Қарым-қатынас және өзара әрекет

1. Кіріспе
2. Қарым.қатынастың өзара байланысты 3 жағы
3. Қарым.қатынас барысында келесі кезеңдер бөлінеді
4. Коммуникацияның нашар болуының себептері
5. Қарым.қатынас стратегиясы
6. Қарым.қатынас түрлері
7. Тілдік қарым.қатынас құрылымы
8. Тілдік емес қарым.қатынасты зерттеутін ғылымдар
9. Пайдаланылған әдебиеттер

Қарым-қатынас – бір адамның басқа адаммен қоғам мүшесі ретінде өзара әрекеттесуінің арнайы формасы. Қарым-қатынас барысында адамдардың әлеуметтік байланысы, бір-біріне деген қарым-қатынасы жүзеге асады.
Адамдар арасындағы қарым-қатынас жасаудың қажеттілігі мен маңызын жапондықтардың жеке басын тәрбиелеп, жетілдіру әрекетіндегі істерінен айқын аңғартуға болады. Адам өзінің бойындағы қабілеті мен іскерлігін жетілдіруде өзін-өзі сынап көреді екен. Мұндай сынақ барысында адамның денесі мен рухани жағынан дамып-жетілу жолындағы күрделі қиындықтарды жеңуіне тура келеді. Бұл сынақ бойынша, адамға кіммен болса да қарым-қатынас жасауға тыйым салынып, оны он тәулік бойы елсіз даланың үңгірінде тіршілік етуге баулитын көрінеді. Бұл жапон тілінде «маритао» делініп, адамның өзімен-өзі тілдесуіне де тыйым салынатын көрінеді. Мұндай жағдайда адамның рухани дамуы тежеліп, жалғыздықтағы тіршіліктің ащы дәмін халден құтылғандай күй кешіп, кез келген адаммен сөйлесіп, тілдескендей, одан орасан зор ляззат алып, жан дүниесі рахаттанғандай болып, бойындағы күш-қуаты артатын көрінеді.
Осы орайда адамдардың күнделікті өміріндегі кәсіптік салада өзара тілдесіп, қарым-қатынас жасауының оның рухани өмірі мен тіршілік бейнесінің қалыпты дамуына қаншалықты әсер ететіндігін жете түсінуге болады.
Сондықтан әрбір маман мен кәсіпкер, ұстаз бен жетекші, жұмысшы мен бастық, бизнесмен мен конгресс мүшесі, депутат пен сайлаушы – бұлардың бәрі де күнделікті тіршілікте өз қызметі саласында үнемі бірімен-бірі тілдесіп, пікір алысып, халық

1) Н.С.Ахтаева, А.І.Әбдіғапбарова, З.Н.Бекбаева «Әлеуметтік психология»
2) М.И.Еникеев «Социальная психология»
3) Г.М.Андреева «Социальная психология»

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Философия және саясаттану факультеті
Психология бөлімі 2-курс

Тақырыбы: Қарым-қатынас және өзара әрекет

Орындаған:
Тексерген:

Алматы 2012

Қарым-қатынас – бір адамның басқа адаммен қоғам мүшесі ретінде өзара
әрекеттесуінің арнайы формасы. Қарым-қатынас барысында адамдардың
әлеуметтік байланысы, бір-біріне деген қарым-қатынасы жүзеге асады.
Адамдар арасындағы қарым-қатынас жасаудың қажеттілігі мен маңызын
жапондықтардың жеке басын тәрбиелеп, жетілдіру әрекетіндегі істерінен айқын
аңғартуға болады. Адам өзінің бойындағы қабілеті мен іскерлігін жетілдіруде
өзін-өзі сынап көреді екен. Мұндай сынақ барысында адамның денесі мен
рухани жағынан дамып-жетілу жолындағы күрделі қиындықтарды жеңуіне тура
келеді. Бұл сынақ бойынша, адамға кіммен болса да қарым-қатынас жасауға
тыйым салынып, оны он тәулік бойы елсіз даланың үңгірінде тіршілік етуге
баулитын көрінеді. Бұл жапон тілінде маритао делініп, адамның өзімен-өзі
тілдесуіне де тыйым салынатын көрінеді. Мұндай жағдайда адамның рухани
дамуы тежеліп, жалғыздықтағы тіршіліктің ащы дәмін халден құтылғандай күй
кешіп, кез келген адаммен сөйлесіп, тілдескендей, одан орасан зор ляззат
алып, жан дүниесі рахаттанғандай болып, бойындағы күш-қуаты артатын
көрінеді.
Осы орайда адамдардың күнделікті өміріндегі кәсіптік салада өзара
тілдесіп, қарым-қатынас жасауының оның рухани өмірі мен тіршілік бейнесінің
қалыпты дамуына қаншалықты әсер ететіндігін жете түсінуге болады.
Сондықтан әрбір маман мен кәсіпкер, ұстаз бен жетекші, жұмысшы мен
бастық, бизнесмен мен конгресс мүшесі, депутат пен сайлаушы – бұлардың бәрі
де күнделікті тіршілікте өз қызметі саласында үнемі бірімен-бірі тілдесіп,
пікір алысып, халық бұқарасымен қарым-қатынас жасайды. Онсыз кез-келген
адам рухани тоқырауға душар болары сөзсіз. Адамдар арасындағы қарым-қатынас
жасауда аса қажетті шарттың бірі – сөйлесушілердің өз ой-пікірін өзгелерге,
тыңдаушылардың қарым-қатынас орнатуда сөйлесуші жақтың ой-пікірін дұрыс
ұғынып, оны іс жүзіне асыра білу мәдениеттілігі. Бұл жайттан біз қарым-
қатынас жасаудың үнемі екі жақты процесс екендігіне көзіміз жетеді.
Арнайы жүргізілген зерттеу нәтижесіне қарағанда, адамдардың басым
көпшілігі өзінің 70 пайыз уақытын осы қарым-қатынас жасауға жұмсайды.
Қазіргі заманда адамтану ғылымдары ішінде психология ғылымының игі
мақсаттарды іс жүзінде айқындап, оның заңдылықтарын ашып көрсетуде елеулі
табыстарға ие болып отырған – шындық фактор. Әсіресе, бұл пәннің өндіріс
пен өзге де салаларда ұжымды басқару ісіне мекеме басшыларына, жетекші
мамандар мен ұстаздарға, әсіресе өндірісте қызмет атқаратын басшыларға
тәжірибелік жағынан тигізер пайдасының мол екендігін өмір тәжірибесі
дәлелдеп отыр.
Тілдесу арқылы адамдар өзара қарым-қатынас жасап, бір-біріне білдірмек
болған ойын жеткізіп, пікір алысады. Қатынас орнатудың нәтижесінде өзара
ықпал етіп, адамдарды өмір тәжірибесі, іс-әрекеті, теориялық ой-пайымдары
дамиды. Әр алуан іс-әрекетін жүзеге асырып, хабар алысады. Сөйтіп, олардың
арасында тұрақты қарым-қатынас орнайды. Өзара тілдесу арқылы бірігіп,
тірлік етеді, еңбектеніп, әрбір іс-әрекетті орындау нәтижесінде кәсіби
іскерлігін арттырады. Ұжымдық іс-әрекетін жетілдіру, өзара қарым-қатынас
жасау арқылы бірін-бірі түсініп, мінез-құлқындағы ұнамды қасиеттерін де
қалыптастыруға ықпал етеді. Бір сөзбен айтқанда, олар өзара тілдесіп,
тіршілік еткен ортасын, әлеуметтік жағдайды түсінетін деңгейге көтеріледі.
Қоғамдық сипатта атқарылатын істердің нәтижелі болуы, ең алдымен,
адамдардың ақыл-ойы мен дене күшін біріктіре отырып, оларды саналы түрде
жүзеге асыруына тәуелді. Мұндай ретте адамдардың ісі мен әрекеті оның
мақсатының болуына байланысты екендігін осы заманғы психологиялық
зерттеулер айқындап берді. Өндіріс пен шаруашылықта адамдар арасында дұрыс
қарым-қатынас орнатудың тиімділігі мемлекеттік маңызды мәселе екендігі
қазіргі кезде әр тараптан іздестіріліп, оның пайдасы мен шындығы ғылыми
тұрғыдан дәйектелді. Осындай зерттеу қорытындылары адамдар арасындағы қарым-
қатынас жасау мәселесінің күн өткен сайын күрделене түсетін мемлекеттік
деңгейдегі мәселе екендігін көрсетеді. Мәселенің күрделене түсуіне тікелей
әсер ететін әлеуметтік факторлар қатарына осы заманғы ғылым мен техника
жетістіктерін және адамдардың кәсіби білімі мен сана-сезімінің өсіп-
жетілуін жатқызуға болады.
Адамдардың бірімен-бірінің тілдесіп, қарым-қатынас жасауының күрделене
түсіп, маңызының артуы өндірістегі техника мен адамдардың кәсіби деңгейінің
өсуіне байланысты екендігін әлеуметтік өмірдегі шындық фактор деп
мойындайтын болсақ, мұндай күрделі мәселенің түйінін байыбына барып, шешіп
отыру басқарушы кадрлардың көпшілікпен тіл табысып, олармен дұрыс қарым-
қатынас орнату біліктілігіне байланысты. Мекеме мен өндіріс басшыларының
басқару қызметіндегі білімдарлығы мен тәжірибесі, іскерлік дағдысы және
бағынушы адамдармен тіл табыса білуі кез келген жұмыс саласының ойдағыдай
нәтижелер беруінің, көпшілік арасындағы ұйымдастыру істері мен саяси тәлім-
тәрбие жұмыстарының ойдағыдай жүзеге асырылып отыруының кепілі болмақ.
Қазіргі кезде қоғамдық еңбек пен өндіріс орындарында еңбек адамдарымен
тіл табысып, олардың күнделікті мұқтаждықтары мен талап-тілектеріне жеке
мән беріп, оларға жеке назар аударып отыру. Мұндай талаптарды жүзеге асыру
кәсіпорындар мен ұжымдардағы қоғамдық-әлеуметтік мәселелерді байыпты шешу
екендігін өмір тәжірибесі айқын көрсетіп отыр. Адамдардың қоғамдық жұмыс
түрлері, еңбек өнімділігін арттыруы, олардың жасаған өнімдеріне сапалы
түрде жауапкершілікпен қарауы, ең алдымен, сол ұжымда қалыптасқан
әлеуметтік-психологиялық ахуал орнатуға, яғни еңбек ұжымындағы адамдардың
өзара қатынасына басшылық ететін жетекші кадрлардың іскерлігі мен олардың
әрбір адамның жан дүниесінің сырына бойлай қарап, оларға қамқорлық жасауына
тәуелді. Екіншіден, іскер адамдардың әлеуметтік белсенділігі мен қоғамдық
сапасын өрістету үшін, яғни ұжым жетекшісінің жоспарланған істерді жүзеге
асыруы үшін әрбір жұмысшы мен техниктің, әрбір адамның даралық мінез-құлқын
да жете білуі талап етіледі. Мұндай талап әлеуметтік психологияда ерекше
орын алатын мәселенің бірі – адам факторын үнемі ескеріп, ондай
ерекшеліктермен санасып отыруды қажет етеді.
Қарым-қатынастың өзара байланысты 3 жағы бар:
1) Коммуникациялық – адамдардың өзара ақпарат алмасуы;
2) Интерактивті – адамдардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру;
3) Перцептивті – адамдардың бір-бірін қабылдауы және соның негізінде
өзара түсінушіліктің орнауы.
Қарым-қатынас барысында келесі кезеңдер бөлінеді:
1. Қарым-қатынасқа түсу қажеттігі адамды басқа адамдармен байланысқа
түсуге итермелейді;
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.