Телебағдарламадағы журналистің позициясы

Пән: Журналистика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Журналистика факультеті

Телевизия және радиожурналистика кафедрасы

Карибаева Ботагөз Төреханқызы

Телебағдарламадағы журналистің позициясы (“Қазақстан”телеарнасы 2006-2007)

Жоғары оқу орнын бітіру үшін

қорғалатын бакалавриаттық

Бітіру жұмысы

Ғылыми жетекшісі - ф. ғ. к., доц. Жидегүл Әбдіжәділқызы.

Ресми сарапшысы - Иманбай Жұбаев.

“Қазақстан” телеарнасының вице-президенті.

Телевизия және радиожурналистика кафедрасының

2007 жылғы . . . мәжілісінде

талқыланып, қорғауға жіберілді.

Кафедра меңгерушісі . . . ф. ғ. к., доц. Бейсенқұлов. А.

Мемлекеттік емтихан комиссиясының сараптауына қабылданды

Диплом қорғау күні: 2007 жылғы 12 маусым.

Комиссия хатшысы . . . ф. ғ. к., доц. Шыңғысова. Н.

Алматы, 2007

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 2

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

І тарау. ТЕЛЕБАҒДАРЛАМАДАҒЫ ЖУРНАЛИСТІҢ ЖЕТЕКШІ РӨЛІ ЖӘНЕ СӨЗ БОСТАНДЫҒЫ . . . 5

ІІ тарау. АВТОРЛЫҚ БАҒДАРЛАМАДАҒЫ ЖУРНАЛИСТ ИМИДЖІ ЖӘНЕ КӘСІБИ ДЕҢГЕЙІ . . . 29

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 64

ҚОСЫМША МӘЛІМЕТТЕР . . . 69

СІЛТЕМЕЛЕР ТІЗБЕГІ . . . 78

КІРІСПЕ

Эфир - телевизияның айнасы. Біздің көз алдымыздан сол көгілдір экран арқылы күн сайын сан миллиондаған көріністер сырғып өтіп жатыр, сол арқылы сан алуан сәттердің куәгері болып, қаншама ақпараттар тасқыны адуындап бойымыздан еніп, жан дүниемізге әсер етуде. Бірақ соның барлығының басы-қасынан табылып, жинақтап, екшеп көрермен назарына ұсынушы журналист қауымы екенін ешқашан есімізден шығара алмаспыз. Сондықтан «журналисіне қарап эфирін таны» дейтін қағида ықылым заманнан күні бүгінге дейін өз мәнін жоймай, қайта қазіргі кемелденген ақпараттық технология, ғажайып жетістіктер заманында одан әрі қуат ала түскен сияқты. Құдіретті эфир қай кезде болмасын оның «иесінен» ұстамдылық пен сабырлықты талап етеді. Егер оның айналасында азғантай адамдардан ғана құралған топ қызмет етсе, «арғы жағында» сан мыңдаған көрермен тұр. Сондықтан «Телебағдарламадағы журналистің позициясы» деп аталатын тақырыпты бітіру жұмысына арқау етуіміз ғажайыбы шексіз телевизия мен оның бас тірегі болар журналистің арасындағы тығыз байланыс, көзге көрінбес сыры мол әдеп жиынтықтарын саралап, зерттеп көруден туындап отыр. Тақырыптың маңыздылығы сол, бұған дейін қанша рет қозғалып келсе де өзінің өзектілігін ешқашан жойған емес, сондықтан телебағдарламадағы журналист позициясын әр қырынан аша түсіп, одан тың жаңалық табуға талпындық. Демек эфир төрінен табылар журналист қауымының өзіндік дара қасиеттері мен адамгершілік талап-тілектерін зерделеп, кәсіби қызметіне тән адал ұстанымы мен бағыт-бағдарын салмақтап, ой таразысына тартуды жұмыс барысындағы мақсатымыз бен міндетімізге жатқыздық. Бұдан бітіру жұмысының өзектілігі айқындалса керек-ті. Зерттеудің өзектілігіне үңілу барысында біз үшін алдымен бірнеше мәселенің басын қайырып, астарына көз жүгіртуге тура келді. Яғни, телебағдарламадағы журналист позициясын ашу біріншіден, журналистің бағдарламадағы жетекшілік рөлін сипаттап алуды қажет етті. Сөйтіп, журналистің көтерер жүгі мен атқарар жауапкершілігін екшеп алған соң, екіншіден, сөз бостандығы мәселесіне үңілуді жөн көрдік. Өйткені эфирде сөз еркіндігінің жайы сол екен деп не нәрсені болмасын көсіле сөйлеу - ол сөз бостандығы емес. Ал шын мәніндегі сөз бостандығы одан да зор жауапкершілікті талап ететін «кірпияз» құрал. Бұл ретте Қазақстан Республикасының Конституциясын назарға алып, мән-жайды одан әрмен саралап көруге мүмкіндік туды. Міне осы аталғандардың түгелін салыстыра, салмақтай келе телебағдарламадағы журналист позициясының қандай болу керектігіне көз жеткіземіз. Түптеп келгенде сол позиция арқылы алдымен кез-келген эфирдің бет-бейнесі қалыптасады, сосын журналистің имиджі және кәсіби деңгейі дараланып шығатынын анық байқаймыз. Бұған бітіру жұмысының « Авторлық бағдарламадағы журналист имиджі және кәсіби деңгейі» деп аталатын екінші тарауы өздігінен мысал бола алады. Яғни бітіру жұмысының нысаны негізінде қазақ телевизиясының қарашаңырағы - «Қазақстан» Ұлттық телеарнасы таңдап алынып, ондағы жұрт назарына ұсынылып жүрген бірқатар бағдарламалардың сыр-сипатын талдап көруге ұмтылдық. Нәтижесінде, шынымен, қазіргі күллі қазақ шаңырағының төрінен рухани байлық сыйлап келе жатқан телеарнаның ұлт мүддесі жолындағы бағыты оның хас шебер ілкімді журналистерінің ұстанған көзқарасымен астасып, біте қайнасып жатқандығын аңғардық. Бұдан шығар қорытынды бітіру жұмысының жаңалығымен де маңыздылығы дәлелдей түссе керек. Яғни, кез-келген телеарнаның ерекшелігі сол, өзінің әрбір журналисін дұрыс тәрбиелеуге шақырады. Бір сөзбен айтқанда, эфирдің құдіретіне қарап журналист бой түзейді. Мәселен әр журналист «Қазақстан» арнасының ұлттық болғандығы үшін позициясын жасауға қарекеттенбейді, сол абыройлы атқа кір келтірмей, туын жықпас үшін талпыныс жасайды. Сондықтан жұмыстың жаңалығы өз кезегінде кез-келген БАҚ өкілі үшін қажеттілік көзі. Бұдан жұмыстың тәжірибелік құндылығы да анықталмақ. Жоғарғы оқу орны студенттерінен бастап, өзін журналистика кәсібіне тәрбиелейтін әр жанның пайдасына бұл еңбек көмекші құрал ретінде жарап тұр. Ал бітіру жұмысының зерттеу әдісіне көбінесе салыстыру мен сараптама беруге мейілінше назар аударылды. Сөйтіп жалпы жиыны 79 бетке тең еңбектің құрылымы кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды, қосымша мәліметтер және сілтемелер тізбегі мен пайдаланған әдебиеттер жиынтығын қамтыды.

І тарау. ТЕЛЕБАҒДАРЛАМАДАҒЫ ЖУРНАЛИСТІҢ ИМИДЖІ ЖӘНЕ СӨЗ БОСТАНДЫҒЫ

Журналист қандай болуы керек? Оның кәсіби шеберлігінің сыры неде деген сұрақтар әлі де зерттелу үстінде. Ғылыми коммунизмнің негізін салушылар бұл жөнінде талай-талай құнды пікірлер жазып қалдырды. Ф. Энгельс “Коммунистер және Карл Гейнцен” деген мақаласында публицистің кәсіби сипаты қандай болуы керектігін тұжырымдай келіп: “белгілі бір көзқараста болу, игілікті пікірде болу . . . жеткіліксіз. Ол үшін терең ойшылдық пен ақыл, ашық та айқын пікірлі ой, жарасымды стиль және білімділік керек, -деп жазды. ” Пікірде әдеби-публицистикалық, қоғамдық қызмет адамдарының бойынан табылуға тиісті қасиеттер айқын көрсетілген. Өз дәуірінің көкейкесті проблемаларын қозғап, қоғамдағы алуан түрлі аудиторияны әлеуметтік, саяси және басқа арнаулы хабармен қамтамасыз ету, жұртшылықтың қоғамдық пікірін, көзқарасын қалыптастыру сияқты маңызды да жауапты жұмыс шынайы кәсіптік даярлықты, үлкен шеберлікті талап етеді. /1/

Талантты тележурналистер өз хабарларында сөз, музыка және бейне көріністерді шебер қиюластыра, өмірдің айшықты суретін экранда нанымды етіп береді. Бізді қоршаған орта нағыз шынайы өмір. Замандастарымыздың әрбір күні әсемдік әлемімен, ән-күймен, өнермен, күрделі проблемалармен етене байланысты. Кез келген еңбек адамының образын, тұрмыс-салтын бейнелеуде, рухани жан дүниесін бар қырынан, нанымды етіп ашып көрсетуде, оның өнерге, жаңалыққа, болашаққа деген құштарлығына, ой-сезімдеріне терең барлау жасамай болмайды. Себебі, замандастырымыздың асқақ бейнесін жасауда, оның егемен елдің адамына тән идеялық сенімін, рухани кемелдігін көрсетіп, бойындағы ең тамаша қасиеттерін аша білуіміз қажет.

Өмірден үйрену, көрген -білгенді зердеге тоқу, сөз өнерінің қыры мен сырына терең бойлау тележурналистің басты қасиеті болуға тиіс. Бұларсыз ол өмірдің өз тілімен сөйлеп, көпшілікті айтқанына сендіре алмайды. Эфирден берілетін әр сөзіне жауапкершілікпен қарау, хабарының көрерменін жалықтырмайтындай болуын көздеу, деректің нанымдылығы сияқты мәселелерге журналист жоғары талғаммен қарауы тиіс.

“ . . . Біз журналист шеберлігін қойған мақсатының айқындығына қарап, пәнді меңгере білуіне, мазмұнды жазып, оған жарасымды форма табуына және оның жазу әдісінің барған сайын жетіле түсуіне қарай бағалайтын боламыз”, - дейді профессор Тауман Амандасов. Тележурналистің шеберлігі оның ұйымдастырған хабарынан, микрофон алдында сөйлеу мәнерінен, кейіпкерлерін әңгімеге тарта білу қабілетінен көрініп тұрады. /1/

Телевизиялық журналистке жүктелетін міндет те өзің өмір сүріп отырған қоғамның толғақты проблемаларын тап баса отырып, көпшілік пікіріне жолбасшы, бағыт берер бағдаршам болуда екен.

Теледидардағы бағдарламалардың қызғылықтығы мен кейіпкерлер бейнесінің ашылуы, көрерменнің ойын оятып, оның өмірінде қандай да бір өзгерістерге жол ашса, ол өзіне жүктелген міндет пен уақыт үдесінен шыққан болады.

Позицияға Сағымбай Қозыбаев өзінің Журналистика Казахстана энциклопедиясында мынандай мағына берген:

Позиция -1) орны, орналасуы.

2) жұмысқа деген көзқарасы, журналистің іс-әрекеті. /2/

Ал, Құдайберген Тұрсын мен Жарылқасын Нұсқабайдың “Көгілдір экран құпиясы” атты сөздігінде, позицияға мынандай анықтама берілген.

“Позиция-бағыт белгілі бір мәселеде ұстанған жол” . /3/

Журналистика әлемі -алып мұхит. Арпалыс пен айқасқа толы, буырқана бұлқынып, шарпысып жатқан сезімтал әлем. Ол күн сайын бізді өзінің түпсіз тұңғиық құпиясына еріксіз тарта береді. Ал, сол әлемнің шыңырауына түсіп кетпеу үшін де даралық пен қабілет, пайым, парасат пен байқампаздық керек. Ізденімпаз жанға нәтиже-мол білім, тынымсыз еңбек, өз ісіне деген сүйіспеншіліктің арқасында келеді. Ізденіс пен азапты арпалысты өз өмірінің кредосы етіп алған журналист қауымның қалам тербемейтін, араласпайтын саласы жоқ. Бәрінде де іс-әрекеттерді өз жан дүниесімен сезіне өз биігінен баға беріп, ой-тұжырым жасайды. Парасат әлеміндегі кейіпкерлерінің көңіл-күйіне ене отырып солармен бірге тыныстап, сезім шуағына бөленеді. Осының бәрі де “шеберлік” дейтін мәнді ұғыммен етене байланысты. Шеберлік жоқ жерде ойлы да көркем дүниенің өмірге келмейтіндігі әлімсақтан белгілі. Десек те, бізде күні бүгінге дейін тележурналистикадағы жекелеген даралықтардың методологиясы тиянақты зерттеліп, қорытылған емес. Қазақ тележурналистері бұл саланың жетістіктерін толық меңгеріп, игеріп кете алған жоқ.

Өнер қай кезеңде де мәңгілік. Ол- миллиондар жүрегіне жылу беретін, халық санасындағы өткен кезеңдердің сұрыпталған көркем бейнесі. Осы көркем бейнелерді өмірге әкеліп, оған түр мен сымбат дарытатын-талант иелері. Шын мәнінде, қырық жылға жуық тамаша тарихы бар қазақ теледидары таланттардан кенде болған емес. Замана ағымына, уақыт тынысына орай сол кезеңдердің өткір де толғақты проблемаларын, хабарларының алтын арқауына айналдырған Совет Масғұтов, Қадыр Даутов, Марат Барманқұлов, Сұлтан Оразалин, Шерхан Мұртаза, Сағат Әшімбаев, Нұртілеу Иманғалиұлы, Қынабай Аралбаев, Бейбіт Құсанбек теледидардың қиын да қызықты тарихының куәгерлері. Теледидарға өзіндік бет тауып, соны соқпақ салып, мәнерлі үн мен сөйлеу тілін қалыптастыру таланттардың ғана ақыл-ойынан суарылып барып өмірге келетіні анық.

Өмірде қадамын жаңа бастаған жас журналистерді тақырыпты қайдан аламыз, материалды қалай жинақтаймыз, кейіпкерлермен қалай әңгімелесеміз, сюжет және композицияны қалай құру керек, қалай жазуымыз керек және жазылғандарды қалай өңдейміз, жалпы, сценарий жазу технологиясы қандай?- деген мың сан сауал ойландырады. Шын мәнінде, шебер журналист боламын деген жастың құпиясы мол, ағыны қатты, иірімі терең, қатпарлы да қалың дүние жайлы сәттілік ойлардың құрсауынан өмір бойы босап шыға алмасы анық. Ол, кімді болсын, өзінің қайнарлы, терең иіріміне үздіксіз тарта береді. /4/

Бүгінгі таңда қай салада болмасын бағалауды қажет ететін жайлар жеткілікті. Дегенмен, әдебиетті және өнерді деректендіру сыры неде? Біріншіден, өскелең уақытқа орай көрермен де өзгерді. Олар ақпараттар тасқынының молдығынан білім мен мәдениеттің шырқау биігіне көтеріліп, көп мәселелерде өздері байлам, қорытынды жасайды. Оларға теледидар, радио және газет ақыл-ойға нәр беретіндей дерек, факті және ақпараттарды үздіксіз беруде. Осы себептерге сүйене отырып, публицист және аудармашы Л. Гинзбург өз ойын құбылысты “шындыққа жалпы жақындау” деп қорытты.

Екіншіден, елуінші жылдардың екінші жартысында өмірімізге кіріккен ғылыми-техникалық революция-фото, кино, радио, теледидар және видео саласында кереметтей таңдайқаққызарлық жаңалықтарға жол ашты. Адамзат баласының ақыл-ойының дамығандығы соншалық, бүгінде жаңалықтарды игерудің мамандарға да мүмкін болмай отырғандығы. Ақпарат әлемі шетсіз-шексіз мұхит іспеттес. Онда жағалаулар байқалмайды. Оған себеп, бізге бүгінгі күні ертең аласа көрініп, басқа бір ойлар үстемдік алады. Өйткені, ақпараттар тасқынының ғарыштық жылдамдықпен құйылуында. Деректерге жүгінсек, жыл сайын ғана “деректі” ақпарат 7 миллиард беттен астам, ал жоспарлы-басқару жазба құжаты 60 миллиард бетке кобеюде.

Күн сайынғы телебағдарламадағы хабарлар көлемі 2000 сағаттан астам. /5/

Ақпараттар тасқынының молдығы адамның саяси санасының дамуына да әсерін тигізуде. Ол адамдардың кәсіптік шеберлігі мен қоғамдық бағдарына да әсер ете отырып, оның жан-жақты қалыптасуына көмектесуде.

Теледидар төрінде қара сөздің құдіретіне айрықша мән берген. Сағат, өмірде де сөз тылсымына ерекше бас иіп өтті. “Ой биік те терең ғой, тек соны жеткізетін сөз болмай тұр-ау!”, - деген қаламгерлерді Лев Толстой қатты кінәлап: “Ой табылып, соған лайық сөз табылмады дегенге сенбеймін”, -деген болатын. Демек, өмірдің көркем шындығын кернеуін келістіре, дәуір көшіне ілестіре отырып, тап басу қажет екен. Ұшқыр ой мен салиқалы талдау да публицист қаламының қарымдылығына тікелей байланысты.

Журналист тақырыпқа бірден ұмтылмай, оның ішіне жайлап, жан-жағына көз сала бәрін байқай отырып, аса сақтықпен енуі керек. “Жай жүрсең -алысқа жетесің” деген қағиданы тележурналистердің жұмыс барысында басшылыққа алуы еш артықтық етпейді.

Журналистика-өте жауапты өндіріс алаңы. Онда кез-келген жағдайда да сабырлылық керек. Егер журналист шешімі солқылдақ әрі іс-әрекетінен кемшіліктің белгісі аңғарылып тұрса оған деген теріс көзқарас қалыптасады. Іске селқостық қатынасы, жұмыс барысында үлкен кемшіліктерге әкеліп соқтырады. Материал жинау кезінде оған бетпе-бет келген адамдар екі ұшты ойда болады. Оған шындықты айту қажет пе, әлде жалған сөйлеу яки қажетті мағлұмат беру әлде бермеу керек пе, әңгімеге араласу керек пе, жоқ па?-деген сияқты. Қашанда шешімділік пен жинақылық, тиянақтылық пен парасат өз бойыңнан табылып, іскерлік үстем болуы тиіс.

Сапар барысында материалды артық әлде толық емес күйінде жинақтаудың қайсысы қажетті? Шын мәнінде бұл автордың жеке өзіне қатынасты жайт. Біреулері-қажетті деректердің ішінде жүзіп жүргенді қалайды. Ал, басқалары керісінше. Дұрысы қайсы? Осы орайда, М. Горькийдің Г. Фишуға жазған хатында: “Аз да болса ойды іркіңкіреу қажет, ол оқырманның өз миын әрекетке келтіруін туындатады, ол солай етіп үйренуді түсінеді ”-деген. /6/ Осы ойдан шығатын қорытынды: хабарға материал жинақтаудың жетімсіздігі немесе көрерменге толық емес хабарлаудың қайсысы қажет? Егер журналист толық әрі қажетті материалды жинамаған жағдайда ақыл-ойын, миын қозғалысқа келтіріп, жағдайды мүмкіндігінше терең түсініп, көп тоқуы қажет. Соңында, өзінің өмір тәжиребесі, ойлау қабілеті мен ой қорытуы бос материалдың орнын толықтыруға көмекке келеді. Егер хабар барысында оқиға желісі көрерменге түгел айтылмаса, олар біздің ойымызды толық айтуды көздемегендігіңді сезінуі қажет. Алайда, қандай жағдайда да өзің материалда беретініңнен көп жинақтауың ешқандай да артықтық етпейді.

Эфирдегі жекелік-журналистке қажетті қасиеттерді бойға жинақтау мүмкіндігін береді. Тек қана -жекелік! Ол қайбір істе де алғашқы! Журналистикада кез келген жағдайда да жекелікке қысым жасамау қажет. Теледидардағы жекелік-даралықтың туындысы.

Соған қарамастан тележурналистер өз мүмкіндіктерін жан-жақты жетілдіре түсіп, шеберлік мәселелерінің теориялық тереңіне бойлай беруін уақыттың өзі қажет етіп отырғандығы айқын. Күрделі де күрмеуі мол шеберлік мәселелерін зерттеуші Б. И. Бурсов былай түсіндіреді: “Шеберлік-өз ісіңді шебер меңгеру, қандай жағдайда, қандай кезеңде болсын еңбегіңнің жемісті шығуына жетіле беру керек деген сөз. Сондықтан шеберлікті белгілі бір әдіспен, тәсілмен, тәжірибемен келген икемділікпен қатар қоюға болмайды. Шеберлік дегеннің өзі істің мәнін айқын түсіну, жазайын деп отырған шығарманың мазмұнын, бағытын, атқаратын міндетін жан-жақты айқындап, оны терең және нәзік сезіну, сөйтіп көздеген мақсатқа жету жолында мамандықтың әр түрлі әдіс-тәсілін меңгере білу. Шығарма жазудың барысында осы жайларды ескере отырып, шеберлікті барған сайын жетілдіре беру керек. Өйткені, еңбек жемісі адамның күш-қуатының нәтижесінде пайда болады. Міне, осы еңбек жемісінің сапасын көріп, біз енді соны шығарушының шеберлігін байқаймыз . . . ” Сөйтіп, шеберлік дегеніміз- әрқайсысы бөлек-бөлек мақсат та, мазмұн да, пән де, түр де емес, керісінше, бұлардың барлығын тұтас қалпында жан-жақты меңгеру екен. Сондықтан олардың бәрін бірлікте алып, қарастырып, оған жазу, сөйлеу әдісін, хабарды даярлау шеберлігін қосу керек. Сонда біз өзіміздің журналистік шеберлігімізге қойған мақсатымыздың айқындығына, сценарийіміздің мазмұнын жазып, жарасымды түр табуына және экрандағы сөйлеу әдісіне қарай түстеп, бағалайтын боламыз.

Тележурналистің жұмыс уақытының ең өнімді, негізгі бөлігі адамдар арасында өтеді. Ал адамдармен түсінісу, оларға белгілі ықпал ету, пікір алмасу іскер әңгіме арқылы ғана мүмкін болатын нәрсе. Сондықтан да адамдармен еркін араласып, тіл табысып, сенімді сөйлесудің, олардан шынайы сыр тарта білудің маңызы үлкен. Осы арада журналистің шеберлігі байқалады. Егер ол шын шебер болса әңгіме үстінде өзін де, кейіпкерін де қинамайды, тұйыққа да тіремейді. Іскер әңгіменің тілін өмірдің өз тілі деуіміз керек. Өйткені, онда ешқандай жасандылық болмайды.

Телебағдарламадағы журналист айналасындағы оқиғаларды өзінің қабылдауы, өмірге көзқарасы және әлеуметтік позициясы тұрғысынан бағалайды. Ал оның дүниетанымы мен әлеуметтік көзқарасын өзі өмір сүріп отырған қоғамдық орта қалыптастырады. Шындығында, уақыт өмір сахнасына шығарып отырған әрбір құбылыспен қабыса отырып, ол жайлы көрерменге түсінікті тілмен және әсем айшықтармен жеткізе білу өмір талабы. Әр журналистің жасаған хабарлары терең де, жан-жақты талдауларға, жаңалықтарды, шындықты таба білу, аңғару дәрежесіне көтерілуге тиіс. Автор-сценарист өмір материалдарын зерттеп, дәлелдерін сипаттап, тақырыбын таңдап, деректерді жинақтап, қорытындыға келгенде де белгілі бір принципті басшылыққа алады. Материалдың жүйелі қиюласуы, оның шеберлігіне, тәжірибесіне, өмір шындығын саралай, талдай білуі мен деректерді іріктей білу әдісіне де тікелей байланысты.

Телехабардағы жүргізушілерді әрбір елде әрқалай атайды. Мәселен, Германияда оларды “модератор”, АҚШ-та “шоумен”, Англияда “энкормен” деген есімдері теледидар көрермендеріне жақсы таныс. Энкорь сөзінің түбі “якорь” (зәкір) . Ол хабардың барлық тыныс-тіршілігін қолында ұстаушы, соған бақылау жасаушы.

Шетелде “шоумен”, “энкормендердің” жүргізушілік даралығы, шеберлік қарымы, алымдылығы мен шалымдылығы жүз миллиондаған көрермендердің көз алдында тікелей өтіп жатады. “Энкормендер”- теледидардың қоғамға, халыққа әсер етуінде теңдесі жоқ ерекше, зор құбылыс. “СИ-БИ-ЭС”-тің жаңалықтар қызметіндегі Дэн Разер “энкормендердің” немесе “тележұлдыздардың” бірі. 1984 жылы Разердің жылдық табысы 2, 2 миллион долларды құраса, 1990 жылы бұл көрсеткіш 4 миллионға немесе аптасына 76 мың долларға жеткен.

Дэн-аса талантты, қарымды, өткір тұлға. Ол өзі жүргізетін әрбір хабарға мұқият дайындала, оны қызғылықты жайлармен әрлей, өте тартымды, аса тартысты жүргізеді. Тікелей оқиға өтіп жатқан “отты нүктелерден” репортаж бере отырып, әлем таныған ірі, айтулы тұлғалармен экранда бетпе-бет келіп, азулы айқасқа түседі. Білімі мен біліктілігін, өзі ұстанған позициясын, таланты мен танымын әрбір хабарда соңына дейін сарқа пайдаланады. /7/

Шындығында, бағдарлама жүргізушісі болу - аса ауыр әрі азапты жұмыс. Күн сайын әлденеше миллиондаған көз сенің әрбір қимылың мен сөзіңді, ақыл-ойың мен парасат-пайымыңды қалт жібермей қадағалап, таразылап, ой-өлшеміңе баға беріп жатады.

Тележүргізушінің шеберлігі мен біліктілігі жылдар бойы қалыптасады. Тапқырлық пен әдістерді меңгеру ауқымды ізденіспен, ауыр еңбекпен келеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.