Бағалы қағаздар нарығы және оған қатысушылар



Жоспар
1. Бағалы қағаздар нарығының мәні, мақсаты, міндеттері, қызметі және маңызы
2.АҚШ қор биржасы және Қазақстан қор биржасы
3. Қазақстан қор нарығының дамуының негізгі тенденциялары.
4.Бағалы қағаздар нарығына қатысушылар брокер мен дилер туралы
Бағалы қағаздар нарығының мәні, мақсаты, міндеттері, қызметі және маңызы
Бағалы қағаздар қорларды инвестициялау туралы куәландыратын құжат ретінде қызмет етеді. Бұл әсіресе бағалы қағаздардың рөлі мен экономикалық мәнін түсіну үшін өте маңызды. Бұл жерде олар инвестицияның жоғары нысаны ретінде басты рольде ойнайды;
Бағалы қағаздар – бұл нақты активтерге талап етуі көрсетілген құжаттар.Бағалы қағаздардың экономикалық мәнін түсіну үшін маңызды сәті – олардың табыс әкелуі болып табылады.

Бағалы қағаздар нарығының мақсаты- уақытша бос ақша қаражаттарын бағалы қағаздардың инвесторларынан эмитенттеріне ауысуына делдалдығ ету. Бағалы қағаздар ақша капиталының немесе басқа материалды құндылыктардын орнына жүретін «символы» болғандықтан оны «қордың құндылықтары» деп те атайды. Сонымен қатар, бағалы қағаздар «қордың инструменті немесе құралы» болып та есептеледі. Себебі тек сол құралды пайдаланып, нақты құндылықтарға қол жеткізуге немесе сол құндылықтар бір субъектіден екіншісіне ауысуына болады. Сонымен бағалы қағаздар нарығы капитал нарығының, яғни ақша және басқа материалдық құндылықтардың нақты қызметін көрсетеді.
Бағалы кағаздар нарығы экономикалық мәні — нарықтық экономикада күтпеген кездейсоқ болатын процестердің реттеушісі. Бұл— алдымен капиталды инвестициялау процесіне қатысты. Капиталды инвсстициялау деген оның капиталға мұқтаж өндіріс салаларына құйылуы, ал артық болған уақытта сол саладан кері алынуы. Капиталдың мұндай айналыс механизмі мынадан түсінікті. Мысалы, кейбір тауарларға немесе қызмет түрлеріне сұраныс өссе, онда соған сәйкес бағасы да өседі. Демек, оларды өндіруден пайда да өседі, сондықтан басқа салалардың өніміне сұраныс азайып, олардың экономикалық тиімділігі кеміп, ондағы капитал өніміне сұраныс өсіп тұрған салаларға құйылады. Бағалы қағаздар осы механизмнің қызметін қамтамасыз ететін құрал. Олар уақытша бос капиталды сату-сатып алу арқылы тиімді өндіріске бағытталып отырады.
Нарықтық экономиканын тәжірибесінде капитал, ең алдымен қоғамға шын мәнінде қажетті өндіріске орналасады. Нәтижесінде қоғамдық өндірістің ең үйлесімді құрылымы пайда болып, тапшылықсыз экономика қалыптасады: қоғамдық өндіріс негізінен қоғамдық сұранысқа сай болады. Бұл— өркендеген нарықтық экономиканың басты жетістігі. Біздің еліміздегі Мемлекеттік жоспарлау комитеті басқарған орталықтанған – жоспарлы экономика 70-жыл (1921-1991) бойы қоғамнын зарарсыз өсуін қамтамасыз ете алмады. Ал, нарықтық қатынастарды дамыту — қоғамдық экономиканың шарықтап өркендеуіне жеткізетіні ақиқат шындық.
Листинг бөлімі акционерлік компанияларды листинг тізіміне енгізу жөнінде жұмыс жүргізеді. Бұл бөлім сенімсіздеу эмитенттердің қаржы активтерін қор биржасына түсірмеу мақсатында бағалы қағаздарды мұқият талдау негізінде қатаң сараптау және іріктеу жүргізеді. Сөйтіп, листинг инвесторлардың мүддесін қорғауды және биржа айналысындағы бағалы қағаздарға олардың сенімін арттыруды қамтамасыз етеді. Мысалы, АҚШ-та бағалы қағаздарды 20 мыңнан астам әртүрлі фирмалар мен компаниялар шығарады, алайда олардың тек оннан бір бөлігінің ғана
1. www.nyse.com Нью Йорк қор биржасы 2013ж
2.АСТАНА. 23 қазан 2012, 22:58. BNews.kz Америка Құрама Штаттарының қор биржалары сәл өсті, деп хабарлайды caspionet.kz.
3.Килячков А.А., Чалдаева Л.А. Планирование организационного построения компаний // Финансы и Кредит. 2007ж. № 3.
4. Рынок ценных бумаг № 18 (249) 2003ж.
5. Рынок ценных бумаг. Учебник/ Под ред. В.А. Галанова, А.И. Басова. – 2 изд. Перераб и доп – М.: Финансы и статистика, 2006ж – 448 б.
6. Р.К.Серкебаева Фондовые рынки и биржевое дело: Учебник. - Алматы: Принт-С, 2011. -395 бет
7.www.smartgroup.kz/pages/40.jsp
8.Қазастан Республикасының "Бағалы қағаздар нарығы" Заңы 2003ж 3шілдедегі 63-64-баптар
9.www.afn .kz

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:   
БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ ЖӘНЕ ОҒАН ҚАТЫСУШЫЛАР

Жоспар
1. Бағалы қағаздар нарығының мәні, мақсаты, міндеттері, қызметі және маңызы
2.АҚШ қор биржасы және Қазақстан қор биржасы
3. Қазақстан қор нарығының дамуының негізгі тенденциялары.
4.Бағалы қағаздар нарығына қатысушылар брокер мен дилер туралы

Бағалы қағаздар нарығының мәні, мақсаты, міндеттері, қызметі және маңызы
Бағалы қағаздар қорларды инвестициялау туралы куәландыратын құжат ретінде қызмет етеді. Бұл әсіресе бағалы қағаздардың рөлі мен экономикалық мәнін түсіну үшін өте маңызды. Бұл жерде олар инвестицияның жоғары нысаны ретінде басты рольде ойнайды;
Бағалы қағаздар - бұл нақты активтерге талап етуі көрсетілген құжаттар.Бағалы қағаздардың экономикалық мәнін түсіну үшін маңызды сәті - олардың табыс әкелуі болып табылады.

Бағалы қағаздар нарығының мақсаты- уақытша бос ақша қаражаттарын бағалы қағаздардың инвесторларынан эмитенттеріне ауысуына делдалдығ ету. Бағалы қағаздар ақша капиталының немесе басқа материалды құндылыктардын орнына жүретін символы болғандықтан оны қордың құндылықтары деп те атайды. Сонымен қатар, бағалы қағаздар қордың инструменті немесе құралы болып та есептеледі. Себебі тек сол құралды пайдаланып, нақты құндылықтарға қол жеткізуге немесе сол құндылықтар бір субъектіден екіншісіне ауысуына болады. Сонымен бағалы қағаздар нарығы капитал нарығының, яғни ақша және басқа материалдық құндылықтардың нақты қызметін көрсетеді.
Бағалы кағаздар нарығы экономикалық мәні -- нарықтық экономикада күтпеген кездейсоқ болатын процестердің реттеушісі. Бұл -- алдымен капиталды инвестициялау процесіне қатысты. Капиталды инвсстициялау деген оның капиталға мұқтаж өндіріс салаларына құйылуы, ал артық болған уақытта сол саладан кері алынуы. Капиталдың мұндай айналыс механизмі мынадан түсінікті. Мысалы, кейбір тауарларға немесе қызмет түрлеріне сұраныс өссе, онда соған сәйкес бағасы да өседі. Демек, оларды өндіруден пайда да өседі, сондықтан басқа салалардың өніміне сұраныс азайып, олардың экономикалық тиімділігі кеміп, ондағы капитал өніміне сұраныс өсіп тұрған салаларға құйылады. Бағалы қағаздар осы механизмнің қызметін қамтамасыз ететін құрал. Олар уақытша бос капиталды сату-сатып алу арқылы тиімді өндіріске бағытталып отырады.
Нарықтық экономиканын тәжірибесінде капитал, ең алдымен қоғамға шын мәнінде қажетті өндіріске орналасады. Нәтижесінде қоғамдық өндірістің ең үйлесімді құрылымы пайда болып, тапшылықсыз экономика қалыптасады: қоғамдық өндіріс негізінен қоғамдық сұранысқа сай болады. Бұл -- өркендеген нарықтық экономиканың басты жетістігі. Біздің еліміздегі Мемлекеттік жоспарлау комитеті басқарған орталықтанған - жоспарлы экономика 70-жыл (1921-1991) бойы қоғамнын зарарсыз өсуін қамтамасыз ете алмады. Ал, нарықтық қатынастарды дамыту -- қоғамдық экономиканың шарықтап өркендеуіне жеткізетіні ақиқат шындық.
Листинг бөлімі акционерлік компанияларды листинг тізіміне енгізу жөнінде жұмыс жүргізеді. Бұл бөлім сенімсіздеу эмитенттердің қаржы активтерін қор биржасына түсірмеу мақсатында бағалы қағаздарды мұқият талдау негізінде қатаң сараптау және іріктеу жүргізеді. Сөйтіп, листинг инвесторлардың мүддесін қорғауды және биржа айналысындағы бағалы қағаздарға олардың сенімін арттыруды қамтамасыз етеді. Мысалы, АҚШ-та бағалы қағаздарды 20 мыңнан астам әртүрлі фирмалар мен компаниялар шығарады, алайда олардың тек оннан бір бөлігінің ғана бағалы қағаздарын биржада саудаға түсіруге рұқсаты бар.
Бағалы қағаздардың ерекше қызметтері:
Ең біріншіден қайта бөлу процессі болып табылады. Мемлекеттік және жергілікті органдардың кемшілігін мемлекеттік және муниципалдық бағалы қағаздарды шығару арқылы кәсіпорындар мен халықтың бомс ақша қаражатын қайта бөлу арқылы іске асады.
Екіншіден туынды бағалы қағаздарды - фьючерстік және опциондық шарттарды сақтандыру
Бағалы қағаздар нарығының маңызы. Қазіргі кезде экономикасы дамыған мемлекеттерде бағалы қағаздар арқылы қосымша ақша қаражаттарын табу сондай-ақ капитал, инвесторларды тарту жоғары деңгейде тұр. Алайда дүние жүзіндегі ең ірі қор биржалары АҚШ-та орналасқан. Оның ең ірі қор биржасы болып - Нью Йорк қор биржасы болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Түрі Қор биржасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Орналасқан жері АҚШ, Нью-Йорк
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құрылған жылы 8 наурыз 1817
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Иесі NYSE Euronext
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Басты адамдары Дункан Нидерауер
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Валютасы АҚШ доллары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Акция нарығын капиталандыру $ 13.39 триллион (2010)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Листингтен өткен компаниялар саны 2297
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Акциялар сату көлемі $ 1.439 триллион (2010)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Биржа индекстері NYSE Composite Dow Jones Industrial Average
Нью-Йорк қор биржасы (ағылш. New York Stock Exchange, NYSE) -- әлемдегі ең ірі және АҚШ-тың бас қор биржасы. АҚШ-тың қаржы қуаттылықтың және жалпы қаржы өнеркәсібінің нышаны. Биржада бүкіл әлемге танымал Доу-Джонстың өнеркәсіптік серіктестерге үшін акциялар (ағылш. Dow Jones Industrial Average), NYSE Composite және NYSE ARCA Tech 100 Index қор индекстері анықталады.

1972 жылдың 17 мамырында қаржы құралдарымен жұмыс істеген 24 нью-йорктік брокерлер және олардың лондондық әріптестер, кофеханаларда (ең белгілі кофехана Тонтин), Нью-Йорк қор биржасын құру туралы Платан астындағы келісім (Buttonwood Agreement) құжатына қол қойды.
1975 жылдан бастап 1366 жеке мүшелердің меншігінде болған коммерциялық емес корпорацияға ауысты. Корпорациядағы мүшелер орындары сатыла алады, әрбір орынның құны қазіргі кезде 3 миллион АҚШ долларына тең.
2006 жылдың наурыз айының басында NYSE Archipelago Holdings электрондық биржасымен қосылуын аяқтады және өз тарихында бірінші рет инвесторларға акцияларын ұсынды, сөйтіп, коммерциялық ұйымға айналды. NYSE Group акцияларының сауда-саттығы биржаның өзінде жүргiзіледi; капиталандыру 2007 жылдың 5 желтоқсанына қарай $22,6 млрд. құрды.
2006 жылдың маусым айының басында Нью-Йорк қор биржасының болашақта еуропалық Euronext қор биржасымен қосылып кетуі туралы жарияланды. Бұл қосылу 2007 жылдың 4 сәуірінде болды
Нью-Йорк қор биржасындағы жерде жатқан трейдерлер. Әрбір сатылатын құнды қағаздың бөлек сауда орталығы бар.
Биржада акциялар мен басқа да құнды қағаздармен операциялар жүргізіледі. Биржада бағалы қағаздар 3 мың (2008) серіктестіктермен баға белгіленеді. NYSE-де сататын серіктестіктіерінің жалпы капиталандыруы, 2006 жылдың соңына қарай $26,5 трлн. құрады.
NYSE директорлар кеңесі төрағадан, президенттен, биржаның он мүшесінен және iскерлер тобының он өкiлдерiнен тұрады.[1]
АҚШ-тың қор биржалары сәл өсті.Хабарламаға сәйкес, Dow Jones индексі 13345,89 пунктке жетіп, 0,02%, S&P 500 - 1433,82 пункт 0,04%, Nasdaq Composite - 3016,96 пункт 0,38% артты.

Қазанның 22-сінде американың қор индекстері өткен аптада болған 2 күндік төмендеуден кейін сәл өсті. Котировкалардың өсіміне Еуропадан келіп жеткен жағымсыз ақпараттар әсер етті. Қыркүйек айында Жапонияның экспорттық операцияларының көрсеткіштері төмендеді. Алайда, американың ұжымдық саласында еңбек етіп отырған ұжымдық құрылымдарының есептері жақсы болып отырсында. [2]
АҚШ пен Қазақстанның өор биржаларының айырмашылықтары көп-ақ, яғни біріншіден Алматы биржасының қорландырылуы 90 миллиард долларды құраса, АҚШ-та оның мөлшері 20 триллион доллар шамасында.Айырмашылық жер мен көктей.Қор биржасы неғұрлым қомақты болса соғұрлым еліміздің қаржы секторының тұрақтылығы байқалады.
Қазақстан аумағында Бүгінгі таңда еліміздегі қор биржасы қызметін KASE АҚ атқарады. Қазақстан қор биржасы (KASE) 1993 жылғы 17 қарашада Қазақ банкаралық валюта биржасы деген атпен құрылды. KASE - коммерциялық ұйым, ол акционерлік қоғамның ұйымдастырушылық-құқықтық нысанында жұмыс істейді.
KASE-нің 2013жылы "Қор нарығының мүшесі" санаты бойынша мүшелер саны - 52, "Валюталық нарық мүшесі" санаты бойынша мүшелер саны - 22, "Мерзімдік нарық мүшесі" санаты бойынша мүшелер саны - 9, Мүшелердің барлығы - 62 (09.10.13 жылғы дерек бойынша) - Алматы қаласының аймақтық қаржы орталығы АҚ (ең ірі акционер), банктер, брокерлік-дилерлік ұйымдар, активтерді басқару жөніндегі компаниялар.
KASE-нің ең ірі АҚ-ы көрсетілген 09.10.13ж


KASE мүшесінің атауы
Ka
V
N
D
A
1
"АСЫЛ-ИНВЕСТ" АҚ
3,8
1
1
1
1
2
"Сентрас Секьюритиз" АҚ
2,14
0,58
0,46
1
0,22
3
"Казпочта" АҚ
2,1
0,15
0,33
0,99
0,65
4
"JAZZ CAPITAL" брокерлік үйі" АҚ
1,96
0,67
0,31
0,98
0,13
5
"CAIFC INVESTMENT GROUP" АҚ
1,94
0,6
0,28
0,99
0,19
6
"Қазақстан Халық Банкінің" еншілес ұйымы "Halyk Finance" АҚ
1,82
0,43
0,34
1
0,14
7
"Казкоммерц Секьюритиз" АҚ (Казкоммерцбанк" АҚ еншілес ұйымы)
1,8
0,42
0,36
1
0,1
8
"Банк ЦентрКредит" АҚ еншілес ұйымы - "BCC Invest" АҚ
1,58
0,39
0,17
0,98
0,12
9
"VISOR Capital" (ВИЗОР Капитал) АҚ
1,45
0,36
0,16
0,98
0,03
10
"RESMI" Инвестициялық Қаржы Үйі" АҚ
1,2
0,17
0,13
0,89
0,04
11
"БТА Банк" акционерлік қоғамының еншілес ұйымы "БТА Секьюритис" АҚ
1,12
0,11
0,09
0,86
0,08
12
"Фридом Финанс" АҚ
1,07
0,08
0,08
0,86
0,05
13
"ОРДА Капитал" Басқарушы компаниясы" АҚ
1,02
0,06
0,07
0,77
0,12
14
"Нұрбанк" АҚ еншілес ұйымы "MONEY EXPERTS" АҚ
0,71
0,07
0,06
0,58
0,02
15
"Цесна Капитал" АҚ
0,64
0,05
0,03
0,54
0,03
16
"АТФБанк" акционерлік қоғамының еншілес ұйымы - "АТФ Финанс" АҚ
0,54
0,03
0,03
0,45
0,03
17
"Астана" Жинақтаушы зейнетақы қоры" АҚ
0,51
0,13
0,09
0,32
0
18
"Еуразиялық Капитал" АҚ
0,41
0,03
0,02
0,35
0,01
19
"Zurich Invest Management" АҚ
0,27
0,04
0,02
0,2
0,01
20
"Қазақстан Халық Банкі" АҚ еншілес ұйымы, Қазақстан Халық Банкінің жинақтаушы зейнетақы қоры" АҚ
0,14
0,04
0,01
0,09
0
21
"Kaspi Bank" АҚ
0,12
0,02
0,01
0,09
0
22
"Отан" ашық жинақтаушы зейнетақы қоры АҚ
0,12
0,04
0,01
0,07
0
23
"Unicorn IFC" АҚ
0,11
0,02
0,01
0,08
0
24
"Қазақстан Финсервис" АҚ
0,1
0,02
0,01
0,07
0
25
"AsiaCredit Bank (АзияКредит Банк)" АҚ
0,1
0,05
0,01
0,05
0
KASE ақпараттары

KASE Орталық Азиядағы аса ірі ұйымдастырылған қаржы нарығының операторы болып табылады. Ол қызмет көрсететін нарықтар: мемлекеттік және корпоративтік бағалы қағаздармен тікелей және автоматты репо; шетел валюталары (АҚШ доллары, еуро, Ресей рублі); Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі, Қаржы министрлігі және жергілікті атқарушы органдары шығарған мемлекеттік бағалы қағаздар (соның ішінде қазақстандық халықаралық облигациялар); ХҚҰ облигациялары және шетелдік мемлекеттік бағалы қағаздар; вексельдер; акциялар; корпоративтік облигациялар және т.б.

Қазақстан қор биржасының (KASE) стратегиялық мақсаты - аймақтық жетекші қаржы нарығы ретінде қалыптасу, онда бүкіл әлемнен келген инвесторлар барынша аз есептік тәуекелдермен, және ең үздік халықаралық іс-тәжірибеге сәйкес кең ауқымды қаржылық құралдар саудасын жүргізу мүмкіндігіне ие болуға, сондай-ақ сан алуан әрі сапалы түрде көрсетілетін ілеспе биржалық қызметтерді пайдалануға тиіс. Қазiргi уақытта KASE-де қорға қатысушы тұлғалар 80-нен астам, бұл 2006 жыл басындағы 4 қатысушыға қарағанда әрине көп. Олар: Ұлттық Банк, екiншi деңгейдегi банктер, брокерлiк-дилерлiк компаниялар, зейнетақы қорлары, активтердi басқару компаниялары жатады
Қазақстан қор биржалары өзінің дамуы жөнінен әлемнің ірі қор биржаларынан әлі де болса қатты артта қалуда. 1999 ж. биржалық айналыстың қарқынды түрде өсуі байқалды. Бағалы қағаздармен мәміле арасында жасалған мәмілелер алғашқы орынға шықты (жалпы сатылған қағаздардың 30%-ы) [3.5б.].

Қазақстанның бүгінгі таңдағы бағалы қағаздар нарығының жағдайы оның дамуды қажет ететіндігін көрсетеді. Инвестициялық салымдардың тиімділігі мен сенімділігі тұтастай алғанда мемлекеттің экономикасының дамуын көрсететін негізгі көрсеткіш болып табылады және де біз үнемі соған ұмтылуымыз қажет.

Бүгінгі Қазақстандағы қор нарығы артық ақша ресурстарын тарту функциясын атқармайды десе де болады. Қазақстан қор нарығы нашар дамыған, өтімділігі төмен, сондай-ақ белсенді трейдерлер де аз. Халық көбінесе оның жұмысы жайлы көп біле бермейді.

Көптеген азақстандық брокерлер нарыққа енудің минималды сомасын орнатпайды, мұнда кез келген қаражат сомасы бар клиентті құшақ жая қарсы алады, тек брокерлік қызметті төлеуге қаражаты жетсе болды.

Қазақстан қор нарығының негізігі кемшілігі - өтімділіктің жоқтығы. Бұл жердегі ең басты себеп - еркін айналыста акциялардың жетіспеуі. Айналыстағы бағалы қағаздар мөлшері де аз, өйткені олар тез арада институционалды инвесторлардың қолына түседі де қайтадан еркін айналысқа шығарылмайды. Нарықтағы бағалы қағаздардың негізгі бөлігін банк секторының бағалы қағаздары құрайды.
Қор нарығының жалпы проблемасына келер болсақ, бизнес онсыз да жақсы дамуда. Күні бүгінге дейін елімізде халық жинақтарын тартатын және қаражаттарды инвестициялау үшін қызықты құралдары бар алаң жоқ.

Қазіргі таңда қор нарығы эмитенттерді, жаңа енгізулерді және өтімділікті қажет етеді. Қор нарығын ынталандырушы болып мемлекеттік бағалы қағаздарды орналастыру табылады. Мемлекеттік компаниялар үшін ол өте тиімді, биржаға енудің қиындығымен қатар, бұл оларға қаражат тартудың жаңа көздерін табуға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар нарыққа жаңа перспективті компаниялардың бағалы қағаздарын енгізу - тар нарықты жандандыру мүмкін, әсіресе де ол компаниялар өңдеу саласынан болса.Өкінішке орай, қазіргі таңда қор нарығына тартылған жаңа компаниялардың тартымдылығын бағалау мүмкін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Акция нарығының негізгі көрсеткіштері
Қаржылық қадағалау
Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығы
Бағалы қағаздар нарығы және оны қалыптастырудың теориялық-методологиялық негіздері
Қазақстандағы бағалы қағаздар нарығының даму деңгейі
Бағалы қағаздар нарығының кәсіптік қатысушылары
Бағалы қағаздар нарығының дамуын мемлекеттік реттеу
Бағалы қағаздарды шығару механизмі
Қазақстан Республикасындағы қорлар
Бағалы қағаз нарығы инфрақұрылымы
Пәндер