Ішкі аурулар және стоматология клиникасында жедел жағдайлар кезіндегі жедел жәрдем көрсетудің клиникасы

Жоспар

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

І.Кіріспе. Ішкі аурулар және стоматология клиникасында жедел жағдайлар кезіндегі жедел жәрдем көрсетудің клиникасы

ІІ.Негізгі бөлім:
а) Гипертониялық криз. Тіс дәрігерімен қатысу. Дәрігерлікке дейінгі жедел жәрдем.

б) Ангинозды жағдай. Тіс дәрігерімен қатысу. Дәрігерлікке дейінгі жедел жәрдем.

в) Жедел сол қарынша жеткіліксіздігі (өкпе ісінуі). Тіс дәрігерімен қатысу. Дәрігерлікке дейінгі жедел жәрдем.

г) Бронх демікпе ұстамасы. Тіс дәрігерімен қатысу. Дәрігерге дейінгі жедел жәрдем.

д)Анафилактикалық шок. Тіс дәрігерімен қатысу. Дәрігерлікке дейінгі жедел жәрдем.

ІІІ.Қорытынды

Стоматология тәжірибесінде жедел жағдайлар жиі кездеседі. Оған гипертониялық криз, бронх демікпе ұстамасы, сол қарынша жеткіліксіздігі кезіндегі тұншығу, анафилактикалық сілейме жатады. Тіс дәрігерлері әлдебір манипулияцияны орындағанда, сондай-ақ кезекшілік кезінде, қасында дәрігер болмағанда жедел жағдайлардың симптомдарын айқындап алуы керек. Дәрігерге дейінгі жәрдем науқастың жағдайы сын сағатта немесе жедел жағдайда тұрғанына диагноз қойылған бірінші минуттан бастап көрсетілуі керек. Бәрінен бұрын тіс дәрігерлері минут тіпті секундпен таласып, өз уақытында қажетті жәрдемді көрсетуі керек.

Тіс дәрігері білуге тиісті:
-терапиядағы жедел жағдайлардың негізгі қағидалары;
-стационарда, амбулаторлық мекемелерде сын сағатта алғашқы медициналық жәрдем беруді ұйымдастыру жүйесі;
-науқас жағдайының ауырлық дәрежесін бағалау өлшемдері;
-дәрігерге дейінгі жәрдемнің өнімділігін бағалау өлшемі.

I. ГИПЕРТОНИЯЛЫҚ КРИЗ

Гипертониялық криз - клиникалық синдром. ГБ немесе симптоматикалық АГ кенеттен басталуымен және жедел күшеюмен сипатталады, артериялық қысым жылдам жоғары шекке жетеді, ми, жүрек қан тамыр және жалпы вегетативті бұзылудың субъективті және объективті көріністері байқалады.
Гипертониялық криздің диагностикалық өлшемі (науқастың шағымы):
салыстырмалы кенеттен басталады (бірнеше минуттан бірнеше сағатқа дейін)
АҚ дербес жоғары деңгейде. Кризде тек систологиялық немесе систоло-диастолалық қысым жоғарылауы мүмкін (Кушаковский М.С., 1995);
-энцефалопатияның белгісі болатын орталық жүйке зақымдалуының белгілерімен сипатталатын шағымдар (күшті бастың ауырсыну сезімі, бас айналу, жүрегі айну, құсу, көрудің бұзылуы, мүмкін мидың ошақтық симптомдары;
-жүректік шағымдар (кеуде тұсының ауырсынуы, жүректің қағуы, шалыс соғу, мүмкін ентігу);
-вегетативті дисфункцияның белгісі болатын жүйкелік сипаттағы шағымдар (қалтырау, қорқыныш сезімі, ашушаңдық, тершеңдік, ыстықтау, шөлдеу, несептің көбеюі)

Қараудың көрсеткіштері:
жүрудің тұрақсыздығы;
беттің қызаруы;
естің бұзылуы;
қолдың дірілдеуі;
қозу (адинамия);
АҚд және АҚс жоғарылауы
пульс қысымының төмендеуі;
брадикардия;
тартысу мүмкін.

Клиникалық тұрғыда. Сондай-ақ тұтас өнімді жәрдем беру мақсатына лайықты ГК екі топқа бөліну керек (Gifford et al., 1991; N.Karlan, 1994):

Криздің I типі - АҚ бір сағат ішінде төмендетуді талап етеді (қарқынды емдеу бөлімінде ауруханаға жатқызу көрсеткіші: жедел қолқаның диссекциясы, жедел орталық жүйке бұзылысы, жедел жүрек бұлшық етіне қан жетіспеу, гипертониялық энцефалопатия, ОНМК, эклампсия, феохромоцитома).

Криздің II типі - АҚ 12-24 сағат ішінде төмендетуді талап етеді: жоғары диастолалық гипертензия (130 мм с.б.) асқынусыз; гипотензивті дәрілерге сезімталдығы анық синдром; жүйелік СКД кезіндегі бүйректік криз.

Бұдан сырт, орталық гемодинамикаға байланысты ажыратылады (А.П. Голиков и соавт., 1985): гиперкинетикалық криз, гипокинетикалық криз және криздің эукинетикалық типі.

Гиперкинетикалық криз - систолалық АҚ кенет жоғарылауымен сипатталады - жылдам дамиды, салыстырмалы жеңіл өтеді, анық вегето қан тамырлық бұзылумен бірге жүреді. Криз уақытында систолалық және пульстік қысым жоғарылайды, қанның минуттық көлемі, веналық қысым және қанағысының жылдамдығы көрнекті артады. Жалпы шеткері қан қарсылығы артпайды, керісінше төмендеуі мүмкін. Криз әдетте 1 - 3 сағатта аяқтайды, бұл кезде зәр бөлінуі көбейеді. Мұндай криз ГБ (I, IIА) ерте сатысында кездеседі. Оның негізгі симптомдары: көзалдында "шіркей" байқалады, бастың ауырсынуы, жүрегі айну және құсу, қозу, діріл, ыстықтау, кейде зәрдің көбеюі.

Гипокинетикалық криз ертеден гипертониямен ауыратын науқастарда кездеседі, оның симптомы біртіндеп дамиды; диастолалық қысымның жоғарылауымен сипатталады және көрнекті ұзақ өтеді, ол ишемиялық инсульт тудыруы мүмкін.

Эукинетикалық криз систолалық, диастолалық АҚ жоғарылауымен сипатталады, әсіресе диастолалық қысымның жылдам жоғарылауы, көрнекті ауыр өтеді. Милық симптом басты орында тұрады: бастың ауырсынуы, айналуы, ұйқышылды, жүрегі айну, құсу. Көрудің бұзылуы да жиі кездеседі. Қанның минуттық көлемі және веналық қысым көп жағдайда өзгермейді. Шеткері қан қарсылығы жоғарылайды. Мұндай криз ГБ IIБ және III сатысындағы науқастарда кездеседі. 3-5 күн жалғасады, тажтәрізді жеткіліксіздік, сол қарыншалық жеткіліксіздік және ми қан айналысының бұзылысы байқалады.

Қайтымсыз қауіп факторы: жас (жасы қанша үлкен болса, қауіпте сонша жоғары болады), жыныс (ер), нәсіл (қара), тұқым қуалаушылық. Қайтымды қауіп факторы: семіздік (қан тамыр ішілік көлем ұлғаяды), атеросклероз (тарылған қан тамырдың қан қысымы артады), темекі шегу (никотин қан тамырды тарылтады), тұзы мол тамаққа бейімділік (натрий суды ұстап айналымдағы қан көлемін арттырады), алкоголь қабылдау (плазмадағы катехоламин мөлшері жоғарылайды), эмоциональды стресс (симпатикалық жүйке жүйесін ынтыландырады).

Клиникалық көрінісіне қарай үш түрге бөлінеді:

1) астматикалық - АҚ жылдам жоғарылайды, сол қарыншалық жетіспеушілік, жүректік демікпе ұстамасы, ал ауыр жағдайда мидың ісінуі байқалады.

2) ангинозды - АҚ кенет жоғарылаған фонында жүректік демікпе ұстамасы стенокардия және миокард инфаркті дамиды.

3) аритмиялық - кенет тахикардия пайда болады, пароксизмальды тахикардия немесе трепетанды жүрекшенің себебінен болуы мүмкін.

4) эпилептиформалы (тартысу) түрі

ЕМДЕУ.
Гипертониялық кризді емдеудің міндеті көп жағдайда артериялық қысымды қалыпты жағдайға жеткізу емес, артериялық гипертензия деңгейін субнормалды деңгейге жеткізу (150 - 17095 - 100 мм с.б. ). АҚ жылдам төмендету мидың, таж артериясының және бүйректің қан айналысын төмендетуі мүмкін. АҚ қалпына келтіру жүкті әйелдердің кеш токсикозы, балаларға, қолқа қабатының жыртылуы бар АГ науқастардың көрсеткіші.

Гипертониялық криздің I типінде науқастың жағдайы дәрі қабылдауға жарайды, дәрі қабылдағаннан кейін 1-2 сағаттан кейін қан қысымы төмендейді. Резерпин 1-2,5 мг. бұлшық ет ішіне береді. Қажет болғанда 4-6 сағаттан кейін қайталауға болады. Жалпы мөлшері тәулігіне 5 мг. аспау керек. Өнімі жақсы 80 мг. фуросемидпен резерпин комбинациясы. Немесе резерпин + этакрин қышқылы 100 мг.. Дибазол 6-12 мл. бұлшық ет ішіне немесе көктамыр ішіне беру керек.

Гипертониялық криз II типінде 10-15 минут ішінде АҚ төмендету және гиповолемияны, мидың ісінуін жою керек. Осы мақсатпен 0,15-0,3 мг. клофелинді көк тамыр ішіне енгізу керек. 10-15 мин. өнімі көрінеді, қажет болғанда 1-4 сағаттан кейін қайталауға болады. Клофелин норадреналиннің босауын тежейді, оның әсері ганглиоблокатор тектес.

Үлкен және кіші қан айналымындағы қан тамырдың тонусын тез және күшті төмендету үшін ганглиоблокатор - бензогексон және пентаминді АҚ бақылау астында қолдану керек. пентамин ертіндісін 0,5 мл 5%, 20 мл.көктамырдан енгізу керек, изотоникалық натрий хлор ертіндісіне қосып көк тамырдан беру керек. Бұлшық ет ішіне беру үшін пентамин 1 мл.-лік 5%-тік ертіндісін қолдану керек. Бұлшық ет ішіне қабылдайтын пентаминнің гипотензивті өнімін дроперидол 1-3 мл 0,25% ертіндісін бұлшық ет ішіне беру арттырады. Ганглиоблокаторды әсіресе сол қарыншалық жетіспеушілік дамыған кезде қолдану керек. Арфонад (триметафан, камсилат) - ганглиоблокатор, жоғары қан қысымын тізгіндеу қиын болғанда және ми ісінуі байқалғанда шұғыл түрде қан қысымын төмендету үшін қолданылады, 500 мг арфонаданы 500 мл. 5% глюкоз ертіндісіне қосып көк тамырдан тамшылатып береді, минутына 30-50 тамшыдан бастап, тиісті нәтижеге қол жеткігенге дейін120 тамшыға дейін көбейтуге болады. Гиповолемияны және ми ісінуін жою үшін диуретиктер жақсы көмек көрсетеді. Оларды жоғарыда көрсетілген дәрілермен бірлікте парентеральді жолмен қолдануға болады.

Гипертоникалық кризді тізгіндейтін басты препараттардға нитропруссид натрий (артериалық және орталық веналық қысымды төмендетеді) және нифедипин (шеткері артериялардың тонусын төмендетіп, шеткері қан тамырлардың қарсылығын азайтады, таж тәрізді қан айналымды жақсартады) жатады. Нитропруссид натрий АҚ мұқиятты бақылау астында минутына 0,5 мкгкг мөлшермен қолданылады.
кейбір науқастарға нифедипинді тіл астына 10-20мг беру тез және жақсы гипотоензивті әсер көрсетеді. 10 мг нифедифинді бір рет қолданғанда систолалық және диастолалық қысымды 25% төмендететеді. Тахикардия байқалғанда нифедипин мен анаприллинді қосып қолданады.
Жеткілікті, бірақ қысқа уақытқа АҚ төмендету үшін верапамил арқылы да жетуге болады. Верапамильді көк тамырдан берудің қарсы көрсеткіші р-адре-ноблокатормен емдеуден кейін. Егер өкпе ісінуінің қаупі немесе дамуы болса көктамырдан қосымша нитроглицерин беруге болады.
Гипертонилық криз, жедел сол қарыншалық жеткіліксіздікпен асқынғанда ганглиоблокаторы - 0,5 -1 мл 2,5% бензогексон ертіндісін, 0,5 - 1 мл 5% пентамин ертіндісін қолданып тізгіндеуге болады. Гипертониялық криздің нейровегетативті түрінде клофелинді 0,5 - 1 мл 0,01% ертіндісін 10 - 20 мл физиоертіндісіне қосып беруге болады. Өнімі болмағанда -- көктамырда лазикс беріледі.
Гипертониялық криздің су-тұз (ісіну) түрінде диуретиктер арқылы тізгіндейді (нифедипин фонында). Эпилептикалық (тырысқақ) түрін нитропруссид натримен және лазикс (80 мг тамыр ішіне) немесе магний сулфатымен (20 мл 25% ертіндісін көк тамырдан баяу беру внутривенно медленно) емдейді.
Криз кезеңінде науқас қолданатын гипотензивті дәрілердің барлық түрінің мөлшерін арттырып қолданады.

II. АНГИНОЗДЫ ЖАҒДАЙ

СТЕНОКАРДИЯ
Науқастың шағымы:
кеуденің алақанның көлеміндей жерінің қысып (басып) ауырсынуы;
ауырсынудың сол қолға, сол жауырын астына таралуы;
жалпы әлсіздік, қорқыныш сезімі.

Қарау көрсеткіштері:
-терінің бозаруы;
-тыныс алудың жиілеуі;
-ентігу;
-жүректің қағуы
-тахикардия (брадикардия);
-жүрек тондарының әлсіреуі;
-АҚ өзгермейді;
-аритмия болуы мүмкін.

Тіс дәрігерімен қатысу:
-науқасты физикалық және психикалық тыныштықпен қамтамасыз ету;
-нитроглицерин таблеткасын тіл астына беру (егер АҚс 100 мм с.б.);
-егер ауырсыну басылмаса, 3-5 минутттан кейін тіл астынан н\г қайта беру, дәрігерді шақыру (бәрі 3 таблетдан аспауы керек);
-жүрек аймағына қышы қою;
-көк тамырдан немесе бұлшық еттен беруге анальгетик әзірлеу: 2-4мл 50% анальгин, 5 мл баралгин;
-дәрігердің тағайындауы бойынша дәрі беру;
-0,25 г ұнтақталған аспирин беру
-жүрек ауырсынуы жалғасты басылмаған кезде 1мл 2% промедол ертіндісін 10мл физертіндісіне қосып көк тамырдан беру керек.

Миокард инфаркты
Науқастың шағымы:
-үдемелі кеуде тұсының басып ауырсынуы (10 минуттан артық);
қозу;
-жылдам әлсіздену;
-суық тер;
-іш, тіс ауырсынуы мүмкін.

Қарау көрсеткіштері:
-терінің бозаруы, көгеруі;
-ауырсынудың пайда болуы физикалық жүктемемен немесе эмоциональды өзгерістермен байланысты болуы мүмкін;
-аяқ-қолдың суыуы;
-жиі, ырғақсыз, жіп тәрізді пульс;
-АҚс 80 мм с.б. төмен; АҚд 60 мм с.б. төмен.
-Жүрек тондары тұйықталған.

Тіс дәрігерімен қатысу:
-Қатаң төсектік және эмоциональды тыныштықты орнату
-тез дәрігер шақыру
-тіл астына н\глицеринді қайталап беру (3-5 мин), егер АҚс 100 мм с.б.;
-Ылғалды оттегін беру
-0,25 г ұнтақталған аспирин беру
Дайындау:
-таңғыш, шприцтер
-промедол
-баралгин
-димедрол
-дроперидол
-лидокаин
-строфантин
-допамин
-фентанил
-лазикс
-гепарин
-реланиум
-атропин
-пеногаситель (антифомсилан)

Ескерту:
МИ кұмәнданған кезде спазмолитиктерді дайындауға және қолдануға болмайды (папаверин, но-шпа, платифиллин, спазган). Олар өліеттенген аймақтың қан айналысын нашарлатады.
Ауырсыну н\глицерин және анальгетиктермен басылмағанда азот ингалияциясын қолдануға болады (аппарат - АН-8).

ЖЕДЕЛ СОЛ ҚАРЫНШАЛЫҚ ЖЕТКІЛІКСІЗДІК
Жедел сол қарнышалық ЖЖ диагностикасы
Ентігу тұншығуға дейін
Ұстамалы, құрғақ немесе көпіршікті қақырықты жөтел, көкірік ауыздан немесе мұрыннан бөлінеді.
Ортопноэ күйі
Өкпенің артқы-төменгі бөлімінен бастап бүкіл кеудеден ылғалды сырыл естуге болады, аймақтық сырыл ұсақ көпіршікті, ал ісіну тұтас өкпеге жайылғанда ірі көпіршікті болады.
Жүргізген ем өнімсіз болған кезде, өкпенің ісінуі артады, АҚ төмендейді, бұл жасанды тыныс алдырудың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.