Ілеспе аудармашының міндеттері

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлімі
1. Ілеспе аудармашының негіздері
2. Ілеспе аудармашыныі функционалды міндеттері
3. Ілеспе аудармаға қажетті кеңестер
III. Қорытынды

Қолданған әдебиеттер

Елімізге тәуелсіздік алуымызбен бірге келген ілеспе аударма саласында мамандардың кәсіби шеберлігі, ойы жүйрік, сөздік қоры мол, тілі шешен екендігі сынға түсер сәттердің бірі – сөйлеу барысында айтылған мақалдар мен мәтелдерді, қанатты сөздерді баламалы түрде аудара алуы.
Iлеспе аударма- қоғамдық, саяси, ғылыми тұрғыдан маңызы бар үлкен жиындарда коммуникация актісі жасалған сәтте, үлкен конференциаларда оның әртүрлі тілді қатысушыларының арасындағы қатынасты қамтамасыз ету мақсатында сөз сөйлеушінің бір тілде айтқан ақпаратын шектеулі уақытта басқа тілде жеткізу үшін жасалатын аударма.
Ғылыми тұрғыдан таратып айтар болсақ, ілеспе аударма – аудармашы түпнұсқа мәтіннің коммуникативтік-функционалдық белгілерін, жанрлық ерекшеліктерін, аударылатын мәтіннің қандай аудиторияға бағытталатынын, рецептордың білім деңгейін, ұлттық, кәсіби сипаттарын ескере отырып, тілдік қызметтің екі түрін: сөйленген мәтінді қабылдауды және қабылдау аяқталмай жатып, аударма мәтінін сөз сөйленген тілдегі сөйлеммен жарыстыра туындатуды жүзеге асыратын аударма.
Және ол жай аударма емес, білімділікті, зиялылықты, көп жайдан хабардар болуды, сөз сөйленетін және аударма жасалатын тілдің құрылымдық ерекшеліктерін жақсы білуді талап ететін өте күрделі әрі шынайы шабыттың нәтижесінде ғана жасалатын аударма.
Ілеспе аударма ерекшелігі – тыңдай, есте сақтай отырып, сөз сөйлеушінің тек бірнеше сөздерін өткізе отырып қана, ілесе аудара білу. Мазмұнды алаңсыз аудара білу үшін аудармашы өз тілінде және өзі меңгерген өзге тілде еркін сөйлеумен қатар, барлық салаға қатысты терминдерді сөз орамдарын білуі қажет. Ілеспе аударма барысында аудармашы арнайы техникалық жабдықталған дыбыс өткізбейтін оқшауландырылған кабинада отырады.

1. Комиссаров В.Н. Коралова А.А. Практикум по переводу с английского языка на русский. — М., 1990.
2. Комиссаров В.Н. Общая теория перевода: проблемы переводоведения в освещении зарубежных ученых.-М., 1999
3. Копанев П.Н., Беер Ф. Теория и практика письменного перевода.-Минск, 1986.
4. Латышев Л.К. Перевод: проблема теории, практики и методики преподавания — М., 1986
5. Латышев Л.К. Технология перевода. — М., 1989.
6. Левицкая Т.Р., Фитерман А.М. Проблемы перевода.- М., 1983
7. Львовская З.Д. Теоретические проблемы перевода. Минск., 1985

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлімі
1. Ілеспе аудармашының негіздері
2. Ілеспе аудармашыныі функционалды міндеттері
3. Ілеспе аудармаға қажетті кеңестер
I. Қорытынды

Қолданған әдебиеттер

Ілеспе аудармашының міндеттері

I.Кіріспе

Елімізге тәуелсіздік алуымызбен бірге келген ілеспе аударма саласында мамандардың кәсіби шеберлігі, ойы жүйрік, сөздік қоры мол, тілі шешен екендігі сынға түсер сәттердің бірі - сөйлеу барысында айтылған мақалдар мен мәтелдерді, қанатты сөздерді баламалы түрде аудара алуы.
Iлеспе аударма- қоғамдық, саяси, ғылыми тұрғыдан маңызы бар үлкен жиындарда коммуникация актісі жасалған сәтте, үлкен конференциаларда оның әртүрлі тілді қатысушыларының арасындағы қатынасты қамтамасыз ету мақсатында сөз сөйлеушінің бір тілде айтқан ақпаратын шектеулі уақытта басқа тілде жеткізу үшін жасалатын аударма.
Ғылыми тұрғыдан таратып айтар болсақ, ілеспе аударма - аудармашы түпнұсқа мәтіннің коммуникативтік-функционалдық белгілерін, жанрлық ерекшеліктерін, аударылатын мәтіннің қандай аудиторияға бағытталатынын, рецептордың білім деңгейін, ұлттық, кәсіби сипаттарын ескере отырып, тілдік қызметтің екі түрін: сөйленген мәтінді қабылдауды және қабылдау аяқталмай жатып, аударма мәтінін сөз сөйленген тілдегі сөйлеммен жарыстыра туындатуды жүзеге асыратын аударма.
Және ол жай аударма емес, білімділікті, зиялылықты, көп жайдан хабардар болуды, сөз сөйленетін және аударма жасалатын тілдің құрылымдық ерекшеліктерін жақсы білуді талап ететін өте күрделі әрі шынайы шабыттың нәтижесінде ғана жасалатын аударма.
Ілеспе аударма ерекшелігі - тыңдай, есте сақтай отырып, сөз сөйлеушінің тек бірнеше сөздерін өткізе отырып қана, ілесе аудара білу. Мазмұнды алаңсыз аудара білу үшін аудармашы өз тілінде және өзі меңгерген өзге тілде еркін сөйлеумен қатар, барлық салаға қатысты терминдерді сөз орамдарын білуі қажет. Ілеспе аударма барысында аудармашы арнайы техникалық жабдықталған дыбыс өткізбейтін оқшауландырылған кабинада отырады.

II.Негізгі бөлімі
1) Ілеспе аудармашының негіздері
Ауызша аударма - аудармашылық қызметтердің саласындағы тіпті жекелеген бағыт емес, ең дұрысы шын өнер.

1) Ілеспе Аудармашы білуі тиіс:
- Туған және шетелдік тілдерді білуге; ауызекі және жазба мәтіннің , ғылыми-техникалық және сырттың арнаулы құжат- ақпараттың аударма әдістерін;
- келіссөз және ілеспе аударманың құзырлығының ұйымын;
- қызмет кәсіпорынның, мекеменің, ұйымның специализациясын;
- өз жане шетел тілдерінің аудармасының терминологиясын;
- экономика, білім , ғылымның және техниканың, ғылыми негіздің және әдебиет т,б салаға лайықты сөздіктер, терминологиялық қалыптарды, жинақтар және анықтағыштарды
- лексика, грамматиканы және туған және шетелдік тілдің стилистикасын;
- аударма үйлестігінің қолданыстағы жүйесін;
- ілеспе аударманың тәжірибесінде пайдаланатын техникалық құралдарды;
- ғылыми - техническалық және баска көріністегі отандық және шетел тәжірибені

Өзінің қызметінде ілеспе аудармашы:
- орындалатын жұмыстың нормативті акті және әдістемелік материалдарын ;
-ішкі жұмыс уақыты мен күнтізбесін;
- Компания бастығының нұсқауы және бұйрығын;
- еңбек қорғанысы, өндірістік санитарияға және өрттен қорғасныс ережелерін басқарады;
Ілеспе Aудармашынің мезгілдіктің болмаған кезінде оның міндеттері оның орынбасарына артады .

Құқықтары
Ілеспе аудармашы құқылы:
1. Өз міндеттерін орындауда компания басқарушыларынан көмек көрсетуін талап ету
2. Өз біліктілігін көтеру.
3. Өз кызметіне қатысты, Компания басшылық шешімдерімен құрылған жобалармен танысу
4. Өз қызметі бойынша ұсыныстарды бастығына таныстырып тұру
5. Компания жұмыскерлерінен өз қызметінің орындалуына керекті ақпараттарды алу

Жауапкершілік
Ілеспе аудармашы әкімшілік, және материалдық сонымен қатар тәртіптік әрі қылмыстық жауапкершіктері:
1. Өзінің қызметін орындамаса немесе нұсқау бойынша берілген міндеттерін дұрыс орындамаған жағдайда;
2. Өз қызметінің мақсатында құқықбұзушылық жасалған жағдайда;
3. Материалдық шығын келтген жағдайда.

Жұмыс шарттары
1) Ілеспе аудармашының жұмыс істеу уақыты мен барысы Компанияда құрылған ішкі еңбек тәртібі бойынша жүреді
2) Ілеспе аудармашы керекті жағдайларда іссапарларға шығуға міндетті.

Қол қою құқығы
1. Ілеспе аудармашыға оның қызметін қамтамасыз етуде оның функционалды қызметіне байланысты ақпараттық-анықтама құжаттарына қол қою құқығы беріледі:
Нұсқаулармен таныстым_______________________ __ _______ 20__ ж.
(Қолы)

2) Функционалдық міндеттер
Ілеспе аударма жасау процесінде не сөздіктен қарауға, не қасыңда отырған әріптесіңнен көмек сұрауға мүмкіндік болмайтыны белгілі. Солай болғанмен де ілеспе аудармашыға аудиторияның екінші бөлігіне айтылған сөздің баламасын жеткізу міндеттелген. Осы міндетті орындауға тиіс ілеспе аудармашылар, әркім өз тәжірибесіне қарай калька аударма, жолма-жол аударма, мағыналық аударма жасайды.

Ілеспе аурармашының атқаратын міндеттері:
1. Шетел фирмаларымен жұмыс істегенде, басқа фирма мамандарымен кездесуде , ұйым сонымен қатар конференцияларда, симпозиумдарда, конгресс және басқа да халықаралық кездесулерде ғылыми-техникалық әлеуметтік-саяси , экономикалық және басқа мәтіндерді аудару
2. Ауызша және жазбаша , толық және қысқартлыған аудармаларды, аудармалардың аударылған мәтіндердің лексикалық стилистикалық және мағыналық мазмұны жағынан дәлме-дәл сәйкестіктігін қамтамасыз етіп, орнатылған ғылыми, техникалық және басқа терминдарді және анықтамаларды сақтай отырып орындау
3. Жазбаша аударманы талап ететин техникалық құжаттарды аударады
4. Аударған мәтіндердің керекті жөндемелерін іске асырады .
5. Экономика, білім, ғылым мен техника саласында кездесетін терминдерді, түсініктер мен анықтамаларды , мәтіндерді нақтылау бойынша жумыстарын жүргізу
6. Ғылыми-техникалық информацияның шетелдік шығу тарихы бойынша темалық аңдатпалар мен рефераттар дайындау
7. Өткізілген кездесулер мен келіссөздердің есеп парағын құрастыруда , сонымен қатар керекті санақ жүргізу мен теқникалық документацияның дайындалуына қатысу
8.Әртүрлі жұмыстарда қатысу, фирмалардың адамдарына көмек беруді дайындау, шетелдік фирмалармен контракттар шарттарының орындалуын қамтамасыз ету.
9. Ақпаратты әртүрлі каналдар желісі бойынша жеткізу мен орындалған жұмыстар туралы ақпараттық материалдардың жүйесімен байланысты жұмыстарды орындау

Ғалым Ә.Тарақов ілеспе аударманың күрделілігін танытатын төмендегідей белгілерді атап өтеді:

а) бір мезгілде тыңдап әрі сөйлеу қажеттілігіне байланысты туындаған психофизиологиялық дискомфорт;
ә) баяндамашы не жарыссөзге шығушының микрофондағы сөзінің қайталанбауына қатысты психикалық кедергі. Өйткені баяндамашыны тоқтатуға, болмаса түсінбеген, не қалып қалған сөзін қайталап сұрауға болмайтындығы;
б) аударманың қайталанбауына және үлкен аудитория тыңдаушыларына байланысты психикалық кедергі. Аудармада қателескенді қайта түзеуге болмайтындығы әрі кешірім сұрауға келмейтіндігі;
в) сөз сөйлеудің жылдамдығына байланысты психофизиологиялық кедергі

Аудармашы мамандығын әртістің мамандығындай.Бірақ оған қарамастан,әр мамандықтын өз ерекшелігі болады.Әртістін міндеті кеиіпкердің обрызына кіріп,кейіпкердің іс -- қимылын салып,көрермендерге әсер ету. Ал аудармашы керсінше, аударып жатқан адамның образына ешбір қатысы болмау керек.
Аудармашының басты мақсаты, мәтінің аудармасын дұрыс жеткізу, ол қандайда бір жест, дауысының екпіні арқылы тындаушыларда эмоция туғызуға құқұғы жоқ.Ал бұндай жағдай болса, оған мәтінің мағынасы себеп болу керек, сіздің көмегініз емес. Аудармашының дауысы және іс- қимылы аударып жатқан адамның эмоциясына тәуелді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.