Activ studio жалпы мағлұмат
Планиметрия курсының ұғымдарын қалыптастыруды ұсынылып отырған «Macromedia Flash» технологиясымен жасақталған компьютерлік бағдарламада фигуралар (бұрыштар, көпбұрыштар, геометриялық салулар) анимация арқылы демонстрацияланады. Бұл фигураларды мұғалім жаңа тақырыпты өту барысында компьютер, интерактивті тақта немесе бейнепроектордың көмегімен көрсете алады.
Мысалы, нүкте, түзу, сәуле, бұрыш және көпбұрыштар тақырыбын демонстрациялау терезелерін сипаттайық (2.5.суреттер).
Кесінді және оның ұзындығын демонстрациялау терезесі
Сүйір бұрышты демонстрациялау терезесі
Бұл демонстрациялау терезелері арқылы бұрыштардың түрлерін таныстырып, оларды бір.бірімен салыстырып, айырмашылықтары мен ортақ қасиеттерін көрнекі түрде оқытуға болатындығын байқау қиын емес.
Сонымен қатар компьютерлік бағдарламаның келесі режімінде таныстырылған фигуралар туралы ұғымдарды, олардың түрлерін, айырмашылықтарын бекіту мақсатында келесі терезелер ұсынылады. Бұрыш түрлері бағдарламасы бойынша навигациялау үшін пайдаланатын батырмалар ұсынылған.
Тестілеу терезелері
Егер оқушы дұрыс жауап берсе, ол келесі сұраққа өтеді.
Планиметрия сабағында оқушылардың өзіндік жұмысын тиімді ұйымдастыруға ерекше мән беріледі. Осыған орай, оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыратын Delphi ортасында компьютерлік бағдарлама дайындалды.
Бағдарлама бірнеше режімдерден тұрады. Осы режімдерді атап, олардың кезеңдерін атап өтейік.
Оқуға тіркелу режімі: 1. Аты жөнін тіркеу; 2. Оқуға тіркелу.
Оқыту режімі: 1. Негізгі ұғымдар; 2. Теоремалар; 3. Есептер; 4. Анықтама.
Нәтиже және тапсырма құру режімі: 1. Тапсырма құру; 2. Журнал.
Теория: 1. Теориялық материалдар; 2. Анықтама.
Енді, өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру бағдарламасы терезелерінің сипаттамаларын келтірейік.
Мысалы, нүкте, түзу, сәуле, бұрыш және көпбұрыштар тақырыбын демонстрациялау терезелерін сипаттайық (2.5.суреттер).
Кесінді және оның ұзындығын демонстрациялау терезесі
Сүйір бұрышты демонстрациялау терезесі
Бұл демонстрациялау терезелері арқылы бұрыштардың түрлерін таныстырып, оларды бір.бірімен салыстырып, айырмашылықтары мен ортақ қасиеттерін көрнекі түрде оқытуға болатындығын байқау қиын емес.
Сонымен қатар компьютерлік бағдарламаның келесі режімінде таныстырылған фигуралар туралы ұғымдарды, олардың түрлерін, айырмашылықтарын бекіту мақсатында келесі терезелер ұсынылады. Бұрыш түрлері бағдарламасы бойынша навигациялау үшін пайдаланатын батырмалар ұсынылған.
Тестілеу терезелері
Егер оқушы дұрыс жауап берсе, ол келесі сұраққа өтеді.
Планиметрия сабағында оқушылардың өзіндік жұмысын тиімді ұйымдастыруға ерекше мән беріледі. Осыған орай, оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыратын Delphi ортасында компьютерлік бағдарлама дайындалды.
Бағдарлама бірнеше режімдерден тұрады. Осы режімдерді атап, олардың кезеңдерін атап өтейік.
Оқуға тіркелу режімі: 1. Аты жөнін тіркеу; 2. Оқуға тіркелу.
Оқыту режімі: 1. Негізгі ұғымдар; 2. Теоремалар; 3. Есептер; 4. Анықтама.
Нәтиже және тапсырма құру режімі: 1. Тапсырма құру; 2. Журнал.
Теория: 1. Теориялық материалдар; 2. Анықтама.
Енді, өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру бағдарламасы терезелерінің сипаттамаларын келтірейік.
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:
Планиметрия курсының ұғымдарын қалыптастыруды ұсынылып отырған Macromedia
Flash технологиясымен жасақталған компьютерлік бағдарламада фигуралар
(бұрыштар, көпбұрыштар, геометриялық салулар) анимация арқылы
демонстрацияланады. Бұл фигураларды мұғалім жаңа тақырыпты өту барысында
компьютер, интерактивті тақта немесе бейнепроектордың көмегімен көрсете
алады.
Мысалы, нүкте, түзу, сәуле, бұрыш және көпбұрыштар тақырыбын
демонстрациялау терезелерін сипаттайық (2–5-суреттер).
2-сурет ( Кесінді және оның ұзындығын демонстрациялау терезесі
3-сурет ( Сүйір бұрышты демонстрациялау терезесі
Бұл демонстрациялау терезелері арқылы бұрыштардың түрлерін таныстырып,
оларды бір-бірімен салыстырып, айырмашылықтары мен ортақ қасиеттерін
көрнекі түрде оқытуға болатындығын байқау қиын емес.
Сонымен қатар компьютерлік бағдарламаның келесі режімінде таныстырылған
фигуралар туралы ұғымдарды, олардың түрлерін, айырмашылықтарын бекіту
мақсатында келесі терезелер ұсынылады. Бұрыш түрлері бағдарламасы бойынша
навигациялау үшін пайдаланатын батырмалар ұсынылған.
4-сурет ( Тестілеу терезелері
Егер оқушы дұрыс жауап берсе, ол келесі сұраққа өтеді.
Планиметрия сабағында оқушылардың өзіндік жұмысын тиімді ұйымдастыруға
ерекше мән беріледі. Осыған орай, оқушылардың өзіндік жұмыстарын
ұйымдастыратын Delphi ортасында компьютерлік бағдарлама дайындалды.
Бағдарлама бірнеше режімдерден тұрады. Осы режімдерді атап, олардың
кезеңдерін атап өтейік.
Оқуға тіркелу режімі: 1. Аты жөнін тіркеу; 2. Оқуға тіркелу.
Оқыту режімі: 1. Негізгі ұғымдар; 2. Теоремалар; 3. Есептер; 4.
Анықтама.
Нәтиже және тапсырма құру режімі: 1. Тапсырма құру; 2. Журнал.
Теория: 1. Теориялық материалдар; 2. Анықтама.
Енді, өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру бағдарламасы терезелерінің
сипаттамаларын келтірейік.
Тіркелуде оқушының қай уақытта қаншалықты жұмыс істегені компьютерлік
бағдарламада сақталып қалады. Мұғалім сол арқылы оқушының қаншалықты
еңбектенгенін біледі.
Бағдарламаның оқыту режімінде тестілеудің түрлерін (таңдау, толықтыру,
сәйкестікті анықтау, дұрыс тізбек құру) қолдану арқылы оқушыны өтілген
тақырыптардағы материалдарды толыққанды оқуға әкелетін тәсілі қолданылды.
Мұнда оқушы өзін-өзі бақылайды және жауап бере алмаған жағдайда тестілеуден
шығып теориялық материалдар тармағынан немесе кітаптардан жауабын іздеп
тауып, тестілеуді ары қарай жалғастыру мүмкіндігі қарастырылған. Жалпы
оқыту режімінде материалдар қарапайымнан күрделіге қарай Негізгі ұғымдар,
Теоремалар және Есептер болып жүйеленген (5-сурет).
5-сурет ( Оқыту режіміндегі негізгі ұғымдарды игертуге арналған
сәйкестікті анықтау тестісінің терезесі.
Білім беруді ақпараттандыру жағдайында компьютер дидактикалық құралға
айналып отыр. Сондықтан қазіргі білім беру саласында мультимедиялық
технологияны пайдалану, электрондық оқу құралдарын мектеп пәндерін оқытуға
пайдалану-өзекті мәселелер.
Жалпы, математиканы оқыту жүйесінде есеп шығарудың маңызы ерекше. Есеп
шығару әуелі оқушыларда геометриялық ұғымдарды қалыптастыруда, олардың оқу
бағдарламасы бойынша теориялық білімді игеруде мәні зор.
Есептер оқушыларда жаңа білімді қалыптастыратын және бұрыннан бар
білімдерін пайдалану үдерісінде пысықтала түсетін нақтылы материал болып
табылады. Білімді қалыптастыруға арналған нақтылы материал рөлін атқара
отырып есептер теорияны практикамен, оқытуды өмірмен байланыстыруға
мүмкіндік береді. Есептерді шығара отырып, оқушы көптеген геометриялық
ұғымдардың (бұрыштар, параллельдік, перпендикулярлық, аудан және көлем
т.б.) негізгі тамыры шын өмірде адамдардың практикасында екендігіне көзі
жеткізеді.
Есеп шығару үдерісінің өзі мектеп оқушыларының ақыл-ойының дамуына игі
ықпалын тигізеді өйткені ол талдау, жинақтау, нақтылау, абстрактілеу,
салыстыру, жалпылау сияқты ойлаумен жүргізілетін іс-әрекетті талап етеді.
Мысалы, кез келген есепті шығарғанда оқушы талдайды: сұрақты шарттан,
берілген және ізделіп отырған шаманы ажыратады, нақтылау мақсатында ойша
есептің шартының сызбасын салып шығады, содан кейін абстактілеу әдісін
нақтылы жағдайдан ауытқып, арифметикалық амалдарды таңдауда пайдаланады;
қандай да бір есептерді бірнеше рет шығару нәтижесінде оқушы осы сияқты
есептерде берілетін мәліметтер мен ізделінетін шамалар арасындағы байланыс
жайлы білімді тиянақтайды, соның нәтижесінде, есептерді шығару тәсілі
жалпыланады.
Алдын ала дайындық жұмысын жүргізген соң оқушыларды есептердің
қарастырылып отырған түрін шығарылуымен таныстыруға көшуге болады. Есептер
шығаруға үйретудің екінші кезеңінде есептермен жұмыс істеу әдістемесінің
мына қадамдардың тәртібін сақтаған жөн: І. Есептің мазмұнымен танысу; ІІ.
Есептің шешімін іздеу; ІІІ. Есепті шешу; ІV. Есептің шешімін тексеру.
Бұл бөліп көрсетілген қадамдар өзара тығыз байланысты, әр қадамдағы
жұмыс негізінен мұғалімнің басшылығымен жүргізіледі.
Оқушыларды есеппен жүргізілетін жұмыстың жалпы әдісін үйретудің маңызы
көл-көсір. Бұл тиісті байланыстарды белгілей отырып, балаларды өздігінен
талдау жасауға, түрлі иллюстрацияларды пайдалануға, есепті шығару жоспарын
құруға, шығаруды орындауға және оның дұрыс екендігін тексеруге үйрету
жұмысы болып табылады. Біз мектептің іс-тәжірибесінде есеп шығара білуді
қалыптастырудың төмендегі әдісін ұсынамыз.
Оқушылар компьютерден есеппен қалай жұмыс істеу керектігі жөнінде
тапсырма ретінде нұсқау алады. Ол үшін оқушы оқыту бағдарламасына тіркелуі
қажет. Тапсырмалар оқыту бағдарламасында орналасқан. Әрдайым есеп
шығарғанда компьютерде көрсетілген тапсырмаларды белгілі бір қатаң тәртіп
бойынша орындай отырып, оқушылар есеп пен тапсырмаларды көрсетілгендей етіп
жұмыс істеуге дағдыланады.
Компьютерлік оқыту бағдарламасының артықшылықтары:
1. Бағдарламалық құрал-жабдық орталық серверге орнатылады. Оған
мектептегі сервер арқылы да, оқушылардың үйіндегі дербес компьютерден
де қатынасуға мүмкіндік бар. Оқушы қандай да бір себеппен сабақтан
босатылған кезінде оқу материалдарына қол жеткізе алады. Ата-аналар да
баланың сабақ үлгерімін бақылауына болады.
2. Біріктірілген курстар жабық модульдер түрінде емес, әртүрлі форматтағы
материалдардың жиынтығы түрінде беріледі: мәтін, бейнематериалдар,
интерактивті модельдер. Оларды планиметрия курсына тәуелсіз
пайдалануға да болады.
3. Оқу процесін жоспарлау және бақылау құралдары, көрсеткіштерді талдау
құралдары бір мектепте ғана емес, аудандағы, қаладағы оқу үдерістерін
де ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
4. Мұғалім оқу үдерісін сабақ кезінде, сонымен бірге сабақтан соң жүйе
арқылы бақылай алады.
5. Мұғалімдер оқу материалдары арқылы мәліметтер қорын толықтыра алады.
Мұғалім компьютер желісі арқылы әрбір оқушымен тығыз байланыста
болғандықтан, ол оқытуға тиянақты түрде көңіл бөліп, әрбір оқушының жеке
деңгейін анықтап, оларға жеке шаралар қолдануына да мүмкіндік алады.
Бiз планиметрия курсынан анықтамалық материалдар құрастырдық.
Анықтамалық материалдар арқылы оқушылар қажеттi оқу материалын тез тауып,
олардың қорытындылау-жалпылау сабағына жан-жақты дайындалуларына мүмкiндiк
туады (бұл материалдар диссертацияның А қосымшасында берiлген).
Зерттеудің ғылыми болжамының дұрыстығын анықтау мақсатында тәжірибелік-
эксперименттік жұмыс 2000–2008 жылдар аралығында айқындау, ізденіс және
тәжiрибелiк-педагогикалық эксперимент жұмысын ұйымдастыру кезеңдерiмен
жүргізілді.
Тәжірибелік-педагогикалық эксперимент мақсаттары:
1. негізгі мектепте планиметрия курсын оқыту деңгейін
анықтау; 2. оқыту үдерісінде
ақпараттық технологияларды қолдану жағдайында мектеп оқушыларының
геометриялық біліміне әсерін зерттеу;
3. планиметрия курсын оқытуды ақпаратттық технология
негізінде жетілдірудің тиімділігін дәлелдеу.
Эксперименттік тексеру үшін база ретінде Шымкент қаласындағы №75
көпсалалы мектеп-гимназия, №60 орта мектебі, М.О. Әуезов атындағы №32 орта
мектебі, Мақтарал ауданы Жаңа дала орта мектебі алынды. Айқындау
экспериментінің негізгі мақсаты: мектепте оқушылардың планиметрия курсына 7-
ші, 8-ші және 9-сынып оқушыларының геометриялық білім деңгейін білу және
оқытуда кездесетін қиыншылықтарды анықтау.
Ақпараттық – коммуникациялық технология электрондық есептеуіш техникасымен
жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, модельдеуге,
электрондық оқулықтарды, интерактивті құралдарды қолдануға, интернетте
жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарламаларына негізделеді. Ақпараттық
әдістемелік материалдар коммуникациялық байланыс құралдарын пайдалану
арқылы білім беруді жетілдіруді көздейді.
Ақпараттық – коммуникациялық технологияның келешек ұрпақтың жан – жақты
білім алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол
ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы
аса мол.
Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаһандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті
күшейте түсуде. Елбасы Н. Ә. Назарбаев Қазақстанның әлемдегі бәсекеге
қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы атты жолдауында Білім беру
реформасы – Қазақстанның бәсекеге нақтылы қабілеттілігін қамтамасыз етуге
мүмкіндік беретін аса маңызды құралдарының бірі деп атап көрсетті.
ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі,
айналадағы дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият
қарайтын дәуір.
Білім беру үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды
пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын
жүзеге асыра отырып, оқу – тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі
мен сапасын жоғарлатуды көздейді.
Біріккен ұлттар ұйымының шешімімен ХХІ ғасыр –ақпараттандыру ғасыры деп
аталады. Қазақстан Республикасы да ғылыми – техникалық прогрестің негізгі
белгісі – қоғамды ақпараттандыру болатын жаңа кезеңіне енді.
Заманымызға сай қазіргі қоғамды ақпараттандыруда педагогтардың біліктілігін
ақпараттық – коммуникациялық технологияны қолдану саласы бойынша көтеру
негізгі міндеттерінің біріне айналды.
Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында : Білім беру жүйесінің
басты міндеттерінің бірі – білім беру бағдарламаларын меңгеру үшін
жағдайлар жасау керек – деп көрсетілген. Солардың бірі білім беруді
ақпараттандыру барысында дидактикалық және оқыту құралы болып компьютер
саналады. Сондықтан кез келген білім беру саласында мультимедиялық
электрондық оқыту құралдары барлық пәндерді оқытуға пайдаланады. Бұл
бағытта ақпараттық технологияны оқыту үрдісіне екпінді түрде енгізу
бағытында және қолданылатын жаңа құралдардың бірі – бағдарламалық –
техникалық кешен болып саналатын Активті экран болып табылады.
Ақпараттық қоғамның негізгі талабы – оқушыларға ақпараттық білім негіздерін
беру, логикалық – құрылымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық
технологияны өзіндік даму мен оны іске асыру құралы ретінде пайдалану
дағдыларын қалыптастырып, ақпараттық қоғамға бейімдеу.
Олай болса, ақпараттық бірліктердің білімге айналуы әлемнің жүйелік –
ақпараттық бейнесін оқушылардың шығармашылық қабілеттері мен құндылық
бағдарларын дамыту арқылы қалыптастыруды көздейтін, адамның дүниетанымының
құрамдас бөлігі болып табылатын интеллектуалды дамуды
қалыптастырудың бір жолы.
Ақпараттық бірлікті қалыптастыру: мектептің материалдық -техникалық
базасына; ақпараттық қоғам саясатының мақсаты мен міндеттеріне; оқушылардың
ақпараттық мәдениетін қалыптастыру жүйесіне;
оқушылардың жас ерекшеліктері мен меңгеру қабілеттеріне, педагог
мамандардың информатикадан білім деңгейлерінің сапасы мен шеберліктеріне,
оқу – тәрбие бағытының ақпараттық қоғам бағытымен өзара байланысына
тәуелді.
Қазіргі уақытта жаратылыстану – ғылыми білім беруде сабақ барысында
интерактивті құралдарды қолдануда. Интерактивті құралдардың көмегімен
мұғалімнің , оқушының шығармашылықпен жұмыс істеуіне жол ашылып отыр.
Білім берудегі интерактивті технология – мұндағы интерактивтісөзі- inter
(бірлесу), act (әрекет жасау)ұғымын білдіреді, сабақ барысында оқушының
топпен жұмыс жасауға қатыспауы мүмкін емес, бірін-бір толықтыратын, сабақ
барысында барлық оқушылардың қатысуын ұйымдастыратын оқыту барысы.
Интерактивті тақта – дегеніміз не?
Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де
дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін:
ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал.
Бүгінгі күні бірнеше ИТ түрлері бар. Олардың ішінде білім саласында
қолданып жүргендеріне қысқаша шолу жасайық.
ACTIVboard(Promethean компаниясы) – ACTIVstudio программасы арқылы іске
қосылады. Бұл құрылғы компьютер, мультимедиялық проектор және ақпараттарды
енгізуге арналған активті қаламнан тұрады.
Активті қалам – дегеніміз не?
Aктивті қалам – бұл меңзерді басқару құрылғысы және компьютер мен тақта
арасындағы байланысты іске асырушы құрылғы.
ACTIVwandуказкасы
Электронды ACTIVwand указкасының ұзындығы 54 см тақтаның жоғарғы бөлігінен
кішкентайларға да қол жеткізуге мүмкіндік береді. Жанында орналасқан
батырма ташқанның сол жақ батырмасының қызметін атқарады. ACTIVboard –
интерактивті тақтасында жұмыс жасаушыға проектордың сәулесінен астынан
шығуға мүмкіндік береді. “Оң қол” сонмен бірге “сол қолмен” жұмыс жасауға
қолайлы құрал.
ACTIVpanelpro
ACTIVpanelpro (Активпанель) үлкен аудиторияларда қолдануға өте қолайлы,
онда үлкен экранға проекцияға қолданады. ACTIVpanelpro арнайы қарындаштың
көмегімен дисплейде жазылған жазулар компьютер арқылы тақтадан көруге
мүмкіндік береді. ACTIVpanelpro (Активпанель) өте жеңіл зат, бөлмеден
бөлмеге қиындықсыз – ақ алып жүре беруге болады, ал проектор болса кескінді
үлкейтіп көрсетеді. ACTIVpanel-pro ДК басқарады, сурет салады, жазу жазады
– бұл ақпаратты енгізетін құрылғыға жатады.
ACTIVslate
Радио портты ACTIVslate панель құрылғысы топпен жүргізілетін конференцияға
қатысушылардың белсенді қатысуына мүмкіндік береді. Конференция немесе
презентация кезінде аудиторияда еркін қозғалуға болады ACTIVslateXR панель
аудиторияның кез келген жерінен тақтамен жұмыс жасай алады. ACTIVslateXR
көмегімен қатысушылар өз шешімдерін орындарынан тұрмай-ақ тақтада жаза
алады.
ACTIVtablet
ACTIVtablet планшет қарапайым тышқанның қызметін атқара алады, презентация
мен конференция материалдарын ACTIVstudio2 немесе ACTIVprimary тақтасыз
(ACTIVboard көмегенсіз) компьютерде дайындауға мүмкіндік бетерін құрылғы.
ACTIVtablet компьютерге USB порт арқылы қосылады, бағдарламаның барлық
функцияларын қолдануға болады. Арнайы батареясыз қаламмен флипчарт
беттерінде жазу жаза алады.
ACTIVote
ACTIVote тестілеу жүйесі конференцияның барлық қатысушыларына сұрақтарға,
бірнеше берілген жауаптардың нұсқаларынан желісіз радио пульттің батырмасын
басу әдісімен жауап беруге мүмкіндік береді. Пульттың көмегімен ақпарат
ACTIVboard қабылдайды және де өңделіп конференция қатысушысының жауабын
қабылдайды. ACTIVote қарапайым тест жүргізуге өте қолайлы зат. ACTIVote 16
немесе 32 пульттан кішкене чемоданда тест жүргізу үшін қолданылады.
ACTIVote қолдана отырып:
Тест дайындау шеберінде ACTIVstudio бағдарламасында флипчартта мәтіндік
немесе графиктік түрде тест сұрақтары кітапханада сақталады да, тестің
нәтижесін кесте немесе диаграмма түріндекомпьютердің жадында сақталады.
Тестің нәтижесін EXСEL немесе WORD редакторларында экспорт жасауға болады
ACTIVstudio программасы
ACTIVstudio PE программасы арнайы презентацияларды өткізуге және оны сабақ
барысында қолдануға негізделген программа. Бұл программа
ACTIVboard және ACTIVpen қаламымен жұмыс жасау үшін жасақталған.
ACTIVstudio программасының мүмкіндіктері өте көп. Атап айтқанда,
презентацияларды құруға, өткізуге, материалдарға арнайы эффектілер
қосуға, негізгі кезеңдерді көрсетуге, көрсеткіштерді қосуға, қосымша
ақпараттарды енгізуге және басқа да көптеген мүмкіндіктері бар.
ФлипчартФлипчарт – бұл бірнеше қажетті беттерден тұратын негізгі жұмыс
аймағы. Бұл аймақта презентацияны құруға және оны көрсетуге қажетті
құралдардың барлығы көрсетіледі. Бірнеше флипчарттарды бірден ашып, бір
флипчарттан келесі флипчартқа, объектілерге сілтемелер қоюға немесе
объектілерді бір мезетте келесі бетке көшіруге болады. Флипчартты басу
құрылғысынан шығаруға немесе әр түрлі форматтарда экспорттауға болады.
Активті экран кешені білім үрдісінде қолданылатын ақпаратты көрсетуге
және оны компьютермен басқаруға тағайындалған әмбебап интерактивтік жүйе
болып табылады.
Активті экран бағдарламалық – техникалық кешенінің дидактикалық мақсатта
пайдалану барысында олардың негізгі қызметі – жалпы ақпаратпен кәсіби
біліктілікті жетілдіру бағытында қолданып, сонымен қатар бұл құралдың
оқушылардың, ойлау және ойын қысқа және түсінікті түрде жеткізе білу
қабілетін, арттырып өз ойларын жаңа технология құралдары көмегімен жүзеге
асыруын қалыптастыруды қамтамасыз ете алатыны белгілі болды.
Бағдарламалық – техникалық кешеннің құрамына кіретін интерактивтік тақтаны
оқытушыға сабақты қызықты және динамикалық түрде мультимедиялық құралдар
көмегімен оқушылардың қызығушылықтарын тудыратындай оқуға мүмкіндік беретін
визулды қор деп те атауға болады. Сабақты түсіндіру барысында мұғалім тақта
алдында тұрып, бір мезетте мәтіндік, аудио, бейне құжаттарды DVD, CD-ROM
және Интернет ресурстарын қолдана алады. Бұл кезде мұғалім қосымшаны іске
қосу, CD-ROM, Web- түйін мазмұнын қарастыру, ақпарат сақтау, белгі жасау
тышқанды ауыстыратын арнайы қалам арқылы жазулар жазу және т. б.
әрекеттерді жеңіл орындай алады.
Интерактивті құралдарды сабаққа пайдаланғанда дидактикалық бірнеше
мәселелерді шешуге көмектеседі :
- Пән бойынша базалық білімді меңгеру ;
- Алған білімді жүйелеу ;
- Өзін – өзі бақылау дағдыларын қалыптастыру;
- Жалпы оқуға деген ынтасын арттыру
- Оқушыларға оқу материалдарымен өздігінен жұмыс істегенде әдістемелік
көмек беру.
Бұл технологияны оқу материалын хабарлау және оқушылардың ақпаратты
меңгеруін ұйымдастыру арқылы, көзбен көру жадын іске қосқанда арта түсетін
қабылдау мүмкіндіктерімен қамтамасыз ететін әдіс деп қарауға болады.
Оқушылардың көпшілігі естігенінің 5 % және көргенін 20 % есте сақтайтыны
белгілі. Аудио – және видеоақпаратты бір мезгілде қолдану есте сақтауды 40-
50 % дейін арттырады.
Қазіргі кезде сабаққа дайындалу барысында мұғалім сабақ мазмұны оқушылар
үшін танымдылығы жағынан қызықты әрі жаңаша өтуі үшін өзінің бағалы уақытын
қажетті материалды іздеу мен жүйелеуге жұмсайды. Ал жекелеген курс бойынша
мәселелік – бағдарлы оқу бағдарламалары пакетінің болуы мұғалімге мұғалім
– оқушы жүйесінде ақпаратты беруді, өңдеуді және қайталауды жаңаша
ұйымдастыруына мүмкіндік береді. Бірақ , мұның барлығы жүзеге асуы үшін
мұғалім компьютерлік оқыту технологиясы бойынша білімдер мен іскерліктерді
игеруі қажет. Бұл дайындық диференциалды болуы тиіс. Себебі, әрбір пән
мұғалімдері үшін компьютерді оқыту үрдісінде пайдалану әр түрлі сипатқа ие.
Ғылым ғасырының табалдырығынан аттағалы тұрған қазіргі таңда компьютер
өмірдің барлық саласына кеңінен енуде.
Сабақта уақытты үнемдеу, демонстрациялық материалдар даярлау мақсатында
интерактивті тақтаны пайдаланған тиімді. Интерактивті тақтаның үш режимінде
де жұмыс жасауға болады.
Ақ тақта режимі – ең қарапайым режим. Ақ тақта режимін қолданғанда оны ақ
бет қағазбен жұмыс жасағандай және тақырыпқа қажетті жерін белгілеулермен,
негізгі ұғымдарын ерекшелеу үшін түрлі түсті қаламды қолдануға болады. Ақ
беттің артына фон ретінде мазмұнды суретті пайдалануға болады. Тақтаның бұл
қасиеті, мысалы географиядан, физика, биологиядан және т.б. пәндерден сабақ
жүргізгенде ыңғайлы. Фон ретінде географиялық картаны, физикалық
аспаптардың суреттерін алуға болады және сабақ барысында қажет болса
картаға белгі салуға, жазуға мүмкіншілік бар.
Екінші режим – Office режимі. Бұл режим сабаққа қажетті дайындық
жұмыстарын, яғни материалдар даярлауға ыңғайлы. Сабаққа дайындық жұмыстары
Word мәтіндік редакторының, Excel электрондық кестесінің құжаттары, Power
Point – презентациясы болуы мүмкін. Мысалы , Microsoft Word құралдарымен
төрт түрлі мәтіндік тапсырмаларды қамтитын құжат әзірлеуге болады. Осы
құжатта тапсырмаларды қайталап, жауаптарының дұрыс нұсқаларын немесе
амалдардың дұрыс тізбегін көрсету керек. Қайталанған тапсырмаларды сурет
салу панелінің төртбұрыш объектілерімен жасырамыз. Сабақта қажет кезде
бұл құжатты интерактивті тақтаның Office режимінде ашу қажет. Бұл режим
Microsoft Office – нің барлық мүмкіншілігін ұсынады. Сондай
мүмкіншіліктерінің бірі – құрылған құжатқа мәтінді қосуға болады, яғни
экраннан түсірілген суретпен емес құжатпен тікелей жұмыс жасаймыз. Сонымен,
мұғалім оқушыны тестілік тапсырмаға жазбаша жауап беруге тақтаға шығарып,
оқушының жауабын дұрыс жауаптарымен салыстыра алады ( тік төртбұрыш
объектісін жылжыту немесе жою арқылы ) және дайындалған материалды шаблон
ретінде келесі сабақтарды пайдалану үшін сақтап қоюға болады.
Үшінші режим – тақтаның интерактивті режимдегі жұмысы.
Сабақтарды жүргізуде өткен материалды қайталау қажет, сондай жағдайда
интерактивті тақтаның сілтеме жасауға арналған компонентін қолдануға
болады. Бұл компонент арқылы Microsoft Office құралдары арқылы құрылған
құжаттарға, графиктік редакторлардың немесе программалау ортасының
көмегімен құрылған файлдарға, интернет беттеріне сілтемелерді ұйымдастыруға
мүмкіншілік береді.
Прожектор және Шторка құралдары экранның белгілі бір кішігірім аумағын
көрсетуге арналған. Прожектор құралы аудиторияның назарын бір объектіге
аударуға арналған. Экран бетінде бір мезгілде бірнеше объектілер орналасқан
болса, оның қажет объектісін ерекшелеп, қалғанын жауып қоюға арналған.
Шторка экранның бір бөлігін жауып қоюға арналған ( есеп шығаруда дұрыс
жауаптарын, оқушыларға әзір белгісіз ақпаратты ) және материалды оқу
барысында мүмкіндігінше тақтаның қажет бөлігін көрсету.
Қазіргі уақытта қоғамды ақпараттандыру , білім беруді ақпараттандыру
деген сөз тіркестері біздің сөздік қорымызға еніп кетті. Олай болса,
қоғамды ақпараттандыру дегеніміз не ?Қоғамдық ақпараттандыру дегеніміз –
ғылыми техникалық прогресс жетістіктерінің күнделікті тұрмысқа ауқымды
енуінің нәтижесі, яғни адам өміріне іс – әрекеттің интеллектуалды
түрлерінің жан – жақты әсер етуі мен ролінің жоғарылауына байланысты
объективті процесс.
Ол оқыту мазмұны, әдісі мен ұйымдастыру түрлерінің өзгерісін тездетеді. Бұл
процестегі негізгі мәселе білім берудің мазмұны мен мақсатын өзгерту болып
табылады, ал оны технологиялық жағынан қамтамасыз ету – өндірістік мәселе.
Қоғамды индустрияландыру кезеңінде білім беру жүйесі алдыңғы кезекте,
маманданған сауатты тұтынушыларды дайындауға бағытталса, ал білім беруді
ақпараттандыру жағдайында бұл мәселе білім берудің негізгі мақсатына
ауысады. Мұндағы негізгі мақсат – оқушының қоршаған әлем жайында табиғи
ғылыми болжамын қалыптастырумен жалпы ізгілікті адамгершілікке дайындау
болып саналады.
Қазіргі заман мұғалімнен тек өз пәнінің терең білгірі болуы емес, тарихи
танымдық, педагогикалық – психологиялық сауаттылық, саяси экономикалық
білімділік және ақпараттық сауаттылық талап етілуде. Ол заман талабына сай
білім беруде жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс істеп, оқу мен
тәрбие ісіне еніп, оқытудың жаңа технологиясын шебер меңгерген жан болғанда
ғана білігі мен білімі жоғары жетекші тұлға ретінде ұлағатты саналады.
Орта білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізгі мақсаты оқушылардың
ақпараттық мәдениетін қалыптастыру. Осы мақсатты орындау барысында
оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыруда жаңа әдістерді қолдану
қажеттілігі туындап отыр. XXI ғасырда ақпараттанған қоғам қажеттілігін
қанағаттандыру үшін білім беру саласында төмендегідей міндеттерді шешу
көзделіп отыр : компьютерлік техниканы, интернет, компьютерлік желі,
электрондық және телекоммуникациялық құралдарды, интерактивті құралдарды,
электрондық оқулықтарды оқу үрдісіне тиімді пайдалану арқылы білім сапасын
көтеру.
Еліміздегі саяси, әлеуметтік – экономикалық өзгерістерге сай білім беруді
ақпараттандыру бағытында мектебімізде жүргізіліп жатқан жұмыстар
ақпараттандырудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылуда.
XXI ғасыр – ақпарат ғасыры болғандықтан адамзатқа компьютерлік сауаттылық
қажет. Бүгінгі таңда мектеп пәндерін компьютер, интерактивті құралдардың
көмегімен оқыту нәтижелерін зерттеудегі ғылыми проблемаларды шешу ең басты
орын алады. Бұған себеп оқыту процесінде туындайтын компьютерлендірудің
педагогикалық- психологиялық жаңа проблемалары әлі толық шешілмегені.
Білім беру жүйесін ақпараттандыру білім беру үшін үлкен перспективалар
ашады. Соңғы жылдары компьютерлік, телекоммуникациялық техника мен
технологиялардың қоғам өміріндегі ролі мен орнында түбегейлі өзгерістер
болды. Ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды игеру қазіргі
заманда әрбір жеке тұлға оқу және жазу қабілеті сияқты сапалармен бірге
қатарға және әрбір адам үшін қажетті шартқа айналды.
Әрбір елдің технологиялық даму дәрежесіне оның экономикалық қуаты мен
халқының тұрмыс деңгейі ғана емес, сол елдің әлемдік қоғамдастықта алатын
орны, басқа елдермен экономикалық және саяси ықпалдасу мүмкіндіктері,
сондай – ақ ұлттық қауіпсіздік мәселелерін шешуіне байланысты. Сонымен
қатар, әлдебір елде қазіргі технологияның дамуы мен қолдануының деңгейі
оның материалдық базасының дамуымен қатар емес, негізінен қоғамды
парасаттандыру деңгейімен, оның жаңа білімді туындату, игеру және қолдана
білу қабілетімен де анықталады.
Жедел дамып отырған ғылыми – техникалық прогресс қоғам өмірінің барлық
салаларын ақпараттандырудың ғаламдық процесінің негізіне айналады.
Ақпараттық – технологиялық дамуға және оның қарқынына экономиканың жағдайы,
адамдардың тұрмыс деңгейі, ұлттық қауіпсіздік, бүкіл дүниежүзілік
қауымдастықтағы мемлекеттің ролі тәуелді болады. Тұтас дүние қалыптастыру
мен қоғамдастықтар, жеке адам мен бүкіл дүниежүзілік қоғамдастықтың өмір
сүруі үшін жаңа жағдайларды қамтамасыз етуде ақпараттық –
телекоммуникациялық технологиялар маңызды роль атқарады.
Ғылым мен техниканың даму қарқыны оқу – ағарту саласының оқыту үрдісіне
жаңа технологиялық әдістер оның ішінде интерактивті құралдарды кең көлемде
қолдануды қажет етеді.
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы орта білім беру жүйесінің
дамуымен тығыз байланысты. Қай халықтың, қай ұлттың болсын толығып өсуіне,
рухани әрі мәдени дамуына басты ықпал жасайтын тірегі де, түп қазығыда –
мектеп.
Мектептердің білім деңгейін көтеру және онда интерактивті құралдарды
пайдалану арқылы оқу – тәрбие процесін тиісті деңгейге көтеру, мектеп
ұстаздарының, басшыларының, педагогикалық ұжжымның жүйелі басшылыққа алған
бағыты деп есептейміз. Интерактивті құралдарды қолдану негізінде мектепте
жаратылыстану бағытының пәндерін оқыту сапасын арттырып, білім беруді
ақпараттандыру жүйелі түрде іске асады деуге болады.
Мектепті ақпараттандыруға осылай мемлекет тарапынан үлкен экономикалық
қолдау көрсетіліп, оны оқыту, үйрету мәселесі бүкіл халықтық деңгейге
көтерілсе ғана біздің еліміз өндірістің жоғары психологиясын меңгерген
дүиежүзілік бәсекеге төтеп беретін, өндіріс өнімдерін өндіре алатын алдыңғы
қатарлы мемлекетке айналады. Ол дәрежеге жетуге қажетті білім алуына біздің
жас ұрпақтың қабілетінің жететініне сенім мол.
Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік
стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет деп, Ел басы атап
көрсеткендей жас ұрпаққа білім беру жолында ақпараттық технологияны оқу
үрдісінде оңтайландыру мен тиімділігін арттырудың маңызы зор.
Компьютер және интерактивті құралдар арқылы жасалып жатқан оқыту процесі
оқушының жаңаша ойлау қабілетін қалыптастырып, оларды жүйелік
байланыстармен заңдылықтарды табуға итеріп, нәтижесінде – өздерінің кәсіби
потенциалдарының қалыптасуына жол ашу керек. Бүгінгі таңдағы ақпараттық
қоғам аймағында, оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және
компьютерлік оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын
педагогикалық технологияларды ғана тиімді деп санауға болады.
Оқушылардың интерактивті құралдар көмегімен қалыптасатын және жүзеге
асырылатын ойлау қабілеті бұрынғы технологиялар арқылы берілетін ойлау
жүйесінен өзгеше болатындықтан, тек ойлау қабілеті түсінігі ғана емес,
қабылдау, есте сақтау жоғарғы деңгейде болады.
Интерактивті құралдардың келесі ерекшеліктерін атап өтуге болады:
1.Бормен тақтаға жазылған кескінді интерактивті тақтадағы түрлі – түсті
айқын, ұқыпты кескінмен салыстыруға болмайды
2. Тақта мен бордың көмегімен әр түрлі қосымшалары бар жұмысты түсіндіру
қиын әрі мүмкін емес.
3. Слайдтарда, флипчартта қателер жіберілсе, тез арада түзетуге болады
4. Сабақта ACTIVote тестілеу жүйесі арқылы тест алу мүмкіндігін қолдануға
болады
5. ACTIVwand указкасының көмегімен тақтаның жоғарғы бөлігіне кішкентайларға
да қол жеткізуге мүмкіндік береді.
6. Сабақта көрнекілікті қолдану деңгейі артады.
7. Сабақтың өнімділігі артады.
8. Оқушылардың білім деңгейіне оң әсер етеді
Біз бейбіт елде, мемлекеттік білімді жетілдіруге аса мән берген елде
тұрамыз. Жалпы білім берудің мақсаты – терең білімнің, кәсіби дағдылардың
негізінде еркін бағдарлай білуге, өзін – өзі дамытуға адамгершілік
тұрғысынан жауапты шешімдерді қабылдауға қабілетті жеке тұлғаны
қалыптастыру, яғни жеке тұлғаны қалыптастыруға негізделген, ақпаратты
технологияны терең меңгерген, жылдам өзгеріп жататын бүгінгі заманға
лайықты, жаңашыл тұлғаны қалыптастыру.
Интерактивтік тақтасын қолдану барысында мұғалімдер уақытты қалай
үнемдейді.
Қарапайым тақта және компьютер проекторына қарағанда, интерактивтік тақта
сабақ мазмұнын кеңінен ашуына мүмкіншілігі өте зор. Интерактивтік тақтаны
пайдалану кезінде үлкен жетістікке қол жеткізу үшін , тек қана сауатты
сабақ жоспарлап, керекті материалдарды дайындау керек.
Сабақта мұғалім интерактивтік тақтаны бір емес бірнеше рет пайдалана алады,
қарапайым тақтаға қарағанда интерактивті тақта пайдалануға ыңғайлы, әрі
уақыт үнемдейді. Сабақ дайындығына дұрыс уақытты қалай бөлу керек?
Әр сабақта пайдаланатын көрнекі құралдарды қалай дайындайды.? Біз аталған
сұрақтарға жауап беруге тырысамыз.
Интерактивті тақта оқытудың басқа тәсілдеріне қарағанда (салыстырғанда),
көптеген жетістіктері бар.
Бұл жетістіктер туралы өз сабағында интерактивтік тақтаны падаланатын
мұғалімдер ғана айта алады. Қызметтестер мен біріге отырып сабақта
дайындалу арқылы жақсы әсерге қол жеткізуге болады, бұл тек қана
міндеттерді бөліп беру мен уақытты үнемдеу ғана емес, сонымен қатар
берілген материалдардың сапасын да арттырады.
Мұғалімдердің көрсетуінше интерактивтік бағдарлама олардың жартылай жұмысын
атқарады, мысалы: белгілі бір материалды интерактивтік тақтада орындау
арқылы файлдағы белгілермен өзгерістерді сақтап қалуға болады, бұны сабақта
болмай қалған оқушыларға қайта түсіндіруге немесе келесі жолы тағы да
қолдануға болады.
Оқу материалдар базасын жасау, қызметтестермен жасаған материалдарды өз
сабағымда пайдалану арқылы мұғалімдер уақытын үнемдейді.
Материалдарды оқып үйрену барысында интерактивтік тақтаны пайдалану білім
өрісін кеңейтуге мүмкіндік береді, сондықтан мұғалімдердің дайындаған
материалы оқушыларға түсініктірек болады.
Көп мұғалімдердің байқағанындай сабақтың оқушыларға қызықты және дәлелді
(мағыналы) болады, және оны (оқушылар) жылдам есте сақтайды. Интерактивтік
тақта оқу сапасын жоғары деңгейде тағы да мұғалімдердің уақытын үнемдейді,
оған бұрын өтілген материалдардың екінші рет қайталауға қажеті жоқ.
Интерактивтік тақтаны дұрыс түсіну керек, ол сиқыршының таяғы емес. Неге
десең сабақтағы барлық мәселелерді өзі шешіп және сабақты еліктендіретін
болған.
Тағы да ойлау қажет емес. Интерактивті тақта барлық сабақта қолдану мүмкін,
жоқ болмаса сабақтың әрбір сатысында. Басқа да заттар сияқты интерактивті
тақтаны пайдаланудан ең көп тиімділікке сабақта қойылған мақсаттарға сәйкес
қолдану арқылы жетуге болады.
Интерактивтік тақтамен бірге жүретін бағдарламалық нұсқаулықты жақсы біліп,
оны сабаққа дайындалғанда қолданулары керек.
Мұғалімдерге тағы басқа да бағдарламалық құжаттар керек.
Жоғарыда айтылғандарды қорытындылай келе, айта кетейік: Сабақ алдын-ала
дайындалған болу керек, сонда ғана материалдар жылдам түсіндіріледі.
Интерактивтік тақтада бір уақытта бірнеше материалдарды қолдануға болады:
бейне, дыбыс, сурет, мәтін, және т.б. Сабақ соңына дейін логикалық үздіксіз
түрде болса, сонда ғана сабақ қойылған мақсатына жетеді; Сабақ кезінде
сақталған файлдар оқушыларға беріледі: сондай-ақ бұл файлдарды келесі
сабақта өтетін материалдарды қайталау және толықтыру үшін қолданылады.
Интерактивтік тақта оқыту тиімділігін қалай арттырады. Сабақта
интерактивтік тақтаны қолдану баланың мектепте оқыту тиімділігін арттыру.
Мұны қалай жүзеге асыруға болады?
Интерактивтік тақтаның өрісін қалай ашуға болады? Мұғалімнің таптырмас
серігі етіп жасауға болады.
Бұл мақалада біз білім беру саласында интерактивтік тақтаны қолданудың 3
бағытын қарастырамыз.
1. Презентация, демонстрация және моделдік Интерактивтік тақтамен сабақтың
өтілу барысын арттыру үшін программалардың қамтамасызтандыруды
интерактивтік тақтамен бірге қалай қолдануға болады.
2. Оқушылардың сабақта белсенділігін арттыру. Сабақта интерактивті тақтаны
қолдану барысында оқушылардың белсенділігін қалай арттыруға болады.
3. Интерактивті тақта қолдану барысында сабақ темпін арттыру. Интерактивті
тақтамен жұмыс кезінде сабақты жоспарлау және оның темпін қалай арттыруға
болады.
Интерактивті тақта
Бүгінгі таңда көптеген мектептерде мұғалімдер компьютерлік файлдарды
көрсететін кәдімгі ақ экранды электрондық проектормен жұмыс жасауда.
Интерактивті тақта да сондай ақ экранды, айырмашылығы ол компьютерге
қосылған, оны экраннан алыстамай басқаруға болады.
Қажетті файлдарды ашуда, интернетке қосылу немесе жазуды жазу үшін
тақтаға қол тигізсеңіз болғаны жетіп жатыр.
Интереактивті тақтамен жұмыс жасау үшін қандай да бір арнайы жазба
құралдары: бутафорскілі ластик және маркерлерге батарейкалар қажет емес.
Сонымен бірге, тақтаға қолмен жазуға да болады: ол үшін сияның түсін таңдау
қажет. Айта кетерлік бір жайт, тақта тікелей желіске қосылмайды және
баларға ешқандай қауіп туғызбайды.
Интерактивті тақта кәдімгі маркерлік тақта сияқты. Оның да лотоктары
бар, арнайы контейнерлер орналасқан, ластиктер мен маркерлердің түстеріне
жауап беретін. Әрбір контейнерлерде оптикалық сенсорлар бар, қандай
құралдардан сіз лотка алғаныңызды анықтайтын. Егер барлық маркелер мен
ластиктер орнында болса, тақтаға қолыңызды тигізгенде тышқанмен жұмыс
жасағандай көрінеді, мысалы, қолыңызға маркер алсаңыз тақтаға жаза аласыз.
Интерактивті тақтада компьютерде жасайтын жұмыстарды да жасай аласыз:
мәтінді теріп және сақтай аласыз, фильмдер мен слайдтар көрсете аласыз,
интернеттен қажетті ақпараттар іздестіре аласыз. Мұғалімнің берген сабағын
оқушылар тақтадан анық көре алады, олар енді өзге жаққа алаңдай ала ма.
Интерактивті тақта мұғалімнің сыныптағы әрбір оқушыға ақпаратты тиімді
жеткізуіне көмектеседі. Әрине, барлық қажетті бағдарламалармен компьютерде
отырып жұмыс жасауға болады, сондай-ақ, экранның көлемі жұмыс жасауда
барлық оқушылардың қатысуына мүмкіншілік бермейді., Бірақ, сіз сол
материладарды интерактивтік тақта арқылы көрсете отырып, сыныптағы
оқушылардың зейінін аудара аласыз.
SMART тақтаны интерактивтік Sympodium планшетімен толықтыруға болады,
тыңдаушы кіші топтарды игергендей үлкен аудиторияларды да игеруге болады.
Мұғалім, кішігірім экранда жазу жазып, орнынан қозғалмай оқушыларға қарап
тұрып, компьютерлік қосымшаларды, сонымен бірге оқушыладың үлкен экранда
және интерактивтік тақтада берілген сол көріністі көретінін бақылай алады.
Мұғалімдердің жұмысын жеңілдететін, тапсырмаларға үлкен интерактивті
пен көрнекілік беретін, сондай-ақ, барлық мүмкіндіктегі тақырыптар мен
пәндер бойынша анимациялық роликтер, үлкен коллекциялы суреттер ұсына
отырып компания SMART Teshnologies арнайы бағдарлама жасады. Сабақ
барысында сіз веб-сайттар мен кез-келген қосымшалардан да жазу жаза алсыз,
оларды да әрдайым сақтай да аласыз, олар сізге қажет болуы мүмкін.
SMART қамтамасыз етілген арнайы бағдарлама қолдан жазылған жазбаны,
терілген жазба тексіне айналдыруға немесе экран клавиатурасының көмегімен
жазбаны қосуға, аудио-видеожазбалармен, текстер мен объектілермен жұмыс
жасауға мүмкіндік береді.
Көрнекілік материалдар оқушыларға алған білімдерін ұғынуға және
қорытуға көмектеседі. Мұғалім SMART Ideas қамтамасыз еткен бағдарламаның
көмегімен түсіндірмелі схемалар мен диаграммаларды оңай жасай алады,
интерактивтік тақтада көрсетілген тартымды көріністерге зейіні ауған
оқушылар да, сабақ барысындағы тапсырмаларға белсенді қатысады.
SMART Ideas қамтамасыз еткен бағдарламаны пайдалануда, балар да
өздерінің ойларын өте жақсы жеткізе алады, бақылау барысында оладың
ойларының өскенін байқауға болады.
Мұғалім оқушылардың айтқан ұсыныстарының барлығын жаза отырып, сабағын
мыйға шабуыл жасаудан бастауға болады, содан кейін, әр түрлі фиргураларды
қолдана және объектілердің арасында байланыс туғыза отырып, ақпараттарды
құрылымға келтіреді, одан кейін қажетті көшірмелер жасап түсініктемелерді
қосуға болады.
Осы бағдарлама коллекциясының көмегімен 2000 суреттерден де көбірек
материалдарды тез жүйеге келтіруге, әңгіме сюжеттерін құрастыруға, ғылыми
әдіс қосуға, табиғаттағы су айналымын схема түрінде көрсетуге немесе өлең
жазуға болады. Схемалар да орналасқан суреттерді, тақтаның үстіне оңай
ауыстырып орналастыруға болады, оладың бейнелеріне саусақпен тигізгенде
оқушылар сағат тілін айналдыруы мүмкін, бұрыштарды өлшей немесе мүмкіндікті
санай алады.
SMART Ideas бағдарламасы көпдеңгейлі схемалар жасауға сондай-ақ, видео
көріністер және сілтеме жасалған файлдарға қосуға мүмкіндік береді.
Материалдар нақты құрылғанда ғана, үлкен көлемді ақпараттар түсіну үшін
қолайлы келеді.
Компьютерлік класстар үшін компания SMART Teshnologies арнайы
SynshronEyes бағдарламасын ұсынады. Осы бағдарлама арқылы, мұғалім
компьютердің алдында отырып, өз мониторінен барлық оқушылардың
копьютерлерінің экрандарын көре отырып және олардың тапсырманы қалай
орындағандарын бақылай алады.
Оқушылар енді мұғалімнің қастарына келуін күтпей-ақ, өз сұрақтарын
орындарында отырып мұғалімнің компьютеріне жібере алады. Қажет болса
мұғалім оқушылардың компьютерлерінің клавиатурасын және экранын, сонымен
қатар, Интернетке немесе белгілі қосымшаларға кіру қолайлылығын жеңіл
бекітіп тастайды. Бұл бағдарлама сауалнамалар мен тестерді тез жасауды,
жіберуді және тексеруді қамтамасыз етеді.
Интерактивті тақта SMART board мүмкіндіктен шектелген балалар үшін
арналған. Ыңғайлы тірек тақтаны керекті деңгейге көтеруге және түсіруге
қойылған, яғни, файл ашу үшін немесе оған жазу үшін қолыңның ұшын тигізсе
болғаны. Сонымен бірге, бұл құрылғы балалардың жалпы талқылау барысында
өзара өздігінен әрекет етуіне және бірігіп жұмыс жасауына көмектеседі.
Балалар қарым-қатынас жасаудан қорқуды қояды. Интерактивті тақта оқушыларға
дәстүрлі шектеуліктен тысқа шығуына көмектеседі.
Интерактивті тақта бұл ауыр паталогиялық және дамуда қиындықтары бар
балалармен жұмыс жасауда, психологиялық орталықтарда коррекциялық
міндеттердің қажеттілігін, білім беру мәселесін шешуде тиімді құрал болып
саналады.
Тақталар қандай болады?
Интерактивті тақта SMART екі типті болады: тікелей және кері
проекциялы.
Тікелей проекциялы тақтамен жұмыс жасау үшін арнайы орындықта немесе
арнайы қондырғыда орнатылған проекторлар қолданылады.
Бұндай қондырғылар оқу ісіне кері әсерін тигізуі мүмкін, мәселен, жұмыс
бабында интерактивті тақтамен проекторлардың арасында оқытушының
проектордегі бейнесі көлеңкелеп жауып қалмауынан алдан алады. Оны бір
жерден екінші жерге жеңіл тасымалдауға болады. Егерде мұндай келеңсіздіктер
болмаған жағдайда проекторді арнайы кранштейнге қондырып жоғары төбеге
орналастыру керек.
Ал кері проекциялы тақта проектормен бірге компьютердің жүйелі блогымен
арнайы корпустарда орнатады. Корпустың ішінде орнатылған айна жүйелерінің
арқасында бейне экранға артқы жағынан беріледі, яғни, адам алдында тұрсада
көлеңкесі түспейді.
Жақында SMART Techologies Inc компаниясы SMART Board 600 тікелей
проекциялы интерактивті тақтаның түрін шығаруда.
Жаңа сериялы тақталардың ерекшелігі экранның пішіні көлемді, қазір оның
диагоналы 77( немесе (195,6 см.).
Жүйені жақсартуға, модернизациялауға арналған қажетті аксессуарларды
қосуға арналған қосымша разъемдар жалғанған. Осы аксессуарларға System On-
lain құрылғысы жатуы мүмкін. Оны тек қана пернетақтаның бір батырмасын басу
арқылы компьютерді, интерактивті тақтаны және проекторды (төбеге орналасқан
болса да) іске қосуға болады.
Сонымен қатар SMART Board 600 сериялы проекциясы мультимедиялы
ресурстарды кеңінен пайдалануға мол мүмкіндігі бар аудиожүйелермен
қамтылған. 15 Ватт колонкаларын тақтаға немесе қабырғаға орнатуға болады.
Интерактивті тақтаны және колонканы компьютерге қосу үшін бір ғана USB –
кабелі қажет. Интерактивті тақтаның 600 сериясы алдыңғыларындағыдай тоққа
қосу жүйелерінсізде жұмыс істей алады. Мұнда Bluetooth (USB – 2.0)
стандартты технологиясы қолданылады.
SMART Board 600 проекциясының жетілдірілген қондырғысы арнайы
фиксаторлармен қамтамасыз етілген, яғни интерактивті тақтаны қозғалмай
мықты ұстап тұруына, құлап қалмауына септігін тигізеді.
Доңғалақтарының үлкеюі мықты және сенімді болуға алып келеді. Олардың
көмегімен интерактивті тақтаны бір орыннан екінші бір орынға оңай
тасымалдауға болады. Ал тақтаның биіктігін өлшеу механизмін шкалалардың
көмегімен іске асыруға болады.
Интерактивті тақтада сенсорлы технология екі түрлі тәсілмен іске асады.
Резистивті сенсорлы интерактивті тақта экран бетіндегі арнай белгілерді
басу арқылы оның қызметін жүзеге асыратын екі жұқа қабатты тоқ жүйелерінен
тұрады. Олардың қандай да бір бөлшектері не жоғалып, не сынып қалмайды және
төзімді келгендіктен, осындай тақталар мектептерде өте қолайлы.
DVIT (Digital Vision Touch) технологиялары кішкентай сандық
видеокамералармен қолданылады, оларға қол тигізуді есептейтін және экранның
бұрыш-бұрыштарында орналасқан камералары бар.
Интерактивті тақтаның биіктігін оқушылардың бойына қарай реттеуге
болатындықтан, оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келеді.
Бүгінгі таңда технологиялық және инновациялық оқыту әдіс-тәсілдері
бәріне қолайлы.
Интерактивті тақта не үшін қажет ?
Интерактивті тақта әр түрлі бағытта оқытуды және сабақ беруді өзгертуі
мүмкін. Олар сабақтан тыс, уақытты жоспарлауға, сондай-ақ сабаққа
дайындалуға, оқушылардың зейінін аударуға және ынталандыруға, ақпараттарды
көрсетуге, уақытты тиімді пайдалануға өте қолайлы.
Интерактивті тақта – барлық сыныпты оқыту үшін таптырмайтын құрал. Бұл
визуалды ресурс мұғалімнің жаңа материалдарды оқушыларға өте тартымды және
тез жеткізуіне көмектеседі. Бұл тақта ақпараттарды әр түрлі мультимедиялық
ресурстардың көмегімен жеткізуге мүмкіндік береді: мұғалімдер мен оқушылар
материалдарды түсіне және жете толық игере алады. Қиын мәселелерді жеңіл
түсіндіріп, схемаларды беруде өте ыңғайлы.
Мұғалімдер қандай да бір материалдарды тартымды және динамикалы түрде
жеткізу үшін тақтаны пайдалана алады.
Тұжырымдарды және абстраксиялы идеяларды түсіндіруде мұғалімдер үшін
таптырмайтын құрал ретінде келетін, тақта оқушыларға жаңа материалдармен
өзара әрекеттесуіне мүмкіндік береді. Тақтада логикалық байланыстарды
туғыза отырып, объектілерді қозғалтуға және ақпараттарды жеңіл ауыстыруға
болады. Оқушылардың ойларын экранның өзіне жазып және бірте-бірте
оқушылардың зейінін аудара отырып, тақтада мұғалімдер өз іс-әрекеттерін
түсіндіре, дауыстап тақылай алады.
Зерттеу барысында оқушылар үшін, мұғалімдер үшін интерактивті тақталар
тапсырмаларды тартымды ететінін, әр түрлі динамикалық ресурстарды
пайдалануға болатынын және ынтасын жақсартатынын байқауға болады. Онымен
жұмыс жасауда оқушылардың білімін тексеруге де болады. Мұғалімнің дұрыс
сұрақтары оқушыларға тақтада не көрсетілген, материалдарды жақсы түсінуге
мүмкіндік бере, дискуссияны кеңейтеді.
Материалдарды пайдалануда шығармашылық подходта интерактивтік тақтамен
жұмыс жасау қарапайым қарастырылған. Барлық материалдар даяр болған
жағдайда, файлдар мен бет парақтарын (сабаққа қажетті) басқада бір
ресурстарға қосуға болады. Бұл оқу ісін жоспарлауға және сабақты өткізуге
өте қолайлы. Интерактивті тақтада объектілер мен жазуларды жеңіл
қозғалтуға, мәтінге түсініктеме қосуға, суреттер мен диаграммаларды, бастау
аймақтарды белгілеуге және түстерді қосуға болады. Сондай-ақ суреттерді
немесе графиктерді, мәтіндерді жасыруға болады, сондан кейін қажетті
уақытта көрсетуге болады. Мұғалімдер және оқушылар көпшілік назарын аудара
отырып, осының барлығын тақтада сынып алдында жасайды.
Алдын-ала дайындалған мәтіндер, кестелер, диаграммалар, суреттер,
музыка, карталар, тематикалық CD-ROM-дар, сондай-ақ мультимедиалық
файлдарға гиперсілтемелер және интернет ресурстар сабақты құнарлы етеді.
Сіз кәдімгі жай тақтаға мәтінді жазуға немесе экраннан пернетақтаға көшуге
көп уақыт құртпайсыз. Перо құралын қолдана отырып, барлық ресурстарға
экранның өзінде түсініктеме беруге және көшірмелерді келесі сабаққа сақтап
қоюға болады. Өтілетін сабақ файлдарын әрқашанда ашуға және өткен
материалдарды қайталауға болады.
Интерактивті SMART тақтасы барлық жастағы балаларды оқыту
бағдарламасымен үйлесіп оқытудың әр түрлі стильдерін қолдануға мүмкіндік
береді. Оқушылар визуалды материалдарды жақсы қабылдайды, карталарды
үйренуде, суреттер мен схемалар – тақтадағы берілген көрініске кез-келген
көшірме қоса отырып, жылжыта, көлемі мен формасын өзгерте осының барлығын
тақтада көрсетуге болады. Интерактивті тақтаны пайдаланып сабақта жаңа
мәселелерді бірігіп шешіп, талқылауға болады.
Әрине интерактивті SMART тақтасын тиімді пайдалану үшін оқытушыларға
жағдай кеңінен жасай отырып және оқытушының сабаққа даярлануына,
интерактивті тақтамен жұмыс істеуде өзара тәжірибелерді жинақтауға уақыт
қажет.
Интерактивті тақтамен жұмыс жасаудың маңызды бөлімі сабақ беруді
жоспарлаудан тұрады: нтерактивті тақта материалдарды анық құру
бағдарламасымен қамтылған. Сабақтарды сақтау, толықтыру оның қызметін
жақсарта түседі. Оқытушылар сабақ барысын жақсы, тиімді, қызықты өткізуге
толық мүмкіндік бар. Әрине ең алдымен оқытушылар арнайы бағдарламамен
қамтылған интерактивті тақтаның мүмкіндіктерін толық игеруі тиіс. Сонымен
бірге интерактивті тақтамен жұмыс барысында пайдаланатын ресурстарды
анықтай білуі маңызды.
SMART тақтасында сабақ барысында дайындық материалдарды толық бір
жүйеге келтіруге, этап бойынша логикалық подходта жоспарлауды жеңілдетеді.
Осы аралықта бір файлдан екінші файлға сілтеме жасауға, (мысалы, аудио,
видеофайлдарға немесе интернет парақтарына сілтеме жасауға) болады. Бұл
қандайда бір материалдарды іздеуде уақытты үнемдеуге көмектеседі. Сонымен
бірге, бұл интерактивті тақтаға аудио немесе видео құрылғыларын қосуға
болады. Бұл әсіресе шет тілдерін оқып үйренуде тиімді және мұғалімдер
оқушылар бір уақытта оқып, тыңдап үйренуін қалайды.
Сабақтан соң файлдарды (бастапқы немесе толықтырылған түрде) оқушылар
желісінде сақтауға болады, сонда оқушылар қалаған кезінде оған кіре алады.
Сондай-ақ, оларды оқушылардың білім деңгейін тексеру барысында келесі
сабақтарда да пайдалануға болады.
Жоғарыда аталғандай интерактивті тақта компьютер дисплейі, яғни,
компьютердегінің бәрін SMART тақтасында көрсетуге болады.
Бұл мұғалімдерге оқытудың көлемді ресурс спектрлерін пайдалануға жол
ашады. Атап айтқанда:
- презентациялық бағдарламамен қамтамасыз ету;
- мәтін редакторлары;
- CD-ROM-дар;
- Интернет;
- көріністер (экрандағы көріністер, диаграммалар, суреттер,фотолар);
- видеофайлдар (теледидарлық бағдарламалардан көрініс, VHS
видеокассеталар немесе сандық видеокөріністер);
- дыбыстық файлдар (басқада мұғалімдер немесе оқушылар жасаған
көшірмелер, кассетадан немесе радиодан үзінді). Тақтаға колонка
қосылса CD-ROM-дағы немесе интернет-парақтарындағы кез-келген дыбыс
естіледі.
- интерактивті тақтаны бағдарламамен қамтамасыз ету;
- әр түрлі пәндерге қатысты бағдарламамен қамтамасыз ету.
Сабақ беруде көптеген ресурстарды пайдалануға болады, бірақ мұғалім
қажетті ресурстарды өзі таңдап алады. Компьютердегі мүмкіндіктерді
пайдаланып, жоғарыда атап көрсетілген түсі, қозғалысы, дыбысы және былайғы
сабақтарда қолданылмайтын басқада ресурстарды пайдалануға болады.
Интерактивті тақтаның мұғалім сабақ барысында қолдана алатын анықталған
құралдар жиынағы бар. Олар оқушыларға жұмысқа деген шығармашылық подходта
барынша көп әрекет етуін қамтамасыз етеді.
Мұғалімдерге экранда қажетті ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Flash технологиясымен жасақталған компьютерлік бағдарламада фигуралар
(бұрыштар, көпбұрыштар, геометриялық салулар) анимация арқылы
демонстрацияланады. Бұл фигураларды мұғалім жаңа тақырыпты өту барысында
компьютер, интерактивті тақта немесе бейнепроектордың көмегімен көрсете
алады.
Мысалы, нүкте, түзу, сәуле, бұрыш және көпбұрыштар тақырыбын
демонстрациялау терезелерін сипаттайық (2–5-суреттер).
2-сурет ( Кесінді және оның ұзындығын демонстрациялау терезесі
3-сурет ( Сүйір бұрышты демонстрациялау терезесі
Бұл демонстрациялау терезелері арқылы бұрыштардың түрлерін таныстырып,
оларды бір-бірімен салыстырып, айырмашылықтары мен ортақ қасиеттерін
көрнекі түрде оқытуға болатындығын байқау қиын емес.
Сонымен қатар компьютерлік бағдарламаның келесі режімінде таныстырылған
фигуралар туралы ұғымдарды, олардың түрлерін, айырмашылықтарын бекіту
мақсатында келесі терезелер ұсынылады. Бұрыш түрлері бағдарламасы бойынша
навигациялау үшін пайдаланатын батырмалар ұсынылған.
4-сурет ( Тестілеу терезелері
Егер оқушы дұрыс жауап берсе, ол келесі сұраққа өтеді.
Планиметрия сабағында оқушылардың өзіндік жұмысын тиімді ұйымдастыруға
ерекше мән беріледі. Осыған орай, оқушылардың өзіндік жұмыстарын
ұйымдастыратын Delphi ортасында компьютерлік бағдарлама дайындалды.
Бағдарлама бірнеше режімдерден тұрады. Осы режімдерді атап, олардың
кезеңдерін атап өтейік.
Оқуға тіркелу режімі: 1. Аты жөнін тіркеу; 2. Оқуға тіркелу.
Оқыту режімі: 1. Негізгі ұғымдар; 2. Теоремалар; 3. Есептер; 4.
Анықтама.
Нәтиже және тапсырма құру режімі: 1. Тапсырма құру; 2. Журнал.
Теория: 1. Теориялық материалдар; 2. Анықтама.
Енді, өзіндік жұмыстарды ұйымдастыру бағдарламасы терезелерінің
сипаттамаларын келтірейік.
Тіркелуде оқушының қай уақытта қаншалықты жұмыс істегені компьютерлік
бағдарламада сақталып қалады. Мұғалім сол арқылы оқушының қаншалықты
еңбектенгенін біледі.
Бағдарламаның оқыту режімінде тестілеудің түрлерін (таңдау, толықтыру,
сәйкестікті анықтау, дұрыс тізбек құру) қолдану арқылы оқушыны өтілген
тақырыптардағы материалдарды толыққанды оқуға әкелетін тәсілі қолданылды.
Мұнда оқушы өзін-өзі бақылайды және жауап бере алмаған жағдайда тестілеуден
шығып теориялық материалдар тармағынан немесе кітаптардан жауабын іздеп
тауып, тестілеуді ары қарай жалғастыру мүмкіндігі қарастырылған. Жалпы
оқыту режімінде материалдар қарапайымнан күрделіге қарай Негізгі ұғымдар,
Теоремалар және Есептер болып жүйеленген (5-сурет).
5-сурет ( Оқыту режіміндегі негізгі ұғымдарды игертуге арналған
сәйкестікті анықтау тестісінің терезесі.
Білім беруді ақпараттандыру жағдайында компьютер дидактикалық құралға
айналып отыр. Сондықтан қазіргі білім беру саласында мультимедиялық
технологияны пайдалану, электрондық оқу құралдарын мектеп пәндерін оқытуға
пайдалану-өзекті мәселелер.
Жалпы, математиканы оқыту жүйесінде есеп шығарудың маңызы ерекше. Есеп
шығару әуелі оқушыларда геометриялық ұғымдарды қалыптастыруда, олардың оқу
бағдарламасы бойынша теориялық білімді игеруде мәні зор.
Есептер оқушыларда жаңа білімді қалыптастыратын және бұрыннан бар
білімдерін пайдалану үдерісінде пысықтала түсетін нақтылы материал болып
табылады. Білімді қалыптастыруға арналған нақтылы материал рөлін атқара
отырып есептер теорияны практикамен, оқытуды өмірмен байланыстыруға
мүмкіндік береді. Есептерді шығара отырып, оқушы көптеген геометриялық
ұғымдардың (бұрыштар, параллельдік, перпендикулярлық, аудан және көлем
т.б.) негізгі тамыры шын өмірде адамдардың практикасында екендігіне көзі
жеткізеді.
Есеп шығару үдерісінің өзі мектеп оқушыларының ақыл-ойының дамуына игі
ықпалын тигізеді өйткені ол талдау, жинақтау, нақтылау, абстрактілеу,
салыстыру, жалпылау сияқты ойлаумен жүргізілетін іс-әрекетті талап етеді.
Мысалы, кез келген есепті шығарғанда оқушы талдайды: сұрақты шарттан,
берілген және ізделіп отырған шаманы ажыратады, нақтылау мақсатында ойша
есептің шартының сызбасын салып шығады, содан кейін абстактілеу әдісін
нақтылы жағдайдан ауытқып, арифметикалық амалдарды таңдауда пайдаланады;
қандай да бір есептерді бірнеше рет шығару нәтижесінде оқушы осы сияқты
есептерде берілетін мәліметтер мен ізделінетін шамалар арасындағы байланыс
жайлы білімді тиянақтайды, соның нәтижесінде, есептерді шығару тәсілі
жалпыланады.
Алдын ала дайындық жұмысын жүргізген соң оқушыларды есептердің
қарастырылып отырған түрін шығарылуымен таныстыруға көшуге болады. Есептер
шығаруға үйретудің екінші кезеңінде есептермен жұмыс істеу әдістемесінің
мына қадамдардың тәртібін сақтаған жөн: І. Есептің мазмұнымен танысу; ІІ.
Есептің шешімін іздеу; ІІІ. Есепті шешу; ІV. Есептің шешімін тексеру.
Бұл бөліп көрсетілген қадамдар өзара тығыз байланысты, әр қадамдағы
жұмыс негізінен мұғалімнің басшылығымен жүргізіледі.
Оқушыларды есеппен жүргізілетін жұмыстың жалпы әдісін үйретудің маңызы
көл-көсір. Бұл тиісті байланыстарды белгілей отырып, балаларды өздігінен
талдау жасауға, түрлі иллюстрацияларды пайдалануға, есепті шығару жоспарын
құруға, шығаруды орындауға және оның дұрыс екендігін тексеруге үйрету
жұмысы болып табылады. Біз мектептің іс-тәжірибесінде есеп шығара білуді
қалыптастырудың төмендегі әдісін ұсынамыз.
Оқушылар компьютерден есеппен қалай жұмыс істеу керектігі жөнінде
тапсырма ретінде нұсқау алады. Ол үшін оқушы оқыту бағдарламасына тіркелуі
қажет. Тапсырмалар оқыту бағдарламасында орналасқан. Әрдайым есеп
шығарғанда компьютерде көрсетілген тапсырмаларды белгілі бір қатаң тәртіп
бойынша орындай отырып, оқушылар есеп пен тапсырмаларды көрсетілгендей етіп
жұмыс істеуге дағдыланады.
Компьютерлік оқыту бағдарламасының артықшылықтары:
1. Бағдарламалық құрал-жабдық орталық серверге орнатылады. Оған
мектептегі сервер арқылы да, оқушылардың үйіндегі дербес компьютерден
де қатынасуға мүмкіндік бар. Оқушы қандай да бір себеппен сабақтан
босатылған кезінде оқу материалдарына қол жеткізе алады. Ата-аналар да
баланың сабақ үлгерімін бақылауына болады.
2. Біріктірілген курстар жабық модульдер түрінде емес, әртүрлі форматтағы
материалдардың жиынтығы түрінде беріледі: мәтін, бейнематериалдар,
интерактивті модельдер. Оларды планиметрия курсына тәуелсіз
пайдалануға да болады.
3. Оқу процесін жоспарлау және бақылау құралдары, көрсеткіштерді талдау
құралдары бір мектепте ғана емес, аудандағы, қаладағы оқу үдерістерін
де ұйымдастыруға мүмкіндік береді.
4. Мұғалім оқу үдерісін сабақ кезінде, сонымен бірге сабақтан соң жүйе
арқылы бақылай алады.
5. Мұғалімдер оқу материалдары арқылы мәліметтер қорын толықтыра алады.
Мұғалім компьютер желісі арқылы әрбір оқушымен тығыз байланыста
болғандықтан, ол оқытуға тиянақты түрде көңіл бөліп, әрбір оқушының жеке
деңгейін анықтап, оларға жеке шаралар қолдануына да мүмкіндік алады.
Бiз планиметрия курсынан анықтамалық материалдар құрастырдық.
Анықтамалық материалдар арқылы оқушылар қажеттi оқу материалын тез тауып,
олардың қорытындылау-жалпылау сабағына жан-жақты дайындалуларына мүмкiндiк
туады (бұл материалдар диссертацияның А қосымшасында берiлген).
Зерттеудің ғылыми болжамының дұрыстығын анықтау мақсатында тәжірибелік-
эксперименттік жұмыс 2000–2008 жылдар аралығында айқындау, ізденіс және
тәжiрибелiк-педагогикалық эксперимент жұмысын ұйымдастыру кезеңдерiмен
жүргізілді.
Тәжірибелік-педагогикалық эксперимент мақсаттары:
1. негізгі мектепте планиметрия курсын оқыту деңгейін
анықтау; 2. оқыту үдерісінде
ақпараттық технологияларды қолдану жағдайында мектеп оқушыларының
геометриялық біліміне әсерін зерттеу;
3. планиметрия курсын оқытуды ақпаратттық технология
негізінде жетілдірудің тиімділігін дәлелдеу.
Эксперименттік тексеру үшін база ретінде Шымкент қаласындағы №75
көпсалалы мектеп-гимназия, №60 орта мектебі, М.О. Әуезов атындағы №32 орта
мектебі, Мақтарал ауданы Жаңа дала орта мектебі алынды. Айқындау
экспериментінің негізгі мақсаты: мектепте оқушылардың планиметрия курсына 7-
ші, 8-ші және 9-сынып оқушыларының геометриялық білім деңгейін білу және
оқытуда кездесетін қиыншылықтарды анықтау.
Ақпараттық – коммуникациялық технология электрондық есептеуіш техникасымен
жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, модельдеуге,
электрондық оқулықтарды, интерактивті құралдарды қолдануға, интернетте
жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарламаларына негізделеді. Ақпараттық
әдістемелік материалдар коммуникациялық байланыс құралдарын пайдалану
арқылы білім беруді жетілдіруді көздейді.
Ақпараттық – коммуникациялық технологияның келешек ұрпақтың жан – жақты
білім алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол
ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы
аса мол.
Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаһандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті
күшейте түсуде. Елбасы Н. Ә. Назарбаев Қазақстанның әлемдегі бәсекеге
қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы атты жолдауында Білім беру
реформасы – Қазақстанның бәсекеге нақтылы қабілеттілігін қамтамасыз етуге
мүмкіндік беретін аса маңызды құралдарының бірі деп атап көрсетті.
ХХІ ғасыр – бұл ақпараттық қоғам дәуірі, технологиялық мәдениет дәуірі,
айналадағы дүниеге, адамның денсаулығына, кәсіби мәдениеттілігіне мұқият
қарайтын дәуір.
Білім беру үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды
пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын
жүзеге асыра отырып, оқу – тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігі
мен сапасын жоғарлатуды көздейді.
Біріккен ұлттар ұйымының шешімімен ХХІ ғасыр –ақпараттандыру ғасыры деп
аталады. Қазақстан Республикасы да ғылыми – техникалық прогрестің негізгі
белгісі – қоғамды ақпараттандыру болатын жаңа кезеңіне енді.
Заманымызға сай қазіргі қоғамды ақпараттандыруда педагогтардың біліктілігін
ақпараттық – коммуникациялық технологияны қолдану саласы бойынша көтеру
негізгі міндеттерінің біріне айналды.
Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында : Білім беру жүйесінің
басты міндеттерінің бірі – білім беру бағдарламаларын меңгеру үшін
жағдайлар жасау керек – деп көрсетілген. Солардың бірі білім беруді
ақпараттандыру барысында дидактикалық және оқыту құралы болып компьютер
саналады. Сондықтан кез келген білім беру саласында мультимедиялық
электрондық оқыту құралдары барлық пәндерді оқытуға пайдаланады. Бұл
бағытта ақпараттық технологияны оқыту үрдісіне екпінді түрде енгізу
бағытында және қолданылатын жаңа құралдардың бірі – бағдарламалық –
техникалық кешен болып саналатын Активті экран болып табылады.
Ақпараттық қоғамның негізгі талабы – оқушыларға ақпараттық білім негіздерін
беру, логикалық – құрылымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық
технологияны өзіндік даму мен оны іске асыру құралы ретінде пайдалану
дағдыларын қалыптастырып, ақпараттық қоғамға бейімдеу.
Олай болса, ақпараттық бірліктердің білімге айналуы әлемнің жүйелік –
ақпараттық бейнесін оқушылардың шығармашылық қабілеттері мен құндылық
бағдарларын дамыту арқылы қалыптастыруды көздейтін, адамның дүниетанымының
құрамдас бөлігі болып табылатын интеллектуалды дамуды
қалыптастырудың бір жолы.
Ақпараттық бірлікті қалыптастыру: мектептің материалдық -техникалық
базасына; ақпараттық қоғам саясатының мақсаты мен міндеттеріне; оқушылардың
ақпараттық мәдениетін қалыптастыру жүйесіне;
оқушылардың жас ерекшеліктері мен меңгеру қабілеттеріне, педагог
мамандардың информатикадан білім деңгейлерінің сапасы мен шеберліктеріне,
оқу – тәрбие бағытының ақпараттық қоғам бағытымен өзара байланысына
тәуелді.
Қазіргі уақытта жаратылыстану – ғылыми білім беруде сабақ барысында
интерактивті құралдарды қолдануда. Интерактивті құралдардың көмегімен
мұғалімнің , оқушының шығармашылықпен жұмыс істеуіне жол ашылып отыр.
Білім берудегі интерактивті технология – мұндағы интерактивтісөзі- inter
(бірлесу), act (әрекет жасау)ұғымын білдіреді, сабақ барысында оқушының
топпен жұмыс жасауға қатыспауы мүмкін емес, бірін-бір толықтыратын, сабақ
барысында барлық оқушылардың қатысуын ұйымдастыратын оқыту барысы.
Интерактивті тақта – дегеніміз не?
Интерактивті тақта – бұл компьютердің қосымша құрылғыларының бірі және де
дәріс берушіге немесе баяндамашыға екі түрлі құралдарды біріктіретін:
ақпараттың кескіні мен қарапайым маркер тақтасын біріктіретін құрал.
Бүгінгі күні бірнеше ИТ түрлері бар. Олардың ішінде білім саласында
қолданып жүргендеріне қысқаша шолу жасайық.
ACTIVboard(Promethean компаниясы) – ACTIVstudio программасы арқылы іске
қосылады. Бұл құрылғы компьютер, мультимедиялық проектор және ақпараттарды
енгізуге арналған активті қаламнан тұрады.
Активті қалам – дегеніміз не?
Aктивті қалам – бұл меңзерді басқару құрылғысы және компьютер мен тақта
арасындағы байланысты іске асырушы құрылғы.
ACTIVwandуказкасы
Электронды ACTIVwand указкасының ұзындығы 54 см тақтаның жоғарғы бөлігінен
кішкентайларға да қол жеткізуге мүмкіндік береді. Жанында орналасқан
батырма ташқанның сол жақ батырмасының қызметін атқарады. ACTIVboard –
интерактивті тақтасында жұмыс жасаушыға проектордың сәулесінен астынан
шығуға мүмкіндік береді. “Оң қол” сонмен бірге “сол қолмен” жұмыс жасауға
қолайлы құрал.
ACTIVpanelpro
ACTIVpanelpro (Активпанель) үлкен аудиторияларда қолдануға өте қолайлы,
онда үлкен экранға проекцияға қолданады. ACTIVpanelpro арнайы қарындаштың
көмегімен дисплейде жазылған жазулар компьютер арқылы тақтадан көруге
мүмкіндік береді. ACTIVpanelpro (Активпанель) өте жеңіл зат, бөлмеден
бөлмеге қиындықсыз – ақ алып жүре беруге болады, ал проектор болса кескінді
үлкейтіп көрсетеді. ACTIVpanel-pro ДК басқарады, сурет салады, жазу жазады
– бұл ақпаратты енгізетін құрылғыға жатады.
ACTIVslate
Радио портты ACTIVslate панель құрылғысы топпен жүргізілетін конференцияға
қатысушылардың белсенді қатысуына мүмкіндік береді. Конференция немесе
презентация кезінде аудиторияда еркін қозғалуға болады ACTIVslateXR панель
аудиторияның кез келген жерінен тақтамен жұмыс жасай алады. ACTIVslateXR
көмегімен қатысушылар өз шешімдерін орындарынан тұрмай-ақ тақтада жаза
алады.
ACTIVtablet
ACTIVtablet планшет қарапайым тышқанның қызметін атқара алады, презентация
мен конференция материалдарын ACTIVstudio2 немесе ACTIVprimary тақтасыз
(ACTIVboard көмегенсіз) компьютерде дайындауға мүмкіндік бетерін құрылғы.
ACTIVtablet компьютерге USB порт арқылы қосылады, бағдарламаның барлық
функцияларын қолдануға болады. Арнайы батареясыз қаламмен флипчарт
беттерінде жазу жаза алады.
ACTIVote
ACTIVote тестілеу жүйесі конференцияның барлық қатысушыларына сұрақтарға,
бірнеше берілген жауаптардың нұсқаларынан желісіз радио пульттің батырмасын
басу әдісімен жауап беруге мүмкіндік береді. Пульттың көмегімен ақпарат
ACTIVboard қабылдайды және де өңделіп конференция қатысушысының жауабын
қабылдайды. ACTIVote қарапайым тест жүргізуге өте қолайлы зат. ACTIVote 16
немесе 32 пульттан кішкене чемоданда тест жүргізу үшін қолданылады.
ACTIVote қолдана отырып:
Тест дайындау шеберінде ACTIVstudio бағдарламасында флипчартта мәтіндік
немесе графиктік түрде тест сұрақтары кітапханада сақталады да, тестің
нәтижесін кесте немесе диаграмма түріндекомпьютердің жадында сақталады.
Тестің нәтижесін EXСEL немесе WORD редакторларында экспорт жасауға болады
ACTIVstudio программасы
ACTIVstudio PE программасы арнайы презентацияларды өткізуге және оны сабақ
барысында қолдануға негізделген программа. Бұл программа
ACTIVboard және ACTIVpen қаламымен жұмыс жасау үшін жасақталған.
ACTIVstudio программасының мүмкіндіктері өте көп. Атап айтқанда,
презентацияларды құруға, өткізуге, материалдарға арнайы эффектілер
қосуға, негізгі кезеңдерді көрсетуге, көрсеткіштерді қосуға, қосымша
ақпараттарды енгізуге және басқа да көптеген мүмкіндіктері бар.
ФлипчартФлипчарт – бұл бірнеше қажетті беттерден тұратын негізгі жұмыс
аймағы. Бұл аймақта презентацияны құруға және оны көрсетуге қажетті
құралдардың барлығы көрсетіледі. Бірнеше флипчарттарды бірден ашып, бір
флипчарттан келесі флипчартқа, объектілерге сілтемелер қоюға немесе
объектілерді бір мезетте келесі бетке көшіруге болады. Флипчартты басу
құрылғысынан шығаруға немесе әр түрлі форматтарда экспорттауға болады.
Активті экран кешені білім үрдісінде қолданылатын ақпаратты көрсетуге
және оны компьютермен басқаруға тағайындалған әмбебап интерактивтік жүйе
болып табылады.
Активті экран бағдарламалық – техникалық кешенінің дидактикалық мақсатта
пайдалану барысында олардың негізгі қызметі – жалпы ақпаратпен кәсіби
біліктілікті жетілдіру бағытында қолданып, сонымен қатар бұл құралдың
оқушылардың, ойлау және ойын қысқа және түсінікті түрде жеткізе білу
қабілетін, арттырып өз ойларын жаңа технология құралдары көмегімен жүзеге
асыруын қалыптастыруды қамтамасыз ете алатыны белгілі болды.
Бағдарламалық – техникалық кешеннің құрамына кіретін интерактивтік тақтаны
оқытушыға сабақты қызықты және динамикалық түрде мультимедиялық құралдар
көмегімен оқушылардың қызығушылықтарын тудыратындай оқуға мүмкіндік беретін
визулды қор деп те атауға болады. Сабақты түсіндіру барысында мұғалім тақта
алдында тұрып, бір мезетте мәтіндік, аудио, бейне құжаттарды DVD, CD-ROM
және Интернет ресурстарын қолдана алады. Бұл кезде мұғалім қосымшаны іске
қосу, CD-ROM, Web- түйін мазмұнын қарастыру, ақпарат сақтау, белгі жасау
тышқанды ауыстыратын арнайы қалам арқылы жазулар жазу және т. б.
әрекеттерді жеңіл орындай алады.
Интерактивті құралдарды сабаққа пайдаланғанда дидактикалық бірнеше
мәселелерді шешуге көмектеседі :
- Пән бойынша базалық білімді меңгеру ;
- Алған білімді жүйелеу ;
- Өзін – өзі бақылау дағдыларын қалыптастыру;
- Жалпы оқуға деген ынтасын арттыру
- Оқушыларға оқу материалдарымен өздігінен жұмыс істегенде әдістемелік
көмек беру.
Бұл технологияны оқу материалын хабарлау және оқушылардың ақпаратты
меңгеруін ұйымдастыру арқылы, көзбен көру жадын іске қосқанда арта түсетін
қабылдау мүмкіндіктерімен қамтамасыз ететін әдіс деп қарауға болады.
Оқушылардың көпшілігі естігенінің 5 % және көргенін 20 % есте сақтайтыны
белгілі. Аудио – және видеоақпаратты бір мезгілде қолдану есте сақтауды 40-
50 % дейін арттырады.
Қазіргі кезде сабаққа дайындалу барысында мұғалім сабақ мазмұны оқушылар
үшін танымдылығы жағынан қызықты әрі жаңаша өтуі үшін өзінің бағалы уақытын
қажетті материалды іздеу мен жүйелеуге жұмсайды. Ал жекелеген курс бойынша
мәселелік – бағдарлы оқу бағдарламалары пакетінің болуы мұғалімге мұғалім
– оқушы жүйесінде ақпаратты беруді, өңдеуді және қайталауды жаңаша
ұйымдастыруына мүмкіндік береді. Бірақ , мұның барлығы жүзеге асуы үшін
мұғалім компьютерлік оқыту технологиясы бойынша білімдер мен іскерліктерді
игеруі қажет. Бұл дайындық диференциалды болуы тиіс. Себебі, әрбір пән
мұғалімдері үшін компьютерді оқыту үрдісінде пайдалану әр түрлі сипатқа ие.
Ғылым ғасырының табалдырығынан аттағалы тұрған қазіргі таңда компьютер
өмірдің барлық саласына кеңінен енуде.
Сабақта уақытты үнемдеу, демонстрациялық материалдар даярлау мақсатында
интерактивті тақтаны пайдаланған тиімді. Интерактивті тақтаның үш режимінде
де жұмыс жасауға болады.
Ақ тақта режимі – ең қарапайым режим. Ақ тақта режимін қолданғанда оны ақ
бет қағазбен жұмыс жасағандай және тақырыпқа қажетті жерін белгілеулермен,
негізгі ұғымдарын ерекшелеу үшін түрлі түсті қаламды қолдануға болады. Ақ
беттің артына фон ретінде мазмұнды суретті пайдалануға болады. Тақтаның бұл
қасиеті, мысалы географиядан, физика, биологиядан және т.б. пәндерден сабақ
жүргізгенде ыңғайлы. Фон ретінде географиялық картаны, физикалық
аспаптардың суреттерін алуға болады және сабақ барысында қажет болса
картаға белгі салуға, жазуға мүмкіншілік бар.
Екінші режим – Office режимі. Бұл режим сабаққа қажетті дайындық
жұмыстарын, яғни материалдар даярлауға ыңғайлы. Сабаққа дайындық жұмыстары
Word мәтіндік редакторының, Excel электрондық кестесінің құжаттары, Power
Point – презентациясы болуы мүмкін. Мысалы , Microsoft Word құралдарымен
төрт түрлі мәтіндік тапсырмаларды қамтитын құжат әзірлеуге болады. Осы
құжатта тапсырмаларды қайталап, жауаптарының дұрыс нұсқаларын немесе
амалдардың дұрыс тізбегін көрсету керек. Қайталанған тапсырмаларды сурет
салу панелінің төртбұрыш объектілерімен жасырамыз. Сабақта қажет кезде
бұл құжатты интерактивті тақтаның Office режимінде ашу қажет. Бұл режим
Microsoft Office – нің барлық мүмкіншілігін ұсынады. Сондай
мүмкіншіліктерінің бірі – құрылған құжатқа мәтінді қосуға болады, яғни
экраннан түсірілген суретпен емес құжатпен тікелей жұмыс жасаймыз. Сонымен,
мұғалім оқушыны тестілік тапсырмаға жазбаша жауап беруге тақтаға шығарып,
оқушының жауабын дұрыс жауаптарымен салыстыра алады ( тік төртбұрыш
объектісін жылжыту немесе жою арқылы ) және дайындалған материалды шаблон
ретінде келесі сабақтарды пайдалану үшін сақтап қоюға болады.
Үшінші режим – тақтаның интерактивті режимдегі жұмысы.
Сабақтарды жүргізуде өткен материалды қайталау қажет, сондай жағдайда
интерактивті тақтаның сілтеме жасауға арналған компонентін қолдануға
болады. Бұл компонент арқылы Microsoft Office құралдары арқылы құрылған
құжаттарға, графиктік редакторлардың немесе программалау ортасының
көмегімен құрылған файлдарға, интернет беттеріне сілтемелерді ұйымдастыруға
мүмкіншілік береді.
Прожектор және Шторка құралдары экранның белгілі бір кішігірім аумағын
көрсетуге арналған. Прожектор құралы аудиторияның назарын бір объектіге
аударуға арналған. Экран бетінде бір мезгілде бірнеше объектілер орналасқан
болса, оның қажет объектісін ерекшелеп, қалғанын жауып қоюға арналған.
Шторка экранның бір бөлігін жауып қоюға арналған ( есеп шығаруда дұрыс
жауаптарын, оқушыларға әзір белгісіз ақпаратты ) және материалды оқу
барысында мүмкіндігінше тақтаның қажет бөлігін көрсету.
Қазіргі уақытта қоғамды ақпараттандыру , білім беруді ақпараттандыру
деген сөз тіркестері біздің сөздік қорымызға еніп кетті. Олай болса,
қоғамды ақпараттандыру дегеніміз не ?Қоғамдық ақпараттандыру дегеніміз –
ғылыми техникалық прогресс жетістіктерінің күнделікті тұрмысқа ауқымды
енуінің нәтижесі, яғни адам өміріне іс – әрекеттің интеллектуалды
түрлерінің жан – жақты әсер етуі мен ролінің жоғарылауына байланысты
объективті процесс.
Ол оқыту мазмұны, әдісі мен ұйымдастыру түрлерінің өзгерісін тездетеді. Бұл
процестегі негізгі мәселе білім берудің мазмұны мен мақсатын өзгерту болып
табылады, ал оны технологиялық жағынан қамтамасыз ету – өндірістік мәселе.
Қоғамды индустрияландыру кезеңінде білім беру жүйесі алдыңғы кезекте,
маманданған сауатты тұтынушыларды дайындауға бағытталса, ал білім беруді
ақпараттандыру жағдайында бұл мәселе білім берудің негізгі мақсатына
ауысады. Мұндағы негізгі мақсат – оқушының қоршаған әлем жайында табиғи
ғылыми болжамын қалыптастырумен жалпы ізгілікті адамгершілікке дайындау
болып саналады.
Қазіргі заман мұғалімнен тек өз пәнінің терең білгірі болуы емес, тарихи
танымдық, педагогикалық – психологиялық сауаттылық, саяси экономикалық
білімділік және ақпараттық сауаттылық талап етілуде. Ол заман талабына сай
білім беруде жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс істеп, оқу мен
тәрбие ісіне еніп, оқытудың жаңа технологиясын шебер меңгерген жан болғанда
ғана білігі мен білімі жоғары жетекші тұлға ретінде ұлағатты саналады.
Орта білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізгі мақсаты оқушылардың
ақпараттық мәдениетін қалыптастыру. Осы мақсатты орындау барысында
оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыруда жаңа әдістерді қолдану
қажеттілігі туындап отыр. XXI ғасырда ақпараттанған қоғам қажеттілігін
қанағаттандыру үшін білім беру саласында төмендегідей міндеттерді шешу
көзделіп отыр : компьютерлік техниканы, интернет, компьютерлік желі,
электрондық және телекоммуникациялық құралдарды, интерактивті құралдарды,
электрондық оқулықтарды оқу үрдісіне тиімді пайдалану арқылы білім сапасын
көтеру.
Еліміздегі саяси, әлеуметтік – экономикалық өзгерістерге сай білім беруді
ақпараттандыру бағытында мектебімізде жүргізіліп жатқан жұмыстар
ақпараттандырудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылуда.
XXI ғасыр – ақпарат ғасыры болғандықтан адамзатқа компьютерлік сауаттылық
қажет. Бүгінгі таңда мектеп пәндерін компьютер, интерактивті құралдардың
көмегімен оқыту нәтижелерін зерттеудегі ғылыми проблемаларды шешу ең басты
орын алады. Бұған себеп оқыту процесінде туындайтын компьютерлендірудің
педагогикалық- психологиялық жаңа проблемалары әлі толық шешілмегені.
Білім беру жүйесін ақпараттандыру білім беру үшін үлкен перспективалар
ашады. Соңғы жылдары компьютерлік, телекоммуникациялық техника мен
технологиялардың қоғам өміріндегі ролі мен орнында түбегейлі өзгерістер
болды. Ақпараттық және телекоммуникациялық технологияларды игеру қазіргі
заманда әрбір жеке тұлға оқу және жазу қабілеті сияқты сапалармен бірге
қатарға және әрбір адам үшін қажетті шартқа айналды.
Әрбір елдің технологиялық даму дәрежесіне оның экономикалық қуаты мен
халқының тұрмыс деңгейі ғана емес, сол елдің әлемдік қоғамдастықта алатын
орны, басқа елдермен экономикалық және саяси ықпалдасу мүмкіндіктері,
сондай – ақ ұлттық қауіпсіздік мәселелерін шешуіне байланысты. Сонымен
қатар, әлдебір елде қазіргі технологияның дамуы мен қолдануының деңгейі
оның материалдық базасының дамуымен қатар емес, негізінен қоғамды
парасаттандыру деңгейімен, оның жаңа білімді туындату, игеру және қолдана
білу қабілетімен де анықталады.
Жедел дамып отырған ғылыми – техникалық прогресс қоғам өмірінің барлық
салаларын ақпараттандырудың ғаламдық процесінің негізіне айналады.
Ақпараттық – технологиялық дамуға және оның қарқынына экономиканың жағдайы,
адамдардың тұрмыс деңгейі, ұлттық қауіпсіздік, бүкіл дүниежүзілік
қауымдастықтағы мемлекеттің ролі тәуелді болады. Тұтас дүние қалыптастыру
мен қоғамдастықтар, жеке адам мен бүкіл дүниежүзілік қоғамдастықтың өмір
сүруі үшін жаңа жағдайларды қамтамасыз етуде ақпараттық –
телекоммуникациялық технологиялар маңызды роль атқарады.
Ғылым мен техниканың даму қарқыны оқу – ағарту саласының оқыту үрдісіне
жаңа технологиялық әдістер оның ішінде интерактивті құралдарды кең көлемде
қолдануды қажет етеді.
Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы орта білім беру жүйесінің
дамуымен тығыз байланысты. Қай халықтың, қай ұлттың болсын толығып өсуіне,
рухани әрі мәдени дамуына басты ықпал жасайтын тірегі де, түп қазығыда –
мектеп.
Мектептердің білім деңгейін көтеру және онда интерактивті құралдарды
пайдалану арқылы оқу – тәрбие процесін тиісті деңгейге көтеру, мектеп
ұстаздарының, басшыларының, педагогикалық ұжжымның жүйелі басшылыққа алған
бағыты деп есептейміз. Интерактивті құралдарды қолдану негізінде мектепте
жаратылыстану бағытының пәндерін оқыту сапасын арттырып, білім беруді
ақпараттандыру жүйелі түрде іске асады деуге болады.
Мектепті ақпараттандыруға осылай мемлекет тарапынан үлкен экономикалық
қолдау көрсетіліп, оны оқыту, үйрету мәселесі бүкіл халықтық деңгейге
көтерілсе ғана біздің еліміз өндірістің жоғары психологиясын меңгерген
дүиежүзілік бәсекеге төтеп беретін, өндіріс өнімдерін өндіре алатын алдыңғы
қатарлы мемлекетке айналады. Ол дәрежеге жетуге қажетті білім алуына біздің
жас ұрпақтың қабілетінің жететініне сенім мол.
Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік
стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет деп, Ел басы атап
көрсеткендей жас ұрпаққа білім беру жолында ақпараттық технологияны оқу
үрдісінде оңтайландыру мен тиімділігін арттырудың маңызы зор.
Компьютер және интерактивті құралдар арқылы жасалып жатқан оқыту процесі
оқушының жаңаша ойлау қабілетін қалыптастырып, оларды жүйелік
байланыстармен заңдылықтарды табуға итеріп, нәтижесінде – өздерінің кәсіби
потенциалдарының қалыптасуына жол ашу керек. Бүгінгі таңдағы ақпараттық
қоғам аймағында, оқушылардың ойлау қабілетін қалыптастыратын және
компьютерлік оқыту ісін дамытатын жалпы заңдылықтардан тарайтын
педагогикалық технологияларды ғана тиімді деп санауға болады.
Оқушылардың интерактивті құралдар көмегімен қалыптасатын және жүзеге
асырылатын ойлау қабілеті бұрынғы технологиялар арқылы берілетін ойлау
жүйесінен өзгеше болатындықтан, тек ойлау қабілеті түсінігі ғана емес,
қабылдау, есте сақтау жоғарғы деңгейде болады.
Интерактивті құралдардың келесі ерекшеліктерін атап өтуге болады:
1.Бормен тақтаға жазылған кескінді интерактивті тақтадағы түрлі – түсті
айқын, ұқыпты кескінмен салыстыруға болмайды
2. Тақта мен бордың көмегімен әр түрлі қосымшалары бар жұмысты түсіндіру
қиын әрі мүмкін емес.
3. Слайдтарда, флипчартта қателер жіберілсе, тез арада түзетуге болады
4. Сабақта ACTIVote тестілеу жүйесі арқылы тест алу мүмкіндігін қолдануға
болады
5. ACTIVwand указкасының көмегімен тақтаның жоғарғы бөлігіне кішкентайларға
да қол жеткізуге мүмкіндік береді.
6. Сабақта көрнекілікті қолдану деңгейі артады.
7. Сабақтың өнімділігі артады.
8. Оқушылардың білім деңгейіне оң әсер етеді
Біз бейбіт елде, мемлекеттік білімді жетілдіруге аса мән берген елде
тұрамыз. Жалпы білім берудің мақсаты – терең білімнің, кәсіби дағдылардың
негізінде еркін бағдарлай білуге, өзін – өзі дамытуға адамгершілік
тұрғысынан жауапты шешімдерді қабылдауға қабілетті жеке тұлғаны
қалыптастыру, яғни жеке тұлғаны қалыптастыруға негізделген, ақпаратты
технологияны терең меңгерген, жылдам өзгеріп жататын бүгінгі заманға
лайықты, жаңашыл тұлғаны қалыптастыру.
Интерактивтік тақтасын қолдану барысында мұғалімдер уақытты қалай
үнемдейді.
Қарапайым тақта және компьютер проекторына қарағанда, интерактивтік тақта
сабақ мазмұнын кеңінен ашуына мүмкіншілігі өте зор. Интерактивтік тақтаны
пайдалану кезінде үлкен жетістікке қол жеткізу үшін , тек қана сауатты
сабақ жоспарлап, керекті материалдарды дайындау керек.
Сабақта мұғалім интерактивтік тақтаны бір емес бірнеше рет пайдалана алады,
қарапайым тақтаға қарағанда интерактивті тақта пайдалануға ыңғайлы, әрі
уақыт үнемдейді. Сабақ дайындығына дұрыс уақытты қалай бөлу керек?
Әр сабақта пайдаланатын көрнекі құралдарды қалай дайындайды.? Біз аталған
сұрақтарға жауап беруге тырысамыз.
Интерактивті тақта оқытудың басқа тәсілдеріне қарағанда (салыстырғанда),
көптеген жетістіктері бар.
Бұл жетістіктер туралы өз сабағында интерактивтік тақтаны падаланатын
мұғалімдер ғана айта алады. Қызметтестер мен біріге отырып сабақта
дайындалу арқылы жақсы әсерге қол жеткізуге болады, бұл тек қана
міндеттерді бөліп беру мен уақытты үнемдеу ғана емес, сонымен қатар
берілген материалдардың сапасын да арттырады.
Мұғалімдердің көрсетуінше интерактивтік бағдарлама олардың жартылай жұмысын
атқарады, мысалы: белгілі бір материалды интерактивтік тақтада орындау
арқылы файлдағы белгілермен өзгерістерді сақтап қалуға болады, бұны сабақта
болмай қалған оқушыларға қайта түсіндіруге немесе келесі жолы тағы да
қолдануға болады.
Оқу материалдар базасын жасау, қызметтестермен жасаған материалдарды өз
сабағымда пайдалану арқылы мұғалімдер уақытын үнемдейді.
Материалдарды оқып үйрену барысында интерактивтік тақтаны пайдалану білім
өрісін кеңейтуге мүмкіндік береді, сондықтан мұғалімдердің дайындаған
материалы оқушыларға түсініктірек болады.
Көп мұғалімдердің байқағанындай сабақтың оқушыларға қызықты және дәлелді
(мағыналы) болады, және оны (оқушылар) жылдам есте сақтайды. Интерактивтік
тақта оқу сапасын жоғары деңгейде тағы да мұғалімдердің уақытын үнемдейді,
оған бұрын өтілген материалдардың екінші рет қайталауға қажеті жоқ.
Интерактивтік тақтаны дұрыс түсіну керек, ол сиқыршының таяғы емес. Неге
десең сабақтағы барлық мәселелерді өзі шешіп және сабақты еліктендіретін
болған.
Тағы да ойлау қажет емес. Интерактивті тақта барлық сабақта қолдану мүмкін,
жоқ болмаса сабақтың әрбір сатысында. Басқа да заттар сияқты интерактивті
тақтаны пайдаланудан ең көп тиімділікке сабақта қойылған мақсаттарға сәйкес
қолдану арқылы жетуге болады.
Интерактивтік тақтамен бірге жүретін бағдарламалық нұсқаулықты жақсы біліп,
оны сабаққа дайындалғанда қолданулары керек.
Мұғалімдерге тағы басқа да бағдарламалық құжаттар керек.
Жоғарыда айтылғандарды қорытындылай келе, айта кетейік: Сабақ алдын-ала
дайындалған болу керек, сонда ғана материалдар жылдам түсіндіріледі.
Интерактивтік тақтада бір уақытта бірнеше материалдарды қолдануға болады:
бейне, дыбыс, сурет, мәтін, және т.б. Сабақ соңына дейін логикалық үздіксіз
түрде болса, сонда ғана сабақ қойылған мақсатына жетеді; Сабақ кезінде
сақталған файлдар оқушыларға беріледі: сондай-ақ бұл файлдарды келесі
сабақта өтетін материалдарды қайталау және толықтыру үшін қолданылады.
Интерактивтік тақта оқыту тиімділігін қалай арттырады. Сабақта
интерактивтік тақтаны қолдану баланың мектепте оқыту тиімділігін арттыру.
Мұны қалай жүзеге асыруға болады?
Интерактивтік тақтаның өрісін қалай ашуға болады? Мұғалімнің таптырмас
серігі етіп жасауға болады.
Бұл мақалада біз білім беру саласында интерактивтік тақтаны қолданудың 3
бағытын қарастырамыз.
1. Презентация, демонстрация және моделдік Интерактивтік тақтамен сабақтың
өтілу барысын арттыру үшін программалардың қамтамасызтандыруды
интерактивтік тақтамен бірге қалай қолдануға болады.
2. Оқушылардың сабақта белсенділігін арттыру. Сабақта интерактивті тақтаны
қолдану барысында оқушылардың белсенділігін қалай арттыруға болады.
3. Интерактивті тақта қолдану барысында сабақ темпін арттыру. Интерактивті
тақтамен жұмыс кезінде сабақты жоспарлау және оның темпін қалай арттыруға
болады.
Интерактивті тақта
Бүгінгі таңда көптеген мектептерде мұғалімдер компьютерлік файлдарды
көрсететін кәдімгі ақ экранды электрондық проектормен жұмыс жасауда.
Интерактивті тақта да сондай ақ экранды, айырмашылығы ол компьютерге
қосылған, оны экраннан алыстамай басқаруға болады.
Қажетті файлдарды ашуда, интернетке қосылу немесе жазуды жазу үшін
тақтаға қол тигізсеңіз болғаны жетіп жатыр.
Интереактивті тақтамен жұмыс жасау үшін қандай да бір арнайы жазба
құралдары: бутафорскілі ластик және маркерлерге батарейкалар қажет емес.
Сонымен бірге, тақтаға қолмен жазуға да болады: ол үшін сияның түсін таңдау
қажет. Айта кетерлік бір жайт, тақта тікелей желіске қосылмайды және
баларға ешқандай қауіп туғызбайды.
Интерактивті тақта кәдімгі маркерлік тақта сияқты. Оның да лотоктары
бар, арнайы контейнерлер орналасқан, ластиктер мен маркерлердің түстеріне
жауап беретін. Әрбір контейнерлерде оптикалық сенсорлар бар, қандай
құралдардан сіз лотка алғаныңызды анықтайтын. Егер барлық маркелер мен
ластиктер орнында болса, тақтаға қолыңызды тигізгенде тышқанмен жұмыс
жасағандай көрінеді, мысалы, қолыңызға маркер алсаңыз тақтаға жаза аласыз.
Интерактивті тақтада компьютерде жасайтын жұмыстарды да жасай аласыз:
мәтінді теріп және сақтай аласыз, фильмдер мен слайдтар көрсете аласыз,
интернеттен қажетті ақпараттар іздестіре аласыз. Мұғалімнің берген сабағын
оқушылар тақтадан анық көре алады, олар енді өзге жаққа алаңдай ала ма.
Интерактивті тақта мұғалімнің сыныптағы әрбір оқушыға ақпаратты тиімді
жеткізуіне көмектеседі. Әрине, барлық қажетті бағдарламалармен компьютерде
отырып жұмыс жасауға болады, сондай-ақ, экранның көлемі жұмыс жасауда
барлық оқушылардың қатысуына мүмкіншілік бермейді., Бірақ, сіз сол
материладарды интерактивтік тақта арқылы көрсете отырып, сыныптағы
оқушылардың зейінін аудара аласыз.
SMART тақтаны интерактивтік Sympodium планшетімен толықтыруға болады,
тыңдаушы кіші топтарды игергендей үлкен аудиторияларды да игеруге болады.
Мұғалім, кішігірім экранда жазу жазып, орнынан қозғалмай оқушыларға қарап
тұрып, компьютерлік қосымшаларды, сонымен бірге оқушыладың үлкен экранда
және интерактивтік тақтада берілген сол көріністі көретінін бақылай алады.
Мұғалімдердің жұмысын жеңілдететін, тапсырмаларға үлкен интерактивті
пен көрнекілік беретін, сондай-ақ, барлық мүмкіндіктегі тақырыптар мен
пәндер бойынша анимациялық роликтер, үлкен коллекциялы суреттер ұсына
отырып компания SMART Teshnologies арнайы бағдарлама жасады. Сабақ
барысында сіз веб-сайттар мен кез-келген қосымшалардан да жазу жаза алсыз,
оларды да әрдайым сақтай да аласыз, олар сізге қажет болуы мүмкін.
SMART қамтамасыз етілген арнайы бағдарлама қолдан жазылған жазбаны,
терілген жазба тексіне айналдыруға немесе экран клавиатурасының көмегімен
жазбаны қосуға, аудио-видеожазбалармен, текстер мен объектілермен жұмыс
жасауға мүмкіндік береді.
Көрнекілік материалдар оқушыларға алған білімдерін ұғынуға және
қорытуға көмектеседі. Мұғалім SMART Ideas қамтамасыз еткен бағдарламаның
көмегімен түсіндірмелі схемалар мен диаграммаларды оңай жасай алады,
интерактивтік тақтада көрсетілген тартымды көріністерге зейіні ауған
оқушылар да, сабақ барысындағы тапсырмаларға белсенді қатысады.
SMART Ideas қамтамасыз еткен бағдарламаны пайдалануда, балар да
өздерінің ойларын өте жақсы жеткізе алады, бақылау барысында оладың
ойларының өскенін байқауға болады.
Мұғалім оқушылардың айтқан ұсыныстарының барлығын жаза отырып, сабағын
мыйға шабуыл жасаудан бастауға болады, содан кейін, әр түрлі фиргураларды
қолдана және объектілердің арасында байланыс туғыза отырып, ақпараттарды
құрылымға келтіреді, одан кейін қажетті көшірмелер жасап түсініктемелерді
қосуға болады.
Осы бағдарлама коллекциясының көмегімен 2000 суреттерден де көбірек
материалдарды тез жүйеге келтіруге, әңгіме сюжеттерін құрастыруға, ғылыми
әдіс қосуға, табиғаттағы су айналымын схема түрінде көрсетуге немесе өлең
жазуға болады. Схемалар да орналасқан суреттерді, тақтаның үстіне оңай
ауыстырып орналастыруға болады, оладың бейнелеріне саусақпен тигізгенде
оқушылар сағат тілін айналдыруы мүмкін, бұрыштарды өлшей немесе мүмкіндікті
санай алады.
SMART Ideas бағдарламасы көпдеңгейлі схемалар жасауға сондай-ақ, видео
көріністер және сілтеме жасалған файлдарға қосуға мүмкіндік береді.
Материалдар нақты құрылғанда ғана, үлкен көлемді ақпараттар түсіну үшін
қолайлы келеді.
Компьютерлік класстар үшін компания SMART Teshnologies арнайы
SynshronEyes бағдарламасын ұсынады. Осы бағдарлама арқылы, мұғалім
компьютердің алдында отырып, өз мониторінен барлық оқушылардың
копьютерлерінің экрандарын көре отырып және олардың тапсырманы қалай
орындағандарын бақылай алады.
Оқушылар енді мұғалімнің қастарына келуін күтпей-ақ, өз сұрақтарын
орындарында отырып мұғалімнің компьютеріне жібере алады. Қажет болса
мұғалім оқушылардың компьютерлерінің клавиатурасын және экранын, сонымен
қатар, Интернетке немесе белгілі қосымшаларға кіру қолайлылығын жеңіл
бекітіп тастайды. Бұл бағдарлама сауалнамалар мен тестерді тез жасауды,
жіберуді және тексеруді қамтамасыз етеді.
Интерактивті тақта SMART board мүмкіндіктен шектелген балалар үшін
арналған. Ыңғайлы тірек тақтаны керекті деңгейге көтеруге және түсіруге
қойылған, яғни, файл ашу үшін немесе оған жазу үшін қолыңның ұшын тигізсе
болғаны. Сонымен бірге, бұл құрылғы балалардың жалпы талқылау барысында
өзара өздігінен әрекет етуіне және бірігіп жұмыс жасауына көмектеседі.
Балалар қарым-қатынас жасаудан қорқуды қояды. Интерактивті тақта оқушыларға
дәстүрлі шектеуліктен тысқа шығуына көмектеседі.
Интерактивті тақта бұл ауыр паталогиялық және дамуда қиындықтары бар
балалармен жұмыс жасауда, психологиялық орталықтарда коррекциялық
міндеттердің қажеттілігін, білім беру мәселесін шешуде тиімді құрал болып
саналады.
Тақталар қандай болады?
Интерактивті тақта SMART екі типті болады: тікелей және кері
проекциялы.
Тікелей проекциялы тақтамен жұмыс жасау үшін арнайы орындықта немесе
арнайы қондырғыда орнатылған проекторлар қолданылады.
Бұндай қондырғылар оқу ісіне кері әсерін тигізуі мүмкін, мәселен, жұмыс
бабында интерактивті тақтамен проекторлардың арасында оқытушының
проектордегі бейнесі көлеңкелеп жауып қалмауынан алдан алады. Оны бір
жерден екінші жерге жеңіл тасымалдауға болады. Егерде мұндай келеңсіздіктер
болмаған жағдайда проекторді арнайы кранштейнге қондырып жоғары төбеге
орналастыру керек.
Ал кері проекциялы тақта проектормен бірге компьютердің жүйелі блогымен
арнайы корпустарда орнатады. Корпустың ішінде орнатылған айна жүйелерінің
арқасында бейне экранға артқы жағынан беріледі, яғни, адам алдында тұрсада
көлеңкесі түспейді.
Жақында SMART Techologies Inc компаниясы SMART Board 600 тікелей
проекциялы интерактивті тақтаның түрін шығаруда.
Жаңа сериялы тақталардың ерекшелігі экранның пішіні көлемді, қазір оның
диагоналы 77( немесе (195,6 см.).
Жүйені жақсартуға, модернизациялауға арналған қажетті аксессуарларды
қосуға арналған қосымша разъемдар жалғанған. Осы аксессуарларға System On-
lain құрылғысы жатуы мүмкін. Оны тек қана пернетақтаның бір батырмасын басу
арқылы компьютерді, интерактивті тақтаны және проекторды (төбеге орналасқан
болса да) іске қосуға болады.
Сонымен қатар SMART Board 600 сериялы проекциясы мультимедиялы
ресурстарды кеңінен пайдалануға мол мүмкіндігі бар аудиожүйелермен
қамтылған. 15 Ватт колонкаларын тақтаға немесе қабырғаға орнатуға болады.
Интерактивті тақтаны және колонканы компьютерге қосу үшін бір ғана USB –
кабелі қажет. Интерактивті тақтаның 600 сериясы алдыңғыларындағыдай тоққа
қосу жүйелерінсізде жұмыс істей алады. Мұнда Bluetooth (USB – 2.0)
стандартты технологиясы қолданылады.
SMART Board 600 проекциясының жетілдірілген қондырғысы арнайы
фиксаторлармен қамтамасыз етілген, яғни интерактивті тақтаны қозғалмай
мықты ұстап тұруына, құлап қалмауына септігін тигізеді.
Доңғалақтарының үлкеюі мықты және сенімді болуға алып келеді. Олардың
көмегімен интерактивті тақтаны бір орыннан екінші бір орынға оңай
тасымалдауға болады. Ал тақтаның биіктігін өлшеу механизмін шкалалардың
көмегімен іске асыруға болады.
Интерактивті тақтада сенсорлы технология екі түрлі тәсілмен іске асады.
Резистивті сенсорлы интерактивті тақта экран бетіндегі арнай белгілерді
басу арқылы оның қызметін жүзеге асыратын екі жұқа қабатты тоқ жүйелерінен
тұрады. Олардың қандай да бір бөлшектері не жоғалып, не сынып қалмайды және
төзімді келгендіктен, осындай тақталар мектептерде өте қолайлы.
DVIT (Digital Vision Touch) технологиялары кішкентай сандық
видеокамералармен қолданылады, оларға қол тигізуді есептейтін және экранның
бұрыш-бұрыштарында орналасқан камералары бар.
Интерактивті тақтаның биіктігін оқушылардың бойына қарай реттеуге
болатындықтан, оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келеді.
Бүгінгі таңда технологиялық және инновациялық оқыту әдіс-тәсілдері
бәріне қолайлы.
Интерактивті тақта не үшін қажет ?
Интерактивті тақта әр түрлі бағытта оқытуды және сабақ беруді өзгертуі
мүмкін. Олар сабақтан тыс, уақытты жоспарлауға, сондай-ақ сабаққа
дайындалуға, оқушылардың зейінін аударуға және ынталандыруға, ақпараттарды
көрсетуге, уақытты тиімді пайдалануға өте қолайлы.
Интерактивті тақта – барлық сыныпты оқыту үшін таптырмайтын құрал. Бұл
визуалды ресурс мұғалімнің жаңа материалдарды оқушыларға өте тартымды және
тез жеткізуіне көмектеседі. Бұл тақта ақпараттарды әр түрлі мультимедиялық
ресурстардың көмегімен жеткізуге мүмкіндік береді: мұғалімдер мен оқушылар
материалдарды түсіне және жете толық игере алады. Қиын мәселелерді жеңіл
түсіндіріп, схемаларды беруде өте ыңғайлы.
Мұғалімдер қандай да бір материалдарды тартымды және динамикалы түрде
жеткізу үшін тақтаны пайдалана алады.
Тұжырымдарды және абстраксиялы идеяларды түсіндіруде мұғалімдер үшін
таптырмайтын құрал ретінде келетін, тақта оқушыларға жаңа материалдармен
өзара әрекеттесуіне мүмкіндік береді. Тақтада логикалық байланыстарды
туғыза отырып, объектілерді қозғалтуға және ақпараттарды жеңіл ауыстыруға
болады. Оқушылардың ойларын экранның өзіне жазып және бірте-бірте
оқушылардың зейінін аудара отырып, тақтада мұғалімдер өз іс-әрекеттерін
түсіндіре, дауыстап тақылай алады.
Зерттеу барысында оқушылар үшін, мұғалімдер үшін интерактивті тақталар
тапсырмаларды тартымды ететінін, әр түрлі динамикалық ресурстарды
пайдалануға болатынын және ынтасын жақсартатынын байқауға болады. Онымен
жұмыс жасауда оқушылардың білімін тексеруге де болады. Мұғалімнің дұрыс
сұрақтары оқушыларға тақтада не көрсетілген, материалдарды жақсы түсінуге
мүмкіндік бере, дискуссияны кеңейтеді.
Материалдарды пайдалануда шығармашылық подходта интерактивтік тақтамен
жұмыс жасау қарапайым қарастырылған. Барлық материалдар даяр болған
жағдайда, файлдар мен бет парақтарын (сабаққа қажетті) басқада бір
ресурстарға қосуға болады. Бұл оқу ісін жоспарлауға және сабақты өткізуге
өте қолайлы. Интерактивті тақтада объектілер мен жазуларды жеңіл
қозғалтуға, мәтінге түсініктеме қосуға, суреттер мен диаграммаларды, бастау
аймақтарды белгілеуге және түстерді қосуға болады. Сондай-ақ суреттерді
немесе графиктерді, мәтіндерді жасыруға болады, сондан кейін қажетті
уақытта көрсетуге болады. Мұғалімдер және оқушылар көпшілік назарын аудара
отырып, осының барлығын тақтада сынып алдында жасайды.
Алдын-ала дайындалған мәтіндер, кестелер, диаграммалар, суреттер,
музыка, карталар, тематикалық CD-ROM-дар, сондай-ақ мультимедиалық
файлдарға гиперсілтемелер және интернет ресурстар сабақты құнарлы етеді.
Сіз кәдімгі жай тақтаға мәтінді жазуға немесе экраннан пернетақтаға көшуге
көп уақыт құртпайсыз. Перо құралын қолдана отырып, барлық ресурстарға
экранның өзінде түсініктеме беруге және көшірмелерді келесі сабаққа сақтап
қоюға болады. Өтілетін сабақ файлдарын әрқашанда ашуға және өткен
материалдарды қайталауға болады.
Интерактивті SMART тақтасы барлық жастағы балаларды оқыту
бағдарламасымен үйлесіп оқытудың әр түрлі стильдерін қолдануға мүмкіндік
береді. Оқушылар визуалды материалдарды жақсы қабылдайды, карталарды
үйренуде, суреттер мен схемалар – тақтадағы берілген көрініске кез-келген
көшірме қоса отырып, жылжыта, көлемі мен формасын өзгерте осының барлығын
тақтада көрсетуге болады. Интерактивті тақтаны пайдаланып сабақта жаңа
мәселелерді бірігіп шешіп, талқылауға болады.
Әрине интерактивті SMART тақтасын тиімді пайдалану үшін оқытушыларға
жағдай кеңінен жасай отырып және оқытушының сабаққа даярлануына,
интерактивті тақтамен жұмыс істеуде өзара тәжірибелерді жинақтауға уақыт
қажет.
Интерактивті тақтамен жұмыс жасаудың маңызды бөлімі сабақ беруді
жоспарлаудан тұрады: нтерактивті тақта материалдарды анық құру
бағдарламасымен қамтылған. Сабақтарды сақтау, толықтыру оның қызметін
жақсарта түседі. Оқытушылар сабақ барысын жақсы, тиімді, қызықты өткізуге
толық мүмкіндік бар. Әрине ең алдымен оқытушылар арнайы бағдарламамен
қамтылған интерактивті тақтаның мүмкіндіктерін толық игеруі тиіс. Сонымен
бірге интерактивті тақтамен жұмыс барысында пайдаланатын ресурстарды
анықтай білуі маңызды.
SMART тақтасында сабақ барысында дайындық материалдарды толық бір
жүйеге келтіруге, этап бойынша логикалық подходта жоспарлауды жеңілдетеді.
Осы аралықта бір файлдан екінші файлға сілтеме жасауға, (мысалы, аудио,
видеофайлдарға немесе интернет парақтарына сілтеме жасауға) болады. Бұл
қандайда бір материалдарды іздеуде уақытты үнемдеуге көмектеседі. Сонымен
бірге, бұл интерактивті тақтаға аудио немесе видео құрылғыларын қосуға
болады. Бұл әсіресе шет тілдерін оқып үйренуде тиімді және мұғалімдер
оқушылар бір уақытта оқып, тыңдап үйренуін қалайды.
Сабақтан соң файлдарды (бастапқы немесе толықтырылған түрде) оқушылар
желісінде сақтауға болады, сонда оқушылар қалаған кезінде оған кіре алады.
Сондай-ақ, оларды оқушылардың білім деңгейін тексеру барысында келесі
сабақтарда да пайдалануға болады.
Жоғарыда аталғандай интерактивті тақта компьютер дисплейі, яғни,
компьютердегінің бәрін SMART тақтасында көрсетуге болады.
Бұл мұғалімдерге оқытудың көлемді ресурс спектрлерін пайдалануға жол
ашады. Атап айтқанда:
- презентациялық бағдарламамен қамтамасыз ету;
- мәтін редакторлары;
- CD-ROM-дар;
- Интернет;
- көріністер (экрандағы көріністер, диаграммалар, суреттер,фотолар);
- видеофайлдар (теледидарлық бағдарламалардан көрініс, VHS
видеокассеталар немесе сандық видеокөріністер);
- дыбыстық файлдар (басқада мұғалімдер немесе оқушылар жасаған
көшірмелер, кассетадан немесе радиодан үзінді). Тақтаға колонка
қосылса CD-ROM-дағы немесе интернет-парақтарындағы кез-келген дыбыс
естіледі.
- интерактивті тақтаны бағдарламамен қамтамасыз ету;
- әр түрлі пәндерге қатысты бағдарламамен қамтамасыз ету.
Сабақ беруде көптеген ресурстарды пайдалануға болады, бірақ мұғалім
қажетті ресурстарды өзі таңдап алады. Компьютердегі мүмкіндіктерді
пайдаланып, жоғарыда атап көрсетілген түсі, қозғалысы, дыбысы және былайғы
сабақтарда қолданылмайтын басқада ресурстарды пайдалануға болады.
Интерактивті тақтаның мұғалім сабақ барысында қолдана алатын анықталған
құралдар жиынағы бар. Олар оқушыларға жұмысқа деген шығармашылық подходта
барынша көп әрекет етуін қамтамасыз етеді.
Мұғалімдерге экранда қажетті ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz