Кәсіпорынның қаржылық жағдайын қалыстастыру есебі және талдау

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 73 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1. ТАРАУ Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың мазмұны мен әдістері

1. 1. Қаржылық жағдайдың мәні және оны талдаудың мақсаты . . . 7

1. 2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық негізі . . . 10

1. 3. Қаржылық жағдайды талдау әдістері . . . 15

ІІ. ТАРАУ Кәсіпорынның қаржылық жағдайын қалыстастыру есебі және талдау

2. 1. Кәсіпорынның табыстылығының көрсеткіштері және оларды талдаудың міндеттері. Табыстар мен шығыстар есебі . . . 22

2. 2. Маржиналды табыс есебі және талдау . . . 30

ІІІ. ТАРАУ Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау және пайданы бөлу ( ААҚ « Өзен мұнайгаз» негізінде) . . . 35

3. 1. Кәсіпорынға жалпы сипаттама . . . 37

3. 2. Баланс өтімділігін талдау . . . 47

3. 3. ААҚ « Өзен мұнайгаз» қаржылық тұрақтылығын талдау . . . 51

3. 4. Пайданы қалыптастыру және бөлуді талдау . . . 64

Қорытынды . . . 69

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 74

Қосымшалар . . . 77

Кіріспе

Қазақстан Республикасының нарықтық экономикасы жылдан жылға дамып, нығайып келеді. Онымен бірге, шаруашылық процесті реттеудің негізгі құралы ретінде бәсекелестік дамуда.

Қазіргі уақыттағы экономикалық жағдайдағы әр шаруашылық субъектілерінің қызметі оның қызмет ету нәтижесіне мүдделі нарықтық қатынастар қатысушылардың кең ортаның назарында.

Кәсіпорынның қазіргі жағдайындағы өмір сүруін қамтамасыз ету үшін басқару қызметкерлеріне ең біріншіден, өзінің кәсіпорынның және потенциалды бәсекелестердің қаржылық жағдайын нақты бағалай білулері қажет. Қаржылық жағдай кәсіпорынның экономикалық қызметінің маңызды сипаттамасы. Ол бәсеке қаблеттілікті, іскер ынтымақтастықтағы әлеуетін, қаржылық және өндірістік қатнастардағы кәсіпорынның өзінің және оның серіктестіктерінің экономикалық мүдделері қаншалықты кепілдікке алынғандығын бағалайды. Бірақ та нақты қаржылық жағдайды анықтау мүмкіндігі кәсіпорынның табысты қызмет етуі үшін және алдына қойылған мақсаттарына жету үшін жеткіліксіз.

Кәсіпорынның бәсеке қабілеттілігі тек осы кәсіпорын иелігіндегі қаржылық ресурстар мен капиталдың қозғалысын дұрыс басқару ғана қамтамасыз ете алады.

Кәсіпорынның бәсеке қаблеттілігі тек осы кәсіпорын иелігіндегі қаржылық ресурстар мен капиталдың қозғалысын дұрыс басқару ғана қамтамасыз ете алады.

Нарықтық экономикада « Қаржылық басқару» және « қаржылық менеджмент» ретінде белгілі алға қойылған міндеттемелерді шешуге мүмкіндігін беретін жеке бағыт қалыптасты. Қаржылық менеджмент ғылым ретінде күрделі құрылымға ие. Оның маңызы құрамдас

бөлігі болып, бухгалтерлік есеп мәліметтері мен шаруашылық өмірдің келешек факторларын ықтимал бағалауына негізделетін қаржылық талдау табылады. Бухгалтерлік есеп пен басқару арасындағы байланыс айқын. Басқару - яғни шешім қабылдау. Басқару - көре білу, үшін лайық ақпараттармен қамтамасыз етілуі қажет.

Осыған байланысты бухгалтерлік есепте басқару шешімдерін қабылдау үшін алдағы аналитикалық есептеулердің ақпараттың негізі болады. Қаншалықты ақпарат негізі әділ болса, соншалықты қаржылық сипаттағы шешімдер де дәл болып келеді.

Қаржылық менеджмент бірнеше негізгі концепцияларға негізделеді. Олар : ақша ресурстарының уақытша құндылығы, ақша ағымдары, қаржылық тәуекелділік, капитал бағасы, тиімді нарық және т. б

Берілген дипломдық жұмыстың мақсаты - кәсіпорынның қаржылық жағдайын зерттеу, негізгі қаржылық және өндірістік қызметтің негізгі мәселелерін табу, осының негізінде тәжіирбелік ұсыныс беру және қорытынды жасау.

Қойылған мақсатқа сай негізгі міндеттемелерге келесілерді кіргіземіз:

кәсіпорынның мүлкінің сипаттамасы : негізгі және айналым қаражаттарын және олардың айналуын қарастыру;
кәсіпорынның қаражат көздерін: меншікті және қарыздық қаражаттарын сипаттау;
қаржылық тұрақтылықты бағалау;
өтімділік коэффициенттерін есептеу;
пайда және табыстылықты есептеу;
қаржы шаруашылық қызметін жақсарту үшін шаралар өңдеу.

Жоғарыда келтірілген міндеттерді шешу үшін жылдық қаржылық есептемесі қолданылады.

Олар : бухгалтерлік баланс ( № 1 форма ) ; табыстар мен шығындар туралы есеп ( № 2 форма ) ; ақша қаражаттары туралы есеп ( № 3 форма) .

Зерттеу объектісі « Өзенмұнайгаз» Ашық акционерлік Қоғамның ( ААҚ ) болып табылады. Талдау пәні - кәсіпорынның қаржылық прцестері мен оның қызметінің соңғы өндірістік - шаруашылық нәтижелері.

Берілген талдауды жүргізгенде келесі тәсілдер мен әдістер қолданылады : көлденең талдау, тікелей талдау, коэффеценттер талдауы, салыстырмалы талдау.

Берліген жұмыста « Өзенмұнайгаз» АҚ - ның қаржылық қызметіне талдау жүргізіледі.

Кәсіпорынның екі жылдық жұмысын қамтиды, яғни 2005 және 2006 жылдар.

Дипломдық жұмыс кіріспеден, 3 тараудан, қорытындыдан, қолданылатын әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады.

1 тарауда кәсіпорынның қаржылық жағдайының қалыптасу есебін талдау, оның ішінде қаржылық жағдайы, оны жүргізудегі әдіс - тәсілдер пайдаланылатын негізгі ақпараттар сөз болады.

2 тарауда кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдауда негізгі міндет табыс алу болып табылады. Сондықтан осы бөлімде табыстылық көрсеткіштеріне тоқталдым.

Дипломдық жұмыстың көп бөлігін алған « кәсіпорынның қаржылық нәтижесі және оны талдау» 3 тарауында, нақты кәсіпорынның, яғни « Өзенмұнайгаз» ААҚ - ның мәліметтерін ала отырып, баланс құрылымындағы өзгерістерге талдау жүргізілді, баланс өтімділігін анықтау, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы, төлем қаблеттілігінің

негізгі мәндері және оларды анықтау жолдары жөнінде жазылған .

6

І . Тарау Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың

мазмұны мен әдістері

1. 1. Қаржылық жағдайдың мәні және оны талдаудың мақсаты.

Талдау - бұл азамат тарихының бүкіл практикалық және ғылыми іс - әрекеті негізінде, сонау ежелгі заманнан бері қарай қолданылып келе жатқан кең мағыналы ұғым. Талдау көбіне - көп ойлау тәртібімен және сонымен қатар бір объектіні нақты бөлшектеуді немесе айырып саралауды білдіреді. Талдауға қарама - қарсы әрекет синтез болып табылады . Синтез және талдау көп жағдайда практикалық немесе танымдық іс - әрекеттерді сай келісіп жатады . Зерттеліп отырған қандай да болмасын объектінің өзіне тән құрылымдық ерекшелігіне, танып білуге қолданылған әдіс - тәсілдердің абстракциялану деңгейіне және оларды жүзеге асыру жолдарына қарай талдау, жаратылыстану мен басқа да қоғамдық ғылымдардың зерттеу синонимі есебінде түрлі нысанда болады.

Экономикалық талдау - объективті экономикалық заңдар мен субъективті тәртіптегі факторлардың ықпал етуімен қоғамда болып жатқан сан алуан экономикалық процестерді зерттеп, зерделеумен байланысты арнайы ғылымдар жүйесі болып табылады.

Қаржылық талдаудың бір ерекшелігі : ол атқарылған қызметтердің нәтижелерін анықтап, дәл бағалауға мүмкіндік береді.

Нарықтық экономиканың өзіне тән ерекше өзгешеліктерінің нәтижесінде, экономикалық талдаудың тіптен өзге салада да әрекет етуі туралы өзгеше түсінік болуы ықтимал.

7

Экономикалық теория

Статистика

Бұл жерде : БЕ - бухгалтерлік есеп, ҚТ - қаржылық талдау ; ШҚТ - шаруашылық қызметті талдау.

Сурет. қаржылық талдау және оның экономикалық талдаудағы орны.

Жоғарыда келтірілген сызбанұсқаның негізгі немесе басты элементі болып, нақты әлеуметтік - экономикалық құрылымдағы экономикалық заңдар мен қоғамдық дамудың іс - қимылдағы зерттеумен байланысты болып келетін ғылым еңбегіндегі экономикалық теория болып саналады.

Қаржылық талдау - шаруашылық қызметінің жалпы және толық түріндегі талдауының белгілі бір бөлігі болып табылады. Ол өзара тығыз байланысты негізгі екі бөлімнен тұрады:

- қаржылық талдау;

- басқарушылық талдау.

Шаруашылық қызметтің талдауының мысал түріндегі берілген сызбанұсқасы төменде келтірілген :

Шаруашылық қызметін талдау

Сурет . Шаруашылық қызметін талдаудың негізгі бағыттары.

Талдаудың қаржылық және басқарушылық болып екіге бөлінуі практикада бухгалтерлік есеп жүйесінің кәсіпорын деңгейіндегі қаржылық ері басқарушылық есептеріне бөлінумен шартастырылады.

Сонымен қатар, тек қана жария есеп қисабы негізінде жасалған қаржылық талдау сыртқы талдау болып саналады.

Талдаудың мына түрі инвесторлармен материалдық және қаржылай ресурстармен жабдықтаушылар арқылы жарияланған есептемелердің негізінде бақылаушы органдармен жүзеге асады.

Сыртқы талдаудың негізгі мақсаты - ең жоғары пайда мен шығынды азайтуды қамтамасыз ететін тиімді қаржы жұмсау мүмкіндіктерін орнату болып табылады.

Сыртқы талдаудың негізгі ерекшеліктері :

- кәсіпорын қызметі туралы ақпаратты пайдаланушы талдау субъектілерінің санының көптігі ;

талдау субъектілерінің маұсаттары мен мүдделерінің сан алуандығы;
талдау міндеттерінің тек қана сыртқы есептемелерді қолдануындағы шектеушілік;
кәсіпорын қызметі туралы ақпаратты қолданушылар үшін, талдау нәтижелерінің жоғары деңгейдегі ашықтығы.

Ішкі шаруашылыққа қаржылық талдау жүргізу барысында негізгі ақпарат көздері есебінде қаржылық есеп - қисаптармен қатар басқа шаруашылық субъектісінің қызметіне байланысты деректер қолданылады. Олардың қатарына: бухгалтерлік есеп жүйесі туралы ; өндірістің техникалық дайындығы жайында деректер ; нормативтік және жоспарлы ақпараттарды жатқызуға болады.

Ішкі талдау кәсіпорынның қызметтері арқылы іске асырылады. Мұнай талдаудың нәтижесінде алынған қорытынды көрсеткіштер кәсіпорынның қаржылық жағдайын жоспарлауға, бақылауға және оның болашағына болжам жасауға қолданылады.

Қаржылық талдаудың негізгі мақсаты - кәсіпорынның қаржылық жағдайының объективті де дәл бейнесін, яғни оның табыстары мен шығындары, актив және пассив құрылымындағы өзгерістерін, дебиторлар мен қарызгерлермен есеп айырысуының аз ғана шешуші параметірін алу.

1. 2. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық

негізі.

Кәсіпорынның қаржы жағдайының ақпараттық негізі - қаржы есептемесі болып табылады.

Қаржы есептемесі - бұл өткен кезеңнің ішіндегі кәсіпорынның қаржы - шаруашылық қызметін кешенді түрде сипаттайтын көрсеткіштер жүйесі. Ал есептеме жасау - бұл есептік қызметінің қорытындылаушы кезеңі болып саналады. Есептеменің берілгендерін негізгі ала отырып, кәсіпорын қызметін қорытындылайды және де ағымдағы, сонымен қатар, келешекке арналған жоспарлаудың талданушының негізгі ақпараттық көзі болып

табылады. Есеп берудің мемлекеттік маңызы өте зор. Оның деректерін немесе берілгендерін салық және т. т. төлемдердің уақытылы да толық бюджетке түсуін бақылау есебінде қолданылады.

Есептемеге қойылатын талап бұл - оның мәліметтерінің акционерлер мен инвесторларға түсінікті болуы . Сонымен қатар ол белгіленген уақыт аралығында жасалып болуға тиіс.

Кәсіпорын есебінің негізгі екі түрі бар. Олар : оперативті - статистикалық және бухгалтерлік есеп.

Оперативті - статистикалық есеп ол бухгалтерлік және оперативті - статистикалық есептің мәліметтерін қолдана отырып, кәсіпорынның өндірістік және қаржы қызметтерін бөліп қарастырды. Ал, бухгалтерлік есеп бастапқы құжаттармен есеп жобалары негізінде дәлелденген синтетикалық және аналитикалық шоттар мәліметтеріне сүйене отырып, кәсіпорынның өндірістік және қаржы жағдайын сипаттамайды.

Жылдық есептеме : меншік иелерімен немесе құрылтай құжаттарына сәйкесінше өкілетті органдар арқылы салық инспекциясына, жергілікті қаржы басқармасына және мемлекеттік статистика басқармасына ұсынады.

Қарамағында, еншілес кәсіпорындары бар бас кәсіпорын бухгалтерлік есебінен басқа да жиынтық есептемелер жасап ұсынады.

Кәсіпорынның шаруашылық құралдары мен қаржы жағдайы және оның шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы жылдық бухгалтерлік есеп, кәсіпорын ішінде және сыртқы ақпарат алушыларға да ашық болып келеді. Жария етілген есептің мұндай түрі, арнайы тексеру ( аудиторлық) ұйыммен немесе жеке тексеруші арқылы расталды.

Кәсіпорында заңды түрде салық төлеушілер болып табылатындықтан орналасу аймағына байланысты салық органдары бюджетке төлейтін төлемдердің барлық түрінен салық есептемесін ұсынуға міндетті.

жылдың 26 желтоқсанында жарияланған № 2732 ҚР Президентінің заң күші бар « бухгалтерлік есеп туралы» заңына сәйкес 1998 жылдан бастап, қаржылық есеп берулерге мыналар кіреді ( өзгертулер мен толықтырулар 2007 ж. 28 - ақпан. ) :Бухгалтерлік балансТабыстар мен шығындар туралы есепАқша қаражаттарының қозғалысы туралы есепМеншік капиталындағы өзгерістер туралы есепЕсеп жүргізу саясаты және түсіндерме жазба

Қаржы есептемесінде сондай - ақ түсіндерме жазба хат, қосымша кестелер мен ақпараттар болады.

Онда шаруашылық субъектісінің есеп және есеп берудің қай түріне бағытталғандығы және онда қаржылық есептілікті қолданушылардың талап етулермен байланысты басқа да маңызды ақпараттар берулері шарт.

Қазіргі таңда елімізде жүргізіліп отырған отандың қаржылық есептемелер негізінен халықаралық есеп стандарттарының талаптарына сай жүргізілуде.

« Қаржылық есеп берудің мақсаты» - бухгалтерлік есепке алудың стандартында көрсетілген « бухгалтерлік баланс және қаржы есептемелеріндегі негізгі ашылымдар» бөлімінде анық көрсетілген. Бұл бөлім қолданушыларды заңды тұлғаның қаржылық жағдайы туралы, пайдалы, маңызды және расталған ақпараттармен қатар, есепті кезеңдегі оның қаржы жағдайындағы өзгерістермен толық хабардар етеді.

Нарықтық экономика жағдайында, қаржылық есеп беру шаруашылық субъектісінің қызметі туралы қаржылық ақпараттың бір жүйеге келтірілген негізгі көзі болып табылды. Сонымен қатар, түрлі ұйымдық құқықтық нысандағы шаруашылық субъектілерінің байланыстырушы

құралы мен басқару шешімдерін қабылдауға қажетті аналитикалық есептеудің ақпараттық негізі болып табылады. Қандай да болмасын кәсіпорынның қаржы жағдайын талдауды ақпаратпен қамтамасыз етудің бірден - бір көзі - бухгалтерлік баланс болып табылады.

Бухгалтерлік баланс - бұл шаруашылық құралдармен олардың құралу көздерін белгілі бір мерзімге ақшалай өлшемге топтастыруды білдіреді.

Есепті мерзімдегі кәсіпорын иелігіндегі шаруашылық құралдары және олардың орналасуы баланстың активінде көрсетіледі.

Баланс ақпараттарына сүйене отырып, сыртқы қолданушылар осы кәсіпорынмен іс жүргізудің шарты мен орындылығын, өз салымдарының мүмкін тәуекелділігін бағалауға сонымен қатар, осы кәсіпорын акцияларын сатып алу және басқа да шешімдердің дұрыстығы туралы өз шешімдерін қабылдай алады.

Баланста, негізінен қаржылық есеп берудің үш элементі көрсетіледі. Олар :

активтер;
меншікті капитал;
міндеттемелер

Ал, қалған 2 элементі, атап айтқанда табыстар мен шығындар, табыстар мен шығындар туралы есепте көрсетіледі.

Табыстар мен шығындар туралы есеп бұл табыстар мен шығындар шоттарын жинақтап ашып көрсетудің негізгі нысаны болып табылады. Ол кәсіпорынның бір жыл ішіндегі өз қызметінің іске асырылуы кезіндегі барлық табыстары мен шығындарын салыстыруға және баланспен салыстыруға және баланспен салыстырғанда кәсіпорынның қол жеткізген жетістіктерін тұрақты түрде суреттеп қана қоймай, олардың мерзімімен байланысты капитал қозғалысын, яғни белгілі бір кезеңдегі субъектінің қаржылық нәтижесін көрсетеді. Сол себепті де, балансқа қарағанда, бұл құжат талдаудың бір ақпарат көзі болып табылады.

Қорыта келгенде, табыстар мен шығындар туралы есеп, белгілі бір уақыт аралығындағы кәсіпорынның қаржы нәтижелеріне баға бере отырып, кәсіпорын табысы не шығыны көп пе деген сұраққа дәл жауап іздейді.

Қазіргі таңда ҚР - ның « Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есебі» шаруашылық субъектісінің қаржылық есеп беруінің жаңа нысаны болып табылады.

Ал қаржылық есептің халықаралық стандартына сәйкес ( ҚЕХС) «Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп» № 7 ( 24. 04. 2005 ж) стандартында операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметтен алынатын, кезеңдегі ақша қаражаттарының түсуінің жіктелуі және төлемдер жүргізілетін, ақша қаражаттарының және ақша эквиваленттерінің мекемедегі қозғалысы туралы ақпаратты қарастырады.

Ал ақша қаражаттарының келіп түсуі және төленуіндегі қызмет түрлеріне анықтама берілген.

Операциялық қызмет - бұл мекеменің негізгі табыс әкелетін қызметі, инвестициялық және қаржылық қызметтен айрықшаланатын, басқадай қызмет.

Инвестициялық қызмет - ақша қаражаттарының эквивалентіне қатысты емес, ұзақ мерзімді активтерді және басқадай инвестицияларды сатып алу және шығару.

Қаржылық қызмет - мекеме қарызына және меншікті капитал құрамына және мөлшеріне өзгеріс әкелетін, қызмет.

1. 3. Қаржылық жағдайды талдау әдістері

Қандай да болмасын ғылымның негізін, оның пәні мен әдіс - тәсілдері құрайды . Берілген ғылым шеңберінде оқылатын талдаудың пәні болып қаржы ресурстарымен олардың ағыны табылады. Қаржылық талдаудың мазмұны мен негізгі мақсатты нұсқамасы қатарына - ұтымды қаржы саясатының көмегімен, шаруашылық субъектінің тиімді жұмыс істеуін жоғарлатудың мүмкіндіктерін табу және қаржы жағдайын бағалау жазылады. Осындай мақсаттарға қол жеткізу, сол ғылымның түрлі әдістерін қолданудың арқасында іске асырылады. Қаржы талдаудың әдісі - бұл шаруашылықтың субъектісінің қаржы қызметін зерттеудің танымдық - теориялық категориялары мен ғылыми аппараттары және реттеудің қағидаларының жүйесі, яғни мақсат :

М = ( К, І, Р)

К - категориялар жүйесі;

І - ғылыми нұсқаулықтар;

Р - реттеуші қағидалар жүйесі

Алғашқы екі элемент әдістің статистикалық құрамды бөлігін, ал соңғы элемент оның қозғағышын сипаттайды. Қаржы талдаудың категориялары - бұл сол ғылымның неғұрлым жалпы шешуші түсінігі болып есептеледі. Бұлардың қатарына : фактор, үлгі, мөлшерлеме, пайыз, дисконт, опцион, ақыағымы, тіуекелділік, леверидж және т. б. жатады. Қаржы талдаудың ғылыми нұсқаулығы дегеніміз - шаруашылық субектісінің қаржы қызметтерін зерттеудегі жалпы және нақты ғылыми әдістерінің жиынтығы. Ал, қаржы талдаудың қағидалары, оның әдістеме мен әдіснамаларының тәртіптік жағын реттейді . Оған жататындар : тәртіптік, кешенділік ; жүйелілік, орнын басушылық, объективтілік.

Кез - келген ғылым әдісінің элементінің қатарына, оның ғылыми аппараты жатқызылады. Қазіргі таңда ғылым аппаратының түрлі ғылымдар құрамына еніп, сіңісуі байқалып отырғандықтан, оның тек қана өзіне тән әдіс тәсілдерін жеке, ерекшелеп көрсету мүмкін емес. Сол себепті де, қаржылық талдау мен басқару салаларында да алғаш түрлі экономикалық ғылымдар шеңберінде жасалған, сан алуан әдістер қолданылуы да ықтимал.

Қазіргі уақытта қаржылық талдау тәжірибеде қаржылық есепті оқып құрастырудың өзіндік ережелері бар. Олардың арасында ең алты әдісін атап көрсетуге болады :

1) Көлденең талдау;

2) Тікелей талдау;

3) Трендтік талдау

4) Факторлық талдау;

5) Қаржы коэффициенттері әдісі.

Көлденең талдау - есептеменің әрбір позициясын алдағы кезеңмен салыстыру. Ол өткен кезеңдегімен салыстырғандағы бухгалтерлік есептің түрлі баптарындағы абсолютті және қатысты ауытқуларды анықтауға мүмкіндік береді.

Тікелей талдау - жалпы қорытындыға есептеменің әрбір позициясының әсер етулерін табу арқылы қорытынды қаржылық көрсеткіштер құрылымын анықтау . Баланс немесе оның жеке бөлімшелері бойынша жалпылама қорытынды көрсеткіштерге жеке баптардың үлес салмақтарын анықтауға мүмкіндік береді.

Қөлденең және тікелей талдаулар негізінен бірін - бірі толықтыратындықтан, бухгалтерлік есеп нысанының құрылымымен қатар, оның жеке дара көрсеткіштерінің де қозғалысы сипатталған кестелерді жиі ұшырастыруға болады.

Трендтік талдау - есептеменің әрбір позициясын өткен кезеңдермен салыстыра отырып, жеке кезеңдердің түрлі кездейсоқ әсерлерімен жеке ерекшеліктерінен тазартылған көрсеткіштердің негізгі қоөғалыс бағытын анықтайды. Осындай талдаудың көмегімен көрсеткіштердің алдағы кезеңдегі мүмкіндіктері құрылып, сәйкесінше келешекті болжауға арналған талдау жүргізіледі.

Нарықтық экономика жағдайында неғұрлым кең ауқымды қолданылатын қаржылық талдаудың түрі - әр түрлі қаржылық коэффициенттер әдісі.

Коэффециенттер есептеу кезінде кейбір шамаларды бірлік, ал кейбіреуін сол бірлікке қатысты есебінде есептейтін қатысты шамалар болып табылады. Қаржылық коэффициенттерді есептеу баланс жеке баптарының арасындағы өзара байланысқа негізделеді. Олар кәсіпорынның қаржы жағдайы факторының нәтижелі базасы болып табылады және зерттеушіге беймәлім құбылыстарды ашуға көмектесетін екі математикалық шамалырдың өзара байланысының талдауы.

Салыстырмалы талдау - бұл фирманың, еншілес компаниялардың, цех бөлімшелерінің жеке көрсеткіштері бойынша, есептеменің жиынтық көрсеткіштерінің ішкі шаруашылық талдауы және берліген фирма көрсеткіштерін бәсекелестер көрсеткіштерімен, орта салалық пен орташа жалпы экономикалық берілгендермен салыстыруды жүзеге асыратын шаруашылық аралық талдау.

Факторлық талдау - зерттеудің детирминделген немесе стохастикалық тәсілдер көмегімен нәтижелік көрсеткіштерге тәсілдер көмегімен нәтижелік көрсеткіштерге жеке факторлардың ( себептердің) әсерін анықтау.

Қаржылық есептемені тексеру кезінде аналитикалық процедура жүргізу қойылған мақсатынан, сондай - ақ ақпаратты, уақыттық, әдістемелік, кадрлы және техникалық қамтамасыз етудің әртүрлі факторларының тәуелді . Аудитордың аналитикалық жұмысының қисыны оның ұйымыны екі модульді құрылым түрінде қсынады :

- қаржы жағдайын тереңдетіп ( нақтылы ) талдау.

Экспресс талдаудың мақсаты қаржы жағдайын көрнекті және жай бағалау мен шаруашылық субъектісінің даму динамикасы болып табылады.

Мақсатқа сәйкес экспресс талдау үш кезеңде орындалады :

Дайындау
Қаржы есептемесін алдын - ала шолу;
Есептемені экономикалық оқу және талдау.

Бірінші кезең мақсаты - қаржылық есептемені мақсатқа сай талдау туралы шешім қабылдау және оны оқуға дайындығына көз жеткізу.

Бірінші есеп есепте ұсынылған ақпараттың дұрыстығы және оның нормативті құжаттармен сай келуі туралы аудитор бағасынан құралған аудиторлық қорытындымен танысу жолы арқылы шешіледі.

Есептеменің оқуға дайындығын тексеру жауапкершілікті қажет етеді және белгілі дәрежеде техникалық сипатты береді. Бұл кезде формаларды және мәнді белгілері бойынша есептемеге көзбен шолу және қарапайым шоттық тексеру жүргізіледі, қажетті барлық формалыры мен қосалқы анықтауышы, реквизиттер мен қолы бар екендігі анықталды, есептеме дұрыс және анық толтырылғаны тексерілді, фирма көрсеткіштерінің дара үйлесімділігі және олар арасындағы негізгі бақылау қатынасы тексерілді және т. б.

Екінші кезең мақсаты - баланстың түсіндірме хатымен танысу . Бұл есеп кезінде жұмыс жағдайын бағалау, қызметтің негізгі көрсеткіштерінің тенденцияларын анықтау үшін қажет, сондай - ақ шаруашылық субъектінің мүліктік және қаржылық жағдайын сапалық өзгерту кезінде қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.