Қазіргі уақыттағы глобальды экологиялық проблемалары
1. Климаттың өзгеруі
2. Озон қабатының бұзылуы
3. Қышқылды жаңбыр
4. Шөлейттену
5. Биоалуантүрлілік туралы түсінік
6. Биоәртүрлілікті сақтау
7.Әлем мұхитының ластануы
8. Адам әрекеті нәтижесінде табиғи кешендердің өзгеруі
9.Пайдаланған әдебиеттер
2. Озон қабатының бұзылуы
3. Қышқылды жаңбыр
4. Шөлейттену
5. Биоалуантүрлілік туралы түсінік
6. Биоәртүрлілікті сақтау
7.Әлем мұхитының ластануы
8. Адам әрекеті нәтижесінде табиғи кешендердің өзгеруі
9.Пайдаланған әдебиеттер
Климаттың өзгеруі
Климаттың өзгеруі туралы БҰҰ Аймақтық Конвенциясы қол қою үшін (БҰҰКӨАК) 1992 жылы ашылды. Ол адамзаттың бу газдарының климат жүйесіне қауіпті антропогенді әсерге жол бермейтіндей болатын деңгейде шығаруын анық көрсетті. Бұл шаралар азық-түлік өндірісіне қауіп тудырмауға және әрі қарай экономикалық дамуды тұрақты түрде қамтамасыз ететін климаттың өзгерістеріне эко жүйелерді табиғи бейімдеу үшін жеткілікті мерзімде қол жеткізулері қажет. Климаттың өзгеруі туралы БҰҰ Аймақтық конвенциясы Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 4 мамырда бекітілді. 1997 жылғы 11 желтоқсан Киот жапон қаласында БҰҰ қамқорлығымен өткізілген халықаралық саммитте климаттың жаппай өзгеруі жөніндегі БҚҚ Конвенциясының Хаттамасына 159 ел қабылдады және қол қойды. Киот хаттамасы – бұл 1990 жылмен салыстырғанда бірінші есепті кезеңде (2008-2012 жж.) атмосфераға газ шығынын азайту бойынша іс-шараларды қабылдау туралы келісімді қарастыратын халықаралық келісім-шарт. Бүгінгі күні Киот хаттамасының тараптары 192 ел болып табылады. Қазақстан климаттың өзгеруі туралы Киот хаттамасын 2009 жылғы 26 наурызда бекітті. Қазақстанның Киот хаттамасының мақсаттары үшін 1-ші Қосымшаның Тараптары мәртебесі бар. Келе жатқан климаттық дағдарысқа қарсы әрекет етуге әлемдік одақтың үдеп отырған қажеттілігін есепке ала отырып, Қазақстан халықаралық деңгейде халықаралық конвенциялардың, келісімдер мен жобалардың белсенді қатысушысы болады. Климаттың жалпы өзгерістерімен күрес бұл Бизнес үшін мүмкіндіктердің бизнесі. «КазахКарбон» ЖШС бу газдарын шығаруды қысқартудың қазақстандық нарығында әрекет ете отырыпжобаларды әзірлейді және енгізеді, түрлі компаниялар үшін бу газдарын шығаруды басқару жүйесін құрайды. Бұл әрекеттер бизнес пен қоғамның дамуы үшін жағдай жасауға жол береді. Осылайша, КазахКарбон» «климаттың жаппай өзгеруімен күреске өз үлесін қосады».
Климаттың өзгеруі туралы БҰҰ Аймақтық Конвенциясы қол қою үшін (БҰҰКӨАК) 1992 жылы ашылды. Ол адамзаттың бу газдарының климат жүйесіне қауіпті антропогенді әсерге жол бермейтіндей болатын деңгейде шығаруын анық көрсетті. Бұл шаралар азық-түлік өндірісіне қауіп тудырмауға және әрі қарай экономикалық дамуды тұрақты түрде қамтамасыз ететін климаттың өзгерістеріне эко жүйелерді табиғи бейімдеу үшін жеткілікті мерзімде қол жеткізулері қажет. Климаттың өзгеруі туралы БҰҰ Аймақтық конвенциясы Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 4 мамырда бекітілді. 1997 жылғы 11 желтоқсан Киот жапон қаласында БҰҰ қамқорлығымен өткізілген халықаралық саммитте климаттың жаппай өзгеруі жөніндегі БҚҚ Конвенциясының Хаттамасына 159 ел қабылдады және қол қойды. Киот хаттамасы – бұл 1990 жылмен салыстырғанда бірінші есепті кезеңде (2008-2012 жж.) атмосфераға газ шығынын азайту бойынша іс-шараларды қабылдау туралы келісімді қарастыратын халықаралық келісім-шарт. Бүгінгі күні Киот хаттамасының тараптары 192 ел болып табылады. Қазақстан климаттың өзгеруі туралы Киот хаттамасын 2009 жылғы 26 наурызда бекітті. Қазақстанның Киот хаттамасының мақсаттары үшін 1-ші Қосымшаның Тараптары мәртебесі бар. Келе жатқан климаттық дағдарысқа қарсы әрекет етуге әлемдік одақтың үдеп отырған қажеттілігін есепке ала отырып, Қазақстан халықаралық деңгейде халықаралық конвенциялардың, келісімдер мен жобалардың белсенді қатысушысы болады. Климаттың жалпы өзгерістерімен күрес бұл Бизнес үшін мүмкіндіктердің бизнесі. «КазахКарбон» ЖШС бу газдарын шығаруды қысқартудың қазақстандық нарығында әрекет ете отырыпжобаларды әзірлейді және енгізеді, түрлі компаниялар үшін бу газдарын шығаруды басқару жүйесін құрайды. Бұл әрекеттер бизнес пен қоғамның дамуы үшін жағдай жасауға жол береді. Осылайша, КазахКарбон» «климаттың жаппай өзгеруімен күреске өз үлесін қосады».
Пайдаланған әдебиеттер:
Интернет материалдары
Интернет материалдары
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 14 бет
Таңдаулыға:
Тақырыбы: Қазіргі уақыттағы глобальды экологиялық проблемалары
Орындаған:
Тексерген:аға оқытушы
Орал 2013 жыл
Жоспар:
1. Климаттың өзгеруі
2. Озон қабатының бұзылуы
3. Қышқылды жаңбыр
4. Шөлейттену
5. Биоалуантүрлілік туралы түсінік
6. Биоәртүрлілікті сақтау
7.Әлем мұхитының ластануы
8. Адам әрекеті нәтижесінде табиғи кешендердің өзгеруі
9.Пайдаланған әдебиеттер
Климаттың өзгеруі
Климаттың өзгеруі туралы БҰҰ Аймақтық Конвенциясы қол қою үшін (БҰҰКӨАК) 1992 жылы ашылды. Ол адамзаттың бу газдарының климат жүйесіне қауіпті антропогенді әсерге жол бермейтіндей болатын деңгейде шығаруын анық көрсетті. Бұл шаралар азық-түлік өндірісіне қауіп тудырмауға және әрі қарай экономикалық дамуды тұрақты түрде қамтамасыз ететін климаттың өзгерістеріне эко жүйелерді табиғи бейімдеу үшін жеткілікті мерзімде қол жеткізулері қажет. Климаттың өзгеруі туралы БҰҰ Аймақтық конвенциясы Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 4 мамырда бекітілді. 1997 жылғы 11 желтоқсан Киот жапон қаласында БҰҰ қамқорлығымен өткізілген халықаралық саммитте климаттың жаппай өзгеруі жөніндегі БҚҚ Конвенциясының Хаттамасына 159 ел қабылдады және қол қойды. Киот хаттамасы - бұл 1990 жылмен салыстырғанда бірінші есепті кезеңде (2008-2012 жж.) атмосфераға газ шығынын азайту бойынша іс-шараларды қабылдау туралы келісімді қарастыратын халықаралық келісім-шарт. Бүгінгі күні Киот хаттамасының тараптары 192 ел болып табылады. Қазақстан климаттың өзгеруі туралы Киот хаттамасын 2009 жылғы 26 наурызда бекітті. Қазақстанның Киот хаттамасының мақсаттары үшін 1-ші Қосымшаның Тараптары мәртебесі бар. Келе жатқан климаттық дағдарысқа қарсы әрекет етуге әлемдік одақтың үдеп отырған қажеттілігін есепке ала отырып, Қазақстан халықаралық деңгейде халықаралық конвенциялардың, келісімдер мен жобалардың белсенді қатысушысы болады. Климаттың жалпы өзгерістерімен күрес бұл Бизнес үшін мүмкіндіктердің бизнесі. КазахКарбон ЖШС бу газдарын шығаруды қысқартудың қазақстандық нарығында әрекет ете отырыпжобаларды әзірлейді және енгізеді, түрлі компаниялар үшін бу газдарын шығаруды басқару жүйесін құрайды. Бұл әрекеттер бизнес пен қоғамның дамуы үшін жағдай жасауға жол береді. Осылайша, КазахКарбон климаттың жаппай өзгеруімен күреске өз үлесін қосады.
Озон қабатының бұзылуы
Жердің озон қабатының бұзылуы адам, жануарлар, өсімдіктер мен микроорганизмдер тіршілігі үшін ықтимал қатер болып табылады. 1973 жылдан бергі байқаулар Қазақстанның үстіндегі озон қабатының қалыңдығы 5-7%-кe азайғанын көрсетті. Монреаль хаттамасына сәйкес қабылданған, озон қабатын бұзатын заттарды пайдалануды реттеу жөніндегі шаралар әлемде 1986 жылдың деңгейімен салыстырғанда оның 10 eceгe азаюына ықпал етті. Біздің ел озон қабатын сақтау туралы халықаралық келісімдерге 1998 жылы қосылды. Қазіргі уақытта Қазақстанда озон бұзғыш заттарды (ОБЗ) пайдалануды қысқарту және оларды айналымнан алып қою, озон қабатын бұзбайтын заттарды қолданумен жаңа технологияларды енгізу жөніндегі жұмыстар жүргізілуде. Озон қабатын бұзу қатерін жоюдың негізгі жолдары мыналар болып табылады: ОБЗ пайдаланудан жедел бас тартуды және оларды қауіпсіз жоюды қамтамасыз ету, ОБЗ-дың заңсыз айналымының алдын алу және қолға алынған күш-жігердің табыстылығына көз жеткізу үшін тропосферада оның жиналуының тұрақты мониторингін жүргізу. Сондай-ақ 2004 жылдың барысында ОБЗ пайдаланатын кәсіпорындардың қызметін лицензиялау жөніндегі қажетті нормативтік құқықтық актілерді қабылдау, ОБЗ пайдалану қызметімен айналысатын мамандарды оқытуды және Қазақстанның үстіндегі озон қабатының жай-күйін зерделеу жөнінде іргелі ғылыми зерттеулер жүргізуді бастау, сондай-ақ жаңа технологияларды енгізу жолымен ОБЗ пайдалануды қысқарту және қолданыстан алу жөніндегі жұмыстарды жалғастыру қажет болады. Осы іс-шараларды жүргізу нәтижесінде ОБЗ шығарындысы қысқарып, ол Жердің озон қабатын сақтауға септігін тигізетін болды.
Атмосфераның техногендік ластанудың кері әсері тек жер маңындағы аймақпен ғана шектеліп қоймайды.
Лас қосындылардың белгілі бір бөлігі озондық қабатқа жетіп, оны бұзады. Озондық қабаттың бұзылуы жерге ұзындығы 0,29км ультра күлгін сәуленің енуіне мүмкіндік туғызады. Бұл қысқа толқынды ультракүлгін сәулелену биосфера үшін өте қауіпті: өсімдіктер әлемі құриды, анкологиялық және көз аурулары көбейеді.
Озондық қабаттарды талқандайтын негізгі заттар- хлор мен азот қосындылары. Хлордың бір молекуласы 10 озонның молекулаларын, ал азот оксидінің 1 молекуласы оның 10 молекулаларын талқандайды.
Хлор мен азот қосындыларының озондық қабатқа көтерілінуінің негізгі күрделі болып төмендегі факторлар саналады:
ұшақтардың шығаратын газдары;
змырандардың шығаратын газдары;
вулкан газдары;
фреонды пайдаланатын технологиялар;
атом жарылыстары.
Мысалы: "Шаттл" ракетасының бір ұшуы озонның 0,3 пайызының бұзылуына әкеліп соғады. Озон қабатының осы тесігінің қайта жабылуы ұзақ уақытты қажет ететіндігі ғылыми тұрғыдан дәлелденген.
Озон қабатының бұзылуына өмірінің ұзындығы 100 жылдарға созылаты фреон үлкен әсер етеді. Фреонның шығатын негізгі көздері: тығыздалуы бұзылған мұздатқыштар, фреон қолданылатын технологиялар, тұрмыста қолданылатын аэрозоль құтылары және т.с.с.
Қышқылды жаңбыр
Қышқылды жаңбыр - атмосфералықжауын-шашынтүрлері (оғанқар да жатады). Жаңбыр құрамында қышқылдың (pH5,6) болатындығы ауа құрамынд аөндіріс қалдықтары (мыс., SO2, NO2, HCl, т.б.) мөлшерінің көптігіне байланысты. Осындай жауын-шашын түскен топырақ пен су айдындарының қышқылдығы артып, соның нәтижесіндеқоршаған ортаның экожүйесіде градацияға ұшырайды. Атапайтқанда, су айдындарындағы балықтар мен су жануарлары жаппай қырылып, топырақ құнарсызданып, жеміс-жидек пен көкөні сжәне орман ағаштары өспей, солып қалады..Атмосфера құрамына еңген өндіріс қалдықтары күкірт диоксиді және азот оксидтері ондағы ылғал мен әрекеттесіп күкір т және азот қышқылдарын түзеді.Соның әсерінен жерге жауатын жаңбыр мен қарқышқылданады.Әдетте рН 5,6 кем болса жауын- шашын қышқылжаңбыр депаталады.Күкір тжәне азот оксидтері металургия өндірісінде және көмір, мұнай мен әртүрлі газдар жиналған кезде түзіліп атмосфера құрамынаенеді, күкірт оксиді жылуэлектрстанциясынан бөлінсе ,азот оксиді автомобиль көлігінде жанармай жанаған кезде түзіледі.Ғалымдардың зерттеуіне сүйенсек бір тонна отын жанғанда , жылуэлектрстанциясында орта есеппен 150кг, ал автомобиль моторында 1кг бензин жанғанда , 270 г ластағыш заттар бөлінеді. Көмірді жәнемұнайды жаққан кездетүзілетін күкіртдиоксиді газы атмосферада күкір ттриоксидіне дейін тотығады.Түзілген оксид ауадағы су буымен әрекеттесіп , күкіртқышқылын түзеді.
2SO2 +О2 -- 2SO3
SO3 +Н2О-- Н2 SO4
Күкір тқышқылы ауа құрамында аэрозоль және майдатамшы түрінде болады.
Азо токсидіде ауадағы ылғал мен әрекеттесіп,азотқышқылына айналады.
2 NO + O2 --2 NO2
4 NO2 + 2 Н2О+О2 -- 4 Н NO3
Қышқыл жаңбырлар топырақ құрамына еніп,өсімдіктердің өсіп-жетілуіне қорек
болатын қажетті заттармен бірге улы ауыр және жеңіл металдардың еруіне мүмкіндік туғызады. Өз кезегінде улы заттар келеңсіз жағдайларға алып келеді. Мысалы, аздап қышқылданған судағы алюминий мөлшерінің 0,2 мглбалықтар үшін өте қауіпті, сонымен қатар ағаштардың өсуінте жейді.Қышқыл жаңбыр әсерінен ормандардың құрғақшылыққа және ауруға төзімділігі нашарлайды.Алорман - табиғатсанитары. Барлық тірі ағзаның тыныс алуына қажетті оттегінің мөлшеріне де әсерететіні белгілі. Жаңбыр тамшыларында еріген күкіртқышқылы атмосферада тұман түзіп, адамдардың аллергия және басқа аурулар мен науқастануына әкеледі. Қышқыл жаңбырларды болдырмаудың негізгі тәсілі техникалық қондырғыларды қолдану арқылы күкірт және азот оксидтерін атмосфераға жібермеу.
Атмосфералық жауын-шашын -- ауарайы мен климат элементтерініңбірі; жер (немесе су) бетіне бұлттан жауатын не оның бетіне су буының қойылуы салдарынан тікелей ауадан бөлініп шығатын қатты немесе сұйық күйіндег і су. Бұлттардан жауатын атмосфералық жауын-шашынның ішінде мыналарды айырады: қарлыжаңбыр, соқтақар, жаңбыр, түйіршікқар, қиыршыңқар, қиыршықмұз, бұршаң тағы басқалар. Жербеті мен нәрселерг еауадан бөлініп түсетін атмосфералық жауын-шашынның мынадай түрлері болады: шың, қырау, қылау, көкмұз (ожеледь). Бұлттардан бөлініп шығатын атмосфералық жауын-шашы ннегізгі үш топқа бөлінеді: ақжауын, нөсер, сірікпе. Нөсер күйінде жауатын атмосфералық жауын-шашынның алдында найзағай ойнайды. Атмосфералық жауын-шашынның мөлшері жауған су қабатының қалыңдығын көрсететін миллиметр мен өлшенеді. Атмосфералық жауын-шашын жер бетіне біркелкі жаумайды. Ол атмосфераның жалпы циркуляциясының жүйесінде белгілі бір жердің алаты нгеографиялық орнына, теңіздің жақындығына немесе қашықтығына, рельефке (таулар өздерінің желжақ беткейлерінде ылғалды көбірек ұстап қалады) байланысты. Жер шарында жауын-шашын ең көп жауатын жер Үндістандағы Черрапунджи деген жер; мұнда 12 600 л - ге дейін жаңбыр жауады, Сахара тағы басқалар. Шөлдерде бірнеше жыл ішінде жаңбыр тіпті жаумайтын да кездер болады.
Қазақстанда А. ж.-ш-ның ең көп жауатын өңірі - Алтай тауының батыс беткейлерінде (1500 мм), ал ең аз жауын-шашын Арал Қарақұмы мен Балқаш көлінің батыс жағалауында байқалады.
Жауын-шашынның жылдық таралуы жалпы алғанда, біршама мол болғанымен, белдеу ішінде әркелкі таралады. Материктердің батысында ылғал мол, бұл мұхиттардағы ылғалды ауамассаларының батыс желдер арқылы тасымалдануымен байланысты. Шығысқа қарай aуa ылғалынан айырылып, континенттік сипаталады, жауын-шашын күртазаяды. Ал Материктің шығыс жағалауларында мұхиттардың ықпалының күшеюіне байланысты жауын-шашын мөлшері артады. Белдеуде батыстан шығысқа қарай мынадай климат сипаттары айқына жыратылады: қоңыржайтеңіздік, қоңыржайконтиненттік, континенттік, шұғылконтиненттік, муссондық.
Шөлейттену
Экожүйедегі тепе-теңдіктің бұзылуына және белгілі бір территориядағы органикалық тіршіліктің барлық формаларының деградацияға ұшырауына алып келетін табиғи және антропогендік процестердің жиынтығы, яғни, адамның қатысуынсыз табиғи экожүйенің орнына қайта келмейтіндей өсімдіктер жамылғысын жоғалтуы шөлейттену деп аталады. Шөлейттену негізінен ылғалы тапшы аудандарда табиғи және көбіне антропогендік факторлардың әсерінен (орман ағаштарын Қырқу, жайылымдарды үздіксіз пайдалану, суғару жұмыстары кезінде су ресурстарын үнемсіз пайдалану және т.б. пайда болады. Шөлейттену әлемнің барлық табиғи аймақтарында жүруде.
Қазіргі таңда әлемнің әртүрлі елдеріндегі шөлейттенудің басты себебі - табиғи ресурстарды шаруашылықта пайдалану құрылымының сол ландшафтың табиғи мүмкіншілігіне сәйкес болмауы, халық санының өсуі, антропогенді қысымның артуы, кейбір елдердің әлеуметтік-экономикалық жағдайының төмендігі. БҰҰ-ның 1985 жылғы мәліметтері бойынша, сол кездің өзінде антропогенді шөлейттенудің көлемі 9 млн км²-ге жеткен және жыл сайын 7 млн гектар жер пайдаланудан шығып қалуда. Шөлейттену процесі жалпы жер көлемінің Азияда - 19%, Африкада - 23%, Австралияда - 45%, Оңтүстік Америкада - 10%- ын құрайды. Сахара шөлі оңтүстікке қарай жылына орташа 6 км жылдамдықпен жылжуда.
Орта Азияның таулы аудандарында, Арал және Балқаш төңірегінде, Орта Азия мен Оңтүстік Қазақстанның биік зоналы геожүйелерін қоса (Тянь-Шань, Памир-Алай) шөлейттену процесі қарқынды жүруде. Амудария мен Сырдария өзендерінің суларын ауыл шаруашылығының қажетіне пайдалану Арал теңізінің сусыз жерлерінде сортаң, тақыр жазықтықтардың пайда болуына алып келді. Сондай-ақ Арал төңірегі ландшафтарының деградацияға ұшырауы көлді-батпақты және тоғайлы табиғи кешендердің тұздың жиналуы молая түскен гало-ксерофитті кешендерге алмасуда.
==Тұрмыстық және өнеркәсіптік қалдықтар==
Тұрмыстық және өнеркәсіптік қалдықтар - түзілген жерлерінде пайдаланылмайтын, ауыл шаруашылығының басқа салаларында өнім ретінде немесе қайта өңдеу арқылы пайдалануға болатын өнеркәсіп, тұрмыс, транспорт және т.б. қоқыстар тұрмыстық (коммуналдық) қалдықтар адам өміріндегі заттарды (монша, кір жуу, асхана, емхана және т.б. қоса) пайдаланғаннан кейін қалатын, тұрмыста пайдаға аспайтын қатты (сондай-ақ ақпа сулардың қатты бөлігі - тұнбалары) қалдықтар. Тұрмыстық қалдықтар әлемнің көптеген елдерінің проблемасы. Мысалы, АҚШ-та жыл сайын 150 млн тоннадан аса, Жапонияда - 72 млн тоннадан аса қалдықтар бөлінеді. Осыған байланысты қазіргі кезде көптеген елдерде қоқыстарды өңдеу қондырғылары (тәулігіне 900 тоннаға дейін) орнатыла бастады.
Соңғы жылдары тірі организмдердің улануына алып келетін қауіпті (улы) қалдықтардың мөлшері көбеюде. Бұл - ауыл шаруашылығында пайдаланылмай қалған улы химикаттар, құрамында канцерогенді және мутагенді заттары бар өндіріс орындарының қалдықтары. Бұрынғы КСРО территориясында химиялық тұзақтар, яғни, кезінде көміліп ұмытылып кеткен, бертін келе тұрғын үйлер және басқа да обьектілер салынған көптеген қауіпті қалдықтардың орындары бар. Уақыт өте келе сол жердегі тұрғылықты халық әртүрлі ауруларға ұшырай бастайды. Мұндай қалдықтар көмілген жердің санақ бойынша АҚШ-та 32 мың жерде, Германияда - 50 ООО, Нидерландыда - 4000 кішкентай Данияның өзінде - 3200 көзі бар.
Қазақстанның көп бөлігі қуаң аймақта орналасқан және оның аумағының шамамен 66%-і түрлі деңгейде шөлейттену процестеріне бейім. Алдын ала есептер бойынша жайылымның тозуынан залал, егістік эрозиясынан, қайталама тұзданудан және басқа да себептен алынбаған кіріс шамамен 300 миллиард теңгені құрайды. Қазақстан үшін елеулі ішкі қатерді білдіретін жердің шөлейттенуі мен тозу проблемасы шаң-тұз дауылының пайда болуы және ауа массаларының ластаушы заттарды алыс қашықтыққа ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Орындаған:
Тексерген:аға оқытушы
Орал 2013 жыл
Жоспар:
1. Климаттың өзгеруі
2. Озон қабатының бұзылуы
3. Қышқылды жаңбыр
4. Шөлейттену
5. Биоалуантүрлілік туралы түсінік
6. Биоәртүрлілікті сақтау
7.Әлем мұхитының ластануы
8. Адам әрекеті нәтижесінде табиғи кешендердің өзгеруі
9.Пайдаланған әдебиеттер
Климаттың өзгеруі
Климаттың өзгеруі туралы БҰҰ Аймақтық Конвенциясы қол қою үшін (БҰҰКӨАК) 1992 жылы ашылды. Ол адамзаттың бу газдарының климат жүйесіне қауіпті антропогенді әсерге жол бермейтіндей болатын деңгейде шығаруын анық көрсетті. Бұл шаралар азық-түлік өндірісіне қауіп тудырмауға және әрі қарай экономикалық дамуды тұрақты түрде қамтамасыз ететін климаттың өзгерістеріне эко жүйелерді табиғи бейімдеу үшін жеткілікті мерзімде қол жеткізулері қажет. Климаттың өзгеруі туралы БҰҰ Аймақтық конвенциясы Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 4 мамырда бекітілді. 1997 жылғы 11 желтоқсан Киот жапон қаласында БҰҰ қамқорлығымен өткізілген халықаралық саммитте климаттың жаппай өзгеруі жөніндегі БҚҚ Конвенциясының Хаттамасына 159 ел қабылдады және қол қойды. Киот хаттамасы - бұл 1990 жылмен салыстырғанда бірінші есепті кезеңде (2008-2012 жж.) атмосфераға газ шығынын азайту бойынша іс-шараларды қабылдау туралы келісімді қарастыратын халықаралық келісім-шарт. Бүгінгі күні Киот хаттамасының тараптары 192 ел болып табылады. Қазақстан климаттың өзгеруі туралы Киот хаттамасын 2009 жылғы 26 наурызда бекітті. Қазақстанның Киот хаттамасының мақсаттары үшін 1-ші Қосымшаның Тараптары мәртебесі бар. Келе жатқан климаттық дағдарысқа қарсы әрекет етуге әлемдік одақтың үдеп отырған қажеттілігін есепке ала отырып, Қазақстан халықаралық деңгейде халықаралық конвенциялардың, келісімдер мен жобалардың белсенді қатысушысы болады. Климаттың жалпы өзгерістерімен күрес бұл Бизнес үшін мүмкіндіктердің бизнесі. КазахКарбон ЖШС бу газдарын шығаруды қысқартудың қазақстандық нарығында әрекет ете отырыпжобаларды әзірлейді және енгізеді, түрлі компаниялар үшін бу газдарын шығаруды басқару жүйесін құрайды. Бұл әрекеттер бизнес пен қоғамның дамуы үшін жағдай жасауға жол береді. Осылайша, КазахКарбон климаттың жаппай өзгеруімен күреске өз үлесін қосады.
Озон қабатының бұзылуы
Жердің озон қабатының бұзылуы адам, жануарлар, өсімдіктер мен микроорганизмдер тіршілігі үшін ықтимал қатер болып табылады. 1973 жылдан бергі байқаулар Қазақстанның үстіндегі озон қабатының қалыңдығы 5-7%-кe азайғанын көрсетті. Монреаль хаттамасына сәйкес қабылданған, озон қабатын бұзатын заттарды пайдалануды реттеу жөніндегі шаралар әлемде 1986 жылдың деңгейімен салыстырғанда оның 10 eceгe азаюына ықпал етті. Біздің ел озон қабатын сақтау туралы халықаралық келісімдерге 1998 жылы қосылды. Қазіргі уақытта Қазақстанда озон бұзғыш заттарды (ОБЗ) пайдалануды қысқарту және оларды айналымнан алып қою, озон қабатын бұзбайтын заттарды қолданумен жаңа технологияларды енгізу жөніндегі жұмыстар жүргізілуде. Озон қабатын бұзу қатерін жоюдың негізгі жолдары мыналар болып табылады: ОБЗ пайдаланудан жедел бас тартуды және оларды қауіпсіз жоюды қамтамасыз ету, ОБЗ-дың заңсыз айналымының алдын алу және қолға алынған күш-жігердің табыстылығына көз жеткізу үшін тропосферада оның жиналуының тұрақты мониторингін жүргізу. Сондай-ақ 2004 жылдың барысында ОБЗ пайдаланатын кәсіпорындардың қызметін лицензиялау жөніндегі қажетті нормативтік құқықтық актілерді қабылдау, ОБЗ пайдалану қызметімен айналысатын мамандарды оқытуды және Қазақстанның үстіндегі озон қабатының жай-күйін зерделеу жөнінде іргелі ғылыми зерттеулер жүргізуді бастау, сондай-ақ жаңа технологияларды енгізу жолымен ОБЗ пайдалануды қысқарту және қолданыстан алу жөніндегі жұмыстарды жалғастыру қажет болады. Осы іс-шараларды жүргізу нәтижесінде ОБЗ шығарындысы қысқарып, ол Жердің озон қабатын сақтауға септігін тигізетін болды.
Атмосфераның техногендік ластанудың кері әсері тек жер маңындағы аймақпен ғана шектеліп қоймайды.
Лас қосындылардың белгілі бір бөлігі озондық қабатқа жетіп, оны бұзады. Озондық қабаттың бұзылуы жерге ұзындығы 0,29км ультра күлгін сәуленің енуіне мүмкіндік туғызады. Бұл қысқа толқынды ультракүлгін сәулелену биосфера үшін өте қауіпті: өсімдіктер әлемі құриды, анкологиялық және көз аурулары көбейеді.
Озондық қабаттарды талқандайтын негізгі заттар- хлор мен азот қосындылары. Хлордың бір молекуласы 10 озонның молекулаларын, ал азот оксидінің 1 молекуласы оның 10 молекулаларын талқандайды.
Хлор мен азот қосындыларының озондық қабатқа көтерілінуінің негізгі күрделі болып төмендегі факторлар саналады:
ұшақтардың шығаратын газдары;
змырандардың шығаратын газдары;
вулкан газдары;
фреонды пайдаланатын технологиялар;
атом жарылыстары.
Мысалы: "Шаттл" ракетасының бір ұшуы озонның 0,3 пайызының бұзылуына әкеліп соғады. Озон қабатының осы тесігінің қайта жабылуы ұзақ уақытты қажет ететіндігі ғылыми тұрғыдан дәлелденген.
Озон қабатының бұзылуына өмірінің ұзындығы 100 жылдарға созылаты фреон үлкен әсер етеді. Фреонның шығатын негізгі көздері: тығыздалуы бұзылған мұздатқыштар, фреон қолданылатын технологиялар, тұрмыста қолданылатын аэрозоль құтылары және т.с.с.
Қышқылды жаңбыр
Қышқылды жаңбыр - атмосфералықжауын-шашынтүрлері (оғанқар да жатады). Жаңбыр құрамында қышқылдың (pH5,6) болатындығы ауа құрамынд аөндіріс қалдықтары (мыс., SO2, NO2, HCl, т.б.) мөлшерінің көптігіне байланысты. Осындай жауын-шашын түскен топырақ пен су айдындарының қышқылдығы артып, соның нәтижесіндеқоршаған ортаның экожүйесіде градацияға ұшырайды. Атапайтқанда, су айдындарындағы балықтар мен су жануарлары жаппай қырылып, топырақ құнарсызданып, жеміс-жидек пен көкөні сжәне орман ағаштары өспей, солып қалады..Атмосфера құрамына еңген өндіріс қалдықтары күкірт диоксиді және азот оксидтері ондағы ылғал мен әрекеттесіп күкір т және азот қышқылдарын түзеді.Соның әсерінен жерге жауатын жаңбыр мен қарқышқылданады.Әдетте рН 5,6 кем болса жауын- шашын қышқылжаңбыр депаталады.Күкір тжәне азот оксидтері металургия өндірісінде және көмір, мұнай мен әртүрлі газдар жиналған кезде түзіліп атмосфера құрамынаенеді, күкірт оксиді жылуэлектрстанциясынан бөлінсе ,азот оксиді автомобиль көлігінде жанармай жанаған кезде түзіледі.Ғалымдардың зерттеуіне сүйенсек бір тонна отын жанғанда , жылуэлектрстанциясында орта есеппен 150кг, ал автомобиль моторында 1кг бензин жанғанда , 270 г ластағыш заттар бөлінеді. Көмірді жәнемұнайды жаққан кездетүзілетін күкіртдиоксиді газы атмосферада күкір ттриоксидіне дейін тотығады.Түзілген оксид ауадағы су буымен әрекеттесіп , күкіртқышқылын түзеді.
2SO2 +О2 -- 2SO3
SO3 +Н2О-- Н2 SO4
Күкір тқышқылы ауа құрамында аэрозоль және майдатамшы түрінде болады.
Азо токсидіде ауадағы ылғал мен әрекеттесіп,азотқышқылына айналады.
2 NO + O2 --2 NO2
4 NO2 + 2 Н2О+О2 -- 4 Н NO3
Қышқыл жаңбырлар топырақ құрамына еніп,өсімдіктердің өсіп-жетілуіне қорек
болатын қажетті заттармен бірге улы ауыр және жеңіл металдардың еруіне мүмкіндік туғызады. Өз кезегінде улы заттар келеңсіз жағдайларға алып келеді. Мысалы, аздап қышқылданған судағы алюминий мөлшерінің 0,2 мглбалықтар үшін өте қауіпті, сонымен қатар ағаштардың өсуінте жейді.Қышқыл жаңбыр әсерінен ормандардың құрғақшылыққа және ауруға төзімділігі нашарлайды.Алорман - табиғатсанитары. Барлық тірі ағзаның тыныс алуына қажетті оттегінің мөлшеріне де әсерететіні белгілі. Жаңбыр тамшыларында еріген күкіртқышқылы атмосферада тұман түзіп, адамдардың аллергия және басқа аурулар мен науқастануына әкеледі. Қышқыл жаңбырларды болдырмаудың негізгі тәсілі техникалық қондырғыларды қолдану арқылы күкірт және азот оксидтерін атмосфераға жібермеу.
Атмосфералық жауын-шашын -- ауарайы мен климат элементтерініңбірі; жер (немесе су) бетіне бұлттан жауатын не оның бетіне су буының қойылуы салдарынан тікелей ауадан бөлініп шығатын қатты немесе сұйық күйіндег і су. Бұлттардан жауатын атмосфералық жауын-шашынның ішінде мыналарды айырады: қарлыжаңбыр, соқтақар, жаңбыр, түйіршікқар, қиыршыңқар, қиыршықмұз, бұршаң тағы басқалар. Жербеті мен нәрселерг еауадан бөлініп түсетін атмосфералық жауын-шашынның мынадай түрлері болады: шың, қырау, қылау, көкмұз (ожеледь). Бұлттардан бөлініп шығатын атмосфералық жауын-шашы ннегізгі үш топқа бөлінеді: ақжауын, нөсер, сірікпе. Нөсер күйінде жауатын атмосфералық жауын-шашынның алдында найзағай ойнайды. Атмосфералық жауын-шашынның мөлшері жауған су қабатының қалыңдығын көрсететін миллиметр мен өлшенеді. Атмосфералық жауын-шашын жер бетіне біркелкі жаумайды. Ол атмосфераның жалпы циркуляциясының жүйесінде белгілі бір жердің алаты нгеографиялық орнына, теңіздің жақындығына немесе қашықтығына, рельефке (таулар өздерінің желжақ беткейлерінде ылғалды көбірек ұстап қалады) байланысты. Жер шарында жауын-шашын ең көп жауатын жер Үндістандағы Черрапунджи деген жер; мұнда 12 600 л - ге дейін жаңбыр жауады, Сахара тағы басқалар. Шөлдерде бірнеше жыл ішінде жаңбыр тіпті жаумайтын да кездер болады.
Қазақстанда А. ж.-ш-ның ең көп жауатын өңірі - Алтай тауының батыс беткейлерінде (1500 мм), ал ең аз жауын-шашын Арал Қарақұмы мен Балқаш көлінің батыс жағалауында байқалады.
Жауын-шашынның жылдық таралуы жалпы алғанда, біршама мол болғанымен, белдеу ішінде әркелкі таралады. Материктердің батысында ылғал мол, бұл мұхиттардағы ылғалды ауамассаларының батыс желдер арқылы тасымалдануымен байланысты. Шығысқа қарай aуa ылғалынан айырылып, континенттік сипаталады, жауын-шашын күртазаяды. Ал Материктің шығыс жағалауларында мұхиттардың ықпалының күшеюіне байланысты жауын-шашын мөлшері артады. Белдеуде батыстан шығысқа қарай мынадай климат сипаттары айқына жыратылады: қоңыржайтеңіздік, қоңыржайконтиненттік, континенттік, шұғылконтиненттік, муссондық.
Шөлейттену
Экожүйедегі тепе-теңдіктің бұзылуына және белгілі бір территориядағы органикалық тіршіліктің барлық формаларының деградацияға ұшырауына алып келетін табиғи және антропогендік процестердің жиынтығы, яғни, адамның қатысуынсыз табиғи экожүйенің орнына қайта келмейтіндей өсімдіктер жамылғысын жоғалтуы шөлейттену деп аталады. Шөлейттену негізінен ылғалы тапшы аудандарда табиғи және көбіне антропогендік факторлардың әсерінен (орман ағаштарын Қырқу, жайылымдарды үздіксіз пайдалану, суғару жұмыстары кезінде су ресурстарын үнемсіз пайдалану және т.б. пайда болады. Шөлейттену әлемнің барлық табиғи аймақтарында жүруде.
Қазіргі таңда әлемнің әртүрлі елдеріндегі шөлейттенудің басты себебі - табиғи ресурстарды шаруашылықта пайдалану құрылымының сол ландшафтың табиғи мүмкіншілігіне сәйкес болмауы, халық санының өсуі, антропогенді қысымның артуы, кейбір елдердің әлеуметтік-экономикалық жағдайының төмендігі. БҰҰ-ның 1985 жылғы мәліметтері бойынша, сол кездің өзінде антропогенді шөлейттенудің көлемі 9 млн км²-ге жеткен және жыл сайын 7 млн гектар жер пайдаланудан шығып қалуда. Шөлейттену процесі жалпы жер көлемінің Азияда - 19%, Африкада - 23%, Австралияда - 45%, Оңтүстік Америкада - 10%- ын құрайды. Сахара шөлі оңтүстікке қарай жылына орташа 6 км жылдамдықпен жылжуда.
Орта Азияның таулы аудандарында, Арал және Балқаш төңірегінде, Орта Азия мен Оңтүстік Қазақстанның биік зоналы геожүйелерін қоса (Тянь-Шань, Памир-Алай) шөлейттену процесі қарқынды жүруде. Амудария мен Сырдария өзендерінің суларын ауыл шаруашылығының қажетіне пайдалану Арал теңізінің сусыз жерлерінде сортаң, тақыр жазықтықтардың пайда болуына алып келді. Сондай-ақ Арал төңірегі ландшафтарының деградацияға ұшырауы көлді-батпақты және тоғайлы табиғи кешендердің тұздың жиналуы молая түскен гало-ксерофитті кешендерге алмасуда.
==Тұрмыстық және өнеркәсіптік қалдықтар==
Тұрмыстық және өнеркәсіптік қалдықтар - түзілген жерлерінде пайдаланылмайтын, ауыл шаруашылығының басқа салаларында өнім ретінде немесе қайта өңдеу арқылы пайдалануға болатын өнеркәсіп, тұрмыс, транспорт және т.б. қоқыстар тұрмыстық (коммуналдық) қалдықтар адам өміріндегі заттарды (монша, кір жуу, асхана, емхана және т.б. қоса) пайдаланғаннан кейін қалатын, тұрмыста пайдаға аспайтын қатты (сондай-ақ ақпа сулардың қатты бөлігі - тұнбалары) қалдықтар. Тұрмыстық қалдықтар әлемнің көптеген елдерінің проблемасы. Мысалы, АҚШ-та жыл сайын 150 млн тоннадан аса, Жапонияда - 72 млн тоннадан аса қалдықтар бөлінеді. Осыған байланысты қазіргі кезде көптеген елдерде қоқыстарды өңдеу қондырғылары (тәулігіне 900 тоннаға дейін) орнатыла бастады.
Соңғы жылдары тірі организмдердің улануына алып келетін қауіпті (улы) қалдықтардың мөлшері көбеюде. Бұл - ауыл шаруашылығында пайдаланылмай қалған улы химикаттар, құрамында канцерогенді және мутагенді заттары бар өндіріс орындарының қалдықтары. Бұрынғы КСРО территориясында химиялық тұзақтар, яғни, кезінде көміліп ұмытылып кеткен, бертін келе тұрғын үйлер және басқа да обьектілер салынған көптеген қауіпті қалдықтардың орындары бар. Уақыт өте келе сол жердегі тұрғылықты халық әртүрлі ауруларға ұшырай бастайды. Мұндай қалдықтар көмілген жердің санақ бойынша АҚШ-та 32 мың жерде, Германияда - 50 ООО, Нидерландыда - 4000 кішкентай Данияның өзінде - 3200 көзі бар.
Қазақстанның көп бөлігі қуаң аймақта орналасқан және оның аумағының шамамен 66%-і түрлі деңгейде шөлейттену процестеріне бейім. Алдын ала есептер бойынша жайылымның тозуынан залал, егістік эрозиясынан, қайталама тұзданудан және басқа да себептен алынбаған кіріс шамамен 300 миллиард теңгені құрайды. Қазақстан үшін елеулі ішкі қатерді білдіретін жердің шөлейттенуі мен тозу проблемасы шаң-тұз дауылының пайда болуы және ауа массаларының ластаушы заттарды алыс қашықтыққа ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz