Ақындар айтысы
Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар:
1. Бәдік;
2. Жар-жар;
3. Жануарлар мен адамның айтысы;
4. Өлі мен тірінің айтысы;
5. Жұмбақ айтысы;
6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы;
7. Осы күнгі айтыстар.
Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар.
Бәдік айтысы. Айтыстың бұл түрі – айтыс жырларының көне түрі. Ол адамның табиғаттың жұмбақ сырына түсінбеген кезінде, шаманизм дін нанымына байланысты туған. Адам өзі танып-білмеген күштердің бәріне табынған, солардың бәрінің өз иесі бар деп білген, жақсылық, жамандық атаулының бәрінің өз тәңірісі бар деп ұққан. Соларға құлшылық етіп жалбарынған, солардан медет тілеген.
Атам заманғы ертегілер, мифтер, аңыздар туралы айта келіп, М.Горькийдің: "Бұлардың (ертегілердің) мағынасы ертедегі жұмыс адамының еңбегін оңайлатуға, оның өнімділігін арттыруға, төрт аяқты және екі аяқты жауларға қарсы құралдануға талпынуында және де сөз күші арқылы, "үшкіру", "аруақты шақыру" әдісі арқылы жаратылыстың стихиялық, адамға жау құбылыстарына әсер етуде болып отыр", – деген сөздерінің "бәдік" жырына тікелей қатысы бар.
Сонау ерте-ерте заманда адам мал ауруының да, адам дертінің де иесі бар деп ойлаған. Сол дерттерден арылу жолын іздеген. "Үшкіру", "шақыру" арқылы сол іңдеттерден құтылуға болады деп білген.
Малмен күн көріп, тіршілік еткен халыққа ең бір ауыр індет айналшық (айналма) деген мал ауруы болған. Сол аурудан құтылу амалы оның иесі –
1. Бәдік;
2. Жар-жар;
3. Жануарлар мен адамның айтысы;
4. Өлі мен тірінің айтысы;
5. Жұмбақ айтысы;
6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы;
7. Осы күнгі айтыстар.
Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар.
Бәдік айтысы. Айтыстың бұл түрі – айтыс жырларының көне түрі. Ол адамның табиғаттың жұмбақ сырына түсінбеген кезінде, шаманизм дін нанымына байланысты туған. Адам өзі танып-білмеген күштердің бәріне табынған, солардың бәрінің өз иесі бар деп білген, жақсылық, жамандық атаулының бәрінің өз тәңірісі бар деп ұққан. Соларға құлшылық етіп жалбарынған, солардан медет тілеген.
Атам заманғы ертегілер, мифтер, аңыздар туралы айта келіп, М.Горькийдің: "Бұлардың (ертегілердің) мағынасы ертедегі жұмыс адамының еңбегін оңайлатуға, оның өнімділігін арттыруға, төрт аяқты және екі аяқты жауларға қарсы құралдануға талпынуында және де сөз күші арқылы, "үшкіру", "аруақты шақыру" әдісі арқылы жаратылыстың стихиялық, адамға жау құбылыстарына әсер етуде болып отыр", – деген сөздерінің "бәдік" жырына тікелей қатысы бар.
Сонау ерте-ерте заманда адам мал ауруының да, адам дертінің де иесі бар деп ойлаған. Сол дерттерден арылу жолын іздеген. "Үшкіру", "шақыру" арқылы сол іңдеттерден құтылуға болады деп білген.
Малмен күн көріп, тіршілік еткен халыққа ең бір ауыр індет айналшық (айналма) деген мал ауруы болған. Сол аурудан құтылу амалы оның иесі –
Ақындар айтысы
Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар:
1. Бәдік;
2. Жар-жар;
3. Жануарлар мен адамның айтысы;
4. Өлі мен тірінің айтысы;
5. Жұмбақ айтысы;
6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы;
7. Осы күнгі айтыстар.
Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар.
Бәдік айтысы. Айтыстың бұл түрі – айтыс жырларының көне түрі. Ол
адамның табиғаттың жұмбақ сырына түсінбеген кезінде, шаманизм дін нанымына
байланысты туған. Адам өзі танып-білмеген күштердің бәріне табынған,
солардың бәрінің өз иесі бар деп білген, жақсылық, жамандық атаулының
бәрінің өз тәңірісі бар деп ұққан. Соларға құлшылық етіп жалбарынған,
солардан медет тілеген.
Атам заманғы ертегілер, мифтер, аңыздар туралы айта келіп,
М.Горькийдің: "Бұлардың (ертегілердің) мағынасы ертедегі жұмыс адамының
еңбегін оңайлатуға, оның өнімділігін арттыруға, төрт аяқты және екі аяқты
жауларға қарсы құралдануға талпынуында және де сөз күші арқылы, "үшкіру",
"аруақты шақыру" әдісі арқылы жаратылыстың стихиялық, адамға жау
құбылыстарына әсер етуде болып отыр", – деген сөздерінің "бәдік" жырына
тікелей қатысы бар.
Сонау ерте-ерте заманда адам мал ауруының да, адам дертінің де иесі бар
деп ойлаған. Сол дерттерден арылу жолын іздеген. "Үшкіру", "шақыру" арқылы
сол іңдеттерден құтылуға болады деп білген.
Малмен күн көріп, тіршілік еткен халыққа ең бір ауыр індет айналшық
(айналма) деген мал ауруы болған. Сол аурудан құтылу амалы оның иесі –
бәдікті үркітіп, көшіру керек. Ол үшін кешқұрым ауыл жастары жиналып, кеш
өткізетін болған. Бәдікті сөзбен арбап, қорқытып, үркітіп, қашыру керек.
Жастар екі жақ боп "бәдік" айтатын болған.
Айт дегенде айтамын-ау бәдікті,
Қара мақпал тоным бар барша әдіпті.
От оттамай, су ішпей жата берсе,
Бәдік емей немене бір кәдікті,
Көш! Көш!
Халық елге пәлелі бәдікті сөзбен алдап-арбап, басқа қонысжайға
ауыстырмақты, көшірмекті ойлайды. Оған жақсы жайлы қоныс ұсынады. Бәдікке
ұсынған қоныстарының бәрі сайлы, қызығарлық.
Бертін келе адамның ойсанасы, білім-танымы есейе, жетіле келе бәдік
айтысы діни нанымнан арылып, жаңа сипат алады, мазмұны жаңғыра бастайды. Ол
енді жастардың әзіл-қалжың ойын айтысына айналады, онда әзіл-оспақ басым.
Ж і г і т:
Қаратауым дегенде, Қаратауым,
Тау басынан соғады қара дауыл.
Сіздің үйде бір бәдік бар дегенге,
Қаптай көшіп келеді біздің ауыл.
Қ ы з:
Бәдік кетіп қалыпты таудан асып,
Таудан арғы бұлтпенен араласып.
Енді екеуіміз бәдікті тауып алып,
Шын құмардан шығалық сабаласып.
Мұнда діни нанымнан туған бәдік мазмұнынан еш нәрсе қалмаған. Өмірге
құмартқан жастар әзілі ғана бар.
Жануарлар мен адамның айтысы. Төрт түлік халық ауыз әдебиетінде ерекше
орын алады. Онда жануарлар мен адамның айтысы да кездеседі. Мысал үшін иесі
мен сиырының айтысын алайық.
И е с і:
Шолақ сиыр, көзіңді ояйын ба?
Биылғы жыл соғымға сояйын ба?
Биылғы жыл соғымға сойып алып,
Танабайға жаяңды қояйын ба?
С и ы р ы:
Шиыршықтап қыл арқан ескеніңде,
Қу шолақты соялық дескеніңде,
Қу шолақты соғымға сойып алып,
Бүржекейден көрермін көшкеніңді.
Осы тәрізді иесі мен атының айтысы, аңшының аңдармен айтысы, т.б. ауыз
әдебиетінде кездеседі. Бұл айтыстардан халықтың күн көріс, тіршілігін, бір
кездердегі дүниетану көзқарасын аңғаруға болады.
Жұмбақ айтысы. Айтыстардың ішінде ерекше орын алатын түрі – жұмбақ
айтысы. Жұмбақ айтысы халықтың өмір, табиғат құбылысын білсем деген арман-
тілегінің елесі. Алуан өмір құбылыстарын түсіну, білу, білмегендерді соған
жетектеу, әсіресе жастардың ойсанасын кеңейту тілегінен туады. Сондықтан
ұсақ нәрселерден бастап жұмбақ етіп, қиынға көшу, өзінше сол ойсананы
өрістету, ойлауға дағдыландыруды мақсат етеді. Жұмбақтардың өзі сияқты,
жұмбақ айтысы да ұйқасқа құрылады. "Жұмбағым жұтылды, ыққа қарап құтылды".
Бұл – бастапқы қысқа түрі. Ал кілең өлеңмен келетін ұзақ түрлері – соңырақ
туған әрі адам санасының марқайған кездегі түрі.
Жұмбақ айтыста кез келген ақын бел байлап айтысуға шыға алмайды. Бұл
айтысқа түсу үшін, өз жанынан өлең шығара білу жеткіліксіз. Сонымен қатар
ақын өмірдің барлық саласынан хабары бар, білімді адам болуы керек. Жұмбақ
айтыста жұмбақ берушінің не нәрсені жұмбақ етемін десе де еркі бар. Өмірдің
әр құбылысын алып, бейнелеу түрінде жұмбақ ете береді. Оны шешу үшін
айтушының не нәрсені жұмбақ етіп отырғанын болжай білуі керек. Сондықтан
жұмбақпен айтысушылар өте сирек кездеседі.
Жұмбақталатын нәрсенің көпшілігі шындық өмірден алынады. Ақындардың
таланты, дүниетану шеңберінің көлеміне қарай, айтқан жұмбағының мағынасы
кейде тайыз, кейде терең боп отырады. Кейбір жұмбақтардың шешуіне
қарағанда, жасырушының да, шешушінің де әр алуан құбылыстарды көп
білетіндігі таңғалдырады.
Жұмбақ айтысының ең жақсы үлгісінің бірі – Сапарғали мен Нұржан айтысы.
Бұл айтыста екі ақын да білімділік, тапқырлық, өнерлілік танытқан.
Сапарғали ауыл тіршілігінің қалыпты шындық болмысымен қатар, қазақ жерінің
Ресейге қосылуына байланысты ел өміріне енген жаңалықтарды жұмбағына арқау
етеді. Мысалы:
Сапарғали:
Бір құс бар қанат жайса дөп-дөңгелек,
Адамнан еш уақытта жүрмес бөлек,
Ұшырса, қондырса да еркі адамда
Шықпайды панаңыздан көлеңкелеп.
Н ұ р ж а н:
Мысалы жайса зонтик құс секілді,
Тетігі қолда болған іс секілді,
Жауса пана, күн шықса көлеңкесі,
Достығы бейне сіз бен біз секілді.
Сапарғали жұмбақтап отырған затының жеке детальдарын жақсы білген де,
сол деректер арқылы затты жұмбақтаған. Жұмбақты айтушы Сапарғали да, оның
шешушісі Нұржан да білгірлік танытқан, өнерлілік көрсеткен.
Жұмбақтау Әсет пен Рысжан, Қожахмет пен Әубәкір айтысында да кездеседі.
Адамды дүниетануға, өмірді көбірек білуге дағдыландырып, оның ойсанасын
өрістетіп, қиялын шарықтатуда басқа айтыстан гөрі жұмбақ айтысының орны
ерекше.
Салт айтысы. Салт айтысы екіге бөлінеді: қыз бен жігіт айтысы, ақындар
айтысы.
Қыз бен жігіт айтысы. Қыз бен жігіт айтысы көбіне ойын-тойда айтылады.
Ойын-тойдың бір бөлімі болып кіруі оның салт өлеңі екендігін айқындайды.
Әдетте, қыз бен жігіттің айтысы ақынды талғамайды, ақындығы жоқ
жігіттер де, қыздар да үйреншік, жаттамалы өлеңдермен айтыса беруі мүмкін.
Бірақ кейде ақын жігіт пен ақын қыздың не әдейі кездесіп, не кездейсоқ
ұшырасып айтысатыны да болады.
Қыз бен жігіттің айтысы – салт айтысының жоғары сатысы деп есептелетін
ақындар айтысының даярлығы, соның бастамасы секілді. Қандай ірі ақын
болмасын, ер жетіп, ел намысын қорғау тәрізді күрделі майданға түсу үшін,
алдымен ауыл арасындағы той-топырларда айтысу тәжірибесінен өтеді. Сол
айтыстарға түсіп ысылады.
Сауық құрған жастар қыздарды мақтап, не жамандап немесе оның айттырып
қойған жігітін жамандап, қыз бен жігіттің өз айналасымен болады. Мұндай
айтыстардың мазмұны тартымды, күлкіге негізделген, тілі де, тартысатын
мәселесі де жеңіл, шағын келеді. Көбінесе ұтқырлыққа, сөз тапқырлыққа
құрылады.
"Омарқұл мен Тәбияның" айтысын алсақ, қыз бен жігіт айтысының әлгі
айтылған тақырыптарының бірін қозғайды. Бірін-бірі сүйген екі жастың
өздерінің көңіл күйін сөз етеді.
О м а р қ ұ л:
...Ақылың болса, сөзді аңғар деймін,
Көңіліңе піспей қалған нан бар деймін.
Сергелдең сенің үшін болдым талай,
Ауылыңа қона түнеп, жанжал деймін...
Айтқан серт өз мойныңа бар, бар деймін.
Т ә б и я:
Мен жетсем, уәдеге сен жетпедің,
Қайғымды қай-қайдағы тербетпегін.
Айтқан серт, алысқан қол сені тапсын,
Аузыңды байқап, сөйле, керкеткенім,
Арасын екі ауылдың болжал етіп,
Жеріме іздеп жүріп келмеп пе едім.
Мен келсем, жігіт түгіл сайтан да жоқ,
Соңыңнан іздеп жүріп өлмек пе едім...
Қыз бен жігіттің айтысы кейде күлдіргіге құрылады.
Қысқасы, жігіт пен қыздың шын мәніндегі айтыстары, ру, ел мәселесіне
бармай, жоғарыда айтылғандай, елдің тұрмыс-салтының басқа жақтарын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Қазақтың ауыз әдебиетінде айтыстың бірнеше түрі бар:
1. Бәдік;
2. Жар-жар;
3. Жануарлар мен адамның айтысы;
4. Өлі мен тірінің айтысы;
5. Жұмбақ айтысы;
6. Салт айтысы – қыз бен жігіттің айтысы; ақындар айтысы;
7. Осы күнгі айтыстар.
Бұл айтыстардың әрқайсысының өзіндік ерекшелігі және өзіндік мәні бар.
Бәдік айтысы. Айтыстың бұл түрі – айтыс жырларының көне түрі. Ол
адамның табиғаттың жұмбақ сырына түсінбеген кезінде, шаманизм дін нанымына
байланысты туған. Адам өзі танып-білмеген күштердің бәріне табынған,
солардың бәрінің өз иесі бар деп білген, жақсылық, жамандық атаулының
бәрінің өз тәңірісі бар деп ұққан. Соларға құлшылық етіп жалбарынған,
солардан медет тілеген.
Атам заманғы ертегілер, мифтер, аңыздар туралы айта келіп,
М.Горькийдің: "Бұлардың (ертегілердің) мағынасы ертедегі жұмыс адамының
еңбегін оңайлатуға, оның өнімділігін арттыруға, төрт аяқты және екі аяқты
жауларға қарсы құралдануға талпынуында және де сөз күші арқылы, "үшкіру",
"аруақты шақыру" әдісі арқылы жаратылыстың стихиялық, адамға жау
құбылыстарына әсер етуде болып отыр", – деген сөздерінің "бәдік" жырына
тікелей қатысы бар.
Сонау ерте-ерте заманда адам мал ауруының да, адам дертінің де иесі бар
деп ойлаған. Сол дерттерден арылу жолын іздеген. "Үшкіру", "шақыру" арқылы
сол іңдеттерден құтылуға болады деп білген.
Малмен күн көріп, тіршілік еткен халыққа ең бір ауыр індет айналшық
(айналма) деген мал ауруы болған. Сол аурудан құтылу амалы оның иесі –
бәдікті үркітіп, көшіру керек. Ол үшін кешқұрым ауыл жастары жиналып, кеш
өткізетін болған. Бәдікті сөзбен арбап, қорқытып, үркітіп, қашыру керек.
Жастар екі жақ боп "бәдік" айтатын болған.
Айт дегенде айтамын-ау бәдікті,
Қара мақпал тоным бар барша әдіпті.
От оттамай, су ішпей жата берсе,
Бәдік емей немене бір кәдікті,
Көш! Көш!
Халық елге пәлелі бәдікті сөзбен алдап-арбап, басқа қонысжайға
ауыстырмақты, көшірмекті ойлайды. Оған жақсы жайлы қоныс ұсынады. Бәдікке
ұсынған қоныстарының бәрі сайлы, қызығарлық.
Бертін келе адамның ойсанасы, білім-танымы есейе, жетіле келе бәдік
айтысы діни нанымнан арылып, жаңа сипат алады, мазмұны жаңғыра бастайды. Ол
енді жастардың әзіл-қалжың ойын айтысына айналады, онда әзіл-оспақ басым.
Ж і г і т:
Қаратауым дегенде, Қаратауым,
Тау басынан соғады қара дауыл.
Сіздің үйде бір бәдік бар дегенге,
Қаптай көшіп келеді біздің ауыл.
Қ ы з:
Бәдік кетіп қалыпты таудан асып,
Таудан арғы бұлтпенен араласып.
Енді екеуіміз бәдікті тауып алып,
Шын құмардан шығалық сабаласып.
Мұнда діни нанымнан туған бәдік мазмұнынан еш нәрсе қалмаған. Өмірге
құмартқан жастар әзілі ғана бар.
Жануарлар мен адамның айтысы. Төрт түлік халық ауыз әдебиетінде ерекше
орын алады. Онда жануарлар мен адамның айтысы да кездеседі. Мысал үшін иесі
мен сиырының айтысын алайық.
И е с і:
Шолақ сиыр, көзіңді ояйын ба?
Биылғы жыл соғымға сояйын ба?
Биылғы жыл соғымға сойып алып,
Танабайға жаяңды қояйын ба?
С и ы р ы:
Шиыршықтап қыл арқан ескеніңде,
Қу шолақты соялық дескеніңде,
Қу шолақты соғымға сойып алып,
Бүржекейден көрермін көшкеніңді.
Осы тәрізді иесі мен атының айтысы, аңшының аңдармен айтысы, т.б. ауыз
әдебиетінде кездеседі. Бұл айтыстардан халықтың күн көріс, тіршілігін, бір
кездердегі дүниетану көзқарасын аңғаруға болады.
Жұмбақ айтысы. Айтыстардың ішінде ерекше орын алатын түрі – жұмбақ
айтысы. Жұмбақ айтысы халықтың өмір, табиғат құбылысын білсем деген арман-
тілегінің елесі. Алуан өмір құбылыстарын түсіну, білу, білмегендерді соған
жетектеу, әсіресе жастардың ойсанасын кеңейту тілегінен туады. Сондықтан
ұсақ нәрселерден бастап жұмбақ етіп, қиынға көшу, өзінше сол ойсананы
өрістету, ойлауға дағдыландыруды мақсат етеді. Жұмбақтардың өзі сияқты,
жұмбақ айтысы да ұйқасқа құрылады. "Жұмбағым жұтылды, ыққа қарап құтылды".
Бұл – бастапқы қысқа түрі. Ал кілең өлеңмен келетін ұзақ түрлері – соңырақ
туған әрі адам санасының марқайған кездегі түрі.
Жұмбақ айтыста кез келген ақын бел байлап айтысуға шыға алмайды. Бұл
айтысқа түсу үшін, өз жанынан өлең шығара білу жеткіліксіз. Сонымен қатар
ақын өмірдің барлық саласынан хабары бар, білімді адам болуы керек. Жұмбақ
айтыста жұмбақ берушінің не нәрсені жұмбақ етемін десе де еркі бар. Өмірдің
әр құбылысын алып, бейнелеу түрінде жұмбақ ете береді. Оны шешу үшін
айтушының не нәрсені жұмбақ етіп отырғанын болжай білуі керек. Сондықтан
жұмбақпен айтысушылар өте сирек кездеседі.
Жұмбақталатын нәрсенің көпшілігі шындық өмірден алынады. Ақындардың
таланты, дүниетану шеңберінің көлеміне қарай, айтқан жұмбағының мағынасы
кейде тайыз, кейде терең боп отырады. Кейбір жұмбақтардың шешуіне
қарағанда, жасырушының да, шешушінің де әр алуан құбылыстарды көп
білетіндігі таңғалдырады.
Жұмбақ айтысының ең жақсы үлгісінің бірі – Сапарғали мен Нұржан айтысы.
Бұл айтыста екі ақын да білімділік, тапқырлық, өнерлілік танытқан.
Сапарғали ауыл тіршілігінің қалыпты шындық болмысымен қатар, қазақ жерінің
Ресейге қосылуына байланысты ел өміріне енген жаңалықтарды жұмбағына арқау
етеді. Мысалы:
Сапарғали:
Бір құс бар қанат жайса дөп-дөңгелек,
Адамнан еш уақытта жүрмес бөлек,
Ұшырса, қондырса да еркі адамда
Шықпайды панаңыздан көлеңкелеп.
Н ұ р ж а н:
Мысалы жайса зонтик құс секілді,
Тетігі қолда болған іс секілді,
Жауса пана, күн шықса көлеңкесі,
Достығы бейне сіз бен біз секілді.
Сапарғали жұмбақтап отырған затының жеке детальдарын жақсы білген де,
сол деректер арқылы затты жұмбақтаған. Жұмбақты айтушы Сапарғали да, оның
шешушісі Нұржан да білгірлік танытқан, өнерлілік көрсеткен.
Жұмбақтау Әсет пен Рысжан, Қожахмет пен Әубәкір айтысында да кездеседі.
Адамды дүниетануға, өмірді көбірек білуге дағдыландырып, оның ойсанасын
өрістетіп, қиялын шарықтатуда басқа айтыстан гөрі жұмбақ айтысының орны
ерекше.
Салт айтысы. Салт айтысы екіге бөлінеді: қыз бен жігіт айтысы, ақындар
айтысы.
Қыз бен жігіт айтысы. Қыз бен жігіт айтысы көбіне ойын-тойда айтылады.
Ойын-тойдың бір бөлімі болып кіруі оның салт өлеңі екендігін айқындайды.
Әдетте, қыз бен жігіттің айтысы ақынды талғамайды, ақындығы жоқ
жігіттер де, қыздар да үйреншік, жаттамалы өлеңдермен айтыса беруі мүмкін.
Бірақ кейде ақын жігіт пен ақын қыздың не әдейі кездесіп, не кездейсоқ
ұшырасып айтысатыны да болады.
Қыз бен жігіттің айтысы – салт айтысының жоғары сатысы деп есептелетін
ақындар айтысының даярлығы, соның бастамасы секілді. Қандай ірі ақын
болмасын, ер жетіп, ел намысын қорғау тәрізді күрделі майданға түсу үшін,
алдымен ауыл арасындағы той-топырларда айтысу тәжірибесінен өтеді. Сол
айтыстарға түсіп ысылады.
Сауық құрған жастар қыздарды мақтап, не жамандап немесе оның айттырып
қойған жігітін жамандап, қыз бен жігіттің өз айналасымен болады. Мұндай
айтыстардың мазмұны тартымды, күлкіге негізделген, тілі де, тартысатын
мәселесі де жеңіл, шағын келеді. Көбінесе ұтқырлыққа, сөз тапқырлыққа
құрылады.
"Омарқұл мен Тәбияның" айтысын алсақ, қыз бен жігіт айтысының әлгі
айтылған тақырыптарының бірін қозғайды. Бірін-бірі сүйген екі жастың
өздерінің көңіл күйін сөз етеді.
О м а р қ ұ л:
...Ақылың болса, сөзді аңғар деймін,
Көңіліңе піспей қалған нан бар деймін.
Сергелдең сенің үшін болдым талай,
Ауылыңа қона түнеп, жанжал деймін...
Айтқан серт өз мойныңа бар, бар деймін.
Т ә б и я:
Мен жетсем, уәдеге сен жетпедің,
Қайғымды қай-қайдағы тербетпегін.
Айтқан серт, алысқан қол сені тапсын,
Аузыңды байқап, сөйле, керкеткенім,
Арасын екі ауылдың болжал етіп,
Жеріме іздеп жүріп келмеп пе едім.
Мен келсем, жігіт түгіл сайтан да жоқ,
Соңыңнан іздеп жүріп өлмек пе едім...
Қыз бен жігіттің айтысы кейде күлдіргіге құрылады.
Қысқасы, жігіт пен қыздың шын мәніндегі айтыстары, ру, ел мәселесіне
бармай, жоғарыда айтылғандай, елдің тұрмыс-салтының басқа жақтарын ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz