Төлем жүйелерінің ерекшеліктері
Жоспар:
1. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесі (ААБЖ)
2. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері
3. ААБЖ мен БТЖ.нің ағымдағы жағдайы
4. Банктер арасында және банктер мен банктік операциялардың белгілі түрін жүзеге асыратын ұйымдар арасында ашылған корреспонденттік шоттар арқылы төлемдер мен ақша аударымдары
Қолданылған әдебиеттер
1. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесі (ААБЖ)
2. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері
3. ААБЖ мен БТЖ.нің ағымдағы жағдайы
4. Банктер арасында және банктер мен банктік операциялардың белгілі түрін жүзеге асыратын ұйымдар арасында ашылған корреспонденттік шоттар арқылы төлемдер мен ақша аударымдары
Қолданылған әдебиеттер
Қазақстан Республикасының төлем жүйелері
Қазақстан Республикасы аумағында келесідей төлем жүйелері жұмыс істейді:
нақтылы уақыт режиміндегі бүтіндей (жалпы) есеп айрысу жүйесі (ақша аударымдарының банкаралық жүйесі); клирингтік жүйе (бөлшек төлемдер жүйесі).
1. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесі (ААБЖ)
Қазақстан Республикасы аумағында нақтылы уақыт режимінде жұмыс істейтін бүтіндей (жалпы негіздегі) төлемдер жүйесі Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы (ҚБЕО) негізінде 1996 жылдың тамызынан бастап жұмыс істеп келеді. Бұл жүйе бұрын Ірі төлемдер жүйесі деп аталған болатын (ІТЖ).
ІТЖ жетілдіру және оны дамыған шет елдердің жұмыс істеп тұрған жалпы негіздегі есеп айрысу жүйелеріне жақындату мақсатында Ұлттық Банк тарапынан жұмыстар жүргізілді. 2000 жылдың соңында ІТЖ жүйе қатысушыларының есепшотындағы ақша қаражаттары шегінде нақтылы уақыт режимінде есеп айрысуларды жүргізетін (RTGS – нақтылы уақыт режиміндегі есеп айрысулар) және халықаралық қаржы ұйымдарының жалпы негіздегі төлемдер жүйесіне қойылатын барлық негізгі талаптарға жауап беретін ақша аударымдарының банкаралық жүйесі болып кайта құрылды. Кез-келген ел үшін RTGS жүйесін құру қаржы сферасында ең жоғары басымдыққа ие. Мұндай жүйенің болуы мемлекеттің банк жүйесінің тұрақты жұмыс істеуін сипаттайды. ААБЖ-ң мақсаты осы жүйе пайдаланушыларының Ұлттық Банктегі шотындағы ақша қаражаттарын қолдана отырып, және осы қаражаттардың шегінде операциялық күн ішінде
Қазақстан Республикасы аумағында келесідей төлем жүйелері жұмыс істейді:
нақтылы уақыт режиміндегі бүтіндей (жалпы) есеп айрысу жүйесі (ақша аударымдарының банкаралық жүйесі); клирингтік жүйе (бөлшек төлемдер жүйесі).
1. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесі (ААБЖ)
Қазақстан Республикасы аумағында нақтылы уақыт режимінде жұмыс істейтін бүтіндей (жалпы негіздегі) төлемдер жүйесі Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы (ҚБЕО) негізінде 1996 жылдың тамызынан бастап жұмыс істеп келеді. Бұл жүйе бұрын Ірі төлемдер жүйесі деп аталған болатын (ІТЖ).
ІТЖ жетілдіру және оны дамыған шет елдердің жұмыс істеп тұрған жалпы негіздегі есеп айрысу жүйелеріне жақындату мақсатында Ұлттық Банк тарапынан жұмыстар жүргізілді. 2000 жылдың соңында ІТЖ жүйе қатысушыларының есепшотындағы ақша қаражаттары шегінде нақтылы уақыт режимінде есеп айрысуларды жүргізетін (RTGS – нақтылы уақыт режиміндегі есеп айрысулар) және халықаралық қаржы ұйымдарының жалпы негіздегі төлемдер жүйесіне қойылатын барлық негізгі талаптарға жауап беретін ақша аударымдарының банкаралық жүйесі болып кайта құрылды. Кез-келген ел үшін RTGS жүйесін құру қаржы сферасында ең жоғары басымдыққа ие. Мұндай жүйенің болуы мемлекеттің банк жүйесінің тұрақты жұмыс істеуін сипаттайды. ААБЖ-ң мақсаты осы жүйе пайдаланушыларының Ұлттық Банктегі шотындағы ақша қаражаттарын қолдана отырып, және осы қаражаттардың шегінде операциялық күн ішінде
Қолданылған әдебиеттер:
1. www.nationalbank.kz
2. www.kick.kz.kz
3. «Банк ісі» - С.Б.Мақыш
4. www.Aikun.kz
5. www.minfin.kz
1. www.nationalbank.kz
2. www.kick.kz.kz
3. «Банк ісі» - С.Б.Мақыш
4. www.Aikun.kz
5. www.minfin.kz
Төлем жүйелерінің ерекшеліктері
Жоспар:
1. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесі (ААБЖ)
2. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері
3. ААБЖ мен БТЖ-нің ағымдағы жағдайы
4. Банктер арасында және банктер мен банктік операциялардың белгілі түрін
жүзеге асыратын ұйымдар арасында ашылған корреспонденттік шоттар арқылы
төлемдер мен ақша аударымдары
Қолданылған әдебиеттер
Қазақстан Республикасының төлем жүйелері
Қазақстан Республикасы аумағында келесідей төлем жүйелері жұмыс істейді:
нақтылы уақыт режиміндегі бүтіндей (жалпы) есеп айрысу жүйесі (ақша
аударымдарының банкаралық жүйесі); клирингтік жүйе (бөлшек төлемдер
жүйесі).
1. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесі (ААБЖ)
Қазақстан Республикасы аумағында нақтылы уақыт режимінде жұмыс істейтін
бүтіндей (жалпы негіздегі) төлемдер жүйесі Қазақстан банкаралық есеп
айырысу орталығы (ҚБЕО) негізінде 1996 жылдың тамызынан бастап жұмыс істеп
келеді. Бұл жүйе бұрын Ірі төлемдер жүйесі деп аталған болатын (ІТЖ).
ІТЖ жетілдіру және оны дамыған шет елдердің жұмыс істеп тұрған жалпы
негіздегі есеп айрысу жүйелеріне жақындату мақсатында Ұлттық Банк тарапынан
жұмыстар жүргізілді. 2000 жылдың соңында ІТЖ жүйе қатысушыларының
есепшотындағы ақша қаражаттары шегінде нақтылы уақыт режимінде есеп
айрысуларды жүргізетін (RTGS – нақтылы уақыт режиміндегі есеп айрысулар)
және халықаралық қаржы ұйымдарының жалпы негіздегі төлемдер жүйесіне
қойылатын барлық негізгі талаптарға жауап беретін ақша аударымдарының
банкаралық жүйесі болып кайта құрылды. Кез-келген ел үшін RTGS жүйесін құру
қаржы сферасында ең жоғары басымдыққа ие. Мұндай жүйенің болуы мемлекеттің
банк жүйесінің тұрақты жұмыс істеуін сипаттайды. ААБЖ-ң мақсаты осы жүйе
пайдаланушыларының Ұлттық Банктегі шотындағы ақша қаражаттарын қолдана
отырып, және осы қаражаттардың шегінде операциялық күн ішінде ұлттық
валютада қайтарымсыз және түпкілікті есеп айрысуларды қамтамасыз етуден
тұрады. ААБЖ-де ірі және үлкен басымдыққа ие төлемдер жасалады.
2. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері
ААБЖ-де мәліметтерді беру және қабылдау тек қана электронды тәсілмен жүзеге
асады.
ААБЖ-де электронды мәліметтерді беруді куәландыруға және оларды беру
кезінде қателерді табуға бағытталған ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз
ету процедуралары сақталады. ҚБЕО-ғы мен пайдаланушылар, жіберілген және
қабылданған электронды мәліметтердің есебін қамтамасыз етіп, оның бақылауын
жүргізеді. ААБЖ-де өңделетін барлық электронды мәліметтер аудиторлық із
қалдырады.
Жоғарыда аталып өткендей, ААБЖ-де төлемдер пайдаланушылар шотындағы ақша
қаражаттары шегінде нақтылы уақытта жүзеге асырылады. Пайдаланушы
позициясында төлем құжатында көрсетілген сомаға сәйкес төлем жасауға
ақшаның болмауы немесе жеткіліксіздігі жағдайында ҚБЕО-да төлем
тапсырымдары кезекке тұрады. Кезекте тұрған құжаттар басымдылық кодтарына
сәйкес өңделеді. Басымдылық кодтары шеңберінде кезекте тұрған төлем
тапсырымдарының орындалуы FIFO – бірінші келген, бірінші шығысқа қағидасы
бойынша, олардың кезекке келіп түсу тәртібімен жүзеге асады. Пайдаланушылар
төлем тапсырымдарының орындалу кезектілігін белгілеуге және өзгертуге
құқылы. Пайдаланушылардың кезекке орналастырылған төлем құжаттарын қайтарып
алуға мүмкіндіктері бар. ААБЖ-де мәліметтерді өңдеу жылдамдығы орташа
алғанда секундына 5-7 өңделген трансакциялар.
Жүйенің операциялық күні және жұмыс істеуі туралы толығырақ ақпарат ҚБЕО -
ның сайтында келтірілген: www.kisc.kz.
Бөлшек төлемдер жүйесі (БТЖ)
Бөлшек төлемдер жүйесі - клирингтік палаталар (клирингтік жүйе)арқылы
кішігірім сомадағы төлемдердің электрондық аударымдарының жүйесі.
Бөлшек төлемдер жүйесінің негізгі ерекшелігі мұнда төлемдер жеке дербес
негізде емес, операциялық күн ішінде жүйе қатысушыларынан келіп түскен
төлемдер бойынша олардың өзара талаптары мен міндеттемелері бойынша таза
айырмашылықтары анықталып, тек сол анықталған әрбір жүйе қатысушысының таза
позициялары көлемінде ақша аударымын жүзеге асырудан тұрады.
1995 жылдың қаңтарынан 1998 жылдың қарашасына дейін клирингтік палата
ретінде ҚБЕО-ғы клиринг қатысушыларына күнделікті дебеттік және кредиттік
шектеулер қойылатын (қазіргі уақытта бұл шектеулер алынып тасталған)
облыстық клирингті жүзеге асырды. Мұндағы тәуекелдіктерді басқару жүйесі
мен жұмыс істеу қағидалары клирингке қатысушылар шеңберін ірі екінші
деңгейлі банктердің аздаған санымен шектеді. Дегенмен, банк жүйесінің өсіп
келе жатқан қажеттілігі Қазақстанның барлық қаржылық ұйымдары мен аймақтары
үшін ашық клирингті құру қажеттілігіне алып келді.
1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап ҚБЕО-нда Қазақстанның барлық банктерін және
Казначейлік, Зейнетақы қорларын қоса алғанда, басқа да банкілік емес
мекемелерді қосуға мүмкіндік беретін жаңа клирингтік жүйе пайдалануға
берілген болатын.
1999 жылдың тамызына дейін БТЖ кішігірім сомадағы банкаралық төлемдерді
жүзеге асыратын ҚБЕО жанындағы Алматы клирингтік палатасы мен Ұлттық
Банктің облыстық филиалдары жанындағы клирингтік палаталардың желісінен
тұрған болатын. Қазіргі кезеңде банкаралық клирингті ҚБЕО-ғы мен ЖШС
Тимей қаржы өндірістік компаниясы аймақтық клирингтік палатасы жузеге
асыруда (2003 жылдың маусым айынан бастап ЖШС Тимей банкаралық клирингті
жүзеге асыруын тоқтатты). 1998 жылдың соңынан бастап Алматы клирингтік
палатасы АҚШ автоматтандырылған клиринг палатасы нұсқасына сай жұмыс істей
бастады. Қазіргі уақытта ҚБЕО-ғы төлем жүйесінің пайдаланушыларына байланыс
арналарының барлық түрлерін ұсынатын озық коммуникациялық жабдықтарға ие.
Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығының клирингтік жүйесінің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар:
1. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесі (ААБЖ)
2. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері
3. ААБЖ мен БТЖ-нің ағымдағы жағдайы
4. Банктер арасында және банктер мен банктік операциялардың белгілі түрін
жүзеге асыратын ұйымдар арасында ашылған корреспонденттік шоттар арқылы
төлемдер мен ақша аударымдары
Қолданылған әдебиеттер
Қазақстан Республикасының төлем жүйелері
Қазақстан Республикасы аумағында келесідей төлем жүйелері жұмыс істейді:
нақтылы уақыт режиміндегі бүтіндей (жалпы) есеп айрысу жүйесі (ақша
аударымдарының банкаралық жүйесі); клирингтік жүйе (бөлшек төлемдер
жүйесі).
1. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесі (ААБЖ)
Қазақстан Республикасы аумағында нақтылы уақыт режимінде жұмыс істейтін
бүтіндей (жалпы негіздегі) төлемдер жүйесі Қазақстан банкаралық есеп
айырысу орталығы (ҚБЕО) негізінде 1996 жылдың тамызынан бастап жұмыс істеп
келеді. Бұл жүйе бұрын Ірі төлемдер жүйесі деп аталған болатын (ІТЖ).
ІТЖ жетілдіру және оны дамыған шет елдердің жұмыс істеп тұрған жалпы
негіздегі есеп айрысу жүйелеріне жақындату мақсатында Ұлттық Банк тарапынан
жұмыстар жүргізілді. 2000 жылдың соңында ІТЖ жүйе қатысушыларының
есепшотындағы ақша қаражаттары шегінде нақтылы уақыт режимінде есеп
айрысуларды жүргізетін (RTGS – нақтылы уақыт режиміндегі есеп айрысулар)
және халықаралық қаржы ұйымдарының жалпы негіздегі төлемдер жүйесіне
қойылатын барлық негізгі талаптарға жауап беретін ақша аударымдарының
банкаралық жүйесі болып кайта құрылды. Кез-келген ел үшін RTGS жүйесін құру
қаржы сферасында ең жоғары басымдыққа ие. Мұндай жүйенің болуы мемлекеттің
банк жүйесінің тұрақты жұмыс істеуін сипаттайды. ААБЖ-ң мақсаты осы жүйе
пайдаланушыларының Ұлттық Банктегі шотындағы ақша қаражаттарын қолдана
отырып, және осы қаражаттардың шегінде операциялық күн ішінде ұлттық
валютада қайтарымсыз және түпкілікті есеп айрысуларды қамтамасыз етуден
тұрады. ААБЖ-де ірі және үлкен басымдыққа ие төлемдер жасалады.
2. Ақша аударымдарының банкаралық жүйесінің жұмыс істеу ерекшеліктері
ААБЖ-де мәліметтерді беру және қабылдау тек қана электронды тәсілмен жүзеге
асады.
ААБЖ-де электронды мәліметтерді беруді куәландыруға және оларды беру
кезінде қателерді табуға бағытталған ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз
ету процедуралары сақталады. ҚБЕО-ғы мен пайдаланушылар, жіберілген және
қабылданған электронды мәліметтердің есебін қамтамасыз етіп, оның бақылауын
жүргізеді. ААБЖ-де өңделетін барлық электронды мәліметтер аудиторлық із
қалдырады.
Жоғарыда аталып өткендей, ААБЖ-де төлемдер пайдаланушылар шотындағы ақша
қаражаттары шегінде нақтылы уақытта жүзеге асырылады. Пайдаланушы
позициясында төлем құжатында көрсетілген сомаға сәйкес төлем жасауға
ақшаның болмауы немесе жеткіліксіздігі жағдайында ҚБЕО-да төлем
тапсырымдары кезекке тұрады. Кезекте тұрған құжаттар басымдылық кодтарына
сәйкес өңделеді. Басымдылық кодтары шеңберінде кезекте тұрған төлем
тапсырымдарының орындалуы FIFO – бірінші келген, бірінші шығысқа қағидасы
бойынша, олардың кезекке келіп түсу тәртібімен жүзеге асады. Пайдаланушылар
төлем тапсырымдарының орындалу кезектілігін белгілеуге және өзгертуге
құқылы. Пайдаланушылардың кезекке орналастырылған төлем құжаттарын қайтарып
алуға мүмкіндіктері бар. ААБЖ-де мәліметтерді өңдеу жылдамдығы орташа
алғанда секундына 5-7 өңделген трансакциялар.
Жүйенің операциялық күні және жұмыс істеуі туралы толығырақ ақпарат ҚБЕО -
ның сайтында келтірілген: www.kisc.kz.
Бөлшек төлемдер жүйесі (БТЖ)
Бөлшек төлемдер жүйесі - клирингтік палаталар (клирингтік жүйе)арқылы
кішігірім сомадағы төлемдердің электрондық аударымдарының жүйесі.
Бөлшек төлемдер жүйесінің негізгі ерекшелігі мұнда төлемдер жеке дербес
негізде емес, операциялық күн ішінде жүйе қатысушыларынан келіп түскен
төлемдер бойынша олардың өзара талаптары мен міндеттемелері бойынша таза
айырмашылықтары анықталып, тек сол анықталған әрбір жүйе қатысушысының таза
позициялары көлемінде ақша аударымын жүзеге асырудан тұрады.
1995 жылдың қаңтарынан 1998 жылдың қарашасына дейін клирингтік палата
ретінде ҚБЕО-ғы клиринг қатысушыларына күнделікті дебеттік және кредиттік
шектеулер қойылатын (қазіргі уақытта бұл шектеулер алынып тасталған)
облыстық клирингті жүзеге асырды. Мұндағы тәуекелдіктерді басқару жүйесі
мен жұмыс істеу қағидалары клирингке қатысушылар шеңберін ірі екінші
деңгейлі банктердің аздаған санымен шектеді. Дегенмен, банк жүйесінің өсіп
келе жатқан қажеттілігі Қазақстанның барлық қаржылық ұйымдары мен аймақтары
үшін ашық клирингті құру қажеттілігіне алып келді.
1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап ҚБЕО-нда Қазақстанның барлық банктерін және
Казначейлік, Зейнетақы қорларын қоса алғанда, басқа да банкілік емес
мекемелерді қосуға мүмкіндік беретін жаңа клирингтік жүйе пайдалануға
берілген болатын.
1999 жылдың тамызына дейін БТЖ кішігірім сомадағы банкаралық төлемдерді
жүзеге асыратын ҚБЕО жанындағы Алматы клирингтік палатасы мен Ұлттық
Банктің облыстық филиалдары жанындағы клирингтік палаталардың желісінен
тұрған болатын. Қазіргі кезеңде банкаралық клирингті ҚБЕО-ғы мен ЖШС
Тимей қаржы өндірістік компаниясы аймақтық клирингтік палатасы жузеге
асыруда (2003 жылдың маусым айынан бастап ЖШС Тимей банкаралық клирингті
жүзеге асыруын тоқтатты). 1998 жылдың соңынан бастап Алматы клирингтік
палатасы АҚШ автоматтандырылған клиринг палатасы нұсқасына сай жұмыс істей
бастады. Қазіргі уақытта ҚБЕО-ғы төлем жүйесінің пайдаланушыларына байланыс
арналарының барлық түрлерін ұсынатын озық коммуникациялық жабдықтарға ие.
Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығының клирингтік жүйесінің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz