Табиғи газдың құрамындағы бейорганикалық қосылыстарды анықтау


Мазмұны
Реферат бет
Кіріспе . . . 4
1 Әдеби шолу
1. 1 Табиғи жанғыш газдардың жалпы сипаттамасы
1. 1. 1Табиғи газдың құрамы . . . 5
1. 1. 2 Табиғи газды анықтауда қолданылатын көрсеткіштер . . . 7
1. 1. 3 Табиғи газ құрамындағы күкірт қосылыстары . . . 11
1. 1. 3. 1 Күкіртсутектің физика-химиялық қасиеттері . . . 12
1. 1. 3. 2 Меркаптанды күкірттің физика-химиялық қасиеттері . . . 15
1. 2 Газқұбырларымен газды тасымалдау . . . 17
1. 2. 1 Арналық газтасымалдау құбырлар желісі . . . 18
1. 2. 2 Арналық газтасымалдау құбырларының құрылымы және
жіктелуі . . . 19
1. 2. 3 Компрессорлық бекеттер . . . 20
1. 3 Тасымалданатын газды алдын - ала дайындау
1. 3. 1 Меркаптанды күкірт пен күкіртсутекті анықтау әдістері . . . 22
1. 3. 2 Газды механикалық қоспалардан тазарту негізі . . . 23
2 Тәжірибелік бөлім
2. 1 «Новинки» компрессорлық бекетіне сипаттама . . . 25
2. 2 Газды механикалық қоспалардан тазарту технологиясы . . . 27
2. 2. 1 Циклонды шаңұстағыш . . . 27
2. 2. 2 Құрылғыны техникалық бақылау әдістері . . . 30
2. 3 Тасымалданатын табиғи газ құрамындағы күкіртсутекті анықтау әдісі . . . 32
2. 4 Тасымалданатын табиғи газ құрамындағы меркаптанды күкіртті анықтау әдісі . . . 36
2. 5 Тасымалданатын табиғи газ құрамындағы күкірт қосылыстарының нәтижелерін талдау . . . 39
3 Еңбекті қорғау мен қауіпсіздік техникасы . . . 43
Қорытынды . . . 45
Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 46
Қосымша А Қазақстан территориясындағы негізгі газтасымалдау құбырлар желісі . . . 48
Қосымша Б IV - IV б цехтарының технологиялық сызбасы . . . 49
Қосымша В Циклонды шаңұстағыштың бақылау аумақтарының сызбасы . . . 50
Қосымша Г Анықталған күкіртсутек (Н 2 S) мөлшерінің нәтижелерін математикалық әдіспен өңдеу . . . 51
Қосымша Д Анықталған меркаптанды күкірт (R - SH) мөлшерінің нәтижелерін математикалық әдіспен өңдеу . . . 52
Реферат
Дипломдық жұмыс 46 беттен, 3 бөлімнен, 17 кестеден және 4 суреттен, 3 технологиялық сызбадан, 25 формуладан тұрады. Осы дипломдық жұмысты жазу кезінде 27 әдебиеттерден материалдар қолданылды.
Қолданылған негізгі терминдер: арналық газтасымалдау құбыры, компрессорлық бекет, орталықтан тартқыш үрлегіштер, газтурбиналық қондырғылар, дренажды қондырғы, циклонды шаңұстағыш, гравитационды сепаратор, конденсат, компромирлеу, ультрадыбысты дефектоскопия, визуалды - оптикалық бақылау.
Қысқартулар мен белгілеулер:
«ОАО» - Орта Азия - Орталық
Ү - үрлегіш
ОТҮ - орталықтан тартқыш үрлегіш
ГТ - газды турбина
ГАҚ - газды айдау қондырғысы
Кіріспе
Дипломдық жұмыстың тақырыбы - табиғи газдың құрамындағы бейорганикалық қосылыстарды анықтау.
Өзектілік: Отын - энергетикалық кешен мемлекет экономикасының негізгі саласының бірі болып табылады. Мұнай мен газды өндіру және өңдеу арасын байланыстыратын бұл - арналық газтасымалдау құбырлары. Бұл арналық газтасымалдау құбырларының бірнеше километрге созылып жатуына байланысты, оларды бақылау жасау негізінде белгілі бір қашықтықтар аралығында компрессорлық бекеттер орналастырылады. Компрессорлық бекеттердің негізгі атқаратын қызметі - ол тасымалданатын газдың қысымын реттеу, табиғи газ құрамын механикалық қоспалардан, бейорганикалық қосылыстардан тазарту циклонды тазарту қондырғыларында жүргізіледі, өйткені механикалық қоспалар құбырлардың эрозионды әкетілуін жоғарлатады. Бұл ауамен салқындату қондырғыларында іске асырылады. Тасымалданатын газ біріншілік өңдеу барысында күкірт қосылыстарынан тазартылып, мөлшері азаяды, оған қарамастан тасымалданатын газ құрамында өте аз мөлшерде күкірт қосылыстары болады. Бұлар коррозия өнімдері ретінде түзіліп компрессорлық клапандарда, арналық газтасымалдау құбырларында жиналып, оның коррозияға ұшырауын тездетуі мүмкін. Сондықтан коррозиялық процестердің алдын - алу мақсатында күкірт қосылыстарын міндетті түрде үнемі қадағалап, бақылау жасап отыру қажет. Тасымалданатын табиғи газ құрамындағы күкірт қосылыстарын бақылау компрессорлық бекетте орналасқан химиялық зертханада жүргізіледі. Күкірт қосылыстарының мөлшерін анықтау МЕМСТ сәйкес жүргізіледі.
Дипломдық жұмыстың мақсаты: Тасымалданатын табиғи жанғыш гадарды циклонды шаңұстағыш қондырғысында тазарту және күкіртсутек пен меркаптанды күкірттің мөлшерін анықтау.
Дипломдық жұмыстың міндеттері:
Осы мақсатқа сәйкес келесі міндеттер қойылды:
1) Табиғи жанғыш газдың құрамындағы бейорганикалық қосылыстарды анықтау.
2) Тасымалданатын газ құрамын толық анықтау барысында ең негізгі көрсеткіш - күкірт қосылыстарын анықтау арқылы баға беру.
Зерттеу обьектісі: «Орта Азия - Орталық » арналық желісінің «Интергаз Орталық Азия» акционерлік қоғамының «Орал» арналық газ құбырлары басқармасындағы «Новинки» компрессорлық бекетінің ОАО - 4 шикізат көзі табиғи жанғыш газ.
Зерттеу пәні: Тасымалданатын табиғи жанғыш газды тазарту және күкірт қосылыстарын анықтау, мақсатында олардың технологиялық сызба үлгісін көрсету, газды талдау барысында нәтижелерді анықтау.
1 Әдеби шолу
1. 1 Табиғи жанғыш газдардың жалпы сипаттамасы
1. 1. 1 Табиғи газдың құрамы
Барлық табиғи газ жер асты коллекторда орналасқан, сирек мұнай кен орындарына жақын орналасады. Табиғи газ негізін қарапайым көмірсутегі метан (CH 4 ) және ауыр күрделі көмірсутектер (С 2 Н 6 , С 3 Н 8 , С 4 Н 10 ) құрайды. Оны келесі кестеден көруге болады [1] .
Кесте 1 - Табиғи газдың құрамындағы көмірсутектер мөлшері
Метан
Этан
Пропан
Бутан
88
5
2
1
Табиғи газдың басты құндылығы оның - жанғыштық қасиетіне негізділеді. Табиғи газ ең таза отын болып табылады, себебі оның жануы кезінде су буы мен көміртек диоксиді түзіледі. Бәрімізге белгілі газ, яғни үй жағдайында және өндірісте қолданылатын газ толығымен метаннан тұрады.
Метан - түссіз газ, иісі жоқ, жеңіл жанады жалыны ашық жарық. Осыдан басқа метан еріткіштер және басқа да органикалық заттар өндірісі үшін негізгі шикізат көзі болып табылады. Пропан және бутанды табиғи газдан бөліп алып жеке сатады. Сұйытылған мұнай газы, пропан, ауылдық аудандарда, яғни газ тасымалдау құбырлары жоқ аудандарда табиғи газдың орнын алмастырады [2] .
Табиғи газ қоспалардан көміртек диоксиді (көмірқышқыл газы), күкіртсутек (жоғары күкіртті газ), су, сонымен қатар азот, гелий және т. б газдар болуы мүмкін.
Көміртек диоксиді (СО 2 ) жанбайды, сондықтан оның газдың құрамында болуы құндылығын төмендетеді. Бірақ та көмірқышқыл газын ескі мұнай ұңғымаларына үрлеуге болады өнімділігін жоғарлату үшін, сондықтан кейде табиғи газдан бөліп алып жеке жанама өнім ретінде жібереді. Азотты мұнай ұңғымаларын үрлеу үшін қолданылады. Гелий құнды өнім болып табылады, оны электроникада қолданады, ал одан басқа дирижабльдер мен ауалы шарларды толтыру үшін қолданады [3, 4] .
Табиғи жанғыш газдардың физика - химиялық көрсеткіштері келесі талаптарға сай болуы қажет:
Воббе саны, кДж/м . . . 39400 . . . 52000
Номиналды мәннен Воббе
Санының ауытқу мүмкіндігі, % . . . ±5
Меркаптанды күкірт 1 м 3 де, г . . . 0, 02
Механикалық қоспалар 1 м 3 де, г . . . 0, 001
Оттегінің көлемдік үлесі, % . . . 1
5542 - 87 МЕМСТ бойынша табиғи газдың жарылғыштық қасиеті Воббе санымен сипатталады және жану жылуы газдың қатысты тығыздығының шаршы түбірінің қатынасымен сипатталады:
(1)
Воббе санының тербелу шегі жоғары сондықтан газтарату жүйелері үшін МЕМСТ 5542 - 87 номиналды мәнінен ±5% ауытқуды талап етеді.
Көмірсутекті газдарды үш топқа бөледі: құрамында 50 г/м 3 ауыр көмірсутектері пропан және одан да жоғары газдарды құрғақ табиғи газдар; құрамында ауыр көмірсутектері 150 г/м 3 бар газдарды - майлы газдар (газаконденсатты газдар, серік газдар) ; 50 ден 150 г/м 3 - газдар аралық топқа жатады [5] .
Газ кен орындарының көпшілігі негізінен метаннан тұрады .
Табиғи газды сонымен қатар мұнаймен қоса алады, мұнда ол мұнайдың жалпы массасының 10 - нан 50 % дейін мөлшерде еріген күйде болады. Мұнайдан газды бөлу немесе ұстап қалу, мұнайдың қысымын төмендетіп металл резервуарларда - сепараторларда ұңғымалардан шыққан кезінде бөліп алуға негізделеді. Алынан газды серік газ деп атайды.
Серік газдардың құрамы тұрақты болмайды, ол 60 % дейін метан және ауыр көмірсутектерден тұрады.
Ал кей жағдайда газ толығымен мұнайда еріген күйде болады және онымен бірге өндіріледі. Әдетте 1 т мұнай құрамында 20 - 400 м 3 газ болады. Бұл факторды газды фактор деп атайды [5] .
Мұнай құрамында еріген газдың болуы оң фактор болып табылады, себебі газ мұнайдың көлемін жоғарлатып, тығыздығы мен тұтқырлығын төмендетеді, соның нәтижесінде ұңғымадан жылдам шығады.
Газды фактор әр түрлі кен орындар үшін әртүрлі, өйткені бұл кен орынның табиғаты мен тасымалдау режиміне тәуелді [6] .
Газды отын ретінде табиғи газдарды (газды кен орындарында өндірілген), серік газдарды ( мұнай кен орындарын өңдеу кезінде алынады) сұйытылған көмірсутек газдарын және газконденсатты кен орындарында өндірілген газдарды қолданады [7] .
Көптеген жағдайларда көмірсутекті газдар бір - бірінен құрамының әртүрлілігімен ерекшеленеді.
Барлық белгілі көмірсутекті газдар келесі топқа жіктеледі:
Кесте 2 - Көмірсутектердің жіктелуі
Кесте 2 - жалғасы
Табиғи газ
Газдыконден. кен
орындарының
газы(ГКМ)
Серік мұнай газы
Мұнайдың тұрақ - н
газы
Келесі процес
тердің газы:
Каталитикалық
риформинг
Гидрокрекинг
Гидротазалау
Изомеризация
Көмірді гидрлеу
Келесі процес
тердің газы:
Каталитикалық
крекинг
Термокрекинг
Висбрекинг
Пиролиз
Фишер - Тропша синтезі бойынша
Кестеден көрсетілген біріншілік көмірсутекті газдар кен орыннан өндіріледі, ал екіншілік газдар әртүрлі өңдеу процесіне байланысты шекті және шексіз түрге бөлінеді. Осыған байланысты олардан алынатын өнімдер құрамы әртүрлі болады.
1. 1. 2 Табиғи газдарды анықтаудағы қолданылатын көрсеткіштер
Газдардың маңызды физикалық қасиеттеріне молярлы массасы, тығыздығы, тұтқырлығы және ылғылдылығы жатады.
Молярлы масса М кг/кмоль - бұл зат массасынының оның мөлшеріне қатынасы.
Тығыздық ρ кг/м 3 - бұл 1 м 3 көлемді алатын газдың массасы.
Тұтқырлық - бұл бөлшектердің өзара орын ауыстыруына газдың қарсылық көрсету қабілеті. Газдардың кинетикалық теориясына сәйкес газдың көршілес қабаттары бөлшектердің жылулық қозғалысы нәтижесінде араласады. Бұл кезде импульстің жылдам қозғалған қабат молекуласының жай қозғалатын қабат молекуласына тасымалдануы жүреді, нәтижесінде біртіндеп газ ағынындағы көршілес қабаттардың жылдамдығы теңеледі. Ішкі үйкеліс күші Ньютон заңы бойынша анықталады, яғни бірлік бетіне қатысты ішкі үйкеліс жылдамдық градиентіне пропорционалды
f = μ∆ω∕∆n (2)
мұндағы, f - ішкі үйкеліс күші;
μ - ішкі үйкеліс коэффициенті;
∆ω∕∆n - қабаттардың жазықтықпен жанасқандағы перпендикулярлы бағыттың жылдамдықтарының градиенті.
∆ω - ∆n арақашықтағы жылдамдығы өзгеруі қабаттарының жазықтықпен перпендикуляр жанасуы.
Жалпы жағдайда, егерде ішкі үйкеліс қабаттарды жанасу бетінің туындысы деп қарастырсақ, онда
F = fS = μS = ∆ω∕∆n (3)
мұндағы, S - параллелль орын ауыстыратын қабаттардың бетінің ауданы.
Егер ∆ω∕∆n=l f=μ, μ коэффициенті көршілес екі қабаттың бетінің жанасу бірлігі, бұл қабаттар бір - біріне қатысты қозғалады.
Ішкі үйкеліс μ коэффициентін сонымен қатар абсолютті және динамикалық тұтқырлық деп атайды, оның өлшем бірлігі Па·с. Техникалық есептеулерде туынды шама тұтқырлықтың кинематикалық коэффициентін қарастырады, м 2 /с:
ν = μ∕ρ (4)
мұндағы, ρ-газдың тығыздығы
Газдардың кинетикалық теориясына сәйкес кинематикалық тұтқырлық ішкі диффузия коэффициентіне пропорционалды ν ~ D, ішкі диффузия коэффициенті берілген температурада молекуланың жылулық қозғалысының орташа жылдамдығы мен молекуланың еркін жүрісінің ұзындығына тәуелді және пропорционалды.
Бұдан газдың тұтқырлығы молекулалардың жылулық қозғалысының орташа жылдамдығына тәуелді және температура өскен сайын жоғарылайды. Газдың тұтқырлығының температураға тәуелділігі Стурленд формуласымен анықталады:
μ = μ 0 ∙(Т 0 +C) /(Т+C) ∙(Т/Т 0 ) 3/2 (5)
мұндағы, μ 0 - 0 0 С температурадағы абсолютті тұтқырлық.
С - эмпирикалық өлшемсіз коэффициент.
Газдардың қоспасы үшін ол келесі формуламен анықталады
μ= 100/∑m і /μ і (6)
мұндағы, m і - қоспадағы і компонентінің массалық үлесі %
μ і - і компонентінің динамикалық тұтқырлық коэффициенті.
Тұтқырлық газдың ламинарлы ағысы жағдайында ғана анықталады. Турбулентті қозғалыс жағдайында тұтқырлық физикалық константа болмайды. Бұл жағдайда тұтқырлық орнына турбулентті кедергі деген ұғымды қолданады, сондықтан ол турбулентті тұтқырлық деп аталады [8] .
Газдардың су буымен қанығуы тек белгілі бір шекте болады және температура мен қысымға тәуелді. Газдың белгілі бір қысым астындағы су буымен қаныққан кездегі температурасы шық нүктесі деп аталады. Бұл нүктенің салқындауы су буының конденсациясына әкеледі.
Газдың ылғалдылығының маңызды сапаларының бірі парциалды қысым немесе су буының иілгіштігі, белгілі бір жағдайдағы су буының қысымы, ылғал газбен орын алған барлық көлем көрсетіледі.
Газдың қатысты, меншікті және абсолютті ылғалдылығын ажыратады.
Абсолютті ылғалдылық дегеніміз газдың бірлік көлеміндегі су буының массасы немесе мөлшері. Абсолютті ылғалдылық өлшем бірлігі - г/м 3 .
Меншікті ылғалдылық - ылғал газдың бірлік массасы немесе мөлшері, меншікті ылғалдық өлшем бірлігі - г/кг.
Қатысты ылғалдық (газдың су буымен қанығу дәрежесі) дегеніміз абсолютті ылғалдылық максималды мүмкін берілген температура мен қысымға қатысты.
Газдың қатысты ылғалдылығын φ пайызбен өрнектейді және газ құрамындағы су буының парциалды қысымын (р) қаныққан су буының қысымына (Р) қатынасымен өрнектейді, осы температурада
φ = p/P (7)
Көмірсутекті газдардың шық нүктесі газдардың құрамы мен қысымына тәуелді. Шық нүктесінде келесі қатынастар орындалуы қажет.
l/p=∑x і /P і (8)
Мұндағы, Р - газдың жалпы қысымы
x і және P і - газды қоспаның і - компонетінің парциалды қысымы және сәйкесінше мольдік үлесі.
Шық нүктесін анықтау үшін арнайы өңделген графиктермен де табуға болады.
φ>0, 6 қатысты ылғалдылықта көмірсутектер сумен кристаллогидраттар түзеді, булар қар мен мұзға ұқсас ақ түсті кристалл денелер. Бұлар газ тасымалдау құбырларының реттегіш клапандарының қысымын төмендетіп, бітеп тастайды. Метан сумен СН 4 ·Н 2 О гидрат түзеді, этан С 2 Н 6 ·8Н 2 О, пропан С 3 Н 8 ·18Н 2 О түзеді [9] .
Гидраттар мұздың түзілу температурасынан жоғары температурада түзіледі.
Максималды қысым жоғарыламаған кездегі газдардың гидрат түзілмейтін температурасын гидрат түзілудің критикалық температурасы деп аталады. Метан үшін 21, 5 °C, этан үшін - 14, 5 °C, пропан - 5, 5 °C тең [10] .
Көмірсутекті газ ауыр болған сайын гидраттың ылғал қатысында түзілуі жылдам жүреді.
Кристаллогидраттардың түзілуін болдырмау үшін газдың ылғалдылығын φ>0, 6 дейін ең төмеңгі есептелген температураға дейін газтасымалдау құбырында төмендету қажет.
Түзілген гидраттарды газдарды қыздыру арқылы ыдыратуға және газдың шық нүктесін төмендететін және су буының иілгіштігін төмендететін заттарды қосуға болады. Мұндай заттардың бірі метанол (метил спирті), яғни 1000 кг газға 0, 26 кг мөлшерінде қосады [10, 12] .
Табиғи газдың газ тұрақтысы газды қоспаның құрамына тәуелді
R=R'/Mr (9)
Мұндағы, R - табиғи газдың газ тұрақтысы;
R'- универсалды газ тұрақтысы, 8314, 3 Дж/(кмольК) [11] .
Жекеленген газдардың критикалық параметрлері. Жекелеген (біркомпонентті) газдардың күйлері қысым Р, көлем V және температурадан Т тәуелділіктерімен анықталады.
Газды қоспаның псевдокритикалық температурасы мен қысымы келесі формуламен анықталады:
Т пк =∑а і Т крі
Р пк =∑а і Р крі (10)
Мұндағы, Т кр, Р крі - газды қоспаның і - компонентінің сәйкесінше абсолютті критикалық температурасы және қысымы.
Табиғи газдың псевдокритикалық параметрлері арналық газтасымалдау құбырларын технологиялық жобалау талаптарына сәйкес газды қоспаның тығыздығымен ρ қ. ж анықтайды:
Т пк =155, 244(0, 564+ ρ қ. ж )
Р пк =0, 1737(26, 831- ρ қ. ж ) (11)
Сығылу коэффициенті табиғи газдың идеалды газ заңынан ауытқуын көрсетеді. Сығылу коэффициенті арнайы номограммамен, Т, Р немесе жобалаудың салалық талаптарымен анықталады:
Z=1- (0, 0241Р пр /1-1, 68Т пр +0, 78Т 2 пр +0, 0107Т 3 пр ) (12)
Мұндағы, Р пр Т пр - сәйкесінше псевдокритикалық жағдайдағы келтірілген газдың Т мен Р мәні келесі формуламен анықталады:
Р пр =Р/Р пк
Т пр =Т/Т пк (13)
Газдың жылу сыйымдылығы оның құрамынан, Р, Т - дан тәуелді. Құрамында 85 % метаны бар табиғи газдың изобаралық жылу сыйымдылығы газтасымалдау құбырларын жобалаудың салалық талаптарына сәйкес келесі формуламен анықталады:
С р =1, 695+1, 838∙10 -3 Т+1, 96∙10 6 (Р-0, 1) /Т 3 (14)
Газтасымалдау құбырының бойында қысымның төмендеуі салқындаумен жалғастырылады. Бұл құбылыс Джоуль - Томсон эффектісімен байланысты. Қысым азайғанда температураның сандық өзгеруі Джоуль-Томсон коэффициентімен сипатталады ( К/МПа) [11] .
Құрамында 85 % метаны бар табиғи газдар үшін
D і =1/С р (0, 98∙10 6 /Т 2 -1, 5) (15)
Мұндағы, С р - газдың орташа изобаралық жылу сыйымдылығы [12] .
1. 1. 3 Табиғи газдың құрамындағы күкірт қосылыстары
Газдардың құрамындағы бөгде қоспалар және коррозияға активті күкірт қосылыстары, жанбайтын инертті газдар, көмірсутекті газдардың жану жылуын төмендетеді. Бұл кезде күкіртсутектің мөлшері бірнеше ондық үлеске дейін өзгереді. Мұндай газ тұтынушыға жіберілмес бұрын күкіртсутектің улылығы мен коррозиға активтігіне байланысты тазартылып отырады. Сонымен қатар ол газды өңдеуде қолданылатын химиялық процестердегі катализаторлар үшін у болып табылады [13] .
Күкіртсутектен басқа күкіртті қосылыстар меркаптандар, күкірткөміртек бар, бұл қосылыстар катализаторларды улап, құрылғының коррозияға ұшырауының бірден бір себебі болып табылады.
Тазартылған газдағы күкірт қосылыстарының мөлшері реттеліп отырады [14] .
Күкірт қосылыстарының және күкірт диоксидінің физика - химиялық қасиеттері келесі кесте 3 - те көрсетілген.
Кесте 3 - Күкірт қосылыстарының физикалық көрсеткіштері [15] .
Молекулярлық
Массасы
Температура, ◦С
Балқу
Қайнау
Критикалық
-85, 6
-60, 4
100
-138, 9
-50, 3
102
-112
46, 2
279
-123
6
197
-147, 9
35
226
-75, 5
-10
157, 8
Критикалық сығылу коэффи
циенті
Қалыпты қайнау температурасында
бу түзілу жылуы, кДж/моль
Көміртектің күкірт оксиді COS - қалыпты жағдайда түссіз, жеңіл тұтанады, иісі жоқ минус 50, 2°C температурада конденсирленеді. Күкірт қосылыстарының негізгі көрсеткіштеріне қайнау, балқу, критикалық температурасы және қысымы мен көлемі, сығылу коэффициенттері жатады.
1. 1. 3. 1 Күкіртсутектің физика - химиялық қасиеттері
Табиғи газдар құрамында көп мөлшерде күкіртсутек кездеседі. Сондықтан бұл қосылыстың физика - химиялық қасиеттері қарастырылды.
Күкіртсутек - қышқылға жатады, күкірт қосылыстарының ішіндегі белсенді қосылыс. Қалыпты жағдайда түссіз, шіріген жұмыртқаның иісі шығады, тығыздығы 1, 92 кг/м³. Өте улы: 0, 2 - 0, 3 мг/м³коцентрацияда адам қатты уланады, ал 1 мг/м³ ден жоғары концентрацияда өлімге әкеледі. Күкіртсутегі металдардың химиялық және электрохимиялық коррозиясын тудырады. Жарылғыш қауіптілік концентрациясының ауамен қоспасы 4 тен 45 % құрайды [14] .
Сонымен қатар күкіртсутек «газды» күкірт өндірісі үшін шикізат болып табылады.
Күкіртсутектің адам өміріне қауіптілігі оның концентрациясы мен экспозициясына тәуелді. Ол келесі кесте 4 - те көрсетілген.
Кесте 4 - Күкіртсутектің қауіптілік көрсеткіші[14] .
Күкіртсутектің физика - химиялық параметрлері келесі кестелерде көрсетілген.
Кесте 5 - 0 ºС ден жоғары температурада қаныққан H 2 S буының қысымы [16] .
Темпера
тура, ºС
Қысым,
Атм
Темпера
тура, ºС
Қысым,
Атм
Темпера
тура, ºС
Қысым
атм
0
10
20
10, 8
14, 1
18, 5
30
40
50
23, 6
29, 7
36, 5
60
80
100
44, 5
64, 0
88, 7
Кесте 6 - Күкіртсутектің жылусыйымдылығы [16] .
Ср,
кал/(моль·град)
Ср,
кал/(моль·град)
298, 16
400
500
600
8, 14
8, 48
8, 81
9, 14
Ср=7, 15+0, 00332Т
700
800
1000
9, 47
9, 81
10, 47
Кесте 7 - H 2 S тің сығылу коэффициенті [16] .
37, 78
71, 40
104, 44
137, 78
0, 9927
0, 9949
0, 9962
0, 9972
0, 9852
0, 9895
0, 9872
0, 9904
0, 9752
0, 9826
0, 9872
0, 9904
0, 9603
0, 9720
0, 9794
0, 9846
0, 9503
0, 9650
0, 9742
0, 9807
0, 9248
0, 9971
0, 9612
0, 9710
0, 8985
0, 9290
0, 9480
0, 9612
0, 840
0, 891
0, 921
0, 941
187, 5-207, 5 К температура аралығында тепетеңдік қысымды келесі теңдеумен есептейді:
lgр= 5, 57509 - 1031, 1/Т + 0, 0118677Т - 3, 043·10ˉ 5 Т²
Ал -90 нан -50 ºС аралығында
lgр= 7, 823 - 1048/Т
Кесте 8 - Газтәрізді H 2 S - тің термодинамикалық қасиеттері [16] .
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz