Қазақстан Республикасындағы ипотекалық несиелеу нарығының қалыптасуы мен дамуы

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 53 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы : Қазақстан Республикасындағы ипотекалық несиелеу нарығының қалыптасуы мен дамуы. (Қазақстанның Тұрғын үй Құрылыс Жинақ Банкінің үлгісінде) .

МАЗМҰНЫ

Кiрiспе.

1-Бөлім. Ипотекалық несиелеудің теориялық аспектілері.

1. 1 Ипотекалық несиелеу нарығының мәні мен пайда болуы.

1. 2 Нарықтық экономикаға көшу процесіндегі ипотекалық несиелеудің рөлі.

2 -Бөлім. Ипотекалық несиелеудің қазіргі жағдайының талдауы.

2. 1 Шет елдер тәжірибесінің негізінде Қазақстандағы ипотекалық несиелеу жүйесі дамуының мүмкін модельдері.

2. 2 Қазақстан Республикасындағы ипотекалық несиелеуді енгізу мен дамыту.

2. 3 Тұрғынүй нарығының «қызып кетуі». («Перегрев» рынка жилья)

3- Бөлім. Ипотекалық несиелеу нарығын жетілдіру бағыттары.

3. 1. Қ Р-ғы ипотекалық несиелеуді жетілдірудің үлгісінде орындалу тәжірибесі.

3. 2 Қазақстан Республикасындағы ипотекалық несиелеу нарығының даму тенденциялары.

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

КIРIСПЕ.

Дипломдық жұмыс тақырыбының актуальдылығы (актуальность) .

Жекеменшік тұрғын үймен мүліктену - әрбір жанұяның бірінші кезектегі қажеттілігі. Бұрынғы Кеңес өкіметінің тұрғын үйді қаржыландыру жүйесінің бір бөлігі ретінде, ҚР-ғы үй құрылысын қаржыландырудың дәстүрлі тәжірибесі, бюджеттік ресурстардың мемлекеттік тұрғын үй құрылысын салу мен оның тұрмыс жағдайларын жақсарту мақсатында кезекте тұрған ел азаматтарының арасында тегін бөліп беруінен тұрған. Бұл схема Қазақстан тәуелсіздігін алып, нарықтық экономикаға көшкеннен кейін жарамсыз болып қалды. Құрылысты қаржыландыру мен халықты тұрғын үймен қамтамасыз етудегі бюджеттік қаржыландыру қысқарғаннан кейін, тұрғын үйді алудың негізгі құралдарының бірі болып - халықтың жеке ақша құралдары мен банк несиелері болып табылды. Және мұндай жағдай әлемнің экономикалық дамыған елдерінде жүреді.

Осы шарттарға сәйкес, объективті түрде инфляцияның деңгейіне аз әсер ететін және максималды жағдайда дер кезінде қайтарымдылығы бар, халықтың тұрғын үй құрылысына берілетін ұзақ мерзімді несиелерге қажеттілік туындайды. Тек осы талаптарға ғана тауарлы - материалдық құндылықтармен кепілдендіруді қамтамасыз ететін ипотекалық несие жауап береді. Көптеген шет елдерінің тәжірибесі күәландырғандай, дұрыс ұйымдастыру мен қажетті өлшенген мемлекеттік саясаттың жүргізілуінен, ипотека бірте-бірте тұрғын үй нарығының дұрыс жұмыс істеуі мен қамтамасыз етілуіне түрткі болып, өзін-өзі қаржыландыратын жүйеге айналады.

Сондай-ақ, еліміз тәуелсіздігін алғаннан кейін халықтың төлем қабілеттілігінің тез уақытта кеңеюінің нәтижесінде - жаңа құрылыс жандануда, құрылыс материалдар шығарылымы кеңеюде, мамандандырылған техниканың көлемі ұлғаюда, жаңа сәулетті жобалар пайда болуда және экономиканың көптеген жақын салаларының тез дамуы байқалуда.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - Қазақстан Республикасындағы ипотекалық несиелеу нарығының дамуы мен бүгінгі күнгі жағдайына баға беру. Осы мақсатқа жетуде келесідей міндеттер қойылады:

1 Нарықтық экономикаға көшу процесіндегі басты құрал ретінде ипотекалық несиелеу жүйесіне сипаттама беру;

2 Ипотека институтының пайда болу жағдайларын оқып білу;

3 Шет елдер тәжірибесінің негізінде, Қазақстандағы ипотекалық несиелеу жүйесі дамуының мүмкін модельдерін қарастыру;

4 ҚР-ғы ипотекалық несиелеуді енгізудің процесі мен дамуына талдау жасау;

5 ҚР-ғы ипотекалық несиелеуді жетілдірудің үлгісінде орындалу тәжірибесін қарастыру.

Қойылған міндеттер дипломдық жұмыстың негізгі құрылымын анықтайды, ол кіріспеден, 3 бөлімнен, қорытындыдан және әдебиеттер тізімінен тұрады.

Дипломдық жұмыстың теориялық маңыздылығы , ҚР-ғы ипотекалық несиелеу нарығының қалыптасуы мен дамуына бастапқыда пайда болуынан бастап бүгінгі күнге дейінгі жағдайына толық сипаттама берілген. Яғни, ҚР-ғы ипотекалық жүйенің шамамен 5 жылдағы дамуына қорытынды жасау әрекеті істелген.

Жұмыстың практикалық маңыздылығы осы тақырыпты келешекте толық жетілдіріп қолдану мүмкіншілігі, және бұл жұмысты орындау процесінде алынған білімнің құнды болуы мен болашақтағы кәсіпшілік қызметіндегі (профессиональная деятельность) жарамдылығы.

1 Бөлім. Ипотекалық несиелеудің теориялық аспектілері .

Ипотека институтының пайда болуы.

Елдер дамуының әлемдік тәжірибесі көрсетіп отырғандай, жалпы түрлі жағдайларға қатысты, барлық елдер экономикалық қиындықтар мен тоқырауларға душар болған. Барлық уақытта да халықтың төлем қабілеттілік сұранысын көтеруге арналған, көрінетін пайдалар әкелетін, жылжымалы мүлік нарығын дамытатын, яғни экономиканы тоқыраудан шығаратын ең ұзақ жасайтын экономикалық механизм қажет болған. Капиталды тартудың осындай тиімді рычагінің бірі болып ипотека табылады.

Ипотека - бұл көбісі ойлайтындай, дамыған капиталистік елдерден келген жаңа сөз емес. Ипотекалық несиелеу нарығының тарихы өркениеттің тұңғиығына түбірімен кетеді. Алғашқы рет ипотека Грецияда б. э. д. алтыншы ғасырда дами бастады. Сол кезде алғашқы рет қарыз беруші өзінің берген қарызын қамтамасыз ету мақсатында қарызданушының жер учаскесін қабылдаған болатын. Қарызданушының жер учаскесінің шекарасында бағана (столб) қойылып, оған: бұл жер белгілі мерзім мен пәлен сомаға кепілге алынғаны туралы жазылады. Бұл бағана гректің сөзімен «ипотека» деп аталып, яғни тіреу деген мағынаны білдіреді. Ежелгі римдіктер грек колонияларынан ипотекалық несиелеу институтының үлгісін алып, содан бастап ипотека институтының жаңа дамуы Рим империясында орын алады. Б. э. бірінші ғасырынан бастап жеке тұлғаларға мүлік кепілдемесі (под залог имущества) ретінде несие беретін ипотекалық институттар құрыла бастады. Антоний Пий императорының басқару шағында (б. э. екінші ғасыр) ипотекалық банктер үшін ерекше заңнама құрылады. Сол кездің өзінде шамамен 50 банк және 800 өсім алушы (ростовщических) және алмастырылатын кеңселер істеді. Бірте-бірте ипотека ортағасырлық европалық заңнамаға кіреді. Германияда ипотека 14-ғасырда, Францияда- 16 ғасырдың соңынан бастап пайда болады. Бұл ипотека дамуының екінші шарықтаған кезеңі еді. Екіжаққа арналған тәуекел дәрежесін минимумға дейін жеткізетін несиелік қатынастар формасы революцияға дейінгі Ресейде де байқалды. Ипотека туралы сөз қозғалғанда, бірден азаматтарынының «пәтерлік сұрақтарын» шешудегі 60 жылдық тәжірибесі бар және өз уақытында құрған ипотекалық жүйесі елді терең экономикалық тоқыраудан шығарған Америка елестейді. Бүгінгі күні АҚШ еліндегі орта класс құрылып, ипотекалық несие енді халықтың табыстылық дәрежесі төмен деңгейінде кеңінен тарала бастады деп айтуға болады.

Бұл ел туралы сөз қозғауымның себебі, оның тұрғын үйді инвестициялау облысындағы реформаларды дұрыс жүргізуінен АҚШ экономикасын 1920-1930жж. Терең экономикалық дағдарыстан шығару тәжірибесі үлкен назар аудартады. Бұл өте қысқа уақытта терең тоқыраудан тұрақты және экономикасы жоғары дамыған елге өтуіне мүмкіндік туғызды. КСРО-ның құлауынан кейін, бұрынғы кеңес республикаларының аумағында да, ипотекалық несиелеудің қарқынды дамуы басталады. (7, с. 22)

1. 2. Нарықтық экономикаға көшу процесіндегі ипотекалық несиелеудің рөлі.

Ипотекалық несиелеу - тұрғын үй сферасына инвестицияларды тартудың ең тиімді тәсілдерінің бірі. Тек ипотека ғана халықтың қызығушылықтарын - тұрғын үй шарттарын жақсартуымен, банкілерді - нәтижелі және пайдалы жұмыспен, құрылыс кешенін - өндіріс пен мемлекеттің бірігіп істеуімен, және жалпы экономиканың өсуімен қамтамасыз етеді.

Ипотекалық несие - бұл жылжымайтын мүліктің аманат ретінде банкілермен ұзақ мерзімді несиеге берілуі, және осындай несиелеу кезінде уақытша несие беруші меншік құқығына ие болады, бірақ мүліктің өзі қарыз алушының пайдалануына беріледі. (24, с. 25)

Ұзақ мерзімді ипотекалық несие - бұл банкпен жеке тұлғаға (физ. лицо) дайын тұрғын үйді (пәтерді, баспананы) мерзімі 3жылдан және одан көп жылға алу мақсатында берілетін несие. (24, с. 25)

Ипотекалық несиелеу елдің экономикалық және әлеуметтік дамуының маңызды факторы болып табылады. Оның рөлі әсіресе елдің экономикалық тоқыраудан шыға бастаған кезінде ерекше байқалады. Жалпы (совокупное) өндірістің тұрақты дамуы үшін, соған сәйкес, жалпы табыс пен жалпы тұтынудың дамуы үшін, табыстың жарты жинағы инвестициялар арқылы өндірістің дамуына баруы қажет. Осы жағдайда экономикалық көрсеткіштерінің «цепная реакция» шынжыр реакциясы пайда болуы мүмкін.

Ең маңызды проблемалардың бірі - материалды активтердің қолма-қол, депозиттік, бағалы қағаздарға «конвертациялану» проблемасы. (проблема «конвертируемости») . Осындай «конвертацияның» басты механизмі ретінде капитал үшін ипотека болады, ол «жылжымайтын мүлік» түсінігіне кіреді; ал жылжымайтын мүліктің ерекше қасиеті - шекара арқылы қозғала алмауы.

Ипотека тек тұрғын үй проблемаларын шешудегі басты механизмі емес, сондай-ақ инвестициялық климатты жақсартушы, ақша массасын реттеуші және жалпы әлеуметтік-экономикалық прогресстің негізгі механизмі болып табылады. Рузвельттің «жаңа бағытының» үй иелерін несиелеу процесінен бастағаны кездейсоқ емес ( тұрғынүй ипотекасы) . Мұндай жағдай тек АҚШ- та ғана емес, экономика жағдайы ипотекалық несиелеудің нәтижесінде дамыған басқа елдерде де байқалады. Ипотекалық бизнестің дамуы экономиканың нақты секторының дамуына оң әсер етеді.

Ипотека салынған үйлердің орындалуына түрткі болады, ал құрылыстың өсуі өндірістегі құрылыс материалдары мен конструкциялардың жандануына, құрылыс пен жол машина құрылысына, ағаш өңдеу мен жиһаз өндірісіне түрткі болады. Өндірістік ипотекалық несиелеу өндірістің жаңартылуына мүмкіндік береді, нәтижесінде ол өнімнің жақсы сапасы мен бәсекеге қабілеттілігіне түрткі болады, ал мұның барлығы, әрине, елдің жалпы экономикалық потенциалының өсуіне әкеледі. (8, с. 49)

Ипотекалық несиелеудің дамуы әлеуметтік тұрақсыздықты жеңуде оң әсерін тигізеді. Ипотека жұмыс бастылық проблемасына әсер етеді (құрылыс пен басқа салалардағы қосымша жұмыс орындары) және халықтың тұрғын үйлерге қажеттілігін қанағаттандыруға көмектеседі. (27, с. 54)

Ипотеканың елдің банк жүйесінің тұрақты болуы мен тиімді жұмыс істеуіндегі маңызы зор. Қамсыздандырылған несиелер (бланкілік

несиелерге қарағанда) қауіпсіздірек болады, себебі несие қайтарылмаған жағдайда банк кепілді іске асырып, өзінің құралдарын қайтарып алады. Сондай-ақ жылжымайтын мүлік операциялары коммерциялық банктердің ағымындағы несиелік операцияларынан тәуекелдігі азырақ болады.

Ипотекалық банктер ұлттық деңгейде әдеттегі ассоциацияларға бірігеді. Ассоциация деңгейіндегі ипотекалық банктердің құрылуы, ипотекалық банктерде шоғырланатын қосымша резервтер мен кепілденетін салымдар банк жүйесінің нығаюына әкеледі. Сондай-ақ ипотекалық несиелеудің банкілік жүйенің тұрақтылығына әсер етуінің тағы бір оң жағы бар, ол қарыздардың екінші реттік нарығының қызмет етуімен байланысты. Бұл нарық капитал ағымын экономиканың рентабельді сферасына көбірек құйылуына көмектеседі, сондай-ақ әртүрлі географиялық аудандардағы пайыз қойылымдарының арасындағы айырмашылықты азайтады. (28, с. 78)

Ипотекалық несие, сөзсіз, банкілік қызметтің перспективті бағыты. Ипотекалық банк салыстырмалы түрде тұрақты және рентабелді экономикалық институт. Сондықтан, банкілік жүйеде осындай сенімді банктер көп болған сайын, жалпы экономикалық жүйедегі оның қызметі тұрақты мен тиімдірек болады.

Сондықтан, Қазақстан Республикасының осы даму сатысында ипотекалық несие жүйесінің дамуына тиісті назар алынуы қажет. Өйткені, бұл жүйенің дамуы- Қазақстанның нарықтық қатынастарды дамытудағы кезекті қадамы. Осылай түйіндей келгенде, елдің экономикасындағы ипотеканың маңыздылығы мен рөлі келесіде:

жылжымайтын мүлік ретіндегі капиталдардың шаруашылық айналымға кепілдеме механизмдері арқылы, бағалы қағаздардың екінші реттік нарығы арқылы қатысуы - экономиканы жақсартудың маңызды факторы.
Жылжымайтын мүлік нарығы ақша құралдарының көп бөлігін «байланыстырады», осы арқылы ең маңызды антиинфляциондық фактор болып табылады. Мысалы, АҚШ-та американдықтың табысының 25 пайызы жылжымайтын мүлікке қатысты қарыздарын төлеуге жіберіледі.
Халықтың жылжымайтын мүлікке қосқан ақша құралдары- сыртқа кетпей-нақты ауылдың, қаланың, жергілікті құрылыс кешенінің дамуына, жұмыс орындарының құрылуына қосылады. ( мысалы, импорттық тұтыну тауарларын шетел өндірушілерінен сатып алу арқылы қаржыландырмайды) ;
Банктер жұмысына сәйкес, кепілдемеге берілетін несиелеу технологиясын игеру, әсіресе, жылжымайтын мүлік кепілдемесінде. Бұл әлемдегі танымал несие қайтарымдылығын кепілдейтін жүйенің қамтамасыз етілуіне қадам жасауға көмектеседі.

Жоғарыда айтылғандардың бәрі, Қазақстандағы ипотеканы дамытудың обьективті қажеттіліктерін ескертеді.

2 Бөлім. ҚР-ғы ипотекалық несиелеу нарығының қазіргі жағдайының талдауы.

2. 1. Шет елдер тәжірибесінің негізінде Қазақстандағы ипотекалық несиелеу жүйесі дамуының мүмкін модельдері.

Тұрғын үйді қаржыландырудың тиімді механизмін жасаудағы маңызды және перспективті бағыттардың бірі болып, елді ұзақмерзімді ипотекалық несиелеу болып табылады. Сондай-ақ, Қазақстанда ипотекалық несиелеу жүйесiнiң орындалуына 2 модель ұсынылады:

Европалық:

Көп жағдайда ипотекалық несиелеуді жүзеге асыратын банктердің көмегін қарастырады. Мұндай көмектің құралдары ретінде жеңілдік салық салу, жеңілдік несиелеу жүреді. Ал негізгі институттары ретінде жоғары капиталданған () мемлекеттік емес ұйымдар болып табылады. (24, с 11)

Американдық:

Жылжымайтын мүлiк кепiлi ретiнде ипотекалық несие облигацияларының шығарылымын кепiлдендiретiн(гарантирующих), мемлекеттiң қатысуымен жүретiн институттардың қалыптасуын қарастырады. АҚШ-тағы ипотекалық облигациялар нарығы көлемi бойынша мемлекеттiк облигациялардан сәл ғана қалып, шамамен бүкiл қарыздық бағалы қағаздардың үштен бiр бөлiгiн алады. Сондай-ақ, АҚШ-тағы бұл сектор динамикалық дамып келе жатқандардың қатарында. Соңғы 25 жылда оның үлесi екi есе өстi. (1975жылы ипотекалық облигациялардың үлесi тек 16% құраған. ) (24, с. 11)

Америка елiнiң ипотекалық облигациялар нарығы ең iрi нарықтардың бiрi, сондай-ақ, реттеу жүйесi, қатысушылар түрi мен инфрақұрылымы бойынша ең тиiмдi болып саналады. Дәстүрлі түрде құрылысты салу мен тұрғын үйді несиеге (ипотекаға алуға) ссудо-сақтаушы ассоциациялар мен банктер ұсынған. Бұл мекемелер ипотеканы ұйымдастыру мен қызмет көрсетуі бойынша толық спектрлі көмек көрсетсе, сондай-ақ ұзақмерзімді инвестициялармен байланысты тәуекелдерді өзіне алуға мәжбүр болады. Сол уақыттан бастап ипотекалық несие сатылымының процессі күшейе түседі. Осы мақсатта ипотекалық несиенің сатып алушылары ретінде арнайы тағайындалған институттар (агенстволар) жұмыс істейді: Федералды Тұрғын үй Администрациясы (ФЖА), Федералды ұлттық ипотекалық ассоциация (ФНИА) - Фанни Мэй, Ипотекалық несиелеудің мемлекеттік ұлттық ассоциациясы (ГНАИК) - Джинни Мэй, Ипотекалық несиелеудің федералды корпорациясы- Фредди Мак және тұрғын үй ипотека нарығының дамуында бастапқы рөлді алатын басқа да ұйымдар.

Агенстволар мемлекекеттiң несие бөлiмiнен құралдарды алу үшiн жеке несиелерге иемденедi, нақты қарыз алушының жеке несиелiк тәуекелдерiн қысқарта отырып, олардан iрi пакет (пул) құрады. Осылайша, агенстволар инвесторлар, ипотеканы ұйымдастырушылар (банкiлер) мен ипотекалық несиенi алушылардың арасында делдалдық қызметтi атқарады.

Ипотекалық несиелердiң ұзақмерзiмдi қарыздық бағалы қағаздарға айналу процессi ипотека секъюритизациясы деп аталып кетедi, ал несиенi ұйымдастыру функциялары, қаржыландырылуы - ипотека фрагментациясы деп аталады. Ал ипотеканың секъюритизациясы мен фрагментациясы қаржылық институттарға белгiлi қызмет көрсету мен тәуекелдi бөлу процессiнде мамандандырылуға көмектеседi.

Американдық модель ипотекалық облигациялар нарығының дамуын қарастырады, өйткенi мемлекет ипотекалық несиелердiң сатылу механизмдерiн құрады. Мемлекеттiң қатысуымен құрылған ипотекалық ассоциациялар облигациялар шығарылымын кепiлдейдi, нәтижесiнде ол оның өтiмдiлiгiн қамтамасыз етедi. Қысқаша, қай институт қандай қызмет атқаратынын қарастырайық.

Коммерциялық банктер жылжымайтын мүлiк кепiлi ретiнде (под залог недвижимости) азаматтарға ипотекалық несиелер бередi. Фанни Мэй, Джинни Мэй және Фредди Мак АҚШ-тың екінші ретті ипотека нарығындам инвесторлар мен гаранттар рөлін ойнайды. Олар заң бойынша қарыз алушыларға несиені тікелей бермейді. Ипотекалар бірінші ретті нарықта коммерциялық банктер, ипотекалық несие бойынша компаниялар және басқа да тұрғын үйді қаржыландыратын жергілікті ұйымдар сияқты қаржылық институттарда дайындалады. (оформляются) Бірінші ретті несие берушілер кейiн екінші ретті нарықта ипотеканы инвесторларға сатады, ал алған құралдарын жаңа тұрғын үй несиелерін ұсыну үшін қолданады, сөйтіп әрдайым өздерінің қарыз қорларын толтырып отырады.

Екінші ретті нарықтағы инвесторлар- Фанни Мэй, Фредди Мак, зейнетақы қорлары, сақтандыру компаниялары және басқа да қаржылық ұйымдар. Өз қезегінде Фанни Мэй, Фредди Мак бірінші ретті несиегерлерден алынған ипотекаға айырбас ретінде ипотекалық бағалы қағаздарды шығарады. Ипотекалық бағалы қағаздар өтiмдiлiгi жоғары (ликвидті) инвестициялық құралдар болып саналады және бағалы қағаздар нарығында дилерлер арқылы таратылады. Одан басқа, екінші ретті ипотекалық нарықтағы инвесторлар ипотекалық бағалы қағаздардың иегерлеріне бірінші реттік қарыз алушының төлемқабілеттілігіне қарамастан дер кезінде төленетін пайыз қойылымдары мен облигацияларды жабу жайында кепілдеме береді.

Барлық үш компанияның ортақ міндеті - тұрғын үй несиелеріне құралдарды тарту, әсіресе, орта және аз табыстылығы бар жанұялар мен кедей аудандарға. (24, с. 13)

Тұрғын үй құрылысын ынталандыру және қарыз алу шарттарын жеңiлдету мақсатында бұл несиелер Федералды Тұрғын үй Администрациясында (ФЖА) сақтандырыла алады. Тұрғын үй ипотекалық нарығының тұрақтылығын қамтамасыз етуде бағалы қағаздар бойынша сақтандыратын Джинни Мэй да қатысады. Джинни Мэй “жетекшi” рөлiн атқарады. Басқаша айтқанда, Джинни Мэй сатып алмайды, сатпайды және ипотекалық бағалы қағаздарды шығармайды, сондай-ақ, бiрiншi реттi қарыз берушiлерден ипотеканы сатып алмайды. Джинни Мэй жекеменшiк компаниялармен шығарылатын және ФЖА, Ауыл тұрғын үй Агенстволарының несиелiк талаптарына жауап беретiн ипотекалық бағалы қағаздардың кепiлдеушiсi (гарант) ретiнде қызмет етедi.

АҚШ-тағы екiншi реттi ипотека нарығы көптеген маңызды механизмдердiң арқасында iске асады: несиегеқабiлеттiлiгiн тексеру, тұрғын үйге меншiктi қорғау мен сақтандыру; мүлiкке қатысты ашық және нарықтық бағаны анықтау, тұрақты құқықтық база.

Ипотекалық несиелеудің американдық моделiнiң оң (дұрыс) жақтары - ипотекалық несиелеу бойынша мамандандырылған ұйымдардың қызмет етуiнiң нәтижесінде бірінші ретті және екінші ретті нарықтардың жоғары дамуы, жалпы ипотекалық несиелеудiң жүйесiн құрайды.

Малайзиялық модель:

Сонымен қатар, Европа және АҚШ елдерімен бірге, бүгінгі күні азиялық аймақтағы ипотекалық несиелеу жүйесі де жақсы дамуда, жеке жағдайда Малайзияда. Бұл елдің ипотекалық несиелеу жүйесі өзінің дамуын «Чагамас» ұлттық ипотекалық корпорациясын құрудан бастайды. Оның құрамына Малайзия банкі (20%), қаржылық компаниялар (19, 5%), коммерциялық банктер (60, 5%) кіреді. Корпорацияның жарғылық капиталы бүгінгі күні 40 млн. АҚШ долларын құрайды. Бұл корпорацияның негізгі рөлі-өтімділікті, құрылыстың төмен құнын, ипотекалық несиелеудің ұзақмерзімді сипатын, тұрғын үйді сатып алушылардың қаржылық жағын өздерiне тандаумен қамтамасыз ету. (24, с. 13)

Малайзияның ипотекалық несиелеу процесі екі этаптан тұрады: тұрғын үйдің құрылыс процесі және үй құрылысының толық аяқталу процесі. Тұрғын үй құрылысы үшін үй салушыға 2-3 жылға несие беріледі, сонымен қатар, үй салушы халықты тұрғынүй құрылысын бастайын деп жатқаны жайлы ресми түрде жариялайды. Құрылыс процессінде аяқталмаған тұрғын үйдің алдын-ала сатылуы мен үйді сатып алушылардың соңғы қаржыландырылуы басталады. Құрылыс аяқталғаннан кейін ипотекалық несиелердің секьюритизациясы жүзеге асырылады. Несиелеудің негізгі шарттары: қаржыландыру маржасы 70% -тен 80%-ке дейін, несиенің орташа қайтарымдылығы 20 мен 25 жылдың арасы, негізгі қарыздың сомасы ай сайын қарыз алушы табысының 1/3 -нен төленеді, жылжымайтын мүлікті сақтандыру келісім-шартын ұсыну міндетті түрде, максималды пайыз қойылымы( ставка вознаграждениясы) 9 пайызды құрайды.

Секьюритизация процесі кредитордың ипотекалық несиені қарыз алушыға беруінен басталып, кейін олар корпорацияға сатылады. Ал корпорация өз кезегінде, ипотекалық несиені сатып алудағы шығындарын жабу үшін және капиталын көбейту мақсатында міндетті бағалы қағаздарды шығарып, кейін инвесторларға сатады.

Қалыптасқан экономикалық жағдайда, ипотекалық несиелеудi кең көлемде жүргiзетiн жоғарыкапиталданған мемлекеттiк емес ұйымдардың болмауы және қайтақаржыландыру (рефинансирование) механизмiн қамтамасыз ететiн мемлекеттiк ұйымдарды құру проблемдi жағдай. Сондықтан, Қазақстан үшін Малайзияның ипотекалық несиелеу жүйесінің даму моделі тиімдірек болады. Өйткені ол акционерлік қоғам формасындағы ипотекалық компанияны құру арқылы тұрғын үй нарығының дамуын қамтамасыз етеді. Осы жағдайда ипотекалық облигацияларды шығару жолымен банктер қайтақаржыландырыла (рефинансироваться) алады. Бiрақ, әрине, келешекте европалық немесе американдық модельдердің бiреуiн пайдалану мүмкіншілігін шегермей.

2. 2. Қазақстан Республикасындағы ипотекалық несиелеудің енгізілуі мен дамуы.

(Внедрение и развитие ипотечного кредитования в РК. )

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.