Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар және оны тапсырудың мерзімі

Жоспар

Кіріспе

Негізгі бөлім: Қаржылық есеп беру құрамы мен элементтері.
1.1 Қаржылық есеп берудің маңызы.
1.2. Қаржылық есеп беруге қойылатын негізгі талаптар.
1.3 Қаржылық есеп берудің мақсаттары.

ІІ Бөлім.
2.1 Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар және оны тапсырудың мерзімі.
2.2 Қаржылық . шаруашылық қызметінің есебін беру.
2.3 Қаржылық есеп беруді жасау және ұсыну .

ІІІ Бөлім
Нығайтылған қаржылық есеп туралы түсінігі.
3.2 Қаржылық салымдарының есебі.
3.3 Қаржылық салымдары шоттары бойынша жүргізілетін операциялар

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 36 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе

Негізгі бөлім: Қаржылық есеп беру құрамы мен элементтері.

1.1 Қаржылық есеп берудің маңызы.

1.2. Қаржылық есеп беруге қойылатын негізгі талаптар.

1.3 Қаржылық есеп берудің мақсаттары.

ІІ Бөлім.

2.1 Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар және оны тапсырудың

мерзімі.

2.2 Қаржылық - шаруашылық қызметінің есебін беру.

2.3 Қаржылық есеп беруді жасау және ұсыну .

ІІІ Бөлім

Нығайтылған қаржылық есеп туралы түсінігі.

3.2 Қаржылық салымдарының есебі.

3.3 Қаржылық салымдары шоттары бойынша жүргізілетін операциялар

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

КІРІСПЕ

Жылдам шешім қабылдаудың негізі - толық және маңызды ақпаратпен қамтамасыз ету болып табылады. Бұған есепке алу мен есеп беру арқылы қол жеткізіледі.
Есеп беру дегеніміз - меншіктің барлық түріндегі кәсіпорындардың қаржы-шаруашылық қызметін және ұйымдық-құқықтық мәртебесін кешенді түрде сипаттайтын жиынтық көрсеткіштер жүйесі.
Берілетін есептің деректеріне жабдықтаушылар, бәсекелестер, қазіргі және келешектегі инвесторлар. Қызметкерлер сондай-ақ министрліктер, ведомстволар, қалың көпшілік мүдделі. Қаржылық есепте инвестициялық саясат ұсынуға және несие беру жөнінде шешім қабылдауға, болашақтағы ақша ағынын бағалауға, кәсіпорындардың ресурстары мен міндеттемелерін және оның басшы органдарының қызметін сараптауға қажетті ақпарат жинақталады.
Үкімет пен оның органдары берілген есеп ақпаратын сол кәсіпорынға қатысты экономикалық саясат пен салық шараларын белгілеу үшін пайдаланады.Оларға сондай-ақ субъектілер қызметін ретке келтіріп, салық салу саясатын жүзеге асыру үшін және табыстарды кіріске алу мен әр алуан статистикалық деректердің негізі үшін мәліметтер керек.
Қаржылық есеп негізінде субъектінің қаржылық жағдайының нашарлай бастау тенденциясын дер уақытында аңдып, оның шаруашылық қызметіндегі жағымсыз құбылыстардың алдын алуға болады, сондай-ақ пайданы молайту үшін ішкі резервтерді анықтауға, соны жұмылдырып, тиімді пайдалану арқылы табысқа жетуге болады. Кәсіпорындардағы қаржы қызметінің ойдағыдай барысы алға қойған мақсатқа, жоспарланған көрсеткіштерге қол жеткізуге қажетті жағдай жасайды, кәсіпорынның өндірістік қызметінің үздіксіздігі қаржылық жағдай қалыпты тұрақтылығын қамтамасыз етеді, ал бұлар кәсіпорынның төлем қабілетіне кепілдік береді.
Алайда субъектілердің қаржылық есебін пайдаланушылар мүдделерінің айырмашылықтарына қарамастан, субъектінің өмір сүруінің басты шарты - оның қызметіне қажетті капиталдың жеткіліктілігі болып табылады. Сондықтан капитал иелері мен басқа да инвесторлар есептен алатын ақпаратқа қанағаттануға тиісті мұндай жағдай ақпарат падаланушыларға ортақ сипат. Осы талапқа жауап беретін қаржылық есеп жалпы мақсаты есеп деп аталады, ал барлық тұтынушыларға арналған, бұлар үшін қаржылық есеп шаруашылық жүргізуші субъект туралы ақпаратты негізгі көзі қызметін атқарады. Алайда, тұтас алғанда есеп беру тұғырнамасы сыртқы тұтынушылардың жалпы қажетіне қатысты және ол бұрын өз капиталын субъектінің қарамағына бергендердің мүдделерін қорғауға бағытталады.
Жылдық есеп мынадай тұтынушыларға беріледі:
Меншік иелері немесе өкілдікті органдарға немесе құрылтайшылық құжаттарға сәйкесті органдар;
Кәсіпорынның тұрғын жеріндегі салық органдарына;
Жергілікті қаржы органдарына;
Мемлекеттік статистикалық органдарына.
Заңды тұлғаның қаржылық есебі тұтынушылар үшін ашық болып табылады. Ол қалың көпшілікті субъектінің даму бағыттары туралы және оның аймақтық-экономикалық, әлеуметтік ахуалын жақсартуға соңғы жетістіктері туралы ақпаратпен қамтамасыз ете алады.
Қазақстан Республикасының әлемдік экономикалық қауымдастыққа кіруіне байланысты барлық пайдаланушыларға, әсіресе шетелдік инвесторларға түсінікті бухгалтерлік есеп жүргізудің және қаржылық есеп беруді жасаудың қағидаларын жетілдіруге белгілі бір талаптар қойыла бастады. Шетелдік инветорлар қазақстандық ұйымдарға ақшалай қаражат сомасын салғаннан кейін олардың барлығына түсінікті есептілік табыс ету қажет болды. Осыған байланысты қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары (ҚЕҰС) жалпы қабылданған кәсіби іскерлік қарым-қатынас жасау тілі болып табылады.
Қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары (ҚЕҰС) - бұл бүкіл әлемде ұйымдардың қаржы есептерін жасау үшін қаржы-шаруашылық операцияларын тануға, бағалау мен ашып көрсетуге талаптар қоятын ережелер.
Қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары бойынша кеңесімен құрастырылған ҚЕҰС бүкіл дүние жүзінде ұйымның қызметі туралы ашық және түсінікті ақпаратты, ұсыну үшін тиімді құрал ретінде танылады.
Қазіргі уақытта қалыптасқан әлемдік үрдіс барлық елдердің қаржылық есеп берудің оның ұлттық стандарттарға сай жасауға көшуін қажет етеді. Барлық ірі индустриялық елдер өздерінің ұлттық стандарттарынан бас тартып бірыңғай ұлттық стандарттарға көшуде. Мәселен, АҚШ мамандары ҚЕҰС-пен жалпы қабылданған бухгалтерлік есеп қағидаларын (GAAP) жақындастыру жөнінде жан-жақты жұмыс жүргізуде.
Біздің мемлекетіміз Тәуелсіздік алған сәттен бастап ұлттық тәжірибені зерттеу нәтижесінде өзінің бухгалтерлік жүйесін реформалауға кірісті. Есеп пен аудитті дамыту мен жетілдіруге байланысты нормативтік-құқықтық актілерді іске асыру мақсатында елімізде қаржылық есеп беруді ҚЕҰС-қа сәйкес жасауға бірте-бірте көшу жүзеге асырылуда. ҚЕҰС көшу есеп берудің өзінің дайындау принциптерін және оның сапасын бақылау - аудит принциптерін де өзгертеді.
Қаржылық есеп берудің стандарты - бұл бухгалтерлік есеп жүргізу мен қаржы есептілігін жасаудың қағидалары мен әдістері белгіленетін құжат.
Стандарттар ұлттық және халықаралық болады.
Қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары - бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру саласындағы қызметті реттеудегі жүзеге асыратын орталық мемлекеттік орган бекіткен стандарт болып табылады.
ҚЕҰС-ты әзірлеп, жетілдірумен Канада, Германия, Франция, Австралия, Мексика, Жапония, Ұлыбритания және Ирландияның, сондай-ақ АҚШ-тың бухгалтерлік органдары жасаған келісімге сәйкес 1973 жылғы 29 маусымда құрылған Ұлттық қаржылық есеп берудің стандарттары жөніндегі комитет (ҚЕҰСК) айналысты. 2001 жылғы сәуірден бастап көрсетілген Комитет осы стандарттарды бекітетін қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары жөніндегі комитет Қорының органы болып табылатын қаржылық есеп берудің стандарттары жөніндегі кеңес болып қайта құрылды.
ҚЕҰС - қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары жөніндегі комитет қабылдаған стандарттар мен түсініктемелер. Оларға:
1) Ұлттық бухгалтерлік есеп стандарттары (IAS);
2) Қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары (IFRS);
3) Түсініктеме түріндегі ресми құжаттар - қаржылық есеп берудің стандарттарын түсіндіру жөніндегі комитет дайындаған және шығаруға бекіткен ҚЕҰС-на түсініктемелер;
4) Түсініктеме беру жөніндегі тұрақты комитет дайындаған және ҚЕҰСК шығаруға бекіткен түсіндірмелер кіреді.
ҚЕҰСК әзірлеген ұлттық стандарттар жүйесі ұйымдардың қаржылық есеп беруін жасаумен байланысты барлық негізгі мәселелерді қамтиды.
Сонымен ҚЕҰСК 41 стандарт әзірледі, алайда нормативтік шаруашылық жүргізудің кеңеюіне орай олардың кейбіреуі алынып тасталды, сондықтан қазіргі кезде 37 стандарт, оның ішінде халықаралық бухгалтерлік есеп стандарттары 30 және қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары 7 қолданылады.
Қаржылық есеп беру мекеме қызметінің қаржы жағдайы мен қаржы нәтижелерінің құрылымдалған ұсынуы болып табылады. Қаржылық есеп берудің мақсаты пайдаланушыларды экономикалық шешім қабылдау үшін кәсіпорынның қаржылық жағдайы, қызмет нәтижелері, қаржылық жағдайының өзгеруі туралы пайдалы ақпаратпен қамтамасыз ету. Осы мақсатқа жету үшін қаржылық есеп беру белгілі жорамал негізінде құрастырылады, сапалы сипаттамаларға ие болады және белгілі элементтер жөнінде ақпарат болуы тиіс. Сондай-ақ мекеме басшылығына сеніп тапсырылған ресурстарды басқару нәтижелерін де көрсетеді.
1 - Қаржылық есеп беруді ұсыну IAS қаржылық есеп берудің ұлттық стандартына сәйкес жалпы мақсаттағы қаржылық есеп беру - бұл өздерінің нақты ақпараттық қажеттіліктеріне сай келетін есептіліктің ұсынылуын талап етуге мүмкіндігі жоқ пайдаланушылардың қажеттіліктерін қамтамасыз етуге арналған есептілік.
Қаржылық есеп берудің нысандары мыналарды қамтиды:
- бухгалтерлік баланс;
- пайдалар мен залалдар туралы есеп;
- ақшалай қаражаттардың қозғалысы туралы есеп;
- меншікті капиталдағы өзгерістер туралы есеп;
- есеп саясатының елеулі элементтерінің қысқаша сипаттамасын және басқа да түсіндірме ескертпелерді қоса, ескертулер.
Бухгалтерлік баланс мекеменің қаржылық есептілігінің негізгі нысаны болып табылады. Ол мекемелердің белгілі бір күнгі жағдай бойынша активтерін, міндеттемелері мен капиталын көрсетеді. Қаржылық жағдайды бағалаумен тікелей байланысты қаржылық есептіліктің элементтері активтер, міндеттемелер және капитал болып табылады.
Бухгалтерлік баланс көрсеткіштері актив және пассив болып бөлінеді. Бухгалгерлік баланстың активінде шаруашылық құралдардың жағдайын сииаттайтын көрсеткіштер жалпыланады, ал пассивінде ұйымның шаруашылық қызметіне қолданған шаруашылық құралдарының пайда болу көздерін сипаттайтын көрсеткіштер қарастырылады.
Баланстағы барлық баптар экономикалық мазмұны бойынша бес бөлімге топтастырылады: активінде екі бөлім: қысқа мерзімді активтер, ұзақ мерзімді актвитер, пассивінде үш бөлім: меншікті капитал, ұзақ мерзімді міндеттемелер, қысқа мерзімді міндеттемелер.
Бухгалтерлік баланс мынадай маңызды қызметтерді атқарады:
- менеджерлер мен иелерін ұйымның мүліктік жағдайымен қатыстырады;
- баланс бойынша ұйымның жақын арада алған міндеттемелерін өтей алатынын анықтайды;
- актив баптары мен оларды қалыптастыру көздерінің мазмұны ішкі және сыртқы пайдаланушыларға пайдалану мүмкіндігін береді.
Мекеменің қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижесін бағалаумен тікелей байланысты қаржылық есептіліктің элементтері болып пайдалар мен залалдар танылады. Қызмет нәтижесі пайда және залал туралы есепте берілген мекеменің табыстары (кірістері) мен шығыстарының өзара байланысы болып табылады.
Пайдалар мен залалдар туралы есептің өзінде міндетті түрде кезең ішінде мынадай сомаларды көрсеткенде кем дегенде мынадай желілік баптар болуы тиіс:
- табыс;
- қаржыландыру жөніндегі шығындар;
- қауымдасқан компаниялар мен бірлескен кәсіпорындардың пайдалары мен залалдарында үлес қосып қатысу бойынша есептеу әдісіне сәйкес ескерілген мекеменің үлесі;
- салық бойынша шығыстар;
- тоқтатылған қызметтен алынған салық салудан кейінгі жиынтық пайда немесе залал;
- пайда немесе залал.
Пайдалар мен залалдар туралы есептің өзінде міндетті түрде мынадай баптар кезең ішінде пайданы немесе залалды бөлу ретінде ашып көрсетілуге тиіс:
- азшылық үлесіне жатқызылатын пайда немесе залал;
- еншілес компанияның меншікті капитал иелеріне жататын пайда немесе залал.
Пайда мен зиян туралы есеп қаржылық есеп берудің маңызды құжаттарының бірі болып саналады, ол белгілі есепті кезеңдегі қызметтің нәтижелерін бағалауды қамтамасыз етеді.
Қазіргі заманғы талдау тәжірибесінде шаруашылық ұйымның экономикалық тиімділігінің деңгейі жөніндегі ақпарат болып табылады. Ол қаржы нәтижелерін қалыптастыратын процестерді анықтап талдау және есепті кезеңдегі басқарушылық шешімдерді бағалау үшін пайдаланылады.
Кәсіпорынның жеткілікті төлем қабілеттілігі мен ұйым жұмысының жоғары пайдалылығының арасындағы оңтайлы балансты қолдау нарықтық экономиканың ең маңызды міндеті болып табылады. Осы міндет шешімінің негізгі көзі ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп болып табылады.
Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп 7 - Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептер IAS қаржылық есеп берудің ұлттық стандартының талаптарына сәйкес жасалады да, есепті кезеңнің қаржы есептілігінің құрамдас бөлігі ретінде ұсынылады. Аталған стандартқа сәйкес ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептер өзіне ақша қаражаттарындағы өзгерістер мен операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметтен болған өзгерістерге бөліп, мекеменің есепті кезеңдегі ақша қаражатының баламалары туралы ақпаратты қамтиды. Ақша қаражаттарының баламалары инвестициялаудан немесе басқа мақсаттардан гөрі қысқа мерзімді ақша міндеттемелерін өтеу үшін қолданылады.
Ақша қаражаттырының қозғалысы туралы есептерді жасаудың негізгі мақсаты мен қажеттілігі мекеменің ақша қаражаттарының қозғалысы туралы ақпарат қаржылық есеп беруді пайдаланушыларға мекеменің ақша қаражаттарын табу қабілеті мен олардың баламаларын, сондай-ақ ақша қаражаттарына қажеттілікті бағалау үшін негіз беретіндігі мен пайдалылығында көрінеді.
Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп оны қаржылық есеп берудің қалған нысандарымен бірге пайдаланған кезде ақпарат береді, онда өзгеріп отыратын жағдайлар мен мүмкіндіктерге бейімделу үшін пайдаланушыларға мекеменің таза активтеріндегі өзгерістерді, оның қаржы құрылымын және түсімдер мен ақша қаражаттары төлемдерінің деңгейі мен мерзімдеріне әсер ету қабілетін бағалауға мүмкіндік береді.
Нарықтық қатынастар жағдайында кәсіпорынның қызметі мен оның дамуы негізінен өзін-өзі қаржыландыру, яғни меншікті капиталдың есебінен жүзеге асырылады, тек меншікті капитал жетіспеген жағдайда ғана қарыз қаражат тартылады.
Меншікті капиталдағы өзгерістер туралы есеп І Қаржы есептілігін ұсыну IAS қаржылық есеп берудің ұлттық стандартына және Ұлттық қаржылық есептіліктің №2 стандартына сәйкес жасалады да, мекеменің есепті кезеңдегі қаржылық есеп берудің жеке нысаны түрінде ұсынылады. Бұл есепте мынандай ақпараттар қамтылады:
- меншікті капиталдағы барлық өзгерістерді;
- меншікті капитал иелерімен операциялар жасау нәтижесінде туындайтындардан өзгеше меншікті капиталдағы өзгерістер туралы есеп.
Капиталдағы өзгерістер туралы есеп есепті кезеңдегі болған капиталдың құрылымдық және сандық өзгерістері туралы ақпаратты ашып көрсетеді.
1 - Қаржы есептілігін ұсыну IAS және 8 Есеп саясаты, есептілік бухгалтерлік бағалаулардағы өзгерістер және қателіктер IAS қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттарына сәйкес мекеме өзінің есеп саясатын жасайды. Есеп саясаты - бұл мекеме қаржылық есеп беруді дайындау және ұсыну үшін қолданатын нақты қағидаттар, негіздер, кесімдер, ережелер және тәжірибе.
Мекеменің қабылдайтын есеп саясатының мақсаты мекеменің жүргізген операциялары мен оқиғалары туралы ең толық, әділ және дұрыс ақпараттар алу болып танылады. Бұл ақпараттар мекеменің иелеріне және жеке меншік иелеріне, мемлекетке, банкке, салық органына және мекеменің шаруашылық байланыстағы және басқа іскерлік серіктестікке қосылуға ниет білдірген заңды және жеке тұлғаларға, барлық ішкі агенттерге өте қажет.
Қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттарының талаптарына сәйкес қаржылық есептіліктің ажырамайтын құрамдық бөлігі болып, сондай-ақ түсініктеме жазба танылады. Ол қаржылық есеп берудің сандық деректерінің мазмұнын жақсы анықтау үшін қажетті мәліметтер беретін негізгі талдамалы құжат. Түсіндірме жазбаның басында мекемеге енетін құрамдық бөлігінің құрамын, олардың шаруашылық қызметінің негізгі көрсеткіштерін сипаттаумен ашып көрсетіледі де, мекеменің қаржылық-шаруашылық қызметінің жүргізілген жағдайларын сипаттайды. Жазбада сондай-ақ келесі жылы жеткен жетістіктерді жақсарту және айқындалған жетіспеушіліктерді жою үшін қажетті шаралар жоспары белгіленіп қояды.
Түсініктеме жазбада баланстың негізгі баптарына толық сипаттама беріледі, пайдалар мен залалдар туралы, ақша қаражаттарының қозғалысы туралы, капиталдағы өзгерістер туралы ақпараттар ашылады. Мекеменің қаржылық-шаруашылық қызметін бағалау үшін материалдық, еңбек және қаржы ресурстарын пайдалану көрсеткіштері есептеледі. Түсініктеме жазбада мекеменің есепті жылдағы қаржылық жағдайы мен қаржылық-шаруашылық қызметінің нәтижелеріне әсерін тигізген факторлар, сондай-ақ құрылтайшылардың (меншік иелері) жылдық қаржылық есептілікті қарап, талдау нәтижелері бойынша қабылданған шешімдер көрсетіледі. Егер есепті жыл бойына мекеменің есептік саясатында өзгерістер болса, онда түсініктеме жазбада осы өзгерістердің себептері көрсетіледі де, олардан болған зардаптарға құндық баға беріледі.
Ұйымның қаржылық есеп беруі ел валютасында (мың теңге) жасалады және оған есепті уақытылы табыс ету үшін жауап беретін басшы мен бас бухгалтер қол қояды.
Ұйымның есепті кезеңі 1 қаңтардан бастап 31 желтоқсанда аяқталатын күнтізбелік жыл болып табылады. Жаңадан құрылған ұйым үшін алғашқы есепті кезең (жыл) сол жылдың 31 желтоқсанына дейін ол мемлекеттік тіркелген сәттен басталады.
Ұйымдар жылдық қаржылық есеп берулерін есептіден кейінгі жылдың 30 сәуірінен кешіктірмей табыс етеді.
Қорытындылай келе, қаржылық есеп беру мекеменің өнімді өндірудің және өткізудің жалпы көлемі мен түрлері бойынша қабылдаған тапсырыстарын орындауын жүйелі тексеруге, материалдық, еңбек және қаржылық ресурстарды пайдаланудың тиімділігін арттыру мен экономикалық көрсеткіштерін жақсарту және мекеменің қаржылық-шаруашылық қызметінің болашақта өркендеудің ішкі пайдаланбаған резервтерді анықтап, оларды іске қосуға мүмкіндік береді.
Бүгінде қазақстандық ұйымдардың бір қатары ұлттық стандарттар бойынша есеп беруді ұсынады. Бұл олар үшін қосымша болып табылады, себебі олар қаржылық есеп беруді екі түрде - қазақстандық және халықаралық ережелер бойынша дайындайды.
Қаржылық есеп берудің ұлттық стандарттары қаржылық капиталдың мүддесін көрсетеді және биржаларға, банктерге, несиелік мекемелерге және тағы басқа қаржылық саудагерлерге бағытталған.
Қаржылық есептіліктің ұлттық стандарттары - жоғары кәсіби ұйымдармен дайындалған және ұсынбалы бухгалтерлік есеп ережелері , әдістері, ұғымдары мен процедуралары жиыны. Ұлттық есеп тәжірибесінде әр түрлі елдерде есептізерттеумен, салыстырумен және жіктеумен, беру унификациясы бойынша дайындалымдар және ұсыныстармен айналысатын көптеген ұйымдар бар. Олардың ішінен атап көрсетуге болатындары:
Ұлттық бухгалтерлік стандарттар комитеті;
Біріккен Ұлттар Ұйымы;
Трансұлттық корпорациялар бойынша комиссия;
Есеп пен есеп берудің ұлттық стандарттары бойынша эксперттердің үкіметаралық жұмыс тобы (БҰҰ);
Экономикалық ынтымақтастық және даму бойынша ұйым;
Еуропалық Одақ (ЕО);
Есеп стандарттары үрдісіне ықпал етуші кәсіби бухгалтерлердің аймақтық ұйымдарына мыналар жатады:
+ Кәсіби бухгалтерлердің Еуропалық федерациясы;
+ Америкааралық бухгалтерлік ассоциация;
+ АСЕАН елі мүшелері бухгалтерлерінің федерациясы;
+ Азия және Тынық мұхит аймақтары бухгалтерлерінің конфедерациясы;
+ Бухгалтерлік есеп бойынша Африкалық кеңес.
Америкалық ұйымдар:
* Бағалы қағаздар және биржа бойынша комиссия;
* Қаржылық есеп стандарттары бойынша кеңес.
Қазіргі кезде ұлттық бухгалтерлік есеп стандарттары Қазақстан Республикасында да қолданылады. Олардың тізімі төменде берілген:
Ұлттық бухгалтерлік есеп стандарттары

Стандарттар нөмірі
Стандарт атауы
Енгізілген жылы

ҰБЕС 1
Қаржылық есептілікті ұсыну
2004
ҰБЕС 2
Қорлар
2004
ҰБЕС 7
Ақша қаражатының қозғалысы туралы есеп
2003
ҰБЕС 8
Есеп саясаты,есеп айырысуды бағалаудағы өзгерістермен қателер
2004
ҰБЕС 10
Есеп беретін мерзімнен кейінгі жағдайлар
2004
ҰБЕС 11
Құрылысқа келісімшарттар
2003
ҰБЕС 12
Пайдаға салықтар
2003
ҰБЕС 14
Сегментті есептілік
2003
ҰБЕС 16
Негізгі құралдар
2004
ҰБЕС 17
Жал
2004
ҰБЕС 18
Түсім
2003
ҰБЕС 19
Қызметкерлерге ыйақылар
2003
ҰБЕС 20
Мемлекеттік субсидияларының есебі мен үкіметтік көмек туралы ақпараттарды ашу
2003
ҰБЕС 21
Валюталық бағамдар өзгерістерінің әсері
2004
ҰБЕС 23
Қарыздар бойынша қарыздар
2003
ҰБЕС 24
Байланысушы тараптар туралы ақпараттарды ашу
2004
ҰБЕС 26
Зейнетақылық қамтамасыз ету бағдарламалары бойынша есеп және есеп беру
2003
ҰБЕС 27
Жеке және жинақ қаржылық есептемелік
2004
ҰБЕС 28
Қауымдастырылған ұйымдарға инвестициялар
2004
ҰБЕС 29
Гиперинфляция жағдайындағы қаржылық есептемелік
2003
ҰБЕС 31
Бірлескен қызметтерге қатысу
2004
ҰБЕС 32
Қаржылық инструменттер-ақпараттарды ашу және ұсыну
2004
ҰБЕС 33
Акцияға пайда
2004
ҰБЕС 34
Аралық қаржылық есептілік
2003
ҰБЕС 36
Активтердің құнсыздануы
2004
ҰБЕС 37
Бағалау міндеттемелер,шартты міндеттемелер және шартты активтер
2003
ҰБЕС 38
Материалдық емес активтер
2004
ҰБЕС 39
Қаржылық инструменттер-мойындау және бағалау
2004
ҰБЕС40
Инвестициялық жылжымайтын мүлік
2004
ҰБЕС 41
Ауыл шаруашылығы
2003

1.1 Қаржылық есеп берудің маңызы.

Қаржылық есеп беру - бұл кәсіпорынның есепті кезеңдегі қаржы-шаруашылық қызметіне сипаттама беретін белгілі нысандарға топтастырылған көрсеткіштер жүйесі.Қазақстан Республикасы Ұлттық Комиссиясының 1996 жылғы 12 қарашадағы №2 қаулысына сәйкес барлық кәсіпорындар меншік нысаны мен қызмет түріне қарамастан Бухгалтерлік есептің Қазақстандық стандартына көшті.Шаруашылық ету жағдайларының өзгеруіне байланысты кәсіпорынның есеп беру нысандары жетілу жағына өзгереді. Атап айтқанда,есеп беру Ұлттық бухгалтерлік стандарттардың талабына сай келе бастады. Кәсіпорынның,мекеменің қаржылық есеп беруі есеп процесінің соңғы сатысы болып табылады. Кәсіпорынның қаржылық есеп беруінде кәсіпорынның мүлік және қаржы жағдайына сипаттама беретін жиынтық деректер, кәсіпорынның шаруашылық қызметінің нәтижелері көрсетіледі.

Нарықтық қатынастардың қалыптасуы жағдайында кәсіпорынның шаруашылық қызметін қаржыландыруды шектеу барынша күшейтіледі.Соған байланысты шынайы және объективті қаржылық есеп берудің маңызы арта түседі, өйткені оның көрсеткіштеріне жасалған талдау кәсіпорынның шын мәніндегі мүліктік және қаржылық жағдайын анықтауға мүмкіндік береді.

Кәсіпорынның қаржы жағдайы - ресурстардың қолда барын,орналастырылуын және пайдаланылуын , кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын , баланстың өтімділігін көрсететін көрсеткіштер жүйесімен сипатталатын кешенді түсінік. Есеп беру кәсіпорын мүліктерінің жалпы құнын, шашыратылған құралдардың (яғни негізгі және өзге де айналымнан тыс) құнын, ұтқыр (айналым) құралдардың, материалдық айналым құралдарының құнын, кәсіпорынның меншікті қаражаттарының, қарыз қаражаттарының мөлшерін анықтауға мүмкіндік береді.

Қаржылық есеп берудің деректері бойынша қорлар мен шығындарды қалыптастыруға арналған қаражат көздерінің артықшылығын немесе көпшілігін анықтайды. Бұл орайда кәсіпорынның меншікті , несиелік және өзге қарыз көздерімен қамтамасыз етілгендігін анықтауға мүмкіндік туады. Қаржылық есеп беру кәсіпорынның несиеге қабілеттілігін, яғни оның міндеттемелер бойынша толықтай және өз уақытында есептесе алатындығын бағалауға мүмкіндік береді. Баланстың өтімділігі кәсіпорын өз активтерімен міндеттемелерді жабу дәрежесімен анықталады. Қаржылық есеп беру мынадай активтерді: неғұрлым өтімді активтерді, жылдам сатылатын активтерді анықтауға мүмкіндік береді. Екінші жағынан, қаржылық есеп берудің деректері бойынша кәсіпорының мынадай пассивтерін :неғұрлым жедел пассивтерді , қысқа мерзімді пассивтерді, ұзақ мерзімді пассивтерді және тұрақты пассивтерді анықтауға болады. Мұның өзі нарық жағдайында , бәсекелес - кәсіпорындардың ортасында жұмс жасайтын кәсіпорындар үшін өте маңызды.

Қазіргі нарықтық қатынастар жағдайында есеп беру көрсеткіштерінің рөлі басқару шешімдерін қабылдау , кәсіпорынның нарықтағы жағдайын анықтаү кезінде өте маңызды болмақ.

Қаржылық есеп беру құрамы мен элементтері.

ҚР-ның президентінің 1998 жылғы 26 желтоқсандағы заң күші бар №2732 Бухгалтерлік есеп туралы жарлығына сәйкес:

Бухгалтерлік баланстан;

Қаржы-шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы есептен;

Ақша қаражаты қозғалысы туралы есептен тұрады.

Сондай-ақ осыларға тіркелген түсініктеме хаттардан сондай ақ басқа да қосымша ақпараттан, таблицалардан, қаржылық есептерге негізделген немесе солардан алынған және солармен бірге оқылатын диаграммалардан тұратын қаржылық есепті меншік формасы мен қызмет түріне тәуелсіз заңды тұлғалар құрастырады.

Бухгалтерлік баланстың қаржы-шаруашылық нәтижелері туралы есеп пен ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептің мазмұны мен форматы бухгалтерлік есептің тиісті стандарты арқылы тәртіпке келтіріледі және бір есепті кезеңінен келесісіне қолданылады.

Бухгалтерлік баланс кәсіпорынның жылдық есебінің жылдық формасы болып табылады. Ол кәсіпорынның есепті жылдың басы мен соңындағы қаржылық жағдайын көрсетеді. Баланс бас кітапта немесе мышинограммаларда көрсетілген есеп шоттар бойынша қалдықтар негізінде құрылады.

Баланс Актив, яғни субъектінің құнды бағасы бар мүлкі, мүліктік және жеке мүліктік игіліктері мен құқық және пассив, яғни жеке меншік капитал мен міндеттемелер болып бөлінеді. Актив пен пассив теңестірілген.

Бұған қоса баланста сыртқары есеп шоттарға есепке алынатын игіліктердің бар екені туралы анықтама келтіріледі. Баланс қаржылық есептің үш элементін көрсетеді:

Активті;

Жеке меншік капитал және міндеттемелер;

Қалған екі элемент табыс пен шығын қаржылық шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы есепте көрініс табады.

Осынау есеп қорытындыланған есеп шоты, табыстар мен шығындарды көрсететін басты форма болып табылады. Есепті жасауға қажетті бүкіл деректер регистрлерден және бухгалтерлік есеп шоттарынан тікелей алынған.

ҚР-ның шаруашылық жүргізуші субъектілері үш қаржылық есептің жаңа формасы № 3 Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп формасы болып табылады. Ол есепті кезеңнің ішінде заңды тұлғаға келіп түсетін және шығатын ақша қаражаттарының операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметтер шегіндегі негізгі арналарын көрсетеді.

Қаржылық есепте сондай-ақ түсініктеме хат, қосымша таблицалар мен басқа да ақпараттар болады. Түсініктеме хаттың мазмұны оның қызметін ұйымдастыру мен сипатының ерекшеліктеріне байланысты. Алайда оны құрудың көптеген талаптары артық күйінде қалады. Түсініктеме хатты деректер сыртқы ақпарат тұтынушыларға да және сол кәсіпорын басшыларына да бірдей дәрежеде қажет. Қаржылық есепке түсініктеме хаттың тіркеліп берілуі сол қаржылық есепті тұтынушылардың оны түсініп, деректерін салыстыруға көмектеседі.

Қаржылық есептің алдына қойған мақсатына қол жеткізу үшін ол осы есептің негізінде алынған, БЕС-ның ұлттық негізі ретінде қабылданған БҰҰ-ның тұғырнамалық ережелерінде көрсетілген белгілі бір принциптері мен талаптарына сәйкес келуі керек.

ҚР-нда енгізілген қаржылық есеп негізгі параметрлері бойынша ұлттық стандарттар талаптарына сәйкес келеді.

ҚР-ның заңдарында бұл тұғырнамалар жүзеге асырылады. Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру ҚР-нда есептеу, үздіксіздік, дәлдік, шынайлылық пен кедергісіз берілетіндік, бейтараптық, салыстырмалық, жүйелілік принциптеріне сай жүзеге асырылады.

Есептеу принципі мынаны білдіреді: табыстар еңбек сіңіріліп табылғаннан кейін аударылады, ал шығындар шығарылған соң есептелінеді, яғни операциялар мен оқиғалар есептік баланс пен қаржылық-шаруашылық қызмет нәтижелері туралы есепте олардан түскен несие ақша қаражаты төленген сәтінен бастап емес, пайда болған сәтінен бастап есепке алынады.

Аталған принциптердің сақталмауы шаруашылық субъектілерінің мүліктік және қаржылық жағдайдың көрінісін, қызметтің түпкі нәтижесін бұрмалайды.

Есеп беру мен баланс статьяларының бағасын бұрмалаған, әдейі өзгертілген есептік деректер берген басшылар мен бас бухгалтерлер қолданылып жүрген заңға сәйкес жауапкершілікке тартылады.

Қаржылық есеп ҚР-ның валютасы түрінде жасалуға тиіс. Көрсетілу единицасы - мың теңге. Есепке осы жұмыстың уақытылы орындалуына жауап беретін субъект басшысы мен бас бухгалтері қол қояды.

Қаржылық есепті жасау үшін есептік уақыт болып есепті кезеңдегі календерлық соңғы күн есептелінеді. Қолданылып жүрген заңға сәйкес жылдық есеп үшін есеп беру кезеңі календерлық жылдың 1 қаңтарынан бастап 31желтоқсанға дейін. Егер ҚР заңында басқаша жағдай қаралмаса, есеп әр жылдың 30 сәуірінен кешіктірілмей тапсырылуы керек.

Заңды тұлғалардың қаржылық есебі мүдделі тұтынушылар үшін жариялануға ашық болып табылады. Ондағы ақпараттың анықтығын заңды тұлға белгіленген тәуелсіз аудиторлық қорытынды немесе жеке аудитор дәлелдейді.

Сөйтіп, нарықтық қатынастарға көшу жағдайында қаржылық есептің рөлі елеулі түрде артады екен. Қазіргі заманғы білікті бухгалтер есепті қолданылып жүрген нормативті ережелер мен талаптарға сәйкес ол өзіне тиістілі рөлін - тұтынушыларды субъектінің мүліктік және қаржылық жағдайы туралы толық та ақпаратпен қамтамасыз етуі ойдағыдай атқаратындай есеп жасауға міндетті.

Түсініктеме хат.

БЕС сәйкес қаржылық есеп құрамына түсіндірмелік хат та кіргізілген.

Оның құрылымы экономика саласының ерекшеліктерін ескере отырып қарастырылуы қажет. Түсінік хаттың бір басты мақсаты - бүкіл бухгалтерлік есеп ақпаратын пайдаланушылар алдында кәсіпорын қызметінде орын алған проблемаларды анықтау, айналыс құралдарының айналысының кеміп кетуін айту, рентабельділіктің тмендеуі мен жоспардың орындалмау себептерін негіздеу.

1.2 Қаржылық есеп беруге қойылатын негізгі талаптар.

Заңды тұлға болып табылатын кәсіпорын мекеме филиалдардың , өкілдіктердің , бөлімдердің және дербес балансқа бөлінген басқа да құрылымдық бөлімшелердің өндірісі мен шаруашылығындағы мүліктерді қоас алғанда , мүлік пен олардың қалыптасу көздерінің құрамын көрсететін қаржылық есеп беруді жасайды. Қаржылық есеп беру Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінде әзірленетін және бекітілетін типтік нысандар бойынша жасалад. Атап айтқанда, шаруашылық субъектілері қаржылық есеп беру құрамында мыналарды: кәсіпорын балансын, кәсіпорның қаржы - шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы есеп беруді, ақша қаражаттарның қозғалысы туралы есеп беруді тапсыруға міндетті. Шаруашылық субъектілерінің батырмасы бойынша немесе әріптестермен келісім бойынша қаржылық есеп беру басқа да есептік деректермен және түсіндірме жазулармен толықтырылуы мүмкін.

Барлық кәсіпорындар, мекемелер үшін есеп беру жылы болып 1 қаңтардан 31 желтоқсанды қоса алғанға дейінгі мерзім саналады. Жаңадан құрылған кәсіпорындар , мекемелер үшін есеп беру жылы болып олар заңды тұлға құқын алған күннен бастап 31 желтоқсанды қоса алғанға дейінгі кезең , ал 1 қазаннан кейін құрылған кәсіпорындар үшін келесі жылдың 31 желтоқсанын қоса алғандағы мерзім саналады.

Қаржылық есеп беруді толтыруға қойылатын талаптар : көрсеткіштердің қарапайымдылығы мен түсініктілігі, деректердің шынайылығы; жинақтамалы және талдамалы есеп деректерінің сәйкестігі, есептік көрсеткіштердің жоспарлы көрсеткіштермен салыстырмалылығы, есепті көрсеткіштердің өткен жылдың осындай мерзімдегі есепті көрсеткіштермен салстырмалылығы.

Қаржылық есеп берудің жасалу дұрыстығына кәсіпорынны мекеменің басшысы және бас бухгалтер, сондай - ақ жоспар жасау қызметінің басшысы жауап береді. Қаржылық есеп беру қаржылық есептеменің бір бөлігі болып табылады және бухгалтерлік есептің стандарттарымен анықталады. Қаржылық есептемеге түсіндірме жазу, қосымша кестелер және осы есеп беруге негізделген немесе олардан алынған ақпараттар енеді және онымен бірге оқылатын болады.

1.3 Қаржылық есеп берудің мақсаттары

Қаржылық есеп берудің мақсаттары есеп берудің негізгі қаржылық жағдайы нәтижелер жайында ақпарат ұсыну болып табылады. Қаржылық есеп беру экономикалық шешім қабылдау үшін қажетті барлық ақпаратты өзіне енгізе алмайды. Өйткені есепнегізінде өткен оқиғаларды бейнелейді. Қаржылық есеп беру пайдалы ақпараттарды жинақтайды:

1. Несиені ұсыну жөніндегі инвестициялық шешімдерді қабылдауға;

2. Субъектінің алдағы ақшалай түсімін бағалауға және олардың түсімі мен жыл ұстасуы;

3. Субъектінің ресурстар мен міндеттемелерін байланысты бағалауға;

4. Басшы органдардың жұмысын бағалауға.

Қаржылық есеп берудің сапалық сипаттамалары :

1. Түсініктілік - қаржылық есеп беруге ұсынған ақпарат пайдаланушыға түсінікті болуға тиіс.

2. Орындылық - пайдалануға өткен , қазіргі және болашақ оқиғаларды бағалауға, растауға немесе түзетуге көмектесіп, экономикалық шешімдерге ықпал ету.

3. Сенімділік - ақпараттарда елеулі қателер мен бұрмалаушылықтар жоқ екендігіне шынайы сенім білдіру.

4. Шынайы көрсету - сенімділікті қамтамасыз ету жағдайы, қаржылық жағдайы, операция нәтижелері, ақшалай қаржылардың қозғалысы және тағы басқа операцияларды шынайы көрсетуі тиіс.

5. Мәннің формадан артықшылығы - операциялар мен басқа оқиғаларды шынайы көрсету тек заңды формада ғана емес, экономикалық заңдылығына сәйкес есептеп ұсынуы қажет.

6. Бейтараптық - қаржылық есеп берудегі ақпараттың сенімділігін қамтамасыз ету, яғни күні бұрын теріс түсініктеме болмауы керек.

7. Байқампаздық - активтер мен кірістер, кемітілмей, міндеттемелер мен шығыстар әдейі арттырылмауы үшін талап етілетін есептеулерге сақтық деңгейін ұстау.

8. Толықтылық - сенімділікті қамтамасыз ету мақсатында қаржылық есептердегі ақпарат толық болуы қажет.

9. Уақыттылық - ақпарат ұсынуда ақталуға келмейтін тежеу болған жағдайда өзінің орындалғандығын жоғалтуы мүмкін.

10. Пайда мен шығын арасындағы баланс - ақпараттан алынатын пайда, оны алуға кететін шығыннан артып түспеуі тиіс.

11. Сапалық сипаттаулар арасындағы баланс - қаржылық есеп беру тепе - теңдік немесе салалық сипаттары арасында байланыс болу қажет. Қаржлық есепті жасаушылар кәсіби пайымдау мен әртүрлі жағдайларды садыстырмалы маңыздлығын анықтайды.

12. Сенімді және әділ көрсету - бухгалтерлік есептің сәйкес стандарттарын қолдану.Сенімді және әділ қаржылық есеп беру барысында ешқандай алаламай, қамтамасыз етуі қажет.

ІІ Қаржылық есеп берудің баптарын бағалау .

Материалдық емес активтер бабы бойынша шаруашылық қызметте ұзақ уақыт бойы пайдаланлатын және кіріс келтіретін материалдық емес объектілерге кәсіпорынның жұмсаған шығындары көрсетіледі. Материалдық емес активтерді кәсіпорынның құрлтайшылары меншік иелері жарғылық капиталға салым есебінде енгізуі, сондай - ақ кәсіпорын өз қызметінің барысында сатып алуы мүмкін. Бап бойнша бастапқы бағалау кезіндегі материалдық емес активтердің құны, есептелген тозудың сомасы жекелей келтіріледі және қалдық құны көрсетіледі. Материалдық емес активтер баланс валютасына қалдық құнымен енгізіледі. Материалдық емес активтердің тозуы өнімнің жұмыстың, қызметтің өзіндік құнына олардың бастапқы құны мен ұтымды пайдалану мерзіміне қарай кәсіпорыын есептеген нормалар бойынша, бірақ кәсіпорын қызметінің мерзімінен аспайтындай болып жатқызылады.

Ұтымды пайдалану мерзімін анықтау мүмкін болмайтын материалдық емес активтер бойынша тозу нормасы он жыл мерзімге есептеліп, бірақ кәсіпорын қызметінің мерзімінен аспайтындай болып белгіленеді.

Баланстың Материалдық емес активтер деген бабын қалдық құнымен толтыру үшін.
101 - " Лицензиялық ккелісімдер ", 102 - "Бағдарламалық қамтамасыз ету" , 103 - " Патенттер ", 104 - "Ұйымдастыру шығындары ", 105 - " Гудвилл ", 106 - " Басқалар " және 112 - " Материалдық емес активтердің амортизациясы - бағдарламалық қамтамасыз ету ", 115 - " Материалдық емес активтердің амортизациясы - гудвилл ", 116 - " Материалдық емес активтердің амортизациясы - басқалар " деген жинақтамалы шоттардың ақпараттарын қолдану қажет .

"Негізгі құралдар" бабы бойынша қолданыстағы , консервациядағы немесе запастағы негізгі құралдар бойынша мәліметтер көрсетіледі . Бұл бап бойынша заңдарға сәйкес кәсіпорыннң меншігіне сатып алынған жер учаскелерінің құны да көрсетіледі . Аталған бап бойынша негізгі құралдардың бастапқы құны және тозуы және қалдық құны жеке - жеке көрініс табады . Негізгі құралдар баланс валютасына қалдық құнымен енгізіледі . Негізгі құралдардың түгендеу нәтижесі бойынша анықталған бастапқы құны мен қайта есептеу коэффициенттері негізгі құралдарды қайта бағалауға арналған алғашқы деректер болып табылады . Негізгі құралдар олардың бастапқы құнын тиісті коэффициентке көбейту жолымен қалпына келтіруқұнына дейін қайта бағаланады . Негізгі құралдар қайта бағалағаннан кейін негізгі құралдардың бастапқы құны қалпына келтіру құнына алмастырылады яғни қалпына келтіру құны баланстық құнға айналады . Есеп беруде негізгі құралдардың тозуы жекелей көрсетіледі . Сонымен , баланстық "Негізгі құралдар " деген бабын толтыру үшін мынадай жинақтамалы шоттардың ақпараты қажет :

121 - " Жер" , 112 - " Үйлер мен ғимараттар" , 123 - " Машиналар мен жабдықтар , беріліс құрылғылар" , 124 - " Көлік құралдары" , 125 - "Басқалар ", 126 - " Аяқталмаған құрылыс" , 131 - " Үйлер мен ғимараттардың тозуы" , 132 - " Машиналар мен жабдықтардың , беріліс құрылғылардың тозуы ", 133 - " Көлік құралдарының тозуы ", 134 - "Басқалардың тозуы ".

Ұзақ мерзімді инестициялар бөлімі бойынша баланста кәсіпорының ұзақ мерзімді инвестициялары , басқа кәсіпорындардың активтеріне ( бағалы қағаздар - акцилар , облигациялар ) Қазақстан Республикасының аумағында құрылған басқа кәсіпорындардың жарғылық капиталдарына салымдар , сондай - ақ кәсіпорнның басқа кәсіпорындарға берген қарыздары көрініс табады . Баланстың "ұзақ мерзімді инвестициялар" деген бабын толтыру үшін мынадай жинақтамалы шоттардың ақпараттары қолданылады : 141 - "Еншілес серіктестіктерге инвестициялар" , 142 - " Тәуелді серіктестіктерге инвестициялар" , 143 - "Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғаларға инвестициялар" , 144 - "Басқалар ".

"Ұзақ мерзімді дебиторлық берешек" бөлімінде есеп беретін адамдарға берешектер көрссетіледі .

Бұл бапты толтыру үшін 301 - "Алуға арналған шоттар" , 302 - "Алынған вексельдер" , 321 - " Еншілес серіктестіктердің берешегі" , 322 - "Тәуелді серіктестіктердің берешегі" , 323 - "Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың берешегі" деген жинақтамалы шоттардың және 33 - "Өзге де дебиторлық берешек" бөлімшесі шоттарының деректері қолданылады .

Есеп берудің "Тауарлы - материалдық қорлар (ТМҚ)" бабын толтырған кезде ІІ бөлімдегі 20 - " Материалдар" , 21 - "Аяқталмаған өндіріс" , 22 - "Тауарлар" деген бөлімшелердің ақпараттары қолданылады .

"Алдағы кезеңдердің шығыстары" бабын толтыру үшін 34 - "Алдағы кезеңдердің шығыстары" деген бөлімшенің ақпараты қолданылады .

Баланстың пассивіндегі "Бөлінбеген кіріс" бабы бойынша бөлінбеген пайданың қалдығы көрсетіледі .Бұл бап бойынша көрсеткіштер 561 - " Бөлінбеген кіріс (жабылмаған зиян )" , 562 - "Алдыңғы жылдардың бөлінбеген кірісі ( жабылмаған зиян )", 571 - " Жиынтық кіріс (зиян )" жинақтамалы шоттарның деректері негізінде толтырылады .

2.1 Қаржылық есеп беруді пайдаланушылар және оны тапсырудың мерзімі.

Шаруашылық субъектілері тоқсандқ және жылдық қаржылық есептемені құрылтай құжаттарына сәйкес меншік иелеріне , мемлекеттік салық инспекциясына , мемлекеттік басқарудың басқа органдарына , несие беруші

банктерге және басқа шаруашылық субъектілерімен келісімдердің негізінде басқа да мүдделі ұйымдарға тапсырады. Шаруашылық субъектілері тоқсандық есептемені тоқсан аяқталғаннан кейін 30 күн ішінде , ал жылдық қаржы есептемесін жыл аяқталғаннан кейін 90 күннің ішінде тапсыруға міндетті.

Бюджеттік мекемелер айлық , тоқсандық және жылдық қаржылық есептемені жоғары тұрған ұйымдарға олар белгілеген мерзімдерде тапсырады.

Қаржылық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.