Облыс орталықтарының дамуына географиялық талдау

Пән: География
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 74 бет
Таңдаулыға:

Облыс орталықтарының дамуына географиялық талдау («Мысалы Көкшетау қаласы»)

Кіріспе . . . 2

І Тарау. Облыс орталығының даму тарихы және географиялық жағдайы . . . 5

1. 1. Көкшетау қаласының тарихы . . . 5

1. 2. Көкшетау қаласындағы көрікті орындар мен мекемелер . . . 10

ІІ Тарау. Көкшетау қаласына физикалық-географиялық сипаттама . . . 16

2. 1. Жер бедері мен пайдалы қазбалары . . . 16

2. 2. Климаты және гидрографиялық торы . . . 18

2. 3. Топырағы, өсімдік және жануарлар дүниесі . . . 20

ІІІ Тарау. Көкшетау қаласына экономикалық - әлеуметтік

сипаттама . . . 22

3. 1. Қаланың әлеуметтік мәселелері . . . 22

3. 2. Қаланың экономикалық мәселелері . . . 48

3. 3. Көкшетау қаласының экологиялық жағдайы . . . 65

Қорытынды . . . 72

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 75

КІРІСПЕ

Көкшетау - Ақмола облысының әкімшілік орталығы. Астана қаласынан - солтүстік-батысқа қарай 276 км жерде, Көкшетау тауларының солтүстік бөлігіндегі Бұқпа тауының етегін ала, Қопа көлінің оңтүстік жағалауына, Қыпшақты өзенінің бойына жайғасқан. Қаланың аумағы 420, 0 км ² .

Көкшетау-Ақмола облысының солтүстік бөлігінде орналасқан және Солтүстік Қазақстан облысының Айыртау, Тайынша, Ғ. Мүсірепов, Ақжар, Ш. Уәлиханов аудандарымен шектесіп жатыр. Орталық бөлігінде Көкшетау қыраты орналасқан. Көкшетау қыраты батыстан шығысқа қарай 400-450 шақырымға, солтүстіктен оңтүстікке қарай 200-250 шақырымға созылған. Орташа биіктігі 350-400 м. Көкшетау қыратының солтүстік-шығыс бөлігінде жақпартасты, орманды-көлді тау-Көкшетау тауы орналасқан. Ол оңтүстіктен солтүстікке қарай 20 шақырымға доғаша иіле созылып жатыр, ені 5 шақырымдай. Ең биік жері-Көкше шоқысы (947 м) . Қырат көптеген жеке таулар мен шоқылардан тұрады. Олардың бастылары-Жақсы, Жалғызтау (729 м), Жаман Жалғызтау, Имантау (621 м), Жыланды (609 м), Сандықтау (626 м), Үлкентүкті (593 м), Бұқпа, Қошқарбай, Зеренді таулары (653 м), Айыртау (555 м), Сырымбет таулары шығыстан батысқа қарай созыла орналасқан .

1824 жылы 29 сәуірде Көкшетау округтік приказы салтанатты түрде ашылды. Болашақ округтің орталығын Көкшетау баурайынан (яғни Бурабай төңірегінен) Көкшетау қаласы орналасқан қазіргі жерге ауыстыруға келісім берген-ді.

1826 жылдың жазында округтік приказ Шағалалы өзенінің сол жағалауына қоныс ауыстыруға күш салғанымен отряд бұл іспен қанағаттана қоймады. Отряд басшылығы жайлы қоныс қарастырумен болды да, ақырында Бұқпа тауының терістігінде Теріс Қыстау деген мекенді таңдады. 1944 жыл Көкшетаудың тарихында ерекше орын алады. Осы жылғы 16 наурыз күні Қазақ ССР Жоғарғы кеңесі президиумының Указы бойынша Көкшетау облысы құрылып, оның орталығы болып Көкшетау қаласы белгіленді

ХХІ ғасырда урбандалу процесі маңызды орын алатыны сөзсіз. Тұрғындардың қала мен оған жақын елді-мекендерде шоғырлануы облыс орталықтарында қоршаған ортаға барынша салмағын түсіріп отыр. Қазіргі кезде урбандалу процесінен барлық облыс орталықтары зардап шегуде Қалалардың, әсіресе, облыс орталықтарының дамуы қазіргі кезде география ғылымының зерттеу обьектісіне айналып отыр. Дипломдық жұмыста облыс орталықтарының дамуына кешенді сипаттама берілген. Бұл дипломдық жұмыстың өзектілігі болып табылады.

Облыс орталықтарына оның орналасу жағдайы, пайдалы қазбалары және басқа да физика-географиялық сипаттамаларының тигізетін әсері кеңінен қарастырылған. Мысал ретінде Ақмола облысының орталығы Көкшетау қаласы алына отырып, қаланың ХХ ғасырдың басынан бергі даму үрдісі, ондағы барша құбылыстар, инфрақұрылымы, тұрғындарының әлеуметтік-экономикалық жағдайы мен демографиялық үрдістер т. б. аспектілеріне сипаттама бере отырып, автор дипломдық жұмысты жазудағы мақсатына жете білген.

Еліміздегі география ғылымының тарихында облыс орталықтарының дамуына талдау жасайтын әдебиеттер қоры өте аз. Көпшілігі Кеңес Одағынан қалған ескі әдебиеттер. Әдеби қордың аздығына қарамастан, тақырыпты қайтадан көтеріп, облыс орталығының дамуына талдау жасауға тырысуын автордың идеясы мен дипломдық жұмыс тақырыбының жаңашылдығы деп айтуға болады.

Дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде автор Көкшетау қаласының тарихына, қысқаша дамуына сипаттама бере отырып, қаланың көрнекті орындарына тарихи-мәдени орындары мен инфрақұрылымына тоқталып өткен.

Екінші бөлімде облысқа кешенді-географиялық сипаттама бере отырып, оның пайдалы қазбалары мен жер бедеріне, өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесіне, табиғат ресурстарына сипаттама берген және облыстың ресурстық әлеуетіне талдау жасаған.

Үшінші бөлімде облыс орталығы ретінде Көкшетау қаласының жеке мәселелеріне, атап айтқанда:

әлеуметтік-демографиялық;
экономикалық;
экологиялық мәселелеріне жеке-жеке тоқталып, кеңінен талдау жүргізген. Диплодық жұмыс өз деңгейінде өте жақсы жазылған. Автор барынша терең ізденуге тырысқан.

І Тарау. Облыс орталығының даму тарихы және географиялық жағдайы

1. 1. Көкшетау қаласының тарихы

1822 жылдың 22 шілдесінде Александр І патша Сібірді басқару жөніндегі бір топ заң жобаларына қол қойды. Оның ішіндегі ең бастысы «Сібір қырғыздарын (қазақтарды) басқару жарғысы» болатын.

«Сібір қырғыздары Жарғысы» негізінде Омбы облысы Омбы, Петропавл, Семей және Өскемен ішкі округтарына бөлінді, ал 1824 жылдан бастап сыртқы округтар (яғни казак бекіністері мен бекеттерінен тыс) болып бөліне бастады.

Орта жүз шеңберінде тысқы округтар ашу мәселесі Сібір комитеті мәжілісінде 1824 жылдың 25 ақпанында Санкт-Петербургте қаралды. Батыс генерал-губернаторының ұсынысымен алдымен екі округ Қарақаралы және Көкшетау қойнауларында ашылатын болып шешілді.

Бұл округтарды ашу жөніндегі нұсқауда Сібір комитеті: «Сібір қырғыздары туралы Жарғының» бабына сәйкес округтарға атақты қоныс аттары берілсін, яғни бірінші округ Көкшетау, ал екіншісі Қарқаралы аталсын, -деп көрсетілген.

Казактар мен офицерлер Көкшетау таулы өлкесінің әсемдігіне таң қалып, оны «Дала Щвейцариясы» деп те атаған болатын. Сондықтан да тамаша өлкеден амалсыз, қинала-қинала көшуге тура келді. Келісімен жергілікті халықтың наразылығын тудырмас үшін, әрі соны қатаң талап еткен, нұсқауға бағынуға мәжбүр болған Григоревский қоныс аударуға амалсыз көнуге мәжбүр болды. Ол жоғарғы басшылыққа: «Барлық сұлтандар старшындардың сұранысына орай, мен приказ ашылуының ертеңіне Көкшетау тауынан дуан орталығын Көкшетау мен Имантау тауының аралығына, Азат қойнауына қарай 70 шақырымға батыс бағытына жылжытуға мәжбүр екендігін», - хабарлайды. Алайда бұл жерде де ұзақ тұрақтамай, жайлы қоныс іздеу нәтижесі Бұқпа тауының етегендегі Қопа көлінің жағасына тоқталды. Құжаттарда Көкшетау дуанының тұрағы Қопа көлінің жағасындағы аласа төбелердің етегі екендігі айқын көрсетілген. Сондай-ақ кей құжаттарда Шат қойнауының Қопа көлінен 150 құлаштай, Шағалалы өзенінен шамамен 4 шақырымдай жерде екендігі нақты көрсетілген. Бұдан округ орталығының Бұқпа тауының оңтүстік- батысына қарай бүгіндегі Саумалкөл бағытынбағы Уәлиханов пен Әуезов көшелері арқылы өтетін екі жолдың қиылысына орналасқаны талас тудырмасқа керек.

Кейінірек 1827 жылдың жазында округтық қазіргі Көкшетау қаласының мекеніне қоныстанды.

Көкшетау қаласы сонау іргесі қалана бастаған кезеңнен бастап зерттеушілердің назарын әрдайым өзіне аударып келеді. Көкшетау қаласының орын тепкен жері және құрылысы жөніндегі алғашқы мәліметті Омбы облысының бастығы болған С. Б. Броневскийдің жазбаларынан оқуға болады. Ол Көкшетау қаласында 1827 жылдың жазында болса керек. ХІХ ғасырдың 65-70 жылдарындағы Көкшетау қаласының экономикалық және мәдени өмірі туралы деректерді, мәліметтерді И. Завалишин, М. Красовский, И. Я. Словцевтың жазбаларынан да кездестіруге болады. И. Завалишиннің айтуынша «Көкшетау қаласы, округтік приказдың орталығы, Қопа көлінің жағалауындағы Жылантаудың етегінде салынған. Көкшетауда бір шіркеу, 300 үй бар және онда 1263 адам тұрады. Мұнда көпестер сауда-саттық жұмыстарын жүргізеді. Қалашықтың оңтүстік-шығысында 60 шақырымдай қашықтықта Көкше деп аталатын тау бар. Көкшетауда салынып жатқан құрылыстардың барлығы тартымды, далалық өңірде салынып жатқан қалалардың ішіндегі әдемісі деуге тұрады. Өйткені бұл маңда құрылыс жұмыстарына пайдаланатын ағаш, орман толып жатыр».

Географиялық жағынан ыңғайлы жерге орын тепкен, сауда-саттық жүргізуге қолайлы Көкшетау тез өсті. 1851 жылы мұнда «Воздвиженск» деп аталған атақты жәрмеңке ашылды. Бұл жәрмеңкеге осы төңіректегі қалаларды былай қойғанда, Ресей мен Орта Азияның алыс аймақтарынан көпестер ағылып келіп жатты.

1868 жылы «Дала облыстарын басқарудың уақытша ережесіне» байланысты Көкшетау округі уезге айналдырылды. Соған сәйкес Көкшетау енді қала атала бастады. Алайда бұл мәртебе қалаға анағұрлым кейін, 1895 жылы берілді. Бұл кезде Көкштау қаласында 5 мыңнан астам адам тұратын. Ал 1917 жылы мұнда 10 мың тұрғын болды.

Қазан төңкерісіне дейін Көкшетау қаласы провинциалды қалашық деңгейінде қалды. Ол станицалық және мещандық деген екі бөліктен тұратын. Өнеркәсіптің негізін мұнда ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдейтін шағын кәсіпорындар құрайтын еді. 1916 жылы қалада шойын құятын завод бой көтерді. Сондай-ақ заводтың жанынан кішігірім электр станциясы салынды.

Көкшетау қаласында 1917 жылғы желтоқсанда Кеңес үкіметі орнады. 1928 жылы әкімшілік реформаларға байланысты Көкшетау уезі таратылып, 1944 жылға дейін Көкшетау уезінің аумағы Солтүстік Қазақстан облысының құрамына енгізілді.

Ұлы Отан соғысы Көкшетау тұрғындары үшін де қатал сын болды. Қата тұрғындары қан майданның бел ортасында неміс фашистерімен жан аямай шайқасты. Ал соғысқа бармағандар тылда жанқиярлықпен еңбек етті. Көкшетау қаласына майдан шебінде қалған бірнеше кәсіпорын көшірілген болатын. 1941 жылдың қыркүйек айында Москва облысындағы тігін машиналарын жасап шығаратын Подольск заводының жұмысшылары бүкіл жабдықтарымен бірге көшіп келді. Осыдан соң екі ай өткеннен кейін Орджиникидзе қаласындағы аяқ киім және тігін фабрикалары да Көкшетауға көшірілді. 1941 жылдың тамыз тамыз айынан бастап қалаға №2447 госпиталь эвакуацияланды. Соғыста ауыр жараланған көптеген кеңес солдаттарын қатарға қосуда бұл госпитальдың еңбегі зор болды.

1944 жыл Көкшетаудың тарихында ерекше орын алады. Осы жылғы 16 наурыз күні Қазақ ССР Жоғарғы кеңесі президиумының Указы бойынша Көкшетау облысы құрылып, оның орталығы болып Көкшетау қаласы белгіленді.

Көкшетау қаласының инфрақұрылымының салыстырмалы түрде дамыған және өскен тұсы алпысыншы-жетпісінші жылдарға сәйкес келеді. Бұл кезеңде облысты Е. Н. Әуелбеков басқарған болатын. Осы жылдары қазіргі «Көкшетау» мәдениет сарайы, темір жол вокзалының ғимараты, педагогикалық институт, Саяси-ағарту үйі, қалалық аурухана, №3 орта мектептің ғимараты, әуежай салынып, қала бірте-бірте көркейе бастады. Ш. Уәлиханов пен В. Куйбышевке ескерткіштер орнатылды. Облыс орталығы мен ауыл-селоларды одан әрі өркендету, дамыту мақсатымен үй құрылысы комбинаты салынып, іске қосылды. Соның арқасында қуатты құрылыс базасы жасалды, тұрғын үй құрылысы кең қанат жайды, өнеркәсіпті дамытуға мол мүмкіндік жасалды.

ХХ ғасырдың тоқсаныншы жылдары жекелеген халықтардың тағдырында бетбұрыс кезеңіне айналған зор мәнді оқиғаларға толы болғаны мәлім. Осынау он жылдықта Кеңес империясы құлап, орнында тәуелсіз мемлекеттер пайда болды. Ауыспалы кезеңнің қиындықтары, нарықтық қарым-қатынастардың енуі, жаңа мемлекеттің қалыптасу шағының барлық ауыртпалығы Қазақстанда ұзаққа созылған экономикалық дағдарыстың етек алуына әкеп соқты. Бұл үрдіс әсіресе Көкшетау облысына көп қасірет әкелді десе болады. Либеризациялау жағдайында өнеркәсіп тауарларының бағасы он еселеп өсті де, оның есесіне ауыл шаруашылығы өнімдерінің бағасы төмен деңгейде қалды. Сондықтан негізінен аграрлық саналатын Көкшетау облысына экономикада қалыптасқан осынау күрделі жағдайлар ерекше ауыр тиді.

Обьективтік сипаттағы бұл қиындықтарға қоса, субьективті формалар да өз салқынын тигізді. 1991-1996 жылдардың аралығында Көкшетау облысында алты бірдей бірінші басшы ауысты. Осынау кері тартпалық құбылыстардың барлығы жиналып келіп, 1997 жылы Көкшетау облысын еріксіз ыдыратуға әкеліп соқты. Дотацияның арқасында ғана өмір сүріп отырған облыс ретінде Көкшетау облысының шаңырағы жабылды. Ал оның орталығы Көкшетау қаласы облыстық бағыныстағы қала қатарына енгізілді.

Ақмола облысының жаңа тарихы 1939 жылдың 14 қазанынан, оның Қазақ КСР құрамына енуінен бастау алады. Сондай-ақ Ақмола облысындағы айтарлықтай үлкен уақиға, жалпы Қазақстан тарихындағы айрықша маңызы бар тарихи оқиға- Қазақстан Республикасы Елбасының 1997 жылдың 30 қазанындағы № 3700 Қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасы астанасының Ақмолаға көшірілуі еді. Бір жылдан кейін Елбасы Қаулысы бойынша, Ақмола қаласы Астана болып өзгертілді. Бұл тарихи уақиғалар Көкшетау қаласының тарихына да айтарлықтай ықпал етті. Көкшетау және Ақмола облысы тарихында 1999 жыл айрықша орын алады- осы жылдың 8 сәуірінде Қазақстан Республикасы Президиумы және Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың жарлығы бойынша Ақмола облысының орталығы Көкшетау қаласына көшірілді. Сонымен бірге Ақмола облысы құрамына бұрынғы Көкшетау облысының үш ауданы: Зеренді, Шущье және Еңбекшілдер ауданы енгізілді.

Қазіргі таңдағы Ақмола облысы Орталық Қазақстанның солтүстік бөлігіне орналасқан. Ол солтүстігінде Қазақстанның Солтүстік Қазақстан, батысында Қостанай, шығысында Павлодар және оңтүстігінде - Қарағанды облыстарымен шектеседі. Облыс территориясы - 147 мың шаршы км, тұрғындар саны - 810 мың адам, әрі ақмолалықтардың 50 пайызы қалада өмір сүреді. Облыстың орталығы - Көкшетау қаласында 140 мыңнан астам адам тұрады.

Облыс орталығында Көкшетаудан басқа тағы 9 қала: Степногорск, Щучинск, Степняк, Атбасар, Державинск, Ерейментау, Есіл және Макинск; 17 ауылдық аудан: Ақмола, Аршалы, Атбасар, Бұланды, Жақсы, Жарқайың, Зеренді, Қорғалжың, Сандықтау, Целиноград, Шортанды, Щучье.

1999 жылы Көкшетауда облыстық орталықты құру ісі қайтадан қолға алынды. Астаналық облыстың орталығына айналған Көкшетау қаласы соңғы жылдары онан әрі көркейіп, гүлдене түсті. Сәулетті ғимараттар, алаңдар, саябақтар, скверлер Көкшетаудың атына затын сай етіп, ажарын аша түсті.

1. 2. Көкшетау қаласындағы көрікті орындар мен мекемелер

Абылай хан ескерткіші. Абылай хан есімі үш жүздің басын қосқан мемлекеттік қайраткер ретінде тарихта қалды. Ескерткіш авторлары: Т. Жұмағалиев және мүсінші Ю. Баймұқановтар. Ескерткіштің ашылу салтанатына Қазақстан Респуликасының Президенті Н. Ә. Назарбаев қатысты. Ескерткіш 1996 жылы ашылды.

Біржан сал мен Ақан сері ескерткіштері. Әйгілі ақындардың ескерткіштері 1991 жылы бірінші тамызда ашылды. Біржан сал Степняк маңындағы Ербол елді мекенінде дүниеге келген. Алпыстан астам әндері белгілі. Шығармашылық бай мұрасы мен жоғары орындау шеберлігі Біржан атын алты алашқа паш етті.

Сегіз қырлы бір сырлы Ақан өз дәуірінде сері атанды. Ақан сері Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданында туған. Оның “Сырымбет”, “Көкшетау биігі”, “Құлагер” атты әндері осы күнге дейін халқымен бірге жасауда. Ескерткіштің авторлары: Арыстан Қайнарбаев және белгілі мүсінші Т. Досмағанбетов.

Ш. Уәлиханов ескерткіші. Шоқан Уәлиханов - ғалым, ағартушы этнограф, ақын. Ш. Ш. Уәлиханов 1835 жылы Қостанай облысы Құсмұрында дүниеге келген. 1971 жылы ашылған ескерткіштің авторы: Т. Досмағанбетов және архитекторлық жұмыстарын К. Әбдуәлиев орындады. Ескерткіштің биіктігі 9, 18 метр.

Ш. Құсайынов атындағы қазақ музыкалық-драма театры. 2004 жылдың 31 қаңтарында Ш. Құсайынов атындағы қазақ музыкалық-драма театры ғимараттың есігін айқара ашты. Театрда 22 адам еңбек етеді. Театрдың алғашқы қойылымдарының бірі Ғ. Мүсіреповтың “Ақан сері Ақтоқты” спектаклі.

Мағжан Жұмабаев атындағы облыстық кітапхана. 1971 жылы салынған.

Қалалық қазақ кітапханасы. 2000 жылдан бастап халыққа қызмет көрсетуде.

“Юность” кинотеатры. 20 ғасыр басында “Зингер” компаниясының тігін шеберханасы, Шамсуттиновтың сауда үйі және Коротков серіктестігі болған.

Көкшетау облыстық орыс драма театры . 1977 жылы 28 қазанда Л. И. Славиннің „Интервенция” спектаклімен ашылды. (Режиссері- Я. А. Куклинский) . 2000 жылы 25 қарашадан Ақмола облыстық орыс драма театры болып аталды. Театр қазақ драматургтері Ғ. Мүсірепов („Қозы Көрпеш-Баян сұлу”), С. Жүнісов („Жапандағы жалғыз үй”), Шота Уәлиханов („Шоқан анты”), О. Жанайдаров („Оқжетпес”, С. Сейфуллиннің „Көкшетау” поэмасы бойынша, 1994 жылы республикалық фестиваль жүлдегері) орыс әдебиетінің классиктері мен шет ел драматургтерінің пьесаларын сахнаға шығарды. Театрдың негізін қалағандардың бірі алғашқы бас режиссер ҚР еңбек сіңірген өнер қайраткері (1997) Куклинский болды. Театрда Қазақстанның еңбек сіңірген артистері Ю. Журавлев, Г. А. Куклинская және Г. Эпштейн сияқты жас актерлер өнер көрсетеді. Театрдың көркемдік жетекшісі -Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері В. В. Тарасов. Театр ұжымы облыстық театрлардың тұңғыш республикалық фестивалінің (1984) жеңімпазы.

Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті. 1996 жылы 7 мамырда Қарағанды политехникалық институтының бөлімшесі, Ш. Уәлиханов атындағы педагогикалық институты және С. Сәдуақасов атындағы ауыл шаруашылық институты негізінде ұйымдастырылды. Қарағанды политехникалық институтының бөлімшесі Қарағанды политехникалық институтының құрамына 1972 жылы берілген Павлодар индустриалды институтының жалпы техникалық факультеті негізінде 1993 жылы құрылған. Институт өндірістік және азаматтық құрылыс, құрылысты басқару және экономика, машина жасау технологиясы, т. б. салалар бойынша мамандар даярлады. Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау педагогикалық институты 1962 жылы құрылған. Оның құрамына физика-математика, филология, жаратылыстану, шет тілдер, химия және биология факультеттері болды. 1965 жылы институтқа Ш. Уәлиханов есімі берілді. С. Сәдуақасов атындағы ауыл шаруашылығы институты 1991 жылы Целиноград ауыл шаруашылығы институты негізінде құрылған. Құрамында агрономия, зооинженерия, ауыл шаруашылығын механикаландыру және экономика факультеттері болды. 3 жоғарғы оқу орны біріктірілгеннен кейін, құрамындағы (күндізгі және сырттай бөлімдерде) филология, экономика, шет тілдер және тарих, инженерлік-педагогикалық және ауыл шаруашылығы факультеттерінде 32 мамандық бойынша 5000 астам студент білім алады. Университеттің материалдық және ғылыми-техникалық базасы қалыптасқан; электрондық баспа техникасы, машина-трактор оқу паркі, дәнекерлеу және жөндеу шеберханалары, жастар орталығы студенттердің жаздық-сауықтыру кешені, кітапхана, дәрігерлік орталық, „Арасан” сауықтыру кешені жұмыс істейді. Университет жанында гимназия және лицей, магистратура, кәсіптік мамандық бойынша оқытуға мамандандырылған оқу орталығы жұмыс істейді. Университетте оқулықтар ғылыми еңбектер, монографиялар, „Алау”газеті шығарылады, республикалық және халықаралық конференциялар, „Уәлиханов оқулары” өткізіледі. Ресей, Египет, Польша, АҚШ, Канада, Германия ғылыми орталықтарымен байланыстар орнатылған. Аграрлық-техникалық және экономикалық мамандықтар бойынша ЕуроОдақ ұйымының „ТАСИС” және „ТЕМПУС” бағдарламаларына қатысады. Университетте спорттық үйірмелер, көркемөнерпаздар шығармашылық ұйымы жұмыс істейді. Университет спортшылары боксшы Р. Б. Мусинов 2-Азия ойындарының күміс жүлдегері, ҚР-ның бірнеше дүркін чемпионы; жеңіл атлет А. В. Князев- ҚР-ның чемпионы.

Науан Хазірет атындағы мешіт. Бұл мешіт 19 ғасырдың архитектуралық ескерткішіне жатады. 1920 жылға дейін қызмет еткен мешітте 1941-1945 жылдарда жасақталған әскери бөлімдер орналастырды. Кейінгі жылдарда ғимаратта драма театрдың көркемдік шеберханасы және тарихи өлкетану музейі болды. Жаңарту жұмыстары жүргізілгеннен соң, 1991 жылдан бастап мешіт өз жүйесінде жұмыс істей бастады.

Ғалым мешіті. 1996 жылы салынды. Авторы -Т. Жұмағалиев, құрлысшы-В. П. Сиротинин.

Католиктік костел. 1997 жылдан жұмыс істейді.

Облыстық аурухана 1950 жылы негізі қаланған. Соңғы диагностикалық құралдармен, сонымен қатар компьютерлік томографиямен жабдықталған.

Геология және жер қойнауы байлығын қорғау комитетінің ғимараты. 1955 жылы салынған ғимарат кезінде Кеңес үйі болған.

Главпочтамт. 1977 жылы салынып бітті. Архитекторы-Ю. Земляков.

Көкшетау қонақ үйі Қолдануға 1987 жылы 16 желтоқсанда тапсырылды.

Достық қонақ үйі. (1990)

Қалалық мәдениет және демалыс саябағы. 1957 жылы салынған.

Теміржол вокзалы. 1981 жылы салынды.

Көкшетаудағы „Васильков алтын” ( „VASGOLD») бірлескен кәсіпорны - кен байыту кәсіпорны . Васильков алтын кеңінің орны 1963 жылы ашылды. 1966-1970 жылдары аралығында геологиялық барлау және баға беру жұмыстары аяқталды (1982) .

2002 жылдың 31 қаңтарында “Васильков алтыны” атты біріккен өнеркәсібі құрылды. Оның акция пакетінің 60%-ын “Floodgate Holding B. V. ” компаниясы, 40%-ын Қазақстан Республикасының Үкіметі иеленеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.