Ғалам эволюциясы идеясының қалыптасуы
Қазіргі таңда бүкіл ғалам эволюциясының идеясы жаратылыстанушы ғалымдардың арасында қарсылық тудырмай, қабылдануда. Бірақ, бұл жағдай бірден пайда бола салған жоқ. Кезкелген ұлы ғылыми идея секілді, ол да ғылымда басты орынға ие болуының алдында ұзақ та күрделі сынақтардан өтті. Тіпті Ватиканның өзі эволюцияның жалпы бірдей сипатын мойындауға мәжбүр болды. Егер, New Catholіc Encyclopedіa атты шығармада “Жалпы эволюция - тіпті адам ағзасы эволюциясы да, пайда болудың шынайы ғылыми түсіндірмесі болуы тиіс” (1967 жыл, V том, 694 б.) деп көрсетілсе, 1982 жылы Ватиканның католик шіркеуінің Жоғарғы Ғылыми Кеңесі: “Біз толып жатқан дәлелдемелердің нәтижесінде эволюцияның концепциясын адамдар мен басқа приматтарға да қатысты қарастыруға болады деген сенімге келдік” деп бірауыздан жариялады.
Бұл сілтемелер “Тіршілік – ол қалай пайда болды? Эволюция жолымен бе, жоқ құдіретті күштің қалауымен бе?” атты 1992 жылы 24 тілде 27 млн. даналық тиражбен Watchtower Bіble and Tracht Socіety of New York Іnc. Іnternatіonal Bіble Students Assocіatіon. Brooklіn, New York, USA, баспасында жарық көрген кітаптан алынды.
Ғалам эволюциясы - физика ғылымының теориялық базисіне және көптеген астрофизикалық бақылауларға негізделіп дәлелденген ғылыми факт.
Ғалам эволюциясы жайлы қазіргі заман ғылымының негізін 1916 жылы салыстырмалылық теориясын ойлап тапқан Альберт Эйнштейн салып кеткен. Ол жұлдыздармен бірқалыпты толтырылған әлем үшін теңдеу құрып, кеңістіктің қисаюы ақырында өзіне өзі тірелетіндігін есептеп шығарды. Осындай “тұйық” ғаламның көлемі шектелген болып, оның шекаралары болған жоқ. Бірақ Эйнштейннің бұл теориясында бір кемшілік болды, яғни осы теория шынайы болған жағдайда жұлдыздар тартылыс күшінің әсерімен бір нүктеге жиналып қалуға тиіс болды. Сол себепті Эйнштейн ғаламды
Бұл сілтемелер “Тіршілік – ол қалай пайда болды? Эволюция жолымен бе, жоқ құдіретті күштің қалауымен бе?” атты 1992 жылы 24 тілде 27 млн. даналық тиражбен Watchtower Bіble and Tracht Socіety of New York Іnc. Іnternatіonal Bіble Students Assocіatіon. Brooklіn, New York, USA, баспасында жарық көрген кітаптан алынды.
Ғалам эволюциясы - физика ғылымының теориялық базисіне және көптеген астрофизикалық бақылауларға негізделіп дәлелденген ғылыми факт.
Ғалам эволюциясы жайлы қазіргі заман ғылымының негізін 1916 жылы салыстырмалылық теориясын ойлап тапқан Альберт Эйнштейн салып кеткен. Ол жұлдыздармен бірқалыпты толтырылған әлем үшін теңдеу құрып, кеңістіктің қисаюы ақырында өзіне өзі тірелетіндігін есептеп шығарды. Осындай “тұйық” ғаламның көлемі шектелген болып, оның шекаралары болған жоқ. Бірақ Эйнштейннің бұл теориясында бір кемшілік болды, яғни осы теория шынайы болған жағдайда жұлдыздар тартылыс күшінің әсерімен бір нүктеге жиналып қалуға тиіс болды. Сол себепті Эйнштейн ғаламды
Ғалам эволюциясы идеясының қалыптасуы
Қазіргі таңда бүкіл ғалам эволюциясының идеясы жаратылыстанушы
ғалымдардың арасында қарсылық тудырмай, қабылдануда. Бірақ, бұл жағдай
бірден пайда бола салған жоқ. Кезкелген ұлы ғылыми идея секілді, ол да
ғылымда басты орынға ие болуының алдында ұзақ та күрделі сынақтардан өтті.
Тіпті Ватиканның өзі эволюцияның жалпы бірдей сипатын мойындауға мәжбүр
болды. Егер, New Catholіc Encyclopedіa атты шығармада “Жалпы эволюция -
тіпті адам ағзасы эволюциясы да, пайда болудың шынайы ғылыми түсіндірмесі
болуы тиіс” (1967 жыл, V том, 694 б.) деп көрсетілсе, 1982 жылы Ватиканның
католик шіркеуінің Жоғарғы Ғылыми Кеңесі: “Біз толып жатқан дәлелдемелердің
нәтижесінде эволюцияның концепциясын адамдар мен басқа приматтарға да
қатысты қарастыруға болады деген сенімге келдік” деп бірауыздан жариялады.
Бұл сілтемелер “Тіршілік – ол қалай пайда болды? Эволюция жолымен
бе, жоқ құдіретті күштің қалауымен бе?” атты 1992 жылы 24 тілде 27 млн.
даналық тиражбен Watchtower Bіble and Tracht Socіety of New York Іnc.
Іnternatіonal Bіble Students Assocіatіon. Brooklіn, New York, USA,
баспасында жарық көрген кітаптан алынды.
Ғалам эволюциясы - физика ғылымының теориялық базисіне және көптеген
астрофизикалық бақылауларға негізделіп дәлелденген ғылыми факт.
Ғалам эволюциясы жайлы қазіргі заман ғылымының негізін 1916 жылы
салыстырмалылық теориясын ойлап тапқан Альберт Эйнштейн салып кеткен. Ол
жұлдыздармен бірқалыпты толтырылған әлем үшін теңдеу құрып, кеңістіктің
қисаюы ақырында өзіне өзі тірелетіндігін есептеп шығарды. Осындай “тұйық”
ғаламның көлемі шектелген болып, оның шекаралары болған жоқ. Бірақ
Эйнштейннің бұл теориясында бір кемшілік болды, яғни осы теория шынайы
болған жағдайда жұлдыздар тартылыс күшінің әсерімен бір нүктеге жиналып
қалуға тиіс болды. Сол себепті Эйнштейн ғаламды бірбіріне сығылуынан
сақтайтын, әлдебір “антигравитациялық” өрісті ойлап табуға мәжбүр болып,
теңдеуін осы өріспен толықтырды.
Эйнштейн өзі ойлап тапқан теңдеуді тартылыс теориясының
“шынайылылыққа сәйкес келетін” жалғыз теңдеу деп қарастырды. Сол себепті
Ресей математигі Александр Фридман 1922 – 1924 жылдары жарық көрген
еңбектерінде бұл проблеманың жалғыз статикалық емес, сонымен қатар
динамикалық та шешімдері бар екендігін дәлелдегенде Эйнштейн бұл көзқарасты
жоққа шығаруға тырысып, теріс қабылдады. Кейінірек Фридманның түсінік
берілген жеке хатынан кейін ол кешірім сұрап, Фридманның жұмысын “түсінік
беруші” деп те атады, бірақ одан арыға барған жоқ. Черновиктерінде
Эйнштейін тіпті “бұл теорияның ешқандай да физикалық маңызы жоқ” деп
көрсетті. Осы оқиғадан кейін де Эйнштейін өзінің статикалық моделін
қасарыса ұстанып келді. Ғаламның стационарлы еместігі жайлы теория тек 1929
жылы, яғни алдымен астроном В.М.Слайфер, ал одан кейін Э.Хаббл көптеген
бақылаулардың нәтижесінде ғаламның кеңеюі фактісін анықтағанда ғана
дәлелденді. Хаббл ғаламның кеңеюін дәлелдегенде ғана Эйнштейін өзінінің
көзқарасының теріс екендігі мойындап “бұл менің өмірімдегі ең үлкен
қателік” деп жариялады.
Фридман өзінің жұмыстарында ғаламның кезкелген кеңеюінің бастамасы
болуы керектігі жайлы айтпаған еді. Бұл жағдайдың маңыздылығын белгиялық
Аббат Жорж Леметр түсініп, “Бастапқы атом жайлы” еңбегін жариялады. Бұл
еңбегінде ол Фридманға қатыссыз, кеңейетін тұйық әлемнің тартылысы үшін
теңдеудің шешімін тапты. Оның көзқарасына сәйкес ғалам бастапқы жағдайында
кішкентай статикалық шар болып, бір кездерде оған сырттан белгісіз құбылыс
ықпал етіп, осының салдарынан күштердің ара салмағы бұзылып ғалам кеңейе
бастаған. Бұл шарды Леметр “бастапқы атом” деп атады.
“Ғаламның пайда болуы” жайлы түсінік осылай қалыптасты, ол кезде
біздің түсінігіміздегі үлкен жарылыс әлі де қарастырылмаған болатын. Қызық
болғанда қазіргі “үлкен жарылыс” деген атын бұл теорияның қарсыласы атақты
ағылшын астрофизигі Фред Хойлдың ойлап тапқандығы белгілі. “Бұл теорияны
поп ойлап тауып, оны Рим папасы мақұлдаса, бұл теория ғылыми болуы мүмкін
бе?” деп мазақтады ол лекциялық трибуналардан. Ватикан сол кезге бұл
теорияны тек мақұлдап қана қоймай, оны ғаламның пайда болуын дәлелдейтін
ғылыми доктрина деп жариялап қойған болатын. Хойл өзінің кей лекцияларында
“бастапқы атомның” аяқ асты кеңею процесіне Биг Бенг, яғни ағылшын тілінен
аударғанда “Үлкен жарылыс” деп мазақ ретінде қойған аты, ... жалғасы
Қазіргі таңда бүкіл ғалам эволюциясының идеясы жаратылыстанушы
ғалымдардың арасында қарсылық тудырмай, қабылдануда. Бірақ, бұл жағдай
бірден пайда бола салған жоқ. Кезкелген ұлы ғылыми идея секілді, ол да
ғылымда басты орынға ие болуының алдында ұзақ та күрделі сынақтардан өтті.
Тіпті Ватиканның өзі эволюцияның жалпы бірдей сипатын мойындауға мәжбүр
болды. Егер, New Catholіc Encyclopedіa атты шығармада “Жалпы эволюция -
тіпті адам ағзасы эволюциясы да, пайда болудың шынайы ғылыми түсіндірмесі
болуы тиіс” (1967 жыл, V том, 694 б.) деп көрсетілсе, 1982 жылы Ватиканның
католик шіркеуінің Жоғарғы Ғылыми Кеңесі: “Біз толып жатқан дәлелдемелердің
нәтижесінде эволюцияның концепциясын адамдар мен басқа приматтарға да
қатысты қарастыруға болады деген сенімге келдік” деп бірауыздан жариялады.
Бұл сілтемелер “Тіршілік – ол қалай пайда болды? Эволюция жолымен
бе, жоқ құдіретті күштің қалауымен бе?” атты 1992 жылы 24 тілде 27 млн.
даналық тиражбен Watchtower Bіble and Tracht Socіety of New York Іnc.
Іnternatіonal Bіble Students Assocіatіon. Brooklіn, New York, USA,
баспасында жарық көрген кітаптан алынды.
Ғалам эволюциясы - физика ғылымының теориялық базисіне және көптеген
астрофизикалық бақылауларға негізделіп дәлелденген ғылыми факт.
Ғалам эволюциясы жайлы қазіргі заман ғылымының негізін 1916 жылы
салыстырмалылық теориясын ойлап тапқан Альберт Эйнштейн салып кеткен. Ол
жұлдыздармен бірқалыпты толтырылған әлем үшін теңдеу құрып, кеңістіктің
қисаюы ақырында өзіне өзі тірелетіндігін есептеп шығарды. Осындай “тұйық”
ғаламның көлемі шектелген болып, оның шекаралары болған жоқ. Бірақ
Эйнштейннің бұл теориясында бір кемшілік болды, яғни осы теория шынайы
болған жағдайда жұлдыздар тартылыс күшінің әсерімен бір нүктеге жиналып
қалуға тиіс болды. Сол себепті Эйнштейн ғаламды бірбіріне сығылуынан
сақтайтын, әлдебір “антигравитациялық” өрісті ойлап табуға мәжбүр болып,
теңдеуін осы өріспен толықтырды.
Эйнштейн өзі ойлап тапқан теңдеуді тартылыс теориясының
“шынайылылыққа сәйкес келетін” жалғыз теңдеу деп қарастырды. Сол себепті
Ресей математигі Александр Фридман 1922 – 1924 жылдары жарық көрген
еңбектерінде бұл проблеманың жалғыз статикалық емес, сонымен қатар
динамикалық та шешімдері бар екендігін дәлелдегенде Эйнштейн бұл көзқарасты
жоққа шығаруға тырысып, теріс қабылдады. Кейінірек Фридманның түсінік
берілген жеке хатынан кейін ол кешірім сұрап, Фридманның жұмысын “түсінік
беруші” деп те атады, бірақ одан арыға барған жоқ. Черновиктерінде
Эйнштейін тіпті “бұл теорияның ешқандай да физикалық маңызы жоқ” деп
көрсетті. Осы оқиғадан кейін де Эйнштейін өзінің статикалық моделін
қасарыса ұстанып келді. Ғаламның стационарлы еместігі жайлы теория тек 1929
жылы, яғни алдымен астроном В.М.Слайфер, ал одан кейін Э.Хаббл көптеген
бақылаулардың нәтижесінде ғаламның кеңеюі фактісін анықтағанда ғана
дәлелденді. Хаббл ғаламның кеңеюін дәлелдегенде ғана Эйнштейін өзінінің
көзқарасының теріс екендігі мойындап “бұл менің өмірімдегі ең үлкен
қателік” деп жариялады.
Фридман өзінің жұмыстарында ғаламның кезкелген кеңеюінің бастамасы
болуы керектігі жайлы айтпаған еді. Бұл жағдайдың маңыздылығын белгиялық
Аббат Жорж Леметр түсініп, “Бастапқы атом жайлы” еңбегін жариялады. Бұл
еңбегінде ол Фридманға қатыссыз, кеңейетін тұйық әлемнің тартылысы үшін
теңдеудің шешімін тапты. Оның көзқарасына сәйкес ғалам бастапқы жағдайында
кішкентай статикалық шар болып, бір кездерде оған сырттан белгісіз құбылыс
ықпал етіп, осының салдарынан күштердің ара салмағы бұзылып ғалам кеңейе
бастаған. Бұл шарды Леметр “бастапқы атом” деп атады.
“Ғаламның пайда болуы” жайлы түсінік осылай қалыптасты, ол кезде
біздің түсінігіміздегі үлкен жарылыс әлі де қарастырылмаған болатын. Қызық
болғанда қазіргі “үлкен жарылыс” деген атын бұл теорияның қарсыласы атақты
ағылшын астрофизигі Фред Хойлдың ойлап тапқандығы белгілі. “Бұл теорияны
поп ойлап тауып, оны Рим папасы мақұлдаса, бұл теория ғылыми болуы мүмкін
бе?” деп мазақтады ол лекциялық трибуналардан. Ватикан сол кезге бұл
теорияны тек мақұлдап қана қоймай, оны ғаламның пайда болуын дәлелдейтін
ғылыми доктрина деп жариялап қойған болатын. Хойл өзінің кей лекцияларында
“бастапқы атомның” аяқ асты кеңею процесіне Биг Бенг, яғни ағылшын тілінен
аударғанда “Үлкен жарылыс” деп мазақ ретінде қойған аты, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz