Ғұмар Қараш

Көрнекті Алаш қайраткері, ойшыл ақын Ғұмар Қараштың (1875-1921) шығармаларын толық бастырып шығаратын уақыт келді.
Ғұмартанушы ғалым, республикалық «Ана тілі» газетінің бас редакторы Мақсат Тәжмұраттың мәлім еткеніндей, Ғұмар Қараш – Алаш қозғалысына дейін-ақ ел өміріне ерте араласып, соңына бай мұра қалдырған ақын. Жастайынан жетім қалып, ағайын-туыстарының көмегімен ауыл молдасынан сауат ашса да, кейін өзінің білім-беделі арқасында өз заманының ең көзі ашық, халқын алға жетелеген зиялы өкілдерінің қатарынан табылады. Ғұмардың бірінші қыры ұстаздығы болса, екінші еңбегі 1911-1913 жылдары «Қазақстан» газетін ашуда айқын көрінеді. Басқасын айтпай-ақ, әуелі Ордада, кейін Оралда жарық көріп тұрған аталмыш газет «Қазақстан» сөзін тұңғыш рет ресми қолдануымен де құнды, сонысымен де айрықша бағалы. Соның өзінен-ақ «Қазақстан» газетін (редакторы Елеусін Бұйрин) ашқандардың ойы ауыл-аймақ төңірегінде емес, тым әріде екендігі, болашақ ел мүддесін көздегені бірден сезіледі.
Ғұмар Қараш - әртүрлі мерзімді баспасөзде көп жазған қаламгер. Ол «Ғұмар Қараш баласы», «Ғұмар Қарашұлы», «Ахунд Ғұмар Қарашұлы», «Ғабдолла Мұштақ» сынды есімдермен жариялап отырған. Ал «Қазақстан» газетінде ( 1911, № 2, мамырдың 27-сі ) жарияланған «Тіршілік таласы» атты мақаласына өзінің шыққан тегінен алып, «Оразақай» (Ғұмар Қараш, Кіші жүзге сіңген төрт таңбалы ноғай-қазақ руының Қояс тармағының Оразақайынан тарайды, атақты жырау Шалкиіз Тіленшіұлының тікелей ұрпағы) деп қол қояды. Сөйтіп бір кезде ауыл молдасынан дәріс алған ол қоғам ағысынан қалыс қалмай, халқының қамын ойлаған қайраткер ақын дәрежесіне дейінгі күрделі жолдан өтті. Ел тағдыры, дәуір сипаты, өмірдің өзекті мәселелері шығармаларының негізгі тақырыбына айналды.

Ғұмар Қараштың баспагерлік қыры да көп замандастарынан бұрын,