Мемлекеттік бюджеттің кірістері мен шығыстарын құқықтық реттеу
ЖОСПАР
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1 Бюджеттің құрылымы, кіріс бөлігі, салық және басқа да түсімдер ... ... .4
2 Бюджеттік . құқықтық қатынас және реттеу тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... .8
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1 Бюджеттің құрылымы, кіріс бөлігі, салық және басқа да түсімдер ... ... .4
2 Бюджеттік . құқықтық қатынас және реттеу тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... .8
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
КІРІСПЕ
Бюджеттiк құқықтар кез – келген бюджеттiк құқық субъектiсi мәртебесiнiң бөлiнбейтiн элементi болып табылады. Осы құқықтар жүйесi арқылы субъектiлердiң бюджет жүйесiн қалыптастырудағы және олардың бюджет қызметiн жүзеге асырудағы қатысы анықталады.
Бюджет мемлекеттің қаржы жүйесінің негізгі буыны. Ол экономикалық ақшалай қатынастарды білдіріп, мемлекеттің орталықтандырылдған ақша қорларын қалыптастыру мен қолдану үрдісін білдіретін экономикалық қатынастарды білдіреді. Бюджеттің негізгі қызметі:
- ұлттық табысты қайта үлестіруді қамтамасыз ететін құрал;
- әлеуметтік қызмет;
- экономикалық қызмет;
- бақылау.
Жалпы бюджеттiк құқықты екi мағынада қарастыруға болады: бiрiншi мағынада бюджеттiк құқықты бюджетке байланысты қатынасқа түсушi субъектiнiң заңмен белгiленген, жүзеге асыруға құқылы iс-әрекеттерi ретiнде түсiну керек; екiншi мағынада бюджеттiк құқықты қаржылық құқықтық бюджетке байлансты туындайтын қарым-қатынастарын реттейтiн құқық нормалары ретiнде түсiну керек.
Бюджеттiк құқықтың теориялық проблемалар қатарына оның түсiнiгi, пәнi, жүйесi және тәсiлдерi кiредi.
Бюджеттiк құқықтың түсiнiгiне келсек, заң әдебиеттерiнде ондаған түсiнiк берiлгенiн ескеру керек. Олардың көптiгi белгiлi бiр заңдылықтарды анықтауға және осы көзқарастарды үш топқа бөлуге мүмкiндiк бередi.
«Бюджеттiк құқық дегенiмiз – мемлекеттiк бюджеттiң құрылуына және үлестiруiне байланысты туындайтын қарым-қатынастарды реттейтiн қаржылық құқықтың бөлiмi». Бюджеттiк құқық түсiнiгiн құқықтық реттеу пәнi арқылы берсек те немесе оған кiретiн институттардың құрамы негiзiнде берсек те бюджеттiк құқықтың жүйесi туралы сұрақ өз алдына қызығушылықты туғызады. Осыған байланысты пiкiрлердiң көптiгiне қарамастан негiзiнен келесi институттар жиi айтылады: бюджет құрылымы; бюджеттiң кiрiстерi мен шығыстарына байланысты нормалардың жиынтығы; бюджеттiк процесс.
Бюджет құқығын қарастырғанда оның реттеу пәні маңызды қызмет атқарады. Бюджет құқығының реттеу пәні ретінде бюдже қалыптастыру мен пайдалану кезінде пайда болатын қоғамдық қатынастарды айтуға болады.
Бюджеттiк құқықтар кез – келген бюджеттiк құқық субъектiсi мәртебесiнiң бөлiнбейтiн элементi болып табылады. Осы құқықтар жүйесi арқылы субъектiлердiң бюджет жүйесiн қалыптастырудағы және олардың бюджет қызметiн жүзеге асырудағы қатысы анықталады.
Бюджет мемлекеттің қаржы жүйесінің негізгі буыны. Ол экономикалық ақшалай қатынастарды білдіріп, мемлекеттің орталықтандырылдған ақша қорларын қалыптастыру мен қолдану үрдісін білдіретін экономикалық қатынастарды білдіреді. Бюджеттің негізгі қызметі:
- ұлттық табысты қайта үлестіруді қамтамасыз ететін құрал;
- әлеуметтік қызмет;
- экономикалық қызмет;
- бақылау.
Жалпы бюджеттiк құқықты екi мағынада қарастыруға болады: бiрiншi мағынада бюджеттiк құқықты бюджетке байланысты қатынасқа түсушi субъектiнiң заңмен белгiленген, жүзеге асыруға құқылы iс-әрекеттерi ретiнде түсiну керек; екiншi мағынада бюджеттiк құқықты қаржылық құқықтық бюджетке байлансты туындайтын қарым-қатынастарын реттейтiн құқық нормалары ретiнде түсiну керек.
Бюджеттiк құқықтың теориялық проблемалар қатарына оның түсiнiгi, пәнi, жүйесi және тәсiлдерi кiредi.
Бюджеттiк құқықтың түсiнiгiне келсек, заң әдебиеттерiнде ондаған түсiнiк берiлгенiн ескеру керек. Олардың көптiгi белгiлi бiр заңдылықтарды анықтауға және осы көзқарастарды үш топқа бөлуге мүмкiндiк бередi.
«Бюджеттiк құқық дегенiмiз – мемлекеттiк бюджеттiң құрылуына және үлестiруiне байланысты туындайтын қарым-қатынастарды реттейтiн қаржылық құқықтың бөлiмi». Бюджеттiк құқық түсiнiгiн құқықтық реттеу пәнi арқылы берсек те немесе оған кiретiн институттардың құрамы негiзiнде берсек те бюджеттiк құқықтың жүйесi туралы сұрақ өз алдына қызығушылықты туғызады. Осыған байланысты пiкiрлердiң көптiгiне қарамастан негiзiнен келесi институттар жиi айтылады: бюджет құрылымы; бюджеттiң кiрiстерi мен шығыстарына байланысты нормалардың жиынтығы; бюджеттiк процесс.
Бюджет құқығын қарастырғанда оның реттеу пәні маңызды қызмет атқарады. Бюджет құқығының реттеу пәні ретінде бюдже қалыптастыру мен пайдалану кезінде пайда болатын қоғамдық қатынастарды айтуға болады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. ҚР Қаржы құқығы Базарова Г.С. Қарағанды: 2009 ж.
2. ҚР Қаржы құқығы Рзагулова С.Р. Ақтөбе: 2010 ж.
3. ҚР Қаржы құқығы Бишманов К., Сапарәлиева С. Алматы: 2007 ж.
1. ҚР Қаржы құқығы Базарова Г.С. Қарағанды: 2009 ж.
2. ҚР Қаржы құқығы Рзагулова С.Р. Ақтөбе: 2010 ж.
3. ҚР Қаржы құқығы Бишманов К., Сапарәлиева С. Алматы: 2007 ж.
ЖОСПАР
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 Бюджеттің құрылымы, кіріс бөлігі, салық және басқа да түсімдер ... ... .4
2 Бюджеттік - құқықтық қатынас және реттеу тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ...8
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..11
КІРІСПЕ
Бюджеттiк құқықтар кез - келген бюджеттiк құқық субъектiсi мәртебесiнiң бөлiнбейтiн элементi болып табылады. Осы құқықтар жүйесi арқылы субъектiлердiң бюджет жүйесiн қалыптастырудағы және олардың бюджет қызметiн жүзеге асырудағы қатысы анықталады.
Бюджет мемлекеттің қаржы жүйесінің негізгі буыны. Ол экономикалық ақшалай қатынастарды білдіріп, мемлекеттің орталықтандырылдған ақша қорларын қалыптастыру мен қолдану үрдісін білдіретін экономикалық қатынастарды білдіреді. Бюджеттің негізгі қызметі:
oo ұлттық табысты қайта үлестіруді қамтамасыз ететін құрал;
oo әлеуметтік қызмет;
oo экономикалық қызмет;
oo бақылау.
Жалпы бюджеттiк құқықты екi мағынада қарастыруға болады: бiрiншi мағынада бюджеттiк құқықты бюджетке байланысты қатынасқа түсушi субъектiнiң заңмен белгiленген, жүзеге асыруға құқылы iс-әрекеттерi ретiнде түсiну керек; екiншi мағынада бюджеттiк құқықты қаржылық құқықтық бюджетке байлансты туындайтын қарым-қатынастарын реттейтiн құқық нормалары ретiнде түсiну керек.
Бюджеттiк құқықтың теориялық проблемалар қатарына оның түсiнiгi, пәнi, жүйесi және тәсiлдерi кiредi.
Бюджеттiк құқықтың түсiнiгiне келсек, заң әдебиеттерiнде ондаған түсiнiк берiлгенiн ескеру керек. Олардың көптiгi белгiлi бiр заңдылықтарды анықтауға және осы көзқарастарды үш топқа бөлуге мүмкiндiк бередi.
Бюджеттiк құқық дегенiмiз - мемлекеттiк бюджеттiң құрылуына және үлестiруiне байланысты туындайтын қарым-қатынастарды реттейтiн қаржылық құқықтың бөлiмi. Бюджеттiк құқық түсiнiгiн құқықтық реттеу пәнi арқылы берсек те немесе оған кiретiн институттардың құрамы негiзiнде берсек те бюджеттiк құқықтың жүйесi туралы сұрақ өз алдына қызығушылықты туғызады. Осыған байланысты пiкiрлердiң көптiгiне қарамастан негiзiнен келесi институттар жиi айтылады: бюджет құрылымы; бюджеттiң кiрiстерi мен шығыстарына байланысты нормалардың жиынтығы; бюджеттiк процесс.
Бюджет құқығын қарастырғанда оның реттеу пәні маңызды қызмет атқарады. Бюджет құқығының реттеу пәні ретінде бюдже қалыптастыру мен пайдалану кезінде пайда болатын қоғамдық қатынастарды айтуға болады.
1 Бюджеттің құрылымы, кіріс бөлігі, салық және басқа да түсімдер
Бюджет термині көне норманд сөзі bougette -- қалта, дорба, былғары қап деген мағынаны білдіреді.
ҚР бюджет Кодексіне сәйкес бюджет деп мемлекеттің міндеттері мен функцияларын іске асыруды қаржымен қамтамасыз етуге арналған орталықтандырылған ақша қорын айтамыз.
Негізінде бюджет терминін ғылыми тұрғыдан алып қарасақ, өзіне тән ерекшеліктеріне байланысты төрт мағынадан тұрады:
-- материалдық мағынада: бюджет -- мемлекеттің шығыстарын жұмсауға арналған жалпы мемлекеттің орталықтандырылған ақша қоры;
-- экономикалық мағынада: бюджет -- жалпы мемлекеттік орталықтандырылған немесе жергілікті ақша қорларынан тұратын экономикалық қатынастардың жүйесі;
-- қаржылық - ұйымдастыру мағынада: бюджет -- мемлекеттің немесе жергілікті өкілді органдарының ақша қорларын пайдаланылуын ұйымдастырудың негізгі қаржы жоспары;
-- құқықтық мағынада: бюджет -- қаржы жоспары ретінде кіммен бекітілгеніне байланысты: республикалық бюджет -- Парламент қабылдаған заңмен бекітіледі, жергілікті бюджет -- мәслихат шешімімен бекітіледі.
Бюджеттің басқа ақша қорларынан ерекшелігі:
-- бюджет өзінің ақша көлемімен өте үлкен ақша қоры;
-- бюджет мемлекеттің мақсаты мен қызметін қаржыландыруға арналған ақша қоры.
Бюджет Кодексінде бюджеттің үш түрінің түсінігі берілген:
-- Бекітілген бюджет -- ҚР Парламенті немесе тиісті жергілікті өкілді органдар бекіткен, тиісті қаржы жылына арналған бюджет;
-- Нақтыланған бюджет -- ҚР Парламенті немесе тиісті жергілікті өкілді органдар бюджеттің атқарылуы барысында енгізілген өзгерістерді ескере отырып бекіткен, ағымдағы қаржы жылына арналған бюджет;
-- Төтенше бюджет -- төтенше мемлекеттік бюджет республикалық және жергілікті бюджеттердің негізінде қалыптастырылады және Қазақстан Республикасындағы төтенше жене соғыс жағдайларында енгізіледі. Төтенше мемлекеттік бюджетті бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталык уәкілетті орган әзірлейді және ол Қазақстан Республикасының зандарында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен бекітіледі. Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында төтенше немесе соғыс жағдайын енгізу және оның күшін жою туралы ҚР Президентінің Жарлығы төтенше мемлекеттік бюджетті енгізуге және оның қолданылуын тоқтатуға негіз болып табылады. Төтенше мемлекеттік бюджеттің қабылданғаны туралы Қазақстан Республикасының Парламенті дереу хабардар етіледі. Төтенше мемлекеттік бюджетке мемлекеттің барлық ақша ресурстары кіреді. Төтенше бюджет атқарылуы кезінде республикалық және жергілікті бюджеттің орындалуы тоқтатылады.
Бюджетті қазына деген сөзден айыра білу керек. Республикалық қазынаға республикалық бюджет, мемлекеттің алтын қоры, мемлекеттің қол астындағы табиғи ресурстары, мемлекеттің мүліктері жатады.
Жергілікті қазынаға -- жергілікті бюджет және оның коммуналдық мүліктері жатады. Яғни, бюджет қазынаның бір бөлігі болып табылады.
Бюджет Кодексінің 13 - бабына сәйкес бюджет құрылымына мыналар жатады:
-- кірістер;
-- шығындар;
-- операциялық сальдо;
-- таза бюджеттік кредит беру;
-- қаржы активтерімен жасалатын операциялар бойынша сальдо;
-- бюджет тапшылығы;
-- бюджет тапшылығын қаржыландыру.
1. Бюджеттік кірістер деп салық және басқа да міндетті төлемдер, ресми трансферттер, мемлекетке өтеусіз негізде берілетін, қайтарылатын сипатта болмайтын және мемлекеттің қаржы активтерін сатуға байланысты емес ақша көздерін айтамыз.
Олардың құрамында:
1. Салықтық түсімдер -- Қазақстан Республикасының Салық Кодексінде белгіленген салықтар және бюджетке төленетін баска да міндетті төлемдер.
2. Салықтық емес түсімдер -- Қазақстан Республикасының Салық Кодексінде белгіленген негізгі капитал, гранттарды сатудан түсетін түсімдерге жатпайтындардан басқа, Бюджет кодексімен белгіленген бюджетке төленетін міндеттері, қайтарылмайтын төлемдер, сондай - ақ, ресми трансферттерден басқа, бюджетке өтеусіз негізде берілетін ақша.
3. Негізгі капиталды сатудан түскен ақша көздері:
а) мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан түскен акша;
ә) мемлекет меншігіндегі жер учаскелерін жеке меншікке сатудан немесе оларды тұрақты немесе уақытша жер пайдалануға беруден не Қазақстан Республикасының зандарына немесе халықаралық шарттарда көзделген жағдайларда жер учаскелерін өзге құқықтық нысандарда өткізуден түскен ақша;
б) мемлекетке тиесілі материалдық емес активтерді сатудан түскен ақша;
в) мемлекеггік материалдық резервтен тауарларды сатудан түсетін ақша.
4. Ресми трансфертгер -- бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне, ҚР Ұлттық қорынан бюджетке түскен трансферт түсімдері (өтеусіз және қайтарылмайтын төлем). Трансферт деп шетел валютасын немесе алтынды бір елден екінші елге аудару немесе бір шоттан екінші шотқа ақша аудару қызметін айтамыз.
Бюджеттік шығындар -- қайтарылмайтын негізде бөлінетін бюджет қаражаты.
Оның түрлері:
а) мемлекеттік мекемелердің қызметін камтамасыз ететін шығындар;
ә) тұрақты сипаты жок іс - шараларды ұйымдастыру мен өткізуге байланысты шығындар;
б) мемлекеттік тапсырысқа арналған шығындар;
в) жеке тұлғаларға акшалай төлемдер;г) ресми трансфертгер;
ғ) занды тұлғаларға арналған субсидиялар;
д) мемлекеттің міндеттемелерін орындауға арналған шығындар.
Операциялық сальдо -- бюджет кірістері мен шығындары арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Оның түрлері:
1. Теріс операциялық сальдо -- бюджет шығындарының бюджет кірістерінен асып түскен сома;
2. Он операциялық сальдо -- бюджет кірістерінің бюджет шығыстарынан асып түскен сома.
4. Таза бюджеттік кредит беру. Жоғары тұрған бюджеттен төменгі бюджетке қайтарымды түрде берілетін ақша сомасы.
5. Қаржы активтерінен жасалатын операциялар:
а) қаржы активтерін сатып алу -- занды тұлғалардың, соның ішінде халықаралық ұйымдардың бағалы қағаздарын меншікке сатып алу;
ә) мемлекеттің қаржы активтерін сатудан ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 Бюджеттің құрылымы, кіріс бөлігі, салық және басқа да түсімдер ... ... .4
2 Бюджеттік - құқықтық қатынас және реттеу тәсілдері ... ... ... ... ... ... .. ...8
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..11
КІРІСПЕ
Бюджеттiк құқықтар кез - келген бюджеттiк құқық субъектiсi мәртебесiнiң бөлiнбейтiн элементi болып табылады. Осы құқықтар жүйесi арқылы субъектiлердiң бюджет жүйесiн қалыптастырудағы және олардың бюджет қызметiн жүзеге асырудағы қатысы анықталады.
Бюджет мемлекеттің қаржы жүйесінің негізгі буыны. Ол экономикалық ақшалай қатынастарды білдіріп, мемлекеттің орталықтандырылдған ақша қорларын қалыптастыру мен қолдану үрдісін білдіретін экономикалық қатынастарды білдіреді. Бюджеттің негізгі қызметі:
oo ұлттық табысты қайта үлестіруді қамтамасыз ететін құрал;
oo әлеуметтік қызмет;
oo экономикалық қызмет;
oo бақылау.
Жалпы бюджеттiк құқықты екi мағынада қарастыруға болады: бiрiншi мағынада бюджеттiк құқықты бюджетке байланысты қатынасқа түсушi субъектiнiң заңмен белгiленген, жүзеге асыруға құқылы iс-әрекеттерi ретiнде түсiну керек; екiншi мағынада бюджеттiк құқықты қаржылық құқықтық бюджетке байлансты туындайтын қарым-қатынастарын реттейтiн құқық нормалары ретiнде түсiну керек.
Бюджеттiк құқықтың теориялық проблемалар қатарына оның түсiнiгi, пәнi, жүйесi және тәсiлдерi кiредi.
Бюджеттiк құқықтың түсiнiгiне келсек, заң әдебиеттерiнде ондаған түсiнiк берiлгенiн ескеру керек. Олардың көптiгi белгiлi бiр заңдылықтарды анықтауға және осы көзқарастарды үш топқа бөлуге мүмкiндiк бередi.
Бюджеттiк құқық дегенiмiз - мемлекеттiк бюджеттiң құрылуына және үлестiруiне байланысты туындайтын қарым-қатынастарды реттейтiн қаржылық құқықтың бөлiмi. Бюджеттiк құқық түсiнiгiн құқықтық реттеу пәнi арқылы берсек те немесе оған кiретiн институттардың құрамы негiзiнде берсек те бюджеттiк құқықтың жүйесi туралы сұрақ өз алдына қызығушылықты туғызады. Осыған байланысты пiкiрлердiң көптiгiне қарамастан негiзiнен келесi институттар жиi айтылады: бюджет құрылымы; бюджеттiң кiрiстерi мен шығыстарына байланысты нормалардың жиынтығы; бюджеттiк процесс.
Бюджет құқығын қарастырғанда оның реттеу пәні маңызды қызмет атқарады. Бюджет құқығының реттеу пәні ретінде бюдже қалыптастыру мен пайдалану кезінде пайда болатын қоғамдық қатынастарды айтуға болады.
1 Бюджеттің құрылымы, кіріс бөлігі, салық және басқа да түсімдер
Бюджет термині көне норманд сөзі bougette -- қалта, дорба, былғары қап деген мағынаны білдіреді.
ҚР бюджет Кодексіне сәйкес бюджет деп мемлекеттің міндеттері мен функцияларын іске асыруды қаржымен қамтамасыз етуге арналған орталықтандырылған ақша қорын айтамыз.
Негізінде бюджет терминін ғылыми тұрғыдан алып қарасақ, өзіне тән ерекшеліктеріне байланысты төрт мағынадан тұрады:
-- материалдық мағынада: бюджет -- мемлекеттің шығыстарын жұмсауға арналған жалпы мемлекеттің орталықтандырылған ақша қоры;
-- экономикалық мағынада: бюджет -- жалпы мемлекеттік орталықтандырылған немесе жергілікті ақша қорларынан тұратын экономикалық қатынастардың жүйесі;
-- қаржылық - ұйымдастыру мағынада: бюджет -- мемлекеттің немесе жергілікті өкілді органдарының ақша қорларын пайдаланылуын ұйымдастырудың негізгі қаржы жоспары;
-- құқықтық мағынада: бюджет -- қаржы жоспары ретінде кіммен бекітілгеніне байланысты: республикалық бюджет -- Парламент қабылдаған заңмен бекітіледі, жергілікті бюджет -- мәслихат шешімімен бекітіледі.
Бюджеттің басқа ақша қорларынан ерекшелігі:
-- бюджет өзінің ақша көлемімен өте үлкен ақша қоры;
-- бюджет мемлекеттің мақсаты мен қызметін қаржыландыруға арналған ақша қоры.
Бюджет Кодексінде бюджеттің үш түрінің түсінігі берілген:
-- Бекітілген бюджет -- ҚР Парламенті немесе тиісті жергілікті өкілді органдар бекіткен, тиісті қаржы жылына арналған бюджет;
-- Нақтыланған бюджет -- ҚР Парламенті немесе тиісті жергілікті өкілді органдар бюджеттің атқарылуы барысында енгізілген өзгерістерді ескере отырып бекіткен, ағымдағы қаржы жылына арналған бюджет;
-- Төтенше бюджет -- төтенше мемлекеттік бюджет республикалық және жергілікті бюджеттердің негізінде қалыптастырылады және Қазақстан Республикасындағы төтенше жене соғыс жағдайларында енгізіледі. Төтенше мемлекеттік бюджетті бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталык уәкілетті орган әзірлейді және ол Қазақстан Республикасының зандарында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен бекітіледі. Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында төтенше немесе соғыс жағдайын енгізу және оның күшін жою туралы ҚР Президентінің Жарлығы төтенше мемлекеттік бюджетті енгізуге және оның қолданылуын тоқтатуға негіз болып табылады. Төтенше мемлекеттік бюджеттің қабылданғаны туралы Қазақстан Республикасының Парламенті дереу хабардар етіледі. Төтенше мемлекеттік бюджетке мемлекеттің барлық ақша ресурстары кіреді. Төтенше бюджет атқарылуы кезінде республикалық және жергілікті бюджеттің орындалуы тоқтатылады.
Бюджетті қазына деген сөзден айыра білу керек. Республикалық қазынаға республикалық бюджет, мемлекеттің алтын қоры, мемлекеттің қол астындағы табиғи ресурстары, мемлекеттің мүліктері жатады.
Жергілікті қазынаға -- жергілікті бюджет және оның коммуналдық мүліктері жатады. Яғни, бюджет қазынаның бір бөлігі болып табылады.
Бюджет Кодексінің 13 - бабына сәйкес бюджет құрылымына мыналар жатады:
-- кірістер;
-- шығындар;
-- операциялық сальдо;
-- таза бюджеттік кредит беру;
-- қаржы активтерімен жасалатын операциялар бойынша сальдо;
-- бюджет тапшылығы;
-- бюджет тапшылығын қаржыландыру.
1. Бюджеттік кірістер деп салық және басқа да міндетті төлемдер, ресми трансферттер, мемлекетке өтеусіз негізде берілетін, қайтарылатын сипатта болмайтын және мемлекеттің қаржы активтерін сатуға байланысты емес ақша көздерін айтамыз.
Олардың құрамында:
1. Салықтық түсімдер -- Қазақстан Республикасының Салық Кодексінде белгіленген салықтар және бюджетке төленетін баска да міндетті төлемдер.
2. Салықтық емес түсімдер -- Қазақстан Республикасының Салық Кодексінде белгіленген негізгі капитал, гранттарды сатудан түсетін түсімдерге жатпайтындардан басқа, Бюджет кодексімен белгіленген бюджетке төленетін міндеттері, қайтарылмайтын төлемдер, сондай - ақ, ресми трансферттерден басқа, бюджетке өтеусіз негізде берілетін ақша.
3. Негізгі капиталды сатудан түскен ақша көздері:
а) мемлекеттік мекемелерге бекітіліп берілген мемлекеттік мүлікті сатудан түскен акша;
ә) мемлекет меншігіндегі жер учаскелерін жеке меншікке сатудан немесе оларды тұрақты немесе уақытша жер пайдалануға беруден не Қазақстан Республикасының зандарына немесе халықаралық шарттарда көзделген жағдайларда жер учаскелерін өзге құқықтық нысандарда өткізуден түскен ақша;
б) мемлекетке тиесілі материалдық емес активтерді сатудан түскен ақша;
в) мемлекеггік материалдық резервтен тауарларды сатудан түсетін ақша.
4. Ресми трансфертгер -- бюджеттің бір деңгейінен екіншісіне, ҚР Ұлттық қорынан бюджетке түскен трансферт түсімдері (өтеусіз және қайтарылмайтын төлем). Трансферт деп шетел валютасын немесе алтынды бір елден екінші елге аудару немесе бір шоттан екінші шотқа ақша аудару қызметін айтамыз.
Бюджеттік шығындар -- қайтарылмайтын негізде бөлінетін бюджет қаражаты.
Оның түрлері:
а) мемлекеттік мекемелердің қызметін камтамасыз ететін шығындар;
ә) тұрақты сипаты жок іс - шараларды ұйымдастыру мен өткізуге байланысты шығындар;
б) мемлекеттік тапсырысқа арналған шығындар;
в) жеке тұлғаларға акшалай төлемдер;г) ресми трансфертгер;
ғ) занды тұлғаларға арналған субсидиялар;
д) мемлекеттің міндеттемелерін орындауға арналған шығындар.
Операциялық сальдо -- бюджет кірістері мен шығындары арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Оның түрлері:
1. Теріс операциялық сальдо -- бюджет шығындарының бюджет кірістерінен асып түскен сома;
2. Он операциялық сальдо -- бюджет кірістерінің бюджет шығыстарынан асып түскен сома.
4. Таза бюджеттік кредит беру. Жоғары тұрған бюджеттен төменгі бюджетке қайтарымды түрде берілетін ақша сомасы.
5. Қаржы активтерінен жасалатын операциялар:
а) қаржы активтерін сатып алу -- занды тұлғалардың, соның ішінде халықаралық ұйымдардың бағалы қағаздарын меншікке сатып алу;
ә) мемлекеттің қаржы активтерін сатудан ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz