Жеке меншікке жалпы түсініктеме

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 25 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

КІРІСПЕ . . . 3

1 МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫНЫҢ МАЗМҰНЫ . . . 5

1. 1 Меншік құқығының түсінігі, нысандары мен түрлері . . . 5

1. 2 Меншік құқығы және өзге де заттық құқықтарға ие болу негіздері және меншік құқығының тоқтатылуы . . . 11

2 ЖЕКЕ МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫНЫҢ МАЗМҰНЫ . . . 19 2. 1 Жеке меншік құқығынын ұғымы мен түрлері . . . 19 2. 2 Жеке меншік құқығынын субъектілері, объектілері мен жүзеге асырылуы . . . 20

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 26

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 27

КІРІСПЕ

Қазақтың әдеттік құқығында, мүлік түріндегі малдың құлағына салған «ен» сөзінен «ен - ші», «еншік - м - еншік» ұғымы көктеу, жайлау, күздеу, қыстау түріндегі жерлерге жеке меншік түрінде еніп қалыптасқаны сонау замандардан белгілі. Жеке меншіктің малға пайда болып, одан әрі дамуы, қазақ жеріне жеке меншік құқығының пайда болуына себебін тигізді деген де ұғым бар.

Қазақтың әдеттік құқығын зерделеген Фукс деген ғалым былай деп айтады: «…отбасылық таңбамен бірге еншісін алатын ұлдарына берілетін жеке меншік белгісіндегі ерекше таңбалар болды. Бұлар малдың құлағына салынатын «тілік», ендер болатын. Осыдан «тілік» - «ен» сөзінен еншісін алған ұлдарына бөлініп берілетін малға меншік ұғымы қалыптасты.

Қазіргі біздің өмірімізде қолданылып жүрген азаматтық заң тілімен айтқанда, қандай да болмасын адамның заң негізінде үстемдік құрған затқа билік етуі, сол адамның «сол затқа» жеке меншік ұғымын қалыптастырған.

Осы ойды қазақтың әдеттік құқығындағы жеке меншік түсінігімен салыстырайық. Біріншіден, бір отар қойдың құлағына салынған - «ен», сол бір отар қойға, бір тұлғаның ен-ші, ен-шік, жеке м-еншік түріндегі құқығын алуына мүмкіндік береді.

Екіншіден, сол бір отар қойға өзінің енін салған тұлға ғана жеке меншік түрінде билік жүргізе алады.

Үшіншіден, сол тұлға, сол бір отар қойға билік етуге мүмкіндік береді. Сонда қазақтың әдеттік құқығындағы «енші» сөзі, рим жеке құқығындағы затқа - құқық түрінде туындап, «жеке меншік» түрінде қорғалынған.

Осы қазақтың әдеттік құқығындағы жеке меншік институты Ресей патша үкіметінің тұсында өзгерістерге ұшырап, кеңес өкіметінің тұсында өзінің өмір сүруін тоқтатты.

Демек, кеңес өкіметі тұсынан қалған тек қана мемлекеттік меншікке қатысты психологияны өзгерту үшін бірнеше ұрпақ ауысуы керек. «Тек қана мемлекеттік меншік» деген ұғым адамдарды жеке өзіне еңбек етуден шеттетіп, тіпті қылмыстық заңға «жалқаулық» деген норманы енгіздірді. Яғни, адамдардың психологиясында жұмыс істемесең «түрмеге отырғызады», бірақ «кеңес өкіметі» өз адамын далаға тастамайды, өлтірмейді деген ұғым қалыптасты. Осы ұғымның өзі жалқаулықты мықтап санамызға сіңірді. Бірнеше ұрпақтың бойында қалдырды. Бүгінгі күннің өзінде «жеке меншікті» толық түсінбегендіктен мойындамаған адамдардың қатары азайған жоқ.

Ендеше меншіктің адамына байланысты мысал келтірейік. Мысалы, «жеке сот орындаушысының» және «мемлекеттік сот орындаушының» қызметін алайық. Мемлекеттік сот орындаушысының қызметі мемлекеттік бюджеттен төленетін, шамамен жиырма - отыз мың теңге жалақыға байланысты. Осы жалақыны ол жұмыс істесе де, істемесе де алады.

Енді «жеке сот орындаушының» қызметі, жеке адамның өмірімен, тыныс - тіршілігімен, отбасымен тікелей байланысты болатынын білеміз. Қазақта «өзім дегенде, өгіздей қара күшім бар» деген мақал бар. Мысалы, жеке сот орындаушы бір миллион теңге өндіретін болса, сыйақыға жүз мың теңге алады. Ал, он миллион теңге өндіретін болса, бір миллион теңге алады. Демек, алатын еңбек ақысы оның жұмыс істеу қабілетімен, жеке өмірімен байланысты ойлау жүйесіне, түптеп келгенде жеке меншікпен тығыз байланысты. Яғни, жеке сот орындаушысына мемлекеттік бюджеттен ешқандай еңбек ақы төленбейді, сондықтан оның жалқаулануға уақыты жоқ, өйткені ол өз еңбек ақысын өзі табады.

Сонымен, 1990 жылы 15 желтоқсанда ҚазКСР - нің «Меншік туралы» заңы қабылданып, «жеке меншік» ұғымы енгізілді. Тәуелсіз еліміздің даму жолындағы жеке меншік институты өз алдына бөлек зерттеуді талап етеді. Бұған қатысты мазмұндарға келесі тарауларда тоқталамыз.

МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫНЫҢ МАЗМҰНЫ

1 Меншік құқығының түсінігі, нысандары мен түрлері

Меншік қай қоғамның да сан қырлы өзекті мәселесі болып келді. Сондықтан да меншік құқығын құқық институты ретінде қараған кезде оны меншіктен шығатын экономикалық категория деп түсіну керек.

Меншік дегеніміздің өзі материалдық игіліктерді - табиғаттың өнімдері мен еңбекті - меншіктену әрі иеленуді білдіреді. Ол тарихи қоғамның ішкі айқындауы арқылы пайда болады.

Сонымен, меншік затты иелену, меншіктену екен, оның өзі заттың пайдалы қасиеттеріне орай жүзеге асады, демек, оны меншіктенген соң өндіріс барысында пайдаланып, оған билік етеді. Меншіктің экономикалық қатынасы құқық нормаларымен реттеліп, меншік құқығына айналады.

Қазақ ССР-інің "Меншік туралы" Заңында меншіктің үш түрі белгіленді: азаматтардың меншігі, ұжымдық және мемлекеттік. Заңның 24-бабына сәйкес жер мемлекеттің айрықша меншігі деп айқындалды, ол тек жалға немесе ғұмырлық мұрагерлік құқығына ғана берілетін болды. Тұңғыш peт осы заңда заттық құқық бекітілді (шаруашылық жүргізу құқығы және т. б. ) .

1994 жылы 27 желтоқсанда Қазақстан Републикасының Азаматтық кодексінің қабылдануы меншік құқығының жағдайын түбірімен өзгертті.

Азаматтық кодекс азаматтық - құқықтық ғылымының нәтижелерін және меншік құқығына байланысты заңдардың қол жеткен жетістіктерінің ең таңдаулысын заңды түрде тұжырымдады да нарық талаптарына сәйкестендірді.

Әлемдік құқықтану доктринасы мен отандық заң ғылымы меншік құқығын объективті жағдайдағы меншік құқығы және субъективті жағдайдағы меншік құқығы деп бөледі.

Материалдық игіліктерді иелену, пайдалану және билік етуге байланысты қоғамдық қатынастарды реттейтін азаматтық құқық нормалары жөнінде (кодекс, заңдар мен басқа да заңдық, нормативтік құжаттар) әңгіме болғанда шын мәнінде объективтік мағынадағы меншік құқығы, яғни меншіктің құқық институтын құрайтын нормалардың жиынтығы екенін көреміз (мысалы, АК-тің 188 - 267 баптары) . Меншік құқығының объективті нормалары негізінде нақтылы меншік иесі өз қалауы бойынша өзіне тиесілі мүлікті пайдалануына және оған билік етуге құқылы екендігін, яғни сату-сатып алу, жалға беру және тағы басқа белгілі заңдық фактілерді жүзеге асыра алатындығын әңгіме еткенімізде меншік құқығының субъективті жағына тап боламыз (АК-тің 188-бабы) .

Азаматтық кодекстің 188-бабында меншік құқығына мынадай анықтама берілген: "Меншік құқығы дегеніміз - субъектінің заң құжаттары арқылы танылатын және қорғалатын өзіне тиесілі мүлікті өз қалауынша иелену, пайдалану және оған билік ету құқығы". Бұл анықтама мейлінше дәл әрі ғылыми жағынан толық берілген. Өйткені, субъектіге "тиесілі" деген сөзбен шектеліп қалмай, мүліктеріне өз қалауынша иелену, пайдалану және билік ету құқығын береді. Меншік құқығына анықтаманы субъектінің мүлікке заңға сәйкес билік етуі, оны өзінің қалауынша пайдалануы деп түсіну керек. Яғни субъектінің затқа меншік кұқығы заттардың жиынтығын сипаттайды, айналадағылар бір заттың белгілі бір тұлғаның меншігі екендігін сол арқылы біледі. құқық институт жүйесінде ол қозғалмайтын мүлікке қатысты, сондықтан ол: сөзсіз және шектеусіз меншікке құқық - делінеді. Жалпы құқық қозғалмайтын мүліктердің заттық-құқықтық титулдар (estates) жүйесін құруда үстемдік етуі заңдастырылған және оған толық құқылы. Осындай үстемдікке қол жеткізу арқылы меншік иесі заттың табиғат берген қасиеттерінің бәрін пайдаланып, оны өзгертуге, өндеуге, билік етуге, тіпті бөтен біреуге беруге, жойып жіберуіне толық құқы бар. Затқа заң арқылы үстемдікті тану заң құжаттарында көрсетілген шекте жүзеге асады, өйткені, затқа үстемдікті шектеу меншік иесінің еркіндігіне белгілі бір дәрежеде ықпалын тигізеді, демек, затқа меншік иесінің билігі шексіз болуы мүмкін емес. Сондықтан да, Азаматтық кодекстің 188-бабындағы меншік құқығын шектеу мұндай құқықтың шексіз еместігін көрсетеді, сол себепті де тұлғаның өз иелігіндегі затты иелену, пайдалану және билік ету құқығы заң арқылы айқындалады. Меншік иесінің еркіндігін шектеу меншік иесінің өз өкілеттігін жүзеге асыруы басқа тұлғалар мен мемлекеттің құқықтарын және заңмен қорғалатын мүлделерін бұзбауға тиіс міндеттен туындайды. Мұндай құқықты немесе заңды мүддені бұзу басқа түрлерде де кездесуі мүмкін, айталық, меншік иесі өзінің монополиялық немесе басым жағдайларын пайдаланып, нарықта көрер көзге қиянатқа жол беруі мүмкін (АК-тің 11-бабының 3-тармағы) . Міне, осындай теріс пиғылды әрекеттерге жол бермеу үшін де осындай талап заңға енгізілді. Меншік иесі өз құқықтарын жүзеге асырған кезде азаматтардың денсаулығы мен айналадағы ортаға келтірілу мүмкін зардаптарға жол бермеу шараларын қолдануға міндетті (АК-тің 188-бабының 4-тармағы) .

Азаматтық кодекстің 188-бабында қаралған меншік құқығының иелену, пайдалану және билік ету тәрізді құрамдас бөліктерінен басқа оны заңмен қорғау да ескерілген. Мұндай құқық өзгенің құқығына тәуелді емес, меншік иесі өзінің мүлкін сақтауға, қорғауға, өзге адамдардың сырттан әрекет етпеуіне тыйым салуына хақысы бар. Егер осындай құқықтары бұзылып жатса, онда ол затты қайтарып алуға, қалпына келтіруге, келген залалдың орнын толтыруға құқылы.

Азаматтық кодекстің 188-бабының 5-тармағына сәйкес меншік құқығының мерзімі шексіз болады. Мүлікке меншік құқығы Азаматтық кодексте көзделген негіздер бойынша ғана ықтиярсыз тоқтатылуы мүмкін.

<< 1, ҚР Азаматтық кодекстің II - бөлімі 188 - бабы >>.

Меншік құқығының мазмұнын меншік иесіне тиесілі иелену, пайдалану және билік ету тәрізді өкілеттіктер құрайды. Бұл өкілеттіктердің әрқайсысы меншік құқығының қажетті элементтері болып табылады. Меншік иесі аталғандардың қай-қайсысын да үшінші бір тұлғаға бере алады, тіпті үш өкілеттіктің бәрін де беріп жіберіп, өзі меншік иесі болып қала алады. Мысалы, ол заттарын теміржол, әуежай және қонақ үйдің зат сақтайтын жеріне тапсырып, өз қарауындағы затты күзетшінің игілігіне береді.

Кейде заң талаптарына сәйкес меншік иесінен несие берушінің талабын "қанағаттандыру үшін мүлкі ықтиярсыз алынуы мүмкін, онда меншік иесі әлгі үш өкілеттіктен де айрылады. Бірақ ол мұндай жағдайда меншік иесі болып қала береді. Қарызын өтегеннен кейін мүлкін сатқаннан қалған қаржыны алуға құқылы, сөйтіп, заттарын кері қайтарғаннан соң оның пайдалану және билік ету өкілеттігін қалпына келтіреді.

Иелену қүқығы мүлікті нақты иелену мүмкіндігін заң жағынан толықтай қамтамасыз етуді жүзеге асырады. Ол меншік иесіне затқа іс жүзінде үстемдік етуге мүмкіндік беріп, затты пайдалану үшін маңызды алғышарт жасайды.

Заң иеленуді заңды, заңсыз, адал ниетті және арам ниетті деп бөледі. Егер мүлікті иелену заңды негізде жасаса, онда ол заңды иелену болып табылады. Яғни құқық негізінде меншік құқығы жүзеге асырылуы тиіс. Затты (мүлікті) заңсыз иелену, егер оны зорлықпен немесе заңнан жасырын жасаса, немесе заңсыз иеленуші затты кездейсоқ иеленіп, оны қайтару жөніндегі таланты кұлағына ілмесе, бұл да құқық бұзу деп есептеледі.

Сондай-ақ иеленуші иеленген затының заңсыз екендігін білсе, білуге тиісті болса, онда ол арам ниетті иеленуші делінген. Қарсы жақ өзінің талабын дәлелдемейінше, зат иеленуші адал алушы қатарына жатады (АК-тің 261-бабы) . Ал, керісінше, егерде мүлік оны иеліктен айыруға құқығы болмаған адамнан тегін алынып, алушы мұны білмесе және білуге тиіс болмаса (адал алушы), мүлікті меншік иесі немесе меншік иесі мүлікті иеленуге берген адам жоғалтқан не мұның екеуінен де ұрланған, не олардың иеленуінен бұрын бұлардың еркінен тыс өзге жолмен шығып қалған ретте ғана меншік иесі бұл мүлікті алушыдан талап етіп алдыруға құқылы.

Азаматтық кодекстің 188-бабында иеленудің әр түрі туралы айтылмаған, тек аталған баптың 3-тармағында ғана бөтеннің затына құқық ретіңде иеленудің жасалу жолы мен тәуелділігі көрсетіледі. Сонымен бірге заңда ерекше негіз бар "Иелену мерзіміне" жол беріледі (АК-тің 24-бабы) . Иеленудің мұндай құқығы меншік құқығынан тұлғаның затты өз билігінде нақты түрде ұстауымен ерекшеленеді. Бұл иеленудің заңдық салдары болады, яғни иеленуші мүлікке меншік құқығын алғанға дейін оны басқалардан қорғауға құқылы (АК-тің 240-бабының 2-тармағы), ал екінші жағынан, осы баптың нормалары негізінде өзінің иелігіндегі затты меншіктенуге құқық алады. Сонымен, иеленудің мерзіміне мынадай белгілер тән: а) ол иелік ететін мүлікке нақты үстемдік етеді; ә) осы тұлғаның затқа адал, ашық және үздіксіз түрде нақты үстемдік етуі. Демек, иеленудің мерзімі иелену құқығыынан меншік құқығының құрамдас бір бөлігі ретінде ерекшеленеді. Оған қоса бұл иелену түрі затты иелену құқығынан да ерекшеленеді, сонымен бір мезгілде затты иелену құқығын өзгеге бергенімен, меншік иесі болып қала береді (мысалы, кепілдік шарты бойынша) .

Пайдаланудың өкілеттік құқыгы дегеніміз - мүліктен оның пайдалы табиғи қасиеттерін алудың, сондай-ақ одан пайда табудың заң жүзінде қамтамасыз етілуі. Пайда кіріс, өсім, жеміс, төл алу және өзге нысандарында болуы мүмкін.

Пайдаланудың өкілеттік құқығынан жай пайдалануды ажырата білу керек. Пайдаланудың өкілеттік құқығы затты пайдалануға құқықты қамтамасыз ететін меншік құқығы субъектісінің өкілеттілігі. Пайдалану - осы құқықты жүзеге асыру болып табылады, яғни затты нақты пайдаланып немесе оны қашан кіріс алғанша тұтыну.

Меншік иесі өзінің пайдаланудың өкілеттік құқығын қалай жүзеге асыруды өзі шешеді. Бірақ та, Конституцияның 6-бабын бұрмаламауы тиіс, яғни меншікті пайдалану қоғамдық игілікке қарсы келмеуі керек. Демек, қоғамдық маңызы бар объектіні пайдаланғанда, меншік иесі тек өзінің ғана емес, қоғамның да мүддесін ойлауына тура келеді. Мысалы, қазақ өнерінің көрнекті шығармаларын, айталық мұрагер меншік иесі ретінде бүлдірмеуге міндетті. Меншік иесі басқа тұлғаға өзінің пайдалану құқығын беруіне хақылы (мысалы, жалға, арендаға беру т. б. ) . Пайдалануға өкілеттік алған тұлға оны өзі үшін пайдалана бастайды (мысалы, затты пайдалану, өнім алу) . Мұндай жағдайда меншік иесі өзінің өкілеттігіне сәйкес табысты жанама жолмен түсіреді, айталық, затты пайдаланудан түскен кірісті иеленеді, немесе белгілі бір пайызды еншілейді.

Заң негізінде немесе басқа да құқылық құжаттарға орай меншік иесі өкілеттігінен айрылуы не құқығы шектелуі мүмкін. Мәселен, тұрғын үйді не оның бір бөлігін тұрғын жай мақсатынан тыс пайдалану жағдайы заң арқылы жүзеге асады ("Тұрғын үй қатынастары туралы" Заңның 4-бабы) .

Билік ету құқығы дегеніміз мүліктің заң жүзіндегі тағдырын белгілеудін заңмен қамтамасыз етілуі.

Билік етудің өкілеттігі меншік құқығының объектілеріне қатысты заңды мәмілелер жасауға өкілетті. Мысалы, меншік иесі өзінің меншік құқығын өзгеге беріп, кепілдік құқық жасап, жалға беруді жүзеге асырса, онда ол билік құқығын жүзеге асырғаны болып табылады. Билік ету құқығы арқылы мәмілелер жасалған кезде меншік иесінің құқығы өзгеге толықтай не жекелеген түрде өтеді (мысалы, арендаторға иелік ету және пайдалану құқықтары беріледі) . Билік етудің өкілеттігін жүзеге асырудың манызды түрі меншік иесінің мүлікті өз иелігінен шығарып, басқа адамдарға беруі болып табылады.

Нарықта өз орнын табу үшін меншік иесіне билік ету қажет. Әдетте тауарлар ауыстыру үшін өндіріледі. Ауыстыру кезінде меншік иесінің Құқығы сатушыдан сатып алушыға ауысады. Сондықтан да сатушы тауардың меншік иесі ретінде меншік құқығын өзгертуге мүмкіндік алуы тиіс. Билік ету құқығын жүзеге асыру мақсаты меншіктің әр түрлі түрлеріне сәйкес келеді.

Әдетте меншік иесі өзінің билік өкілеттігін қалай да жүзеге асыруға міндетті деген ереже жоқ. Шешімді қалай қабылдайды, қалай билік етеді - оны бір өзі шешеді. Дей тұрғанмен, ол бұл арада заңды бұрмалауға жол беруге тиіс емес. Әрине, кейбір жағдайда меншік иесі өзінің билік ету құқығын қоғам мүлделі болғанда жүзеге асыруға міндетті. Заң мен басқа да құқықтық негіздерге орай меншік иесінің билік ету құқығы алынуы не тоқтатылуы мүмкін. Белгілі бір жағдайларда билік ету құқығы тек мемлекеттің келісімімен жүзеге асады. Мысалы, әрекет ету қабілеті шектеулі адамдармен билік ету құқығын асыру үшін келісім жасаған кезде заңды өкілінің рұқсаты талап етіледі.

Билік ету құқығы затқа меншік иесі болып табылмайтын тұлға арқылы да жүзеге асады. Бұл заңның арнайы нұсқауымен болады, немесе меншік иесімен жасалған келісімшарт негізінде (мысалы, теміржол жүкті иесіне беруге мүмкіндік болмаған жағдайда басқа тұлғаға тапсырады) болады.

Меншік иесі өз меншігінің игілігін көріп қана қоймай (мүлкін пайдаланудан пайда тауып, тұтыну қажеттілігін қанағаттандыру), оған меншігіндегі мүлікті күтіп ұстау ауыртпалығы да жүкгеледі. Айталық, күрделі жөндеу жүргізіп, сақтандыру шараларын жүзеге асырады және т. б. Егер заңда қаралмаған болса, өзіне түсетін ауыртпалықты үшінші біреуге жүктеуіне болмайды. Егер мүлік заңды түрде үшінші жақтарда болса, олардың өзгенің мүлкін күтіп ұстауға жұмсалған шығындарын, егер шартта өзгеше көзделмесе, меншік иесіне өтуге тиіс. Мысалы, оған қараусыз кеткен малды ұстап, баққанға кеткен шығынды айтуға болады.

Шартпен басқа да мәселелер қаралуы мүмкін. Мүлікті басқа біреуге уақытша пайдалануға берген кезде оны күтіп-сақтау пайдаланушыға жүктеледі. Күтімсіз және заңсыз ұстаған адамға мүлікті күтіп ұстауға жұмсалған шығындары өтелмейді.

Ауыртпалық жағдайы деп заттардың кездейсоқ жойылу немесе кездейсоқ бүліну қаупін айтады. Иеліктен айрылған заттардың кездейсоқ жойылу немесе кездейсоқ бүліну қаупі, егер заң құжаттарында немесе шартта ол өзгеше белгіленбесе, сатып алушыда меншік құқығы пайда болуымен бір мезгілде соған көшеді. Мүліктің бүлінуі не жойылуына байланысты қауіп басқа мезгілде заң немесе шарт негізінде сол мүлікті алушының мойнына жүктеледі. Мысалы, шарт жасаушылар ондай қауіпті шарт жасау кезінде алдын-ала ескереді (сатып алу-сату), яғни зат берілмей түрып, сатып алушыға меншік құқығы ауыспай тұрғанда мәселенің басы ашылуы тиіс.

Екінші бір жағдай мерзімінің өтіп кетуіне байланысты. Мәселен, егер иеліктен айырушы адам заттарды беру мерзімінің өткізіліп жіберілуіне кінәлі болса немесе сатып алушы оларды қабылдау мерзімінің өткізіліп жіберілуіне кінәлі болса, кездейсоқ жойылу немесе кездейсоқ бүліну қаупін мерзімін өткізіп жіберген тарап көтереді.

Енді, меншік құқығының нысанымен түріне тоқталайық, Қазақстан Республикасы Конституциясының 6-бабында: "Қазақстан Республикасында Мемлекеттік меншік пен жеке меншік танылады және бірдей қорғалады", - деп жазылған.

Азаматтық кодекс меншіктің екі нысанда - жеке (191-бап) және мемлекеттік (192-бап) екендігін тәртіптейді.

Конституцияда меншікті екі нысанға бөліп қарау олардың мемлекетке меншік құқығының субъектісі ретіндегі қатынасының белгісіне орайластырылған. Осыған орай жеке меншік мемлекеттік емес меншік болып саналады. Егер меншік құқығының субъектісі мемлекет болса (тікелей немесе тиісті мемлекеттік органдар арқылы), онда әңгіме мемлекеттік меншік жөнінде болады. Ал субъект мемлекеттік емес заңды тұлға немесе азаматтар деп танылса, онда жеке меншік деп есептелінеді.

Сонымен, меншікке субъектілер: мемлекет, әкімшілік - аумақтык бөліністер, заңды тұлғалар мен азаматтар бола алады.

Заң меншікті түрлерге де бөледі. Азаматтық кодексіне сәйкес мемлекеттік меншік республикалық және коммуналдық болып екіге бөлінеді (192-бап) .

"Игілік" пен "ауыртпалық" тіркесінің өзі, дейді Е. А. Суханов, "нағыз меншік иесін сипаттайды және осы екі элементтің біреуінің болмауы иеленушіні шын мәніндегі кожайын етуге мүмкіндік бермейді". Конституцияның 87 - бабында коммуналдық меншікті басқару жергілікті атқару органдарының қарауына жатады делінген.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.