Валюта нарықтарының ерекшеліктері

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Валюта нарықтарының ерекшеліктері
Валюта курсы және валютаны сатып алу паритетінің ерекшелігі
Валюта бағаларын құрастыру ерекшеліктері
Валюта курсының жүйесі
Валюта курстарын құрастыру әдістері
Валюта курсының динамикасы
Валюталық курстық саясат
Валюта курсын болжау

Валюта нарықтарының ерекшеліктері

Стандартты инфрақұрылымдағы қажеттілік валюта айналымын және құндылықтарын қамтамасыз ететін валюта нарығының пайда боуына әкеледі. Валюта нарығы өз алдына ерекше ұйымдасқан сұраныс пен ұсыныстың негізінде валюта құндылықтарына жеке меншіктің құқықтарына ауысудағы қарым-қатынастарды реттейтін механизмді көрсетеді. Бұл анықтама валюта нарығының үш негізгі ерекшелектерін көрсетеді, сондықтан да басқа тақырыптардан ерекшеленеді.

Бірінші - әр түрлі валюта операцияларының іске асырылуын қамтамасыз ететін ұйымдық механизмнің болуы. Қаржылық инфрақұрылымнан тұратын бұл механизм (банктер, биржалар, брокерлік компаниялар және т. б. ) және нормативті актілерде тіркелген валюта нарығына қатысушылардың принциптері валюта операцияларының бүкіл құрылымын реттейді. Бұл ерекшелік валюта нарығын шетел валютасының айналымының заңсыз формаларын көрсетеді.

Валюта нарығының екінші ерекшелігі оның халықаралық сауданы, халықаралық капитал қозғалысына қызмет етуден тұрады. Қазіргі әлемдік экономикада, сыртқы саудада, халықаралық несиелендіруде, инвестицияда пайдаланылатын біртұтас төлем бірлігі жоқ. Барлық негізігі сыртқы экономикалық қызметі бір валютаны екінші валютаға алмастыру болып табылады. Көптеген елдердің көптеген валюталарынан тұратын қазіргі қаржы әлемі осылай құралған.

Валюта нарығы - әрбір жеке елдің валютасын интеграциялап, байланыстыратын механизм. Бұл оған тауарлардың қозғалысын халықаралық сферадағы қызметтер мен жұмыстарды, сату-сатып алуды, басқа валютада несиелер мен бағалы қағаздардың айналымын реттеуге мүмкіндік береді.

Валюта нарықтарының үш ерекшелігі басқа да нарықтардағы сияқты оның негізі нарықтық сұраныс пен ұсыныстан тұратындығында. Валюта нарығы өз алдына берілген елдің территориясындағы заңды бір ғана төлем құралындағы валюта нарығы өз сапасын жоғалтатын ерекше сфераны көрсетеді. Олар халықраралық нарықтық бағаның салыстырмалы объектісі болып табылады. Мұндай бағалауда төлем құралы және халықаралық масштабта құн мөлшері рөлін атқару ерекшеліктері ескеріледі. Нәтижесінде әрбір елдің валютасы, валюта сферасында халықаралық құнды алады.

Нарықтағы шетел валютасының сұранысы мен ұсынысы экспортттаушылардан, импорттаушылардан, банктерден, транспорттық және сақтандыру компанияларынан, заңды және жеке тұлғалардан шығады. Осылайша шетел валютасының түсімін алған экспорттаушылар оны валюта нарығында сатуға ұсынады. Импорттаушылар оған сатып алған тауарлармен қызметтермен есептесу үшін сұраныс жасайды. Банктер өздірінің шетел валютасын пайдаланатын клиенттерін қамтамасыз ету үшін әртүрлі валюта түрлеріне сұраныс пен ұсыныс жариялайды. Жеке және заңды тұлғалар шетел валютасында несиелерді, жалға алулар мен дивиденттерді өтеуде көптеген талаптарды қояды. Валюта нарығы шетел валютасының сұранысы мен ұсынысын реттейді.

Бірақ көптеген жағдайда мұндай тепе-теңдік нарықтың күшімен ғана жүзеге асырылмайтынын ескеруіміз керек. Олардың орталығы Мексика және Латын Америкасынының басқа да елдері, Оңтүстік Шығыс Азия елдері болатын әртүрлі қаржылық кризистер кепіл. Валюта сферасында валюта қатынастарынын реттейтін күшті мемлекеттік жүйені шығарады.

Осылайша валюта нарығы өзінің көптеген ерекшеліктерімен басқа да нарықтарға (ақша, қор, сақтандыру) ұқсас.

Валюта курсы және валютаны сатып алу паритетінің ерекшелігі

Валюта нарықтарының орталық бөлімі валюта курсы болып табылады. Валюта курсы бір елдің ақша бірлігінің бағасының екінші бір басқа елдің ақша бірлігіндегі көрінісі. Арнайы ақша сомасы ретінде, ол әртүрлі елдердің ақша бірлігінің қатынасын көрсетеді.

Ұзақ мерзімге құрастырылған жоспарда валюта курсының негізін валютаны сатып алу қабілеті паритеті құрайды. Оны айналымға Дж. Уитли және Г. Кассел енгізген. (СҚП) Тәжірибеде СҚП әр түрлі лдердің тауарларының орташа бағасының қатынасымен анықталады. Көлемі бойынша СҚП таза статистикалық есептік категория, өзіндік баға индексі.

Сонымен қатар валюта курсы СҚП-ға қарағанда халқаралық сферада құрылады. Дәл осында әрбір елдің валютасы өзінің баға функциясын, айналым құралы, төлем және қор жинау құралы қызметтерін атқару ерекшіліктерінің дүниежүзілік бағасын алады. Сондықтан да ұлттық валюталардың номиналды ағымдағы курстары СҚП-дан ерекше.

Валюта курсы мен СҚП-ның арасындағы байланыс көптеген экономикалық процестерде және эспорттау мен импорттауда маңызды рөл атқарады. Дамыған елдерге ұлттық валюта әне СҚП курсының бір біріне жақындау тенденциясы тән.

Осылайша ұлттық қарама қайшылықтарда валюта курсы мен СҚП-ның арасындағы қатынас Жапонияда - 0, 7, Ұлыбританияда - 0, 95, Австрия мен Бельгияда - 1, 0, Нидерландыда - 1, 05 және т. б. Ресейдегі СҚП -ға қатысты валюта курсы кі есеге төмен.

Сонымен қатар ұлттық ақша бірлігінің төменгі курсы белгіленген мерзімдік диапазондағы сатып алу қабілеттілігіне қарғанда экспоттық тауарлардың бәсекеге қабілеттілігін азайтады, импортты шектейді. Соның арқасында елдің сауда және төлем баланстары жақсарады, оның бәсекеге қабілеттілігі артады. Төмендетілген валюта курсы төмен шаруашылықтың интегралдық тиімділігінің компенсациясы пайдаланылады. Алайда СҚП-ға байланысты курстың белгіленбеу есебі экономиканың даму мүмкіндіктері шектелген. Валюта курсы мен СҚП-ның арасындағы айырмашылықтарды шектеу, экономиканың ішкі

Сұраныстың есебінде тиімді экономикалық саясат қажет.

Валюта бағаларын құрастыру ерекшеліктері

Ұлттық валюта нарығының ұлттық валюта курсын құрастыруы сұраныс пен ұсыныстың әсерінен жүзеге асады. Валютаның ұсынысы сыртқы сауда операциялар мен сыртқы қаржыландыру есебінен жүреді. Валютаға деген сранысты ақша қаражаттарын басқарушылар мен жеке сектор анықтайды. Ресейдегі валютаға деген сұраныс пен ұсынысты құрастыру нақты спецификаны қажет етеді. Осылайша валютаға деген ұсыныс экспорттық түсімдер есебінен құрастырылады. Сонымен қатарт валютаға деген сұраныс және оның ұсынысы тұрақтылығымен ерекшеленетін ағымдарды көрсетеді. Олардың тепе - теңдігі тең валюта курсын валюта механизмінің көмегімен жүзеге асады.

Валюта курсын құрастыру басқа да нарықтардың бағасын құрастырудағы сияқты сұраныс пен ұсыныстың заңдарының көмегімен жүзеге асырылады. Елдің экономикасы неғұрлым дамыған болса, соғұрлым ұлттық экономикадағы капитал ағымы мен импорт көбірек болса, соғұрлым халық пен өнеркәсіп жағынан шетел валютасына деген сұраныс көп.

Валюта курсын сандық анықтауда валюталыққаржы нарығындағы баға белгілеу (котировка франц. - сыпыру) . Валюталық қаржы нарығындағы баға белгілеу - бұл шетел валютасын енгізу мен жариялау әдісі. Халықаралық тәірибеде шетел валютасын қаржы нарығында баға белгілеудің екі тәсілі бар- тіке және жанама.

Тікелей қаржы нарығындағы баға белгілеу (100, 1000 және т. б) бірліктерге шетел валютасы қабылданады және оған сол немесе басқа да ұлттық валютаның мөлеріне теңеледі. Мұндай қаржы нарығындағы баға белгілеу әдісі бірлікке АҚШ доллары қабылданатын әлемнің көптеген елдерінде, соның ішінде Ресейде қолданылады және оған белгілі бір рубльдің мөлшері теңеседі.

Жанама қаржы нарығындағы баға белгілеуде керісінше ұлттық валюта бірлігі шетел валютасының сәйкес бірлігінде көрінеді. Мұндай қаржы нарығындағы баға белгілеу түрі сирек қолданылады. Оның валюта сферасында қолданудың классикалық мысалы шетел валюталары ағымының фунт стерлингіне теңесетін Ұлыбританияда бар.

Осы немесе басқа да шетел валютасын қаржы нарығында баға белгілеу әдісі негізінен ұлттық салт-дәстүрлермен анықталады. Алайда мұндай таңдау ұлттық валютаның жағдайына, оның курстарының динамикасы мен деңгейіне әсер етпейді. Тіке және жанама қаржы нарығында баға белгілеу валюта курсының экоомикалық заттылығының әртүрлі формасын көрсету болып табылады. Тіке қаржы нарығында баға белгілеу жанамаға жеңіл ауыстырылады. Мысалы, егер рубльдің қаржы нарығындағы ағасын белгілеу үшін 35 руб. АҚШ долларына шақ келсе, онда жанама 2, 85 цент-1 руб. (1:35) болып табылады.

Валюта курсының жүйесі

Ұлттық валюта курсы әртүрлі формада қолданылады.

Шетел валютасының ресми курстары Ресей федерациясының Орталық Банкімен қондырлады және жарияланады.

Шетел валютасының ресми курстары туралы ақпараттар Ресей рубліне ауысуы. Ресей Банкінің Reuters агенттігімен және бұқаралық ақпарат құралдарымен «Вестник Банка России» баспасымен апта сайын жарияланады. Сонымен қатар интернет жүйесінде Ресей банкінің үкіметімен орналасқан.

Биржалық және бирждан тыс валюта курсы валюта нарықтарының биржалық және биржадан тыс сегменттерінен құрылады.

Сатып алу курсы бойынша банктер шетел валютасын сатып алады, ал сату курсы бойынша оны валюта нарығында сатады. Сату курсы сатып алу курсынан жоғары. Олардың арасындағы айырмашылық валюталық маржа немесе спред деп аталады. Оның көлемі көптеген факторлармен анықталады. Солардың ішіндегі негізгісі валюта айырбастау операцияларын жүргізуге кеткен шығындар, олардың деңгейі, валюта нарығындағы бәсеке деңгейі, оның конъюктурасы және т. б.

Ұлттық валютаның орташа курсы белгілі бір уақыт ішіндегі оның орташа мөлшері мен сатушы мен сатып алушының курстарының орташа көлемін анықтайды. Валюта курсының динамикасы мен оның заңдылықтары мен тенденциялар анализі қолданылады.

Кросс-курс - бұл екі валютаның үшіншісі арқылы қаржы нарығында баға белгіленуі. Кросс-курстарды тәжірибеде қолдану Ресейде кең тараған. Ресейлік валюта нарығында рубльге деген шетелдік валюта курсы АҚШ долларымен есептеледі.

Тауарлы курс - Ресейлік экспортта негізгі тауарлар үшін есептеледі (мұнай, мұнай өнімдері, газ, металдар, орман, құрылыс материалдары және т. б. ) Жалпы ол сол тауарларға деген ресейлік рубльдің бағасының дүниежүзілік доллар бағасына қатынасымен есептеледі. Тауарлы курс ресейлік тәжірибеде экспорттық операциялардың тиімділік дәрежесін анықтау үшін қолданылады. Сонымен бірге тауарды экспорттау егер доллардың рульге тауарлық курсы ресмиге қарағанда төмен болса тиімді болады. Бұл айырмашылық экспорттаушының табысын құрайды. Есептесу курсы Ресей Банкісінің алтын валюталық резервтеріне рубльдің ақшалай базасының қатынастарымен анқталады. Кең көлемдегі ақша базасы ақша агрегаты ретінде Ресей Банкінен тыс қолма-қол ақшадан, міндетті резерв құралдарынан тұрады. Мұндай курс ақшалай рубльдің алтын валюта резервтеріндегі айналымның қамтамасыз етілу дәрежесін көрсетеді.

Ұлттық валюта банкіндегі негізгі мәселелердің бірін атаулы және нақты валюта курсы алады. Атаулы валюта курсы - қарж нарығындағы бір валютаның екінші валюта бірлігіндегі бағасы. Бұған қарағанда нақты валюталық курс есептесу көлемін көрсетеді. Ол бір елдегі баға деңгейінің басқа бір елмен баға деңгейімен салыстыруды, сонымен қатар олардың бір біріне деген атаулы курстарының өзгеруін көрсетеді. Нақты курстардың мөлшері үш фактордың құрамынан тұрады және олардың кез-келгенінің өзгеруіне байланысты. Мәселен, А еліндегі бағаның өсуі кезінде В еліндегі баға тұрақты болса таулы курс өзгермегенде А елінің нақты курсы, В елінің валюта курсына қарағанда 1 пайызға өседі. Тиімді курс белгілі бір елдің негізгі сауда әріптестерінің валюта курстарымен байланысты валюта курсының қозғалысын көрсетеді.

Валюта курстарын құрастыру әдістері

Валюта курсын анықтауда техникалық әдістен басқа валюта курсын әкімшілік және экономикалық құрудың әртүрлілігі болып табылады, олар валюта курстарын басқарудың мінез-құлқын көрсетеді. Валюта курсынбасқару тәжірибесінде екі негізгі кустық режим қолданылады - анықталған және жүзуші. Оларды модификациялаудың әртүрлі көптеген нұсқалары анықталған иілгіш курстар режимін құрайды.

Сәйкестендірілген валюта курсының режимі сол курстың мемлекеттік ұйымдармен қондырылуы мен дұрысталуын қарастырады. Жүзуші валюта курсында оның мәні мемлекеттің аз мөлшерде қатысуымен нарық күштерінің көмегімен анықталады. Иілгіш сәйкестендірілген курстар айырбасталатын курстарды олардың бірлескен жүзуімен негізделген.

Халықаралық валюта қорының жарлығы қатысушы елдерге осы немесе басқа да валюта курсының режимінің нұсқасын ұсынады. Таңдау елдегі жалпыэкономикалық конъюктура есебімен құрылады, халықаралық саудадағы оның қатыму дәрежесі валюта нарығы мен банк жүйесінің жағдайы экономиканы басқару жүйесінде тұрғызылған жәжәне басқа да факторлар.

6. Валюта курсының динамикасы және оның экономикалық қалдықтары

Барлық валютаға тұрақсаыздық тән. Бөл валюта курсының динамикасында беріледі. Жалпы түрде ол ұлттық және дүниежүзілік экономикалық жағдайымен анықталады. Негізгі ұлттық курс құраушы факторларға отандық тауарды өндіру жағдайы және сфералық қызметтер, ақша эмиссиясының мөлшері және инфляция, пайыздық ставкалар динамикасы, мемлекеттік бюджет және төлем балансының жағдайы, инфляциялық күтімдер жатады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.