерланды біраз күрделі қаржысынан айырылды. Бұл Нидерландыны Еуропаның Индустриялық жағынан күшті дамыған капиталистік елдерімен және АҚШ – пен экономикалық байланысын күшейтуге мәжбүр етті. 1946 – 1970 жылдарда елдің ұлттық табысында өнеркәсіптің үлесі өсті, ауыл шаруашылығының үлесі екі есе кеміді.

Кіріспе
I. Тарау Нидерланды еліне экономикалық сипатама.
1.1. Географиялық
орыны ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 2
– 4 бет
1.2. Табиғат
ресурстары ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ..5 – 7 бет
1.3.
Халқы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .8 – 9 бет
II. Тарау Жалпы шаруашылығы
1.
Өнеркәсібі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...10 – 12 бет
2. Ауыл
шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ...13 – 15 бет
3.
Экологиясы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .16 бет
III. Тарау Қазақыстан Республикасының Нидерланды мен халықаралық
қарым – қатынасытары.
4.1. Саяси
қарымқатынасы ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...17 – 18 бет
4.2. Нарықтық экономикалық қарым қатынасы ... ... ... ... ... ... ... ..19
– 20 бет
4.3. Халықаралық сауда қарым –
қатынасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21 бет
Қорытынды

Кіріспе.
Нидерланды жоғары дәрежеде дамыған капиталистік индустриялы ел.
Астанасы Амстердам онда ( 1091000 ) халық өмір сүреді. Ақша бірлігі
гульден, ал ресми тілі голланд. Мемлекеттік құрлымы монархия.
Нидерланды елінің жалпы жер көлемі 41 562 шаршы шақырым.
ХVII ғасырда голанды теңізшілерінің географиялық ашылулары
нәтижесінде Нидерланды өз иеліктерін кеңейтіп, Оңтүстік Шығыс
Азиядан Кариб теңізінің аралдарына дейін созылып жатқан
колониялдық империяны құрады.
Голондықтар алтын, татымдылықтар және басқа да тауарлармен
дүние жүзінде белсенді сауда жасады. Кәзіргі кезге дейін
елдің экономикасында сауданың рөлі зор. Мемлекеттің кірістің
жартысынан көбі экспорттан түседі.
Голландық отар империясы ыдырады тәуелсіз Индонезия
мемлекетіне айналған бұрынғы Нидерланды Үндістандағы кәсіп
орындардың национализациялауы нәтижесінде Нидерланды біраз
күрделі қаржысынан айырылды. Бұл Нидерландыны Еуропаның
Индустриялық жағынан күшті дамыған капиталистік елдерімен және
АҚШ – пен экономикалық байланысын күшейтуге мәжбүр етті. 1946 –
1970 жылдарда елдің ұлттық табысында өнеркәсіптің үлесі өсті,
ауыл шаруашылығының үлесі екі есе кеміді.

I.Тарау Нидерланды еліне экономикалық географиялық сипаттама.
1.1. Географиялық орыны
Халқының көбі католицизм – 36% табынады, ал ежелгі християндық
конфессиялар - 3% ислам - 2% , басқалары 32% құрайды.
Недерланды Рейн, Мааса, және Шельді өзендерінің сағаларында
орналасқан. Бұл өзендер әкелген топырақтан дельта мен кең
көлемді жазық пайда болған. Территорияның жартысынан көбі
теңіз денгейінен төмен жатыр және оңтүстігінде ғана жер 30
метрге дейін көтерілген. Жазықтың көп бөлігі Солтүстік
және Оңтүстік Голландияның провинцияларынада болғандықтан, бүкіл
елді Голландия деп те атайды. Жағалық сызығы тасынды
шағылдардан құралған. Одан кейін теңізден тартып алынған
польдер деп аталатын жерлер орналасқан.
Белгия, Нидерланды және Люксембург елдері 1948 жылы
валюта және салық жүйесі сақталатын ерікті тауар айналымын
қамтамасыз ететін экономикалық одақ құрды.
Нидерланды климатына тоқталатын болсақ жазы жылы. Шілде айының
орташа температурасы +17С, қаңтар айының орташа температурасы
-2С. Қыста Сібірден антициклон келген кезде температура 0С – қа
төмен түседі, қар жауып, каналдар мен көлдердің бетін мұз
басады.
Жылдық орташа жауын – шашын мөлшері 800 мм, бірақ ішкі
провинцияларда бұл көрсеткіш төменірек.
Өнеркәсіп өндірісінің ( капиталистік дүниедегі өнеркәсіп
өндірісінің 1,3 % ) және сыртқы сауда айналымының ( 4,6 % )
көлемі жағынан Нидерланды капиталды дүниедегі алдыңғы он
елдің қатарына жатады. Теңіз саудалық кеме қатынасында да
Нидерландының үлесі едәуір. Елдің экономикалық дамуына оның
Еуропадағы аса маңызды теңіз және континенттік жолдардың
тоғысатын жерінде орналасуы аса зор ықпалын тигізеді. 2 –
ші дүние жүздік соғыстан кейінгі елдің экономикасының құрылымы
елеулі тұрде өзгерді. Соғыс кезінде қираған шаруашылықты
қайта құру, экономиканықуатты техникалық прогрестің жоғары
талабына сай арттыру пройесі аса күрделі жағдайдан өтті.
Өнеркәсіптің салалық құрлымында түбірлі өзгерістер болды,
ауыр өнеркәсіптің үлесі артты, әсіресе металургия, химия,
мұнай өңдеу, электртехника өндірісінің қуаты артты. Отарлық
рынктың азаюы себепті тоқыма өнеркәсібі өндіріс көлемін 2,5
есе кемйтті. Нидерланды өндіріс пен капиталдың шоғырлауы өте
күшті. Экономикада ірі манаполиялар үстемдік етеді. Мысалы:
Ройын дачи – Шелл американдық Сантдард ойл оф Нью – Джерси
компаниясымен бірлесе отырып, мұнай айырудың 1\2 бөлігінен
астамын, мұнай өндіруді, табиғи ғаз өндірудің 1\2 бөлігін
бақылайды. Шетелдік инвестициялар ұдайы өсуде, оның 1\3 бөлігін
американ капиталының үлесіне тиеді.
Мемлекеттік және жартылай мемлекеттік компаниялардың ролі
артуда. Мысалы: Химия өнеркәсібіндегі ірі компаниялардың бірі
ДСМ ( Датч Статсмайнс ), елдегі бірден – бір қара металургия
концерні КНХС акцияларының 1\3 бөлігі мемлекеттің құрамында.
Еуропа экономикалық ынтымағы құрамына кіру Нидерлан
экономикасының жеке салаларының дамуында диспропорция туғызды,
өндірістік күштердің біркелкі орналаспауын, әлуметтік теңзідікті
күшейттеді. 1970 жылдардың басында дағдарыс белгілері күшейіп,
өндірістің өсу қарқыны баяулады, жүмыссыздық көбиді. Халықтың
жанбасына шаққанда жалпы ұлттық табыстың мөлшері жөнінен
Нидерленды капиталистік дүниеде 12 – орында ( 2553 доллар, 1971 ж )
көрсеткіш. Ірі меншік иелерінің байлығы артуда, соғыстан
кейінгі дәуірде миллионерлер саны 940 – тан 6,7 мыңға жетті.
Экономикалық географиялық аудандары. Батыс индустриялы – сауда
ауданы ( Солтүстік және Оңтүстік Голландия, Утрехет, ішінара
Гелдерланд провинциялары; басты орталықтары – Амстердам, Роттердам,
Утерхт қалалары ). Солдтүстік Барбант индустриялды ауданы (
орталықтары Тилбург, Эндховен қалалары. Линбург и ндустирялды
аудан орталығы Маастрихт қаласы ).

1.2 Табиғат ресурстары
Нидерланды Орта Еуропа жазығының батысында орналасқан солтүстік
жағалауы суптайыз шығынақтарымен тілімделген, Оңтүстігінде
Рейн, Маас және Шельда өзендерінің сағалары қазан шұңқыр
тәріздес болып келеді. Жағалауын бойлай биіктігі 56 метрге
дейін құмтөбелер созылып жатыр. Жерінде ойпаң жазықтар
басым территорияның 40 % - іне жуығы теңіз денгйінен төмен,
тек 2% - і ғана 50 метрден жоғары еңбйік жері ( 327 м )
Оңтүстік шығысында, Арденнатакының сілімдеріде. Солтүстік теңіздің
суы ойпаң жерді басып кету қауіпі ұдайы төніп тұрады.
1282 жылдардағы дауылдың салдарынан Зендер – зе шығынағы пайда
болды. Соңғы ірі су тасқыны 1953 жылы болды. Нидерландының
шығысында адирлы мореналдық жазықтар басымдау. Ал Орталық
бөлігінде әр жерде мореналдық жалдар сақталған. Солтүстік бөлігі
көбінесе осы күнгі және плейстоцендік құм саз
шөгінділерінен, Шығыс бөлігі – мұз басудан қалған және шельда
атыраулары аллювилік шөгінділерден тұзілген.
Орталық Нидерландының шығысы және батыс жағындағы ойпаттарда,
солтүстік теңіздің шельфінде мұнай және табиғи газ бар.
Шымтезек, ас тұзы, кен орындары кездеседі. Климаты таңіздік, қысы
жұмсақ, жазы бір шама жылы. Жыл бойы Оңтүстік – Батысында және
Батысында желдер басым келеді. Қаңтардың орташа температурасы 1-3С
шілдеде 16 – 17С. Жауын – шашының жылдық орташа мөлшері 650 – 750
мм. Қатты аяз сирек болады. Ірі өзендері – Рейн, Маас және
Шельде, Бұлардағы жылдық орташа су шығыны 2500 м 3\сек
шамасында. Өзендердің суы мол, алап бір – бірімен каналдар
арқылы жалғастырылған. Теңіз жағалауына жақын өңірдің жері
құнарлы мол тұнба топырақты аллювилді – шалғынды топырақты.
Солтүстігі мен шығысында шым күлгін топырақ басым.
Территориясының 70% - іне жуығы адам қолымен жасаған ( екпе
шөп, егістік т.б. ) мәдени ландшафт жерінің 8% - і, ал орман (
емен, бук, Гарб т. б .).
Жануарлар дүниесі онша бай емес. Құм төбелерде жабайы қоян,
ормандарда тиін, қоян, суыр, күзен, елік кездеседі. Рейн, Маас
және Шельде атырауларында суда жүзетін құстар қыстайды.
Солтүстік теңіз балыққа бай. 3 Ұлттық парк, 8 қорық бар (
жалпы көлемі 37,7 мың гектар )
Нидерланды аумағының көпшілік бөлігі ойпатты жазықтарда
(40%) алып жатыр. Оңтүстік Батысында Арденн сілімдері
орналасқан ең биік нүктесі – Ваалсберг тауы биіктігі 321 метр.
Қысы мен жазы жұмсақ теңіздік климаты .
Қаңтардағы орташа температурасы 1 – 3С, шілдеде -16 – 17С
болады, ал жыджық жауын шашынның орташа мөлшері 650 – 750 мм-
ге жетеді. Недерландының тығыз өзен тораптары ( Рейн, Маас,
Шельде өзендер атыраулары ) бар. Аумағының 70% - ын мәдени
жер бедері ( егістіктер, қол мен егілетін шабындықтар ) ал 9% -
ын, ормандар ( қылқан жапырақты, ірі жапырақты) алып жатыр.
Ормандарын ақтиін, сусар, күзен, қоян, елік т.б. аңдар,
құстардың 180 – дай түрі мекендейді. Кен байлықтарынан мұнай,
табиғи газ, шымтезек, ас тұзы, наомен кездеседі.
ХVII ғасырларда галланд теңізшілерінің географиялық ашылулары
нәтижесінедеНидерланды өз иеліктерін кеңейтіп Оңтүстік Шығыс
АзиядКариб теңізнің аралығына дейін созылып жатқан колониялық
империяны құрды. Галландықтар алтын, татымдылық және басқада
тауарлар мен дүние жүзінде белсенді сауда жасад. Кәзіргі кезде
дейін елдердің экономикасында сауданың ролі зор. Мемлекеттік
кірістің жартысынан көбі экспортан түседі.
Недерланды Рейн, Маас, және Шельде өзендер сағасында
орналасқан. Бұл өзендер әкелген топырақтан дельта мен кең
көлемді жазық пайда болды. Территорияның жартысына көбі теңіз
денгейінен төмен жатыр және оңтүстігінде ғана жер 30 метрге дейін
көтеріледі. Жазықтықтың көп бөлігі солтүстік және оңтүстік
Галландияның провинцияларынан болғандықтан, бүкіл ел Галландия деп
атайды. Жағалық сызық тасынды шалғындардан құралған. Одан кейін
теңізден тартып алынған польдер деп аталатыны жерлер
орналасқан.

1.3. Халқы.
Халқының ұлттық жағынан біртектес деуге болады. Галландиялықтар
( елдің орталық, солтүстік бөліктерінде ) мен оған тегі жақын
флоамандиялықтар ( оңтүстік бөлігінде ) бір тұтас нидерланды
(галланд) ұлты болып қалып тасқан (барлық халықтың 36 % - і)
бұдан басқа фриздер (400 мыңдай ), сондай – ақ немістер, еврейлер
т.б. ұлттар тұрады. Діні жөнінен халықтың 30% - і протестантар,
39% - і католиктер. Ресмей тілі Нидерланд ( галланд ) тілі. Ресмей
календары пригориандық халықтың 40 % - ы өнеркәсіпте, 7% - і ауыл
шаруашылығы мен балық аулауда, 53 % - тен астамы транспортта,
сауда т.б. істейді.
Халықтың орташа тығыздығы 1 км 2 – ге 350 адамнан асады.
Қала халқы 78% - ірі қалаларда орналасқан. Амстердам ( 21 млн – нан
артық халық тұрған 1973 ж) Роттердам, Гаага, Утерехт, Харлен.
Сенат 1983 жылдан бері Сенси әрбір төрт жылға сайланады. Сайлау
Провинцялық кеңесті сайлауы өткен соң 3 ай бойы жүреді санат
мүшелерінің басты функциясы заң жобасын мұқият зертеу болып
табылады. Бұл мақсатта олар ресмей құжаттарды хабарлаушылырды
және периодық мақалаларды зертейді.
Өкілдер паппеттің іскерлігіне бақылау жасау болып табылады.
Үкімет пен Палата арасында кез – келген келіспеушілік туындаған
кезде Палатаға соңғы сөз беріледі. Палатаның аса маңызды тағы
бір мақсаты заңдарды қабылдау, Үкімент және Сенаттың келісімі
бойынша өзгеріліп жатқан шындықтарды ескере отырып заңдамаларды
қайта қарау.
Мемлекет кеңес жоғарғы консультативтік орган болып табылады,
оның қарауына барлық заң жобалары беріледі. Ел басшысы ретінде
Патшайым Кеңес Төрайым болып табылады. Мемлекет кеңес жекелеген
министерлерді құрайтын бөлімдерден тұрады және Парламеттің
мақұлдауын талап етеді заңнамалар, халақаралық қатынастар
сауалнамалар бойынша ұсыныстар береді. Сонымен қатар мемлекеттік
кеңес Нидерландықтардың жоғарғы административтік трибуналды болып
табылады және мұрагерлермен региті бойлай, монархтың өлімінен соң
патшалық уәкілеттіліктерді жүзеге асырды.
Нидерландының құқықтық жүйесі азаматтық құқыққа қатысты
азаматтық кодексстің едәуір бөлігі қарастырылған. Мұның өзі
Нидерланды жүйесі болып табылатын Еуропалық Одақтық құқықтық
принцптерімен мормаларымен ұлттық заңнамалық базаны толықтай
сәикестілікке келтіру үшін қабылданған болатын. Сот билігі
тәуелсіз. Барлық соттың әріптестіктеріде өмірбақилыққа сайланатын
судерлер отырады.
Патшалықтың Устава бойынша Жоғарғы сот Нидерландық Антильдік
островтар мен Аруба құрлығының сот оргндарымен қарастыруылған
істер бойынша үкімдер шығара алады.
Нидерландыда 70 астам саяси партиялар, 2 профсоюз орталығы бар,
олар Федералдық Нидерландқ провлсоюз және Нидерландық провосоюздар
бірлестігі. 2003 жылы соңғы парламеттік сайлаулар барысында
Екінші Палатаға 12 партия сайланған болатын. Парламеттік
көпшіліктің қолдауын пайдаланатын Үкімет қалыптасу үшін коамиция
құру қажеттілігін туған.

II. Тарау Жалпы шаруашылығы.
2. 1. Өнеркәсібі.
Нидерланды жоғарғы дамыған өнеркәсіптік мемлекет. Басты Салалары
машина жасау, электроника, мұнай химиясы, ұшақ жасау, кеме
жасау, қара металургия, тоқыма, жиһаз жасау, цилюза – қағаз
жасау, сыра және дайын киәм өндіру. Көлемінің кішілігіне
қарамастан тағы бір басты саласы Амстрдамда алмаз өндіру
болып табылады.
Ауыр өнеркәсібі – мұнай өңдеу, химия өндірісі, қара
металургия және машина жасау жағалық аудандарда, көбінесе,
Роттердам және Эймейден, Амстрдам, Дордрехт, Арнем,
Неймегенде шоғырланған. Бұл қалалардың барлығы кеме жүретін
өзендермен каналдардың бойында орналасқан. Ірімшік, школад,
сигара, қант, консерва енген жемістер, джин, сыра,
өндіруден жақсы дамыған.
Мұнай мен газды өндіру ұлғаюмен қатар өндіру (
негізгі кен орын Лимбург) көлемі азайып кетті. Қажеттілікті
қамтамасыз ету мақсатында мемлекет жыл сайын млн тонналап
көмірді шетелден сатып алады. Оңтүстік Голландия мен
Дрентеде шикі мұнайдың аздаған қоры бар. Нидерланды көп
мөлшерде шетелден мұнай алғанымен, экспортқа мұнай өнімдерін
( бинзин, керосин, лигорин, мазут ) шығарады. Мұндағы табиғи
газдың ролі зор ( дүние жүзі бойынша 4 орында ) ЖСЭ –да 91 % ,
ал АЭС – да 4% электр энергетика өндіріледі.
Нидерлнды өнеркәсібі техника жағынан күшті дамыған, маман
жұмысшылар көп, еңбек өнімділігі жоғары соғысқа дейінгі 1938
жылғымен салыстырғанда өнеркәсіп өндірісінің көлемі 1972 жылы
6,1 есе өсті. 1948 – 1970 жылдарды әсіресе химия, мұнай айыру
тамақ өнеркәсібі мықты дамыған. Ал тоқыма өнеркәсібі,
тігін ағаш өңдеу, қағаз өнеркәсібінде өндіріс көлемі едәуір
келіп кетті. Макро экономикалық жобалау, ауыл шаруашылығының
қәзіргі заманғы қаражатын аспектілерін енгізу, сүт
өнімдерінің өндірісінің жаңа техналогияларын ашу, құс түмаудың
потогендік түрін диогностикалық, және онымен күрес жүргізу
мәселері бойынша Қазақыстан Республикасы ауылшаруашылығы
министрлігінің қызметкерлері үшін курстар ұйымдастыру бойынша
келісімдерге қол жеткізді.
Табиғи газдың негізгі кен орыны Слохтерен ( Грониген өңірі
1973 жылы 70,8 мирд м3, ал 1957 жылы ол мирд м3 ) Гаапа мен
Схонебек маңынан мұнай өндіріледі ( 2 млн тонна шамасында )
Солтүстік теңіздің континентік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Дүниежүзінің металлургия және машина жасау кешені
Қазастан мен Туркия арасындағы қарым-қатынастың даму кезеңдері
ЖАЗҒЫ СПОРТТЫҚ ЖАТТЫҒУЛАР
16-17 ғасырлардың бірінші жартысындағы Испания, Нидерланд және Италия
Мемлекеттін қаржысын басқару
Инвестиция туралы түсінік
Қаржы мамандығы бойынша практика есебі
Қазақстандағы комерциялық кәсіпорындардың қаржылық жағдайы мен оларды талдау
Кейінгі орта ғасырдағы испан абсолютизмінің саясаты
Арнайы химия
Пәндер