Табиғи газ датчиктері


Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 55 бет
Таңдаулыға:   

КІРІСПЕ

Мұнай және газ өндірісі Қазақстан Республикасының басты экономикалық саласы болып келеді, жыл сайын миллиондаған тоннадан астам мұнай және газды тасымалдау арқылы еліміздің экономикасы қарыштап дамуда. Сонымен қатар еліміз жыл сайын жаңа технологиялық үрдістерді, автоматтандырылған қондырғыларды қолданып, табиғи орта шарт-жағдайларын негізге ала отырып экологиялығы таза технологияларды жетілдіруде.

Қазіргі кезде мұнай және газ тасымалдаудың негізгі түрі құбыр болып табылады. Газ тасымалдау газбен қамтамасыз етудің бірегей жүйесі болады, оған игерілетін аймақтар, газ құбырлары және компрессорлық қондырғылар жүйесі (газды қысу және қысым арқылы беру), жерасты газ сақтау және басқа да жабдықтар. Құбырлар үлкен көлемді газ массаларын тасымалдаудың жалғыз әдісі болып табылады.

Іске асырылу барысында газды жер астында сақтау станциясында газды дайындауды басқару жүйесі мынадай міндеттердің автоматтандырылуын қамтиды:

- Дисплей экранында алғашқы ақпаратты көрсету (объектінің аналогты және дискретті сигналдары) ;

- Алғашқы ақпарат негізінде (қысым, қысым құламалары, өлшем диафрагмаларындағы температуралар) газ және диэтиленгликоль шығынын есептеу;

- Жеке механизмдерді қашықтықтан басқару (крандар, кран-реттегіштер, насостар және т. б. ) ;

- Газ шығыны және тазартылған газ ылғалдылығы бойынша берілген жұмыс режимдерін ұстап тұру;

Механизмдерді басқару процессі механизмдерден (датчик-аяқтағыштар, кран-реттегіш ашықтық дәрежесінің датчиктері, «жұмыс-тоқтату» күйлерінің датчиктері) түскен алғашқы сигналдарды өңдейді, осының негізінде орындаушы механизмдерге беруге арналған басқарушы сигналдар қалыптасады және механизмдердің ағымдық жағдайы анықталады.

Газды өндірудің технологиялық процессі, тасымалдауға дайындау, оны тасымалдау көп жағдайда осы процесстер орындалатын температуралық факторларға тәуелді болады. Газды алыс аралыққа тасымалдау үшін белгілі бір қысыммен айдауға тура келеді.

Компрессорлық станциялар газ құбырының өткізгіштік қабілетін арттыру мақсатында газ қысымын көтеруге және берілген қашықтыққа дейін газды тасымалдауды жүзеге асыруға немесе қажетті технологиялық процесстерді қамтамасыз етуге арналған.

Газ өнеркәсібі жұмысының өзіне тән ерекшелігі - тұтынушылардың газды бірқалыпты пайдаланбауында. Қалалардың, поселкелердің, өндіріс орталықтарының, электростанциялардың газды ең көп қажет ететін мезгілі - қыс, ең аз қажет ететін мезгілі жаз. Сондай-ақ, тәуліктік ауытқу байқалады, күндізгі сағаттарда газдың тұтынуы түнге қарағанда көбірек. Одан басқа, электростанциялардағы пештер ремонтқа қойылғанда, газ жұмсалуы азаяды. Газ тұтынудағы осындай ауытқулар газ өнеркәсібінің және магистралдық газ құбырлар жұмысының бұзылуына әкеліп соғады. Ірі тұтынушыларды газбен үздіксіз қамтамасыз етіп отыру үшін, олардың жанына буферлік қоймалар орнатады. Газ аз жұмсалған кезде, бұл қоймаларда газ жиналып, керегінде алынып отырады.

Ұсынылып отырған бұл дипломдық жобада қарастырылатын негізгі тақырып: газ тасымалдауды автоматтандыруға арналған датчиктерді таңдау. Датчиктер Олардың жұмыс істеу принциптері, атқаратын қызметтері, ерекшеліктері және кемшіліктері қарастырылды. Сонымен қатар экономикалық жағынан тимді, экологиялық жағынан ерекшеліктері қарастырылды.

1 ГАЗ ТАCЫМАЛДАУДЫҢ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПРОЦЕССІН АВТОМАТТАНДЫРУ

1. 1 Газ тасымалдаудың технологиялық процессін

автоматтандырудың негіздері

Газ және мұнай тасымалдаудың технологиялық процесстерін автоматтандыру келесі мәселелерді қамтиды:

- газ тасымалдауды диспетчерлік бақылау және басқару жүйесі;

- реттелетін арматураның интеллектуалды жетектері;

- тесіктерді анықтайтын қондырғылар мен жүйелер;

- газ тасымалдау процессін автоматтандыруға арналған интеллектуалды қондырғылар;

- газ мөлшерін есептейтін және сапасы мен мөлшерін бағалайтын аспаптар;

- газ тасымалдау және сақтау объектілерінің технологиялық процессін автоматты басқару жүйесінің программалы-техникалық кешендері;

- газ тасымалдау және сақтау объектілері үшін өрт сөндірудің автоматты жүйесі [3] .

Магистральді газ құбырының құрамына мыналар кіреді: сызықты қондырғылар; компрессорлы станциялар; газ таратушы станциялар; газ шығынын өлшеу пункттері; қажеттілік туған сәтте газды суыту станциялары. Магистральді газ құбырының сызықты қондырғылар қатарына мыналар енеді: түйіндері бар газ құбыры, табиғи және жасанды өтпелтер, редуцирлеу түйіндері, газды тазарту түйіндері, газ құбырының қуысын тазалау өнімдерін жинау түйіндері, компрессорлы станцияларды қосу түйіндері, ағынды арматура, сызықты тұтынушыларды электрмен қамтамасыз ету жүйелері, ватоматика мен бақылау құрылғылары, оперативті технологиялық байланыс жүйесі, электромеханикалық қорғаныс жүйесі [5] .

1. 1 суретте магистральді газ құбырының жеңілдетілген технологиялық сұлбасы көрсетілген. өндірістік жинау пункттернідегі (ӨЖП) газ газ скважинасынан (ГС) газды кешенді дайындау қондырғысына (ГКДҚ) түседі. Осы жерде қатты денелерден тазарту, құрғату, суыту жүреді. Осыдан кейін өнім өлшеу түйіні (ӨТ) арқылы басты компрессорлы станцияға (БКС) және магистральді құбырдың сызықты компрессорлы станцияларына (КС) түседі.

Сурет 1. 1 - Магистральді газ құбырының жеңілдетілген

технологиялық сұлбасы

Компрессорлы станциялар магистральді газ құбыры бойынша өтетін газды компрессорлауға арналған. Компрессорлы станциялар құрамына мыналар енеді:

а) технологиялық қондырғылар:

- газды компремирлеу;

- газды тазарту;

- газды суыту;

- газ айдаушы агрегаттардың майы мен суын суыту;

- отынға, іске қосушы, импульсті және жеке қажеттіліктерге арналған газды дайындау;

- ауамен қамтамасыз ету;

б) қоймалар:

- жанатын-майлы материалдар;

- метанол;

- қондырғылар, құбырлар, арматуралар және т. б. ;

в) жүйелер:

- электрмен қамтамасыз ету;

- жылумен қамту, жылуды утилиттеу, жылыту және желдету;

- өндірістік-тұрмыстық және өрттен қорғау суларымен қамтамасыз ету;

- канализация;

- бақылау мен басқару;

- телефонды байланыс;

- өрт және күзет сигнализациясы;

- автоматты өрт сөндіру;

г) ағынды арматурасы бар технологиялық коммуникациялар;

д) қосалқы объектілер;

Сурет 1. 2 - Компрессорлы станция сұлбасы

Тасымалдау кезінде өнімнің бөлігі тұтынушыларға берілуі мүмкін. Бұл үшін қысымды таңдау және төмендету газ таратушы станциялармен өздерінің ӨТ арқылы жүзеге асырылады. Үлкен объектілер маңайында газды жер астында сақтау станциялары болуы мүмкін.

Газ құбырын тазалау түйіндері газ тасымалдауды үзбей-ақ құбырды тазалауға арналған. Газ құбырын тазалау түйіндері компрессорлы станциялардың өзара орналасуына және табиғи және жасанды өтпелдер мен газ құбыры мен жұмысшы жолақтың диаметрлер қатынасына тәуелді мыналарды қамтамасыз етеді: тазалау құрылғыларын қабылдау және іске қосу, тазалаушы құрылғыларды тек қабылдау, тазалаушы құрылғыларды тек қана іске қосу, тазалаушы құрылғыларды транзитті өткізу.

Газ құбырын тазалау түйініне мыналар кіреді: тазалушы құрылғыларды қабылдау және іске қосу камералары, құбырлар, арматура, тазартушы өнімдерді жинау және іске келтіру түйіндері, тұрақтандырушы қондырғылар.

1. 2 Табиғи газды тасымалдауға дайындау

Табиғи газ жерде 1000 метрден бірнеше километрге дейін тереңдікте жатады. Жер бедерлерінде газ кеуек деп аталатын микроскопиялық бос жерлерде болады. Кеуектер өзара микроскопиялық арналармен - сызаттармен байланысқан, осы арналар бойынша газдар қысымы жоғары кеуектерден қысымы төмен кеуектерге скважинада болмайынша түсе береді. Пластыдағы газ қозғалысы белгілі бір заңға жүгінеді. Газды жер бедерінен скважиналар (ұңғымалар) көмегімен алады. Скважиналар әдетте кен орнының барлық жеріне таралып орналастырылады. Ол газдың жинақталып қалған жерлеріндегі пласталық қысымның бірқалыпты төмендету үшін жасалады. Олай болмаған жағдайда кен орындары арасында газ ағымы және газ жинақталған жердің сулануы болуы мүмкін [11] .

Скважинадан түсетін газды ақырғы тұтынушыға жеткізу үшін транспорттауға дайындау керек. Газды дайындау қажеттілігі оның құрамында транспорттауға және пайдалануда зиян әкелетін қоспалардың болуына байланысты. Мысалы газ құрамындағы бу немесе су белгілі бір шарттарда гидраттар түзуі немесе конденсацияланып, газдың қозғалуына кедергі келтіретін түрлі жерлерде (мысалы, құбырдың иілген жері) жиналып қалуы мүмкін; сероводород газ қондырғысын (құбырлар, жылуалмасқыштың сыйымдылықтары және т. б. ) күшті коррозияға ұшыратады.

Газды түрлі сұлбалар бойынша дайындайды. Солардың біріне сәйкес кен орнына жақын жерде газды кешенді дайындау қондырғысы жарақтандырылады, ол газды тазартады және кептіреді.

Газ дайындауды автоматты басқару жүйесі газды жер астында сақтау станциясында газды механикалық тазалауға және кептіруге арналған. Газды жер астында сақтау станцияларының автоматты басқару жүйесі әлсіз ақпараттық байланысы бар кіші жүйелер жиынтығынан тұрады, олардың әрқайсысы газды жер астында сақтау станциясының технологиялық кешенінің (компрессорлық станция, газтаратушы пункт, газды дайындау қондырғысы және т. б. ) бірін автоматтандыруды жүзеге асырады.

Газ дайындауды автоматты басқару жүйесі тағайындалуы магистральды газ құбырына беруге дайындайтын шикі газ кондициясын жоғарылату процессін автоматтандыру болып табылады. Газ дайындау технологиляқ процесінің сұлбасы тамшы ылғалдылығынан және мехқосындылардан мехтазалайтын екісатылы қондырғыдан және газ құрамында бу тәрізді күйде болатын ылғалдан арылтатын кептіру қондырғысынан тұрады. Гликольді кептіру қондырғысы абсорберлер блогынан және диэтиленгликоль регенераторларының блогынан тұрады.

Абсорберлерден кептірілген газ жалпы коллектор бойынша станцияның түйініне түседі, онда оның мөлшері мен ылғал шамасы анықталады. Газ дайындаудың негізгі сапалық көрсеткіші абсорбер шығысындағы газ ылғалдылығы болып табылады.

1. 3 Табиғи газды тасымалдау

Қазіргі кезде тасымалдаудың негізгі түрі құбыр болып табылады. 75 атмосфералық қысым әсерінен газ диаметрі 1, 4 метрге дейінгі құбырларда жылжиды. Құбыр арқылы жылжи отырып, газ бен құбыр қабырғалары және газдың қабаттары арасындағы үйкеліс күшіне төтеп бере отырып ол энергиясын жоғалтады. Сондықтан белгілі бір аралықтан кейін компрессорлы станцияларды жарақтандыру керек, онда газ 75 атмосфераға дейін сығылады. Құбырды жарақтандыру және қызмет көрсету қымбат тұрады, алайда ол газ тасымалдаудың ең арзан әдісі.

Іске асырылу барысында газды жер астында сақтау станциясының газды дайындауды басқару жүйесі мынадай міндеттердің автоматтандырылуын қамтиды:

Дисплей экранында алғашқы ақпаратты көрсету (объектінің аналогты және дискретті сигналдары) ;

Алғашқы ақпарат негізінде (қысым, қысым құламалары, өлшем диафрагмаларындағы температуралар) газ және диэтиленгликоль шығынын есептеу;

Жеке механизмдерді қашықтықтан басқару (крандар, кран-реттегіштер, насостар және т. б. ) ; Газ шығыны және тазартылған газ ылғалдылығы бойынша берілген жұмыс режимдерін ұстап тұру;

Механизмдерді басқару процессі механизмдерден (датчик-аяқтағыштар, кран-реттегіш ашықтық дәрежесінің датчиктері, «жұмыс-тоқтату» күйлерінің датчиктері) түскен алғашқы сигналдарды өңдейді, осының негізінде орындаушы механизмдерге беруге арналған басқарушы сигналдар қалыптасады және механизмдердің ағымдық жағдайы анықталады.

Газ тасымалдау газбен қамтамасыз етудің бірегей жүйесі болады, оған игерілетін аймақтар, газ құбырлары және компрессорлық қондырғылар жүйесі (газды қысу және қысым арқылы беру), жерасты газ сақтау және басқа да жабдықтар. Құбырлар үлкен көлемді газ массаларын тасымалдаудың жалғыз әдісі болып табылады.

Газ құбырларының географиялық сипаттамасына олардың кен орындарынан басталатыны болып табылады. Сонымен табиғи газ өте үлкен және отынға тапшы өндірістік аудандарға жеткізіледі. Сонымен қатар газ шығару орталықтарынан таралатын жергілікті ауданаралық газ құбырларының желісі пайда болады.

Табиғи газ - органикалық заттардың анаэробты таралуы кезінде жер бедерлерінде түзілетін газдардың қоспасы. Табиғи газ пайдалы қазбаларға жатады. Әдетте мұнай өндіру кезінде кездейсоқ алынатын газ. Табиғи газ газ күйінде мұнай газды кен орындарында жеке жиынтықты немесе газ тарамдары немесе газды қалпақша - еркін газ, мұнайда немесе суда еріген күйде болады, ал стандартты шарттарда (0, 101325 МПа және 20 °С) - тек газ күйінде болады. Сонымен қатар табиғи газ газлгидрат түрінде болуы мүмкін.

Магистралдық газ құбырынан газды өндірген жерінен газ таратушы станцияларға, қалаларға және өнеркәсіп орындарына тасымалданатын құбырлар тартылады. Біздің елімізде газ құбырлары торабы кең тарауда. Газ құбырларының негізгі жүйесі: Төмен облыстың солтүстігі - Орал мен орталық аудандары, Орта Азия, Орынбордан - Болгария, Венгрия, ГДР, Польша, Румыния, Чехословакияға трансконтиненталдық құбырлар.

Қазіргі кезде магистралды газ құбырлары 7, 5 МПа қысымнан газ өткізу қабілеті 15 - 25 млд/жыл, диаметрі 1200 және 1400мм болып келетін етіп салады.

Магистральдық газ құбырлары мұнай құбырларына көп жағынан ұқсас. Құбырлары, айдайтын станциялары және телефон байланысы сияқты негізгі элементтері.

Дегенмен газдың меншікті көлемінің айдау кезіндегі қысымның әсерінен өзгеріп тұруы сияқты газ құбырының ерекшеліктері болады. Мысалы, айдайтын газдың салмағы мұнай өнімімен бірдей болғанда, газ құбырының диаметрі мұнай құбырының диаметріне қарағанда үлкенірек болады. Екінші бір ерекшелігі - құбырдың бүкір тартылу жолында диаметрі бірдей болып келгенмен, соңғы станциялар арасындағы құбырдың қысымын әжептәуір жоғары дәрежеде ұстап отырудың қажеттілігі туады. Мысалы, мұнай құбырының сорап станциясындағы бастапқы қысымы 5 МПа болып, аяғында нөлге дейін түссе, онда газ құбырының соңындағы қысым оптималдық параметрге сай келетін 2 МПа дәрежесінде ұстап отырады.

Магистралдық газ құбырының тағы бір ерекшелігі құбыр ішінде гидраттық тығындардың пайда болып қалмауына қарсы және газдың өрт қаупінің жоғарылығына қарсы шаралар қолдану жатады. Ең басты ерекшелігі газдың құбырмен үздіксіз жүріп тұруына қойылатын талапты күшейту, себебі әрбір ұзақ үзіліс тұтынушыларды газбен қамтамасыз ету тәртібін бұзады және газ өндіруді тоқтатады. Газ құбырға жіберілместен бұрын тасымалдауды қиындататын немесе улылығымен қауіп тудыратын қоспалардан тазартылады.

Магистралдық газ құбырының құрамында мынадай басты кешендер бар: газ жинайтын және газ жеткізетін жүйелері бар басты ғимараттар; компрессорлық цех пен газды тазалау, кептіру қондырғылары; ысырмалы қондырғысы бар магистралдық газ құбырының өзі, табиғи және жасанды құрылыстар арқылы жүретін өтпелер, катодтық қорғау станциялары, дренаж қондырғылары; өз керектеріне жұмсалатын газдың жұмысын оңайлататын бақылау-бөлгіш пункті бар компрессорлық станциялар, сол сияқты қосымша жәрдемші құрылыстар, кептру қондырғылары, компрессорлық станциялары бар жер асты газ қоймалары.

Атқаратын қызметіне және орналасуына қарай газ құбырында бас және аралық компрессорлық станциялар болады. Бас компрессорлық станциялар құбырдың бастапқы пунктінде орналасады. Аралық компрессорлық станциялар газ құбыры тарссасында ара қашықтықтары 100 - 200 км-ге дейін етіп орнатылады. станциялардың ара қашықтықтары есептеу арқылы анықталады. Бас және аралық компрессорлық станциялардың газды алысқа тасымалдауы үшін қолданылатын қондырғыларды есептемегенде негізгі технологиялық үлгісі бірдей.

Бас компрессорлық станцияларда бұл дайындық толығымен жүреді, яғни шаңды ұстау, сусыздандыру, күкірттен тазарту, механикалық қоспалардан және сұйық бөлшектерден тазарту сияқтылар. Аралық компрессорлық станцияларда газды тасымалдауға дайындау оны механикалық қоспалардан, судан тазалаумен шектеледі.

Әр түрлі талаптарға сәйкес пайдаланылатын негізгі газ агрегаттары: поршенді газомотор компрессоры және газотурбиндік не электрлік жетектері бар ортадан тепкіш айдағыштар.

Поршендік газомотокомпрессорлар бір агрегатта күш бөлігін және компрессорды біріктіреді. Бірақ, олардан қуаттылығының шамасы (3700 квт дейін) және газ өткізу қабілеті 4 млн. м 2 /тәул. болғандықтан, оларыдң өткізгіш қабілеті онша үлкен емес құбырларда қолданылады.

Газ айдайтын агрегаттар ортадан тепкіш айдағыштары мен газотурбиндік жетегі бар жоғарғы өнімді агрегаттарға жатады. Сондықтан оларды өте қуатты газ құбырларында пайдаланады. Газотурбиндік агрегаттар аса қуаттылығымен қоса майды ай жұмсайды, сумен салқындататын қуатты қондырғысыз-ақ істей береді, сонымен қатар, олар газопоршенді агрегаттарға қарағанда діріл вибрациясы аз болады, ауаның температурасы төмен болғанда өзінің қуаттылығын арттыра алады және қашықтан басқаруға икемді. Бірақ бұл агрегаттардың пайдалы әсер коэффициенті газопоршендік агрегаттарға қарағанда кем болады. Газотурбиндік агрегаттар қуаттылығы 4000 - 1 квт, 13-тен 34 млн. м 3 /тәул. -ке дейін етіп жасалып шығарылады.

Ортадан тепкіш айдағышы мен электропрожекторы бар газ айдаушы агрегаттардың құны төмен, өте жинақы болғандықтан үлкен құрылыс алаңын қажет етпейді, өрт қауіпсіздігін автоматты түрде басқаруға ыңғайлы. Бұл агрегаттардың кемшілігі - айдауыш жүктемесінің ауытқуға бейімделгіштігі. Бұдан басқа газотурбиндік агрегаттар сияқты, сыртқы ауа температурасы төмендегенде өзінің қуаттылығын арттыра алмайды. Бұл агрегаттарды қуаттылығы 4 - 4, 5 мың квт, газ өткізу қабілеті 13 млн. м 3 /тәулік етіп жасап шығарады.

Газ өнеркәсібі жұмысының өзіне тән ерекшелігі - тұтынушылардың газды бірқалыпты пайдаланбауында. Қалалардың, поселкелердің, өндіріс орталықтарының, электростанциялардың газды ең көп қажет ететін мезгілі - қыс, ең аз қажет ететін мезгілі жаз. Сондай-ақ, тәуліктік ауытқу байқалады, күндізгі сағаттарда газдың тұтынуы түнге қарағанда көбірек. Одан басқа, электростанциялардағы пештер ремонтқа қойылғанда, газ жұмсалуы азаяды. Газ тұтынудағы осындай ауытқулар газ өнеркәсібінің және магистралдық газ құбырлар жұмысының бұзылуына әкеліп соғады. Ірі тұтынушыларды газбен үздіксіз қамтамасыз етіп отыру үшін, олардың жанына буферлік қоймалар орнатады. Газ аз жұмсалған кезде, бұл қоймаларда газ жиналып, керегінде алынып отырады.

Компрессорлық станциялар газ құбырының өткізгіштік қабілетін арттыру мақсатында газ қысымын көтеруге және берілген қашықтыққа дейін газды тасымалдауды жүзеге асыруға немесе қажетті технологиялық процесстерді қамтамасыз етуге (мұнай бергіштікті азайту үшін қабатқа газ айдау, газлифтілі пайдалану т. б. ) арналған. Компрессорлы станцияларды әдетте табиғи газдың немесе мұнай газының көп жиналған жерінде тұғызады.

Компрессорлық станциялар құрылымының кешенінде келесі объектілермен құрылымдар болуы мүмкін:

  • бір немесе бірнеше компрессорлық цехтар;
  • жинау жүйесі, механикалық және сұйық қоспаларды бөліп шығару және залалсыздандыру;
  • электрмен жабдықтау, сумен қамтамасыз ету, канализация, байланыс, найзағайдан қорғау және электрохимиялық тоттанудан сақтау, автоматты түрде басқару және телемеханизация жүйелері;
  • қосалқы және көмекші объектілер;

Осылайша, компрессорлар орналасатын ғимараттан басқа компрессорлық станциялар аумағында мыналар тұрғызылады:

  • сумен циркуляцияны (тұйықталған) қамтамасыз ету үшін сорап орналасатын орын;
  • суды салқындатуға арналған құрылғы;
  • газды сұйықтан және басқада қоспалардан алдын-ала тазалауға арналған айырғыштар тобы;
  • майды ажыратқыштар, мұздатқыштар, мұздатқышта тұрып қалған конденсатты бөлуге арналған ажыратқыштар;
  • газды өлшеу пункті;
  • мұздатқыштардан және айырғыштардан бөлінген конденсатты айдап шығаруға арналған сораптың орналасатын орны;
  • механикалық шеберхана;
  • құбырлар жүйесі;
  • қосалқы ғимараттар.

Компрессорлық цех - компрессорлы станцияның негізгі кешені (объектісі) . Оған бір топ компрессорлық агрегаттар сонымен қатар цехтың функциялануын жетілдіруін қамтамасыз ететін қондырғылар мен құрылымдар жүйесі кіреді.

Газды сақтау үшін мынандай газголдердің түрі қолданылады:

  1. цилиндрлік (тік және көлденең) немесе сферелық газголдерлер, олар тұрақты көлемді және ауыспалы қысымды келеді;
  2. ауыспалы көлемді және тұрақты қысымды газголдерлер;
  3. табиғи жер асты қоймалары.

2 ТАБИҒИ ГАЗ ДАТЧИКТЕРІ

2. 1 Табиғи газ датчиктерінің құрылымдық сұлбасы

Үздіксіз жұмыс атқаратын табиғи газ датчигі жарылыс қаупін төмендете алады. Газдың жарылуы үшін шешуші болып табылатын жарылудың төменгі шегі, ол табиғи газ үшін немесе пропан мен бутанның ауамен қоспасы үшін 2 %-ке тең. Датчиктердің іске қосылу сезімталдығы 0, 1 % -тен аспайтын болғандықтан құбырдан ағып кету қатаң анықталады. Осындай құрылғының принципиалды сұлбасы 6 суретте көрсетілген.

Сурет 2. 1 - Табиғи газ датчигінің құрылымдық сұлбасы

Ол негізінен тұрақты кернеу көзінен қоректенетін Уитсон көпірінен тұрады. Көпірдегі активті элемент ретінде TGS 813С типті датчик қолданылады, ол жарылуға қауіпті газдарды анықтауға арналған. Көпірдің шығыс сигналы компараторға түседі. Ол Rs патенциометрі көмегімен орнатылатын шығыс керенудің белгілі бір мәнінде транзисторды ашады. Осы қосылу сигналын апатты сиренаны басқару үшін қолдануға болады.

2. 2 Шығын және жылдамдық датчиктері

Өнеркәсіптік өлшеуші техникада ағынның нақты шығынын және жылдамдығын анықтайтын әдістер қажет. Сондай-ақ жіберілетін қателер бір пайыздан немесе оннан бірден аспауы керек. Соңғы кездері шығын мен жылдамдықты өлшейтін оптоэлектронды өлшеуіштер пайда болды.

Сурет 2. 2 - Ағын арнасындағы өздігінен қызатын резистордан шығатын жылу беріліс процессінің сұлбасы

Бұл жағдайда лазер жарығы жарық бөлгіш пластинка көмегімен екі жарық шоғырына бөлінеді, олар фокустелінеді. Ағынмен жұтылған жарық фотодетекторға түсіп, онда ол электр тогына түрленеді. Күшйтілген доплерлік сигнал электрлік жолмен шығынға пропорционал өлшеуіш кернеуге түрленеді.

2. 3 Бағыттаушы датчик

Екі өзара байланысқан датчиктің конструкциясы 2. 3. 1 суретте көрсетілген. Ол екіжақты баспа платасына дәнекерленген екі терморезисторлы 1 және 2 бусинкадан тұрады.

Сурет 2. 3. 1 - Екі өзара байланысқан датчиктің конструкциясы

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Автоматика жүйесінің элементтері. Автоматика элементтерінің классификациясы
Автоматика жүйесінің элементтері
Басқару жүйелеріндегі датчиктер мен контроллерлердің рөлі
Сұйықтық деңгейінің сигнализаторлары
УДО тұндырғышы деп аталатын технологиялық процесті басқарудың автоматтандырылған жүйесі
AD592 аналогты термотүрлендіргіші арқылы PIC18F877A микробақылаушында WH1602 cұйық кристалды индикаторына өлшенген мәліметтерді шығару
Өлшеу датчиктері
Технологиялық процесті автоматтандыру
Функционалды автоматтандыру сұлбалары
Сепаpациялаy пpоцесі автоматты pеттеyдің нысаны
Пәндер



Реферат Курстық жұмыс Диплом Материал Диссертация Практика Презентация Сабақ жоспары Мақал-мәтелдер 1‑10 бет 11‑20 бет 21‑30 бет 31‑60 бет 61+ бет Негізгі Бет саны Қосымша Іздеу Ештеңе табылмады :( Соңғы қаралған жұмыстар Қаралған жұмыстар табылмады Тапсырыс Антиплагиат Қаралған жұмыстар kz