Тыныс мүшелерінің қызметіне әсер ететін дәрілік заттар

Жоспар:
1. Тынысты ынталандыратындар
2. Жөтелге қарсы заттар
3. Қақырық түсіретін заттар
4. Бронхоспазмда қолданылатын заттар
5. Жедел тыныс жетіспеушілігінде қолданылатын заттар

ТЫНЫСТЫ ЫНТАЛАНДЫРАТЫНДАР
Әсерлерінің негізгі бағыттарына қарай тынысты ынталандыратындарды келесі топтарға бөледі:
1. Тыныс орталығын тікелей белсендіретін заттар – бемегрид, кофеин, этимизол.
2. Тынысты рефлекторлы ынталандыратын заттар – цититон, лобеин гидрохлоді.
3. Аралас типті әсерлі заттар (1+2) – кордиамин, көмір қышқылы.
Тыныс орталығына тікелей қоздырғыш әсер ететін дәрілік заттарға сихостимуляторлық зат және аналептик кофеин, аналептик бемегрид және этимизол препараты жатады. Соңғысы орталыққа әсер ететін тынысты ынталандыратындар ішінде ерекше орын алады. Ол бас миының қыртыс асты құрылымдарын және сопақша мидың орталықтарын белсендіреді. Бірақ этимизол ұқсас аналептиктерден бас миы қыртысына тежегіш әсер етуімен ажыратылады, сондықтан, практикалық медицинада оны тек тынысты ынталандырушы ғана емес, психиатриялық күйзеліс жағдайларында тыныштандыратын зат ретінде де қолданады. Препаратты ішке және парентералды енгізеді.

1. Харкеевич Д.А «Фармакология» кітабы

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Реферат

Тақырыбы: Тыныс мүшелерінің қызметіне әсер ететін дәрілік заттар

Орындаған: Куанбаева Ф.
Тексерген: Беспаева Ш.А.

Қарағанды 2013жыл

Жоспар:
1. Тынысты ынталандыратындар
2. Жөтелге қарсы заттар
3. Қақырық түсіретін заттар
4. Бронхоспазмда қолданылатын заттар
5. Жедел тыныс жетіспеушілігінде қолданылатын заттар

ТЫНЫСТЫ ЫНТАЛАНДЫРАТЫНДАР
Әсерлерінің негізгі бағыттарына қарай тынысты ынталандыратындарды келесі топтарға бөледі:
1. Тыныс орталығын тікелей белсендіретін заттар - бемегрид, кофеин, этимизол.
2. Тынысты рефлекторлы ынталандыратын заттар - цититон, лобеин гидрохлоді.
3. Аралас типті әсерлі заттар (1+2) - кордиамин, көмір қышқылы.
Тыныс орталығына тікелей қоздырғыш әсер ететін дәрілік заттарға сихостимуляторлық зат және аналептик кофеин, аналептик бемегрид және этимизол препараты жатады. Соңғысы орталыққа әсер ететін тынысты ынталандыратындар ішінде ерекше орын алады. Ол бас миының қыртыс асты құрылымдарын және сопақша мидың орталықтарын белсендіреді. Бірақ этимизол ұқсас аналептиктерден бас миы қыртысына тежегіш әсер етуімен ажыратылады, сондықтан, практикалық медицинада оны тек тынысты ынталандырушы ғана емес, психиатриялық күйзеліс жағдайларында тыныштандыратын зат ретінде де қолданады. Препаратты ішке және парентералды енгізеді.
Тынысты рефлекторлы ынталандыратындарға Н-холиномиметиктер цититон және лобелин гидрохлориді жатады. Олардың әсер ету механизмі синокаротидті шумақтың н-холинорецепторларының қозуына байланысты, осы жерден афферентті импульстер сопақша миға түседі және тыныс орталығының белсенділігі жоғарылайды. Көрсетілген н-холиномиметиктер қысқа уақыт әсер етеді(бірнеше мин ішінді). Оларды тек көк тамырға енгізген жөн.
Аралас типті әсер ететін заттардың орталық әсері каротидті шумақтың хеморецепторларына ынталандырғыш әсерімен толықтырылады. Осындай препараттарға аналептик кордиамин және көмір қышқылы жатады. Соңғысы тыныстың физиологиялық ынталандырғышы екені белгілі.
Медициналық практикада 5-7% СО2 және 93-95% О2 қоспасы қолданылады. Осындай қоспа карбоген деген атқа ие болды. Карбогенмен дені сау адамдарды тыныс алдырғанда тыныстың көлемі 5-8 есе артады. Тыныстың қозуы негізінен тыныс орталығында рН деңгейінің төмендеуіне және Н+ ионының жиналуына байланысты. Сутегі ионы тыныс орталығының жасушаларының тікелей ынталандырмайды, сопақша мида тыныс орталығына жақын орналасқан арнайы хеморецепторлық құрылымдар арқылы әсер етеді деп есептейді. СО2-ның әсерінде синокаротидті шумақтың рефлекстері де белгілі орын алады. СО2-ның тынысты ынталандыратын әсері алғашқы 5-6 мин ішінде дамиды. Бұл кезде жалпы қан айналымы да жақсарады. СО2 мидың да қан айналымын арттырады деген мәлемет бар.
Тынысты ынталандыратындарды опиоидты анальгетиктермен, көмір тотығымен жеңіл улануда, жаңа туған нәрестелердің тұншығуында, наркоздан кейінгі кезеңде өкпе вентиляциясының қажет деңгейін қамтамасыз ету үшін т.с.с. қоладанады. Жалпы тынысты ынталандыратындарды сирек тағайындайды. Гипоксиялық жағдайларда әдетте қосымша немесе жасанды тыныс алдыруды қолданады.
ЖӨТЕЛГЕ ҚАРСЫ ЗАТТАР
Жөтелге қарсы заттардың екі тобын ажыратады.
1. Орталыққа әсер ететін заттар
A. Наркотикалық типті әсерлі (кодеин, этилморфин гидрохлориді).
B. Наркотикалық емес препараттар (глауцин гидрохлориді, тусупрекс).
1. Шетке әсер ететін заттар (либексин).
Практикалық медицинада сопақша мида орналасқан жөтел рефлексінің орталық тармағын тежейтін орталық әсерлі заттар өте кең таралған. Бұл топқа жақсы белгілі кодеин және этилморфин гидрохлориді жатады.
Кодин (метилморфин) фенантрен қатарына жататын апиынның алкалоиды. Жөтелге қарсы айқын белсенділігі бар. Сонымен қатар, ол әлсіз ауыру сезімін басатын әсер көрсетеді. Кодеин емдік мөлшерде тыныс орталығын тежемейді немесе бұл әсері аз дәрежеде байқалады. Препаратты жүйелі қолданғанда іш қату сияқты жанама әсері болуы мүмкін. Кодеинді ұзақ қолдану бейімделу және кейбір жағдайда дәріге тәуелділік дамуымен жүреді.
Препарат ретінде кодеин және кодеин фосфаты шығарылады. Сонымен қатар, кодеин бірқатар жұптастырылған препараттар құрамына кіреді: Бехтеров микстурасы, Кодтерпин таблеткасы және т.б.
Бұл топ заттарына сонымен қатар, синтетикалық жолмен морфиннен алынатын этилморфин гидрохлориді де жатады. Этилморфин гидрохлоридінің жөтел орталығына әсері кодеинге ұқсас, бірақ оған қарағанда белсенділеу.
Опиоидты анальгетиктердің жөтелге қарсы әсері күшті. Бірақ олар тыныс орталығының тежелуін шақырады. Соымен қатар, бұл препараттар дәріге тәуелділік дамуы жағынан қауіпті. Сондықтан оларды кодеин және басқа жөтелге қарсы заттар тиімсіз болғанда тек анда-санда қолдануға болады.
Жөтел орталығын таңдамалы тежейтін және дәріге тәуелділік шақырмайтын бірқатар препараттар алынған. Оларды жөтелге қарсы наркотикалық емес заттар деп атайды. Оларға глауцин гидрохлориді, окселадин цитраты жатады. Глауцин өсімдік тектес алколоид болып табылады, тусупрекс синтетикалық жолмен алынған. Препараттар науқастармен жақсы көтеріледі. Глауцин бастың айналуын, лоқсу шақыруы мүмкін.
Шетке әсер ететін жөтелге қарсы заттарға либексин жатады. Оның әсер ету механизмін жоғары тыныс жолдарының шырышты қабатына анестезиялаушы әсерімен және біршама бронхолитикалық қасиетімен байланыстырады. Ол ОЖЖ-не әсер етпейді. Либексин дәрісіне тәуелділік дамымайды. Срнымен, либексин де жөтелге қарсы наркотикалық емес заттарға жатады.
Бронхтың шырышты қабатының құрғауында, бронхиалды бездердің тұтқыр және қою секретінді жөтелді бронх шырышты қабатының секрециясын көбейту және де секретті сұйылту арқылы азайтуға болады. Осы мақсатта қақырық түсіретін заттарды, соның ішінді сілтілі ерітінділермен аэрозолді ингаляцияны тағайындайды.
ҚАҚЫРЫҚ ТҮСІРЕТІН ЗАТТАР
Бұл заттардың тобы бронхиалды бездермен өндірілетін шырыштың ( қақырықтың) бөлінуін жеңілдету үшін белгіленген. Қақырық түсіретін заттардың екі түрі бар: 1) рефлекторлы әсер ететін; 2) тікелей әсер етеін.
Рефлекторлы әсер ететіндер - ипекакуана препараттары және термопсис шөбінің препараттары (сығынды). Олардың құрамындағы алкалоидтар ішке енгізгенде асқазан рецепторларының тітіркенуін шақырады. Осы кезде бронхиалды бездердің секрециясы рефлекторлы түрде артады, кірпікшелі эпителийдің белсенділігі жоғарылайды, бронх бұлшық еттерінің жиырылуы күшейеді. Қақырық көбейеді, тұтқырлығы азаяды және оның жөтелмен бөлінуі жеңілдейді.
Аталған препараттар үлкен мөлшерде рефлекторлы түрде құсу шақырады, бірақ олар бұл мақсатта қоладнылмайды.
Тікелей әсер ететін қақырық түсіруші заттарға секретті сұйылтатын заттар жатады.
Ацетилцистеин (бронхолизин, мукосольвин) - белсенді муколитикалық зат. Әсері молекуласында протеогликандардың дисульфидті байланыстарын үзіп, қақырықтың деполимеризациясын шақыратын және тұтқырлығын төмендететін бос сульфгидрилді топтың боуына байланысты. Қақырықтың сұйылуы және көлемінің көбеюі оның бөлінуін жеңілдетеді. Ацетилцистеинді ингаляциялық жолмен, кейде парентералды қолданады. Ішке енгізуге арналған әсері ұзартылған препараттар да алынған. Ацетилцистеин ішектен толық сіңіріледі, бірақ оның биожеткіліктігі төмен, себебі, препараттың үлкен бөлігі бауырдан біріншілік өткенде метаболизмге ұшырайды. Құрылысы және әсері бойынша ұқсас препарат карбоцистеин болып табылады.
Тиімді муколитикалық және қақырық түсіретін заттарға химиялық құрылыстары ұқсас амброксол және бромгексин жатады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.